Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
Stichting evangelie en industrie
mm$ omm
Voor de
KANTONRECHTER
voetgangers
MULDER
voor Veenendaal en Omstreken
ocN'
Nieuws uit de
omgeving
DE GEBOORTE VAN EEN DORP (IX)
Boer in Ederveen wil uitweg van
buurman afsnijden
RENSWOUDE
AMERONGEN
OVERBERG
Wat nu weer
35e jaargang
WOENSDAG 18 OKTOBER 1961
Nr. 82
Uitgave: drukkerij „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Veenendaal Amerongen
Eist Rhenen Achterberg Ovcrberg De Haar Ede Kade Maanderbuurt Ederveen Renswoude Scherpcnzeel
KERK EN INDUSTRIE
Interkerkelijk
Bestuur en doel
Tragische afloop van puzzelrit
RECTIFICATIE
Terugbootsing ervaringen
EVANGELIE EN
INDUSTRIE
VERLICHTINGS
PROGRAMMA NOG NIET
DEFINITIEF
Ger. Kerk O.C.B.-gebouw)
krijgt nieuwe predikant
DE LAATSTE LOODJES
-fr DOLEANTIE
VREDE MET DE SCHOTTEN
OVERBERG
VRIJDAGAVOND OP T.V.
ASSURANTIEKANTOOR
ALLE VERZEKERINGEN
HYPOTHEKEN EN
financieringen
Redaktie en administratie:
Parallelweg 10 - Veenendaal
Tel. 0 8385-2022 (2 tynen) - Giro 563427
Redaktie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven bfl
de agentschappen van „De Vallei" in
plaatsen van verschijning
VALLEI
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 15 cent
Speciale kontraktprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 4,50
Rubriek Vraag en Aanbod 1-10
woorden ƒ1,elk woord meer
10 cent
Abonnementsprijs 1,95 per kwartaal
Losse nummers 15 cent
In de maand november van het vorig jaar is in Veenen
daal opgericht de „Stichting Evangelie en Industrie".
Wat is het doel en het werkterrein van deze Stichting?
Hierover werd het ons het volgende medegedeeld:
„Evangelie en Industrie" is een nieuwe tak van kerke
lijke arbeid die rechtstreeks verband houdt met de steeds
verdergaande industrialisatie van ons land. Deze indu
strialisatie biedt enerzijds grote voordelen. Daaraan toch
hebben we het te danken dat tegenwoordig vele goede
ren op grote schaal geproduceerd en gedistribueerd kun
nen worden, die vroeger slechts binnen het bereik kwa
men van een beperkt aantal personen of in het gehiel niet
voor produktie in aanmerking kwamen. Dank zij de
moderne techniek kunnen thans vele mensen beschikken
over elektrisch licht, radio, televisie, auto's, enz. enz.
De moderne produktie heeft echter ook vele veranderin
gen en moeilijkheden gebracht in het leven van hen die
in de industrie werkzaam zijn. In de eerste plaats wijzen
we erop dat in vele gevallen de arbeider 's morgens de
deur uitgaat om eerst 's avonds weer in het gezin terug
te keren. Het spreekt vanzelf dat hierdoor het gezinsleven
dikwijls ernstig wordt ontwricht, vooral wanneer in ploe
gendienst moet worden gewerkt. Denk ook aan de ver
doorgevoerde arbeidssplitsing en aan het feit dat de
meeste arbeiders moeten samenwerken met mensen van
dikwijls geheel uiteenlopende levensbeschouwing en ka
rakterstructuur. In het moderne bedrijf gaat het steeds
weer om de meest rationele en efficiente werkmethode.
De onderneming die zich niets aantrekt van planning en
efficiency is spoedig van de kaart. De moderne produktie-
methode die geheel is ingesteld op snelheid en produktie,
stelt echter hoge eisen aan degenen diein de bedrijven
werkzaam zijn.
De moeilijkheden verbonden aan het
werken in de moderne industriële be
drijven, waarvan er enkele genoemd
werden, zijn van grote invloed gebleken
op het geloofsleven van de Christenen
in deze bedrijven. Het niet meer in het
gezin leven, de ver doorgevoerde ar
beidssplitsing. het werken in massaal
verband onder moeilijke omstandig
heden, enz. enz. is oorzaak dat de Chris
ten in het bedrijf dikwijls geen raad
weet met z'n geloof. Thuis is men nog
wel godsdienstig, maar in de fabriek
is men neutraal. Men doet mee met de
anderen.
Lange tijd heeft de kerk de moeilijk
heden en gevaren, verbonden aan het
moderne arbeidsproces, niet onderkend.
Langzamerhand begint de kerk echter
aandacht te krijgen voor de industriële
wereld. Bekend is de uitspraak van
ds. Ris: „We weten in de kerk geen raad
met de fabriek en in de fabriek geen
raad met de kerk."
Deze uitspraak bewUst dat men is
gaan inzien hoe zeer Kerk en In
dustrie uit elkaar gegroeid zijn. Men
gaat zich weer bezinnen op de vraag
hoe ook in deze geïndustrialiseerde
wereld de kerk haar roeping kan ver
vullen en in welk opzicht de Kerk
zichzelf heeft te vernieuwen. Tot nu
toe immers heeft de kerk zich over
wegend op een agrarisch denken in
gesteld. De bidstond en dankstond
voor het gewas is een vanzelfspre
kendheid, maar heeft de kerk ook
geen boodschap op de 1ste mei? En
waarom zou er geen bidstond ge-
TERSCHUUR: In het kader van de Groe
ne Kruis moedercursus, is onder leiding
van mej. Kaastra van het Gelderse
Groene Kruis, een praatavond voor de
vaders en a.s. vaders gehouden. Hier
voor bestond van de zijde van de man
nen grote belangstelling. Er was zelfs
een heer, waarvan de dame helemaal
niet aan de cursus deelnam, maar die
het toch belangrijk genoeg achtte om te
komen
ZEIST: In hun ijver een andere hond te
bereiken, hebben twee honden hun
baas een heer van 82 jaar omver-
getrokken. De man liep een hoofdwond
en een hersenschudding op.
WAGENINGEN: Dezer dagen is een Wa-
geningse student baron v. D. naar
de strafgevangenis in Arnhem overge
bracht, omdat hij hardnekkig volhield
zonder licht te rijden. Er was al een
geldboete tegen hem geeist van 500,
maar de rechter oordeelde dat hij de
celstraf moest ondergaan.
EDE: De vorig jaar opgerichte carnavals
vereniging De Heikneuters is in be
sloten zitting bijeen geweest om de
plannen voor het komend seizoen te
bespreken. De Heikneuters vormen een
neutrale vereniging, doch nieuwe leden
worden uitsluitend aangenomen, nadat
bij de raad van elf een gunstig advies
van de senaat is binnengekomen.
Laat Uw ogen tijdig controleren.
SPREEKUUR OOGARTSEN:
Groene Kruis
Kerkewijk 28 - telef. 2307
DR. KOOYMAN
Maandag
Dinsdag
Donderdag
DR. v. d. DRIFT
Woensdag
Vrijdag
2—3 uur
2—3 uur
Hoofdstraat 51 - telef. 3184
(naast de apotheek)
VEENENDAAL
houden worden in tyden van econo
mische inzinking en dankstonden in
tyden van hoogconjunctuur? De be
langstelling die de laatste tyd van
kerkeiyke züde voor de moderne in
dustrie ontstaat, heeft reeds op ver
schillende plaatsen geleid tot de op
richting van interkerkeiyke stichtin
gen voor Evangelie en Industrie.
Dergelijke Stichtingen zijn thans werk
zaam in de IJ-mond, Arnhem, Borne,
Schiedam, Zaandam en Veenendaal,
terwijl in andere plaatsen aan de op
richting ervan wordt gewerkt, o.a. in
Ede. De plaatselijke Stichting is ont
staan uit de „Commissie voor Kerk en
Industrie", die in het najaar van 1958
door de kerkeraad der Gereformeerde
Kerk werd benoemd. Aanleiding tot het
benoemen van deze commissie was een
schrijven van Deputaten van de Gene
rale Synode waarin aandacht gevraagd
werd voor de moeilijkheden die door
de ontwikkeling van het industriële
leven zijn ontstaan. Bij het zich bezin
nen op haar taak kwam deze commissie
al spoedig tot de overtuiging dat hier
een interkerkelijke Stichting op haar
plaats zou zijn, welke stichting in nov.
1960 een feit werd.
Het Bestuur van de Stichting wordt
gevormd door leden van de verschil
lende plaatselijke kerkformaties.
Het doel wordt in artikel 2 van de
statuten als volgt omschreven:
„De Stichting wil in gehoorzaamheid
aan Gods Woord antwoord trachten te
geven op de vele vragen waarvoor de
moderne industriële ontwikkeling mens
en samenleving stelt."
De Stichting tracht dit doel o.a. te
bereiken door:
a. het vormen van gespreksgroepen;
b. het beschermen en bevorderen van
de arbeidsvreugde in de bedrijven;
c. het organiseren van cursussen en
conferenties;
d. het bestuderen van het vrijetijds-
probleem.
Het gespreksgroepenwerk is de basis
van het gehele werk. In de winter
maanden vergaderen dan ook regel
matig een aantal gespreksgroepen, welk
aantal geleidelijk wordt uitgebreid. Elke
gespreksgroep is interkerkelijk samen
gesteld en bestaat uit 10 12 personen,
die werkzaam zijn in hetzelfde bedrijf.
In gezamenlijke gesprekken wordt
rondom de open Bijbel getracht ant
woord te vinden op de vraag: „Hoe kan
ik ook in het bedrijf mijn roeping als
Christen vervullen." In de gespreks
groepen wijst men elkaar erop, dat ook
in de moderne industriële wereld God
aanwezig is met Zijn beloften en Zijn
geboden. Met een Zondags-Christendom
zijn we niet klaar. De boodschap van
Jezus Christus geldt heel ons leven. Een
heel belangrijk stuk van zijn leven
De 31-jarige ongehuwde W. uit Ede is
zaterdagmiddag tydens deelname aan een
puzzelrit voor bromfietsers, onder het
ryden plotseling onwel geworden en ter
plaatse overleden.
Dit tragische voorval gebeurde tussen
Amerongen en Eist. Het slachtoffer en
zijn passagier namen als lid deel aan een
puzzelrit, welke door de personeelsver
eniging van de N.V. Veenendaalse IJzer-
industrie voorheen G. H. v. Leeuwen,
was georganiseerd. Onder het rijden werd
W. plotseling onwel en overleed ter plaat
se. De verslagenheid onder de deelnemers
was groot.
Wü vernemen dat in verband met
dit noodlottig ongeval de toneelavond
van de personeelsvereniging, welke
a.s. zaterdagavond in gebouw Eltheto
zou worden gehouden, uitgesteld is tot
15 december a.s.
BIJNA 20 MILLE VOOR
POLIOFONDS
Naar het secretariaat van de Zwalu
wen Welpen Actie Polio t.b.v. het Prin
ses Beatrix-Poliofonds meedeelt, be
draagt de opbrengst van de in de pe
riode van april t/m augustus verspeel
de pupillen-wedstrijdenreeksen in to
taal f 19.415,14.
Tijdens een op zaterdag 21 oktober
a.s. te spelen wedstrijd tussen een Oud
Amsterdams Elftal en het Zwaluwen
Amateurelftal op het terrein van de
Utrechtse vereniging „Holland" zal de
cheque overhandigd worden aan de
voorzitter van het Poliofonds. De afde
ling Veenendaal heeft 236,50 bijeen
„gevoetbald" voor dit doel.
In ons blad van j.L vrijdag
stond vermeld dat zendingspre
dikant J. J. Tigchelaar dinsdag
24 november a.s. naar Kenya zou
vertrekken en zijn afscheidspre-
dikatie op zondag 22 november
in de Sionskerk zou plaats heb
ben. De maand november echter
is in deze data onjuist. Dit moet
zijn oktober. Red.
brengt de Christen-arbeider door in het
bedrijf. Niet alleen in de kerk, niet al
leen in het gezin, maar ook cp het werk
behoort hij te zijn een zoutend zout en
een lichtend licht. In de gespreksgroe
pen gaat het dus steeds om het Chris
ten zijn in de praktijk. Zo werden o.a.
reeds de volgende onderwerpen be
sproken:
1. Wat is de zin van de arbeid.
2. Hoe is onze houding tegenover onze
naaste in het bedrijf?
3. De Bijhei en ons dagelijks werk.
4. Arbeid als roeping.
5. Vrijetijdsbesteding.
6. Het loonvraagstuk.
7. Christendom en Communisme.
8. Zondagsrust en Zondagsheiliging.
9. Het sociale vraagstuk.
10. Hoe verhoudt zich de strijd tegen
allerlei wantoestanden in het be
drijf tot de opdracht om het kruis
in onze arbeid te aanvaarden?
Het gespreksgroepenwerk heeft tevens
ten doel de opgedane ervaring weer te
rug te kaatsen naar de kerken, opdat de
predikanten en ouderlingen hiermede
hun voordeel kunnen doen bij de predi
king. bij het catechetisch onderwijs en
bij het afleggen van huisbezoek. Een
intensief contact tussen Stichtingsbe
stuur en de plaatselijke predikanten is
in verband met het bovenstaande een
eerste vereiste. Het verheugt ons te
kunnen zeggen, dat de plaatselijke pre
dikanten veel belangstelling voor ons
werk tonen en alle gelegenheid geven
tot het gewenste contact.
De gespreksgroepen zijn „open"
gespreksgroepen. Hiermede wordt
bedoeld dat niet alleen mensen
die gewend zijn de kerk te bezoe
ken hieraan mee kunnen doen.
Neen, ook andersdenkenden zijn
van harte welkom. Mensen van
diverse levensopvattingen werken
samen in de bedrijven. Zij moeten
ook samen nadenken over de
moeilijkheden die zij in hun ar
beid ontmoeten.
De stichting „Evangelie" en In
dustrie" heeft een bestuur dat
uit twaalf leden bestaat, afkom
stig uit verschillende kerkelijke
richtingen.
Het zijn: W. v. Amerongen, La-
rikslaan 44; E. v. Hal, Sav. Loh-
manstraat 138; P. v. .d. Meijden,
Mulderslaan 73; W. J. C. v. Ren-
nes, Middellaan; G. G. de Ruij-
ter, Kanaal weg 8; C. J. Koetsier,
v. d. Duijn v. Maasdamstraat 6;
H. W. Bekker, Kerkewijk 133; J.
J. v. Schuppen, Kerkewijk 156; J.
Bruys, Kostverloren 36; Z. V. v.
Dijk, Stationssingel 32; J. H. ter
Haar, Dahliastraat 13 en H. J.
Vroman, v. Limburg Stirumstr. 7.
Zij die geïnteresseerd zijn in het
doel en de werkwijze van deze
stichting, kunnen zich met de
voorzitter der stichting, de heer
H. W. Bekker, Kerkewijk 133,
tel. 08385-3004 en het secretariaat,
Middellaan 9 in verbinding stel
len.
(Zie verder pag. 4)
De Veenendaalse winkeliersvereni
ging „Handel Nijverheid" is j.l. maan
dagavond in vergadering bijeen geweest
om het programma te bespreken van
de komende veriichtingsweken en de te
houden aktie. Op een volgende week te
houden bestuursvergadering zal het
programma definitief vastgesteld wor
den.
AKTIE JEUGD-ROODE-KRUIS
VERLOOPT GOED
De aktie van het Jeugd Roode Kruis
Veenendaal om alle plaatselijke invalide
en chronisch zieke kinderen met St.
Nicolaas een geschenk te kunnen geven,
verloopt goed. Vrijwel alle scholen ver
lenen hun medewerking aan de aktie,
zodat er behalve geldsbedragen ook al
een groot aantal boeken verzameld zijn.
Het wachten is nu nog op de mede
werking van de doktoren welke de
adressen van bedoelde kinderen zullen
verstrekken. Zoals bekend ligt het in
de bedoeling van het Jeugd Roode Kruis
deze aktie Door de jeugd - Voor de
jeugd tot een jaarlijks weerkerende ak
tie te maken.
ZIJN WIJ BANG VOOR ELKAAR?
Over dit onderwerp spreekt heden
avond in de cantine van de Ritmeester
siagrenfabrieken aan de Kerkewijk (te
genover de Eikenlaan) dr. Joh. H.
Scheurer uit Voorburg op uitnodiging
van de enige tijd geleden opgerichte
stichting „Evangelie en Industrie".
Deze stichting brengt de leden van
de gespreksgroepen, die op verschillen
de plaatselijke bedrijven zijn gevormd
op deze manier bij en tot elkaar. Niet
temin zijn ook andere belangstellenden
op deze avond van harte welkom.
In de vakature van ds. Smelik welke
in juni van 'dit jaar afscheid heeft ge
nomen, is door de Ger. Kerk OCB-ge-
bouw een beroep uitgebracht op candi-
daat J. D. Wielenga. Laatstgenoemde
heeft dit beroep inmiddels aangenomen,
zodat dit kerkgenootschap over niet al
te lange tijd weer over een eigen predi
kant zal beschikken.
Candidaat J. D. Wielenga is afkomstig
uit Rotterdam, waar zijn vader een be
kende predikant is. De toekomstige domi
nee is 26 jaar en ongehuwd. Omtrent de
definitievedata van intree en bevesti
ging konden nog geen mededelingen wor
den gedaan.
VERRASSEND IS HET BIJ HISTORISCH ONDERZOEK TE BEMERKEN, HOE
DE GROTE EN ALGEMENE GESCHIEDENIS VAAK HAAR WEERSLAG
VINDT IN DE KLEINE GESCHIEDENIS VAN EEN DORP OF STREEK, DIE
DAN ALS EEN SEISMOGRAAF DE FIJNSTE TRILLINGEN OPTEKENT, VER
OORZAAKT DOOR DE GROTE GEBEURTENISSEN ELDERS. DE PLAATSE
LIJKE OF GEWESTELIJKE GESCHIEDENIS WIJST DAN NAAR HET EPI
CENTRUM WAAR DE AARDBEVINGEN, GRONDVERSCHUIVINGEN EN
CATASTROFEN PLAATSVINDEN.
DE KLEINE FEITEN VAN PLAATSELIJKE AARD ZIJN NU EENS ILLUSTRA
TIES, DAN WEER SYMPTOMEN EN VAAK GEVOLGEN VAN HET INGRIJ
PEND GEBEUREN VERAF. ZIJ VERKORTEN DE AFSTAND TOT DAT VER
WIJDERDE, DAT ZONDER HEN BESLOTEN ZOU BLIJVEN IN DE VAGE
TERMEN VAN HET GESCHIEDENISLEERBOEK.
Dat blijkt ook weer uit de geschie
denis van het hergraven van de Grift.
Ons vorig hoofdstuk eindigde hoogge
stemd met de constatering: „De venen
begonnen te ontwaken. Het einde van
de arbeid aan de Grift kwam in zicht."
Het werk moest immers vóór Martini
d.i. 11 november 1551 voltooid zijn.
Maar zie: op 16 maart van dat jaar
EINDSTATION SPOORTUNNEL ON
DER KANAAL IN ENGELAND. De
afdeling modellen van het bureau pu
bliciteit van een Britse vervoers com
missie, heeft het bier getoonde model
gebouw van het Engelse eindpunt van
de onder het Kanaal te bouwen spoor
wegtunnels. Het station zou moeten ko
men tussen de hoofdspoorljjn van Lon
den naar Dover en Rijksweg A 20 tus
sen beide steden. Tussen beide spoor
tunnels loopt een kleinere tunnel voor
onderhoudsploegen e.d. De duur van
de rit tussen Londen en Parjjs door de
tunnels zou 4 uur en 20 minuten zijn.
Het model is geheel op schaal, alleen
zal in werkelijkheid het station zes mijl
van de uitgang van de tunnel liggen.
JONGETJE AANGEREDEN
Vrijdagmiddag is het 8-jarige jon
getje v. R. van de Pakhuisweg, op de
voorrangskruising Pr. Bernhardlaan in
botsing gekomen met een vrachtauto,
bestuurd door v. W. uit Veenendaal.
Het ventje kwam vanuit de berm plot
seling de weg op en liep gelukkig geen
letsel op. Zijn fiets werd licht bescha
digd.
Op de Luntersekade te Ederveen broeit de laatste weken een conflict tussen
twee huurlieden. De oorzaak heeft zich als volgt toegedragen. De weg naar
de boerdery van de heer H. Methorst is feiteiyk eigendom van zyn buurman
de heer W. Vos. Eerstgenoemde kreeg laatst een idee om deze uitweg, die
ongeveer 70 meter lang is, wat te verharden met steenpuin.
Zulks was niet naar de zin van buur
man V., die verklaarde dat het puin
zou opvliegen en in zijn weiland te
rechtkomen. Wanneer M. dit beetje puin
niet zou verwijderen zou V. de weg af
sluiten en dan kon M. niet meer bij zijn
boerderij komen. Boer M. was niet van
zins dit te doen en V. maakte het geval
aanhangig bij een deurwaarder, die
dezer dagen een brief stuurde naar M.,
dat op 20 oktober de uitweg wordt af
gesneden.
M. heeft een en ander nu aan een ad
vocaat voorgelegd en nu wacht men
gelaten op die fatale 20e oktober, de dag
waarop V. zijn voornemen zal uitvoeren.
De weg, die naar de boerderij van
Methorst leidt, ligt er sinds mensen
heugenis. De koopakten van de boerde
rij dateren van 1865. zodat niemand
meer kan weten wanneer de weg er
kwam. Wel staat vast dat deze grond
bij de weilanden van boer Vos hoort.
Het wordt wel een penibele situatie
voor de heer Methorst, als zijn buurman
inderdaad de weg afsluit, want dan kan
hij onmogelijk meer bij zijn huis komen
dat nogal achteraf staat. Hij heeft een
te verwaarloze mogelijkheid om onge
veer een kilometer door een weiland te
gaan, doorsneden met sloten. Methorst
nam een en ander nogal gemoedelijk
op en zei dat er dan maar een luchtbrug
moest worden aangelegd, naar het grote
voorbeeld in Duitsland, naar het even
eens geïsoleerde Berlijn.
De 20e oktober zal dus de dag zijn
waarop de climax in dit conflict zich
zal afspelen, of boer V. strijkt nog met
de hand over zijn hart. In het andere
geval zal Methorst dus geïsoleerd zijn
en zich een helicopter moeten aanschaf
fen.
J. G. Luymes in het bestuur gekozen.
Het plan werd geopperd om dit jaar
weer bloedplasma-avonden te organi
seren. Er hadden zich diverse personen
opgegeven voor de E.H.B.O.-cursus,
maar er worden nog meer deelnemers
verwacht. Na de rondvraag sloot de
voorzitter de vergadering.
ROODE KRUIS VERGADERDE
Maandagavond vergaderde het Roode
Kruis in gebouw Rehoboth. De voor
zitter, Dr. Renken, opende deze verga
dering en sprak de wens uit dat deze
afdeling ook dit seizoen vruchtbaar
mocht werken. De aangekondigde agen
dapunten konden vlug worden afge
werkt. Met volledige meerderheid van
stemmen werden E. van de Werk en
JONGEMAN BOTSTE TEGEN
PERSONENAUTO
Woensdagmiddag even na twaalf uur
botste een tienjarige jongen uit Leersum
bij de spoorwegovergang in Overberg te
gen een personenauto. Een schedelver
wonding was hiervan het gevolg, terwijl
vervoer naar het Sazu noodzakelijk werd
geacht. De jongen reed met een vriend
langs de spoorlijn Amersfoort-Kesteren,
en hebben blijkbaar niet voldoende opge
let toen zij bij de overweg kwamen.
tot de hoofden der geërfden, waarin zij
zeggen niet klaar te kunnen komen bin
nen het gestelde tijdsbestek. Er rest
nog maar één zomer. Bovendien zullen
zij zich daarna nog aan de nazorg moe
ten wijden om de Grift te verdiepen en
te verbreden. Zij klagen voorts dat zij
hun turf bij het graven verkregen niet
langs het water kunnen laten staan,
richtten de aannemers Jan Roeck en de
zijnen een „memorie van beswaringen
want de andere geërfden zullen voor de
hunne ook plaats eisen, zodat zij ver
plicht zullen zijn hun turf op „haecke-
len" d.z. zandplaten verder in het hoge
veld gelegen, moeten laten kruien
„twelck al commen zouden tot merkeke-
licke groote costen der aenneemers."
Terwijl zij nog bezig zijn aan water
werken, wegen en dijken, zullen ande
ren hun turf reeds uitvoeren. De zout
keten in Zeeland behoeven veel brand
stof, maar de aannemers, óók geërfden,
zullen niet kunnen leveren. Integendeel,
zullen méér arbeiders in dienst moeten
nemen en betalen. Ieder zal zich haas
ten zijn turf in te schepen en te ver
kopen, maar als zij eindelijk de hunne
kunnen aanbieden, zal de prijs gedaald
zijn. Ootmoedig verzoeken zij daarom
uitstel.
VREDE MET DE SCHOTTEN
Dan schrijven zij iets opmerkelijks:
dat er „oeck pays mitten Schotten" zou
zijn. Wat bedoelen zij daarmede? Wij
gaan hier te rade bij de grootste Ne
derlandse geschiedschrijver van de
achttiende eeuw Jan Wagenaar, die in
het vijfde deel van zijn 21 delen tellen
de Vaderlandsche Historie het volgen
de verhaalt. In 1544 hadden de Neder
landen een handelsverdrag gesloten
met HendrikVIII van Engeland, dat
eertijds in oorlog wa^ .net Schotland.
De Schotten brachten buit op de Engel
sen behaald in de haven van Veere en
beroofden kort daarop enige Antwerpse
schepen. De gehele Schotse vloot werd
daarom met al het volk te Veere in be
slag genomen. In maart echter zagen
enige Schotse bootsgezellen kans te
ontvluchten en zich meester te maken
van een Engels schip dat in de haven
lag, waarmede zij naar Schotland zeil
den. Keizer Karei V beschouwde dit als
schending van zijn grondgebied en ge
lastte de Schotse goederen aldaar in
beslag te nemen en te verkopen ter
schadeloosstelling van de eigenaar van
het Engelse schip.
Het bleef niet hierbij. In mei 1544
werden de Schotten tot vijanden ver
klaard en alle handel met hen verbo-
(Zie verder pag. 4)
BROMFIETSER NA VAL OVERLEDEN
Vrij kort nadat hij zaterdagmiddag een
val maakte van zyn bromfiets, is de 31-
jarige H. Weigraven uit' Ede overleden.
De heer W. die deel nam aan een
oriënteringsrit voor bromfietsers, sloeg
komende vanaf de Bosweg onder Eist.
rechtsaf het fietspad op in de richting
Amerongen toen hU schijnbaar onwel
werd. Hy viel van zyn bromfiets met zün
hoofd op het wegdek. Enige ogenblikken
nadat hy by omwonenden was binnen
gedragen overleed hy. De val heeft zeer
waarschyniyk een hersenbloeding tot ge
volg gehad, waardoor de dood is ingetre
den.
Aan D., fabrikant te Ede, werd vrij
dag voor het Wagenings kantongerecht
ten laste gelegd, dat hij in Veenendaal
met zijn auto door een stoplicht ge
reden was.
D. ontkende dat echter. Het licht
was groen toen ik aan kwam rijden en
juist toen ik de streep passeerde zag ik
nog, dat het op oranje sprong. Voorbij
de stopstreep moest ik plotseling af
remmen voor een fietser, die voor mijn
wagen langs naar links zwenkte. In
middels was het licht achter mij na-
tuurlijk rood geworden, zodat ik mid
den op het kruispunt stond, terwijl het
verkeer van de andere kant al begon te
rijden. Ik ben echter beslist niet door
een rood licht gereden; het kwam alle
maal door die wielrijder.
't Is mogelijk, antwoordde rechter
v. d. Brand. In het proces-verbaal staat
alleen, dat u zich op het kruispunt be
vond, terwijl het verkeerslicht op de
dwarsweg groen was. 't Kan natuurlijk
zijn, dat de verbalisanten daaruit afge
leid hebben, dat u door rood licht ge
reden bent, maar het niet zelf hebben
gezien.
Waarom hebt u tegen de agenten
niets gezegd over die fietser, die u zo
dwars zat? informeerde de officier.
Daar kreeg ik de gelegenheid niet
voor, betoogde verdachte. Ik wilde er
iets over zeggen, maar zij vielen mij
meteen in de rede en zeidenAls u com
mentaar hebt, dan vertelt u dat maar
aan de rechter.
Onwaarschijnlijk, vond de officier.
De zaak werd daarop aangehouden
om straks enkele getuigen, waaronder
ook de verbalisanten, te kunnen horen.
R., aannemer te Doom, zou zijn zoon
hebben laten rijden met een vrachtauto
met e endefecte linkervoorwiolvelg, ter
wijl de wagen, die met stenen beladen
was, bovendien een overbelasting had
van 70°/«.
Ik had de auto pas een week of
zes tevoren gekocht. Hij was toen hele
maal gereviseerd en omgebouwd en een
aanvraag om een vergunning te krijgen
voor een hoger laadvermogen was on
derweg. Van een kapotte velg heb ik
nooit iets gemerkt.
Misschien is dat wel gekomen door
het te zwaar laden. Het wordt per slot
van rekening niet voor niets verboden,
merkte de officier op.
Hebt u nu inmiddels die vergun
ning gekregen? wilde de rechter weten.
Nee, ik heb er nog steeds geen ant
woord op ontvangen, antwoordde ver
dachte. Mijn zoon heeft die dag 1200
stenen geladen. Normaal wegen die ste
nen 3 kg. per stuk en hij zou dus be
neden het maximum van 4000 kg geble
ven zijn. Hij heeft er echter geen reke
ning mee gehouden, dat die stenen zo
uit de straat gehaald en dus vochtig en
vuil waren.
't Lijkt me sterk, dat een steen
daardoor meer dan 2 kg zwaarder wordt
vond de rechter.
Doordat de velg van het voorwiel niet
in goede staat verkeerde was de band
gesprongen. R. Jr. had daarop de macht
over het stuur verloren en was tegen
een boom gebotst. Hij had daarbij geen
letsel opgelopen. Het rijden met de
defecte velg had dus een ernstig gevaar
opgeleverd en zowel de officier als de
rechter waren van oordeel, dat die fout
zwaar gestraft diende te worden. Eis
en vonnis luidden 75,of 15 dagen.
Voor het te zwaar laden was de eis
35,of 7 dagen en het vonnis 50,
of 10 dagen.
In het kader van Veilig Verkeer
zijn maandagmiddag in Overberg
opnamen gemaakt voor de televi
sie. Speciaal voor deze gelegenheid
was een dieseltrein gecharterd en
diverse personenauto's.
Bij de overweg in Overberg zijn de
cameramannen van 's middags één uur
tot half vier druk in de weer geweest
mte opnamen van auto's die moesten
proberen op tijd voor de naderende
trein te stoppen.
Het hoofd van de VARA-reportage-
dienst. Arie Kleiwegt, deelde desge
vraagd mee dat - wanneer de opna
men geslaagd zijn - een en ander uit
gezonden wordt in een programma di
rect na het journaal.
8- Bijna vyfhonderdduizend kunstminnen-
den zyn vorig jaar naar Engeland ge
reisd om de Picasso-tentoonstelling te
zien.
■8- De 83-jarige Amerikaanse schrijver
Sinclair gaat binnenkort trouwen met
een 79-jarige weduwe.
-8- Een Zweedse visser heeft in zyn net
ten een fles gevonden met een brief,
waarin een jong Deens meisje vraagt
of de vinder haar eens wil schrijven.
-8- Alle intelectuelen in Rood China zyn
verplicht ieder jaar een maand op het
platteland te werken.
-8- In Londen verdwenen elk jaar dui
zend mensen en er wordt nooit iets
meer van hen gehoord.
8- Geleerden hebben ontdekt dat het eer
ste toverboek in 1634 in Londen is ver
schenen en geschreven was door Hocus
Pocus Junior.
■8 De kosten om een voetbalveld tegen
vorst, sneeuw en overmatige regen te
beschermen, zullen rond de 100.000,
liggen.
HE B KE WIJK I67.TC1.3000-VEENENOAAL
Gevolmachtigde van de Insurance
Company of North America
