fotatf*
Andrews
Wie spaart bij DE SPAR
weet wat werkelijk voordeel is
90
108
93
69
LÜXÖRI
Taxi 3700
Houtverlcoping
HOUTVERKOOP
Spar-thee
Renault Dauphine
f 5250,00
CRACKFREE
NAAISTERS
leerling naaisters
THEATER J
voor 1 gulden
Fa. Garage Hogendoorn
Adverteren doet verkopen!
timmerlieden of halfwas
40 CT
NET KOSTHUIS
LAAT NU CHEMISCH - REINIGEN
KORTING VAN 50%
Chemische-Reiniging Van Hofwegen
Royal Quality
Jam I
Jam I po. 93
Bonbons no
Jam II
Knakworst
DE LEEST Van buiten slank
DE ZOOL Oersterk rubber
V erzeker ingen
Financieringen
Hypotheken
T. J. VAN MANEN
De verleider met
de Sombrero
Kluchtig en
Luchtig
Sluipmoord op
rubberzolen
Tramlyn Itegeerte
2de laagst geprijsde Stuk
Coöp. Raiffeisen-Bank
„VEENENDAAL"
Gevraagd:
Fa. H. VAN DOORN
Buurtlaan-oost 7 Veenendaal
RC
BOUWTERREIN,
gelegen nabij De Klomp
een Winkelpand te Veenendaal
van
KERNHEM en de SIJSSELT
„PLANKEN WAMBUIS"
Openbare verkoop bij afslag
AUTORIJLES:
„HET CENTRUM"
M. VAN BEEK
Suydetulorp
Helmuth Zacharias
AUTO-DROP
REPARATIES
KUNSTGEBITTEN
PUBLIEK VERKOPEN
r
Voor verhuur van de nieuwste
Opeis Rekord - Volkswagens en
V.W.-busjes is uw adres
Autoverhuurbedrijf
C. Bolderman
TELEFOON 3705
isi i
"7* 'f z
Deze week dubbel zegelkorting 20% op normale prijzen
Hazelnoot-
krokant 70
blikje Fruitcocktail
64
Witte bonen in
tom.saus
Boerenmetworst mm
Cocos oublies en
FEUILLETON
Yïlejnóen atb fccw-pumaA
HEREN- EN JONGENSSCHOENEN
en ruim van binnen
Muurvast bevestigd
Daardoor waterdicht
Maakt geen strepen
op de vloer
mod. 38 19,95
mod. 24 24,90
shoemakers to the world
Mr. POODLE vraagt in zijn confectie-ateliers de
hulp van handige
en
U kunt er een hoog loon verdienen, er is een prettige
sfeer en de werktijden zijn er gunstig. Komt eens
praten bij
N. V. TRICOTFABRIEK PEHAVEE
Vijgendam 13 - Veenendaal
op elk gebied
verzorgt voor u
Larikslaan 41
Telefoon 0 8385-3259
Vertegenwoordiger van de
A.L.B., E.N. en N.E.N.
V
Veenendaal
Van vrijdag 10 t.e.m. zondag 12 febr.
Vrijdag 7.30 uur. Zaterdag 9 uur. Zon
dag 7.30 uur.
Brian Keith Cesar Romero Margia
Dean in
Pancho Villa, Mexico's held, die de rijken be
roofde om de armen te laten eten!
Toegang 14 jaar.
Zaterdag 11 febr. 7 uur en zondag 12
febr. 3 uur.
Laurel en Hardy Will Rogers Ben
Turpin in
Nog nooit hebt U zo gelachen!
Toegang elke leeftijden
Van maandag 13 t.e.m. woensdag 15
febr. Elke avond 7.30 uur.
Richard Todd Betsy Drake in
Een superieure thriller van huiveringwekkende
realiteit.
Toegang 18 jaar.
Donderdag 16 febr. 7.30 uur.
Vivien Leigh Marlon Brando in
Naar het beroemde gelijknamige toneelstuk van
Tennessee Williams.
Toegang 18 jaar.
Rijwielstalling naast het theater
Plaatsbespreken dagelijks van 1 tot 2 uur aan
de kassa, 10 cent, ook telefonisch: 2370
VENDELSEWEG, VEENENDAAL, TELEF. 2376
tijdelijk
goedkoop
reinigen
vanaf
Benzineverbruik 1 17
Inlichtingen en demonstratie bij
Nieuweweg 155 - Telefoon 2454
Dealer voor Veenendaal, Eist en Amerongen
Regelmatig een theelepel
op een glas water en.,,
overtollig vet verdwijnt verstopping
wordt opgeheven energie en veerkracht
maken het leven weer de moeite waard.
U aiet er beter uit; U vóelt zich beter,
U kunt weer bergen verzetten, want
met ANDREWS gaat idles vlotter.
.'.viV't
BRUISII
V*AKWIKKINU
Verhuur met en
zonder chauffeur
Luxe wagens
V.W.-busjes
Billijke prijzen
Prima service
VEENENDAAL:
Jan v. Goyenstr. 27
Telefoon 3700
Dr. de Visseritr. 5
Telefoon 2949
Nieuweweg 45
AMERONGEN:
Pr. Irenelaan 20
RHENEN
Eikenlaan 39'
Een van de vele mogelijkheden:
Regenja* 4.95 4.95
Japon van voor 1
(snelreiniging 2de stuk 50 ct)
Wanneer u geld belangrijk vindt (en dat is het!)
laat dan nu 2 kledingstukken tegelijk reinigen.
ascot
VEENENDAAL: Davidsplein 8, Telefoon 0 8385-2407
Tevens filialen te: Utrecht, Zeist, Gorkum, Woerden,
Ede en Doorn
VOOR FINANCIERING VAN MOTOR
VOERTUIGEN, LANDBOUWMACHINES,
DRAGLINES, BULLDOZERS, ENZ.
Kerkewijk 110 - Telefoon 0 8385-2252
Veenendaal.
Telefoon 2354 - Postrekening 380265
SPAARGELDEN
(jeugdspaarwet 10°/0 Rijkspremie)
HYPOTHEKEN
VOORSCHOTTEN
KREDIETEN in rek. crt.
AAN- EN VERKOOP EFFECTEN
(via. Coöp. Centr. Raiffeisen-Bank)
REISDEVIEZEN
Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt op kan
toor Hoogstraat 13-15
De ondervinding
heeft geleerd:
VOOR
HÉÉL UW WAS
HET VERTROUWDE PAK
EDELSTUFSEL
WMmm v/M.
BOTER,... EN GOEDKOPER
2S0 CRAM
SLECHTS
TE KOOP AANGEBODEN:
Tevens aangeboden
Leeg te aanvaarden.
Te bevragen:
Makelaar H. B. GAASBEEK,
Hoofdweg 101a Ederveen Tel. 08387-259
Voor een VERKOPER die begin maart
in onze herenzaak komt werken,
zoeken wij een
HOOFDSTRAAT - VEENENDAAL
De Rentmeester van Kernhem is voornemens ten over
staan van notaris D. H. C. Neervoort, op donderdag 16
februari 1961, des namiddags om 12 uur in de concert
zaal van „Buitenlust", Stationsweg 39 te Ede
a contant publiek te verkopen:
9 perc. Amerikaanse eik, gerief- en brandhout
134 perc. Grove den, zaag-, paal- en geriefhout
60 perc. douglas, geriefhout
69 perc. Jap. larix, geriefhout
16 perc. fijnspar, geriefhout
8 perc. gekyaniseerde telefoonpalen.
Inlichtingen en 'aanwijzing bij de Boswachter van
Kernhem, G. A. Ossenkoppele, Lunterseweg 7a, Ede,
telefoon (08380) 96 68, bij wie biljetten met opgave der
percelen verkrijgbaar zijn.
Aanwijzers zijn twee werkdagen voor de verkoopdag
des ochtends om 8.30 uur en des namiddags om 1 uur,
alsmede op de verkoopdag des ochtends om 8 uur bij
de boswachterswoning aanwezig.
De Rentmeester van Kernhem.
op DONDERDAG 23 FEBRUARI 1961 te prompt
10 ure in Hotel „Buitenlust", Stationsweg 39, EDE.
tegen contante betaling.
Aan beide zijden van de Rijksweg Ede-Arnhem:
235 kavels gesorteerde LORKEN lichte tot zware
slieten en bonestokken;
83 kavels gesorteerde dennen middelzware en
zware slieten, paal- en timmerhout;
27 kavels droge zware dennen;
3 kavels fijnsparren zaaghout;
21 kavels eik, beuk en berk.
Kavellijsten verkrijgbaar bij de boswachter J. L.
van Weert, „Planken Wambuis" a/d Rijksweg
Ede-Arnhem.
Aanwijzing op MAANDAG 20, DINSDAG 21 en
WOENSDAG 22_FEBRUARI, telkens om 9 uur en
2 uur per rijwiel vanaf de boswachterswoning.
Voor scha kelk luk ken
van etalagevcrlicli-
tlng, (11e zondags
niet schakelen
K.W.H.-meters
centrifuges
badkamerkachels
stalventilatoren
Vraagt geheel vrij
blijvend inlicht, bij:
Flrktr. Techn. Bedt (Jf
T. HASSELAAR
P. II. v. Runstraat 6
Telefoon 3216
Een vertrouwd adres voor
Kostverlorcn 8
Jan Steenlaan 611
Veenendaal, Telefoon 3068
GRATIS THEORIE
Electrotechn. Install, bur.
Gortstraat 110 - Telef. 2867
VEENENDAAL
Koelkasten - centrifuges -
wasmachines - boilers - for
nuizen met pannen - enz.
Ook op credict-servlce en
P.U.E.M. voorwaarden.
antwoordde op de vraag
hoeveel uur hij nog moest
studeren: „Vraagt U dat
liever aan mijn viool. Die
is er tenslotte de dupe van"
In een rol AUTO-DROP
vindt U op elke tabletver
pakking een interessant
verhaal. Vraag naar
van V.S. Leeuwarden
Per rol 25 ct.
Sneller, beter en
goedkoper!
ACHTERBERG
Jan Steenlaan 71, V'daal
Telefoon K 8385-2969
:KORTING. Tot 4 maart geven u
Slotemaker de Bruïneplein 29 Veenendaal Telefoon 3404
Profiteer nu van onze WINTERKORTING. Tot 4 maart geven wij op
elk 2e stuk (het laagst geprijsde)
dat u laat chemisch-reinigen een
Gegarandeerd volledige en goede
behandeling zopIs gebruikelijk!
RHENEN
Notaris S. J. Vleer te Rhenen zal op donderdag 23
februari 1961 bij inzet en donderdag 2 maart 1961 bij
toeslag, telkens 's middags 12 uur, in hotel „Het Wa
pen van Hardenbroek" te Rhenen
van de heer J. P. Holdinga
HET HUIS MET ERF
te Rhenen aan de Weversstraat 21, kad. sectie F. no.
1410, groot 1,09 aren. Eigenaarslasten 17,per jaar.
Onverhuurd, te aanvaarden bij de betaling. Betaaldag
13 april 1961. Bezichtiging dinsdags en donderdags van
2-4 uur.
H
M
M
*1
O
O
2
w
O
cn
W. C. Beeremansstr. 21 - Mulderslaan 40
Beatrixstraai 40
Desgewenst gebracht en gehaald
LC
O
b-
eo
O
O
fa
w
fa
fa
H
geldig van 9-16 februari
roodmerk
100 gram
36 zegels 18 ct in de zegelpot
100 gram
44 zegels 22 ct in de zegelpot
200 gram m \M
28 zegels 14 ct in de zegelpot
elke 2e fles Caransac
f!•- goedkoper èn 10%
bij 1 pak custard van 60-10%
van 85 voor
-10%
pot
elke 2e fles van 215 voor 115-10% 38 zegels 19 ct in de zegelpot
40 zegels 20 ct in de zegelpot
pot
I VX,'
f
150 gram M O
40 zegels 20 ct in de zegelpot
elk 2e blikje
van 60 voor
100 gram voor fr-10%
Koek|e met 10%
250 gram 3^r-10%
Kopen
bij
De Spar
is sparen
bij
de koop
WERKELIJK VOORDEEL - 10°/o KORTING - 100°/0 KWALITEIT
28 zegels 14 ct in de zegelpot
blik met 8 stuks 120
48 zegels 24 ct in de zegelpot
C ALEX WE18SBERG
li
Met een zacht ei namen wij stempels
en handtekeningen af. Later echter
kregen wij contact met grafische be
drijven, o.a. met de drukkerij van Zol-
tan Gerö en werd het vervalsingswerk
op grote schaal georganiseerd.
Wij slaagden er op den duur zelfs in
nieuw-aangekomen vluchtelingen, ook
in de tijd dat er honderden arriveerden,
binnen 24 uur van alle benodigde do
cumenten te voorzien.
Deze legitimatiepapieren hadden een
tweeledig doel. Zij dekten de mensen
in geval van een toevallige razzia en zij
gaven hun vóór alles het veilige gevoel
van legaliteit. De betekenis daarvan
wordt vaak onderschat. Men kan zich
uit wanhopige situaties dikwijls nog
redden, wanneer men zijn kalmte weet
te bewaren. En men verliest niet zo ge
makkelijk het hoofd, wanneer men het
veilige gevoel heeft een goede legitima
tie te bezitten.
Het verstrekken van legitimaties aan
de vluchtelingen werd routinewerk. Eli
Kohn was ermee begonnen, Menachem
Klein en mijn vrouw zetten het voort.
Interessanter was een ander onderdeel
van onze vervalsingsarbeid: het na
maken van buitenlandse visa, vrijge-
leidebrieven en Palestina-certificaten.
In het jaar 1939 had Engeland besloten
de immigratie te beperken. Het destijds
gepubliceerde Engelse witboek maakte
het besluit van de Engelse regering be
kend, nog slechts 75.000 joden in Pa
lestina toe te laten. In de komende vijf
jaar zouden telkens 15.000 immigratie
certificaten worden uitgereikt. Daar
werd echter het aantal de illegale im
migranten, die voor een deel reeds eer
der waren gekomen, van afgetrokken.
Zodoende bleven voor elke maande
slechts 1000 certificaten voor de ge
hele wereld over. Het aandeel voor
Hongarije bedroeg 50. In de eerste ja
ren van de oorlog, tot aan de intocht
van de Duitsers, en in bescheidener
mate ook daarna, bleef deze legale im
migratie naar Palestina plaatsvinden.
Het Palestina-bureau in Konstantini-
pel zond ons maandelijks de 50 kin
dercertificaten. Wij waren vastbesloten
deze certificaten stuk voor stuk te ge
bruiken voor de mensen, die werkelijk
gevaar liepen.
De Waada gaf de leiding van het
Hongaarse Palestina-bureau opdracht,
dat uitsluitend vluchtelingen naar het
buitenland zouden worden gezonden.
Alleen zij, die de afmosfeer van angst
kennen, waarin destijds ook de Hon
gaarse joden leefden, kunnen de on
baatzuchtigheid van dit besluit naar
waarde schatten. Het Presidium van
het Palestina-bureau bestond uit vier
leden: Otto Komoly, Mihaly Salomon,
Ernst Szilégyi en Joel Brand. Alle vier
waren Hongaarse joden. Desondanks
stelden deze mensen hun persoonlijke
belangen en de belangen van hun
vrienden en verwanten achter bij die
van de meestbedreigden en hielpen de
zen eerst.
De leiders van de Waada hadden de
gelofte afgelegd, onder geen voorwaar
de hun post te zullen verlaten. Voor
ons was er dan ook geen sprake van
emigratie naar Palestina. In één enkel
geval maakten wij op deze regel een
uitzondering. Samu Springmann had in
december 1943, na een tijdelijke ge
vangenschap, zijn oude veerkracht ver
loren. Zijn jarenlang, slopend en ge
vaarlijk werk hadden hem totaal uit
geput. De delegatie in Konstantinopel
verlangde dat hij daarheen zou komen.
Wij stemden toe. En dat'niet in de
laatste plaats omdat de wenselijkheid
zich steeds meer deed voelen in Kon
stantinopel, bij de daar gevestigde af
vaardiging van de Sochnuth, een ver
tegenwoordiger te hebben, die onze si
tuatie uit ervaring kende en de mensen
uit Palestina bij elk voorkomend ge
val van advies zou kunnen dienen.
Wij bevolen hem in Konstantinopel te
blijven .De kameraden in Konstantino
pel schenen de betekenis van onze
wens te onderschatten. Het gelukte hun
niet, Sprinmann een verblijfsvergun
ning te bezorgen. Hij moest verder
reizen.
De Hongaarse politie (later ook de
Duitse) zag nog al wat door de vingers.
Wij stuurden op grond van kinder
certificaten vrijwel uitsluitend Chalu-
zim, dus jongelieden in hun beste jaren
naar Palestina. Het kwam zó ver, dat
wij op grond van een certificaat voor
een achtjarig meisje een volwassen man
uit een kamp konden bevrijden.
De certificaten werkten als vrijgelei-
debrieven. Wie een certificaat bezat,
liep geen gevaar gedeporteerd te wor
den. Zelfs mensen in gevangenissen en
kampen werden door dergelijke docu
menten gered.
De Duitsers wilden de joden kwijt,
waarbij het hen tamelijk onveischillig
liet, of zij naar het buitenland uitwe
ken dan wel in de gaskamers verdwe
nen. Men kon maandelijks echter hoog
stens vijftig mensen naar het buiten
land brengen, maar het was niet moei
lijk er dagelijks 12.000 te vergassen. Het
was de meest effectieve weg. Daarom
kozen zij het gas.
Toen wij ontdekten, dat Palestina-
certificaten een vrijgeleide vormden,
begonnen wij deze en masse te verval
sen. Mijn vrouw leidde dit werk. Zoals
ik later nog zal beschrijven, werd zij
in verband daarmede gevangen geno
men en gefolterd. De vervalsingsarbeid
ging verder.
Buitenlandse paspoorten, natuurlijk
alleen die van neutrale landen, boden
de beste bescherming. In Genève werk
te op het consulaat van de republiek
San Salvador een zekere Georges Man-
tello. In werkelijkheid heette hij Georg
Mandel en was hij afkomstig uit mijn
geboortedorp Naszód in Zevenburgen.
Ieder die hem schreef en daarbij een
foto met personalicn instuurde, ontving
een pas van de republiek San Salvador
en was voor de Duitsers en Hongaren
een neutrale buitenlander. Wij stuurden
een koerier naar hem toeen hij ver
klaarde zich bereid ons honderden
blanco afgestempelde paspoorten te
verstrekken. Wij behoefden enkel nog
de namen in te vullen.
De kolonie van San Salvador in Buda
pest breidde zich in deze weken ge
weldig uit; in aantal overtrof zij die
van alle andere groepen buitenlanders
tesamen.
In Spanje zijn sinds de tijden van
Torquemada vrijwel geen joden meer.
Na de val van de regering Primo de
Rivera gaf de Spaanse republiek zich
moeite om het onrecht goed te maken,
dat de Spaanse joden ten tijde van de
inquisitie was aangedaan. De repu
blikeinse regering gaf haar consulaten
in het buitenland opdracht om vervol
de joden, die hun Spaanse afkomst
konden bewijzen, vergunning te verle
nen naar Spanje te emigreren. Later
gingen de Spaanse consulaten nog
royaler te werk. Joden, die naar Spanje
wilden reizen om daar gelegenheid te
vinden hun Spaanse afkomst te bewij
zen, kregen een visum. De regering van
generaal Franco bracht geen verande
ring in deze praktijk.
(Wordt vervold.)
