HET MODERNE GEZIN GEEFT
VADERS
HILISHAlfl'
LET OP
en spaar
GRATIS GULDENS
Thans officiële en door overheid erkende
aanduidingen
G. J. HIENSCH
VOOR BETER
DRUKWERK
W.A.V.V.-jeugd won Scheepjeswol-trophee
JAC. VAN SCHUPPEN
VADERDAG
ARAM
De rode
burcht
van
Iphanca
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
WOENSDAG 14 JUNI 1961
No. 47
„Tijmse Hught" en „Tijmse Berg" voortgekomen uit volksmond
G. Achterberg
Landgoed
REMMERSTEIN
Bosbessenkaarten
de dubbeltjes
2 pakj«i Spar-thee
155.io%
Groene erwten met
wortelen 2 literblikken van 120 voor
105.10%
Usbonbons 200 gram van 62 voor 52.10%
3 .tukk.n Toiletzeep van 92 v0or 69.10%
W. REBERGEN HERENMODES
Boterhamworst
Berliner
Pareloesters
SLASAUS 25% olie
88 en
36
SLASAUS 50% olie
95 en
38
APPELSTROOP
62 en
24
FROU-FROU
60 en
24
t
5 ZOMERKNOTSEN 25 en 1 O zegels gratis
FEUILLETON
YÏUn6e,ri alb faw^ouuzaA
De steile helling in de Nieuwe Veenendaalseweg, van het kruispunt met de
Autoweg tot aan de Geertsesteeg, heeft al jaren in Rhenen de naam van „Tijmse
Hught". Kortgeleden werd hierop nog weer eens extra de aandacht gevestigd,
toen het vroegere kampeerterrein „Roodland"onder aan die hught, door de
nieuwe pachter werd omgedoopt in Camping „De Tijmse Berg".
Het eigenaardige was, dat niets aan
het licht bracht, waar die naam „Tijmse
Hught" eigenlijk vandaan kwam, totdat
men ervan had gemaakt, dat volgens
een legende onderaan de steile helling
(in Rhenen wordt zoiets „een hught"
genoemd) een zekere meneer Tijmen
zou hebben gewoond en dat de volks
mond altijd sprak over „De Tijmse
Hught" of „De Hught van Tij me".
Achteraf blijkt nu, dank zij een reac
tie van heer A. de Ridder, die ergens
in de Achterbergse Meent een grote
boerderij drijft en al vele jaren Achter
berger is, dat dit allemaal klopt, maar
dat het in géén geval een legende is.
Want die meneer Tijmen heeft daar in
derdaad onderaan de steile helling van
de Nieuwe Veenendaalseweg gewoond.
De heer De Ridder heeft nog geen halve
eeuw geleden zelf meegemaakt hoe die
VANAVOND GAAT AVOND
VIERDAAGSE VAN START
Als alles geheel volgens plan ver
loopt, zullen vanavond om precies zes
uur de eerste deelnemers aan de Vee-
nendaalse Avondvierdaagse bq de
Sandbrinkstraat van start gaan.
Het deelnemersaantal zal vermoede
lijk ongeveer gelijk zijn aan dat van
vorig jaar (1100). Intussen hebben de
organisatoren de zaterdagroute van 15
km teruggebracht tot 10 km, zodat er
enkele wijzigingen zijn aangebracht.
Vanavond trekt het wandelleger naar
de richting Ederveen, morgenavond
door de Meent, vrijdagavond naar de
Roode Haan en zaterdagmiddag door
Overberg. Bij de Rehobothkerk aan de
Dijkstraat zal de laatste dag het ver
zamelpunt zijn voor de afmars naar de
finish. Hier bestaat dan tevens de ge
legenheid bloemen aan te bieden, zulks
met het vriendelijk verzoek van de or
ganisatoren om geen papier achter te
laten.
De Patrimoniumschool en S.S.S. heb
ben dinsdagavond al gelopen, omdat
beide verenigingen a.s. vrijdag met een
schoolreisje meegaan.
DOVO won vriendschappelijk
van VRC
Dovo en VRC kwamen in een vriend
schappelijke ontmoeting tussen de lij
nen. Door beter spel wisten de rood-
witten een schrale doch zeker verdiende
2-1 overwinning te boeken.
Na een vrij snel en aantrekkelijk be
gin zakte het tempo al spoedig af en
kreeg men aan beide zijden met slordig
heidjes te kampen.
Na ongeveer 12 minuten wist de
Dovo-midvoor Schoeman, handig te
profiteren van een misser van Landman,
waarna doelman Cornelissen zich moest
laten passeren (1-0). Vijf minuten later
verkeek Cornelissen zich op een ver
schot van linksbuiten Mol, waarmede
het 2-0 werd. Wel probeerde VRC nog
voor de rust wat van de achterstand
in te lopen, maar het bleef bij proberen
en doelpunten bleven uit.
Na de hervatting werd het een saaie
vertoning. Wel werden aan beide kan
ten aanvallen ondernomen, maar het
was allemaal te doorzichtig om succes
te hebben. Drie minuten voor tijd kon
midvoor Hartog de eer voor zijn club
redden, toen doelman Van Hardeveld
bij zijn schot over de bal heendook (2-1).
R.K. „Unitas '48" gaat naar Kleef
De plaatselijke voetbalvereniging R.K.
„Unitas '48" gaat a.s. zondag een tegen
bezoek brengen aan de Duitse voetbal
vereniging „Rhenania" te Kleef. Dit is
een jaarlijkse uitwisseling tussen beide
verenigingen die dateert van 1958.
Omdat in het verleden de huisvesting
enige moeilijkheden opleverde, is nu
besloten niet meer een weekend te gaan,
maar alleen op zondag. Na het bijwonen
van de Mis zullen twee voetbalwedstrij
den worden gespeeld, terwijl de dag be
sloten zal worden met een gezellige
feestavond. Men verwacht 's avonds om
twaalf uur weer in Veenendaal terug
te zijn.
naamgeving daar eigenlijk is ontstaan.
„Vroeger heb ik als kind onderaan die
hught gewoond", vei'telt de heer De
Ridder tussen het hooien en het voeren
van varkens door.
„Dat huis is echter al lang afgebro
ken. Maar ik weet nog héél goed, dat
daar ook een nieuw huis werd gebouwd,
het huis dat er nu nog staat en in de
rij-van-drie het meest dichtbij de hught.
Dat huis was toen gezet voor rekening
van Tijmen Hootsen.
Tijmen had een zoon, die Johan heet
te. Aanvankelijk zeiden de Rhenenaren
wanneer ze de steile helling in de Nwe
Veenendaalseweg wilden aanduiden „De
Hught van Johan van Tijmen". Vroeger
ging dat vaak zo. Iemand werd meestal
aangeduid met zijn voornaam, maar om
dan goed duidelijk te zijn wie werd be
doeld, werd er ook nog de voornaam
aan toegevoegd van de vader, in dit ge
val dus „Johan van Tijmen (Hootsen)".
„De Hught van Johan van Tijmen"
werd langzamerhand „De Hught van
Tijmen" en nog weer later „De Tijmse
Hught", dat lag gemakkelijker in de
mond.
Zo is dus nu duidelijk geworden, dat
hier geen sprake is van een legende,
maar van een nog vrij levensechte ge
schiedenis.
„Ik ben er blij om, dat hier nu eens
een deel van Rhenen - overigens zuiver
bij toeval - naar een gewone inwoner is
genoemd", zegt de heer De Ridder „en
dan nog wel naar zijn voornaam. Het
is alleen jammer, dat Tijmen Hootsen
dat niet meer heeft meegemaakt, want
hij zou er zeker met voldoening van
hebben kennisgenomen, dat zijn naam
voor het nageslacht bewaard is geble
ven, niet alleen in „De Tijmse Hught",
maar nu ook al in „De Tijmse Berg".
En dat nog wel alleen, omdat hij ter
plaatse eens heeft gewoond!"
Gemeentebesturen breken soms hun
hoofd over de naamgeving van straten
en wegen. Dat was hier zeker niet het
geval!
Schieten
Op de door de schietvereniging Scher-
penzeel beschikbaar gestelde buiten
baan, hielden de leden van de reserve-
rijkspolitie, groep Scherpenzeel, onder
leiding van de wachtmeester le klas
v. d. Kamp, donderdagavond een onder
linge oefening in revolver schieten.
Geschoten werd op 15 meter, schijf
Loosduinen. De uitslag was als volgt:
P. de Jonge 47, 44, 39; G. van Ginkel
44, 43, 40; J. van Bruggen 44, 41, 36;
H. Wolfswinkel 45, 39, 38 en T. du Pree
39, 36, 30.
Gelijk spel van Veenendaal-UPVB
Een UPVB-elftal samengesteld uit
voetballers van verenigingen uit de
zuidoosthoek van de provincie, heeft
zaterdagmiddag op de Burgwal te Ame-
rongen met 2-2 gelijk gespeeld tegen
het eerste elftal van Veenendaal.
Het was over het geheel genomen een
aardige wedstrijd, waaruit bleek dat de
elftallen uit de omgeving over een aan
tal zeer behoorlijke spelers beschikt. Zij
behoefden in ieder geval gezamenlijk
niet onder te doen voor Veenendaal,
dat in de derde klas KNVB speelt. Het
UPVB-elftal had bovendien nog tegen
dat de spelers in het geheel niet op el
kaar ingesteld waren, er was geen trai
ning of oefenwedstrijd aan de ontmoe
ting voorafgegaan. Het initiatief tot deze
wedstrijd valt te prijzen, men moest dit
vaker herhalen.
In het eerste half uur ging het er op
lijken dat Veenendaal met een ruime
score naar huis zou terugkeren. Al in de
twaalfde minuut nam Veenendaal de
leiding met een laag schot. Enkele mi
nuten later had de doelman van Oran
je Wit (die overigens voortreffelijk werk
verrichtte) weer het nakijken.
Het UPVB-elftal raakte het laatste
kwartier wat meer los, en begon een
offensief dat eindigde in een doelpunt
dat gescoord werd door de DVSA-speler
Buis. Als de voorhoede niet een fout
had gemaakt, dan was het zelfs voor de
rust nog gelijk geworden. De linksbin
nen was de keeper van Veenendaal al
gepasseerd, maar gaf de bal alsnog over
aan de middenvoor, die wel scoorde
maar wiens doelpunt afgekeurd werd.
De thee heeft de spelers goedgedaan,
de aanvallen werden beter opgezet en
talrijker. Veenendaal raakte meer en
meer in de verdrukking, wat niet wil
zeggen dat zij het er benauwd van kre
gen. Twee vrije indirecte schoppen en
drie achter elkaar genomen corners op
het doel van Veenendaal lieten wel uit
komen dat de druk van de tegenstan-
18 juni Vaderdag - het moderne gezin
geeft Vader een Philips scheerapparaat -
maak bij ons uw keus uit 2 modellen -
wij zullen ze u graag
demonstreren - kom en kies een
Philishave voor Yaderdnrr!
Philishave 120het scheerapparaat met gegolfde scheersleuven in etui f 42.-
Philishave 8ou" het scheerapparaat met verende scheerhoofden in luxe cassette ƒ75.-,
Markt 17 - Telefoon 3486
Zandstraat 111 - Telefoon 2678
VEENENDAAL
Voor Vaderdag ruime sor
tering grote dozen sigaren
en sigaretten. Gas- en ben-
zine-aanstekers. De nieuwe
sigarettenkokers en pijpen.
Sig. Magazijn
Jan Steenlaan 71 - Vee
nendaal.
verkoop van
uitsluitend op 15, 16 en
17 juni, daar in het bos
niet meer verstrekt
wordt.
Verkrijgbaar bij bosw.
J. HAALBOOM
Oude Veenendaalse grind
weg 13, Rhenen.
Seizoenkaart 1,50
Dagkaart 0,50
Verzoeke geen papier e.d.
in de bossen achter te la
ten.
naar drukkerij
„De Gelderse Vallei"
ders groter werd. Tien minuten voor
het einde kwam de gelijkmaker, wel
niet zoals men graag gezien had. Een
voorzet van links stuitte namelijk af
van de borst van een Veenendaalse ach
terspeler en belandde in het net.
Deze 2-2 stand gaf de verhouding
juist weer. Veenendaal viel ons in dit
gezelschap eerlijk gezegd wel wat tegen.
Het Scheepjeswol-jeugdvoetbaltoernooi
is weer een Wageningse overwinning ge
worden. Het was nu het Wageningse WAV V
dat na in de finale van de organiserende
vereniging Merino's, gewonnen te hebben,
de trophee van Wageningen overnam.
In de strijd om de derde en vierde plaats,
bleef het Amersfoortse HVC met een ruim
doelpunten verschil, Ede de baas.
Om de spelers wat rust te geven en de
talrijke aanwezigen wat afwisseling te be
zorgen, bracht de gymnastiekvereniging
Sparta, enkele demonstraties, die ten zeer
ste gewaardeerd werden.
In de eerste wedstrijd won Merino's met
1-0 van Ede, terwijl bij WAVV in 'n soms
wat al te forse wedstrijd, de Wageningers
Opheusden winnaar van het
GVVV-nederlaagtoernooi
In het G.V.V.V.-nederlaagtournooi is
zaterdagavond de laatste wedstrijd ge
speeld tegen Bodegraven. G.V.V.V.
moest zich de mindere tonen zodat de
einduitslag 2-4 voor de Bodegravers
werd. Opheusden dat G.V.V.V. een 1-3
nederlaag toebracht, is zodoende win
naar van het tournooi geworden en
kreeg als prijs een stel voetbalshirts
t.w.v. 100,—. G.V.V.V. is nu de eer
ste veertien dagen op non-actief ge
steld.
Schaaknieuws
Woensdag 7 juni j.l. werd het zomer-
schaaktoernooi van de Veenendaalse
schaakvereniging voortgezet met het
spelen van de vijfde ronde. De uitslagen
waren
H. J. van Aller A. Blankespoor 01
M. de Kleuver A. Peursum V2-V2
G. R. Kets F. Luchsinger01
H. Heikamp W. C. H. v. Dam 0—1
L. Ebskamp J. B. Griffioen 01
Na deze ronde staat F. Luchsinger
bovenaan. Hij behaalde 4V2 punt uit vijf
partijen.
met een verdiende 2—1 overwinning uit de
bus kwamen.
Na de gymnastiek-demonstraties kon
HVC met een verdiende 41 overwinning
beslag leggen op de derde plaats.
In de finale zagen we WAVV tegen Me
rino's reeds in de eerste helft een 3—0
voorsprong nemen. Het was van Zetten,
die na de rust de eer voor Merino's wist
te redden, maar verder dan 31 kwamen
zij toch niet. Na afloop reikte de heer
Schoemaker de prijzen uit.
Veenendaal
Waterpolo „Forellen"
De zeventallen van de RZ en PC „De
Forellen" zijn intussen gestart in de zo
mercompetitie van de kring Midden van
Nederland van de KNZB, nadat vorige
week de eerste wedstrijden moesten wor
den afgelast vanwege het te koude water,
dat voor deze ontmoetingen minstens 16°
moet zijn. De wedstrijd Forellen-Triton
(Putten-jongensafdeling), werd een 11
gelijkspel. De wedstrijd Triton 1-Forellen 1
heren, in Nijkerk gespeeld wegens momen
teel gebrek aan een zwembad in Putten,
werd een 41 nederlaag voor de Rhene
naren. Thuis konden de Forellen-heren,
die beide malen met veel invallers speel
den, het evenmin bolwerken tegen Sedna 3
uit Amersfoort. Het. werd een 3—0 over
winning voor Sedna. Rekening houdende
met de omstandigheid, dat Sedna de winter
door in training blijft, mag dit niet eens
zo'n slecht resultaat voor Forellen worden
genoemd. In Doorn moesten de dames te
gen Woestduin 1. Aangezien de scheids
rechter verstek liet gaan, maakte men er
noodgedwongen een vriendschappelijke
ontmoeting van. Eind 22.
VENEZOLAANS VLIEGTUIG TOT LANDEN GEDWONGEN. - Vorige week
is een Venezolaans vliegtuig met zeven gevangenen en zeven bewakers, alsmede
een bemanning van drie koppen aan boord, geland op het vliegveld van Willem
stad op Curacao, waar het tot een vuurgevecht is gekomen. Na de strijd bleek,
dat de zeven gevangenen eerst de bewakers in het vliegtuig hadden overmees
terd en vervolgens de bemanning hadden gedwongen te landen op Curacao.
Toen zq op de luchthaven politie en douane zagen naderen openden zij het
vuur. Allen konden worden ingerekend, o.m. met steun van de op het vlieg
veld gelegerde Mariniers. Foto; Inspecteur Schouvee (m) neemt een van de ge
vangenen op het vliegveld een eerste verhoor af.
Een RONDA-corset geeft die steun
zonder dat u het merkt.
De speciale RONDA-baleinen hinde
ren u niet en zijn zodanig van vorm
dat zij niet kunnen steken.
Gortstraat 39
Telefoon 2321
geldig van 15 t/m 21 juni
4 100 gram, roodmerk, van 180 voor
ZET VADER IN DE MODE!
Zondag 18 juni
Zandstraat 57 - Telefoon 3205
Patrimoniumlaan 65 - Telefoon 3261
VEENENDAAL
1 eike 6e fies of pui BIER gratis èn 10%
Lies uit Plli, Superpils of Oud bruin
200 gram slechts 45-10%
100 gram slechts 39.10%
KOEKJE VAN DE WEEK
250 gram voor
62
10%
fles
zegel*
gratis
fles
zegels
gratis
beker
pakje
zegels
gratis
SIS PA
WfBKIIIJK VOOBDiEL - 10% KORTING - ÏOO0/, KWALITEIT
56. Bliksemsnel volgden de gebeurtenissen elkaar op.
En op een teken van Aram sprong Presto op de geval
len krijger en voordat deze zich van de schok hersteld
had, had Presto hem bij de oren gegrepen en zijn
hoofd een paar maal met zo'n kracht op de grond ge
bonsd, dat hij voorlopig tot niets meer in staat was.
Tegelijkertijd was Aram op Falarso afgestormd, die
volkomen verrast was, toen hij de vermoede Alor plot
seling naar buiten zag komen. En voor de waarheid
tot hem was doorgedrongen, had de ongewapende Aram
hem zo'n slag op de bovenarm gegeven, dat Falarso
met een kreet van pijn zijn zwaard liet vallen. Blik
semsnel raapte Aram het wapen op, zette de indringer
de punt ervan op de borst en, terwijl Heer Jaspo met
grote ogen omkeek, snauwde hij de schurk tot: „Zo, en
thans zult ge ons eerst vertellen, wat ge hier zoekt
en waar ge de jonkvrouw hebt gelaten, die ge van hier
ontvoerd hebt!"
NATO-TAPTOE OP GROTE
MARKT TE ARNHEM
De inmiddels beroemd geworden Na-
to Taptoe zal dit jaar van 10 tot 15 juli
op de Grote Markt te Arnhem worden
gehouden. Onder de talrqke verrassin
gen die het programma altijd biedt,
heeft het stichtingsbestuur dit jaar wel
voor een bijzondere verrassingstroef
gezorgd. Een voor Europese begrippen
wel heel ongewoon gezelschap zal deel
nemen n.I.: de Turkse Janitcharen.
De Janitcharen dragen een typisch
Oosterse kleding met bournous en tul
band. Ook voeren zij nog de beroemde
kromzwaarden. Hun muziek is bizar
en fascineert in hoge mate. Verder zul
len dit jaar de volgende buitenlandse
korpsen hun medewerking verlenen:
Het Stadsmusikkorps van de Bundes-
wehr, een circa 100 man tellende Duit
se kapel, voorts de Royal Canadian
Dragoon Band met hun zilveren hel
men en scharlaken tunieken, en een
Amerikaans soldatenkoor van de 3e
Amerikaanse legergroep, gelegerd in
Napels.
Van de Nederlandse korpsen zijn dit
jaar vertegenwoordigd de populaire
kapel met drumband van de Kon.
Luchtmacht, het nieuwe trompetter
korps van de Artillerie, het jachthoorn
korps van het Garderegiment Jagers,
alsmede de drumband van de Kon.
Marechaussee.
In totaal zullen 600 militaire musici
hun medewerking verlenen. Per voor
stelling zullen 8000 bezoekers een zit
plaats op de tribunes kunnen vinden.
De uitvoeringen beginnen om 9 uur en
zullen ongeveer half elf afgelopen zijn.
Toegangskaarten zijn verkrijgbaar bij
V.V.V. Arnhem, ook telefonisch.
ZEEPOST
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan, tussen haakjes, achter de
naam van het schip vermeld.
Amerika, ss Nieuw Amsterdam (11-6)
ss Maasdam (12-6)
ss Groote Beer (15-6)
Argentinië, ms Aludra (12-6)
Australië, ss Woodarra (14-6)
ms Arabic (15-6)
Brazilië, ms Aludra (12-6)
ms Cap Palmas (15-6)
Brits-Oost-Afrika, ss La Bourdonnais (15-6)
Canada, ss Nieuw Amsterdam
ms Learina
ss Rijndam
Chli, ts Havelstein
Ned. Antillen, ss Bennekom
ms Batjan
Ned.-Nw.-Guinea, ms Schie Lloyd
Nieuw-Zeeland, ms Batjan
Suriname, ms Jason
Unie v. Z-Afrika, ms Capetown Castle (11-6)
en Z-W-Afrika, ms Oostkerk (13-6)
Inlichtingen betreffende de verzends-
data van postpakketten geven de postkan
toren.
(11-6)
(14-6)
(15-6)
(15-6)
(13-6)
(15-6)
(15-6)
(15-6)
(14-6)
HOOIPERSEN
STEEDS MEER TOEGEPAST
Eén van de oogstmethoden die de laatste
jaren sterk naar voren is gekomen, is het
persen van hooi. Het hangt in hoofdzaak
van de bedrijfsomstandigheden af of het
persen moet worden toegepast of niet.
Voordelen zijn vooral in de eerste plaats
de besparing op arbeidskosten en ten
tweede de kleinere verliezen door broei,
althans wanneer gezorgd wordt dat het
hooi voldoende droog wordt geperst. Het
drogestofgehalte moet minimaal 70% be
dragen. Er moet om een goed produkt te
kunnen winnen, steeds op drogende dagen
worden geperst en bij voorkeur tussen 11
uur 's morgens en 5 uur 's middags. In de
praktijk wordt hier heel vaak niet de hand
aan gehouden. Wel kunnen de hooipakjes
dan vaak nog op het veld wat nadrogen,
maar al gauw loopt men het risico, dat er
later broei of schimmelvorming optreedt,
aldus „Veevoeding".
ALEX WEISSBEBG
(46)
Nadat hij zich wel een uur lang
hardnekkig had verzet, wist ik einde
lijk de mededeling van hem los te krijgen
dat zij naar Kaïro gebracht waren, waar
zij nu onder toezicht stonden van de Britse
Intelligence Service, en dat de hele zaak
in handen was gegeven van Lord Moyne,
de toenmalige plaatsvervangend staatsmi
nister in het Nabije Oosten. Er bleef mij
daarom niets anders over dan naar Kaïro
te gaan. Het bleek moeilijk Lord Moyne
te treffen.
De Engelsen wilden geen interventie
in deze aangelegenheid. Onze gezant in
Kaïro had intussen van Lord Moynes
vertegenwoordiger, John Hamilton, ver
nomen dat Anthony Eden - de toen
malige minister van buitenlandse zaken
van Engeland - mij uitnodigde onmid
dellijk in een extra vliegtuig naar Lon
den te komen, daar de zaak in Londen
op het hoogste niveau zou worden be
handeld en een ontmoeting met Lord
Moyne of met deze bemiddelaars in
Kaïro dus geen zin had.
Instinct en totale uitputting deden
mij echter van een nieuwe vlucht af
zien en ik besloot de Engelsen niet toe
te staan mijn instructies nog méér te
vervormen. Ik deelde onze gezant mijn
besluit mee en stond erop, dat hij ter
stond een gesprek met Lord Moyne zou
arrangeren. Precies om 12 uur stond ik
voor Lord Moynes werkkamer. De deur
werd geopend en ik werd bij een grote,
slanke, breedgeschouderde man van een
jaar of 65 gebracht. De gehele atmosfeer
kwam mij uiterst grauw en somber
voor. Zijn ogen waren koel en stekend.
Ik liet mij niet beïnvloeden door deze
atmosfeer, die koeler was dan ik in de
gegeven omstandigheden had verwacht.
Lord Moyne sprak rustig, beheerst, ge
reserveerd, ongeveer 20 minuten lang, de ik, maar ik heb mijn instructies uit
REGERINGSSTEUN
AAN ENGELSE FRUITTELERS
Bij bedrijfsverbeteringen (aankoop van
ketels e.d.) betaalt de Engelse regering in
het kader van het hulpprogramma voor de
tuinbouw 20 procent van de kosten.
Fruittelers zijn van mening, dat zij door
de andere opzet van de fruitbedrijven in
vergelijking van de glasgroentebedrijven
wat gedupeerd zijn. Een actie, gesteund
door de tuinbouworganisaties, is ingezet
met als doel van de regering gedaan te
krijgen dat bij het rooien van onrendabe
le boomgaarden 100% van de kosten dooi
de regering zulen worden betaald. Men
rekent gemiddeld op 1500,rooikosten
per ha. De teler komt er dan gemakkelijk
toe een nieuwe en beter boomgaard in te
planten.
De kosten voor het inplanten van een
nieuwe intensieve boomgaard schat men in
Engeland op 10.000,— per ha.
zonder zich tot ook maar iets te binden.
Het kwam erop neer dat de Britse re
gering niet bereid zou worden gevon
den een voorstel tot omkoping te accep
teren of zich te verstrikken in een net
van verwarde psychologische oorlogs
voering, en dat dit juist wel eens een
van die vele duivelse streken van de
nazi's zou kunnen zijn. De gedachte al
leen aan een uitwisseling van geld of
goederen midden in een oorlog was
stuitend.
Zijn woorden waren erop berekend
zich van de hele zaak af te maken, ter
wijl hij mij naar Londen doorstuurde
om met Eden over de kwestie te spre
ken. Daar ik inmiddels over een van de
Hongaren, Gorgey genaamd - Bandi
Grosz, J. B. - zelf reeds informaties
had ingewonnen, liet ik hem vallen,
maar ik stond erop de ander, Joel Brand
genaamd, te zien. Weer drong Lord
Moyne er krachtig op aan toch Edens
uitnodiging te accepteren, erop wijzend,
dat ook Mosche Shertok, die voor de
zelfde kwestie naar Kaïro was gekomen,
bereidwillig op Edens voorstel was in
gegaan.
Ik voel me zeer vereerd, antwoord-
Washington en kan op uw voorstel om
naar Londen te vliegen niet ingaan.
Zo bleven wij ruim anderhalf uur
bekvechten, tot ik eindelijk opstond en
zei:
Ik ben de zoon van een sportief
volk, net als u. Ik ben bereid mijn in-
instructies van mister Eden in ontvangst
te nemen, wanneer u bereid bent naar
mister Hulls - toenmalig minister van
buitenlandse zaken van USA - aanwij
zingen te handelen. Ik zal naar Londen
vliegen, wanneer u naar Washington
reist.
Lord Moyne scheen deze logica plau
sibel te vinden en nadat ik hem het
schrijven van president Roosevelt had
getoond, dat mijn opdracht bevatte,
wendde hij zich kort tot Brigadier
Maunsell:
Mister Hirschmann zal Joel Brand
vanmiddag om drie uur ontmoeten.
Toen ik destijds de bewuste woning
in Kaïro betrad had ik niet meteen be
grepen, dat deze man een speciale op
dracht van president Roosevelt uit
voerde. Hij kwam mij een beetje ij del
en gewichtigdoenerig voor. In de loop
van het gesprek zag ik echter dat mijn
geschiedenis indruk op hem maakte. In
zijn boek geeft hij het gesprek-met mij
gebrekkig weer. Hij vroeg mij, of ik een
schriftelijk aanbod van Eichmann bij
mij had. Ik ontkende. Ik probeerde hem
duidelijk te maken dat het er nu toch
helemaal niet om ging de Duitsers wel
ke goederen dan ook te leveren. Het
ging er alleen om de onderhandelingen
voort te zetten, tijd te winnen, het voor
schot van 100.000 joden in ontvangst te
nemen, waarna het lot van alle nog in
leven zijnde joden een gunstige keer
zou nemen. Ik zou dan echter terstond
terug moeten gaan, daar wij anders de
mogelijkheid verloren om op een voor
delige manier te manoeuvreren.
Hij beloofde heel veel. Hij zei zelfs
een zin, die mij sterk opviel:
Ik verzoek u mij te geloven, Herr
Brand, dat mijn regering het absoluut
niet eens is met de manier, waarop de
Engelsen deze zaak behandelen. Ik zal
naar Londen vliegen en daar zowel als
in Washington op uw onmiddellijke
vrijlating aandringen. U zult gelegen
heid krijgen uw missie verder te vol
brengen.
Maar er gebeurde niets. Dezelfde ver
horen. Dezelfde vragen. Dezelfde ant
woorden. Ik verloor de moed.
Enige dagen na mijn ontmoeting met
Ira Hirschmann verklaarde ik tegen
over de Engelse officieren: U hebt
geen recht mij hier vast te houden. Ik
ben een parlementair. Wat u hier doet
is in strijd met de regels van het vol
kenrecht. En u diende die toch zeker
na te komen. Dit is in strijd met onze
en ook met uw belangen. Maar daar
wil ik met u niet over redetwisten. Ik
verklaar u alleen dat ik, indien u mij
niet binnen drie dagen vrijlaat, in hon
gerstaking zal gaan.
Zij probeerden mij gerust te stellen,
maar ik geloofde niets van al hun be
weringen.
De ochtend van de vierde dag weiger
de ik alle voedsel. De Engelsen namen
er aanvankelijk geen notitie van. Zij
serveerden mij in deze dagen juist bij
zonder lekkere gerechten en namen die
na enige tijd weer weg. De officier, die
mij regelmatig verhoorde, sprak mij
ernstig en vriendelijk toe.
Mister Brand, heb toch vertrou
wen in ons. Alles gebeurt voor uw
eigen bestwil. Er wordt in Londen thans
druk over deze zaak beraadslaagd. Over
een paar dagen zult u worden vrijge
laten om uw werk tot redding van uw
volk voort te zetten. Wanneer u echter
nog lang voedsel blijft weigeren, zult u
ernstig verzwakken en lichamelijk niet
meer in staat zijn uw taak te vervullen.
De eerste paar dagen had ik al mijn
energie nodig om mij tegen de verlei
ding te verzetten iets van het eten te
nuttigen. Later voelde ik echter geen
honger meer.
De negende dag bracht mijn officier
mij een brief van Echud Avriel.
Joel,
lk heb vandaag gelegenheid je een
paar regels te schrijven en graag wil
ik je van het verloop van de bekende
kwestie op de hoogte houden.
Je weet dat Shertok in Londen is. Wij
ontvangen van hem regelmatig op
timistische berichten. Hetzelfde kan
van Amerika worden gezegd en wij
geloven dat de basisvoorwaarden
door cms zo goed als vervidd zijn.
(Wordt vervolgd)
