GRATIS GLAZEN hengelo's bier hengelo's bier omdat 't zo vol van smaak is VAN DE NIEUWE NATURAL OXFORD LINE' BUITENSCHILDERWERK Ook hier bij S0LEX-OtO f395. WATERDICHT haken Horlogerie Van Manen jjïïlenóen atb faw-fluuutA Vlot, licht en luchtig voor weekend en vakantie! ADVERTEREN DOET VERKOPEN Fa. Lee wis Zelf een huis bouwen Zelf Uw woning schilderen wél NU AUTORIJLES M. VAN BEEK HRRDEVELD 14.95 Komt U eens praten met; Motorenhandel WOUT WAAYENBERG GARAGEBEDRIJF kunt U niet DE BESTE MATERIALEN Nu Koelkastentijd 70 liter vanaf 298,— T. HASSELAAR (tot 10 juni 1961) Jos. v. Laar van Stempvoort „HET CENTRUM" Schuurblaadjes „TANTE BLANK" door Hoogstraat 28 - Telefoon 2521 GRATIS GLAZEN HEEL GEMAKKELIJK i Ook Uw melkslijter heeft hengelo's bier. TOONBEELD VAN DE NIEUWSTE HERENMODE FEUILLETON Heel aparte kurk- sandalette in de modekleur Testa di Morro. Met schuimrubber ge voerde binnenzool. Model 72 Een vederlichte kruisband sandalette met lichte, ster ke zool. Uitgevoerd in zacht wit leder. Model 70 p 95 Nylons mèt en zonder naad in oc nieuwste modetinten. v.a. -| ^98 tr uR IS EEN BATA-FILIAAL VLAKBIJ! Het toppunt van zuinigheid Het toppunt van veiligheid Het toppunt van comfort Dat is de nieuwe SoleX-oto met vol-otomatische koppe ling. Nu wegrijden zonder trappen. Dr. Slotemaker de Bruïnestiaat 3 Veenendaal Veenendaal, Nieuweweg 41 Telefoon 2535 Lükauto en begrafenlsrtJden Dealer v. d. Wartburg Taxi en autoritei Bruidsanto en trouwiüden ,.J* mj/ajaJMeltyw! is het de tijd voor al uw Wij leveren u hiervoor Tevens vakkundige voorlichting. Voor glad en strak werk schuurmachine en verfbrander te huur. Bruine en groene carbolineum, parafinelak en kool- teer, voor uw schuur, duiven- en kanariehok. SPECIAALZAAK in GLAS, VERF en BEHANG Levering: P. H. van Rijnstraat 6 Telefoon 3216 Geniet van Hengelo's bier, geniet er méér van. Hengelo's bier is heerlijk, omdat het niet gepasteuriseerd is. Hehgelo's bier uit de beugelfles is pittig, is anders. Geniet er van met volle teugen Hengelo's bier omdat het zo vol van smaak is. DAMESKAPSALON „3£arin^," voor elk kapsel Dr. Colijnstr. 41, tel. 37J3 Een vertrouwd adres voor VAMOR Instructeur Jan Steenlaan 611 NIEUW telefoonnr. 3726 Kostverloren 8, Telef. 3068 GRATIS THEORIE EN FILMPROJECTIE SPECIAAL In BRILLEN Hoofditra.t 51 Veenendaal dwAjtyifümmai schuren de fornuisplaat direct spiegelblank KERKEWIJK 19 VEENENDAAL-TEL.2646 PRONTO HOEK ZWAAIPLEIN Bij zes pullen Hengelo's bier een kristalhelder bierglas totaal gratis. U hebt dus in een wip een stel van zes glazen bij elkaar. Zonder één cent te betalen. Ga dus gauw Hengelo's bier halen. Hengelo's bier, heerlijk, edel gehopt, krachtig en zo vol van smaak. De Oxford kostuums spelen dit jaar weer een glansrol. Oxford-xx is de naam van een geheel nieuwe serie klasse-kostuums, die in elk detail getuigenis aflegt van goede smaak en distinctie. Zie de 'Natural Oxförd line' met de perfect liggende schouders, de modieuze dessins in zeer fraaie kleuren en de bewonderenswaardige afwerking. Let op de details, zoals de plooi- houdende pantalon met foundation belt en soepele nylon ritssluiting. De Oxford Ateliers zijn er trots op u deze creatie te kunnen tonen in een mooie kleuren folder. Op aanvrage (Oxford- Almelo) zullen wij u gaarne deze folder toezenden en u de adressen geven van de detaillisten waar u de fraaie Oxford-xx kostuums kunt kopen. Vraag uw leverancier dan ook eens u zijn overige Oxford collectie te tonen. Ook in andere prijsklassen kan hij u een Oxford leveren. Oxforè-xx Oxford-xx kostuums worden geleverd tegen vastgestelde verkoopprijzen. 1. Het Oxford-xx senior kostuum f 150.- 2. De Oxford-xx sportcombinatie f 115.- 3. Het Oxford-xx junior kostuum f89.50 maat 13, leeftijd ±15 jaar) Het Oxford-xx junior kostuum in heren maten f 120.- ALEX WEIS8BERG (43) Ik onderteken hier in geallieerd gebied geen vervalsingen. Mijn ware naam is Joel Brand. Er is voor mij geen aanleiding meer die verder geheim te houden. Maar ik kan toch geen naam in mijn protocol zetten, die niet met uw papieren klopt. Doe wat u wilt, ik teken enkel met mijn ware naam. Wij kwamen tot een compromis. Hij veranderde de naam in het protocol niet, maar ik tekende met mijn echte naam en liet het aan de Engelse admi nistratie over om deze tegenspraak op te helderen. Een vriendelijke korporaal bracht mij naar mijn cel. Het was eigenlijk geen cel, doch een ruim en geriefelijk inge richt vertrek. Hij liet de deur open, maar bleef altijd in de buurt. Wanneer er iemand over de gang liep, kwam hij steeds voor de deur van mijn cel staan. Dat bracht mij voor het eerst tot het besef dat ik gevangen zat en ik besloot om formele redenen daartegen te pro testeren. Kennelijk had mijn bewaker zijn instructies. Maar hoe kunt u heweren, dat u gevangen zit? Ziet een gevangenis er zo uit? Men heeft u eenvoudig, in uw eigen belang, voor een paar dagen hier heen gebracht. Ik weet zelf niet waar om, maar heb maar geduld. Alles zal gauw genoeg opgehelderd worden en dan kunt u gaan waarheen u maar wilt. Het is nu eenmaal oorlog. Men behandelde mij als een belang rijk personage. Het eten was uitstekend. Een Arabische bediende dekte zorgvul dig de tafel en vroeg mij, welke wijn ik wilde drinken. Hij diende altijd uitgelezen spijzen op, veel meer dan ik kon verwerken. Door lopend stond er een schaal met vers fruit in mijn kamer. Tweemaal per dag kwamen Arabische bedienden de vloer nat afdoen om wat verkoeling te bren gen. Niemand betrad mijn kamer zonder eerst te kloppen en te wachten tot ik „binnen" riep. Ik kon boeken krijgen en men had mij mijn koffers gelaten zonder deze te doorzoeken. Alleen mijn hoed en jas had ik in de hal moeten achterlaten en deze kleinigheid bracht mij in contact met een oude vriend. Zoals de lezer zich zal herinneren, had Samu Springmann omstreeks de jaarwisseling 1943/'44 Hongarije met een legaal uitreiscertificaat verlaten. Zijn zenuwen hadden de spanning van de laatste weken niet meer verdragen. De politie zat hem op de hielen. Konstan- tinopel wenste zijn komst. Wij in Buda pest hadden hem strikte orders gegeven niet naar Palestina te reizen, doch in Konstantinopel te blijven. Wij wilden daar in de delegatie van de Sochnuth onze eigen vertrouwensman hebben. Sa mu Springmann had de opbouw van onze organisatie van het eerste uur af meegemaakt, kende de illegale toestand op zijn duimpje en was daardoor in staat voor onze vrienden in Konstanti nopel onze half in code geschreven brie ven te ontcijferen. Wij schreven van Budapest uit meermalen aan Barlasz en de anderen met het verzoek Spring mann te helpen in Konstantinopel te blijven. Zoals ik later echter ontdekte, had men dat niet gedaan. Tenslotte werd hij door de Turken uitgewezen. Zijn verzoek om herziening van dit be sluit werd afgewezen. Hij was woedend. Hij was in de vergadering van de ge delegeerden verschenen en had veront waardigd uitgeroepen: Jullie worden bedankt voor je hulp, kameraden! Niemand had iets geantwoord. Hij ver liet de zitting en Konstantinopel. In Aleppo werd hij gearresteerd en zes weken vóór mijn aankomst hier in de zelfde gevangenis van Kaïro gebracht. Onze kameraden in Konstantinopel ver klaarden mij later, dat hun pogingen om een verblijfsvergunning voor Springmann te krijgen, op niets waren uitgelopen. Dat alles ontdekte ik pas veel later. Op dat ogenblik had ik er geen idee van dat Samu Springmann zo dicht bij mij was. Hij echter herkende mijn hoed en jas in de vestibule. Op de dag na mijn aankomst hoorde ik plotseling Hongaar se liederen op de binnenplaats. Toen volgde een gefluit, dat ik ogenblikkelijk herkende. Zó kon enkel Samu fluiten. Ik snelde naar het raam en boog mij naar buiten. Samu hief het hoofd op. Wij herkenden elkaar. Het eerste ogenblik was ik buiten me zelf van vreugde. Daarna analyseerde ik de situatie en maakte een diepe de pressie zich van mijn meester. De ka meraden in Konstantinopel moesten ge weten hebben dat Samu door de Engel sen was gearresteerd. Waarom hadden zij mij niet gewaarschuwd? Wat ge beurde hier eigenlijk? Welk belang had Engeland erbij ons te hinderen? Wij waren toch zeker betrouwbare bond genoten tegen Hitier? De Westerse machten voerden de strijd tegen Hitier in naam van de menselijkheid. Waar om wilden zij hulpelozen in de vernie tigingskampen van de nazi's te gronde laten gaan zolang er ook maar een kleine kans was hen te redden? Ik begreep er letterlijk niets van. De volgende dagen vonden wij samen een systeem uit van fluiten en liederen om elkaar mededelingen te doen, maar de volle waarheid omtrent Samu Springmanns lot leerde ik pas vijf maanden later in Jeruzalem kennen. Drie dagen lang liet men mij volko men alleen. Toen kwam een Engelse of ficier mijn cel binnen, zei enige woor den en beval op scherpe toon mijn kof fers weg te brengen. Ik protesteerde. Hij werd onbeleefd. Ik werd grof. Ik protesteerde tegen mijn arrestatie. Hij merkte aan mijn toon, dat ik mij niet liet overdonderen en bond wat in. Hij had tot zijn spijt nog geen tijd gehad het dossier over mijn geval door te nemen. De volgende dag liet hij mij halen om verhoord te worden. Hij zat op een klein podium, ongeveer 30 cm hoger dan ik. Nu was hij één en al hoffelijkheid. Hij excuseerde zich dat hij mij op deze wijze moest verhoren. Maar dat was voorschrift. U zult het wel kunnen begrijpen, doctor. Ik viel hem in de rede. Ik ben geen doctor. Ik heet Joel Brand. U zult ongetwijfeld begrijpen, mis ter Brand, dat wij hier alles doen in uw eigen belang. U wilt er wel nota van nemen, dat u niet gearresteerd bent. Daar zouden wij het recht niet toe heb ben. Er is geen enkele aanklacht tegen u ingediend. Wij hebben u enkel hier heen gebracht uit overwegingen, die voortspruiten uit de wetten der oor logsvoeringen. Ik begrijp niet wat u bedoelt, cap tain. Mister Brand, u zult binnenkort naar Hongarije terugkeren. Het kan zover komen, dat de Duitsers u met alle middelen zullen willen dwingen te be schrijven, wat u in het Engelse oorlogs gebied hebt gezien. Daarom is het beter wanneer u kunt verklaren, dat u niets gezien hebt omdat u gevangen hebt ge zeten. Anders zal men u martelen om u tot spreken te dwingen. De Engelsman weet waarschijnlijk tot op heden niet hoezeer zijn antwoord mij kalmeerde. Ik wilde geloven en ik ge loofde. Voor mij was Engeland de be schermer van de vrijheid en onze bond genoot. Het was voor mij onverdragelijk dit fundament van mijn politieke we reldbeschouwing in stukken te zien bre ken. Ik zette deze gedachten met ge weld van mij af. De Engelsman sprak mij nog ver schillende malen met „doctor" aan en verontschuldigde zich steeds. Tenslotte zei hij: Ik heb uw dossier gelezen en ben daar buitengewoon van onder de indruk gekomen. U kunt er zeker van zijn dat uw zaak heel ernstig en door de hoogste instanties wordt behandeld. Mister Shertok is ter zake door mijn regering naar Londen ontboden. Ikzelf ben ver plicht hier alles met u door te nemen en het verslag van onze besprekingen dagelijks naar Londen door te seinen. En nu begon het verhoor waarvan de bedoeling mij tot nu toe nog steeds duister is. Ik had in Aleppo, in tegen woordigheid van Mosche Shertok, aan de Engelse officieren een duidelijk overzicht van onze situatie gegeven. Ik had daar twaalf uur lang gesproken en had gemeend het onderwerp daar mee volledig te hebben uitgeput. Maar hier in Kaïro sprak deze man dagelijks acht uur met mij en dat maanden lang. Ik weet absoluut niet, hoe ik hem na een week nog iets nieuws kon vertellen en of hij nog iets nieuws verwachtte. (Wordt vervolgd)

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1961 | | pagina 8