ïïlenóe,ri afo (to-apuuiaA Nederlandse defensie op de helling RHENEN Ria van Velzen - turnkampioene van Ned. - komt woensdagochtend al in Rhenen Holevoetschool Scherpenzeel volledig gemoderniseerd SCHERPENZEEL ARAM De rode burcht van Iphanea C ALEX WEISBBERGj TWEEDE BLAD „DE VALLEI" WOENSDAG 28 JUNI 1961 No. 51 Amerikaanse hulp viel uit, minister viel af Minister Visser heeft zorgen. De heide reizen van onze minister van defensie naar de V.S. zijn zonder resultaat gebleven. Amerika is niet bereid, de Neder landse militaire opbouw verder financieel te steunen. De aankoop van 218 straal jagers van het type Starfighter kon daardoor niet doorgaan. Onder enige hila riteit werd kennis genomen van de mededeling van luchtmachtdeskundigen, dat Nederland het nu ook wel af kan met de 95 zelf te betalen en de 25 door de V.S. te schenken vliegtuigen. In parlementskringen is minister Visser wel eens verweten, dat hij geen „sjaggeraar" is. Minister Staf bijvoorbeeld, zo wordt dan gezegd, mocht dan zijn fouten hebben, een koopman was hij. Maar daarbij wordt uit het oog verloren, dat in Amerika veel is veranderd. Staf ging naar Washington voor zijn aankopen en bleef net zo lang in Amerika tot hij met eigen ogen had gezien, dat de beloofde uitrustingsstukken op de boot waren gezet. Maar hij ging dan ook in de tijd, dat Amerika nog de „rijke oom" was, die Europa met het nodige speelgoed bedeelde. De stemming in het Witte Huis is ver anderd. Terwijl in Europa economisch al les op rolletjes liep. Haperde in Amerika de produktiema- chine. De werkloosheid aan de overkant van de Oceaan is nog altijd groot. Voort- wandelend in de voetspoeren van zijn voorganger Eisenhower heeft Kennedy volgehouden, dat Europa, wanneer het daar zo goed gaat, dan ook zelf meer offers voor de verdediging moet brengen. Dat heeft minister Visser ondervonden. Het belet de minister niet onverdroten verder te gaan met de noodzakelijke ver nieuwingsplannen voor ons militair appa raat. Over die plan.ien is inmiddels wat meer bekend geworden. Zij zijn heel wat minder ambitieus dan aanvankelijk werd verwacht. Waaraan de vermindering van de Amerikaanse hulp wel het nodige zal hebben „bijgedragen". onderstellen voor artilleriegeschut. Het grote voordeel is, dat de chassis voor alle typen hetzelfde zijn, wat het onderhoud niet alleen niet vergemakkelijkt, maar ook goedkoper maakt. Met de aanschaf van de tanks en voer tuigen zyn in de loop van de komende drie jaren tientallen miljoenen guldens gemoeid. MARINE Met de uitrusting van enkele schepen van de marine met raketten loopt het niet al te best. Het oorspronkelijke plan luidde, dat de beide Nederlandse kruisers uitge rust zouden worden met Amerikaanse Ter- rier-raketten voor de luchtafweer. Maar het wegvallen van de Amerikaanse hulp heeft ook hier roet in het eten gegooid. Do Terrierprojectielen (40.000 dollar per stuk) zullen voorlopig alleen op de Zeven Pro vinciën komen. De marinestaf peinst nu REPETITIE VOOR LUSTRUMSTUK UTRECHTSE STUDENTEN. In de Mar- griethal in Utrecht is woensdagavond een repetitie gehouden voor de spreok- roilen van het lustrumstuk „Francois Villon" van de Utrechtse studenten dat op 1 juli zün eerste - en op 4 juli zijn gala-voorstelling zal beleven. H.K.H. prinses Irene vervult in dit stuk de rol van madame D'Orleans. We zien haar hier tydens de repetitie met de heer J. C. van Tuyll van Serooskerken, die de rol van d<» Hertog van Orleans zal spelen. VLIEGTUIGEN, TANKS EN RAKETTEN De ontwikkeling van de strijdkrachten in de vrije wereld is altijd een samenspel geweest van drie grote krachten: de be- bestaande situatie, de techniek en de eco nomie. De vraag is, met welke middelen hoever kan worden gegaan om de weer baarheid te verbeteren met toepassing van de (dure) techniek. Het antwoord voor Ne derland is niet bevredigend. De verbete ring van de strijdkrachten bestaat in ons land uit drie onderdelen: de aankoop van (lichte) tanks, vliegtuigen en (scheeps)ra- ketten. Over de Starfighter is lang gediscussi eerd. De halvering van het aantal roept vragen op, die in luchtmachtkring nog on beantwoord blijven. Over een jaar of vier, vijf, zal Nederland nog een tweede type straaljager moeten aanschaffen. De be kendmaking van dit feit is overal goed ontvangen. Toch is enige verwondering op zijn plaats, want waaruit moet deze aan schaf gefinancieerd worden als tegen die tijd ook gedacht moet worden aan aan koop van geleide projectielen ter vervan ging van andere vliegtuigen? Ter vervan ging van de F84F Thunderstreak zal een z.g. Stol-vliegtuig worden gekocht. Een vliegtuig dat kan opstijgen van belache lijk kleine vliegveldjes en toch dezelfde vliegcapaciteiten heeft als de gewone ja gers. Dergelijke vliegtuigen zijn van groot tactisch belang. Ze zijn duur. De prijs zal ongeveer negen miljoen gulden moeten be dragen. De Starfighter kost de schatkist zes miljoen. Het wordt wel tijd, dat de Thunderstreak wordt vervangen, want het toestel vliegt een stuk langzamer (ong. 300 km), dan de Russische bommenwer pers. Om te voldoen aan de eisen van de mo derne oorlogsvoering moet de landmacht bewegelijker worden gemaakt. In Frank rijk zullen lichte tanks van de AMX-fa- brieken worden aangeschaft ter vervan ging van de nog uit de tweede wereldoor log stammende Chaffee-tanks. Het is de bedoeling, dat later van deze fabriek ook gemechaniseerde troepenwagens komen en over de mogelijkheid om andere schepen fregatten in een wat latere toekomst met raketten uit te rusen. Dit zouden „Tartar'-projectielen moeten zijn, die wat kleiner en goedkoper zijn. Raketten moeten er ook voor de land macht komen. Minister Visser hoopt, dat de V.S. een aantal batterijen „sergeant"-ra- ketten beschikbaar willen stellen. Deze zijn beter dan de Honest John, die op het ogenblik in operationeel gebruik is. De ra ketten kunnen atoomladingen vervoeren. ZORGEN De studiecommissie van het departement van defensie onderzoekt op het ogenblik de gevolgen van het wegvallen van de Ame rikaanse hulp. In augustus kunnen waar schijnlijk nadere informaties worden ver wacht. Vooral zal bekeken worden of aan de Nato-verplichtingen, die men niet wil laten vallen, misschien goedkoper kan worden voldaan door aanschaf van wapens in Europa, die vroeger in de V.S. werden gekocht. Met de lichte tanks gaat men al deze richting op. In Zwitserland bijvoor beeld worden relatief goedkope luchtaf- weerraketten geproduceerd, terwijl Frank rijk nog minder dure anti-tank-projectie len heeft te bieden. Met het wegvallen van de Amerikaanse hulp is ook de verlaging van belastingen op losse schroeven komen te staan. In au gustus hopen de deskundigen te hebben berekend hoeveel er uit 's lands schatkist moet worden gehaald om het leger nog staande te houden. Het ligt dan ook voor de hand, dat minister Zyistra (financiën) met zyn beloofde belastingverlaging in ie der geval tot het eind van dit jaar wik wachten. Het leger is weer een typisch Neder lands zorgenkind geworden. Het verwon dert niemand als minister Visser door het wegvallen van de V.S.-steun zelf is af gevallen. Hij heeft, evenals zijn voorgan gers, geen gemakkelijke taak. In het ka binet neemt hij een sleutelpositie in. De defensie moet de pijler zijn waarop ons stelsel mag vertrouwen. Het is te ho pen, dat de bewindsman er in slaagt om alle sleutels passend te houden. (Nadruk verboden) Tweede gecomb. hengelwedstrijd „De Voorn" De tweede gecombineerde hengel wedstrijd in. streekcom petitie verband wordt zaterdag 1 juli gehouden te Wa- geningen met als deelnemende vereni gingen Rhenen, Wageningen, Renkum, Oosterbeek, Veenendaal en Ede. Verder kunnen wij nog vermelden, dat op 29 juli in Rhenen door de hen gelaarsvereniging „De Voorn" de selec tiewedstrijden zullen worden georgani seerd voor het wereldkampioenschap. Deelnemers kunnen zich nog opgeven bij de heer H. Pleijler, Berkenlaan 9, echter uiterlijk tot 10 juli. Eerste prijs voor „SDV"-Rhenen De wandelsportvereniging „Sterk door Vriendschap" nam zaterdag deel aan de heuvelrugtocht, georganiseerd door de wandelsportvereniging ,De Woudlopers' te Amerongen. Het was een prachtig concours en ondanks het warme weer was er maar één uitvaller. De junioren wisten op de 10 km een eerste prijs te bemachtigen, terwijl de senioren op de vierde plaats eindigden. Een zeer be hoorlijk resultaat voor het Rhenense „SDV". „AVO"-collccte in Rhenen De in Rhenen gehouden collecte voor „AVO" (arbeid voor onvolwaardigen) heeft het prachtige bedrag van 617,83 opgeleverd tegen vorig jaar 143, RHENENS OUDJES HADDEN PRACHT DAG Met vijfentwintig personenauto's en drie toeringcars zijn zaterdag honderd entachtig Rhenense ouden van dagen op stap geweest in de richting Nijmegen, welke tocht was georganiseerd door het comité bestaande uit de heren Ph. de Rooder, G. H. Bosch en R. Kuiper. Men zal zich nog herinneren, dat aanvanke lijk nogal wat financiële moeilijkheden waren te overwinnen. Doch tijdens de tocht nam één van de autobezitters het initiatief om met „de hoed" rond te gaan en in één slag waren deze zor gen verdwenen. Zo hebben de oudjes dan weer kun nen genieten van een prachtige dag met veel zonneschijn. In Nijmegen werd in hotel „Erica" de warme maaltijd ge bruikt, nadat 's ochtends in de Wester- bouwing tussen Heelsum en Oosterbeek uitgebreid koffie was gedronken. Na in de omgeving van Nijmegen te hebben rondgereden, waar veel te zien was en een bezoek te hebben gebracht aan het Canadese kerkhof werd de thee ge bruikt in hotel „Sionshof". Nadat de rijkspolitie een kleine cor rectie had moeten aanbrengen in de ge plande route, werd de terugtocht aan vaard via Weurt, Beuningen, Ewijk, Afferden, Druten, Ochten en Kestercn. De muziekvereniging „Ons Genoegen" stond bij de brug klaar om de karavaan feestelijk in te halen. Op het Fred. v. d. Paltshof sprak de heer Kuiper van het comité de oudjes toe, waarbij hij van de gelegenheid ge bruik maakte om alle medewerkers tot het slagen van de tocht hartelijk te Geanimeerde jaarvergadering „Wilskracht" besloten met intieme jubileumviering Ria van Velzen, kampioene turnen van Nederland, werkt komende woensdag avond (28 juni) mee aan de jaarlijkse openluchtdemonstratie van de Rhenense gymnastiekvereniging „Wilskracht". Zij zal reeds 's ochtends in Rhenen arri veren, waar zjj in hotel „De Stichtse Oever" door een afvaardiging van het „Wilskracht"-bestuur wordt ontvangen. Dit deelde voorzitter A. J. Bovenschcn mede, tjjdens de zaterdagavond in hotel „Het Wapen van Rhenen gehouden jaarlijkse algemene ledenvergadering van de vereniging, die tevens stond in het teken van het twintig jarig bestaan van „Wilskracht". Het grootste geschenk b(j dit vierde lustrum was wel, dat het ledental in zeer snel tempo naar de 3o0 oploopt. secretaresse, K. v. d. Stelt, penningmeester en de commissarissen J. A. Klumpes en A. Ouwehand, werd ongewijzigd gelaten. De technisch-leider, de heer D. W. de Jong bracht uitvoerig verslag uit over de in het afgelopen jaar geleverde prestaties, waarbij bijzonder opviel, dat op zeer hoog niveau wordt gewerkt. De voorzitter bracht de heer De Jong dank voor de buitengewoon verdienstelijke wijze waarop hij steeds met grote vereni gingsliefde de belangen van de vereniging behartigt. In dit dankwoord werd ook be trokken mej. Dini Sanders, die wekelijks assisteert in de zaal. Daar het twintig jarig bestaan niet offi cieel wordt gevoerd, daar dit niet gebrui kelijk is, werd er in intieme kring aan dacht aan besteed met een zeer geslaagd feest na de jaarvergadering. Het bestuurs lid de heer J, A. Klumpes maakte zich zeer verdienstelijk, door op de piano te zorgen voor gezellige muziek, alsmede door het draaien van enkele kleurenfilms van door hem opgenomen verenigingsevene menten, zoals de zoa»eruit"oering van vo rig jaar. Iedereen is nu in afwachting van ko mende woensdag, wanneer 's avonds de lange rijen van „Wilskracht" weer door Rhenen zullen marcheren en op het ge meentelijk sportterrein „Candia" de de monstraties worden gegeven, waaraan wordt meegewerkt door Ria van Velzen uit Bodegraven, kampioene damesturnen van Nederland en vorig jaar deelneemster aan de Olympische spelen te Rome. Ria v. Velzen's komst staat wel in verband met het twintig jarig bestaan van „Wilskracht", zodat er toch iets bijzonders aan deze jaar lijkse gebeurtenis zal zijn verbonden. Sa men met Dini Sanders, kampioene van de Neder Veluwse Turnkring in de keurklas- se, zal Ria van Velzen demonstreren voor het publiek uit Rhenen en omgeving. Het beloofd een mooie avond te worden, waarbij de weersomstandigheden onge twijfeld de grootste rol spelen. Het is voor den en grote aanhang te hopen, dat het deze grote vereniging met zijn talrijke le- een prachtige zomeravond wordt. STOFFELIJKE BLIJK VAN WAARDERING Bijzonder verheugend voor de vereniging was het bericht, dat een vooraanstaand bouwbedrijf in de gemeente ter gelegen heid van de lustrumviering een prach tige springplank had geschonken, die geheel voldoet aan de nationale wed- strijdeisen, hetgeen een aanwinst be tekent voor de keurploeg van de vereniging, waarvan vier leden deel uit maken van het keurkorps van de Neder Veluwse Turnkring, terwijl Dini Sanders wanneer zij ook dit jaar weer op het landskampioenschap zal uitkomen, niet meer gehandicapt zal zijn door het gebruik van een minder geschikte tramplin bij de training. Dit stoffelijk blijk van waarde ring werd door de ledenvergadering met grote instemming begroet. Het bestuur van de vereniging, dat in oktober van vorig jaar geheel werd gere organiseerd en bestaat uit A. J. Boven- schen, voorzitter, mevrouw G. de Jong, WATERPOLO: VZC 1 verstevigt positie door overwinning VZC I is woensdagavond in ,Bergbad' door het oog van de naald gekropen. Het leek er aanvankelijk niet op, maar toch wisten de Veenendalers twee winstpunten aan zich te houden in de wedstrijd tegen het sterke AZC '82 I uit Arnhem. Beide ploegen speelden tegen elkaar op, maar het geluk zat VZC mee en met één punt verschil in het voordeel van de thuisploeg (4-3) kwam de winst. In het begin scheen de strijd in een behoorlijke overwinning voor VZC te eindigen, maar er werd te vroeg ge juicht, want de Arnhemmers bleken over iets meer adem te beschikken. Cel Slotboom opende de score en maakte hiermee het schot goed dat hij uit vrije positie over de Arnhemse doel- lat heenwerkte. Kort daarop was het midvoor Henk van de Loosdrecht, die de stand op 2-0 bracht. AZC gaf zich echter maar niet zo ge wonnen en kwam fors opzetten. Van een misverstand tussen keeper Jan Bakker en de achterhoede maakte de rechtsbuiten van AZC dankbaar ge bruik (2-1) en een daaropvolgende door slagbal van de Arnhemse midvoor ver raste Jan Bakker volkomen (2-2). De fut was er aan de Veenendaalse kant een beetje uit toen Henk van de Loosdrecht ook nog een strafworp miste. Na de rust ging het de Veenendalers niet beter. AZC bracht de stand op 2-3 en zelfs een numerieke meerderheid wist VZC niet aanstonds uit te buiten. Het duurde wel lang, maar het werd 3-3. Koomen stootte fors door, zwom zelf de bal vanachter op en scoorde van de helft (4-3). Uiteindelijk was het keeper Jan Bak ker die de wedstrijd won, want hij stop te op magnifieke wijze een strafworp. Minder fortuinlijk was VZC 2, dat met 6-2 verloor van Neptunus 3 (Arn hem). Ook de aspiranten van VZC ver ging het niet best. Zij moesten hun meerdere erkennen in Triton (Putten), dat met 4-2 zegevierde. danken. Na een rondedansje op de vrolijke tonen van „Ons Genoegen" ging ieder een voldaan huiswaarts. Van de zijde van het comité ver namen wij tenslotte nog, dat getracht zal worden de opzet hiervan te ver breden, teneinde in de toekomst niet meer voor de moeilijkheden te komen staan van dit jaar. Daartoe zal een ver gadering worden belegd, waar de heer Schoemaker, die ook van deze tocht weer een film maakte, zijn nieuwste rolprent zal vertonen. Wijzigingen in Rijkstelefoon- reglement 1929 B(j Koninklijk Besluit van 6 juni 1961 nr 11, Staatsblad van 20 juni, nr 177, is een aantal wijzigingen in het Kljkstelefoonre- glement 1929 tot stand gebracht. Deze heb ben o.m. betrekking op de invoering van een tariefsverlaging voor automatisch ge kozen interlokale telefoongesprekken ge durende verkccrszwakke uren, een terug brengen van het aantal abonnementsgroe- pen van 5 tot 3 en de incorporatie van de 4 procent opslag in de abonnementstarie ven, alsmede op het laten vervallen van het zgn. afstandsgeld. AZZ-TARIEF De toepassing van de tariefverlaging voor op automatische wijze tot stand ge brachte interlokale gesprekken tijdens uren met weinig verkeer zal gelden des avonds en des nachts, op zaterdagmiddag en op zondag. Voorhands zijn de tijdvak ken voor de toepassing van dit verminder de, het zgn. AZZ-tarief als volgt gekozen: op maandag tot en met vrijdag van 21.00 tot 7.00 uur van de volgende morgen, en van zaterdag 14.00 tot maandagmorgen 7.00 uur. De verlaging van de kosten kan glo baal worden gesteld op een derde van het tot nog toe geldende tarief. Zij komt voor namelijk ten goede aan het particuliere, niet-zakelijke, verkeer. VERMINDERING ABONNEMENTSGRÜEPEN Voor de aansluiting op het net en voor de apparatuur en leiding, die in een per ceel ter beschikking worden gesteld, zijn abonnementskosten verschuldigd. Deze verschillen naar gelang van het aantal aan sluitingen in de sector. Tot dusver werd hierbij onderscheid gemaakt in vijf. mo gelijkheden. Deze zijn nu teruggebracht tot drie. Voor de aangeslotenen op een geau tomatiseerde net is met ingang van 1 juli a.s. per maand een bedrag van 4,75 ver schuldigd, indien het aantal aansluitingen in de sector, waartoe dat net behoort, niet meer dan tweeduizen bedraagt. Bij twee- tot vierduizend aansluitingen per sector wordt een maandelijkse vergoe ding van J 5,50 gevorderd. Bij een aantal aansluitingen boven de vierduizend is maandelijks 6,25 verschuldigd. In deze bedragen is de vergoeding voor een enkel voudig toestel begrepen, bovendien is hier in de vier procent opslag verdisconteerd. De directeur-generaal van PTT kan ove rigens voor aansluiting op een niet geau tomatiseerd net het abonnement vaststel len op een lager bedrag, dat van kracht zal blijven tot het tijdstip, waarop dat net zul zijn geautomatiseerd. AFSTANDSGELD Voor het tot stand brengen van een aan sluiting op een net is als entreegeld een bedrag van J' 75,in eens verschuldigd, eventueel verhoogd met een vergoeding in eens voor de plaatsing van toestellen en andere apparatuur en het aanbrengen van binnenleiding in het perceel. De tot dus verre verschuldigde extra vergoeding bij aansluiting van een perceel dat meer dan honderd meter uit de openbare weg is ge legen, komt te vervallen. Gehandhaafd blijft dat buitengewone kosten van aanleg op een geabbonneerde kunnen worden ver haald. Zoals uit het voorgaande blijkt heeft, evenals de op 1 november van het vorige jaar ingevoerde tariefsverlaging, de nu af gekondigde verlaging betrekking op de verkeerstarieven en wel op die van de interlokale gesprekken, die door de abon nee langs automatische weg tot stand worden gebracht. Deze tarieven bieden nl. meer ruimte voor verlaging dan de abonnementstarieven, welke uit een oog punt van kostprijs gezien, niet voldoende zijn om de vaste kosten te dekken, die drukken op een aansluiting. Bovendien is, door het vervallen van de extra-vergoeding voor aansluitingen op meer dan honderd meter uit de openbare weg, het verschil, dat in sommige gevallen bestond tussen de kosten van aanleg in stadsgebieden en die op het platteland, thans opgeheven. De nieuwe maatregelen treden op 1 juli in werking. 35 mille aan besteed Bij de grenswyziging van 1 januari 1960 kwam de Holevoetschool in de gemeen te Scherpenzeel te staan. Heel lang geleden werd onder „De Holevoet" ver staan de Knaapstraat, de Achterstraat en de Holevoet, met In totaal 305 in woners en 35 kinderen die naar onze hedendaagse maatstaf leerplichtig zouden zyn. In die tijd stuurden echter lang niet alle ouders hun kinderen naar school. Omstreeks 1860 werd door het gemeentebestuur van Woudenberg voor de leer gierige jeugd van de Holevoet met Scherpenzeel een regeling in het leven ge roepen. De toepassing van deze intercommunale regeling ontmoette echter aller lei bezwaren, moeiiykhcden die blijkbaar culmineerden toen het gemeente bestuur van Scherpenzeel voor elk Woudenbergs kind dubbel schoolgeld ging eisen. In 1867 vond de gemeenteraad het I is niet duidelijk geworden. De aanbe- noodzakelijk met G.S. te gaan overleg- steding van het werk, een schoollokaal gen omtrent de stichting van een „bij school" - een en ander blijkt uit de notulen - „mits", zo gaan deze verder, de gemeenteraad tegelijk gemachtigd werd de hulponderwijzer aan de hoofd school te laten vervallen. Er gingen toen 23 kinderen te Scherpenzeel op school. G.S. schreven toen, dat het haar inziens beter zou zijn de voorwaarden van Scherpenzeel maar aan te nemen. Scherpenzeel bleek echter ongenegen tot het treffen ener gemeenschappelijke regeling, zoals die er dan zou moeten komen. Er moest dus een school komen. Al spoedig werd de opdracht tot het maken van bestek en tekening gegeven. Dit ging echter niet erg vlot, want eerst verkreeg de heer Kamperdijk de op dracht, daarna de heer Pothoven uit Leusden en vervolgens wordt een ar chitect Cubus uit Utrecht genoemd. Wie nu eigenlijk het ontwerp heeft gemaakt Het verkeerde slachtoffer Tot één week voorwaardelijke hech tenis met een proeftijd van één jaar en een boete van 50,of tien dagen hechtenis veroordeelde de Utrechtse Politierechter de slager H. v. E. alhier wegens mishandeling van de 43-jarige carosseriebouwer G. A., gepleegd op 25 maart j.l. De verdachte, die niet ter rechtszit ting was verschenen, had enige dagen tevoren als keeper gefungeerd tijdens een voetbalmatch tussen een club uit Renswoude en een uit Achterveld. De strijd verliep niet gunstig voor eerst genoemde club, waar de verdachte als doelman fungeerde. Tot zeven maal toe werd het doel door de tegenpartij door schoten. Maandag daarop verscheen in het „Utrechts Nieuwsblad" een bepaald niet vleiende recensie over deze wed strijd, waarbij meer in het bijzonder op de doelman kritiek werd uitgeoefend. Hierover hevig verontwaardigd ging de verdachte een paar dagen later de carosseriebouwer A. te lijf, die hij er van verdacht het voor hem minder prettige verslag te hebben geschreven. Op die bewuste 25e maart ontmoette hij de carosseriebouwer, deed hem hevige verwijten en gaf hem een paar tikken in het gezicht. Dit alles was geheel mis, want A. had part noch deel aan de ongunstige re censie. Hij fungeert ook wel als ver slaggever, maar niet voor genoemd dagblad. Zowel de officier van Justitie als de Utrechtse Politierechter waren slecht te spreken over de gedragingen van de onfortuinlijke keeper. „Deze man zal nog moeten leren, dat er in ons land persvrijheid bestaat en een verslaggever gerechtigd is vrij kritiek uit te oefenen op een voetbalwedstrijd" merkte de Officier van Justitie op. Geen voorrang verleend De 15-jarige N. van R. reed donder dagmiddag op een door hem geleende bromfiets over de Burg. Royaardslaan en stak zonder op het verkeer te letten de voorrangsweg Dorpsstraat over, juist op het moment dat een auto, be stuurd door de heer V. uit Ede vanuit de richting Holevoet naderde. Door krachtig remmen trachtte de heer V. nog een aanrijding te voorkomen, doch dit lukte niet. Beiden voertuigen be kwamen schade en de bromfietser be kwam aan een zijner benen een bloe dende wond. De auto was door de be stuurder juist nieuw gekocht en was op weg van de dealer naar huis. met onderwijzerswoning, vond plaats bij E. Schimmel op 17 aug. 1871 om 12 uur. In november 1872 kwamen burge meester en wethouders met een voor dracht voor de betrekking van hoofd dezer school. Deze bevatte de namen van H. van Wouw te Brielle, J. Lanceé te Wijk bij Duurstede en C. Eller te Zeist. Eerstgenoemde werd benoemd en aanvaardde zijn werkkring op 1 jan. 1873. Zijn jaarwedde bedroeg 550, plus 30"/o van de te ontvangen school gelden, plus vrije woning en gebruik van de tuin. De kerkeraad van Woudenberg ver zocht een avond in de week de school te mogen gebruiken voor het geven van Godsdienstonderwijs, hetgeen tot we deropzegging werd toegestaan. #Sedert dien hebben heel wat kinderen deze Holevoetschool bezocht en hoeft het ge meentebestuur het schoolbezoek, niet meer aan te moedigen met het beschik baar stellen van gratis brood en koffie zoals vroeger. Zoals we reeds zeiden werd het ge deelte waarop de Holevoetschool stond bij de grenswijziging ingedeeld in de gemeente Scherpenzeel. Aan het onder houd van die school was de laatste ja ren weinig kosten besteed en moesten dringend diverse voorzieningen worden getroffen. Volgens de inspecteur van het onderwijs voldeed de school echter helemaal niet meer aan de eisen des tijds, doch de bouw van een nieuwe school zou minstens 10 jaar of langer duren. De enige oplossing was dus de hoogst noodzakelijke verbeteringen aan te brengen. In de openbare vergadering van de raad der gemeente Scherpenzeel van 31 maart 1960 werd hiertoe beslo ten en een krediet van 35.000,hier voor beschikbaar gesteld. Oliekachels werden aangeschaft, nieuwe vloeren gelegd, 40 sets (banken) aangekocht, 12 toiletten van waterspoeling voorzien, fietsenloods gebouwd, verbeteringen aan het dak en schilderwerk en was gelegenheid. Woensdagavond werd door burge meester mr. C. P. Hoytema van Konij nenburg de school, na deze drastische veranderingen, in bijzijn van vele ge nodigden aan het hoofd der school, de heer Groenveld, overgedragen, hierbij de hoop uitsprekende dat hij en zijn personeel er prettig in zouden werken. Namens de ouders, leerlingen en on derwijzers sprak het hoofd der school een dankwoord tot het gemeentebe stuur voor de medewerking en de uit voerder van de verbouwing, de heer Overeem, die dit zodanig had geregeld dat er zo weinig mogelijk stagnatie bij het geven van onderwijs was geweest. Deze overdracht was gecombineerd met ouderavond en konden zij de werk stukjes van hun kinderen op school vervaardigd, bezichtigen. Vóór de ge nodigden de gerestaureerde school be traden werd door de burgemeester een op de voorgevel der school aangebracht bord - voorstellende een jongen in de schoolbank met opgestoken vinger - onthuld en het luiden van de schoolbel. Schietcompetitie Onder leiding van de wachtmeester le klasse der rijkspolitie, de heer v. d. Kamp, hielden de reservisten der rijks politie donderdagavond op de buiten baan een onderlinge competitie in het schieten met de revolver. Geschoten werd op een afstand van 20 meter op schijf Loosduinen. De uitslagen waren: G. van Ginkel 46, 44, 43; H. van Wolfswinkel 41, 41, 32; P. de Jonge 40, 38, 36; J. van Brug gen 42, 39, 28; T. du Pree 35, 30, 24. De prijzen bestonden uit sigaren en sigaretten. (60) „Hebt ge daarom ook vrouwe Coleandra ont voerd?" vroeg Aram schamper. De oude burchtheer en Presto luisterden ademloos toe. Falarso knikte. „Door de gang konden wij in en uit de burcht komen wanneer het ons beliefde. Op een kleine af- st?.nc? van de kust> een eilandje. Dat richtten wij in als verblijf! Zodra Iphanea verlaten was, konden wij rustig naar de schat zoeken!" Aram maakte een gebaar van afkeer. „Het was dus louter geldzucht, die u dreef! En u zelfs niet deed terug deinzen voor moord! Waarom hebt ge die oude Lom om het leven gebracht?" „Hij had de gang ontdekt", begon Falarso. „Hij wist teveel enHier brak hij plotseling af, want beneden in de hal waren twee nieuwe figuren verschenen: Altor, ditmaal de ware Altor, nog steeds* gekleed in Aram's kleren, en een jonge vrouw, die door hem meegesleurd werd. Nog voor iemand een woord had kunnen zeggen, slaakte de burchtheer een doordringende kreet. „Coleandra!" riep hij uit en wanneer Presto hem niet had tegengehouden, zou hij de trap zijn afgerold. (Wordt vervolgd) (50) Ze hadden ons moeten laten terug gaan, nu is -het te laat. De Hongaarse joden zullen tot de laatste man worden afgeslacht. Maar Bandi, je wilde in Konstan- tinopel toch onder geen voorwaarde naar Hongarije teruggaan? Je wilde toch absoluut naar Engels gebied? Dat is allemaal niet waar. Ik moest met de Geallieerden onderhandelen en ben daarvoor naar Aleppo gegaan. Ik had echter niet kunnen verwachten dat ze me daar in de gevangenis zouden gooien. Ze behandelen mij hier als een misdadiger. Ik lijd honger. Ze werken mij in alles tegen. Dat alles zal zich nog bloedig wreken. Je weet niet hoeveel ik voor de Geallieerden heb gedaan en hoeveel ik nog doen kan. Maar de En gelsen begrijpen eenvoudig niets en die lui van de Sochnuth zijn gewoonweg idioten, die de Engelsen verkeerd in lichten. Ik probeerde hem gerust te stellen en verliet bedrukt de gevangenis. Begin september liet mijn "officier mij bij zich komen. Wij hebben ons werk met u be ëindigd. Wij hebben geen belang meer bij uw verder verblijf hier. Wanneer en of u naar Hongarije terugkeert, moet u vex-der maar met de Sochnuth regelen. Wij brengen u nu naar een militair kamp, waar u volkomen vrij bent. U zult daar de rang van luitenant hebben en de soldij van een Engelse luitenant ontvangen. Wij verzoeken u uw naam en uw geschiedenis tegenover uw ka meraden daar geheim te houden. U bent van nu af tot nader order luitenant Jacobsen. Ik dank u voor de moeite, die u zich hebt gegeven en wens u veel ge luk op uw verdere levensweg. Het ga u goed, luitenant Jacobsen. De auto bracht mij naar een punt in de nabijheid van de piramiden. Het was een geriefelijk ingericht kamp voor on geveer dertig personen. Daar woonden agenten van de Engelse Intelligence Service, die op nieuwe opdrachten wachtten. Het waren mannen, die per parachute of onderzeeboot in vijande lijk gebied gebracht zouden worden. Ze behoorden tot de meest uiteenlopende nationaliteiten: Engelsen, Duitsers, Fransen, Indiërs enz. Allen hadden zij reeds gedurfde opdrachten in vijande lijk gebied ondernomen en uitgevoerd en waren zij langs fantastische wegen teruggekeerd. Er waren ook twee knap pe vrouwen die blijkbaar met andere agenten waren getrouwd. Wij waren volkomen vrij. De schild wacht had er alleen voor te zorgen, dat geen vreemden het kamp betraden. Wij zelf konden het kamp verlaten, maar moesten wel beloven niet naar Kaïro te gaan. Wij bezochten de Egyptische dorpen in de omgeving en bezichtigden de piramiden. Men gaf ons voortreffe lijke maaltijden, maar verbood het ge bruik van alcohol. Nergens heb ik ech ter zoveel gedronken als juist hier. Ieder voelde zich verplicht net zoveel alcohol het kamp binnen te smokkelen als hij maar kon. Ik wachtte tien dagen. Toen ik zag dat er niets gebeurde, dat niemand mij riep en ik zelfs geen enkele brief ont ving, besloot ik een officieel schrijven tot de Sochnuth te richten. Ik had deze brief zonder meer in het een of andere Egyptische dorp kunnen posten. Ik wil de echter dat hij de kampcensuur zou passeren. Ik schreef ongeveer als volgt: Aan de Executieve van de Sochnuth, Tot nu toe heb ik gemeend dat ik door vrienden van ons volk, in het belang van onze gemeenschappelijke zaak werd vastgehouden. De lange maanden van mijn hechtenis hebben mij er echter van overtuigd, dat het anders is. Ik heb met vijanden te doen. Onder deze omstandigheden zie ik mij gedwongen u mede te delen, dat ik mij aan de discipline, waartoe Mosche Shertok mij in Aleppo ver plicht heeft, niet langer onderwerp. Wanneer ik binnen acht dagen niet bevrijd word, dan zal ik, ondanks de bajonetten der Engelsen, alles pro beren om te vluchten en langs illegale weg naar mijn vrienden in Budapest terug te keren. Voor alle gevolgen, welke uit mijn handelwijze mochten voortspruiten, stel ik u verantwoor delijk. Met kameraadschappelijke groet, Joel Brand. Drie dagen later verscheen er een vreemde officier in het kamp. Hij gaf mij mijn brief terug. Wij zenden dergelijke brieven niet door. Wij willen overigens met uw kwestie helemaal niets meer te maken hebben. Wij hebben besloten u een der volgende dagen naar Jeruzalem naar de Sochnuth te zenden. U kunt daar zelf met uw mensen overleggen, wat u verder te doen staat. Maakt u zich maar klaar voor de reis. Op 6 oktober, dat was de dag waarop mijn ultimatum afliep, werd ik afge haald. In Kaïro, in hetzelfde huis waar ik bij mijn aankomst, vier maanden ge leden, zo lang voor had staan wachten, vertelde men mij dat ik met de nacht trein naar Jeruzalem zou worden ge bracht. Een officier zou mij begeleiden. Tot mijn aankomst in Jeruzalem moest ik de naam van luitenant Jacobsen blij ven voeren. Tot mijn verrassing ontmoette ik in de trein de vrouw van Bandi Grosz, die eveneens in vrijheid was gesteld. Om trent haar man wist zij niets. De volgende morgen bereikten wij Jeruzalem. In Jeruzalem Mijn Engelse begeleider bracht mij naar het King David hotel, het hoofd kwartier van de Britse Intelligence Service. Hij liet mij in de gang staan en ging het een of andere kantoor binnen. Een paar minuten later onstond er in de gang een ware oploop. Uit alle kamers kwamen Engelse officieren naar "buiten gesneld om mij te bekijken alsof ik een vreemd dier was. Toen brachten zij mij door verschillende vertrekken naar verschillende beambten, die stuk voor stuk een paar vriendelijke woorden te gen mij wilden zeggen. Tenslotte ver klaarde een hogere officier: Mister Brand, u bent thans vrij. U kunt doen en laten wat u wilt. U kunt naar Konstantinopel gaan, naar Buda pest, naar Zürich, waarheen u maar wilt. Dat moet u maar met de Sochnuth regelen .Wij zullen u in elk opzicht be hulpzaam zijn. Ik adviseer u echter eni ge tijd uit te rusten, wat op verhaal te komen en met uw vrienden na te gaan hoe u uw werk het nuttigst zult kunnen voortzetten. Ik wens u veel geluk. Ik dank u zeer, majoor, maar ik geloof wel, dat uw mensen in Kaïro mij gelegenheid genoeg gegeven hebben om uit te rusten. In elk geval heb ik meer dan genoeg rust gehad. Het wordt tijd, dat ik weer eens wat ga doen. Hij zond mij in gezelschap van een officier naar het hoofdbureau van po litie. Daar werd ik ontvangen door een inspecteur die naar de Hebreeuwse naam Chaluz luisterde, hoewel hij er typisch Engels uitzag. Mister Brand, wij zullen zo spoe dig mogelijk uw papieren klaarmaken. Als uvanmiddag wilt terugkomen, krijgt u uw indentiteitskaart. Hebt u geld? Of zullen wij u dat geven? Ik had de tweeduizend dollar, waar ik mee naar Aleppo was gekomen, nog vrijwel onaangeroerd bij mij en boven dien had ik in de gevangenis loon ont vangen. Mister Brand, ik bel nu de Soch nuth op om een afspraak voor u te ma ken. Tot mijn verbazing liet de politieman zich verbinden met Teddy Koliek. Blijk baar was hij dus ingewijd. Teddy Kol iek kreeg bijna een beroerte, toen hij mijn stem in de telefoon hoorde. Joel Brand? Ben je hier? Hebben ze je vrijgelaten? Neem een taxi en kom direct hierheen! De Arabische chauffeur hield zich van de domme, toen ik hem het woord Sochnuth toeriep. Ook van de Jewish Agency had hij schijnbaar nooit ge hoord. Tenslotte bracht hij mij langs al lerlei omwegen naar de King George Street. Voor de deur van de Sochnuth stond Teddy Koliek al op mij te wach ten. Het huis was verlaten. Het was de vooravond van het Loofhuttenfeest. Dat je hier bent, Joel, dat is ge woon een wonder! Wij wisten absoluut van niets. Je moet direct naar Ben Goerion. De Oude verwacht je. Eindelijk stond ik dan tegenover een man, die tot de hoogste leiding behoor de. Ben Goerion was voorzitter van de Executieve en voorzitter van mijn eigen partij, de Mapei. Tijdens ons gesprek gaf ik uiting aan al de bitterheid, die ik in de lange maanden van mijn ge vangenschap had opgekropt. Bedaar, Joel Brand, alles is in orde. Wij hebben de onderhandelingen geopend en brengen die tot een goed einde. (Wordt vervolgd).

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1961 | | pagina 3