HET ADRES VOOR DE OMGEVING IS
■EHA
J
VEBOTEX
A
SOLEX-oto
Autoschade?
LUXOR I
Kraan cn van Kuijk N. V.
flinke
hulpchauffeurs
VAN STEMPV00RT
Fa G. J. Hiensch
Waarover men
niet spreekt!
Het laatste duel
binnendeuren
vlak
triplex of
hardboard
Adverteren doet verkopen!
om te zien en
enig in z'n soort
zó charmant
en zó solide
Echt weer
van Haren
ALLE
ZATERDAGEN
VRIJ
,ïïlenóen ati (Uwrf)uuiaA
WITTE KRUIS
VOOR
HOOGST. 7
GEREEDSCHAPPEN
IJZERWAREN
BOUWBESLAG ENZ.
Zomer zon
energie
Hoogtezon-
gezondheid
Voor eerste klas AUTO-PLAATWERK
naar
J. de Kievid, Eist (U.), tel. 295
Hier wordt altijd snel en goed ge
werkt door prima vakmensen
THEATER
Vele wegen leiden naar...
Maak nu Uw
voor de schoonmaak
Als u toch moet schilderen,
met al die randjes en hoe
ken, is de plaat voor uw deur,
aan arbeidsloon al bijna
betaald
10 verschillende
soorten
(in deurmaten)
Kerkewijk 37 - Telef. 2730
Stichting
Samenwerkende Havenbedrijven
te Amsterdam
HAVENWERKERS
Ouwehands
Dierenpark
Aangifte kleuterschool Bloesem
nette, flinke
hulp in de huishouding
citroën DS 19 - ID 19
GARAGE R. VONK
Parallelweg 3-5, Veenendaal
„FANTASTISCH" zult u zeggen
S. J. VAN WIJK
Coöp. Raiffeisen-Bank
„VEENENDAAL"
FEUILLETON alex weissberg
IJZERWAREN.
VEENENDAAL TELEFOON 2414
behoeft in de winter
geen onbevredigd
verlangen te zijn.
kunt U in de winter maanden aan Uw
lichaam schenken en U zult U bij"zon
der fit en opgewekt voelen.
VOOR HOOGTEZON
ZANDSTRAAT 111 MARKT 17
TEL. 2678 VEENENDAAL TEL. 3-186
J. P. C. Lcinweberstraat 4-6
VRAAGT VOOR D1REKT
Veenendaal
Aanmelden tijdens kantooruren
Veenendaal
Van vrijdag 10 t.em. dinsdag 14 maart
Elke avond 7.30 uur, zaterdag 7 en 9 uur,
zondag 3 en 7.30 uur
Hans Söhnker, Antje Geak, Karin Dor in de
verantwoorde voorlichtingsfilm die het nood
lottige zwijgen doorbreekt.
Een film waarmee ouders, artsen, leraren en
de opgroeiende jeugd zijn gediend 1
Toegang 18 jaar.
Van woensdag 15 t/m donderdag 16 maart
Elke avond 7.30 uur
Dale Robertson en Rosane Rory in
Vier rokende revolvers hielden een stad in
bedwang tot een man de moed had zich te
verzetten. Toegang 14 jaar.
Plaatsbespreken dagelijks van 1 tot 2 uur aan
de kassa, 10 cent, ook telefonisch: 2376
Rijwielstalling naast het theater
VENDELSEWEG, VEENENDAAL, TELEF. 2376
DOCH
weet voor U de juiste weg
Wij onderhouden
dagelijkse autodiensten van en naar:
VEENENDAAL, EDE, WAGENINGEN,
RHENEN, AMERONGEN, LEERSUM,
DOORN, DRIEBERGEN, ZEIST,
UTRECHT, 's-HERTOGENBOSCH,
TILBURG, BREDA, EINDHOVEN
EN HELMOND.
Ook verzending door geheel Nederland
en België.
Goederen worden aan huis afgehaald.
TELEFOON 3036 ZANDSTRAAT 9
In de Amsterdamse haven kunnen
geplaatst worden.
Voor vast of tijdelijk werk.
Dageljjks vervoer met personeelbussen.
Goede loon- en arbeidsvoorwaarden,
o.a. 5 daagse werkweek
(C.A.O.- Haven- en aanverwante
bedrijven).
Aanmeldingen:
dagelijks van 911 uur (behalve zater
dags) aan ons HOOFDKANTOOR
JAVAKADE 21 te AMSTERDAM
of bij de arbeidsbureaux.
Reiskosten bij sollicitatie worden
vergoed
Een jaar lang genieten van
voor weinig geld.
Vele nieuwe aanwinsten o.a. een geheel nieuw
tropisch aquarium. Neem een gezins-abonnement.
Onze abonnementsprijzen zijn:
1. Man, vrouwI 12.50
2. Man, vrouw t/m 3 kinderen onder 18 jr 11 5.00
3. Man, vrouw t/m 4 kinderen onder 18 jr 11 7.50
4. Man, vrouw meer dan 4 kind. o. 18 jr f 20.00
5. Bijkaart voor gezinsleden boven 18 jaar I 2.50
6. Persoonskaart (voor alleenst. personen) I 7.50
Een briefkaart aan Ouwehands Dierenpark is vol
doende.
Ouders die hun kinderen bij de aanvang van het
nieuwe cursusjaar wensen te plaatsen op de kleuter
school Bloesem worden verzocht daarvan onder over
legging van het trouwboekje, aangifte te doen op
dinsdag 14 maart 1961, des avonds tnssen 7.30-8 uur
in de kleuterschool Bloesem.
De kinderen moeten voor 1 september 1961 de leef
tijd van 4 jaar hebben bereikt.
Het Bestuur.
Gevraagd wegens huwelijk der tegenwoordige
G. WESTLAND, Kapelstraat 3, Wageningen
Extra soepel flatje met mooie
slanke leest. In zwart leder
en suède in „surrey"-green
Fraai gelijnd pumpje. Sluit
soepel om de voet. In zwart,
wit en goudbrons metallisé
Echt gemakkelijk flatje, zit
werkelijk voortreffelijk. In
gebroken wit en „Havanna"-
3 ruin mm 75
Filialen in het gehele land w.o. VEENENDAAL Hoofdstr. 71-73
ARNHEM, Roggestraat 1 en EDE, Grotestraat 17.
Citroën Agent
Tel. (08385) 2545
als u de
heeft bereden. U kunt nu wegrijden zonder trap
pen door de vul-otomatische koppeling voor de
prijs van 395,Komt u eens kijken bij
Pr. Bernhardlaan 158, Veenendaal, Telefoon 3029
5 dagen per week werken in een
prettige moderne omgeving
een gunstige C.A.O.'
muziek tijdens de arbeid
een goed loon
koffie tijdens de pauze
gezellige avondjes
een actieve personeelsvereniging
betaling van reiskosten voor
meisjes, die buiten Rhenen wonen
Dat is, wat Berends Tricotagefabriek N.V.
te Rhenen, aan flinke meisjes biedt!
Kom eens met ons praten!
Telefoon 2354 - Postrekening 380265
SPAARGELDEN
(jeugdspaarwet 10 Rijkspremie)
HYPOTHEKEN
VOORSCHOTTEN
KREDIETEN in rek. crt.
AAN- EN VERKOOP EFFECTEN
(via. Coöp. Centr. Raiffeisen-Bank)
REISDEVIEZEN
Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt op kan
toor Hoogstraat 13-15
jjiiiMsariJ\ts êti m r ks r% r% ytr\i i n r%
(19)
Hij zond een lijst van de nieuwe jo
denverordeningen.
1. Iedere jood moest zich bij de jood
se raad laten registreren en op straat
de jodenster dragen.
2. De joodse banrekeningen werden
geblokkeerd, het joodse vermogen werd
in beslag genomen, de joden moesten
een gespecificeerde lijst van hun gehele
bezit inleveren. Tot zelfs het laatste
kledingstuk moest daarin vermeld
staan. Goud en sierraden moesten ter
stond worden ingeleverd.
3. Joden mochten geen openbare ver
keersmiddelen gebruiken. Zij mochten
hun woonplaatsen zonder toestemming
niet verlaten - ook niet te voet.
4. De joden ontvingen speciale le
vensmiddelenkaarten met hongerrant-
soenen. De meeste fabrieken en zaken
moesten door de joden verlaten wor
den enz. Elke dag verschenen er nieu
we bepalingen.
De agenten van de contraspionage
stelden ons voor de nieuwe joodse raad
te vormen. Zij zouden ervoor zorgen dat
onze mensen werden benoemd. Wij we
zen dit voorstel bruusk van de hand.
Wij hadden geleerd van de gebeurte
nissen in Polen. Wij wisten dat de jood
se raden enkel de keus hadden willoze
werktuigen van de Duitse beulen te
worden, of de weg te gaan van inge
nieur Czerniakow, president van de
joodse raad in Warschau, die zich een
kogel door het hoofd schoot, toen de
Duitsers van hem de uitlevering van
de joodse kinderen verlangden.
In die dagen verhuisde ik naar de
woning aan de Semsey Andor utca,
waar Biss vlak voor de ontruiming van
Hotel Majestic mijn vrouw had onder
gebracht. Deze woning had ingenieur
Biss als geheim onderduikkwartier ter
beschikking gesteld van de hoogste staf
van de Waada. Hij had daar als Ariër
gewoond, het was het kantoor van zijn
porseleinfabriek. Het huis had radio en
telefoon en er was slaapgelegenheid
voor meer dan een dozijn mensen. Toen
ik er arriveerde zaten vrijwel alle lei
dende kameraden met hun vrouwen er
al verstopt. Winniger gaf ons zijn ge
heime telefoonnummer en adviseerde
ons:
Indien iemand van jullie gearres
teerd wordt, dan moet hij eisen dat men
dit nummer opbelt. Wij komen dan en
halen jullie eruit.
In deze woning waren wij vrijwel
permanent in vergadering bijeen. Na
lange discussies werd tenslotte een plan
van actie ontworpen.
Wij moeten de draad daar opne
men, waar Gisi Fleischmann die heeft
laten vallen, verklaarde Rezsö Kastner.
De Duitsers hebben twee miljoen
dollar verlangd voor de redding van al
le nog levende Europese joden. Men
heeft hun die niet gegeven, en dat was
erger dan een fout. Maar mogelijk valt
die nog te herstellen.
Bij de volgende samenkomst deden
wij de mensen van de contra-spionage
het volgende voorstel:
Breng rechtstreeks contact tussen
ons en Wisliceny tot stand. Wij bieden
de SS in totaal twee miljoen dollar,
daarvan krijgen zij een voorschot van
10% direct na het openen van de onder
handelingen. Vervolgens ontvangen zij
200.000 per maand, tot de twee miljoen
volledig zijn betaald. Dat alles natuur
lijk, wanneer de SS de verplichting na
komt, die zij op zich neemt. De agen
ten van de contra-spionage boden wij
10% van de bedragen, die wij aan de
SS betaalden. Winniger zou een privé
fooi van 2000 dollar ontvangen.
Eindelijk liet Herr dr. Schmidt zich
overhalen om zijn bemiddeling te ver
lenen voor een ontmoeting met Wis
liceny.
Hij ontboot Kastner en mij in de wo
ning van Winniger. Een paar minuten
na onze aankomst kwam Wisliceny de
kamer binnen, in gezelschap van een
zekere kapitein Klausnitzer. Wisliceny
was ongeveer 40 jaar oud; groot, zeer
dik, met zwart haar, in een opvallend
elegant uniform gekleed, maakte hij
meer de indruk van een Pruisische han
delsman.
Wij gingen zitten. Winniger schonk de
glazen vol. Wij raakten de cognac niet
aan. Ik nam het woord:
Herr Hauptsturmführer, wij heb
ben inlichtingen ontvangen over de on
derhandelingen, die u in Bratislava ge
voerd hebt met onze landgenote Frau
Gisi Fleischmann. Helaas is het destijds
niet mogelijk geweest aan uw eisen te
voldoen. Nu hebben wij de mogelijkheid
daartoe wel. Wij zijn bereid de twee
miljoen dollar, welke u verlangd hebt,
te betalen. Wij hebben het mandaat
daarvoor ontvangen en bieden u een
voorschot aan van 200.000 dollar. Wij
hebben echter vier eisen te stellen.
DE £Chtg PIJNSTILLER
Hoofdpijn... maar ook andere pla
gende pijnen verdwijnen snel met
Witte Kruis.
tabletten, poeders
of cachets!
En wat behelzen die?
Ten eerste: er mogen geen getto's
en concentratiekampen worden opge
richt. (In Hongarije bestonden die nog
niet. J.B.).
Ten tweede: er mogen geen mas
sa-executies en geen pogroms plaats
vinden.
Ten derde: Geen deportaties.
Ten vierde: voor de joden die in
het bezit zijn van certificaten, moet de
mogelijkheid openstaan naar Palestina
te emigreren.
Wisliceny ging achterover leunen in
zijn stoel. Hij sprak langzaam en zorg
vuldig, meer dan een half uur lang. Het
was alsof een professor een weten
schappelijke voordracht hield. Het ge
heel maakte de indruk van een acade
mische discussie, terwijl het in werke
lijkheid aan de ene zijde om moord en
afpersing ging, en een laatste poging om
te ontkomen aan de andere.
Het eerste punt accepteer ik vol
komen, mijne heren. Van Duitse zijde
bestaat er geen enkel plan om in Hon
garije getto's in te richten. Ik zou u
echter raden akkoord te gaan met het
concentreren der joden in gemeenten
boven 10.000 inwoners. U kunt uw men
sen op die manier meer afdoend tegen
het optreden van onverantwoordelijke
elementen beschermen.
Wat het tweede punt betreft zou ik
het volgende willen zeggen: onze men
sen zijn voorstanders van rust en orde
en veroorzaken geen pogroms. Maar wij
leven tenslotte in oorlogstijd, mijne he
ren. Waar gehakt wordt, vallen spaan
ders. Ik kan onze SS niet inzetten als
bewakingstroepen van de joden. Dat is
niet onze taak.
Dan punt drie. Er zullen in Hongarije
geen deportaties voorkomen - dat kun
nen wij garanderen. Zoiets kunnen de
Hongaren zonder ons niet doen. Ten
slotte zijn wij de meesters van Europa.
Wat punt vier betreft, moet ik uw eis
van de hand wijzen. Wij kunnen er niet
akkoord mee gaan een kleine groep
naar het buitenland te laten vertrek
ken. Wij kunnen voor een paar joden
onmogelijk zulk een groot apparaat mo
biliseren. Ja, als het om een massa
uittocht ging, zou erover te praten zijn.
Op dit punt kwam hij dikwijls terug.
Van individuele emigratie kan
geen sprake zijn, uitgezonderd in spe
ciale gevallen. (Dit was een toespeling
op de overeenkomst van Obersturm-
bannführer Becher met de familie Ba
ron Manfred Weisz. Ingevolge deze
overeenkomst werden 54 grote indus-
triebedrijven van het Manfred Weisz-
concern onder de controle van de SS
geplaatst). Wanneer u ons echter een
praktisch voorstel kunt doen, hoe wij
alle Hongaarse joden in één keer zou
den kunnen kwijtraken, is het wat an
ders. Ik zou mij kunnen voorstellen, dat
de Reichsführer SS daar op in zou gaan.
Denkt u maar eens over de zaak na.
Wanneer de Westelijke machten de jo
den willen hebben, dan kunnen zij ze
krijgen. Doet u mij een voorstel - in
elk geval kan ik op dit punt geen uit
sluitsel geven. Ik zal de kwestie met
onze mensen bespreken. Het gesprek
ging verder weer over meer concrete
vragen.
Ik waardeer het, zei Wisliceny, dat
u inzake die twee miljoen dollar tot
een snel besluit bent gekomen, maar
ik kan u niet garanderen, dat deze som
voldoende is. Tenslotte hebben wij in
Bratislava slechts over enkele tien
duizenden joden gesproken. En nu gaat
het om nog eens een miljoen meer.
(Hier loog Wisliceny. Voor de Slowaak
se joden had hij reeds 50.000 pond ont
vangen. De twee miljoen dollar zou hij
voor de joden in geheel Europa, met
uitzondering van die in Duitsland en
Polen, ontvangen. Hongarije was nog
niet bezet).
Maar in elk geval accepteer ik
het voorschot van 200.000 dollar. Daar
mee zijn de zakelijke onderhandelingen
geopend en zo lang wij onderhandelen
zal uw mensen niets overkomen. Wan
neer u niet voldoende dollars mocht
hebben, dan kunt u ons ook pengö of
andere valuta geven. Wij zullen ze in
elk geval tegen de zwarte koers bere
kenen.
Op één ding wil ik nog uw aandacht
vestigen, mijne heren. Probeer snel met
ons tot overeenstemming te komen,
vóór de domme Hongaren in Berlijn
tussenbeide komen. Wij kunnen niet de
indruk wekken, dat wij als beschermers
van de joden dit land zijn binnenge
trokken.
Kastner had nog een dringende aan
gelegenheid.
Herr Hauptsturmführer, kunt u
ons toestaan nu, nog voor onze onder
handelingen tot een goed einde hebben
geleid, een groep van enige honderden
mensen via Konstanza naar Konstanti-
nopel te zenden? Voor dit doel hebben
wij in Konstanza de beschikking over
een schip. U zult begrijpen, Herr
Hauptsturmführer, dat men in Kon-
stantinopel resultaten wil zien. De aan
komst van een dergelijk transport zal
voor ons een groot succes zijn. Wij kun
nen in dat geval van onze mensen in
Konstantinopel en in Jeruzalem veel
meer verlangen. Wisliceny wees dit
verzoek niet direct af. (Wordt vervolgd)
