DEINING OM SINT NIOOLAAS
lange-
ritten-
rijder
Van offerkoek tot feestgebak
DE VALLEI
<D SHODR
Kruiswoordpuzzel
Voor de Jeugd
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
35e jaargang
Nr. 94
H.ENGLEBERT N.V.
Oplossing puzzel nr. 52
Opgave nr.3
Kleding en
verbrandingsgevaar
Jacob
en de
bonestaak
Driehonderd jaren geleden sloop de goed Sint als een dief in de nacht door
de stad.
Dorp en stad staan weer in het teken van Sint Nicolaas.
De overvloed van geschenken en lekkernijen in de etalages
van de winkels heeft ons al geruime tyd van tevoren in de
stemming gebracht, maar menens wordt het toch pas wan
neer de Sint echt is aangekomen.
Op talrijke plaatsen in ons land staan dezer dagen jong en
oud reikhalzend uit te zien naar dit grote ogenblik. De kin
deren zullen met biy-kloppend hart de goede Sint toezingen
en hun ouders delen in die vreugde en denken daarbij onge
twijfeld terug aan de tyd waarin zij, aan de hand van vader
of moeder, zelf vol ongeduld op zyn komst stonden te wach
ten.
Ook voor Sint Nicolaas zelf moet het een grote vreugde
zyn op deze wyze te worden ontvangen, want er zyn tyden
geweest, waarin de goedheiligman niet met muziek en kinder
gezang werd begroet. De Sint behoeft in zyn herinnering
maar een slordige driehonderd jaren terug te gaan om zich
voor de geest te halen, hoe hij in meer dan één stad als een
dief in de nacht moest binnensluipen,omdat het stadsbestuur
strenge keuren tegen hem had uitgevaardigd.
Het Sint Nicolaasfeest is al vele eeuwen
oud en al die tijd heeft wat wij nu „de
middenstand" noemen, zich een ijverig
helper van de goedgeefse heilige getoond!
Tegenwoordig doen Sint Nicolaas en de
vele duizenden, die hem bij zijn omvang
rijke taak terzijde staan, hun inkopen
reeds een paar weken vóór het feest in
de welvoorziene winkels met de feestelijk
verlichte etalages. Eeuwen geleden lag dat
allemaal een beetje anders. De bevol
kingsdichtheid was toen van dien aard,
dat het niet nodig was zó vroeg te begin
nen. De dag vóór het feest wandelde Sint
Nicolaas (en met hem zijn vele duizen
den helpers) de toen in vele dorpen en
steden gehouden Sint Nicolaasmarkt op,
waar „poppegoet en snoeperyen" in kra
men, op kruiwagens of gewoon op de
stoep voor een huis lagen uitgestald, en
deed daar zyn inkopen.
Zo'n markt bracht altijd veel mensen
op de been en het was er een gezellige
drukte waarin niemand kwaad zag.
Vraagt vering die voldoet
op èlk wegdek, snelheid,
forse acceleratie.
Vindt in SKODA:
overgang van asfalt op
klinkers zelfs vrijwel
onvoelbaar, top op 125
bij 100 km kruissnelheid.
Zittingen die vermoeidheid
voorkómen (sponsrubber
ruim uitzicht rondom.
Degelijke afwerking die 't
meest intensieve gebruik
tot ver over de 100.000
glansrijk doorstaat.
Tip voor hem die SKODA
wil zien: morgen
bij Uw dealer een wagen
voor proefrit gereed.
GOED UIT.... MET
compleet met verwar
ming, rolhoes, slaapban
ken, enz. f 5250.-
uitstekende onderdelen-
voorziening meer dan
60 dealers in Nederland
Dobbeweg 2, Voorschoten,
Tel. 01717-2010*
DEALER:
STRAATMAN, Wageningen
Vergersweg 42, tel. 3492
Het was na de hervorming, dat de Vroe
de Vaderen van steden als Delft, Dor
drecht, Amsterdam en Tiel het Sint Nico
laasfeest met gefronste wenkbrauwen be
gonnen aan te zien en keuren en bepa
lingen gingen uitvaardigen, welke het
feest verboden.
Het stadsbestuur van Delft heeft be
paald de beeldenstorm nog voor ogen ge
had, toen daar in 1607 een keur werd
vastgesteld, waarbij het de bakkers werd
verboden „broot, couck, suyeker ofte an
dere eetwaren te vercopen" in de vorm
van een beeld.
De Sint Nicolaasmarkt werd er kort en
goed verboden omdat daar goederen
werden verkocht „die men cleynen kin
deren dyets maakt, dat den zelfden Ni
colaas henluyden geeft". Het stadsbe
stuur van Delft was verder van mening
dat „de luyden" door deze zaken van
„de ware Gordesdyenst" werden afge
leid en dat zy waren „streckende tot
waengelooff, superstitie ende afgoderije,
de welcke in eene gepolitierde Christe-
licke gereformeerde stadt nyet behoort
getolereert te werden".
Verscheidene plaatsen volgden het
voorbeeld van de stad Delft.
Wy kunnen ons voorstellen, dat Sint
Nicolaas zich door deze maatregelen diep
gegriefd heeft gevoeld en dat hij zich,
zijn spreekwoordelijke onkreukbaarheid
ten spijt, niets van al deze bepalingen
heeft aangetrokken. Zij moesten dan ook
(in het bijzonder Tiel) jaar in jaar uit
opnieuw onder de aandacht van de inge
zetenen worden gebracht, zonder veel
resultaat overigens.
In Amsterdam werd de Sint Nicolaas
markt gehouden op de Dam, zo dicht
mogelijk bij de oude- of Sint Nicolaas-
kerk. De gezeten burgers en burgeressen
van de stad trokken daar op de avond
vóór het feest in dichte drommen langs
de talrijke kramen, om een keus te ma
ken uit hetgeen „de coeckebackers" daar
aan „Sinterclaescoeck, amandelbroot,
honinctaert en massepeyn" hadden uit
gestald.
Dagen van tevoren was de opgescho
ten jeugd al bij bevriende bakkers in
huis samengekomen op de zogenaamde
„verguldavondjes", zoals Hildebrand er
één in zijn „Camera Obscura" beschrijft.
De vaak kunstig met goudpapier beplak
te bakwerken zagen er dan ook aanlok
kelijk uit en werden veel en graag ge
kocht.
Al is de Sint Nicolaasmarkt in Am
sterdam dan ook verdwenen, de hoofd
stad van het land staat er om bekend,
dat daar de intocht van de Sint tegen
woordig weer met grote luister wordt
gevierd.
Ook elders heeft men zijn bezwaren
tegen Sint Nicolaas reeds lang laten va
ren en wordt de goede man bij zijn
intocht geen strobreed in de weg ge
legd. De houding van onze stadsbestuur
ders is eveneens veranderd en in vele
plaatsen wordt de Sint persoonlijk door
de burgemeester of één van de wet
houder verwelkomd met een hartelijke
handdruk, die een streep haalt door een
verleden, waarop de Sint nu nog met
droefheid terugziet.
(Nadruk verboden)
BREI-ANIMO IN ENGELAND
BLIJFT STIJGEN
De brei-animo van de Engelse vrou
wen blijft toenemen. In de eerste acht
maanden van 1961 verbreide de Engelse
vrouw weer 25 °/o meer breiwol dan in
dezelfde periode van 1960. Gaan de
Engelse „ladies" op deze ingeslagen weg
door, dan zullen zij dit jaar het rekord-
verbruik in 1959 en 1960 (in beide ja
ren zo'n 150 miljoen knotjes) opnieuw
overtreffen.
Beste
JONGENS EN MEISJES,
We zijn nu echt in de tijd
van cadeautjes krijgen. 5 de
cember is St. Nicolaas jarig,
en wie weet wat we van hem
krijgen? Afwachten maar.
In deze week, wanneer je
toch moet wachten, hebben
wij ook nog iets leuks voor
jullie. Het is weer een wed
strijd, waaraan alle neven en
nichten mee mogen doen en
waaraan verschillende prij
zen verbonden zijn.
Doen jullie allemaal weer
mee? Kijk dan maar goed in
de krant van a.s. vrijdag,
daar kun je alles in vinden.
Dus tot vrijdag dan maar!
Tante Jos
HORIZONTAAL: 1 Brakel, 5 Vorden,
10 eel, 12 are, 13 mede, 15 met, 17 Maas,
18 anti, 20 eden, 22 en, 23 Ne, 25 e.e.,
26 o.e., 27 Barneveld, 31 te, 32 as, 34
Oldebroek, 41 ei, 42 i.e., 43 pl, 44 nu,
45 lens', 47 raam, 49 raar, 51 toe, 53
naar, 55 Dan, 58 dal, 59 Enspijk, 60
Ermelo.
VERTICAAL: 1 Bemmel, 2 ree, 3 Al-
da, 4 es, 6 of, 7 Daan, 8 era, 9 nestel,
11 de, 14 Enna, 15 mi, 16 te, 17 meel,
19 ter, 21 Dee, 24 hé, 27 beo, 28 Noé,
29 ver, 30 dak, 33 Heerde, 35 Lier, 36
den, 37 bij, 38 opa, 39 elan, 40 Ruurlo,
45 lans, 46 st, 47 re, 48 made, 50 aan,
52 os, 54 aal, 56 rij, 57 o.r.
Wat zal de Sint in hun schoen stoppen? Er is zovéél moois
Zoals alle zaken hebben ook de poppen van speculaas, die wii ir deze dagen vóór
Sinterklaas in verschillende vormen en afmetingen voor de winkelramen zien, haar
eigen geschiedenis.
Een geschiedenis, die, naar wij mogen aannemen, teruggaat tot ver voor onze jaar
telling, naar de tijd, waarin onze voorvaderen zich volgens de geschiedenisboekjes
onledig hielden met het drinken van bier uit de schedels van hun verslagen vijanden
en het dobbelspel, terwijl moeder de vrouw op de schrale akker haar rug kromde om
de gerst voor dat bier te oogsten of om op andere wijze in de voedselbevoorrading
voor de komende barre en bange winter te voorzien.
Wanneer in de tijd, die wij nu aandui
den met december en januari, de winter
stormen losbraken, trokken de Germaanse
gezinnen zich terug in hun schamele le
men hutten om bescherming te zoeken te
gen het geweld, dat zo meenden zij
werd veroorzaakt door Wodan, die op een
wit ros, aan het hoofd van een groot le
ger geesten, in een wilde jacht door het
luchtruim raasde.
Angstig volgden de bewoners van de
hutten het wilde spel der wolken door het
grote vierkante gat in het dak, dat als
schoorsteen dienst deed. Dit gat vormde
voor hen verder de verbinding tussen het
huis en de Germaanse godenwereld, waar
door goed en kwaad de woning binnen
kwamen.
Buiten op de akkers stond in de barre
sneeuwjacht, eenzaam de Wodansgarve.
Bij het inhalen van de oogst had men de
laatste garve op het land achtergelaten
als een offer aan Wodan, tot voedsel voor
zijn wilde paard.
Als tegen de avond de stormwind ging
liggen en de sneeuwjacht ophield, was de
tijd gekomen om Wodan en zijn trawanten
met offer en dans de nodige eer te bewij
zen en hen gunstig te stemmen ten opzich
te van de mens.
Gezamenlijk trok men naar een open
plek in het heilige woud, waar men zich
schaarde om de offersteen. De vrouwen
droegen grote poppen van deeg met zich
mee, die op de steen door de priester wer
den geofferd.
HORIZONTAAL: 1 gem. in Gelderl.,
5 eter, 9 bakt men brood van, 11 op
die plaats, 12 voorzetsel, 13 vast,
stevig, 15 radio omroep vereniging
(afk.), 16 Europeanen, 20 deel v. d.
mond, 22 wijnmaat, 26 stad in
Arabië, 27 voorzetsel, 29 zeehond, 31
wal, 32 keurig, 33 dorpje onder
Rheden, 35 maand van het jaar, 36
klasse (afk.), 37 bij elkaar behoren
de voorwerpen, 38 hof, 39 onbeken
de, 40 niet begroeid, 41 staatsbe
drijf (afk.), 43 zeepwater, 44 ver
legen, 45 radio omroep (afk.), 46
deel van het gelaat, 48 voornaam
woord, 50 kan men iets in bewa
ren, 52 insekteneter, 53 soort on
derwijs (afk.), 55 vriend (Fr.), 57
gem. in Gelderl., 60 bijwoord, 61
ovenkrabber, 63 keurig, 64 zijtak
Donau, 65 gem. in Gelderl., 66
broeikas, 68 zware zoete wijn, 70
water in België zijtak Maas, 71
vlaktemaat, 73 wol vlokje, 74 buiten
haven, 75 inwendig lichaamsdeel, 77
gem. in Zeeland, 78 kraam, 79 dorp
in Gelderl. tegenover Nijmegen.
VERTICAAL: 1 gem. in Drente, 2
jongensnaam, 3 sportterm, 4 schei
kundig element (afk.), 5 scheikun
dig element (afk.), 6 vaartuig, 7
vrouw van Abraham, 8 ofgeknotte
boomstam, 10 danspartij, 14 vreem
de munt, 16 betuiging van erkente
lijkheid, 17 nobel, 18 keurig, 19 keer,
21 wijnsoort, 23 deel van de helm, 24 lusthof, 25 zuiver, 27 gem. in Gelderl., 28 onbekende, 30 gem. in Gelderl., 33 gebod, 34 holte
in een muur, 37 levensvocht in organische lichamen, 40 heks, 42 lus, 44 doodgoed mens, 45 vis, 47 eikenschors, 48 zekere dans,
49 drietenige struis, 51 soort gebakje, 52 zwemvogel, 53 koppelriem voor jagershonden, 54 gekheid, 56 Europeaan, 58 voedsel, 59
scheikundig element (afk.), 60 voorwerp om te snijden, 62 wijze, 65 dorp in Gelderl. bij Druten, 67 meer op de grens van de
Ver Staten en Canada, 69 rund, 70 jongensnaam, 72 telwoord, 74 stok, 76 rijkstelefoon (afk.), 77 munt in Nederland (afk.).
„MENSEN" VAN DEEG
Vroeger zal men hier ongetwijfeld echte
mensen ten offer hebben gebracht, maar
allengs werd men zuiniger op zichzelf en
op zekere dag moet men tot de overtui
ging zijn gekomen, dat men evengoed
„mensen" van deeg kon verbranden, mits
men maar bepaalde kruiden aan het deeg
toevoegde, die de geesten in de echtheid
van het offer zouden doen geloven.
Ieder zal dit een prachtige oplossing
hebben gevonden. De stamgenoten omdat
niemand er veel voor kan voelen om le
vend te worden verbrand en de priester
omdat er, als hij maar een paar „deegmen
sen" liet verbanden, nog genoeg overbleef
voor een rijkelijk maal.
De te offeren poppen werden op de
steen gelegd en aan het vuur prijsgegeven.
De rest werd zorgvuldig door de pries
ter verzameld en opgeborgen.
Na het offeren was het de taak van de
mannen om de goden met hun dansen te
behagen en de kwade geesten af te schrik
ken. Zij hulden zich daarbij in vellen van
beesten of trachtten er op een of andere
manier afschrikwekkend uit te zien. Som
migen maakten zichzelf helemaal zwart.
De dans, die zij onder luid geschreeuw
ten uitvoer brachten, verbeeldde het na
der snellen, toegrijpen en weer wegvluch
ten van de demonen. Tot slot werd er op
oorverdovende wijze op toeters van buf
felhorens geblazen, waarmee dan het ge
vaar weer bezworen werd geacht.
VERSTANDIGE LIEDEN
De eerste geloofspredikers, die in deze
streken optraden, blijken verstandige lie
den te zijn geweest.
De heidense Germanen lieten zich wel
met meer of minder moeite tot het Chris
tendom bekeren, maar van hun gebruiken
bleken zij slechts node afstand te kunnen
doen.
De predikers wisten raad. Toen het of
feren van „deegmensen" niet kon worden
uitgeroeid, namen zij de weg van de min
ste weerstand en verklaarden het heidens
offerbrood tot feestgebak voor Christe
lijke feestdagen.
Zo hebben wij het aan die eerste ge
loofspredikers te danken, dat wij in onze
tijd nog enze tanden kunnen zetten in het
smakelijke Sinterklaas- en Kerstgebak.
HERKENNING
Wat hierboven werd beschreven slaat in
hoofdzaak op het oude joelfeest der Ger
manen tijdens de zogenaamde zonnewende
(voor ons Kerstfeest en jaarwisseling),
maar toch herkennen wij er veel punten
van overeenkomst in met ons feest van
Sinterklaas: het witte paard van Wodan,
het schoorsteengat, waardoor goed en
kwaad (koek en gard) naar binnen kwa
men, de Wodansgarve (ons bosje stro in
de schoen), de poppen van gekruid deeg
en de zich zwart gemaakt hebbende dan
sers.
Het gebak werd steeds fijner van sa
menstelling en kreeg de naam speculaas,
afgeleid van speculator, hetgeen bisschop
betekent. Aan het bakken van de lekker
nij werd veel zorg beeteed.
Als tijdpassering voor de lange winter
avonden namen de meestal bij hun baas
inwonende bakkersgezellen mes en beitel
ter hand om de speculaasplanken te snij
den, waarin de poppen werden gevormd.
De meest begaafden onder hen maakten
van dit prentsnijden hun beroep en trok
ken van plaats naar plaats om hun werk
stukken aan de man te brengen of om er
plaatselijk de gewenste figuren in de plan
ken te snijden.
POSTILLON D'AMOUR
Het waren soms ware kunstproducten,
die via de in de zeventiende eeuw in vele
plaatsen gehouden sinterklaasmarkten in
de korfjes van de inkopende joffers te
recht kwamen.
Ook als postillon d'amour bewees de
speculaaspop of „vrijer" in die tijd zeer
goede diensten.
Wanneer een jongeling zijn oog had la
ten vallen op een bepaalde jongedochter
en hij de kunst van het schrijven niet vol
doende meester was, dan begaf hij zich
naar de Sinterklaasmarkt en zocht zich
daar een prachtige „vrijer" uit. Zodra hij
dan zijn aangebedene op de markt ont
moette, overhandigde hij haar de pop. Het
meisjes nam dit geschenk altijd aan, maar
dit betekende nog niet, dat de jongen de
zaak als beklonken kon beschouwen.
Pa en Ma spraken in die tijd in derge
lijke zaken nog een woordje mee en daar
om werd het geschenk mee naar huis ge
nomen, waar de naam van de schenker
door de dochter werd bekendgemaakt. Een
paar dagen na Sinterklaas ging de jonge
man dan bij de ouders van het meisje zijn
opwachting maken en daarbij bleek dan al
spoedig of men hem al dan niet als aan
staande schoonzoon accepteerde.
Als bij het koffiedrinken de geschonken
pop op tafel kwam en de schenker er het
eerst een stuk van kreeg toegeschoven,
dan kon hij zich als verloofd beschouwen.
Kwam de koek niet op tafel, dan was
zijn aanzoek afgewezen. Na wat heen en
weer gepraat over het weer en dergelijke
zaken vertrok hij dan maar zo gauw mo
gelijk zonder ook maar met één woord
over het eigenlijke doel van zijn komst te
reppen. (Nadruk verboden)
Verschijnt als bijlage van
het streekblad „De Vallei"
onder redactie v. tante Jos
Correspondentie te richten
aan tante Jos, per adres:
Parallelweg 10 Veenendaal
Iedere vijf dagen sterft er in Enge
land een kind aan de gevolgen van ver
branding. Dit blijkt uit een statistiek,
volgens welke het laatste jaar in Enge
land 329 mensen door verbranding om
het leven kwamen. Daaronder waren
64 kinderen beneden de 14 jaar.
De Britse „Vereniging tot Bescher
ming tegen Verbranding" heeft dezer
dagen dan ook een oproep doen uitgaan
om tegen deze tragische doodsoorzaken
op te treden en gaf onder meer de
raad: „Kies voor kleding stoffen die
niet gemakkelijk branden, bijvoorbeeld
wol, of materialen die althans kunst
matig vlambestendig zijn gemaakt".
Wol is reeds van nature vlamecht.
Dat blijkt wel uit de praktijk, waar
men een begin van brand binnenshuis
met een wollen deken pleegt te smoren.
In dit verband willen we ook nog
even wijzen op de kerstboom van
straks, die weer het nodige brandge
vaar met zich zal meebrengen. We hoe
ven het gevaar natuurlijk niet te over
drijven, maar het is over enkele we
ken toch wel zo, dat de „kleintjes" zich
in een onbewaakt ogenblik - en mis
schien wel letterlijk - gauw aan een
brandend kaarsje zullen vergrijpen. Het
is dan verstandig de kinderen in die
tijd niet te kleden in textiel, die door
zijn grondstof fel ontvlambaar is. Een
lichte aanraking met vuur kan dan in
een ogenblik tijds een afschuwelijke
brandwond aan handje of arm tenge
volge hebben, zo niet erger.
De gevolgen van „vuurwerkpret" om
streeks de jaarwisselingen zijn ons
eveneens bekend. „Rotjes" die in jon
gens broekzakken ontbranden, „gillen
de keukenmeiden" die kleding in vlam
zetten, ieder jaar vernemen wij er op
nieuw van. De gevolgen zijn ellendig.
Het staat echter vast dat juist de ont
vlambare kleding die de kinderen dan;
dragen - en onder normale omstandig
heden is daar niets tegen - voor de
ernst van deze vuurwerk-ongelukken
in hoge mate aansprakelijk is.
NOODZAAK VAN WOLLABELLING
WORDT STEEDS MEER INGEZIEN
De Zuid-Afrikaanse schapenboeren
hebben er bij hun regering op aange
drongen maatregelen uit te vaardigen
om misbruik van het woord „wol" bij
de verkoop van textiel strafbaar te
stellen.
Zoals men weet, bestaan in tal van
landen wetten die in dit opzicht mis
leiding van het publiek tegen te gaan.
Wol behoort tot de hoogwaardige
textielmaterialen en wordt om die re
den in advertenties en etalages graag
als verkoopargument gebruikt. Doordat
de handel echter veel artikelen „wol"
noemt die weinig of zelfs helemaal geen
wol bevatten, is - althans in Neder
land - de weg tot misleiding van het
publiek nog steeds open. Waar een wol-
labellingwet in Nederland ontbreekt, is
deze misleiding niet strafbaar te stel
len.
Het voorstel van de Zuid-Afrikaanse
schapenboeren dient dus niet alleen
hun eigen belang, maar ook dat van
de (Zuid-Afrikaanse) huisvrouw.
DIT ZIJN ONZE JARIGEN
29 nov. Jannie v. d. Kaa
Jur. Rijksen
30 nov. Harrie Kuster
1 dec. Leentje Boon
2 dec. Bas je v. Leeuwen
Jaap Pol
Eric Schrijver
3 dec. Henri v. d. Haar
Garda Cornelissen
Hansje van Rijswijk
Gert v. d. Broek
4 dec. Henk van RavenswaaU
Ina Damman
Joosje Jansen
Liesbeth Oskam
Riek van Wagensveld
5 dec. Beppie v. d. Weerd.
Allemaal van harte gefeliciteerd met
jullie verjaardag en ik hoop dat je een
heel leuke dag zult hebben. Tante Jos.
CAPSULES EN ZILVERPAPIER
Capsules kregen we deze week van Hel
mie en Marinel v. d. Kraats, Eefje, Annie
en Fineke de Kruijf, en van de kinderen
Katz.
Hartelijk bedankt, allemaal, voor jullie
sparen. We hebben al weer een heleboel.
Figuur a.
MEN FOTOGRAFEERT
DE OREN VAN PASGEBOREN
BABY'S
In ziekenhuizen waar kleine kinderen
geboren worden gebruikt men verschil
lende manieren om deze baby's te iden
tificeren, teneinde er zeker van te kun
nen zijn, dat zij niet verwisseld wor
den. De meest gebruikelijke manier is
het maken van vingerafdrukken van
de baby of ook wel voetafdrukken, en
deze aan te brengen op een kaart, te
zamen met de afdrukken van de moe
der. Soms ook wordt om pols of enkel
van de baby een lintje gebonden, maar
ondanks al deze voorzorgsmaatregelen
komt het toch nog wel eens voor, dat
een moeder, als zij naar huis gaat, de
„verkeerde" baby meeneemt.
In Chicago is men nu begonnen met
het fotograferen der oren van de ba
by's. Men heeft namelijk ontdekt, dat
nooit kan veranderen, ook al verandert
de vorm en het patroon van de oren
dan wel het hele gezicht van het kind.
Enige Amerikaanse geleerden, die voor
dit probleem belangstelling hebben,
hebben ontdekt, dat iedere baby, die
zij hebben gefotografeerd, zijn eigen
oor vorm heeft en daardoor is een foto
van baby's oor voor de moeder het
meest overtuigende bewijs. Het ver
schil tussen de vingerafdrukken van
haar eigen baby en andere baby's kan
zij meestal maar moeilijk aantonen.
Figuur b.
ALS VOLGT KUN JE
AFDRUKKEN VAN PLAATJES
MAKEN
Zoek een paar kleine, gekleurde
plaatjes op in een oud tijdschrift. Steek
een kaars op en laat het kaarsvet op
de foto druppelen. Je moet er voor zor
gen, dat het een behoorlijk dik laagje
wordt. Als het kaarsvet gestold is kun
je het plaatje eraf trekken en dan heb
je er in het kaarsvet een mooie afdruk
van.
Figuur c.
EEN LEUKE KLEINE UIL
ALS GELUKSPOPPETJES
De uil is het teken van wijsheid en
zelfs als je niet bijgelovig bent, dan
kun je toch nog wel een uil bij je
schoolboeken zetten. Het uiltje uit de
tekening is in een wip gemaakt. Neem
wat wol en maak met een paar dubbe
le haaksteken een langwerpige lap, die
7 cm breed moet zijn en 20 cm lang.
Vouw de lap dubbel en naai de beide
zijkanten, die nu elk 10 cm lang zijn,
dicht. Draai de lap binnenste buiten
en vul de aldus verkregen zak met
restjes wol, kapok of dergelijke. Daar
na maak je met een stopnaald en een
wollen draadje grote rijgsteken langs
de vet gedrukte stippellijnen in de te
kening, helemaal rond de opgevulde
zak. Je moet echter de rijgsteken niet
te strak aantrekken, maar toch wel zo,
dat de zak wordt verdeeld in het li
chaam en de kop van de uil. De twee
bovenste hoeken van de zak (de uit
einden van de kop dus) trek je een
beetje uit naar buiten en daarvan maak
je dan de oren door ook weer met een
klein steekje aan die hoekjes vorm te
geven.
Ogen en snavel moet je op de kop
borduren met knoopsgatsteken voor de
ogen zoals je dat in de tekening ziet.
Voor de vleugels gebruik je een lich
te kleur wol en elk van die vleugels
wordt gemaakt van een gehaakte lap
van 2x5 cm. Die vleugels naai je dan
op de schouders vast.
Als je niet van haken houdt kun je
de uil ook breien, waarbij je dan de
zelfde maten aanhoudt als wij hier heb
ben opgegeven.
Figuur d.
en toen zeiden zij. „was je maar
eens voor vyf minuten onze zoon, dan
zouden wfl tenminste met je kunnen
doen wat wjj willen!"
VIJF BEROEMDE UITVINDERS
- WETEN JULLIE
WIE DAT ZIJN?
1. Zijn achternaam begint met een B
en bestaat uit vier letters. Hij vond
de telefoon uit, was Amerikaan,
maar geboren in Schotland en hij
leefde van 1847 tot 1922.
2. Hij werd „De tovenaar van Menlo
Park" genoemd. Hij gaf ons het
electrisch licht. Hij vond de gramo-
foon en de bioscoop uit, hij verbe
terde de telefoon en de telegraaf en
nam patent op in totaal 1033 uitvin
dingen. Zijn naam begint met een
E en bestaat uit zes letters. Hij leef
de van 1847 tot 1931.
3. Hij was een Frans scheikundige en
vond het pasteuriseren uit van melk
en een serum tegen hondsdolheid.
Hij werd geboren in 1822 en stierf
in 1895. Zijn naam bestaat uit zeven
letters en begint met een P.
4. Zijn naam bestaat uit zeven letters,
waarvan de eerste een M is. Hij
leefde van 1874 tot 1937, was Itali
aan, vond de radio uit en ontving
de Nobelprijs in 1909.
5. Hij was een Engels ingenieur, die
de stoomlocomotief uitvond. Hij leef
de van 1736 tot 1819. Zijn naam be
gon met een W en bestond uit vier
letters.
Moeilijk? Hier zijn dan de oplossingen:
Oplossingen:
1 Bell; 2 Edison; 3 Pasteur; 4 Marconi;
5 Watt.
(3) Toen Jacob zijn moeders verwijten aanhoorde, dacht
hij eerst, dat alles voor haar wel heel erg was. Hij pro
beerde haar te troosten en zei: „Wij zullen de koe niet
verkopen. Ik zal werk zoeken en geld verdienen om voed
sel van te kopen". Maar voor zij een half uur verder
waren was hij zo hongerig, dat hij zijn moeder toch maar
vroeg om de koe te verkopen. Daarin stemde zij tenslotte
toe en Jacob trok er met de koe op uit, in de hoop er
een boel geld voor te krijgen.
(4) Toen Jacob een stuk van de weg had afgelegd kwam
B4o-6i
hij een slager tegen. „Waar ga jij met die koe naar toe?",
vroeg de slager. „Ik ga naar het dorp om haar te ver
kopen", antwoordde Jacob. „Dan was het maar goed, dat
je mij tegen kwam", zei de slager, „omdat je nu niet ver
der behoeft te lopen. Ik zal de koe van je kopen". De
slager had een paar prachtige bonen, in zijn zak. Zij had
den alle kleuren van de regenboog en Jacob kon er zijn
ogen niet van af houden.
(wordt vervolgd)
