ïïlenóe,ri afo (to-apuuiaA
Nederlandse defensie op de helling
RHENEN
Ria van Velzen - turnkampioene van Ned. -
komt woensdagochtend al in Rhenen
Holevoetschool Scherpenzeel volledig
gemoderniseerd
SCHERPENZEEL
ARAM
De rode
burcht
van
Iphanea
C ALEX WEISBBERGj
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
WOENSDAG 28 JUNI 1961
No. 51
Amerikaanse hulp viel uit, minister viel af
Minister Visser heeft zorgen. De heide reizen van onze minister van defensie
naar de V.S. zijn zonder resultaat gebleven. Amerika is niet bereid, de Neder
landse militaire opbouw verder financieel te steunen. De aankoop van 218 straal
jagers van het type Starfighter kon daardoor niet doorgaan. Onder enige hila
riteit werd kennis genomen van de mededeling van luchtmachtdeskundigen, dat
Nederland het nu ook wel af kan met de 95 zelf te betalen en de 25 door de V.S.
te schenken vliegtuigen.
In parlementskringen is minister Visser wel eens verweten, dat hij geen
„sjaggeraar" is. Minister Staf bijvoorbeeld, zo wordt dan gezegd, mocht dan zijn
fouten hebben, een koopman was hij. Maar daarbij wordt uit het oog verloren,
dat in Amerika veel is veranderd. Staf ging naar Washington voor zijn aankopen
en bleef net zo lang in Amerika tot hij met eigen ogen had gezien, dat de beloofde
uitrustingsstukken op de boot waren gezet. Maar hij ging dan ook in de tijd, dat
Amerika nog de „rijke oom" was, die Europa met het nodige speelgoed bedeelde.
De stemming in het Witte Huis is ver
anderd. Terwijl in Europa economisch al
les op rolletjes liep.
Haperde in Amerika de produktiema-
chine. De werkloosheid aan de overkant
van de Oceaan is nog altijd groot. Voort-
wandelend in de voetspoeren van zijn
voorganger Eisenhower heeft Kennedy
volgehouden, dat Europa, wanneer het
daar zo goed gaat, dan ook zelf meer offers
voor de verdediging moet brengen. Dat
heeft minister Visser ondervonden.
Het belet de minister niet onverdroten
verder te gaan met de noodzakelijke ver
nieuwingsplannen voor ons militair appa
raat. Over die plan.ien is inmiddels wat
meer bekend geworden. Zij zijn heel wat
minder ambitieus dan aanvankelijk werd
verwacht. Waaraan de vermindering van
de Amerikaanse hulp wel het nodige zal
hebben „bijgedragen".
onderstellen voor artilleriegeschut. Het
grote voordeel is, dat de chassis voor alle
typen hetzelfde zijn, wat het onderhoud
niet alleen niet vergemakkelijkt, maar ook
goedkoper maakt.
Met de aanschaf van de tanks en voer
tuigen zyn in de loop van de komende
drie jaren tientallen miljoenen guldens
gemoeid.
MARINE
Met de uitrusting van enkele schepen
van de marine met raketten loopt het niet
al te best. Het oorspronkelijke plan luidde,
dat de beide Nederlandse kruisers uitge
rust zouden worden met Amerikaanse Ter-
rier-raketten voor de luchtafweer. Maar
het wegvallen van de Amerikaanse hulp
heeft ook hier roet in het eten gegooid. Do
Terrierprojectielen (40.000 dollar per stuk)
zullen voorlopig alleen op de Zeven Pro
vinciën komen. De marinestaf peinst nu
REPETITIE VOOR LUSTRUMSTUK UTRECHTSE STUDENTEN. In de Mar-
griethal in Utrecht is woensdagavond een repetitie gehouden voor de spreok-
roilen van het lustrumstuk „Francois Villon" van de Utrechtse studenten dat
op 1 juli zün eerste - en op 4 juli zijn gala-voorstelling zal beleven. H.K.H.
prinses Irene vervult in dit stuk de rol van madame D'Orleans. We zien haar
hier tydens de repetitie met de heer J. C. van Tuyll van Serooskerken, die de
rol van d<» Hertog van Orleans zal spelen.
VLIEGTUIGEN,
TANKS EN RAKETTEN
De ontwikkeling van de strijdkrachten
in de vrije wereld is altijd een samenspel
geweest van drie grote krachten: de be-
bestaande situatie, de techniek en de eco
nomie. De vraag is, met welke middelen
hoever kan worden gegaan om de weer
baarheid te verbeteren met toepassing van
de (dure) techniek. Het antwoord voor Ne
derland is niet bevredigend. De verbete
ring van de strijdkrachten bestaat in ons
land uit drie onderdelen: de aankoop van
(lichte) tanks, vliegtuigen en (scheeps)ra-
ketten.
Over de Starfighter is lang gediscussi
eerd. De halvering van het aantal roept
vragen op, die in luchtmachtkring nog on
beantwoord blijven. Over een jaar of vier,
vijf, zal Nederland nog een tweede type
straaljager moeten aanschaffen. De be
kendmaking van dit feit is overal goed
ontvangen. Toch is enige verwondering op
zijn plaats, want waaruit moet deze aan
schaf gefinancieerd worden als tegen die
tijd ook gedacht moet worden aan aan
koop van geleide projectielen ter vervan
ging van andere vliegtuigen? Ter vervan
ging van de F84F Thunderstreak zal een
z.g. Stol-vliegtuig worden gekocht. Een
vliegtuig dat kan opstijgen van belache
lijk kleine vliegveldjes en toch dezelfde
vliegcapaciteiten heeft als de gewone ja
gers. Dergelijke vliegtuigen zijn van groot
tactisch belang. Ze zijn duur. De prijs zal
ongeveer negen miljoen gulden moeten be
dragen. De Starfighter kost de schatkist
zes miljoen. Het wordt wel tijd, dat de
Thunderstreak wordt vervangen, want het
toestel vliegt een stuk langzamer (ong.
300 km), dan de Russische bommenwer
pers.
Om te voldoen aan de eisen van de mo
derne oorlogsvoering moet de landmacht
bewegelijker worden gemaakt. In Frank
rijk zullen lichte tanks van de AMX-fa-
brieken worden aangeschaft ter vervan
ging van de nog uit de tweede wereldoor
log stammende Chaffee-tanks. Het is de
bedoeling, dat later van deze fabriek ook
gemechaniseerde troepenwagens komen en
over de mogelijkheid om andere schepen
fregatten in een wat latere toekomst
met raketten uit te rusen. Dit zouden
„Tartar'-projectielen moeten zijn, die wat
kleiner en goedkoper zijn.
Raketten moeten er ook voor de land
macht komen. Minister Visser hoopt, dat de
V.S. een aantal batterijen „sergeant"-ra-
ketten beschikbaar willen stellen. Deze
zijn beter dan de Honest John, die op het
ogenblik in operationeel gebruik is. De ra
ketten kunnen atoomladingen vervoeren.
ZORGEN
De studiecommissie van het departement
van defensie onderzoekt op het ogenblik de
gevolgen van het wegvallen van de Ame
rikaanse hulp. In augustus kunnen waar
schijnlijk nadere informaties worden ver
wacht. Vooral zal bekeken worden of aan
de Nato-verplichtingen, die men niet wil
laten vallen, misschien goedkoper kan
worden voldaan door aanschaf van wapens
in Europa, die vroeger in de V.S. werden
gekocht. Met de lichte tanks gaat men al
deze richting op. In Zwitserland bijvoor
beeld worden relatief goedkope luchtaf-
weerraketten geproduceerd, terwijl Frank
rijk nog minder dure anti-tank-projectie
len heeft te bieden.
Met het wegvallen van de Amerikaanse
hulp is ook de verlaging van belastingen
op losse schroeven komen te staan. In au
gustus hopen de deskundigen te hebben
berekend hoeveel er uit 's lands schatkist
moet worden gehaald om het leger nog
staande te houden. Het ligt dan ook voor
de hand, dat minister Zyistra (financiën)
met zyn beloofde belastingverlaging in ie
der geval tot het eind van dit jaar wik
wachten.
Het leger is weer een typisch Neder
lands zorgenkind geworden. Het verwon
dert niemand als minister Visser door het
wegvallen van de V.S.-steun zelf is af
gevallen. Hij heeft, evenals zijn voorgan
gers, geen gemakkelijke taak. In het ka
binet neemt hij een sleutelpositie in.
De defensie moet de pijler zijn waarop
ons stelsel mag vertrouwen. Het is te ho
pen, dat de bewindsman er in slaagt om
alle sleutels passend te houden.
(Nadruk verboden)
Tweede gecomb. hengelwedstrijd
„De Voorn"
De tweede gecombineerde hengel
wedstrijd in. streekcom petitie verband
wordt zaterdag 1 juli gehouden te Wa-
geningen met als deelnemende vereni
gingen Rhenen, Wageningen, Renkum,
Oosterbeek, Veenendaal en Ede.
Verder kunnen wij nog vermelden,
dat op 29 juli in Rhenen door de hen
gelaarsvereniging „De Voorn" de selec
tiewedstrijden zullen worden georgani
seerd voor het wereldkampioenschap.
Deelnemers kunnen zich nog opgeven
bij de heer H. Pleijler, Berkenlaan 9,
echter uiterlijk tot 10 juli.
Eerste prijs voor „SDV"-Rhenen
De wandelsportvereniging „Sterk door
Vriendschap" nam zaterdag deel aan de
heuvelrugtocht, georganiseerd door de
wandelsportvereniging ,De Woudlopers'
te Amerongen. Het was een prachtig
concours en ondanks het warme weer
was er maar één uitvaller. De junioren
wisten op de 10 km een eerste prijs te
bemachtigen, terwijl de senioren op de
vierde plaats eindigden. Een zeer be
hoorlijk resultaat voor het Rhenense
„SDV".
„AVO"-collccte in Rhenen
De in Rhenen gehouden collecte voor
„AVO" (arbeid voor onvolwaardigen)
heeft het prachtige bedrag van 617,83
opgeleverd tegen vorig jaar 143,
RHENENS OUDJES HADDEN
PRACHT DAG
Met vijfentwintig personenauto's en
drie toeringcars zijn zaterdag honderd
entachtig Rhenense ouden van dagen
op stap geweest in de richting Nijmegen,
welke tocht was georganiseerd door het
comité bestaande uit de heren Ph. de
Rooder, G. H. Bosch en R. Kuiper. Men
zal zich nog herinneren, dat aanvanke
lijk nogal wat financiële moeilijkheden
waren te overwinnen. Doch tijdens de
tocht nam één van de autobezitters het
initiatief om met „de hoed" rond te
gaan en in één slag waren deze zor
gen verdwenen.
Zo hebben de oudjes dan weer kun
nen genieten van een prachtige dag met
veel zonneschijn. In Nijmegen werd in
hotel „Erica" de warme maaltijd ge
bruikt, nadat 's ochtends in de Wester-
bouwing tussen Heelsum en Oosterbeek
uitgebreid koffie was gedronken. Na in
de omgeving van Nijmegen te hebben
rondgereden, waar veel te zien was en
een bezoek te hebben gebracht aan het
Canadese kerkhof werd de thee ge
bruikt in hotel „Sionshof".
Nadat de rijkspolitie een kleine cor
rectie had moeten aanbrengen in de ge
plande route, werd de terugtocht aan
vaard via Weurt, Beuningen, Ewijk,
Afferden, Druten, Ochten en Kestercn.
De muziekvereniging „Ons Genoegen"
stond bij de brug klaar om de karavaan
feestelijk in te halen.
Op het Fred. v. d. Paltshof sprak de
heer Kuiper van het comité de oudjes
toe, waarbij hij van de gelegenheid ge
bruik maakte om alle medewerkers tot
het slagen van de tocht hartelijk te
Geanimeerde jaarvergadering „Wilskracht" besloten met
intieme jubileumviering
Ria van Velzen, kampioene turnen van Nederland, werkt komende woensdag
avond (28 juni) mee aan de jaarlijkse openluchtdemonstratie van de Rhenense
gymnastiekvereniging „Wilskracht". Zij zal reeds 's ochtends in Rhenen arri
veren, waar zjj in hotel „De Stichtse Oever" door een afvaardiging van het
„Wilskracht"-bestuur wordt ontvangen. Dit deelde voorzitter A. J. Bovenschcn
mede, tjjdens de zaterdagavond in hotel „Het Wapen van Rhenen gehouden
jaarlijkse algemene ledenvergadering van de vereniging, die tevens stond in het
teken van het twintig jarig bestaan van „Wilskracht". Het grootste geschenk
b(j dit vierde lustrum was wel, dat het ledental in zeer snel tempo naar de 3o0
oploopt.
secretaresse, K. v. d. Stelt, penningmeester
en de commissarissen J. A. Klumpes en
A. Ouwehand, werd ongewijzigd gelaten.
De technisch-leider, de heer D. W. de
Jong bracht uitvoerig verslag uit over de
in het afgelopen jaar geleverde prestaties,
waarbij bijzonder opviel, dat op zeer hoog
niveau wordt gewerkt.
De voorzitter bracht de heer De Jong
dank voor de buitengewoon verdienstelijke
wijze waarop hij steeds met grote vereni
gingsliefde de belangen van de vereniging
behartigt. In dit dankwoord werd ook be
trokken mej. Dini Sanders, die wekelijks
assisteert in de zaal.
Daar het twintig jarig bestaan niet offi
cieel wordt gevoerd, daar dit niet gebrui
kelijk is, werd er in intieme kring aan
dacht aan besteed met een zeer geslaagd
feest na de jaarvergadering. Het bestuurs
lid de heer J, A. Klumpes maakte zich
zeer verdienstelijk, door op de piano te
zorgen voor gezellige muziek, alsmede door
het draaien van enkele kleurenfilms van
door hem opgenomen verenigingsevene
menten, zoals de zoa»eruit"oering van vo
rig jaar.
Iedereen is nu in afwachting van ko
mende woensdag, wanneer 's avonds de
lange rijen van „Wilskracht" weer door
Rhenen zullen marcheren en op het ge
meentelijk sportterrein „Candia" de de
monstraties worden gegeven, waaraan
wordt meegewerkt door Ria van Velzen
uit Bodegraven, kampioene damesturnen
van Nederland en vorig jaar deelneemster
aan de Olympische spelen te Rome. Ria v.
Velzen's komst staat wel in verband met
het twintig jarig bestaan van „Wilskracht",
zodat er toch iets bijzonders aan deze jaar
lijkse gebeurtenis zal zijn verbonden. Sa
men met Dini Sanders, kampioene van de
Neder Veluwse Turnkring in de keurklas-
se, zal Ria van Velzen demonstreren voor
het publiek uit Rhenen en omgeving.
Het beloofd een mooie avond te worden,
waarbij de weersomstandigheden onge
twijfeld de grootste rol spelen. Het is voor
den en grote aanhang te hopen, dat het
deze grote vereniging met zijn talrijke le-
een prachtige zomeravond wordt.
STOFFELIJKE BLIJK VAN
WAARDERING
Bijzonder verheugend voor de vereniging
was het bericht, dat een vooraanstaand
bouwbedrijf in de gemeente ter gelegen
heid van de lustrumviering een prach
tige springplank had geschonken, die
geheel voldoet aan de nationale wed-
strijdeisen, hetgeen een aanwinst be
tekent voor de keurploeg van de
vereniging, waarvan vier leden deel uit
maken van het keurkorps van de Neder
Veluwse Turnkring, terwijl Dini Sanders
wanneer zij ook dit jaar weer op het
landskampioenschap zal uitkomen, niet
meer gehandicapt zal zijn door het gebruik
van een minder geschikte tramplin bij de
training. Dit stoffelijk blijk van waarde
ring werd door de ledenvergadering met
grote instemming begroet.
Het bestuur van de vereniging, dat in
oktober van vorig jaar geheel werd gere
organiseerd en bestaat uit A. J. Boven-
schen, voorzitter, mevrouw G. de Jong,
WATERPOLO:
VZC 1 verstevigt positie door
overwinning
VZC I is woensdagavond in ,Bergbad'
door het oog van de naald gekropen.
Het leek er aanvankelijk niet op, maar
toch wisten de Veenendalers twee
winstpunten aan zich te houden in de
wedstrijd tegen het sterke AZC '82 I uit
Arnhem.
Beide ploegen speelden tegen elkaar
op, maar het geluk zat VZC mee en
met één punt verschil in het voordeel
van de thuisploeg (4-3) kwam de winst.
In het begin scheen de strijd in een
behoorlijke overwinning voor VZC te
eindigen, maar er werd te vroeg ge
juicht, want de Arnhemmers bleken
over iets meer adem te beschikken.
Cel Slotboom opende de score en
maakte hiermee het schot goed dat hij
uit vrije positie over de Arnhemse doel-
lat heenwerkte. Kort daarop was het
midvoor Henk van de Loosdrecht, die
de stand op 2-0 bracht.
AZC gaf zich echter maar niet zo ge
wonnen en kwam fors opzetten. Van
een misverstand tussen keeper Jan
Bakker en de achterhoede maakte de
rechtsbuiten van AZC dankbaar ge
bruik (2-1) en een daaropvolgende door
slagbal van de Arnhemse midvoor ver
raste Jan Bakker volkomen (2-2).
De fut was er aan de Veenendaalse
kant een beetje uit toen Henk van de
Loosdrecht ook nog een strafworp miste.
Na de rust ging het de Veenendalers
niet beter. AZC bracht de stand op 2-3
en zelfs een numerieke meerderheid
wist VZC niet aanstonds uit te buiten.
Het duurde wel lang, maar het werd
3-3. Koomen stootte fors door, zwom
zelf de bal vanachter op en scoorde
van de helft (4-3).
Uiteindelijk was het keeper Jan Bak
ker die de wedstrijd won, want hij stop
te op magnifieke wijze een strafworp.
Minder fortuinlijk was VZC 2, dat
met 6-2 verloor van Neptunus 3 (Arn
hem). Ook de aspiranten van VZC ver
ging het niet best. Zij moesten hun
meerdere erkennen in Triton (Putten),
dat met 4-2 zegevierde.
danken.
Na een rondedansje op de vrolijke
tonen van „Ons Genoegen" ging ieder
een voldaan huiswaarts.
Van de zijde van het comité ver
namen wij tenslotte nog, dat getracht
zal worden de opzet hiervan te ver
breden, teneinde in de toekomst niet
meer voor de moeilijkheden te komen
staan van dit jaar. Daartoe zal een ver
gadering worden belegd, waar de heer
Schoemaker, die ook van deze tocht
weer een film maakte, zijn nieuwste
rolprent zal vertonen.
Wijzigingen in Rijkstelefoon-
reglement 1929
B(j Koninklijk Besluit van 6 juni 1961
nr 11, Staatsblad van 20 juni, nr 177, is een
aantal wijzigingen in het Kljkstelefoonre-
glement 1929 tot stand gebracht. Deze heb
ben o.m. betrekking op de invoering van
een tariefsverlaging voor automatisch ge
kozen interlokale telefoongesprekken ge
durende verkccrszwakke uren, een terug
brengen van het aantal abonnementsgroe-
pen van 5 tot 3 en de incorporatie van de
4 procent opslag in de abonnementstarie
ven, alsmede op het laten vervallen van
het zgn. afstandsgeld.
AZZ-TARIEF
De toepassing van de tariefverlaging
voor op automatische wijze tot stand ge
brachte interlokale gesprekken tijdens
uren met weinig verkeer zal gelden des
avonds en des nachts, op zaterdagmiddag
en op zondag. Voorhands zijn de tijdvak
ken voor de toepassing van dit verminder
de, het zgn. AZZ-tarief als volgt gekozen:
op maandag tot en met vrijdag van 21.00
tot 7.00 uur van de volgende morgen, en
van zaterdag 14.00 tot maandagmorgen 7.00
uur. De verlaging van de kosten kan glo
baal worden gesteld op een derde van het
tot nog toe geldende tarief. Zij komt voor
namelijk ten goede aan het particuliere,
niet-zakelijke, verkeer.
VERMINDERING
ABONNEMENTSGRÜEPEN
Voor de aansluiting op het net en voor
de apparatuur en leiding, die in een per
ceel ter beschikking worden gesteld, zijn
abonnementskosten verschuldigd. Deze
verschillen naar gelang van het aantal aan
sluitingen in de sector. Tot dusver werd
hierbij onderscheid gemaakt in vijf. mo
gelijkheden. Deze zijn nu teruggebracht tot
drie. Voor de aangeslotenen op een geau
tomatiseerde net is met ingang van 1 juli
a.s. per maand een bedrag van 4,75 ver
schuldigd, indien het aantal aansluitingen
in de sector, waartoe dat net behoort, niet
meer dan tweeduizen bedraagt.
Bij twee- tot vierduizend aansluitingen
per sector wordt een maandelijkse vergoe
ding van J 5,50 gevorderd. Bij een aantal
aansluitingen boven de vierduizend is
maandelijks 6,25 verschuldigd. In deze
bedragen is de vergoeding voor een enkel
voudig toestel begrepen, bovendien is hier
in de vier procent opslag verdisconteerd.
De directeur-generaal van PTT kan ove
rigens voor aansluiting op een niet geau
tomatiseerd net het abonnement vaststel
len op een lager bedrag, dat van kracht
zal blijven tot het tijdstip, waarop dat net
zul zijn geautomatiseerd.
AFSTANDSGELD
Voor het tot stand brengen van een aan
sluiting op een net is als entreegeld een
bedrag van J' 75,in eens verschuldigd,
eventueel verhoogd met een vergoeding in
eens voor de plaatsing van toestellen en
andere apparatuur en het aanbrengen van
binnenleiding in het perceel. De tot dus
verre verschuldigde extra vergoeding bij
aansluiting van een perceel dat meer dan
honderd meter uit de openbare weg is ge
legen, komt te vervallen. Gehandhaafd
blijft dat buitengewone kosten van aanleg
op een geabbonneerde kunnen worden ver
haald.
Zoals uit het voorgaande blijkt heeft,
evenals de op 1 november van het vorige
jaar ingevoerde tariefsverlaging, de nu af
gekondigde verlaging betrekking op de
verkeerstarieven en wel op die van de
interlokale gesprekken, die door de abon
nee langs automatische weg tot stand
worden gebracht. Deze tarieven bieden
nl. meer ruimte voor verlaging dan de
abonnementstarieven, welke uit een oog
punt van kostprijs gezien, niet voldoende
zijn om de vaste kosten te dekken, die
drukken op een aansluiting.
Bovendien is, door het vervallen van de
extra-vergoeding voor aansluitingen op
meer dan honderd meter uit de openbare
weg, het verschil, dat in sommige gevallen
bestond tussen de kosten van aanleg in
stadsgebieden en die op het platteland,
thans opgeheven.
De nieuwe maatregelen treden op 1 juli
in werking.
35 mille aan besteed
Bij de grenswyziging van 1 januari 1960 kwam de Holevoetschool in de gemeen
te Scherpenzeel te staan. Heel lang geleden werd onder „De Holevoet" ver
staan de Knaapstraat, de Achterstraat en de Holevoet, met In totaal 305 in
woners en 35 kinderen die naar onze hedendaagse maatstaf leerplichtig zouden
zyn. In die tijd stuurden echter lang niet alle ouders hun kinderen naar school.
Omstreeks 1860 werd door het gemeentebestuur van Woudenberg voor de leer
gierige jeugd van de Holevoet met Scherpenzeel een regeling in het leven ge
roepen. De toepassing van deze intercommunale regeling ontmoette echter aller
lei bezwaren, moeiiykhcden die blijkbaar culmineerden toen het gemeente
bestuur van Scherpenzeel voor elk Woudenbergs kind dubbel schoolgeld ging
eisen.
In 1867 vond de gemeenteraad het I is niet duidelijk geworden. De aanbe-
noodzakelijk met G.S. te gaan overleg- steding van het werk, een schoollokaal
gen omtrent de stichting van een „bij
school" - een en ander blijkt uit de
notulen - „mits", zo gaan deze verder,
de gemeenteraad tegelijk gemachtigd
werd de hulponderwijzer aan de hoofd
school te laten vervallen. Er gingen
toen 23 kinderen te Scherpenzeel op
school. G.S. schreven toen, dat het haar
inziens beter zou zijn de voorwaarden
van Scherpenzeel maar aan te nemen.
Scherpenzeel bleek echter ongenegen
tot het treffen ener gemeenschappelijke
regeling, zoals die er dan zou moeten
komen. Er moest dus een school komen.
Al spoedig werd de opdracht tot het
maken van bestek en tekening gegeven.
Dit ging echter niet erg vlot, want eerst
verkreeg de heer Kamperdijk de op
dracht, daarna de heer Pothoven uit
Leusden en vervolgens wordt een ar
chitect Cubus uit Utrecht genoemd. Wie
nu eigenlijk het ontwerp heeft gemaakt
Het verkeerde slachtoffer
Tot één week voorwaardelijke hech
tenis met een proeftijd van één jaar en
een boete van 50,of tien dagen
hechtenis veroordeelde de Utrechtse
Politierechter de slager H. v. E. alhier
wegens mishandeling van de 43-jarige
carosseriebouwer G. A., gepleegd op
25 maart j.l.
De verdachte, die niet ter rechtszit
ting was verschenen, had enige dagen
tevoren als keeper gefungeerd tijdens
een voetbalmatch tussen een club uit
Renswoude en een uit Achterveld. De
strijd verliep niet gunstig voor eerst
genoemde club, waar de verdachte als
doelman fungeerde. Tot zeven maal toe
werd het doel door de tegenpartij door
schoten. Maandag daarop verscheen in
het „Utrechts Nieuwsblad" een bepaald
niet vleiende recensie over deze wed
strijd, waarbij meer in het bijzonder op
de doelman kritiek werd uitgeoefend.
Hierover hevig verontwaardigd ging
de verdachte een paar dagen later de
carosseriebouwer A. te lijf, die hij er
van verdacht het voor hem minder
prettige verslag te hebben geschreven.
Op die bewuste 25e maart ontmoette hij
de carosseriebouwer, deed hem hevige
verwijten en gaf hem een paar tikken
in het gezicht.
Dit alles was geheel mis, want A. had
part noch deel aan de ongunstige re
censie. Hij fungeert ook wel als ver
slaggever, maar niet voor genoemd
dagblad. Zowel de officier van Justitie
als de Utrechtse Politierechter waren
slecht te spreken over de gedragingen
van de onfortuinlijke keeper. „Deze
man zal nog moeten leren, dat er in
ons land persvrijheid bestaat en een
verslaggever gerechtigd is vrij kritiek
uit te oefenen op een voetbalwedstrijd"
merkte de Officier van Justitie op.
Geen voorrang verleend
De 15-jarige N. van R. reed donder
dagmiddag op een door hem geleende
bromfiets over de Burg. Royaardslaan
en stak zonder op het verkeer te letten
de voorrangsweg Dorpsstraat over,
juist op het moment dat een auto, be
stuurd door de heer V. uit Ede vanuit
de richting Holevoet naderde. Door
krachtig remmen trachtte de heer V.
nog een aanrijding te voorkomen, doch
dit lukte niet. Beiden voertuigen be
kwamen schade en de bromfietser be
kwam aan een zijner benen een bloe
dende wond. De auto was door de be
stuurder juist nieuw gekocht en was
op weg van de dealer naar huis.
met onderwijzerswoning, vond plaats
bij E. Schimmel op 17 aug. 1871 om 12
uur. In november 1872 kwamen burge
meester en wethouders met een voor
dracht voor de betrekking van hoofd
dezer school. Deze bevatte de namen
van H. van Wouw te Brielle, J. Lanceé
te Wijk bij Duurstede en C. Eller te
Zeist. Eerstgenoemde werd benoemd en
aanvaardde zijn werkkring op 1 jan.
1873. Zijn jaarwedde bedroeg 550,
plus 30"/o van de te ontvangen school
gelden, plus vrije woning en gebruik
van de tuin.
De kerkeraad van Woudenberg ver
zocht een avond in de week de school
te mogen gebruiken voor het geven van
Godsdienstonderwijs, hetgeen tot we
deropzegging werd toegestaan. #Sedert
dien hebben heel wat kinderen deze
Holevoetschool bezocht en hoeft het ge
meentebestuur het schoolbezoek, niet
meer aan te moedigen met het beschik
baar stellen van gratis brood en koffie
zoals vroeger.
Zoals we reeds zeiden werd het ge
deelte waarop de Holevoetschool stond
bij de grenswijziging ingedeeld in de
gemeente Scherpenzeel. Aan het onder
houd van die school was de laatste ja
ren weinig kosten besteed en moesten
dringend diverse voorzieningen worden
getroffen. Volgens de inspecteur van
het onderwijs voldeed de school echter
helemaal niet meer aan de eisen des
tijds, doch de bouw van een nieuwe
school zou minstens 10 jaar of langer
duren. De enige oplossing was dus de
hoogst noodzakelijke verbeteringen aan
te brengen. In de openbare vergadering
van de raad der gemeente Scherpenzeel
van 31 maart 1960 werd hiertoe beslo
ten en een krediet van 35.000,hier
voor beschikbaar gesteld. Oliekachels
werden aangeschaft, nieuwe vloeren
gelegd, 40 sets (banken) aangekocht, 12
toiletten van waterspoeling voorzien,
fietsenloods gebouwd, verbeteringen
aan het dak en schilderwerk en was
gelegenheid.
Woensdagavond werd door burge
meester mr. C. P. Hoytema van Konij
nenburg de school, na deze drastische
veranderingen, in bijzijn van vele ge
nodigden aan het hoofd der school, de
heer Groenveld, overgedragen, hierbij
de hoop uitsprekende dat hij en zijn
personeel er prettig in zouden werken.
Namens de ouders, leerlingen en on
derwijzers sprak het hoofd der school
een dankwoord tot het gemeentebe
stuur voor de medewerking en de uit
voerder van de verbouwing, de heer
Overeem, die dit zodanig had geregeld
dat er zo weinig mogelijk stagnatie bij
het geven van onderwijs was geweest.
Deze overdracht was gecombineerd
met ouderavond en konden zij de werk
stukjes van hun kinderen op school
vervaardigd, bezichtigen. Vóór de ge
nodigden de gerestaureerde school be
traden werd door de burgemeester een
op de voorgevel der school aangebracht
bord - voorstellende een jongen in de
schoolbank met opgestoken vinger -
onthuld en het luiden van de schoolbel.
Schietcompetitie
Onder leiding van de wachtmeester
le klasse der rijkspolitie, de heer v. d.
Kamp, hielden de reservisten der rijks
politie donderdagavond op de buiten
baan een onderlinge competitie in het
schieten met de revolver.
Geschoten werd op een afstand
van 20 meter op schijf Loosduinen.
De uitslagen waren: G. van Ginkel
46, 44, 43; H. van Wolfswinkel 41, 41,
32; P. de Jonge 40, 38, 36; J. van Brug
gen 42, 39, 28; T. du Pree 35, 30, 24.
De prijzen bestonden uit sigaren en
sigaretten.
(60) „Hebt ge daarom ook vrouwe Coleandra ont
voerd?" vroeg Aram schamper. De oude burchtheer
en Presto luisterden ademloos toe. Falarso knikte.
„Door de gang konden wij in en uit de burcht
komen wanneer het ons beliefde. Op een kleine af-
st?.nc? van de kust> een eilandje. Dat richtten
wij in als verblijf! Zodra Iphanea verlaten was,
konden wij rustig naar de schat zoeken!" Aram
maakte een gebaar van afkeer. „Het was dus louter
geldzucht, die u dreef! En u zelfs niet deed terug
deinzen voor moord! Waarom hebt ge die oude Lom
om het leven gebracht?" „Hij had de gang ontdekt",
begon Falarso. „Hij wist teveel enHier brak
hij plotseling af, want beneden in de hal waren
twee nieuwe figuren verschenen: Altor, ditmaal de
ware Altor, nog steeds* gekleed in Aram's kleren,
en een jonge vrouw, die door hem meegesleurd
werd. Nog voor iemand een woord had kunnen
zeggen, slaakte de burchtheer een doordringende
kreet. „Coleandra!" riep hij uit en wanneer Presto
hem niet had tegengehouden, zou hij de trap zijn
afgerold.
(Wordt vervolgd)
(50)
Ze hadden ons moeten laten terug
gaan, nu is -het te laat. De Hongaarse
joden zullen tot de laatste man worden
afgeslacht.
Maar Bandi, je wilde in Konstan-
tinopel toch onder geen voorwaarde
naar Hongarije teruggaan? Je wilde
toch absoluut naar Engels gebied?
Dat is allemaal niet waar. Ik moest
met de Geallieerden onderhandelen en
ben daarvoor naar Aleppo gegaan. Ik
had echter niet kunnen verwachten dat
ze me daar in de gevangenis zouden
gooien. Ze behandelen mij hier als een
misdadiger. Ik lijd honger. Ze werken
mij in alles tegen. Dat alles zal zich nog
bloedig wreken. Je weet niet hoeveel ik
voor de Geallieerden heb gedaan en
hoeveel ik nog doen kan. Maar de En
gelsen begrijpen eenvoudig niets en die
lui van de Sochnuth zijn gewoonweg
idioten, die de Engelsen verkeerd in
lichten.
Ik probeerde hem gerust te stellen en
verliet bedrukt de gevangenis. Begin
september liet mijn "officier mij bij zich
komen.
Wij hebben ons werk met u be
ëindigd. Wij hebben geen belang meer
bij uw verder verblijf hier. Wanneer en
of u naar Hongarije terugkeert, moet u
vex-der maar met de Sochnuth regelen.
Wij brengen u nu naar een militair
kamp, waar u volkomen vrij bent. U
zult daar de rang van luitenant hebben
en de soldij van een Engelse luitenant
ontvangen. Wij verzoeken u uw naam
en uw geschiedenis tegenover uw ka
meraden daar geheim te houden. U bent
van nu af tot nader order luitenant
Jacobsen. Ik dank u voor de moeite, die
u zich hebt gegeven en wens u veel ge
luk op uw verdere levensweg. Het ga u
goed, luitenant Jacobsen.
De auto bracht mij naar een punt in
de nabijheid van de piramiden. Het was
een geriefelijk ingericht kamp voor on
geveer dertig personen. Daar woonden
agenten van de Engelse Intelligence
Service, die op nieuwe opdrachten
wachtten. Het waren mannen, die per
parachute of onderzeeboot in vijande
lijk gebied gebracht zouden worden. Ze
behoorden tot de meest uiteenlopende
nationaliteiten: Engelsen, Duitsers,
Fransen, Indiërs enz. Allen hadden zij
reeds gedurfde opdrachten in vijande
lijk gebied ondernomen en uitgevoerd
en waren zij langs fantastische wegen
teruggekeerd. Er waren ook twee knap
pe vrouwen die blijkbaar met andere
agenten waren getrouwd.
Wij waren volkomen vrij. De schild
wacht had er alleen voor te zorgen, dat
geen vreemden het kamp betraden. Wij
zelf konden het kamp verlaten, maar
moesten wel beloven niet naar Kaïro
te gaan. Wij bezochten de Egyptische
dorpen in de omgeving en bezichtigden
de piramiden. Men gaf ons voortreffe
lijke maaltijden, maar verbood het ge
bruik van alcohol. Nergens heb ik ech
ter zoveel gedronken als juist hier.
Ieder voelde zich verplicht net zoveel
alcohol het kamp binnen te smokkelen
als hij maar kon.
Ik wachtte tien dagen. Toen ik zag
dat er niets gebeurde, dat niemand mij
riep en ik zelfs geen enkele brief ont
ving, besloot ik een officieel schrijven
tot de Sochnuth te richten. Ik had deze
brief zonder meer in het een of andere
Egyptische dorp kunnen posten. Ik wil
de echter dat hij de kampcensuur zou
passeren. Ik schreef ongeveer als volgt:
Aan de Executieve van de Sochnuth,
Tot nu toe heb ik gemeend dat ik
door vrienden van ons volk, in het
belang van onze gemeenschappelijke
zaak werd vastgehouden. De lange
maanden van mijn hechtenis hebben
mij er echter van overtuigd, dat het
anders is. Ik heb met vijanden te
doen. Onder deze omstandigheden zie
ik mij gedwongen u mede te delen,
dat ik mij aan de discipline, waartoe
Mosche Shertok mij in Aleppo ver
plicht heeft, niet langer onderwerp.
Wanneer ik binnen acht dagen niet
bevrijd word, dan zal ik, ondanks de
bajonetten der Engelsen, alles pro
beren om te vluchten en langs illegale
weg naar mijn vrienden in Budapest
terug te keren. Voor alle gevolgen,
welke uit mijn handelwijze mochten
voortspruiten, stel ik u verantwoor
delijk.
Met kameraadschappelijke groet,
Joel Brand.
Drie dagen later verscheen er een
vreemde officier in het kamp. Hij gaf
mij mijn brief terug.
Wij zenden dergelijke brieven niet
door. Wij willen overigens met uw
kwestie helemaal niets meer te maken
hebben. Wij hebben besloten u een der
volgende dagen naar Jeruzalem naar
de Sochnuth te zenden. U kunt daar
zelf met uw mensen overleggen, wat u
verder te doen staat. Maakt u zich maar
klaar voor de reis.
Op 6 oktober, dat was de dag waarop
mijn ultimatum afliep, werd ik afge
haald. In Kaïro, in hetzelfde huis waar
ik bij mijn aankomst, vier maanden ge
leden, zo lang voor had staan wachten,
vertelde men mij dat ik met de nacht
trein naar Jeruzalem zou worden ge
bracht. Een officier zou mij begeleiden.
Tot mijn aankomst in Jeruzalem moest
ik de naam van luitenant Jacobsen blij
ven voeren.
Tot mijn verrassing ontmoette ik in
de trein de vrouw van Bandi Grosz, die
eveneens in vrijheid was gesteld. Om
trent haar man wist zij niets.
De volgende morgen bereikten wij
Jeruzalem.
In Jeruzalem
Mijn Engelse begeleider bracht mij
naar het King David hotel, het hoofd
kwartier van de Britse Intelligence
Service.
Hij liet mij in de gang staan en ging
het een of andere kantoor binnen. Een
paar minuten later onstond er in de
gang een ware oploop. Uit alle kamers
kwamen Engelse officieren naar "buiten
gesneld om mij te bekijken alsof ik een
vreemd dier was. Toen brachten zij mij
door verschillende vertrekken naar
verschillende beambten, die stuk voor
stuk een paar vriendelijke woorden te
gen mij wilden zeggen. Tenslotte ver
klaarde een hogere officier:
Mister Brand, u bent thans vrij. U
kunt doen en laten wat u wilt. U kunt
naar Konstantinopel gaan, naar Buda
pest, naar Zürich, waarheen u maar
wilt. Dat moet u maar met de Sochnuth
regelen .Wij zullen u in elk opzicht be
hulpzaam zijn. Ik adviseer u echter eni
ge tijd uit te rusten, wat op verhaal te
komen en met uw vrienden na te gaan
hoe u uw werk het nuttigst zult kunnen
voortzetten. Ik wens u veel geluk.
Ik dank u zeer, majoor, maar ik
geloof wel, dat uw mensen in Kaïro mij
gelegenheid genoeg gegeven hebben om
uit te rusten. In elk geval heb ik meer
dan genoeg rust gehad. Het wordt tijd,
dat ik weer eens wat ga doen.
Hij zond mij in gezelschap van een
officier naar het hoofdbureau van po
litie. Daar werd ik ontvangen door een
inspecteur die naar de Hebreeuwse
naam Chaluz luisterde, hoewel hij er
typisch Engels uitzag.
Mister Brand, wij zullen zo spoe
dig mogelijk uw papieren klaarmaken.
Als uvanmiddag wilt terugkomen,
krijgt u uw indentiteitskaart. Hebt u
geld? Of zullen wij u dat geven?
Ik had de tweeduizend dollar, waar
ik mee naar Aleppo was gekomen, nog
vrijwel onaangeroerd bij mij en boven
dien had ik in de gevangenis loon ont
vangen.
Mister Brand, ik bel nu de Soch
nuth op om een afspraak voor u te ma
ken.
Tot mijn verbazing liet de politieman
zich verbinden met Teddy Koliek. Blijk
baar was hij dus ingewijd. Teddy Kol
iek kreeg bijna een beroerte, toen hij
mijn stem in de telefoon hoorde.
Joel Brand? Ben je hier? Hebben
ze je vrijgelaten? Neem een taxi en
kom direct hierheen!
De Arabische chauffeur hield zich
van de domme, toen ik hem het woord
Sochnuth toeriep. Ook van de Jewish
Agency had hij schijnbaar nooit ge
hoord. Tenslotte bracht hij mij langs al
lerlei omwegen naar de King George
Street. Voor de deur van de Sochnuth
stond Teddy Koliek al op mij te wach
ten. Het huis was verlaten. Het was
de vooravond van het Loofhuttenfeest.
Dat je hier bent, Joel, dat is ge
woon een wonder! Wij wisten absoluut
van niets. Je moet direct naar Ben
Goerion. De Oude verwacht je.
Eindelijk stond ik dan tegenover een
man, die tot de hoogste leiding behoor
de. Ben Goerion was voorzitter van de
Executieve en voorzitter van mijn eigen
partij, de Mapei. Tijdens ons gesprek
gaf ik uiting aan al de bitterheid, die
ik in de lange maanden van mijn ge
vangenschap had opgekropt.
Bedaar, Joel Brand, alles is in
orde. Wij hebben de onderhandelingen
geopend en brengen die tot een goed
einde.
(Wordt vervolgd).