I
PRIMA CACAO
Grote repen..9vooJ«-
Vermicelli
!9
Doperwten-fijn ah 98
Sperziebonen .68
ZUUR
KOOL
Soepballetjes .49
TéVé pinda's 98
ROOK
WORST
Havermout.. 29
Siam rijst
39
Worstjes
Zoete Kaapwijn
95
l.«
CASSELER-RIB
59
maakt u het leven goedkoper
i
Het probleem van de onbevoegde-genezers
NU
Omdat
AH-klanten
per jaar
623 miljoen
artikelen
kopen,
daarom kan
Albert Heljn
de laagste
prijs
berekenen.
ZUURKOOL
SPEK
J VRAAG EN
5 AANBOD
JAC. VAN SCHUPPEN
ARAM
Dipo,
de donkere
dwerg
a
DERDE BLAD „DE VALLEI''
WOENSDAG 29 NOVEMBER 1961
Nr. 94
PROF. TENHAEFF VOO DE V.U.:
Wegtransport gevaarlijke
goederen
WEEKRECLAME
Te koop
Gevraagd
Diversen
Aangeboden
Woningruil
„DE VALLEI"
UW BLAD
Ik ryd geen Rolls Royce en bewoon geen huis aan de Utrechtse Maliebaan, my ge
schonken door de bond van magnetiseurs, zoals dikwyls wordt verteld.
Deze opmerking tot slot van de lezing beter gezegd: het populaire college
van Prof. Dr. W. C. H. Tenhaeff voor de Veenendaalse Volksuniversiteit over het
probleem van de zogenaamde genezers.
Een wel zeer interessante lezing, zoals men er maar weinig meemaakt, waaraan de
markante en genoeglijk welsprekende persoon van prof. Tenhaeff de nodige luister
bijzette
Zeer terecht sprak VU-voorzitter, Dr.
J. G. Thoomes in zijn dankwoord van een
affectief geladen onderwerp, verrassend
nuchter en gedegen wetenschappelijk be
handeld. Dr. Thoomes betreurde het daar
om dat niet een groter gezelschap tot het
gehoor van prof. Tenhaeff kon worden
gerekend, omdat een dergelijke voorlich
ting enorm belangrijk is voor de geeste
lijke volksgezondheid.
Prof. Tenhaeff bepaalde zijn lezing tot
de vermeende genezing, de genezing door
handoplegging en ging niet of heel sum
mier in op de gebedsgenezing en de gene-
zig door bezoek aan gewijde plaatsen.
De handoplegging, aldus spreker, is zo
oud als de wereld. Hieraan hechtte men
in de grijze oudheid al geloof en op ver
schillende plaatsen in de Bijbel wordt
hierover gesproken. In het oude Rome
tierde de magische geneeskunst welig.
Als voorbeel hiervan noemde prof. Ten
haeff de zoötherapie. Men bracht zieken
in de nabijheid van jeugdige kerngezon
de personen en men meende dan dat de
zen de levenskracht van de gezonden
absorbeerden. De grote Boerhaave zelfs
schreef een oude burgemeester van Am
sterdam, die leed aan ouderdomszwakte,
voor, dat hij moest slapen tussen twee
gezonde jongemannen; deze burgemeester
zou dan de nodige levenskracht van de
geweest getuigden van wisselende resul
taten.
Toch is het een onderwerp, dat leeft bij
de mensen. In 1954 is onder leiding van
prof. Tenhaeff een enquête ingesteld,
waarna bleek dat 24van de bevolking
van de stad Utrecht wel eens gebruik
maakt van de diensten van onbevoegde
genezers. Onmiddellijk dient hieraan te
worden toegevoegd, dat 98Vi*/# tevens naar
een arts gaat.
Iets wat een enorme hilariteit had ver
wekt bij de bezoekers van een kleine
internationale conferentie in het zuiden
van Frankrijk, waarbij ook prof. Tenhaeff.
waren de ervaringen die een arts had
opgedaan in de Franse dictionaire, n.l. ge
nezer: hij die geneest en arts: hij die er
naar streeft te genezen.
PROCESSEN
In de loop van de jaren (niet altijd van
harte, maar ik kom er niet onderuit) is
schillende processen tegen onbevoegde
prof. Tenhaeff aanwezig geweest bij ver-
geneeskundigen". Daarbij was hem steeds
weer gebleken welk een weerzin er be
staat bij diverse leden van de rechterlijke
macht om een „onbevoegde" te vervolgen.
Dit wordt duidelijk als men weet, dat
rechters, politiefunctionarissen en zelfs.,
artsen zich door een onbevoegde laten be-
NOG GEEN LEVENSTEKEN VAN MICHAEL ROCKEFELLER. Nelson Rocke
feller, de vader van de in Nieuw Guinea vermiste Michael, is in tegenstelling
met zyn plan naar Den Haag te reizen, nog in Nieuw Guinea gebleven, nadat
een jerry-can is gevonden, waarop zyn zoon zich op zyn zwemtocht naar de
kust dryvende zou hebben gehouden. Foto: Samen met zyn dochter Mary (uiterst
inksonder) en dr. P. J. Platteel, Gouverneur van Nipuw Guinea, (in grys pak)
bekykt Rockefeller hier een kaart van het gebied, waarin zyn zoon spoorloos
is geraakt.
jongemannen „overnemen"!
Hoe populair bijvoorbeeld het magnetis
me en de magnetiseur in vroeger jaren
ook in Nederland waren spreekt wel uit
het feit, dat een staatsman als Gijsbert
Karei van Hogendorp mensen heeft ge
magnetiseerd.
Nog altijd, zei spreker, zitten wij opge
scheept met dat onjuiste woord magneti
seur, voortgekomen uit een onjuiste voor
stelling van het wezen van het minerale
magnetisme.
ENTHOUSIAST
Ook in het begin van de 19e eeuw zijn
talrijke artsen enthousiast voor het mag
netisme, getuige professionale uitspraken
als: het magnetisme bezit een groot ver
mogen tegen zware ziekten. Het is een
heilzaam middel, waaraan niet te twijfe
len valt.
De wet van 1865, die nog steeds van
kracht is, verbiedt het uitoefenen van de
geneeskunde door onbevoegden. Herhaal
de malen zijn pogingen aangewend om
deze wet gewijzigd te krijgen, tot op de
huidige dag. Later bleek, dat prof. Ten
haeff zeer nauw betrokken is bij een
eventuele wijziging van deze wet.
De pogingen, die werden aangewend
steunden en steunen op goede ervaringen
met sommige magnetiseurs.
De staatscommissie van 1917 stond be
paald afwijzend tegenover een wijziging
van de wet van 1865, om verklaarbare re
denen, aldus spreker. Het eindoordeel viel
niet gunstig uit voor de genezers, maar
men had deze patiënten toegewezen, die
ongeneeslijk ziek waren.
De vele onderzoekingen, waarbij prof.
Tenhaeff zelf ook dikwijls betrokken is
Als bij vervoer per vrachtauto van
gevaarlijke stoffen door een breuk in
de tank of de verpakking de lading
zich in de lucht of over de weg ver
spreidt dan wel in brand vliegt, zullen
snel effectieve maatregelen moeten
worden genomen om het gevaar en de
schade te beperken.
Alleen als bekend is welke chemi
sche stof werd vervoerd en van welke
aard het gevaar is, zullen de juiste
maatregelen kunnen worden genomen.
Het is zeer belangrijk om te weten wat
wél en wat niet kan worden gedaan.
Bij een ongeval zal een deskundige
vaak niet meteen ter plaatse kunnen
zijn, vooral niet doordat de meeste
brandweercorpsen niet over deskundi
gen op dit zeer speciale gebied beschik
ken. De enige oplossing is te zorgen dat
in de wagen een kaart aanwezig is,
waarop de aard van het gevaar en de
te nemen maatregelen duidelijk zijn
aangegeven.
Zulke kaarten zijn door de Algemene
Verladers- en Eigenvervoerders Orga
nisatie (E.V.O.) in samenwerking met
de Vereniging van de Nederlandse Che
mische Industrie samengesteld.
De E.V.O. heeft de bedrijven die ge
vaarlijke goederen vervoeren dringend
aangeraden van deze kaarten gebruik
te maken. Geadviseerd wordt bij elk
transport een kaart in de cabine te han
gen boven of naast de chauffeursplaats
tegen de achterwand, opdat de kaart
voor iedereen duidelijk zichtbaar is.
De chauffeur dient uiteraard onmid
dellijk na een ongeval de politie resp.
brandweer te alarmeren. Snelle samen
werking tussen deze twee instanties is
dan gewenst. Zonodig zal deze worden
geïntensiveerd, zo heeft de Hoofdin
specteur van het brandwezen de E.V.O.
desgevraagd medegedeeld.
De kaarten worden vervaardigd en
beschikbaar gesteld door de E.V.O.
handelen. Men maakt de wonderlijkste
zaken mee: in gemeente A zal een re
chercheur een genezer verbaliseren en in
gemeente B zal een rechercheur dezelfde
genezer komen vragen of hij zo vriende
lijk wil zijn even bij de echtgenote van de
hoofdcommissaris te komen, omdat deze
zo'n last heeft van rheumatische aandoe
ningen.
Als deskundige bij een rechtbank had
spreker het zelfs meegemaakt, dat de pre
sident van de rechtbank patiënt was van
de „verdachte onbevoegde".
Een grote categorie huisartsen staat niet
afwijzend tegenover de genezers, terwijl
een andere categorie al rood aanloopt als
het woord „genezer" in deze kring valt.
Als zodanig noemde prof. Tenhaeff de
Vereniging tot bestrijding van kwakzal
verij, een vereniging die goed werk zou
kunnen doen, maar niet ander dan scheldt
en genezers en onderzoekers verdacht
maakt.
Er is momenteel een stichting waar
van ook prof. Tenhaeff deel uitmaakt
die het vertrouwen heeft van de regering
en die belast is met het onderzoek van
bepaalde genezers.
Verrassende resultaten van <jeze stich
ting verhaalde spreker op smeuiige wijze.
VRAGEN
Prof. Tenhaeff kwam na zijn min of
meer historische inleiding tot enkele vra
gen. Geneest de genezer? Geneest de arts?
Of is het alleen maar verbetering bren
gen in de toestand van een bepaalde pa
tient.
Niet weg te cijferen vielen volgens
spreker de resultaten, die genezers hebben
geboekt met kinderverlammingspatienten.
Mensen, die totaal verlamd waren kunnen
zich weer bewegen. Zij zijn niet genezen,
maar hun toestand is wel verbeterd.
Welke mensen komen bij genezers? Niet
j alleen de minderontwikkelden. Integen
deel het grootste percentage komt uit de
middenstand en academici.
En waarom gaat men naar een genezer?
Het merendeel omdat men ten einde
raad is. Het gros hiervan is al bij een arts
geweest. Heel veel van deze mensen heb
ben uitsluitend functionele klachten en
zijn niet organische ziek. Gevallen die
medisch echt interessant zijn komen bijna
niet voor.
Gezegd wordt, dat het overgrote deel
van de genezers suggestie-therapeut is.
Spreker geloofde met prof. Rümke dat
suggestie bij bepaalde genezers niet
vreemd is, maarelke arts is mede
suggestie-therapeut, werkelijk geneeskun
stenaar.
Hierop voortbouwende kwam spreker
tot de vraag: hoe komt het dat de meeste
genezers kennelijk betere suggestie-thera
peuten zijn dan artsen?
Hiervoor had prof. Tenhaeff een inte
ressante verklaring. De huisarts van 50-60
jaar geleden was meer suggestie-thera
peut dan de huidige „fondsarts". De
„oude" arts had een vaderlijk prestige en
de fondsarts van vandaag en hiermee
niets ten nadele van de capaciteiten van
deze arts gezegd schrijft het recept al
op de trap. De moderne tijd is hieraan
niet vreemd, maar de beter geschoolde
arts van heden heeft ingeboet aan vader
lijk prestige, aan zelfvertrouwen.
En nu de genezer: deze heeft een ma
gisch prestige. Het grote publiek krijgt de
indruk, dat er minder of meer wonderen
gedaan worden. Er gaat een grotere sug-
gestiviteit uit van de genezers dan van
de artsen in het algemeen. Dit is tegen te
gaan door een veel betere psychologische
scholing van de artsen.
CONCLUSIE
De slotconclusie en de eigenlijke mening
van Prof. Tenhaeff: Ik ben een verklaarde
tegenstander van elke onbevoegde uitoefe-
U maakt zelf de prijzen
zo laag bij Albert Heijn!
59
ZAK 250 GRAM
GÉÉN 69 NU
BUTTERSCOTCH
WEEKRECLAME
middel
2 pak k 250 gram
LITERBLIK
LITERBLIK
PIAINAEN
■15
BLIK 30 STUKS
REUZE ZAK
MAGER
GELDERSE
500
GRAM
250
GRAM
250
GRAM
ZWAAR I
VLUGKOKENDE
HELE DROOGKOKENDE
PAK 500 GRAM
WEEKRECLAME
COCKTAIL
BLIK U STUKS
WEEKRECLAME
PER
FLES
100 GRAM
Een idee: geef een AH-cadeaubon?
Verras met St. Nicolaas of Kerst uw familie of
vrienden met een AH-cadeaubon. In elke AH-
winkel kunt u deze voor f. 5.- kopen. De ont
vanger kan. net als bij een boeken- of platenbon.
zijn aankopen tot een winkelwaarde van f. 5.-
in alle AH-wlnkels met deze cadeaubon betalen.
Onze winkels zijn vrijdag en zaterdag ook 's avonds geopend
Albert Heijn
ning van de geneeskunde. Hierin schuilt
een enorm gevaar voor de lichamelijke
en de geestelijke volksgezondheid, maar
de situatie van thans is ook onaanvaard
baar. De wet van 1865 wordt met voeten
getreden. Naar sprekers mening zou men
deze wet, in het kort gezegd, het beste
zo kunnen wijzigen, dat bona-fide gene
zers onder toezicht van artsen de gelegen
heid krijgen om te werken. De patient zou
eerst naar een arts moeten en deze zou
zer. De arts zou op de verdere behande-
hem kunnen „verwijzen" naar een gene-
deling door de genezer controle moeten
uitoefenen. Met een dergelijke wijziging
zou men tegemoet komen aan een grote
massa mensen, die toch naar genezers
gaat. En dan kan men in handen komen
van de charlatans, want er is heirleger
van charlatans onder de genezers. Zeer
gevaarlijke lieden.
Toch moeten we het kind niet met het
badwater weggooien. De bona-fide gene
zers zouden onder toezicht van artsen
hun praktijk kunnen uitoefenen.
Het is een heel precair onderwerp, dat
gaf prof. Tenhaeff toe, en hij sprak er
met schroom over, maar anderzijds reken
de hij het tot zijn zedelijke plicht hier
over van voorlichting te dienen.
Bij de verschillende vragen die gesteld
werden ging de professor nog even door
op de „bona-fide genezers" en de „char
latans".
De bona-fide zegt: zo gauw mogelijk
naar de dokter, terwijl de charlatans hun
„patiënten" van de dokter af houden.
Er schuilen verschrikkelijke gevaren in
de huidige situatie, waarin men zelf het
onderscheid niet kan maken. Gevaarlijk
zijn ook de genezers, die de pijn wegne
men, terwijl de kwaal voortwoekert.
Bezwaren had prof. Tenhaeff ook tegen
de Ned. Werkgroep van Paranormaal Be
gaafden, die diploma's uitreikt aan gene
zers, b.v. op grond van een bepaald aan
tal genezingen. Zo'n diploma wordt opge
hangen en de mensen zeggen: „da's een
goeie".
De beste genezers bevinden zich onder
de lieden die er geen geld voor vragen.
Zodra de zaak wordt vercommercialiseerd,
vermindert de behandeling.
Prof. Tenhaeff formuleerde zijn stand
punt aldus: Ik ben niet een soort be
schermheer van de genezers, ik observeer
slechts objectief. Er zijn hier en daar
nuttige kwakzalvers.
In het algemeen gezegd sta ik gematigd
afwijzend tegenover de onbevoegde gene-
1,per advertentie
t.m. 10 woorden, elk
woord meer 10 cent
Te koop banjo i.z.g.st. Dr.
Colijnstraat 56. Veenendaal.
Te koop: noodwoning. Te be
vragen G. de Wit, Smacht-
kamp 44. Opheusden.
Te koop z.g.a.n. kinderwagen,
uitneembaar 70.Tevens
pracht breimachine met 199
nld. voor 150.R. Kok.
Prins Bernhardlaan 12. Vee
nendaal.
Te koop aangeboden olie-
kachel merk Coleman. met
kamertank. 250.Brieven
onder nr. 1367 aan het bur.
van dit blad.
Een ROND A-corset geeft die steun
zonder dat u het merkt.
De speciale RONDA-baleinen hinde
ren u niet en zijn zodanig van vorm
dat zij niet kunnen steken.
Gortstraat 39
Telefoon 2321
Laat nu uw
l oude bed
J weer als
nieuw
maken
door een
vakman
NA AFSPRAAK 'S MOR
GENS HALEN 'S AVONDS
WEER THUIS
Jac. van Schuppen
Gortstraat 39 - Telef. 2321
Veenendaal
Werkster gevraagd voor 2
morgens per week. Aanm.
Donderdagavond van 6-8 uur.
Mevr. van Stempvoort. Lin-
denlaan 5. Veenendaal.
Voor St. Nicolaas geschenken
een mooie kist miskleur of
sigaren- sigaretten in diverse
aardige verpakkingen. Ook
de bekende tafel- en zak
Poppellaanstekers zijn bij
ons verkrijgbaar. W. v. Wal-
sem, Sigarenm. en Postagent
schap, Dr. Slot. de Bruine
plein 31. Tel. 2613. Veenen-
daal-zuid.
Te koop 150 9-weekse hen
nen. W. L. Leinweberstraat
1, Veenendaal.
Wolstretch Maillots, de ideale
winterdracht. Een practisch
geschenk. Kousenhuis TEM
PO, Zandstraat 84, Veenen
daal.
Te koop goudkleurige cocker-
spaniel pups. Akeleistraat 7.
Wageningen. Tel. 08370-3492.
Te koop studiepiano. Te bevr.
Mevrouw Engel-Olivier, Ker-
kewijk 9 (markt), Veenen
daal.
Verf voor elk doel, voor
schilder, industrie en handel
bij Handelsvereniging Zim
merman Zn.. Sandbrink-
straat 1, Tel. 2261. te Veenen
daal.
Te koop 850 Reds hennen, 8
weken oud. bij E. Bos. Arn-
hemseweg 6, Renswoude.
Prijsschieten, Prijssjoelen, op
maandag en dinsdag, 4 en 5
december. Prijsbiljarten op
2, 3, 4 en 5 december. Café
De Morgenster. Eist Utr.
Te koop aangeboden: nieuwe
transportfiets 90.Grote
snelweger 50.Herenfiets
25,Platen marmer 5,
Grote gekleurde glasplaten
5,B. W. Smudde. Dr.
Slot. de Bruineplein 1, Vee
nendaal.
„Supp-hose" steunkous. 100*/»
nylon, de ideale kous, geen
vermoeide benen meer. elas-
tieke onderkousen overbodig.
Kousenhuis TEMPO, Zand
straat 84, Veenendaal.
Te koop een grammofoon
mier. versterker, 5Va watt.
Splinternieuw. Westersingel
31. Veenendaal.
Rolschaatsen, voetbalschoe
nen, schaatsen, geitenwollen
sokken. Gazenbeek's U.S.A.
Hal. Holleweg 32, Veenen
daal.
Aangeboden: Marklin trein
met uurwerk, compleet met
rails enz. Kerkewijk 190,
Veenendaal.
A.s. vrijdag 1 dec. PRIJS-
SCHUTJASSEN. Café De
Morgenster, Eist Utr.
Te koop jongensfiets 6-10 jr.
Te bevr. Davidsstraat 2, Vee
nendaal.
Te koop hoog model kinder
wagen. Simon Stevinweg 12,
Rh enen.
Im. nappa jekkers 37,50;
bromfietsjekkers ƒ49,50; im.
nappa damesjasjes 49,50;
parka's met bont 69.50. Ga
zenbeek's U.S.A. Hal. Holle-
weg 32, Veenendaal.
Van particulier pracht Vespa
scooter te koop. Dr. Waller-
straat 14. Rhenen.
„Ten Cate" kwaliteitsnylons
vanaf 1,98, een klassemerk
in alle maten, ook maat 8V2
en de gewenste beenlengte.
Kousenhuis TEMPO, Zand
straat 84. Veenendaal.
Te koop salonameublement,
t.w. 2 crapauds, 2 makk. stoe
len, met salontafel. Te bevr.
Ferd. Bolstraat 25, Veenen
daal.
Geef een kampeerpresent.
Slaapzakken 14,90, pannen-
sets 7,50. kampeertafels
23.75, stoeltjes enz. Gazen
beek's U.S.A. Hal, Holleweg
32, Veenendaal.
Te koop 2 drachtige zeugen,
15 weken. Gebr. van Dijk,
De Eng, Ommeren.
Slachtkonynen te koop ge
vraagd. G. van Manen. De
Opslag 2, Eist Utr.
„DE BRUG" Spaar- en voor-
schottenbank. Agent: C. A. A.
v. d. Brink. Westersingel 35s,
Veenendaal.
Uw St. Nicolaasfeest ge
slaagd, als ARTIFOTO uw
filmprogramma verzorgt. Spe
ciaal voor verenigingen.
Hoofdstraat 84. Tel. 2289.
Veenendaal.
Autostalling te huur voor
luxe wagen. Te bevr. Wijn-
bergen's slagerijen. Sav. Loh-
manstraat 2, Veenendaal.
Biedt zich aan net meisje als
facturiste of voor andere
kantoorwerkzaamheden. Br.
onder nr. 1368 aan het bur.
van dit blad.
Mozaik-matjes a 3,—, alleen
bij de Houtspecialist, Patri
moniumlaan 55. Tel. 3520,
Veenendaal.
Huur voor een feestje en
feesten een leuk filmpro
gramma bij Artifoto, zowel
met als zonder geluid. Hoofd
straat 84. Tel. 2289. Veenen
daal.
Sint Nicolaas en Zwarte Piet
bij u thuis. Inl. Westersingel
123', Veenendaal, 's avonds
tussen 6-7 uur.
A. van Walsem, Sigaren
magazijn, Achterkerkstraat
26, Veenendaal, tel. 3179,
heeft ruime keuze in zak
en tafel-gasaanstekers, pij
pen, benzine-aanstekers, si
garen- en sigarettenkokers
en verdere rokersbenodigd
heden.
Woningruil van Ede naar
Veenendaal. Brieven onder
nr. 1369 aan het bur. van dit
blad.
Aangeboden zonnige 3-ka-
merwoning met grote ramen,
2e etage te Den Haag, 35.40
per mnd. Gevraagd woning
te Veenendaal. Inl. J. C.
Sluyter, Hofwijckstr. 54s, 2x
bellen. Den Haag. Tevens bij
het Nieuwsblad „De Vallei",
Parallelweg 10, Veenendaal.
Tel. 08385-2022.
(37) „Waar voert ge ons heen, Dipo?", vroeg Aram
lachend, nadat ze een hele tijd in een fiks tempo
hadden doorgereden. „Ik moet U eerlijk zeggen,
dat ik het landschap hier nauwelijks kan bewonde
ren!" Het drietal had de heuvels achter zich gelaten
en reed nu al een poos door een onafzienbare zand
vlakte, waar geen boom of struik de eentonigheid
van het landschap verstoorde. „Ik begin een be
hoorlijke dorst te krijgen en ik denk, dat het Kiru-
na niet anders zal vergaan!" voegde hij er aan toe.
„Ik stel voor om terug te keren!" Doch de dwerg
schudde zeer beslist het hoofd. „Binnen weinige
ogenblikken zult ge Uw dorst kunrten lessen!" ver
zekerde de dwerg. „En dan zult ge tevens een bron
aanschouwen, die zijns gelijke niet heeft!" Daarbij
keek hij op een eigenaardige manier naar Aram en
Kiruna. Zijn blik ontging de jonge krijger, doch
Kiruna verschoot van kleur. Zij wilde een opmer
king maken, doch Dipo legde snel zijn vingers op
de lippen en dreef zijn paard tussen de beide an
deren in. Geen van drieën bemerkten zij de zwarte
stippen, die acher hen aan de horizon verschenen
waren en snel naderbij kwamen. „Snel, mannen",
spoorde Gallash zijn mannen aan. „Zij gaan naar
de Bron der Eeuwige Ketenen! Wij moeten hen in
halen, vóór het te laat is!"
(wordt vervolgd)
