WAARDE MEER DAN f 300.000 AH looft uit: 12 OPELS REKORD 1961 [sflNAffi bloedworst 39 rookworst 79 Hier is AH KIENSPEL A<0.1 r kapucijners 39 SPERZIEBONEN 65 i APPELMOES 49 i I Appelstroop 49 I GROTE REPEN 8 J.- 1 rijst 3r;1.- NIEUW! GRATIS! r r r Moeilijke taak voor president Quadros Mannelijke of vrouwelijke kracht GROOT WINKELPAND MEISJE ADVERTEREN DOET VERKOPEN r rêr lis? 1 VEENENDAAL SCHERPENZEEL WOONHUIS L L Kubitschek bouwde de schatkist leeg Voor de kantonrechter Stijgende omzet bij „Ons Belang" voor magazijn-administratie VOOR BELEGGING TE KOOP AANGEBODEN Zo speelt u het: I r HELE m LAATSTE NIEUWS „ifr lün enigen van 99 Dinsdag 31 januari is Janio da Silva Quadros president geworden van de re publiek Brazilië. Dit enorme land met 70 miljoen inwoners op ongeveer 8 mil joen vierkante kilometer is betrekkelijk welvarend aan de kust, maar kent grote armoede in het achterland. Er staan het nieuwe staatshoofd dan ook grote moeilijkheden te wachten. Zijn voorganger Juscelino Kubitschek, heeft zich te sterk geconcentreerd op zijn vijfjarig ontwikkelingsplan. Hij bouwde een nieuwe* hoofdstad, Brazilia, legde nieuwe wegen aan en gaf het land mooie gebouwen. De schatkist kon dit echter niet dragen. Het land staat thans aan de rand van het bankroet. Toen Kubitschek in 1956 aan de macht kwam was de koers van de Braziliaanse munt, de cruzeiro, 80 per dollar, bij zijn aftreden is deze gedaald tot 250 per dollar. Bovendien erft Quadros van zijn voorganger nog een schuld van drie miljard in het buiten land en een miljard in het binnenland. Kubitschek schonk het land wel een auto-industrie, maar de landbouw, die er nog steeds het belangrijkste bestaansmid del is, met name de koffie, werd door hem volledig verwaarloosd. De toestand in het achterland interesseerde hem evenmin. De grote armoede en het slechte beleid hebben vooral in dit achterland een groei end verzet tegen het regiem veroorzaakt. Slechts 5°/o van de voor landbouw ge schikte grond is in gebruik. Toch zijn er miljoenen Brazilianen, wiens enige bezit de paar lompen zijn die zij aan he)l lijf hebben. Zij eisen een hervorming van de grondwet opdat ze een stuk grond zouden krijgen, dat ze kunnen bewerken. In de vroegere hoofdstad, Rio de Janeiro heerst grote verwarring. Het vervoer is er ge brekkig, de watervoorziening slecht en het leven duur. KRISIS Rio Grande, het centrum van de vee- ou, kent momenteel een ernstige krisis, oiiiuat gedurende vier jaren alle midde len Desteed werden aan de bouw van Bra zilia en de aanleg van nieuwe wegen. In Sao Paulo zijn er velen, die al over een afscheiding spreken. Zij willen een onafhankelijke Z.-Braziliaanse republiek, los van de huidige hoofdstad. De meesten hunner hebben hun hoop op Quadros ge steld van wie ze een beter beleid ver wachten, terwijl anderen hun toevlucht zochten in het communisme. Quadros heeft beloofd de fouten van het ontwikkelingsplan van Kubitschek te verhelpen. Hij beloofde de toestand van het achterland te verbeteren en de cor ruptie in de regeringskringen uit te roei en. Hij zal een hervorming van het grond bezit doorvoeren en de kosten van het levensonderhoud verlagen. Er zullen bovendien scholen gebouwd worden, want nog in 1950 was 51 van de bevolking boven de tien jaar analfa beet. Een kleine 40 miljoen Brazilianen moeten nog leren lezen, en de huidige on derwijsinstellingen zijn hiertoe ontoerei kend. In 1954 waren er 74.000 lagere scho len, 2500 middelbare scholen en 8 univer siteiten. Ook is er een groot tekort aan dokters en ziekenhuizen. Thans is er een dokter op de 5000 inwoners. Quadros wil nauwe betrekkingen met de V.S. handhaven. Amerika neemt nu 75 van de Braziliaanse koffie export op. Hij is echter ook voornemens de be trekkingen met de Europese, Aziatische en Afrikaanse landen te verbetereh en volgens de meeste waarnemers wil hij zelfs handelsbetrekkingen met Rusland aanknopen. (Vervolg van pag. 1) nog wel door te kunnen rijden. Verdach te bleef er echter bij, dat hij zich niets van dat alles herinnerde. Soms wordt hier in raadselen ge sproken, zei de officier, maar het proces verbaal is duidelijk genoeg. Ik kan toch moeilijk aannemen, dat de politie de duim hanteert. Eis 20,— of 4 dagen, vonnis conform. Mej. F., kantoorbediende te Düsseldorf in Duitsland, had de verre reis naar het Wageningse kantongerecht gemaakt om zich te verdedigen tegen de ten laste leg ging, dat ze op 24 juli met haar personen auto dusdanig gereden had dat het ver keer in gevaar gebracht werd of in ge vaar gebracht had kunnen worden. Ze had komende van rijksweg 12 te Ede de oprit naar rijksweg 24 met zo'n vaart ge nomen, dat ze uit de bocht vloog. Haar auto was verscheidene malen over de kop geslagen, doch zijzelf en een mede- inzittende werden slechts licht gewond. Via een tolk betoogde verdachte, dat ze eerst 120 kilometer gereden had, doch bij het circuit had afgeremd tot zo 80 90. Toch was ze aan het slippen gegaan en naar haar mening lag dat aan het cir cuit. Dat voldeed niet aan de eisen die toch gesteld mogen worden aan een ver binding tussen twee hoofdwegen. Het bewuste circuit heeft al diverse slachtoffers geëist, zei de officier, die eveneens van oordeel was, dat de oprit geen erg gelukkig liggend traject was. Wel wordt het verkeer tijdig door grote borden geattendeerd, dat er een afbuiging komt, maar een snelheid van 80 90 kilo meter kan de afrit beslist niet hebben, al zou men dat misschien bij een dergelij ke belangrijke verbinding wel mogen ver wachten. Eis 75,of 15 dagen. Vonnis conform. De 20-jarige scholier A. uit Wageningen, had in zijn woonplaats zonder achterlicht gefietst en dat bracht hem nu voor het Wagenings kantongerecht. Ik kan het alleen maar beamen, zo zei verdachte op de tenlastelegging, maar ik ben wel erg geschrokken van het schik kingsvoorstel van vijf gulden. Dat is niet zo duur, von rechter v. d. Brand, wanneer u bedenkt, dat gewoon lijk de helft van de fietsers zonder ach terlicht rijdt. Misschien beseft u niet hoe gevaarlijk dat is Natuurlijk wel, haastte verdachte zich te antwoorden. Ik moet de boete echter van mijn zakgeld betalen. Bovendien kon ik er weinig aan doen want ik wist niet, dat het licht niet brandde. Het was on derweg uitgevallen. Hoeveel zakgeld krijgt u, wilde de officier weten. Dat komt ongeveer neer op een gul den, antwoordde A. na even rekenen. Wat bedoelt u met dat komt neer, vroeg mr. Tromp Meesters verder. Is het niet altijd even veel? Ik moet er ook contributies en der gelijke van betalen. Als ik het geld daar voor eraf trek blijft er een gulden over, le^ie verdachte uit. Ik heb altijd gedacht, dat zakgeld daarvoor bestemd was, mompelde de of ficier zacht voor zich heen. Ondanks A.'s financiële problemen von den rechter en officier een straf van 5, of 1 dag toch wel op zijn plaats, zodat verdachte het vijf weken zonder zakgeld zal moeten doen. Ik zou maar vast gaan sparen als ik u was, raadde de rechter aan. 'k Zal proberen een voorschot te krijgen van mijn vader, maar ik ben bang t niet zal lukken, onthulde verdachte somber. Ik heb daar slechte ervaringen mee. SCHAAKNIEUWS Uitslagen van de op woensdag 1 febr. voor de onderlinge competitie van de Veenendaalse Schaakvereniging ge speelde partijen. M. de Kleuver H. J. van Aller 10 Dr. van Dam P. den Hertog 01 G. R. Kets H. Heikamp0—1 J. N. Elenbaas J. B. Griffioen 01 J. de Vries J. Konings afg. F. Luchsinger W. C. H. v. Dam afg. De stand in de promotieklasse van de Oostelijke Schaakbond, waarin het eerste tiental speelt, is thans: Gesp. Matchp. Dev.S.G. I V.S.G. I U.V.S. I S.M.B. II V'daal I A.S.V. II A.S.G. II W.S.G. I Bordp. ai*/« (V) 27 2V/t 25 (V) 24' It (V) 23 (V) 201/* (V) 17 (V) (V) is voorlopig, dit in verband met nog niet besliste partijen. Onder leiding van voorzitter W. Wes terhuis hield de Coöperatieve Verbruiks- vereniging „Ons Belang", woensdagavond in café Marktzicht een ledenvergadering. In z(jn openingswoord werd door de voor zitter het overlijden van de bedrijfsleider, wijlen C. W. de Man gememoreerd en zjjn nagedachtenis geëerd door een ogen blik stilte. De stijgende lijn van onze omzet is ook het afgelopen jaar doorgegaan. Ongeveer j dertig jaar hebben wij nu in het pand gehuisd en de grotere omzet en de ver anderde omstandigheden hebben het be stuur in het afgelopen jaar en nu nog, bezig gehouden omtrent modernisering van het winkelpand. Hierop hoop ik straks Uw mening te mogen horen, aldus de voorzitter. Door de le secretaris, de heer Hoolwerf, werden de notulen en het jaarverslag ge lezen. Uit het jaarverslag bleek, dat het ledental ruim 400 bedraagt, dat een nieu we vleessnijmachine en snelweger was aangeschaft, voor het personeel een W.A.- verzekering was afgesloten en voor het bedrijf de verzekering voor bedrijfsscha de was herzien. In oktober j.l. werd aan de heer M. v. d. Broek een huldeblijk aangeboden we gens zijn 35-jarige diensttijd bij de Co- operatie en aan mej. Lansing ontslag ver leend wegens huwelijk. De penningmees ter, de heer Huizing, gaf een overzicht van de financiën. Bij de bestuursverkie zing werden de aftredende, doch herkies baar gestelde leden P. de Jonge en M. van Raay, herkozen. Niemand van de aanwezige leden bleek bezwaren te hebben tegen het aangaan van een geldlening ter financiëring van de verbouw van het winkelpand. Traditie getrouw werden twee taarten verloot, die gewonnen werden door de heren Wolfs winkel en Bakker. DAMMEN Uitslagen van de deze week voor de onderlinge competitie gespeelde partijen: J. Brand G. Jansen 2-0 J. Visser W. van Setten 2-0 N. Wallet A. van Dusschoten 2-0 J. Jansen B. Valkenburg0-2 Inkenhaag D. J. Iprenburg0-2 R. Bakker A. Stuivenberg 0-2 J. C. Bakker H. G. Valkenburg 0-2 SCHIETEN Tijdens onderlinge wedstrijden in de Sociëteit, behaalde de leden van de schiet vereniging Scherpcnzeel, de volgende re sultaten: A. Valkenburg 48; C. Valken burg 46; M. Berendse, J. ten Broek en P. Engelenburg 45; Hk. Berendse 43; G. J. de Joode, J. van Eist en J. Koudijs 42; N. Klumpenaar 40 punten. gevraagd door: N.V. Eerste Utrechtse Handelsonderneming Utrechtsestraatweg 224, Rhenen, Tel. 0 8377-329 Schriftelijke of persoonlijke sollici taties worden gaarne tegemoetgezien AANTREKKELIJK RENDEMENT HUURGARANTIE VOOR 10 JAAR Brieven onder nr. 5748 aan het bureau v. d. blad TE KOOP GEVRAAGD OMGEVING VEENENDAAL-RHENEN met ongeveer 1000 m2 grond (geen landbouw grond). Leeg op te leveren. - Spoed gewenst. Brieven met volledige inlichtingen DUMA - Postbus 6, Rhenen. Mevr. A. H. Hirschfeld- Royaard vraagt v.d.e.n. of voor de dag Werkster aanwezig „SCHEVICHOVEN" Middelweg 85, Leersum Telefoon 03430-500 Speel het s i 10.062 prijzen »ot MD HtT De komende 12 weken looft Albert Heijn uit: 12 Opeis Rekord 1961 en 96 ia eo o 12 6/ 50 Siemens koelkasten 50 Erres wascombinaties 75 Braun keukencombinaties 75 Philips keukenradio's 150 Philips Mignon platenspelers 300 Arzberg porselein 12 pers. theeserviezen Om mee te doen hoeft u niets te kopen of bij te voegen. Zorg alleen dat u AII-Kien- kaarten hebt (GRATIS in alle AH-winkels), en dat u de grote AH-advertenties die iedera week in deze krant zullen verschijnen, goed leest en bewaart. 150 Pontiac horloges 300 Philips strijkijzers 900 Ronson Cadet aanstekers enz. 60 34 14 V Op de andere kant van de Kienspelkaart vindt u de door u op te lossen puzzel. LITERBLIK 250 GRAM ±250 GRAM PER STUK b||| GELDERSE kovf/b ofwefc* 500 GRAM Gratis krijgt u in iedere AH-winkel een AH-Kienspelkaart - iedere keer als u er komt. Maar als u de prachtige, voordelige aanbie dingen in deze advertentie leest - waarom zou u daar dan niet meteen van profiteren? Zo goed - zo voordelig! Let op de nieuwe AH-advertentie met het tweede AH-KIENSPEL, over een week in deze krant. 1. Vraag een AH-Kien- spelkaart in een AH- winkel. U krijgt de kaart gratis ook als u niets koopt. 2. Vergelijk de hiernaast gedrukte nummers met de nummers op uw AH- Kienspelkaart. 3. Ontdekt u op uw kaart èn in deze advertentie eenzelfde nummer, kruis het dan aan op uw kaart. 4. Kunt u op uw kaart 5 nummers op een rij aan kruisen (horizontaal, ver tikaal of diagonaal), en hebt u de kruiswoord puzzel op de achterzijde goed opgelost, dan hebt u recht op een prijs zoals op uw kaart is aangegeven. 5. Stuur dan uw kaart naar Bradfute Associarns Ltd. Postbus 629, Haar lem met vermelding van uw naam en adres. LITERBLIK LITERBLIK BEKER LIICRDLIIX A DLIVLIl VAN GOUDREINETTEN BUTTERSCOTCH J* ig DROOGKOKEND de eerste 136 prijswinnaars, die het AH-Kicnspcl met de puzzel uit de folder goed hebben opgelost: F. Janssen, Kygclsliovcngr. 18, Chcvremont; M. Bisschop, J. H. Doornstr. 27, A'dam-W2; A. Schaap, Schoolstr. 7, Hcerenveen; Mac Daniel, V' ij verzicht 19, Den Daag; F. HofTscblag, Minnebroederstr. 24, Utrecht; W. de Groot, Stationsweg 12, Middelbands; N. H. v. Draa- ncn, Brcmstr. 125, Den Helder; G. M. Gulliksen, Waltcrsingel 113, Apeldoorn; J. Allcma, Schoolstr. 5b, Leeuwarden; C. G. P. Slagter, Zwcringwcg 242, En schede; J. L. Bakker, Waddenweg 60, A'datn: H. de Boer, v. 't Hoflstr. 14, H'sum; G. Klundcr, Tuindorp 32, Geldermalscn; C. Graft. Brugmanstr. 9, Den Bosch; J. v. Wcstenbrugge, Berenschotlaan 27, Rijswijk; W. Clemens, Stagstr. 418, Vlissingen; R. Visser, Rem- brandtlaan 7, Alphen a/d R.; H. Bot, Lorentzstr. 78, Vlaardingen; W. v. Erp, Vensestr. 10, Veghel; A. Peters, Grindweg 73, Oosterbcek; G. J. de Bresser, Molenstr. 110, Boxtel, enz. DgTlAI AAP deze en voIgcnc,e a<*ver: OLflMMll tenties zorgvuldig. Vraag ook steeds een nieuwe kaart als u in een AH- winkel komt. Zoveel kaarten, zoveel moge lijkheden. ZE ZI|N 12 WEKEN GELDIG. Albert Heijn M M alex weissberg; ÏÏlenóeix até, ^o-o-piuuaA (10) Op zekere dag kwam een on';.'kende man bij mij. Hij bracht een brief uit Wenen en twee kleine joor''-'1 '-'nder- tjes. Een niet-jodin, me *ern, riep onze hulp in. Zij vroeg om levensmiddelen. Wij waren vastbesloten haar alles te geven wat zij nodig had om de hongerenden in Wenen te helpen. Maar wij waren niet ingericht op het smokkelen van goederen. Mevrouw Austern organi seerde in het begin daarom de zaak zelf. Elke week verschenen haar koe riers. Zij brachten ons kinderen en namen in hun grote rugzakken levens middelen mee terug. Zo ging het maan denlang. Mevrouw Austern schreef ons elke keer, dat zij voor het welslagen van het transport bad. Zij was, hoewel sociaal-democrate, toch een gelovige katholiek. Wij wilden dit werk verder uitbrei den, maar dat liep slecht af. Josef Win- niger, die als agent van de Duitse con traspionage onze verbindingen met Oostenrijk en Slowakije onderhield, bracht ons in kennis met de chauffeur van een vrachtwagen van de Völkischer Beobachter. Drie-, viermaal reed de man naar Wenen en nam hele wagen- ladingen levensmiddelen mee. Toen brak de vebrinding plotseling af. Wij wisten niet wat er gebeurd was. Wij zonden een van onze beste men sen, Leon Blatt, illegaal naar Wenen. Hij bracht bedenkelijk nieuws mee te rug. Mevrouw Austern was een onzelf zuchtige idealiste. Zij had de levens middelen onder de behoeftige joden verdeeld, zonder ook maar één gram voor zichzelf te houden. Een christin echter, die in 'n gemengd huwelijk met een jood leefde, had haar aandeel op de zwarte markt gebracht en was daar bij door de politie gepakt. De herkomst van de levensmiddelen werd vastge steld, waarna de vrouw aan de Gestapo werd overgegeven. De Gestapo folterde haar net zolang tot zij alles vertelde wat zij wist. Mevrouw Austern moest onderduiken. De illegale verbindingen werden afgesneden. Spoedig stelde de Gestapo de bewuste vrouw in vrijheid en gebruikte haar als lokvink om het net van onze illegale organisatie op te sporen. Wij tastten in het duister. Wij wisten niet of alleen een toeval op de zwarte markt ons had verraden, dan wel of de chauffeur van de vrachtauto een dubbel spel had gespeeld. Josef Winniger nam op zich een en ander in Wenen op te helderen. De vrijgelaten vrouw vormde een ernstig gevaar voor ons centrale apparaat. Wij dienden snel te handelen. Wij haalden deze vrouw illegaal naar Budapest. Zij bekende ons alles in volle oprechtheid en wij verborgen haar voor de Gestapo. Maar de verbinding met Wenen was verbroken. Dat deed ons veel verdriet. Wij probeerden haar weer tot stand te brengen. Dat lukte slechts matig. Mevrouw Austern viel zelf later in handen van de Gestapo. Zij werd op onmenselijke manier gemarteld, maar zij doorstond alles. Wanneer zij deze regels leest, moge zij zich ervan bewust zijn, dat wij, mannen van de Waada Ezra we Hazaleh, haar moedige offer vaardigheid nooit hebben vergeten. Mevrouw Austern was niet de enige christin die ons hielp. Ons keukenmeis je Varsani Rozsi heb ik al genoemd. Verder mevrouw Kövesdi Paine. Zij was breister in mijn fabriek. In het jaar 1941 had ik, daar ik voorzag wat er ging gebeuren, de gehele fabriek op haar naam deen overschrijven. Mevr. Kövesdi heeft van deze situatie nooit gebruik gemaakt om zichzelf te bevoor delen - veeleer nam zij de grootste ri sico's op zich om ons te helpen. Dat zelfde deden haar man en haar nichtje Jolenka. Mevrouw Kövesdi was een ta melijk dikke, typisch kleinburgerlijke vrouw van middelbare leeftijd. Nie mand kon vermoeden, dat zij de wapens van onze organisatie verborgen hield. Niemand kwam op de gedachte, dat zij voortdurend Pools-joodse vluchtelingen bij zich thuis verborg cn haar kantoor en de fabriek aan de vluchtelingen als hoofdkwartier ter beschikking stelde. Mijzelf heeft zij, door haar moed en vastberadenheid, meer dan eens het leven gered. Remy Mihali, kassier aan een bank, zijn knappe jonge vrouw en de vriend van hen beiden, een textielhandelaar uit Pees, hielpen eveneens heel vaak. Ik had dit drietal in een pension in Siofok leren kennen en was nauw met hen bevriend geraakt. Remys woning was een tijd lang ons belangrijkste schuil adres. Wij verborgen geld en wapens bij hen. Zij zorgden voor ons illegale druk werk en verschaften vluchtelingen on derdak. De concierges van de huizen, waar wij onze illegale kantoren en woningen hadden, dekten ons geheime werk. Po litieman Toth waarschuwde ons dik wijls voor voorgenomen razzia's, de chauffeurs Balaz en Földhazi Giula voerden de gevaarlijkste opdrachten voor ons uit. Hier moet ik persoonlijk mijn diepste dank uitspreken aan het echtpaar Gabor en Vilma Biró. Zij heb ben na mijn vertrek in de gevaarlijkste tijd mijn kinderen bij zich opgenomen en hen voor ondergang bewaard. Een bijzondere plaats onder de chris telijke helpers van onze beweging nam mijn vriend Alois Steger in. Steger was een Sudeten-Duitser, woonde echter in Bratislava. Hij was samen met joodse kinderen opgegroeid. Toen Hitier aan de macht kwam, stelde hij zich in elk opzicht ter beschikking van zijn joodse vrienden. Vele tientallen malen maakte hij met zijn auto de tocht van Prezburg naar Berlijn om joodse families levens middelen te brengen. Hij hielp veel joden over de grens en bracht dan hun vermogen naar het bui tenland. Toen de deportaties naar Tsjechoslowakije een aanvang namen, bracht hij het grootste deel van zijn tijd in zijn auto door, op de weg tussen Prezburg en Budapest, om zijn joodse vrienden naar Hongarije te brengen. Wij onderhielden contact met hem door Perez Revèsz. Alois Steger bezat een entrepot aan de Slowaaks-Hongaarse grens. Hij deed grote zaken en verzorg de belangrijke leveringen van machines - ook nog in oorlogstijd - uit Duitsland naar Hongarije. Hij stond tot aan de greep naar de macht van de Pijlkruisers bij de Hongaarse autoriteiten zeer goed aangeschreven. De douanebeambten aan de grens behandelden hem alsof zij zijn ondergeschikten waren. Zodoen de kon hij gemakkelijk mensen, geld en brieven over de grens smokkelen. Na mijn vertrek kwam zijn grote tijd. Het gelukte hem de nazi's een klein aantal vrachtauto's te gai'anderen, wanneer zij de redding van de in het Budapester getto verblijvende joden op zich wilden nemen. Hij slaagde er werkelijk in hun ongeveer 20 auto's te leveren. Dit feit bepaalde de houding van de SS-Stan- dartenführer Becher inzake de redding van het getto. Het was onze vrienden in Zwitserland niet gelukt de Duitsers geloofwaardige garanties voor de leve ring te geven. Het ingrijpen van Steger in dit kritieke uur bewees onze Waada een zeer grote dienst. Een belangrijk onderdeel van het werk van de Waada was het vervalsen van documenten. De vluchtelingen moesten naar behoefte worden voorzien van geboortebewijzen, doopbewijzen, paspoorten, Ausweisen en dergelijke. En allemaal hadden zij levensmiddelen kaarten nodig. In de eerste tijd moesten wij ons met uiterst primitieve middelen behelpen. (Wordt vervolgd)

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1961 | | pagina 4