weekredame PREISOEP DE ZI0N- PR0FETEN MARGARINE HALVE PRIJS PUDDING GRATIS KRUISWOORDPIJZEL ROOKWORST 10 ct. GOEDKOPER SNOEPJE VAN DE WEEK EN BETERE WAAR ÈN 10°/0 KORTING ALLÉÉN DE GRUYTER SCHERPENZEEL Liefde kent geen Lichaamsgebrek OPGAVE Nr. 86 Gewoon keihard geld. Makkelijk verdiend ook! Er zijn vele duizenden huisvrouwen, die dit „oranje geld" zelf verdienen, kassabons krijg je immers gratis! Daarom is kopen bij De Gruyter écht verdienen, kassabons zijn overal en altijd bij De Gruyter in wisselbaar voor klinkende munt: niets te beta len niets te plakken niets te knippen. OF VLAPOEDER Deense voorsprong op varkenshouderij Gashond „KEES" LANDBOUWGIDS 1962 Oplossing puzzel nr. 75 HORIZONTAAL: 1 zijtak Havel, 5 cilindervormig voorwerp, 8 inwendig lichaamsdeel, 13 meisjesnaam, 14 gem. in Utrecht, 16 myth, figuur, 17 voegwoord, 18 onderricht, 19 spoedig, 21 deel van een auto, 22 stap, 23 karakter, 24 papegaai in N. Zeeland, 26 boom, 28 vis, 29 soort van hert, 32 zwemvogel, 34 langzaam, 36 hemellichaam, 37 voorzetsel, 39 telwoord, 40 haag, 41 spoorrichel, 42 gem. in Gelderl. onder Dodewaard, 44 lidwoord, 45 gravin uit het Holl. huis, 47 snoer van een hengel, 50 salaris, 52 deel van het jaar, 54 verdikking der opperhuid, 56 voertuig, 57 aanwijzend voornaamw., 58 kookt men op, 60 gehucht onder de Dr. gem. Borger, 61 tweetal, 62 meisjesnaam, 63 bundel, 65 verkeerd, 67 achting, 68 houten vat, 71 stad in Arabië, 73 vertrouwelijk, 75 gindse, 76 jaargetijde, 77 onbep. voornaamw., 78 jongensnaam. VERTICAAL: 1 groente, 2 stronkje, 3 overschot, 4 boom, 5 roodachtig, 6 voorzetsel, 7 deel van het oog, 9 oude lengtemaat, 10 overeenkomst, 11 gem. in Gelderland., 12 teken in de dierenriem, 14 schoenvorm, 15 deel van een jas, 18 water in Z.H., 20 vis, 24 steen, 25 behoudens vergissingen (afk. Lat.), 27 geestelijke waardigheidsbekleder van hoge rang, 28 partij, helpers, 30 bekende afkorting, 31 nauw, 33 hinderen, 35 as sistant engineer (afk.), 36 verfstof, 38 doorweekt, 40 blauwe boerenkiel, 43 zwemvogel, 44 gem. in Gelderl., 46 afkorting van dona, 48 onderwijzer, 49 gravure, 51 bekende af korting, 52 dwaze gewoonte, 53 gem. in Drente, 55 lidwoord( Fr.), 57 waterkering, 59 muzieknoot, 63 danspartij, 64 lied, 66 snoer van een hengel, 67 voorzetsel, 69 telwoord (Eng.), 70 troefkaart, 72 deel v. d. Bijbel (afk.), 74 voornaamw., 75 gebod. Huisvrouwen nemen èlle artikelen van De Gruyter; allicht, dat is verdienen op èlles wat er in 't huishouden nodig is! Iedere week van alle weekaanbiedingen profiteren betekent: wekelijks nog 'n gulden of meer verdienen bovendien! Elk 3e pak[e kersverse (Super of tafel) voor Bij CELDERSE De Gruyter elke week met een nieuwe verrassing voor 15 ct. bij 4 gulden boodschappen Elk 3e pakje Geldig van 25 t/m 31 oktober 1961 Winkelt U graag bij De Gruyter? Bent U tevreden over de bediening? Geef dan blijk van Uw waardering door de kassabon uit deze advertentie te knippen en in Uw De Gruyter-winkel af te geven. DEZE KASSABUN HEEFT WAARDE FOOR ONS WINKELPERSONEEL! 611025 LAMPIONOPTOCHT Voor de lampionoptocht, georganiseerd door het befctuur van de winkeliersver eniging EMM, bestond, mede in verband met het wispelturige weer, niet al te grote belangstelling. Zoals voorgaande jaren was er ook dit maal veel zorg besteed aan de samenstel ling van de groepjes. De uitslag van de jury, bestaande uit mevrouw en de heer Kühlemeijer uit Scherpenzeel, de heer A. de Kleuver uit Veenendaal en J. de Kleuver uit Kesteren, was als volgt: Groepjes van 5 personen en daarboven: le prijs Brandweer, beker plus 25,—; 2e Schapenmarkt 15,—. Groepjes onder de 5 personen: le Ve- luwse imkers ƒ20,—; 2e Hans en Grietje ƒ15,—; 3e Lego ƒ10,—; 4e Boeren brui loft 7,50 cn 5e Boeren echtpaar 5,—. Individueel: le Het bruidspaar, Ineke van Velzen 15,—; 2e Oosterse tuinman, Hans van Velzen ƒ12,50; 3e Landloper, Robbi Engelenburg ƒ10,—; 4e Toverfee, Corrie Rietberg ƒ7,50; 5e Versierde fiets, Hennie Overeem 5,—. Na de pauze werd met de muziekver eniging Caecilia voorop een korte rond gang door het dorp gemaakt. BOTSING Op het moment dat de heer H. uit Rens- woude met zijn auto een in de bocht bij café Zwaantje geparkeerde vrachtwagen wilde inhalen kwam van de tegenover gestelde richting uit Renswoude een an dere vrachtwagen aanrijden, bestuurd door de heer E. uit Rhenen, tengevolge waarvan beide auto's tegen elkaar bots ten en beiden werden beschadigd. Een en ander gebeurde woensdagmiddag. Per soonlijke ongelukken kwamen niet voor. „Hoe wij Denemarken zagen" was het onderwerp, waarover de heer H. Vis- schers, tweede secretaris van de Gel derse Maatschappij van Landbouw te Arnhem, op uitnodiging van het be stuur van de G. M. v. L. die dinsdag avond in de zaal van café Marktzicht met haar winterprogramma startte, sprak. Nadat de voorzitter, de heer Houter man een inleidend woord had gespro ken en zijn dankbaarheid had geuit voor de toegift wat het weer van de laatste tijd betrof, doch de boeren toch ook niet ontevreden mochten zijn voor wat betreft de zomer, althans voor de ze streken, want er was veel gegroeid, werd de spreker van deze avond in de gelegenheid gesteld om allereerst iets te vertellen over de plannen tot de oprichting van een praktijkschool voor de pluimveeteelt te Barneveld. Hierover is al heel wat gedokterd, doch uiteindelijk is de commissie tot de conclusie gekomen dat er drie van dergelijke scholen moeten worden opge richt en wel één daarvan te Barneveld. Alhoewel de school er nog niet is be staan toch plannen om begin novem ber aanstaande reeds met cursussen te beginnen. Een directeur is reeds be noemd. Vervolgens vertelde de heer Visscher iets over zijn bezoek aan Denemarken. Er zijn vele punten van overeenkomst tussen de Deense en de Hollandse land bouw, aldus spreker. Onze exportpro- dukten zoals bacon, boter en eieren moeten vaak op de verschillende mark ten concureren met de produkten van de Deense landbouw. Wat de veestapel betreft vond spreker de Nederlandse beter, doch op het gebied van de var kenshouderij, en die is in Denemarken belangrijk, hebben zij een aanzienlijke voorsprong met de Nederlandse var kenshouderij. Het is ongelooflijk wat de Deen door een scherpe selectie weet te bereiken. De b-varkens zijn daar nog beter dan de a-varkens in Holland. Men is er daar steeds op uit om meer vlees- en minder spekvarkens te fok ken. Voor wat betreft de fokkerij deel de spreker mede dat deze ook goed ge regeld was en in een bepaald aantal bedrijven was geconcentreerd. De pluimveehouderij vond spreker economisch minder dan in Nederland. Weinig verschil in leef- en denkwijze was spreker opgevallen tussen de ste delijke- en plattelandsbevolking. Van minderwaardigheidsgevoel was hem niet gebleken. Na de pauze werden door spreker, gedurende zijn verblijf in Denemarken, opgenomen dia's vertoond. Vroeger leerde men in de klas Hoe nuttig een St. Bernard was Daarvoor was dan ook alle reden Hun nut is dan ook nooit bestreden Veel is veranderd in deez' eeuw Ook in de wereld van de sneeuw Was de St. Bernard voorheen beroemd Sporadisch wordt hij nu nog genoemd Want sinds helicopters zijn gekomen Worden reddingen veelal ondernomen In de geest van deez' moderne tijd Raakten de honden hun employ toen [kwijt Wat menigeen met mij jammer vond Voor die trouwe St. Bernard hond Echter kan het nu gebeuren Dat men 'n hond naarstig ziet speuren Dank zij hun voortreffelijke reuk Naar 'n gaslek, dan wel leidingbreuk Zo besnuffelde de gashond „Kees" Die naar Denemarken is geweest Daar 49 kilometer leiding Met nimmer aflatende toewijding Terloops moet worden opgemerkt Dat de gashond graag in stilte werkt Hier te lande ,'t is 'n vaststaand feit Wordt hij te vaak soms afgeleid Hij doet zijn werk en is niet duur Veel goedkoper dan de apparatuur Die men somwijlen aan ging schaffen Ruikt hij een lek, dan gaat hij blaffen Op „Kees" de gashond kun je bouwen Vertelde zijn baas mij in vertrouwen. J.M. JOHANNESBURG Een der bekend ste fenomenen die de bezoeker van Afrika elke zondag in bijna elke stad kan zien is een groep witgejaste in boorlingen die zingend om een man schuiven die de tom-tom slaat. De witte jassen, die zo uit een la boratorium schijnen te komen, het monotone gezang en het doffe geluld van de tom-tom dit zijn alles tekens van de „verzwarting" of „Afrikanise- ring" van het Christendom in Afrika. Het is een proces dat in steeds snel lere mate vooruitgaat. Soms vergaderen de inboorlingen in witte jassen om een boom die door een leider van de groep „heilig" ver klaard is. Andere groepen hebben de nabijheid van een begraafplaats uit gekozen, en anderen vergaderen weer vlak langs een weg met snelverkeer. Het zijn de nieuwe Zion-sekten van Afrika die alle één zaak gemeen heb ben het gebruik van de tom-tom. De oorsprong van dit gebruik is nog vaag, maar men zegt dat het begonnen is in 1930 toen een inboorling-predi kant in Noord-Transvaal een visioen had dat hij de Schepper met zijn tom tom moest prijzen. Hij begon ermee, en de mode schijnt niet uit te kunnen sterven. In een opname die verleden jaar in de industriële gebieden rondom Jo hannesburg gemaakt werd, blijkt dat daar nu 2.345 sekten bestaan, waarvan slechts 91 door de regering erkend worden. Nu zijn er waarschijnlijk reeds meer dan 3.000 en Durban wordt berekend dat meer dan de helft der inboorling-bevolking aan niet-erken- de sekten behoort. Dr. J. C. de Ridder, een Johannes- burgse psycholoog van Nederlandse afkomst die een speciale studie over die sektendom gemaakt heeft, zegt dat zij gewoonlijk de minder „gesoigneer de" inboorlingen aantrekken. Deze vinden hun „boodschappen" mooi en worden geïmponeerd door hun kleur rijke ceremoniën. In dit opzicht stemmen deze sekten zeer overeen met de mentaliteit, kleur en bijgeloven van middeleeuwse gods dienstgebruiken in Europa. De sekten geven de stedelijke Ban toes in de meeste delen van het con tinent een basische religie met Chris telijke concepten, magisch geloof en traditionele kleur. Ze vertegenwoordi gen een middenweg tussen stammen- verering (die nog steeds sterk onder stedelijke inboorlingen leeft) en het kinderlijk geloof van de zendingsker ken. Dr. de Ridder verklaart: „Deze Afri- kanisering is niet tegen de blanken gericht en ook geen protest tegen dis criminatie. Het is eerder een terug gang naar de oude stamverering van de voorvaderlijke geesten." Het meest voorkomende woord in de naam van deze sekten is, zoals in de Zuidelijke Staten van Amerika, „Zion". Praktisch geen nieuwe sekte wordt gesticht of het woord „Zion" wordt erin verwerkt, en hoe jonger de sekte des te langer de titel. Een ervan heet de „Christian Catholic Ethiopian Universal Church of Jeru zalem in Zion in South Africa", maar er zijn nog langere namen. De sekten worden gekenmerkt door hun zogenaamde „izilimi" (orakeltaal) plechtigheden waartijdens de „profeet" een onverstaanbare woordenvloed ge bruikt om de engelen (oftewel de gees ten der voorvaderen) op te roepen. Tinus knijpt een oogje dicht en grin nikt. „Hew ik zeit, dat ik gong fietse? Ik hew banden kocht. En ik gat ze weer verkopen. Maar nou nog niet. Nee, nou nog niet. Dat kan wel efkes wachten, heej? En dan ken ik een paar centen eraan verdienen, heej?" Vader Waaijboer staat sprakeloos. Is dat zijn zoon, die in de buurt „gekke Tinus" wordt genoemd? In een oog wenk begrijpt hij, wat de bedoeling is van z'n zoon. En in een flits ziet hij z'n eigen jeugdjaren weer terug, drie-, vier en vijfentwintig jaar geleden. Was hij zelf indertijd ook niet zo begonnen, zij het dan wel niet met fietsbanden, maar met kalveren? Hoofdschudend gaat vader Waaijboer weer naar de keuken terug. En aan z'n vrouw zegt hij enkel: „Tinus het bande kocht. Voor de fiets. Om weer te ver kopen. Zo'n jongen toch Het blijft niet bij dat éne handeltje. Een paar weken later stond Tinus voor zijn vader in de opkamer en hield z'n hand op. „Ik wou wat geld hewwe, zo De „profeet" stuurt de antwoorden door aan zijn witgejaste gemeente die ze als goddelijke boodschappen aan vaardt. Geen twee profeten kunnen eikaars orakeltaal verstaan, en elke profeet kan slecht zijn eigen gebrab bel verstaan. Maar blanken die deze plechtigheden bijwonen horen er dikwijls meer als dit gebrabbel alleen woorden zoals „ham and eggs", „vleesschotel" en „de kwart-over-vijf bus naar Molefe", waarmee de orakeltaal wordt gekruid. Waarschijnlijk lijden deze profeten op zulke momenten aan een tijdelijke ge heugentekort of onderbreking in hun inspiratie. Veel van deze predikanten hebben een fanatiek geloof aan hun eigen kracht. Een man als Rev. Nkonyane van de Christian Catholic Church of Zion, geloofde dat hij met een paar stokjes en lappen zeil als „vleugels" naar de hemel kon vliegen. Hij ver gaderde zijn gemeente op de rand van een afgrond in Natal, en sprong. Hij belandde in het ziekenhuis. In Ghana wordt de sekten toename toegeschreven aan die spanningen die veroorzaakt worden wanneer een kui tuur (de Westerse) zich over een an dere (de stammenkultuur) heendringt. Daarom komen sekten veelal in blanke of ex-blanke gebieden voor. Sommige professionele Zion-profe- ten hebben commercieel gezien groot succes gehad. „Chef" Lekha- nyane, hoofd van de Zion Christian Church, gebruikt een tinnen badkuip als kollektezakje en laat als ruil daar voor polygamie toe onder zijn fana tieke volgelingen. Thans is hij eigenaar van een file Amerikaanse sleeën, een nieuw „Je ruzalem" met kathedraal, busdienst, winkels, scholen en fabrieken in Pie tersburg, Noord Transvaal. En z'n jongste nieuwtje is een gouden das van 24 karaat die hij zopas voor 250,- kocht en daarmee zijn diensten nog kleurvoller maakt. maar." Waaijboer kijkt zijn zoon onderzoe kend aan, maar Tinus grinnikt weer op zijn bekende manier. „Geef me maar vijfhonderd gulden", voegt hij er aan toe. „Vijfhonderd gulden ben je be Maar iets in de blik van zijn zoon, die opeens niet meer grinnikt, weerhoudt hem het tweede deel van dat woord uit te spreken. Zwijgend opent hij zijn ka binet en haalt er vijf briefjes van hon derd gulden uit. Tinus neemt ze in ont vangst, alsof het vijf dubbeltjes zijn en stopt in z'n zak. „Over een poosje kun je het met rente terugkrijgen", zegt de jongen, die op school veinsde niets van rekenen te begrijpen. Nog een keer vraagt Tinus om geld. En krijgt het, daarna niet meer. Maar op een dag schuifelt Tinus naar de hooizolder en komt met een groot pak te voorschijn. Hij slingert het op z'n rug, trekt buiten z'n klompen aan en gaat naar de stad. Tegen de avond is hij weer terug en als hij in huis zijn brood VOOR DE BOER: Begin november verschynt de nieuwe landbouwgids met een verhoogde op lage, maar overigens in dezelfde uit voering als vorig jaar, terwijl de han teerbaarheid by het naslaan wederom is verbeterd. In de gids is speciale aandacht ge geven aan de vollegrondsgroenteteelten, de stamboekfokkerij, de paardenstapel, het gebruik van grasland en de ver schillende beweidingssystemen, alsmede aan de problemen van de leg bij kip pen en de noodzaak van kwaliteitsver betering. Vele actuele aspecten van belang voor het boerenbedrijf worden behandeld. Er zijn artikelen over de werktuigencoö- verzorging, bedrijfsvereenvoudiging, op- peratie, de loonwerker, over bedrijfs- slag en afzet van granen, afvoer van graan met graantank, gebruik van meerdere werktuigen ln de werkgang, één- of tweemansbedrijven. Arbeidsor ganisatie en mechanisatie krijgen even eens grote aandacht. In het hoofdstuk voor het gezin ko men artikelen voor: Hoe het werk in de huishouding zo goed mogelijk te doen, door dit te organiseren, door het ge bruik van de juiste apparaten en door de juiste lichaamshouding. De uitgebrei de adreslijst is wederom aangevuld en geheel bijgewerkt, terwijl uitvoerige re gister de bruikbaarheid van de gids ver hogen. Horizontaal: 1 Elburg, 6 Drumpt, 12 Eede, 14 knop, 16 es, 18 Ne, 19 roe, 21 in, 22 K.E., 23 ellende, 26 present, 29 raad, 30 idool, 32 tuit, 33 dg, 34 E.K. 36 Ems, 37 Be, 38 Ee, 39 Anai, 41 arre, 43 el, 44 Angerlo, 45 E.K., 47 kanr, 49 snel, 52 cl., 54 s.s., 55 ben, 57 Sn, 58 ra, 59, hoop, 61 donor, 63 goot, 65 Tegelen, 67 regelet, 69 es, 70 re, 71 das, 73 el, 74 me, 75 egel, 77 mees, 79 Reemst, 80 Hernen. Verticaal: 2 le, 3 beneden, 4 Uden, 5 re, 7 R.K., 8 unie, 9 Monster, 10 p.p., 11 Heerde, 13 do, 15 Zetten, 17 slag, 19 rede, 20 epos, 22 knie, 24 la, 25 d.i., 27 R.L., 28 Eu, 31 Ommeren, 35 kaars, 37 brons, 39 alk, 40 Inn, 41 als, 42 eel, 46 Ochten, 48 asperge, 50 Engelen, 51 Hat- tem, 53 Loes, 55 bond, 56 nors, 58 roem, 60 Og, 61 de, 62 re, 64 o.l., 66 leem, 68 geer, 72 al, 75 Ee, 76 L.S., 77 me, 78 Se. gegeten heeft, haalt hij een splinter nieuwe portefeuille uit zijn zak, telt er elf briefjes van honderd gulden uit en geeft die aan zijn vader. „Zo benne we weer kiet, vader", zegt hij, terwijl hij achteloos de portefeuille met de rest van het geld in zijn zak steekt. Maar niet zo snel, of vader Waaijboer heeft gezien, dat er meer briefjes van hon derd in zitten. Langzamerhand groeit de welstand bij Tinus. Niet uiterlijk. O nee, want hij kan niet scheiden van zijn grote, geel geschilderde klompen en zijn blau we, verschoten boezeroen. Alleen de oude, versleten manchester broek is vernieuwd. Maar voor de rest is Tinus' uiterlijk nog dat van „gekke Tinus". Alleen heeft hij nu niet enkel wat losse guldens, kwartjes en centen in zijn broekzak, nu is er ook een goed ge vulde portefeuille aan een ketting ach ter zijn boezeroen. En hij is tegenwoor dig meer langs de weg dan thuis. Een enkele keer houdt een Duitse sol daat hem wel eens aan, bij de Beem- sterbrug of aan de voet van de Purme- renderweg. Maar al heel gauw ziet de soldaat, dat de jongen niet helemaal honderd procent is en als een gediensti ge voorbijganger de militair duidelijk maakt, dat het de dorpsgek is, dan heeft Tinus nooit meer iets van de soldaten te vrezen. Behalve dan dat zijn vader vermoedt, met wat voor handel zijn zoon zich be zighoudt, is er niemand in de buurt, die er enig idee van heeft. Alleen Be rend Bongert wordt op de hoogte ge steld. Door Tinus persoonlijk. En Tinus bewerkt de gebochelde jongen op een slimme manier. „Je lijke wel gekker dan ik, om elke dag maar weer in die toin te zitte wroete. Terwijl je op zo'n gemakkelijke manier geld kunt ver dienen. Hier, joj, heb jij ook een brief ie van vijfentwintig. Laat die Breebaart toch stikke met z'n toin. Ga dinsdag maar eens met mij mee naar de markt." Het laat Berend niet los. Op zijn blote lijf heeft hij in een zakje het briefje van 25 gulden en draagt het dag en nacht bij zich. En op de tuin prakki- zeert hij. Als Annie weer eens een paar dagen last van rheuma heeft en Berend nood gedwongen thuis blijft, is zijn besluit genomen. Naar de tuin gaat hij niet meer. Als moe beter is, zal hij wel zien. Hij zal maar eens op een dinsdagmor gen mee gaan naar de markt. En dan ziet hij wel weer. De eerste de beste dinsdag vindt moe der Annie, die weer zo'n beetje tussen stoel en tafel heen en weer hobbelt, het goed, dat hij gaat markten. Per slot van rekening heeft dat kereltje ook niet zo veel aan zijn leven, denkt ze. En om zeven uur staat Berend al voor de deur van Waaijboer. Tinus is overgelukkig, dat hij zijn vriend zover gekregen heeft. Als ze samen in de ochtendscheme ring op de Purmerender markt lopen, vraagt Tinus zo langs z'n neus weg: „Wat verdien je eigenlijk bij Breebaart in de week?" (Wordt vervolgd) (7) Boze tongen voorspellen, dat „die hufter wel weer veel geld zal gaan verdienen aan de oorlog". Waaijboer maakt zich overigens nergens druk over want hij heeft werkelijk genoeg voor de resterende jaren van zijn leven en hoe wel hij in geen enkele kerk komt, en het nooit overluid zegt, begrijpt hij zeer wel, dat „hoe dichter ik nader" lang zamerhand ook op hem van toepassing gaat worden. Nee, hij blijft stilletjes op zijn erf, heeft er voor de liefhebberij een paar koetjes en een keu, wat kippen en een hok met konijnen, terwijl hij ook nog een stukje tuin bewerkt. Waar zal hij zich dan nog verder druk over maken? De appel valt evenwel niet ver van de stam. Tinus Waaijboer heeft altijd door MAARTJE ZELDENRIJK. geld op zak. En als hij op de dinsdagse markt in Purmerend in gesprek raakt met iemand, die wel aan fietsbanden weet te komen, steekt Tinus zijn brede kop dichter bij de spreker en even later verdwijnen ze in een cafeetje op de kippemarkt. Diezelfde avond worden er tien rij wielbuitenbanden gebracht op het erf van Jaap Waaijboer. En voor de ver blufte Jaap uit zijn woorden kan ko men, is Tinus al bij de leverancier, duwt hem wat in de handen en verdwijnt met de tien fietsbanden naar de hooi zolder. Als Tinus weer beneden komt, staat vader Waaijboer met gefronste wenk brauwen hem op te wachten. „Wat mot je deer nou mee? Je hewwe gin inse een fiets? Je kenne niet inse fietse?"

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1961 | | pagina 4