0M u ootii <k (rtm
4 gebraden
gehakt
Bruine bonen
Appelmoes
Huishoudjam
Doperwtjes
gratis
SIMON
DE WIT
I
DE VALLEI
n
schoonheids-
zeep van 32 oen.
,De Gelderse Vallei' won met groot punten-
verschil van Utrecht-Zuid'
Voor de Jeugd
Mm
l|l| 1
fel
I VRAAG EN j
AANBOD J
wordt dan klant bij Simon de Wit
Si
Bruine bonen extra
Boerenmetworst QQ
Berliner Leverworst
Edammer
Smeerkaas 4o+
Kippesoep
Zalm fancy pink OO
Mayonaise per tube 49
Vanille frou frou 45
Vruchtenbowl 17Q
Sorbetcaramels hO
Fruitcocktail
Beine Victoria
Aardbeien
RAAK
Limonadesiroop Qfl
ARAM
ïïlejnóejm clOa ko-cSjpvuswüi
GYMNASTIEK:
Een spelletje met letters
Kun je bij de bal komen?
Patronen maken op papier
Voor de kantonrechter
Veiligheid voor verkeers-
brigadiertjes
potten a
3/4 liter
Olvarit babyvoeding
groentecombinatie per blik 38
iruitcombinaties per blik 48
groente en
vlees combinaties per blik 58
mager rundvlees per blik 78
Schoenveters
het betere goedkoper
De rode
burcht
van
Iphanca
FEUILLETON
De grote overwinning die de turnsters
en turners van het rayon „De Gelderse
Vallei" zaterdagavond j.l. behaalden op
het rayon „Utrecht-Zuid" was voorna
melijk te danken aan het grote aantal
punten, dat de dames van het winnende
rayon bij elkaar wisten te brengen, n.l.
381.8 punten tegen 351.9 punten van
Utrecht-Zuid. Al was het dan niet met
zo'n groot puntenv er schil, ook de heren-
ploeg van „De Gelderse Vallei" won
met een puntentotaal van 338.2. Utrecht-
Zuid haalde 320.5 punten.
Het verloop van deze wedstrijd, die
werd gehouden in het gymnastieklokaal
bij de Kon. Julianaschool was uiterst
vlot en sportief. Organisator en leider
was de heer W. Vaartjes, hoofdleider
van het Veenendaalse „Sparta".
Het geleverde werk was van een goed
gehalte en vooral de dames hadden veel
voorbereidingen getroffen voor hun
oefeningen. De oefeningen op de even-
wichtsbalk vielen enigszins uit de toon
door verschillende mislukkingen. De
winnende dames van „De Gelderse Val
lei" lieten hun superioriteit voorname
lijk zien aan de brug met ongelijke leg
gers, de persoonlijke vrije oefeningen
en de ringen.
Mej. A. Blokhuis van „Longa" uit
Woudenberg stak met kop en schouders
boven de anderen uit en legde dan ook
beslag op de eerste plaats met 46 pun
ten. 2. J. Swetselaar (Oranje-Wit, Eist),
42.2 pnt.; 3. B. Nellestijn (Oranje Wit)
42 pnt.; 4. W. v. d. Poel (Sparta, Vee
nendaal) 40.8 pnt. en 5. G. Moesbergen
(Longa) 38.2 pnt.
Dit waren de persoonlijke klassemen
ten van de dames van De Gelderse Val
lei. Bij Utrecht-Zuid waren de per
soonlijke resultaten als volgt: 1. C. van
Mazijk (K. en Vr., Culemborg) 39.6 pnt.;
2. A. v. Rooyen-de Jong (Vogel, IJssel-
stein) 37.8 pnt.; 3. D. Lammers (K en
Vr.) 37.5 pnt.; 4. L. Lambos-v. d. Lin
den (DOS, Vianen) 35.6 pnt. en 5. C. v.
d. Veer (K. en Vr.) 35.4 pnt.
Het herenwgrk was hier en daar een
beetje onzeker, hoewel nog aanmerke
lijk beter dan men had gedacht. De
beste van de heren was T. Hoefakker
van „Sparta" Veenendaal met 48 pun
ten; 2. T. F. Koudijs (Longa, Wouden
berg) 45.7 pnt.; 3. M. de Bruin (Sparta)
42.4 pnt.; 4. K. van Wijk (Sparta) 41.8
pnt.; 5. M. Rommers (Longa) 41.6 pnt.
Bij Utrecht-Zuid kwam het voorna
melijk van K. en Vr. uit Culemborg. De
vijf best geklasseerde heren waren van
deze vereniging, n.l. 1. J. Vermeulen
44.3 pnt.; J. van Dillen 42.4 pnt.; 3. Th.
Buller 41.1 pnt.; 4. J. Stol 40.8 pnt. en
G. Stol 40.7 pnt.
De prijzen, 4 medailles en een door
het gemeentebestuur van Veenendaal
beschikbaar gestelde wisselbeker, wer
den uitgereikt door de consul van „De
Gelderse Vallei", de heer A. v. Nieuw-
amerongen. De eerste prijs, de beker,
moet vijfmaal in totaal of driemaal ach
tereen worden gewonnen om hem defi
nitief in bezit te krijgen.
Namens het Veenendaalse gemeente
bestuur woonde wethouder C. N. van
Kuijk de wedstrijden bij.
Verschijnt als bijlage van
het streekblad „De Vallei"
onder redactie v. tante Jos
Correspondentie te richten
aan tante Jos, per adres:
Parallelweg 10 Veenendaal
1 Gijs Drost
1 Irma van de Bosch
2 Eva van de Kaa
2 Arend van de Berg
3 Jantje Hensbergen
3 Harrie Robbertsen
3 Teunis Jan Scheer
4 Tineke Greve
4 Beppie Gaasbeek
5 Gerrit Gerritsen
6 Gertje van Viegen
6 Hennie van de Weerd
6 Barend van de Loosdrecht
6 Leo Brussaard
7 Mimie Dorland
7 Alie van de Scheur
7 Kees Voskuilen
Allemaal heel hartelijk gefeliciteerd met
jullie verjaardag en een prettige dag toe
gewenst door
Tante Jos
ZILVERPAPIER EN CAPSULES
Deze week kregen we weer zilverpapier
van Zusje de Kamper, Henkie Roodbeen
en de Dr. Heksterschool in Veenendaal.
Dank je wel, allemaal
Figuur a.
Als je je op een dag eens verveelt, zet
dan eens een paar drukletters op papier
en probeer daar omheen gezichten te te
kenen. Hier zie je een paar voorbeelden,
maar als je eenmaal bent begonnen dan
zul je zelf gemakkelijk het hele alfabet in
leke gezichten kunnen veranderen.
Figuur b.
Jan heeft zijn voetbal per ongeluk in een
ur
ïFP
doolhof geschopt. Kunnen jullie hem hel
pen om de bal weer terug te vinden? Je
mag niet over de heggen heen klimmen
of er onderdoor kruipen, maar je moet op
de voetpaden blijven. Probeer het maar
eens.
Figuur c.
Je kunt op papier leuke figuren of pa
tronen maken, als je als volgt te werk
gaat: Neem wat dun koord of ruw garen
en felkleurige waterverf, die je met een
beetje water aanmaakt. Vouw het papier
dubbel en leg het dan weer open. Doop
het koordje in één van de kleuren en leg
dat natte koordje dan zo maar in aller
lei willekeurige kronkels op de ene helft
van het papier. Leg de andere helft van
het papier er dan overheen en druk het
papier met het touwtje er tussen zachtjes
tegen elkaar, door er je hand op te leggen.
Houd dan je linkerhand heel stevig op
het papier, terwijl je met je rechterhand
het koordje tussen het dubbelgevouwen
papier uittrekt. Als je het papier dan weer
open vouwt, zul je een prachtig symme
trisch patroon zien of tenminste het begin
daarvan, want nu kun je een ander koord
je in een andere kleur op dezelfde manier
tussen het papier leggen, waardoor je
over het eerst patroon een tweede heen
krijgt.
Het is echt leuk om op deze manier
eens iets te proberen, want iedere keer
(Vervolg van pag. 1)
dermeer aan het licht kwam, dat de wa
gen geen deugdelijke stuurinrichting,
draagveren en bedrijfsrem had, had de po
litie het vehikel dan ook in beslag geno
men. Door slechte elektrische leidingen
en verbindingen bestond bovendien gevaar
voor brand en ontploffing in het mecha
nisme, terwijl de auto, die uit 1951 dateer
de, over het algemeen in een slechte staat
van onderhoud verkeerde.
Ik wist er werkelijk niets van, an
ders had ik er niet mee gereden, verklaar-
re H. onlangs voor het kantongerecht te
Wageningen.
Zo gaat het altijd, antwoordde rech
ter v. d. Brand. Men weet nooit ergens iets
van af, maar als er door het rijden met
zo'n auto doden vallen is het te laat.
We moeten zorgen, dat zo langzamer
hand al die autowrakken van de weg ver
dwijnen, vulde de officier aan, en op het
ogenblik laat ik dan ook gemiddeld zo'n
twee tot drie wagens per week in beslag
nemen, die een gevaar voor het overige
verkeer betekenen. Vooral in de gemeente
Renkum wemelt het van die rijdende
doodkisten.
De eis luidde hierna verbeurdverklaring
van de reeds in beslggenomen auto als
mede een boete van 3 x 1,of 1 dag.
Vonnis conform.
Van B., rijschoolhouder te Ede, had on
langs zijn personenauto links van de weg
geparkeerd en bovendien was het voer
tuig niet verlicht.
In het Beatrixpark sloeg de motor of
en toen heb ik de auto helemaal naar huis
moeten duwen, vertelde verdachte onlangs
voor het Wagenings katongerecht. Ik was
zowat uitgeput en had niet meer de kracht
de wagen nog naar de rechterkant te
transporteren. Het was 's nachts om 2
uur en er was niemand meer wakker om
me te helpen.
Het werd conform de eis tweemaal 5,-
of 1 dag.
S., fabrieksarbeider te Bennekom, had
zijn hond los laten lopen en het dier had
zijn vrijheid misbruikt door een voorbij
ganger in het been te bijten.
De hond had met zijn poten de deur
opengemaakt en daardoor kon hij ont
snappen. Mijn zoontje probeerde nog hem
tegen te houden, maar hij was hem te
vlug en te sterk af, aldus verdachte on
langs voor het Wageningse kantongerecht.
Het gebeurt anders nooit, dat de hond
los loopt.
Rechter v. d. Brand schonk niet veel
geloof aan die laatste opmerking.
Het zal wel zijn zo als altijd: U de
hond en een ander de lasten meende hij.
Eis en vonnis 10, of 2 dagen.
■fr
Een vorige keer werd voor het Wage
ningse kantongerecht de zaak aangehou
den tegen een zekere Van H. uit Brussel.
Hij zou op de Gortstraat in Veenendaal
zijn autoportier niet goed afgesloten heb
ben. Door een sterke windvlaag werd het
opengerukt, met het gevolg, dat een pas
serende bromfietser, de heer S. uit Leer-
sum er tegen aan botste en schade en ver
wondingen opliep. Verdachte, die in eerste
instantie en ook nu door een gemachtigde
werd vertegenwoordigd, ontkende deze
gang van zaken. Volgens hem was de
bromfietser zo dicht langs de auto gere
den dat hij met een trapper achter het
portier gehaakt had.
Er werden enkele getuigen gehoord, die
verklaarden, dat het portier, dat kennelijk
niet goed in het slot gezeten had, plotse-
Ung was opengerukt door een windvlaag.
Verdachte had dus niet voldoende voor
zorgen getroffen om dat te voorkomen.
Eis en vonnis 20,— of 4 dagen.
zul je een ander patroon krijgen en je
weet nooit van tevoren hoe dat precies
zal uitvallen. Op deze manier kun je bij
voorbeeld verjaarskaarten maken. Wat je
dan moet doen is een briefkaart zo dub
bel vouwen, dat het patroontje komt op de
kant, die je normaal moet beschrijven,
dus niet aan de adreszijde.
Je kunt ook boekomslagen op deze ma
nier maken en vandaag of morgen zul je
in staat zijn een voorstelling te maken,
die je met alle plezier aan de muur bo
ven je bed kunt hangen ter versiering van
je kamer.
Enkele jaren geleden z(jn metalen ver-
keerspoppen in gebruik geweest, die ten
doel hadden het verkeer attent te maken
op de aanwezigheid van door verkeers-
brigadiertjes bediende oversteekplaatsen.
Deze poppen z(jn echter niet meer ver
krijgbaar.
Thans worden er speciale verkeersbri-
gadier-borden gebruikt, welke naar het
oordeel van het Verbond voor Veilig Ver
keer bijzonder efficiënt zijn, doch niet
wettelijk voorgeschreven. Behalve deze
borden zouden - aldus Veilig Verkeer -
overal zebrapaden moeten worden aan
gebracht om de veiligheid van overste
kende kinderen zo goed mogelijk te waar
borgen.
Van de zijde van Rijkswaterstaat zijn
bezwaren geopperd tegen de aanwezigheid
van deze borden en zebrapaden. Men wijst
dezerzijds op het bestaande bord „over
stekende kinderen" (model 101) en op het
feit, dat het aanbrengen van zebrapaden
slechts is toegestaan indien het betreffen
de weggedeelte als voetgangersoversteek
plaats is aangewezen.
Het Verbond voor Veilig Verkeer heeft
er bij de Minister van Verkeer en Water
staat op aangedrongen, de veiligheid van
verkeersbrigadiertjes en overstekende kin
deren - ook op rijkswegen - zoveel moge
lijk te verzekeren.
i 1,per advertentie
t.m. 10 woorden, elk f
woord meer 10 cent i
Te koop z.g.a.n. gitaar met
hoes. Te bevr. Ambachtsstr.
30, Veenendaal.
Te koop klcinbeeldcamera
z.g.a.n. merk Yachica, plus
filter en zonnekap. Billijke
prijs. Bisschop Davidweg 2,
Rhenen.
Te koop prima gezonde hen
nen R x H, 7 weken. W. C.
Beeremanstraat 14. Veenen
daal.
Te koop witte bruidsjapon m.
40/42. Brieven onder nr. 5782
aan het bur. v. d. blad.
Werkster gevraagd voor 3
morgens per week, of meisje
voor halve dagen. Eikenlaan
12, Veenendaal.
Biggen te koop en varkens-
mest. Versteeg, Dijkstraat 176,
Veenendaal.
Partij varkensmest te koop.
Parallelweg 81, Veenendaal.
Te koop een step en jongens
fiets. 8-10 jr. Zandstraat 90',
Veenendaal.
Te koop een span goudfazan
ten. Julianastraat 38, Rhenen.
Een goed onderhouden Sim
plex brommer te koop.
Nieuwe banden. J. v. Goyen-
straat 18, Veenendaal.
200 jonge hennen te koop.
Rijksstraatweg 86, Eist (U.).
Te koop divan met kleed en
2 pers. spiraalmatras. Adr. v.
Ostadelaan 6, Veenendaal.
Te koop eerf gebruikt electr.
fornuis met oven en aange
bouwde kolenkachel. Kerke-
wijk 80, Veenendaal.
Gevr. een meisje voor hele
dagen. Mevr. de Nooy, Hoofd
straat 32, Veenendaal.
De Joro bazar vraagt net
winkelmeisje. Aanmelden 's
avonds na 7 uur Davidsplein
9 en 10, Veenendaal.
School m. d. Bijbel, Plata-
nenlaan, Rhenen, vraagt voor
terstond 2 werksters. Inlich
tingen a. d. school, maandags
en woensdags 2.30 tot 3.30 u.
Een onderwijzeres zoekt on
gemeubileerde kamer met
kookgelegenheid. Brieven on
der nr. 5781 aan het bur. v.
d. blad.
Net meisje zoekt leuke vrien
din. Chr. Ger., 18-19 jaar. Br.
onder nr. 5780 aan het bur.
van dit blad.
Biedt zich aan erv. chauffeur
i. b. v. alle rijbewijzen, leef
tijd 27 jr. Brieven onder nr.
5777 aan het bur. v. d. blad.
Woningruil: Aangeboden flat
1 hoog met 2 sl. kamers aan
de nieuwe Westersingel. Ge
vraagd, eengezinswoning. Br.
onder nr. 5779 aan het bur.
v. d. blad.
Te koop gevraagd marmotten,
krielkippen en kalkoenhaan,
af te geven Krielbroedeieren
en sierduiven. Schot. De
Klomp.
Wie kan verloofd paar, R.K.,
dat graag wil trouwen, hel
pen aan een paar kamers m.
kookgelegenheid of bovenhuis
Brieven onder nr. 5778 aan
het bur. van dit blad.
Te koop prima 2e hands
hand- en trapnaaimachines
ook zig-zag. Fa. Koomen,
Kerkewijk 17. Veenendaal.
■■Willi I iW'J U Willi I l
blik a 200 gram van 89 voor
van 78 voor
pak a 500 gram
van 59
voor
pak a 500 gram van 69 voor 5"
54
79
diverse smaken
per pot van 67 voor
100 gram, van 42 voor
150 gram, van 68 voor CQ
extra belegen, per |MU
kwart kaas, van 119 voor B"'1'
2 pakjes a 100 gram, EjR
van 60 voor wW
met volop kip, QR
literblik van 109 voor
per blik, van 109 voor
per pak
3/4 literpot, van 195 voor
zakje a 150 gr, van 45 voor
naar
keuze
voor
middel fijn
literblik
van 89 voor
uitgebreide collectie
bruin of zwart 2 paar 25
Ballpoints met metalen clip
inclusief reservevulling 100
Melita filters vanaf 60 ct pdoos
Bij 2 pak Castella parels
of een reuzenpak Castella parels
een stuk
blikje
3/4 literpot
1/2 literblik
vruchtenlimonade per fles
per fles *IW
geldig van 2 tot en met 8 maart ij
In Veenendaal komen wij gratis horen en bezorgen. Telefoon 2015 - Hoofdstraat 93
P 699
ILLEGALE NEDERLANDSE BOEKEN IN
HET BRITS MUSEUM
Het Brits Museum heeft onlangs van
een Nederlandse boekhandelaar een ver
zameling van meer dan 100 boekwerken
gekocht die tijdens de Duitse bezetting
illegaal werden gepubliceerd. Alle delen,
die thans in het museum te bezichtigen
zijn, werden door gevestigde uitgeverijen
op clandestiene persen gedrukt.
„In den Bloemhof" uit 1945 werd ge
heel met de hand gezet en gedrukt in een
tijd dat het broodrantsoen niet meer dan
een pond en het aardappelrantsoen niet
meer dan twee pond per week bedroeg.
VLIETUIGEN TER ONTLASTING VAN
STADSVERKEER
Luchtmaarschalk Sis Ralph Cochrana
voorziet de dag waarop de mensen die
overdag in het centrum van Londen wer
ken des avonds een vertikaal opstijgende
en landende vliegmachine „pakken" om
mee naar huis te reizen. Sir Ralph, de
vroegere plaatsvervangende chef van de
luchtmachtstaf, die thans in dienst is van
Rolls Royce Ltd., zette dezer dagen zijn
denkbeelden uiteen in een lezing voor
leden van het Institute of Transport. Zijn
lezing was getiteld „Luchtvaart - de vol
gende fase?"
Luchtmaarschalk Cochrane zei dat
in de komende vijftien jaar iets gedai
zal moeten worden om de verkeerssitua
tie te ontlasten. Naar schatting zullen over
vijftien jaar 100.000 meer mensen dan van
daag aan de zuidkust willen wonen en
dagelijks naar Londen reizen. Vertikaal
opstijgende en landende vliegtuigen zou
den „verschillende passagiersvrachten van
de zuidkust, of ergens anders, heen kun
nen vervoeren en voor ze de mensen op
het „spitsuur" naar huis brengen een paar
retourvluchten naar Glasgow of het Con
tinent kunnen maken".
Hij schatte dat 360 van deze vliegtuigen
ongeveer 200 landingsstroken ten zuiden
van de "theems en een gelijk aantal langs
de zuidkust zouden kunnen bedienen. Elk
vliegtuig zou een vastgestelde route vol
gen en de geleidingsapparatuur zou het
tot op enkele meters nauwkeurig in de
juiste baan kunnen houden. Naarmate het
vliegtuig de landingsbaan nadert, zou de
nauwkeurigheid tot op enkele centime
ters toenemen.
Indien de gemiddelde forenzen-afstand
op 90 mijl zou worden gesteld, zou de
reistijd op elf minuten komen en een ca
paciteit van 60.000 passagiers per uur wor
den bereikt, of wel 300 passagiers per
acre per uur met 360 vliegtuigen opere
rende van af 400 landingsstroken.
(30) Het was voor het eerst, dat de trekken van de
Heer van Iphanga zich even ontspanden. „Wanneer
ik niet beter wist, zou ik zeggen, dat ge voor zieken
oppasser in de wieg gelegd waart!" sprak hij goed
keurend. Presto kreeg een kleur als vuur bij dit
onverwachte compliment en boog zich haastig uit
de vensternis om een peluw uit te slaan. „Ik ben
benieuwd, of Heer Aram iets vindt!" mompelde hij
om het gesprek in andere banen te leiden. Weinig
kon hij vermoeden, wat Aram reeds gevonden had!
Nadat de jonge krijger enkele ogenblikken besluite
loos had staan denken, kwam hij tot de slotsom,
dat er niets anders voor hem op zat, dan zijn geluk
aan het andere einde van de gang te beproeven. En
opnieuw begon hij te lopen, de duisternis tegemoet.
De gang leek hem eindeloos. Hij moest nu zeker al
een uur onderweg zijn! Maar ineens bleef hij ver
rast stafih. Heel in de verte zag hij licht schemeren.
Dat kon niet anders betekenen,dan dat hij het einde
naderde!
^Wordt vervolgd.)
ALEX WEISSBERG
(16)
Herr Hauptsturmführer, ik moet
naar Budapest om het geld bijeen te
brengen. Geeft u mij toestemming om
te reizen?
Wisliceny gaf haar de voor de reis
vereiste papieren.
Een paar dagen later kwam zij bij
ons. Wij waren vertwijfeld. Wij wend
den ons tot de officiële joodse gemeente.
De president van de raad van joodse
gemeenten in heel Hongarije, hofraad
Stern, ontving Gisi Fleischmann en on
ze afgevaardigden.
Het spijt mij, mijne heren, maar
ik kan u niet helpen. Dergelijke enorme
bedragen staan niet te onzer beschik
king. Evenmin zou ik het recht hebben
ze uit te geven voor acties, die niet de
joodse gemeenten in Hongarije zelf be
treffen.
Een jaar later - de Duitsers hadden
intussen Budapest bezet - verklaarde
dezelfde hofraad Stern ons in een per
soonlijk gesprek:
Ik moet u om vergiffenis vragen.
U hebt de juiste weg bewandeld en ik
heb destijds een verkeerd standpunt
ingenomen. Had ik alle ontwikkelingen
kunnen voorzien, dan zou ik de laatste
cent die bij elkaar te brengen was aan
u en uw mensen hebben gegeven, en
enkel aan u. Van nu af aan kunt u op
mij rekenen. Zeg maar, wat ik doen
moet.
Hofraad Stern stelde ons daarop mil
joenen ter beschikking. Wij konden de
zware koffers met geld, welke hij ons
gaf, nauwelijks de trap af krijgen. Hij
probeerde alles goed te maken, maar
het was te laat.
Er kwam enig geld uit Instanbul. Wij
gaven Gisi onze laatste reserves. Zij
ging naar Wisliceny, overhandigde hem
57.000 dollar als voorschot en verzocht
om uitstel.
Ik wacht nog twee weken, Frau
Fleischmann. Maar dat is de laatste
maal.
Enige dagen later onderschepte Wis
liceny een brief, die Mayers voorstel
bevatte het geld voor hem op een ge
blokkeerde rekening bij een Zwitserse
bank te deponeren. Woedend liet hij
Gisi roepen.
Het geld moet hier betaald wor
den, op mijn schrijftafel, in echte bank
biljetten en niet in een wissel voor de
tijd na de oorlog. Na de oorlog zult u
mensen als mij en mijn gelijken niet als
bankklanten behandelen. U weet zelf
wel, wat u met ons zult doen, wanneer
u ons eenmaal te pakken hebt.
De termijn verstreek. De Joint wei
gerde het geld. Wisliceny liet via Ber
lijn de vernietigingsmachine weer op
gang brengen. Dagelijks gingen de tran
sporten naar Auschwitz, naar Maidanek
naar Treblinki. Onze volksgenoten
moesten de gaskamers in, omdat Sally
Mayer en de Joint de twee dollar per
hoofd pas na de oorlog konden uitbe
talen. Waarschijnlijk hebben de geal
lieerde deviezenbepalingen dat verlangd
Het voorschot van 57.000 dollar werd
door Baron Dieter von Wisliceny, com
mandant van de Sicherheitsdienst en
van de Sicherheitspolizei voor Slowa
kije, op de dag na het verstrijken van
de termijn aan de jodin Gisi Fleisch
mann teruggegeven, zonder dat hij zich
om de Duitse deviezenbepalingen be
kommerde.
Zolang Wisliceny SS-führer in Slo
wakije was, was Gisi Fleischmann vei
lig en met haar de Slowaakse joden. In
de herfst van 1944, ongeveer een jaar
na het afbreken van de besprekingen
met Wisliceny, brak de Slowaakse par-
tisanenopstand uit. Tal van jeugdige
joden namen eraan deel. Joodse val
schermspringers uit Israël snelden de
opstandelingen, met toestemming van
de Geallieerden, te hulp. De opvolger
van Wisliceny, SS-Obersturmbannfüh-
rer Brunner, wreekte zich vreselijk op
het laatste restje van de Slowaakse jo
den. Geruchten deden de ronde over
een voorgenomen deportatie. Tal van
joden bereidden zich voor op de vlucht.
Toen liet de SS-Führer Gisi Fleisch
mann komen en zei haar:
Wij laten al uw mensen nu voor
hun veiligheid naar een kamp brengen.
Daar zullen zij rustig het eind van de
oorlog kunnen afwachten. Men zal er
echter moeten werken. Het overbrengen
zal binnen acht dagen beginnen. Zorg
ervoor, dat alles kalm verloopt.
Het was een verraderlijke manoeuvre,
zoals de SS die al vaker had toegepast.
Wanneer de Slowaakse joden gevreesd
zouden hebben dat zij naar Auschwitz
werden afgevoerd, zouden zij en masse
gevlucht zijn of zouden zij, evenals de
strijders in het getto van Warschau,
vertwijfeld tegenstand hebben geboden
tot aan de dood.
Gisi liet zich echter niet om de tuin
leiden. Zij alarmeerde ogenblikkelijk
ons comité in Budapest. Ingenieur Biss
reisde met SS-Hauptsturmführer Hunt-
sche naar Slowakije, om Gisi naar Bu
dapest te brengen. Zij weigerde deze
redding. Kastner zocht Wisliceny op die
zich daar bevond, en smeekte hem om
hulp.
Wisliceny liet zich uit Berlijn speciale
volmachten voor Slowakije geven en
reisde naar Bratislava. Gisi was inmid
dels naar Sered, het grootste jodenkamp
van Slowakije gegaan om de daar ge-
interneerden te mobiliseren. Zij wilde
een massavlucht voorbereiden. Maar
Obersturmbannführer Brunner was
sneller dan Gisi en Wisliceny. Hij liet
Gisi arresteren. Men vond op haar een
speciaal Zweeds werktuig, waarmee
men zware ijzeren staven kon door
zagen. Zij hoopte bij een deportatie
daarmee de tralies voor de ramen van
de wagons te kunnen doorzagen om
dan uit de trein te kunnen springen.
Men meldde de vondst aan de SS-com-
mandant. Hij gaf bevel haar handboeien
aan te doen en haar in een afzonder
lijke wagon, gescheiden van haar lot
genoten, naar Auschwitz te deporteren.
Dadelijk na aankomst van de trein in
Auschwitz ging Gisi alleen de gaskamer
binnen.
Dit was het einde van deze heldhaf
tige vrouw, alleen, ver van haar kinde
ren, ver van het land, waar zij haar
gehele leven aan had gewijd, ja ver van
de ongelukkige lotgenoten uit deze
zware tijd.
In Petach Tikwah ontmoette ik na de
oorlog haar vijftienjarig kind. Arm,
ziek, eenzaam.
De Duitse geheime diensten
Vier maanden na het afbreken van de
onderhandelingen met Wisliceny ont
moette ik de agent van de Duitse con
traspionage, Jozsi Winniger.
Onze mensen hebben u wat be
langrijks mee te delen, Brand. Zorg dat
u om half een hier bent. Ik haal u dan
met de wagen af. Dr. Schmidt verwacht
u.
Ik was stipt op tijd. Bij het instappen
ontdekte ik, dat twee Duitse auto's ons
volgden. Winniger bracht mij naar een
klein, zeer elegant strandrestaurant aan
de andere oever van de Donau. Toen ik
binnenkwam stond Schmidt op.
Het verheugt mij u te zien, Herr
Brand. Vandaag kan ik u voor het eerst
een werkelijk prettige mededeling doen.
Ga zitten. Wat wilt u drinken?
Ik dacht aanvankelijk, dat de Duit
sers weer eens geld nodig hadden en
met een nieuw zakelijk voorstel zouden
komen. Maar het pakte anders uit.
Schmidt nam min of meer plechtig het
woord.
(Wordt vervolgd)
