VERF - GLAS
r
VAN DE
NIEUWE
NATURAL
OXFORD
LINE'
ZIMMERMAN ZOON
NIET WEGGOOIEN
GLASSLIJPERIJ
Caravan's
Jongste
bediende (mnl./vr.)
Fa. J. van Hofwegen
DE ERVEN
Tijger te paard
S0LEX-°to f 395-
KRAAN VAN KUIJK N.V.
H. D. van RIEMSDIJK Jr.
Fa. Leewia
GARAGEBEDRIJF
Stichting
Samenwerkende Havenbedrijven
te Amsterdam
HAVENWERKERS
Voor beter CHEMISCH REINIGEN
EN VERVEN
Weer zo'n geslaagd model
uit de collectie van:
Olifanten - Leeuwen
ELLY BELLI-STRASSBURGEKS
PRACHT PAARDEN
Boksende Kangeroe
Hogeschoolrijkunst
25 WERELDATTRACTIES
Veenendaal V.S.W. Sportterrein
CARAVAN
WOUT
WAAYENBERG
FEUILLETON
WISTUdat uw oude pan VIJF GULDEN waardis?
Bij aankoop van een elektrisch fornuis geeft de
P.U.E.M. VIJF GULDEN voor een oude pan! U
kunt zoveel oude pannen inleveren als u nieuwe
koopt.
Dit is weer een voordeel als u tot ELEKTRISCH
KOKEN besluit. ELEKTRISCH KOKEN: ple
zierig, snel en goedkoop.
Bel de P.U.E.M. (030-23041) of uw installateur en
u ontvangt alle gewenste inlichtingen. Dit geldt
alleen voor het verzorgingsgebied van de P.U.E.M.
P.U.E.M. N.V., Catharijnesingel 32, Utrecht.
TELEFOON 2261 - HANDELSVERENIGING - TELEFOON 2261
Groothandel in Levensmiddelen
J. P. C. Leinweberstraat 4-6
Veenendaal
vraagt voor haar kantoor
Aanmelden tijdens kantooruren.
VEEKREDIETEN. VRIJE AANKOOP. Ook kre
dieten op bestaande veebeslagen. Aflos
singen per maand, kwartaal, halfjaar. Ge
heimhouding verzekerd.
Heuningstraat 12, OCHTEN (Bet.).
Telefoon 03444-223.
Huurt U het beste bij
Fa. SPIJK
Nw. Veenendaalseweg 234
Telefoon 08376-300
VERKOOP - VERHUUR
Dealer van de Wevo-Camper
Veenendaal. Nieuweweg 41
Telefoon 2535
Lükauto en begrafenisrtjden
Dealer v. d. Wartburg
Taxi en autoi-yies
Bruidsauto en trouwrtyden
In de Amsterdamse haven kunnen
geplaatst worden.
Voor vast of tijdelijk werk.
Dagelijks vervoer met personeelbussen.
Goede loon- en arbeidsvoorwaarden,
o.a. 5 daagse werkweek
(C.A.O.- Haven- en aanverwante
bedrijven).
Aanmeldingen:
dagelijks van 911 uur (behalve zater
dags) aan ons HOOFDKANTOOR
JAVAKADE 21 te AMSTERDAM
of bij de arbeidsbureaux.
Reiskosten bij sollicitatie worden
vergoed
Dr. SI. de Bruïneplein 29
Veenendaal, Telefoon 3404
STOPPAGE - PLISSEREN
Voor dit seizoen het aller
nieuwsteCashmir Film-
druk", verwerkt tot een
elegant model in.chemisier.
De brede manchet sluit de
mouw pikant op de elleboog.
SANDBRINKSTRAAT 1
VEENENDAAL
HARRY BELLI S DRESSUURTRIOMPH
WOENSDAG 5 APRIL
Twee voorstellingen: om 3 uur en 8 uur. Kaart
verkoop van dinsdag 4 april af a.d. circus-kas
sa's (vanaf des morgens 10 uur). In de matinée
kinderen tot 12 jaar halve prijzen. Stal- en mé-
nageriebezichtiging dagelijks van 10-6 uur.
HUUR ÉEN
bij
Caravanbedrljf „Leersum"
H. Slijkhuis
Kon. Julianalaan 54
Telefoon 03434-790
Verkoop Verhuur
Het toppunt van zuinigheid
Het toppunt van veiligheid
Het toppunt van comfort
Dat is de nieuwe SoleX-ofo
met vol-otomatische koppe
ling. Nu wegrijden zonder
trappen.
Komt U eens praten met:
Motorenhandel
Dr. Slotemaker de
Bruïnestraat 3
Veenendaal
Oxford-xx
Junior f89.50 f
Dc Oxford kostuums spelen dit jaar weer een glansrol. Oxford-xx is de naam van een geheel
nieuwe serie klasse-kostuums, die in elk detail getuigenis aflegt van goede smaak en distinctie.
Zie de 'Natural Oxförd line' met dc perfect liggende schouders, de modieuze dessins in zeer
fraaie kleuren en dc bewonderenswaardige afwerking. Let op de details, zoals de plooi-
houdende pantalon met foundation belt ert soepele nylon ritssluiting. De Oxford Ateliers zijn
er trots op u deze creatie te kunnen tonen in een mooie kleuren folder. Op aanvrage (Oxford-
Almelo) zullen wij u gaarne deze folder toezenden en u de adressen geven van dc detaillisten
waar u de fraaie Oxford-xx kostuums kunt kopen. Vraag uw leverancier dan ook eens u zijn
overige Oxford collectie te tonen. Ook in andere prijsklassen kan hij u een Oxford leveren.
Oxforö-xx
Oxford-xx kostuums worden
geleverd tegen vastgestelde
verkoopprijzen.
1. Het Oxford-xx senior kostuum f 150.-
2. De Oxford-xx sport combinatie f 115.-
5. Het Oxford-xx junior kostuum f 89.50
(maat 13, leeftijd ±15 jaar)
Het Oxford-xx junior kostuum
in heren maten f 120.-
TOONBEELD VAN DE NIEUWSTE HERENMODE
ALEX WEISSBERG N
yjïlt&nóen, atb kcy.oJjpvu-CLCL>i
(25)
Maar vóór alles: onze volksgenoten
in Konstantinopcl waren vlees van ons
vlees, bloed van ons bloed. Met hen
hadden wij tot nu toe ononderbroken
contact weten te houden. Zij kenden
mij. Ik koos Konstantinopel.
Ik moet dan naar Istanbul, Herr
Obersturmbannführer. Wat voor goede
ren verlangt u?
Daar moet ik nog eens over na
denken, Herr Brand. Denkt u inmiddels
ooK maar na, wat u mij kunt aanbieden.
Na een kort zwijgen vervolgde hij:
U gaat dus op reis, Herr Brand,
maar uw vrouw, uw moeder en uw kin
deren blijven hier. In mijn handen, on
der mijn bescherming. Tot u terugkomt.
Ik zal op hen passen en garandeer u,
dat hen niets zal overkomen - maar zij
moeten hier blijven. Dat verschaft mij
zekerheid, dat uzelf spoedig zult terug
keren.
En op één ding moet ik u attent ma
ken, Herr Brand. Deze onderhandelin
gen blijven een eersterangs Rijksge
heim. Geen mens in Budapest mag er
van vernemen.
Dat kan bloed kosten.
Maar Herr Obersturmbannführer,
ik moet uw voorstel toch met mijn
mensen bespreken. Ik weet zelfs hele
maal niet of de leiding van onze groep
mij deze zending wel zal willen toever
trouwen.
U moogt met uw naaste vrienden
over de kwestie spreken, maar u staat
met uw hoofd borg, dat geen Hongaar
er iets van hoort.
Hij stond op.
Maak maar vast toebereidselen
voor uw reis. Ik ben over enkele dagen
terug en zal u laten roepen.
Half versuft verliet ik het hotel.
De gehele Waada wachtte voltallig in
mijn illegaal kwartier. Ik herhaalde
woord voor woord wat Eichmann mij
gezegd had. Over de vergadering lag
een onderdrukte spanning. Allen voel
den dat wij hier een kans kregen om de
rest van ons volk in Europa te redden.
Mijn houding werd goedgekeurd. Men
overlegde, wie naar Instanbul zou rei
zen.
Kastner stelde zijn schoonvader, dr.
Joseph Fischer voor. Dr. Fischer was
advocaat en beroeps-politicus. Hij was
jarenlang medelid van het Roemeense
parlement geweest en was president
van de zionistische landelijke bond van
Zevenburgen. Zonder twijfel had hij
meer ervaring in diplomatieke onder
handelingen dan ik. Kastner bracht dit
naar voren en verklaarde tegelijk, dat
ik in Budapest onmisbaar en onver
vangbaar was.
Kastners voorstel werd tamelijk koel
ontvangen. Daarop stelde hij voor, dat
wij de redacteur va nhet zionistische
dagblad Uj Kelet, dr. Ernö Marton, zou
den zenden. Daartegen verzetten zich
de vertegenwoordigers van de Chalu-
zische organisaties, Perez Revész en Er
nö Szilógyi.
Wij hebben in deze kwestie geen
diplomaat nodig. Wij hebben iemand
nodig, in wie wij vertrouwen hebben.
Joel weet, waar hier de schoen wringt.
Hij zal naar Konstantinopel gaan. Hij
zal daar onze belangen vertegenwoor
digen - hij zal datgene zeggen wat wij
te zeggen hebben en zal terugkomen.
Joel moet gaan.
De overgrote meerderheid sloot zich
bij de Chaluzim aan. Alleen mijn vrouw
protesteerde.
Joel moet hier blijven. We hebben
hem hier nodig. Bovendien heeft hij
hier twee kleine kinderen. Men kan niet
verlangen, dat hij ons in tijden als deze
verlaat en zijn kinderen als gijzelaars
in Duitse handen achterlaat.
Men nam haar protest niet ernstig op.
Otto Komoly resumeerde de bespreking.
Ik geloof wel, dat ieder onzer voelt
dat Joel Brand de beste man voor deze
missie is. Wij moeten hem sturen. - Al
len waren daarvan overtuigd. Ook Kast
ner accepteerde.
In de loop van de middag ontmoetten
wij de vertegenwoordigers van de Duit
se contraspionage. Dr. Schmidt, de chef
van deze groep, was er niet bij. Wij
spraken met Winniger en dr. Sedlacek.
En nu kwam er iets merkwaardigs aan
het licht. Deze Duitse agenten van de
contraspionage, die tot nu toe onze koe
riersdienst hadden verzorgd en die ten
slotte ook het contact met de SS-leiding
van Budapest hadden tot stand ge
bracht, protesteerden tegen mijn reis.
Wij zullen niet toestaan dat u weg
gaat, zei dr. Sedlacek openhartig.
Wij zullen bij het Reichssicher-
heitshauptamt protesteren. Men zal het
in Berlijn verbieden, ook al vindt Eich
mann het hier goed.
Maar waarom willen jullie mij nu
tegenwerken? Tot nu toe hebben jullie
ons altijd geholpen. Het is onze grootste
kans van de laatste jaren.
Wij zijn deze zaak begonnen. Wij
moeten ze ook afmaken. Dit is een aan
gelegenheid, welke onder de competen
tie van de contraspionage valt. Onder
handelingen in het buitenland zijn geen
zaak voor de SS. Wij zelf kunnen in
Konstantinopel de onderhandelingen
voor jullie voeren.
Ik begon het te begrijpen. Het was
hier louter een kwestie van concurren-
tienijd. De mensen van de contraspiona
ge vreesden geheel uitgeschakeld te zul
len worden en niets meer te verdienen,
wanneer onze groep rechtstreeks met de
SS en met Istanbul zou kunnen onder
handelen. Wij bevonden ons in een
moeilijk parket. Wij wilden de mensen
van de contraspionage niet voor het
hoofd stoten. Wij vreesden, dat zij ons
schade zouden kunnen berokkenen. De
laatste tijd hadden ze ons onbeschaamd
gechanteerd. Bij de onderhandelingen
met Krumey en Wisliceny waren zij
erger dan de SS-mensen. Zij moesten
tevreden worden gesteld.
Ik kan jullie een voorstel doen,
zei ik tegen dr. Sedlacek. - Stuur een
vertegenwoordiger van jullie mee naar
Konstantinopel. Zijn aanwezigheid kan
me daar goed te pas komen.
Mijn aanbod maakte indruk op hen.
Zij trokken zich terug en bespraken de
kwestie onder elkaar.
Daar valt over te praten, Brand,
maar er is één moeilijkheid. De Turken
zijn de laatste weken nogal bokkig ge
worden. Ze geven onze mensen geen
visa. Jij moet daarom naar Konstanti
nopel telegraferen en Venia - bedoeld
is Venni Pomeranz, die in opdracht van
dc Sochnutz altijd de Duitse koeriers in
Konstantinopcl had ontvangen - verzoe
ken Jozsi een visum te bezorgen, zei dr.
Sedlacek.
Maar ik kan nog niets definitiefs
toezeggen, Brand, voegde hij eraan toe.
Ik moet eerst met dr. Schmidt spreken.
Wanneer die er akkoord mee gaat, reis
je met Jozsi samen. Anders gaat Winni
ger alleen.
Zijn autoritaire toon maakte destijds
op mij al geen indruk meer. Ik begreep
reeds, dat er achter zijn woorden geen
macht meer stond. De SS dicteerde.
Maar tot dusverre had deze groep van
de Duitse contraspionage ons steeds ge
holpen om ons contactapparaat met het
biutenland op te bouwen en ook verder
hadden zij ons onschatbare diensten be
wezen. Wij wilden niet volkomen met
hen breken.
De nu volgende dagen gebeurden er
dingen, die ik niet goed begreep. Ik kon
het hele netwerk van betrekkingen tus
sen cle verschillende groepen van het
Duitse machtsapparaat niet doorzien. Ik
kon alleen vaststellen, dat wij niet met
een monoliete macht te doen hadden,
doch dat verschillende groepen tegen
elkaar intrigeerden en merkwaardiger
wijs in hun onderlinge positiestrijd ook
van ons probeerden te profiteren, arm,
wak en machteloos als wij waren. Ik
beschrijf wat er gebeurde, zonder te
proberen een ingewikkelde, vermoeien
de verklaring te geven.
Bandi Grosz, de agent van de Hon
gaarse geheime dienst, had tot nu toe
op de kaart van de Duitse contraspiona-
ge-agenten gespeeld. Nu zag hen, dat
een sterkere de macht in Budapest in
handen had genomen. Hij schakelde
zich direct om en probeerde betrekkin
gen aan te knopen met de Sicherheits-
dienst. Het bezwaarde zijn geweten niet
in het minst tot dit doel zijn voormalige
vrienden, de agenten van de Duitse
contraspionage, als koopprijs aan te
bieden.
Twee dagen na het onderhoud met
Eichmann liet Grosz mij in café Biarritz
komen. In zijn gezelschap trof ik de
reeds eerder genoemde kapitein van de
rivierwacht van de Donau-Dampfschif-
fahrt, Klausnitzer. Deze Klausnitzer
speelde een duistere rol. In de nacht
van de intocht van de Duitsers, ja nog
voor de Duitse troepen Budapest had
den bereikt, vormde hij uit de Duitse
parachutisten, die het eerst in Budapest
waren geland, een stoottroep en arres
teerde aan de hand van reeds lang sa
mengestelde lijsten alle belangrijke per
sonen in Budapest op politiek en econo
misch gebied, waaronder ook vele joden.
Deze mensen werden in de pakhuizen
van de scheepvaartmaatschappij bij el
kaar gedreven.
Ook ik kwam op zijn lijst voor maar
de tijdige waarschuwing van de Cana-
ris-groep redde mij. Later trof ik deze
Klausnitzer, wiens rol mij tot nu toe
niet duidelijk is, bij de onderhandelin
gen met Krumey en Wisliceny.
Nu deed hij zich heel ruimdenkend
voor en alsof hij de joden goed gezind
was. Bandi Grosz opende het gesprek:
Joel, ik heb nu een contact gekre
gen, dat veel belangrijker is dan alles
wat wij tot dusverre hadden. De
Schmidt-groep wordt uitgeschakeld. Het
heeft geen zin zich nog langer met die
mensen af te geven. Vanmiddag rijden
wij naar de vertegenwoordiger van
Herrn von Klages. Dat is een uiterst
belangrijk man, van wie door de hoog
ste instanties in Berlijn dikwijls ge
bruik wordt gemaakt.
(Wordt vervolgd)
