Taxi 3700
OVER SCHERMEN GESPROKEN
Eerste stap naar volledig automatische
landing
NEDERLAND EN DE RUIMTEVAART
ARAM
Horlogerie Van Manen
„MARINO
SÖLEX-°to f395-
ADVERTEREN DOET VERKOPEN
Fa. W. HUIBERS
BIO RHENEN
De rode
burcht
van
Iphanca
C. Bolderman
T.HASSELAAR
UW BLAD
„DE VALLEI"
stérk als nylon - zacht als zijde
Deze geheel nieuwe kous combineert
de voordelen van nylon met de
warme weelde van zijde. Een kous,
zó zacht en elastisch* dat het een
heel bijzondere sensatie voor U zal
zijn de nyltsa -nylons te dragen.
Deze werkelijke nieuwe nylons zijn
zojuist door Danlon in Nederland
geintroduceerd. Verkrijgbaar bij
onderstaande Danlon-handelaren
enige
ongeschoolden
N.V. HEKO SPANTEN
DRAGLINE
MACHINIST
Deindiaanse vrouwenroof
Om het naakte leven
Hoogstraat 28 - Telefoon 2521
PPMFIIi,:N
PERSONEEL
(^d LIS
OPTIEK
Motorenhandel
WOUT
WAAYENBERG
WERELDPRIMEUR VOOR K.L.M.
Begin deze maand heeft de K.L.M.als eerste luchtvaartmaatschappij ter we
reld, bij wijze van proef een geheel nieuw instrument in de stuurhut van een
DC-8 ingebouwd, dat moet worden beschouwd als een eerste stap in de richting
van een volledige automatisering van landingen. Het is de z.g. Para-Visual Di
rector, die de K.L.M. alleen zal gebruiken bij oefenvluchten.
Dit instrument is ontwikkeld door de
Britse „Smith Aviation Division" een
fabriek van vliegtuigapparatuur, die in
de wereld van de luchtvaart een grote
faam geniet en die in nauwe samen
werking met een aantal andere fabrie
ken en de „Blind Landing Experimen
tal Unit", van het Britse Ministerie van
Luchtvaart, de laatste jaren veel en be
langrijk onderzoekingswerk heeft ver
richt op het gebied van blindlandingen.
De aanleiding tot de ontwikkeling
van de Para-Visual Director was twee
ledig. Zoals bekend maakt de burger
luchtvaart bij slecht-zicht-landingen op
het ogenblik gebruik van het z.g. In
strument Landing System, ILS. Bij dit
systeem wordt de te vliegen baan be
grensd door twee radioseingebieden,
waartussen de vlieger de juiste koers
van vlucht veilig weet Bij de landing
komt echter voor de vlieger het punt,
waarop hij van instrumentvliegen moet
overgaan op zichtvliegen. Dit punt nu
moet hij in samenwerking met de twee
de vlieger bepalen. Er bleek nu behoef
te om het overganspunt instrument/
zichtvliegen te vergemakkelijken en de
Para-Visual Director komt hierin tege
moet. Een tweede reden was een extra
controle-instrument te hebben, wan
neer over een aantal jaren de volledig
automatische landing een feit zal zijn.
De Para-Visual Director bestaat uit
een drietal ingebouwde kleine glazen
staven, welke in duplo in de stuurhut
worden aangebracht rond de beide
stuurstoelen. Dit geschiedt dan op een
dusdanige wijze, dat de beide vliegers
de drie staven voortdurend in het ge
zichtsveld hebben. Iedere aanwijzing
van het instrument is dermate opval-
BURGEMEESTERS
Op desbetreffende vragen in de Twee
de Kamer heeft minister Toxopeus ge
antwoord, dat burgemeestersbenoemin
gen niet op een politiek weegschaaltje
worden gelegd, al streeft men er lan
delijk naar, de politieke verhoudingen
tot hun recht te doen komen.
De burgemeester wordt terecht ge
acht boven de politiek te staan, zoals
dat populair heet. Uit zijn gedragingen
moge bij voorkeur niet blijken, dat hij
tot een bepaalde politieke partij be
hoort. In de praktijk ontbreekt daaraan
echter vaak een en ander. In het alge
meen worden in onze gemeenten nog
burgemeesters benoemd, die behoren
tot de partij, die de sterkste of althans
een der sterkste fracties in de gemeen
teraad vertegenwoordigt.
Ons dunkt, dat dit niet juist is. Beter
ware het, indien men uitsluitend op
grond van persoonlijke capaciteiten
burgemeesters benoemde en dan bij
voorkeur representanten van niet te
sterke politieke partijen
(uit: Burgerrecht)
lend, dat deze direct de aandacht trekt.
Binnen de drie glazen staven bevin
den zich n.l. afwisselend witte en zwar
te spiralen. Een staaf is horizontaal bo
ven het instrumentenbord vóór de vlie
ger aangebracht, dus liggende in de on
derste lijn van het gezichtsveld. De bei
de andere zijn op dezelfde hoogte aan
de linker- en rechterzijde van de vlie
ger opgesteld zodat ze een hoek maken
met de middelste staaf. De Para-Visual
Director reageert nu op de door het
ILS uitgezonden radioseinen. Wijkt het
vliegtuig nu te veel naar links af, dan
lopen de zwarte ringen op de front-
horizontaal naar rechts: een teken dat
naar rechts moet worden gecorrigeerd.
Lopen de ringen van de zijstaven naar
voren, dan weet de bestuurder dat hij
boven het glijpad zit en dus neerwaarts
een correctie moet uitvoeren. Staan de
zwarte ringen in alle drie de staven
stil, dan is het toestel precies op koers.
In KLM-kringen verwacht men, dat
het nog ongeveer acht jaar zal duren,
voordat volledige automatische landin
gen in de burgerluchtvaart een usance
zijn. Een van de instrumenten die dan
voor controle in aanmerking komt, is
de Para-Visual Director, welke samen
met de flare-out computor, de precisie
hoogtemeter en de automatische piloot
een instrumententeam vormt, dat iede
re automatische landing tot in de per
fectie uitvoert.
In Egeland, waar onlangs een KLM-
studiegroep zich op de hoogte heeft ge
steld met de stand der vorderingen op
dit gebied, blijkt men nu reeds in staat
met kleinere vliegtuigen complete au
tomatische landingen te kunnen uitvoe
ren. Een van de leden van deze studie
groep, die in geen zes jaar meer een
vliegtuig had bestuurd, behaalde een
verbluffend resultaat toen hij door mid
del van de Para-Visual Director een
voorbeeldige landing maakte.
Behalve dit instrument zijn er op het
ogenblik nog diverse andere in ontwik
keling die hetzelfde doel beogen.
REVALUATIE VAN DE GULDEN. Na
een zitting van de raad voor Economi
sche aangelegenheden uit de minister
raad heeft de minister van Financiën
medegedeeld, dat de regering besloten
heeft de gulden te revalueren met een
overeenkomstig percentage als de Duit
se mark. Foto links: De minister van
Binnenlandse Zaken, Mr. E. H. Toxo
peus, moest op de parkeerplaats bij de
Treveszaal in Den Haag ruimte maken
om zijn wagen kwijt te kunnen, oftewel
„Nederland verzette de bakens". Foto
rechts: Minister-President Prof. Dr. J.
E. de Quay (links) en de minister van
Financiën Prof. Dr. J. Zijlstra bij aan
komst voor besprekingen in de Treves
zaal.
ny!
VEENENDAAL: FA. F. v. d. BOSCH.
HOOFDSTRAAT 12
FA. DE ERVEN HOOGSTR. 14-16
VEENENDAAL:
Jan v. Goyenstr. 27
Telefoon 3700
Verhuur met en
Dr. de Visserstr. 5
zonder chauffeur
Telefoon 2949
Nieuweweg 45
Luxe wagens
AMERONGEN:
V.W.-busjes
Pr. Irenelaan 20
Billijke prijzen
RHENEN:
Prima service
Eikenlaan 391
Voor spoedige
indiensttreding gevraagd
Gunstige arbeidsvoorwaarden
Aanmelden:
Rijksweg 37-41 - De Klomp Ede
Gevraagd
voor Mobile dragline, In bezit
van rijbewijs.
Ervaren en zelfstandig.
J. DIEPEVEEN, Grondwerken.
Buurtlaan Oost 77,
Telefoon 3459,
Veenendaal
Zaterdag 11 maart 7.30 uur. Zondag 12
maart 1.30 en 4 uur
Randolph Scott. In de sensationele wild
west film
in cinemascope en kleuren Nancy Gates,
Claude Akins. Blanke vrouwen ontvoerd
door de Comachen en één man die zich
tot taak stelt hen weer thuis te brengen
Toegang 14 jaar
Zondag 12 maart 7.30 uur Vertoning
van de aangrijpende oorlogsfilm
Sonja Zieman, Gunnar Müller, Erik
Schuman. Moordende gebeurtenissen uit
een tijd van dwaling en verwording
Toegang 14 jaar
My Fair Lady naar Arnhem?
Al enige maanden zijn de organisa
toren van de Stichting „Zomerfeesten
1961" bezig er naar te streven, de Mu
sical „My Fair Lady" gedurende een
week naar Arnhem te brengen.
Of „My Fair Lady" inderdaad naar
Arnhem komt in de daarvoor geprojec
teerde week van 2 tot en met 9 juli,
staat, in tegenstelling met een voorba
rig bericht van een plaatselijk Arnhems
blad, nog niet volstrekt vast.
De technische problemen, verbonden
aan het brengen van een zo gigantische
show, zijn enorm. Het is mede in ver
band hiermede, 'dat nog in de loop van
deze week de heer W. Hofman, produk-
tieleider, vergezeld van de Stage-mana
ger van „My Fair Lady" de toneelacco-
modatie in Arnhem in ogenschouw
komt nemen.
Zeer binnenkort zal het de Stichting
„Zomerfeesten Arnhem 1961" mogelijk
zijn om meer definitieve mededelingen
te doen.
CEFA GEEFT WEER FILMVOOR
STELLING
De Cefa-Rhenen geeft zaterdag 11 maart
ingebouw „Irene" opnieuw een filmvoor
stelling. Vertoond zal worden „Komt U
na de eerste".
Bestraling door radio-actieve
stralen van voedingswaren
Jaarlijks bederven duizenden kilo's
eetwaren, terwijl tweederde van de
wereldbevolking nog door honger ge
teisterd wordt. Misschien zal de radio
activiteit hierin binnen afzienbare tijd
verbetering brengen. Door ze met radio
actieve stralen te bestralen kan men
groenten, fruit en andere waren die snel
bederven, zes maal langer goed houden.
Talrijke proeven in verschillende lan
den hebben dit aangetoond.
Een Europees informatiecentrum voor
radio-actieve bestraling is kortgeleden
opgericht. Ondergebracht in de lokalen
van het Nationaal instituut voor nu
cleaire onderzoekingen te Saclay, bij
Parijs, moet dit centrum als verbinding
dienen tussen de verschillende onder
zoekers in de wereld. Want er zijn nog
vele problemen op te lossen. Hoe sterk
moet de bestraling zijn, en zal het op
het menselijk organisme geen nadelige
gevolgen hebben?
Deze vragen zijn nog maar gedeelte
lijk beantwoord. Proeven op dieren
hebben aan het licht gebracht, dat er
geen onmiddellijke gevolgen te bespeu
ren zijn. Men is nu van plan de af
stammelingen van deze dieren te onder
zoeken, gedurende verschillende gene
raties, hetgeen minstens twee jaren in
beslag zal nemen.
Vooral in Amerika is men vergevor
derd. De omvang van de militaire en
burgerlijke reserven waren hier aan
leiding tot het initiatief.
Engeland en Frankrijk hebben ook
een belangrijk onderzoekcentrum.
Het is gebleken dat noch de nutritieve
waarde, noch het vitaminerijkdom van
de eetwaren door deze bestraling aan
getast worden. De dieren, die van be
straalde voeding leven zijn tot nu toe
kerngezond gebleven. Volgens niet-
officiële bron zouden Amerikaanse
vrijwilligers al bestraald fruit hebben
gegeten.
De geleerden blijven voorzichtig,
want over de erfelijkheid in verband
met de radio-activiteit is weinig be
kend. Professor Terroine heeft aan de
onderzoekers in de verschillende lan
den strikte aanwijzingen gegeven en
hen nauwkeurig uitgestippeld in welke
richtingen de onderzoekingen verder
moeten gaan.
Te Lyon is men erin geslaagd het
kiemen van aardappelen te voorkomen
door radio-actieve bestraling, en met
hetzelfde procédé zou men ook de wijn
sneller kunnen doen verouderen.
Particulier en overheidsinitiatief
Den Haag (NNP) Dat ooit nog eens een sateliet of raket, figuurlijk getooid met
het rood-wit-blauw, door de inktzwarte duisternis van de oneindige ruimte zal gie
ren. daaraan denken alleen nog de rusteloze dromers, die zich bezighouden met het
schrijven van min of meer populaire science-fiction verhalen. Het lijkt een wat al
te sterke bewering, dat wij nog eens een meneer Jansens of De Wit uit Amsterdam of
Nunspeet kunnen fotograferen in ruimtepak en satellietuitrusting. Hoogstens is het
mogelijk, dat wij genoemde heren bestempelen als hoogvliegers of sterrenwichelaars,
waarmee wij wel in ruimtetermen spreken, maar het overigens zonder ruimtevaart
af kunnen.
Toch voert de Nederlandse regering be
sprekingen op oer-Hollands degelijke ba
sis met andere landen en heeft een Ne
derlands bedrijf een contract met een
buitenlandse fabriek. Beiden willen ko
men tot een gedeeltelijk of helemaal Ne
derlandse raket. Niemand zou het rijk
ervan willen betichten, dat het niet met
beide benen op de grond staat. En even
min de directie van de Koninklijke Ne
derlandse Springstoffen fabrieken en de
Artillerie-inrichting, welke laatste overi
gens voornamelijk door het rijk wordt ge
regeerd.
Al is slechts de staartvin van een raket
die in de toekomst wordt afgeschoten, van
Nederlands fabrikaat dan zou dat al een
flinke stijging van ons nationaal prestige
betekenen. Op die staartvin doelt kenne
lijk de regering. Van haar wordt verwacht
dat zij over een of twee weken een uit
spraak doet over een eventuele deelname
aan een Europees ruimtevaartproject. Aan
dit plan kunnen twaalf landen meewer
ken. Of ze het alle doen is een tweede.
Het omvat het lanceren van een sateliet
(je) voor experimentele doeleinden. Een
begin van iets, dat veel groter kan wor
den.
Het gehele project gaat zo'n 700 mil
joen gulden kosten; waarvan moet Ne
derland er twintig voor eigen rekening
nemen, te betalen in vijf jaarlijkse termij
nen, want afbetaling is ook in officiële
(32) Onbewegelijk bleef Aram op de knieën liggen.
Het gruwelijke van deze onverwachte ontdekking
had hem half verdoofd. Misschien kwam het ook
daardoor, dat hij het gerucht achter zich pas hoorde,
toen het te laat was. In een flits zag hij de donkere
gestalte achter hem, een stok of iets dergelijks in
de opgeheven hand. Doch voor het tot Aram door
drong, daalde het wapen suizend op zijn schedel
en met een lichte kreet viel hij opzij en bleef roer
loos liggen. Op datzelfde ogenblik verliet Presto
op zijn tenen de ziekenkamer. Hij had gewacht tot
heer Jaspo in slaap was gevallen. Doch toen werd
de nieuwsgierigheid hem te machtig. Hij vond, dat
hij best even kon gaan kijken, of heer Aram al iets
ontdekt had. Hij sprong de trappen af en rende de
gang door, naar de burchtzaal, doch toen hij bij de
ingang was gekomen, bleef hij als aan de grond
genageld staan. Hol en leeg lag de enorme zaal
voor hem. Van zijn meester was geen spoor te be
kennen. Plotseling werd de schildknaap overvallen
door een hevige angst, die zich een weg baande in
een schrille kreet, die door het hele gebouw galmde:
„Heer Aaaaaaaram!"
(Wordt vervolgd)
kringen een begrip geworden.
De gedachte, dat ruimtevaart alleen nut
heeft voor ietwat buiten de werkelijkheid
staande geleerden, voor fabrikanten, die
rijke orders in de wacht willen slepen en
voor miltairen, die een nog sterkere vuist
tegen de vijand willen schudden, is lang
zamerhand door de werkelijkheid achter
haald. Satellieten beginnen belangrijk te
worden voor metreologische waarnemin
gen, voor navigatiedoeleinden en als com
municatiemiddel. Kortom als instrument
ten, die de enge kringen van het militaire
hebben verlaten en nu beginnen rond te
cirkelen in de wereld van meer burger
lijke ideeën. Nu de eerste ontwikkelings
fasen achter de rug zijn, wordt het tijd,
dat ook andere landen dan Amerika en
Rusland zich gaan bezighouden met wat
geen idee fixe maar een idee populaire
is geworden.
Het land, dat de grote animator is van
dit Europese ruimteprogramma is Enge
land. Dat is niet te verwonderen. Enge
land heeft een grote raket ontwikkeld,
de door de vele (politieke) mislukkingen
al legendarisch geworden Blue streak,
waarvan de instandhouding ruim een
miljoen gulden per week kost.
Deze krachtige raket zou moeten dienen
als eerste trap van de Europese satelliet
raket. Een handig idee van de Engelsen,
want op deze manier laten zij de anderen
meebetalen in een kostbaar project, dat
zij om prestigeverlies te voorkomen niet
meer kunnen laten vallen.
Wanneer Nederland 20 miljoen moet be
talen is het duidelijk, dat we daarvoor iets
terug moeten hebben. Dat kan gebeuren
in de vorm van een productie-opdracht.
Nederland heeft een faam op electro-
nisch gebied al moet men dat de Ne
derlander zelf niet vragen, want die ge
loofd daar niet in en de order zou dus
in deze sector terecht moeten komen. Dan
moet echter zo snel mogelijk gewerkt wor
den aan een behoorlijke instelling la
boratoria, gezamenlijke programma's
op nationaal terrein, die op de ruimte
vaart is gericht. „Onze industrie is nog
niet toe aan geleide projectielen. Niet dat
we het niet kunnen. Van ruimtevaart we
ten wij individueel genoeg af.
De een prutst aan dit en de ander mod
dert daaraan en hij doet dat vakkundig.
Maar concentratie van kennis en ver
nuft? Helaas, die ontbreekt nog." Iets
dergelijks zei onlangs ir. L. E. Otto, voor
zitter van de Foegin, een vereniging op
electrotechnisch gebied. Een centraal on-
derzoekapparaat is nodig, waarbij gedacht
kan worden aan bijvoorbeeld het Natio
naal Luchtvaartlaboratorium.
De Nederlandse bedrijven zitten zeker
niet stil. De Koninklijke Nederlandse
Springstoffenfabrieken en de Artillerie
inrichting hebben contact gezocht met het
Franse bedrijf SEPR, het grootste Euro
pese instituut, dat zich bezig houdt met de
ontwikkeling van raketbrandstof. Dit con
tact leidt ook tot Nederlandse invoeging
bij een Europees, zij het dan particulier,
geheel.
Het Franse bedrijf onderhoudt nauwe
zakelijke contacten met een Italiaans en
een Belgisch concern, terwijl het ook in
verbinding staat met wee Amerikaanse
fabrieken, waaronder (Rocketdyne) North
American Aviation. De SEPR heeft al een
raket ontwikkeld, de Matra, een geleid
projectiel, dat tegen vliegtuigen kan wor
den gebruikt.
De Nederlandse bedrijven zullen hier
proberen tot de samenstelling van een
nieuwe brandstof te komen. Daarvoor zal
een proeflaboratorium worden opgericht
bij Ouderkerk, thuisplaats van de Spring
stoffenfabrieken. Dat er nog eens een
Nederlands vlaggetje in de ruimte komt is
door deze beide initiatieven een stukje
werkelijkheid geworden. Waarbij we dan
maar moeten onthouden, dat geduld een
schone zaak ls.
(Nadruk verboden).
PRONTO
HOEK ZWAAIPLEIN
ff
Bezoekt onze leerzame VERKEERS-
LESSEN. Iedere maandagavond
hoek Spoorlaan-Sparrenlaan
WIJ LESSEN IN HOOFDZAAK IN ARN
HEM ZONDER PRIJSVERHOGING
Gediplomeerd instructeurs
met diploma V.A.M.O.R.
Wij wonen desgewenst uw examen bij.
VEENENDAAL:
Dr. Colijnstraat 14 Tel. 3153
Julianastraat 50 Tel. 3024
Dijkstraat 15
RHENEN:
Julianastraat 44 Tel. 812
VOOR FINANCIERING VAN MOTOR
VOERTUIGEN, LANDBOUWMACHINES,
DRAGLINES, BULLDOZERS, ENZ.
AgPlAARSRANTOOR
Kerkewijk 110 - Telefoon 0 8385-2252
Veenendaal.
VOOR VERHUUR VAN
OPELS REKORD 1960 en 1961
VOLKSWAGENS 1960
en V.W. SAMBA-BUSJES 1961
is Uw adres:
Autoverhuurbedrijf
W. C. Beeremansstraat 21
Mulderslaan 40
Beatrixstraat 40
NATUURBAD »de ^.andinc)
vraagt
mannelijk en vrouwelijk
In of extern voor seizoenarbeid.
Persoonlijke aanmelding kantoor te Otterlo.
Eventueel telefoon 08383 244.
Ziekenfondsleden
op
hoorloestellen
honderd gulden reductie
Inlichtingen:
Hoofdstraat 51
(naast de apotheek)
Telefoon 3184, Veenendaal
SCHOONMAAK
Geen geknoei
met stoffer en blik, maar laat
dat 'n stofzuiger doen.
Laat u technisch adviseren
door Elektro Technisch In
stallatie bedrijf
P. H. v. Rijnstraat 6, Tel. 3216
Ook wat betreft
WASMACHINES
CENTRIFUGES
STRIJKBOUTEN
KOELKASTEN etc.
SKCIAA12AAX I*
CCASVtFff „BEHANC
KERKEWIJK 19
TELEFOON 2646
Het toppunt van zuinigheid
Het toppunt van veiligheid
Het toppunt van comfort
Dat is de nieuwe SoleX-oto
met vol-otomatische koppe
ling. Nu wegrijden zonder
trappen.
Komi U eens praTen met:
Dr. Slotemaker de
BruTnestraat 3
Veenendaal
EN ALLES WAT DAARACHTER STEEKT
Deflectiehoek, 59 cm beeld, 110° beeldbuis, elektronenkanon,
contrastregeling en automatische werking. Het zijn slechts een
paar begrippen uit de TV-techniek. Onze technicus is meester
van alle geheimen achter het scherm. Zijn oordeel over Philips
TV? Technisch perfect! Daarom ziet u in onze zaak een uitge
breide collectie van deze TV toestellen. Wij bieden u nog meer:
een vlotte bediening en service. Wilt u er alles van weten, kom
dan even bij ons langs.
Beeldbuis met 59 cm
diam. Memomatic tu
ner en extra spraak-
luidspreker aan de
voorzijde. Prijs
f 995.- Losse onder-
zetpootjes (44 cm
lang) slechts
f 25.- extra.
■mm-.
BERGWEG 15 VEENENDAAL
TELEFOON 2623
e-
