Moeder XÏS
BABYDEüMürS!
rppAPF)
Uw koffer
staat klaar
Bosch!
r J v
van den bc
dscK *j
Weggeef
Prijzen
zeer speciale prijzen
Volgende week met vakantie?
vanaf 7.50 tot 140,-
Jan van Schaffelaar sprong van de toren
te Barneveld
HISTOR
RENSWOUDE
Waarom geen eisen aan valhelmen
gesteld
25 °/0 Korting
Bolderman
Verkoop zaterdag 14 juli
l halen, 1 betalen
10 KORTING
I
DERDE BLAD „DE VALLEI'
VRIJDAG 13 JULI 1962
Nr. 56
16 JULI 1482 480 JAAR GELEDEN
Hij gaf zijn leven voor zijn soldaten
WP. VAN DIJK
BEJAARDEN WAREN UIT
Jeugd,
-puistjes
Wacht niet tot het uiterste
Drukkerij „De Gelderse Vallei"
RIJBEWIJZEN
C. BOLDERMAN
\J00luol
ift OooJ
cwifre ölcy^ena^detitiq,
JOÓlaal UocX^i 't
naaimachinehuls
De nieuwste dessins tegen extra lage prijs
Op al onze andere
ZOMER- en
WINTERSTOFFEN
Vanaf 90 cent per meter
Voor veilig sturen
Mijn naam is Theo Berens
n.v. V. A. B. KIRPESTEIN, Industrielaan 12, Veenendaal
U kunt kiezen uit tientallen soorten, maten en kleuren
Hoogstraat 9-11 Telefoon 2292
Veenendaal
IM -UE KEN modes
COLBERTS
van 59,75 voor 35,
PANTALONS (Terlenka)
van 42,95 voor 25,
PULLOVERS (zuiver wol)
van 32,90 voor 16,
VESTEN, zonder mouw (iets leuks)
van 22,75 voor 12,75
ZOMERJASJES
van 37,95 voor 15,
HOEDEN (erg mooi)
van 19,75 voor 9,95
PETTEN
van 6,75 voor 2,75
DASSEN (wasbaar)
van 7,50 voor 1,25 en f 0,95
BLOUSONS (heel vlot)
van 22,75 voor 15,—
ZWEMBROEKEN
van 6,50 voor 1,95
?nz. enz.
ALS KLAP OP DE VUURPIJL OP
ONZE RESTANTEN OVERHEMDEN
Op alle goederen buiten de opruiming
PATKIMONIUMLAAN 46 TEL 3262
VZC gaf zich in laatste minuut
gewonnen
DE LEZER
Een dezer dagen fietsten we van Amersfoort naar Barneveld. Zo maar, voor ons
genoegen. Het weer was vrij goed. Een welwillende zon gunde het landschap
haar stralen, maar gaf ook nog enkele wolkenpartijen een plaatsje aan de
horizon. Hoog opstapelend toonden de wolkenmassa's haar bolronde witte kop
pen, scherp aftekenend tegen een diep-blauwe lucht Rondom ons waren de
landerijen, de boerenplaatsen, de bosjes Een stukje wei, een veldje koren,
wat hakhout Eenvoudig, vriendelijk, afwisselend We waren binnendoor
gegaan, over een smalle, maar goede weg, via Hamersveld en Stoutenburg. Er
was vrijwel geen verkeer. De rust om ons heen, de verbondenheid met de lande
lijke omgeving, deden cnze gedachten teruggaan naar vroeger tijden. We her
innerden ons gedeelten uit het dikke boek van Oltmans: „De schaapherder",
een boek dat de Middeleeuwse geschiedenis van Amersfoort beschrijft. Van
Amersfoort en de omgeving, waar we nu doorheen fietsten.
En wie aan Barneveld denkt, denkt
aan die merkwaardige geschiedenis van
Jan van Schaffelaar. Te Barneveld
aangekomen, gingen we dan ook regel
recht naar de bewuste toren, waar de
edelman vanaf sprong, teneinde het
leven van zijn krijgsmakkers te sparen.
Midden in het plaatsje staat de toren,
vlak daarnaast het standbeeld van Jan
van Schaffelaar.
Wat nietig staat hij daar naast de
in vergelijking machtige toren. Verkeer
raast er voorbij. Winkelpuien van mo
derne zaken, een zelfbedieningswinkel,
een meubelzaak omlijsten het kerk
pleintje. Het was heel moeilijk om ons
de geschiedenis voor de geest te halen.
Het opschrift hielp ons: „Jan van
Schaffelaar stierf in 1482 de helden
dood alhier". 1482. We rekenden terug,
we trokken af: 1962 min 1482, dat is
480. Dus precies 480 jaren geleden ge
beurde het
DIE GOEDE OUDE TIJD
Och, we kenden de geschiedenis wel.
De toren werd belegerd. De vijand eis
te het leven van de aanvoerder
de anderen zouden dan in leven blij
ven En de edelman sprong De
meester op school had het ons vroeger
verteld. Oltmans gaf nadere details.
Maar wat deed Jan van Schaffelaar
daar op die toren? Hoe kwam hij daar?
Wie waren zijn vijanden.
Een paar dagen later zijn we in de
leeszaal van Amersfoort aan het speu
ren gegaan. En zo lazen we nog eens de
geschiedenis van de man, die zich op
offerde voor anderen Een krijgs
man, in later tijd door de dichter Tol
lens bezongen; we lazen een stukje va
derlandse geschiedenis. Toen we zo
langs de gemoedelijke dorpen fietsten,
verlangden we er naar om altijd die
stilte, die rust te mogen ondergaan.
Verlangden we naar vroeger tijden,
Maak 't mooi -
schilder zelf -
kies het beste - gebruik
speciaal Yoor U gemaakt!
I atrimoniumlaan 50 - Tel. 2777
W&' «enendaal
BOERDERIJBRANDEN MEI 1962
De Hoofdinspecteur voor het Brand
weerwezen van het ministerie van Bin
nenlandse Zaken deelt mede, dat in
branden zijn voorgekomen, waarbij de
de maand mei 1962 dertien boerderij
boerderij vernield of zwaar beschadigd
werd.
Twee van deze branden kwamen
voor in Groningen, twee in Drenthe,
één in Overijssel, drie in Gelderland,
één in Noord-Holland, één in Zeeland,
twee in Noord-Brabant en één in Lim
burg.
De directe schade door deze branden
aangericht wordt geraamd op 634.500
gulden.
Twee van deze branden werden ver
oorzaakt door het spelen met vuur,
één door een dieselmotor van een
melkinstallatie, één door een benzine
motor, één vermoedelijk door kortslui
ting, één door brandstichting, één door
blikseminslag, terwijl in zes gevallen
de oorzaak onbekend bleef.
Bij deze branden' kwamen om: 44
koeien, 24 varkens en 450 stuks klein
en pluimvee.
Een jacht in de Seine moest er aan te
pas komen als decor voor dit vakantie
avondtoilet dat Maggy Rouff heeft ge
maakt uit een Deens donker geruite
katoen.
toen alles op z'n elf en dertigst ging
Maar bij het lezen van de geschiede
nis, zo in het laatst van de Middel
eeuwen, waren we niet meer zo jaloers
op onze voorouders van toen, want we
lazen over de Hoeksche- en Kabel
jauwse twisten. En dat was niet zo
maar ruzie maken, neen, dat was een
volksberoering.
De ene partij moordde de andere zo
veel mogelijk uit, steden werden plat
gebrand, huizen geplunderd, moord en
doodslag waren normale gebeurtenis
sen. Elke partij koos partij, iedere edel
man was legeraanvoerder
„IC EN WIL U GEENEN LAST
BRENGHEN
Och, eigenlijk was het gebeuren in
Barneveld. krijgskundig bezien, geen
feit van grote betekenis. De gehele ope
ratie rond de Barneveldse toren was
een onbetekenend voorval. Er werd
immers dagelijks gevochten
Het zat zo: Jan van Schaffelaar lag
met zijn soldaten, een Kabeljauwse
afdeling, in Roozendaal. Maar eigenlijk
was de Vèluwe zijn terrein. In de buurt
van Barneveld was zijn kasteel Maar
ja, de tijden waren - zoals gezegd -
rumoerig en soldaten werden van her
naar der gestuurd
Bisschop David van Bourgondië nu,
was leenman van Keizer Maximiliaan
van Oostenrijk over de Veluwe. Jan
van Schaffelaar was dus in dienst van
de Bisschop. Nu had - het wordt wat
ingewikkeld - hertog Jan van Kleef
echter op die Veluwe enkele dorpen en
steden in zijn bezit. Zogenaamd tijde
lijk, maar hertog Jan rekte deze tijde
lijkheid steeds verder uit. Hij trachtte
zelfs zijn invloed in het gebied van
Bisschop David te vergroten.
De bisschop zat echter ook niet stil.
En zo gelastte hij Jan van Schaffelaar
om zich met een aantal ruiters - 19 in
getal - naar Barneveld te begeven om
deze stad op Jan van Kleef te verove
ren. Het leek een zacht gekookt eitje,
want anders had Jan van Schaffelaar
wel meer soldaten meegenomen. Spoe
dig waren dan ook de toren en de kerk
in het bezit van de aanvallers.
Dit vernamen echter de Hoeksche
Amersfoorters. Samen met de Nijkerk-
se ruiters gingen de Amersfoorters op
weg naar Barneveld om Van Schaffe
laar te verdrijven. Ze waren zelfs be
wapend met donderbussen, voor die
tijd modern.
De sterke overmacht van deze plot
selinge vijand was te groot voor het
kleine groepje Kabeljauwen, dat zich
in en op de toren bevond. Zij trachtten
door onderhandelingen vrije aftocht te
krijgen. De Amersfoorters eisten ech
ter, dat de belegerde soldaten hun aan
voerder naar beneden zouden gooien.
De rest zou dan vrij zijn. Maar de in
het nauw gedreven soldaten weiger
den
Toen nam Jan van Schaffelaar het
bekende, moedige besluit. „Lieve ge
sellen", zei hij, volgens de historicus
Antonius Matthaeus, „ic moet ummer
sterven, ic en wil U geenen last bren-
ghen Hij ging op de torentrant
staan en sprong naar beneden Zo
liet hij zijn leven voor zijn krijgmak-
kers en met Tollens zeggen we:
Het krijgsvuur bluscht, de brand gaat
[uit,
En 't schriktoneel wendt af;
Maar de eerkroon, aan geen zwaard
[ten buit,
Omtuilt het heldengraf
Dinsdagavond zijn de ouden van da
gen, terugkomende van hun jaarlijkse
uitstapje, feestelijk ingehaald. De tocht
was begonnen 's middags ongeveer
12.45 uur.
De stoet werd geëscorteerd door twee
motorrijders, die er de gehele reis pri
ma in slaagden de stoet bij elkaar te
houden. De tocht ging eerst naar de
Amerongse berg. Hier hoopte men een
vergezicht van Renswoude te zien
Jammergenoeg werd dit verhinderd
door iets nevel.
Na hier even gestept te hebben zette
de stoet zich in beweging naar Doorn.
In het kasteel Doorn werd de thee ge
bruikt en was er even gelegenheid
voor conversatie. Het kasteel werd be
zichtigd en allen vonden de attributen
van de Keizer zeer interessant, o.m.
foto's, portretten en fantastisch zilver
werk.
Vervolgens werd de tocht weer aan
vaard naar Soesterberg. Hier viel een
drupje regen en jammergenoeg zag
men alleen enkele toestellen dalen en
geen opstijgen. Maar het beetje regen
kon de stemming niet drukken. Opge
wekt ging de reis naar de speel- en
dierentuin in Amersfoort, waar naar
hartelust werd geschommeld. Hier was
het dat de heer v. d. Heuvel (ordon-
nance) zijn voet verzwikte.
Om 9 uur werd begeleid door het
muziekkorps „Ons Genoegen" de stoet
ingehaald. Als slot van de reis werd
hen in gebouw Rehoboth nog koffie
en koekjes gepresenteerd. Dokter Ren-
ken bedankte in zijn slotwoord allen
voor de geweldige medewerking aan
het welslagen van deze dag. Ook bur
gemeester en mevr. Hosang maakten
de reis mee.
Van deze uit Zweden afkomstige stof
vervaardigde Jacques Heim een lang
avondtoilet. Het is een bedrukte ka
toenen popeline.
PUROL-POEDER
In opdracht van het Verbond voor Veilig Verkeer heeft het Centraal Bureau voor
de Statistiek een onderzoek naar de aard van het letsel, dat bij een verkeersonge
val betrokken bromfietsers en hun duopassagiers opliepen in december 1961 en ja
nuari 1962, ingesteld. Hierbij is komen vast te staan dat van de 21 door bekende
oorzaak om het leven gekomen bromfietsers er 19 overleden tengevolge van sche-
delbasisfracturen; een overleed aan de gevolgen van ernstig hersenletsel en aan de
gevolgen van het opgelopen hoofdletsel. Van de in deze periode omgekomen duo
passagiers van bromfietsers overleden drie aan de gevolgen van schedelbasisfrac-
tuur, terwijl van het vierde slachtoffer de schedel werd verbrijzeld.
Van de 1156 ernstige gewonde bromfiet
sers liepen 566 (49°/o) eveneens ernstig
hoofdletsel op: 54 waren het slachtoffer
van schedelbasisfractuur, 214 van een
zware hersenschudding. 184 hersenschud
ding en overige ernstige hoofdverwon
dingen en 114 zware hersenschudding en
overig letsel. Bij de duopassagiers een
zelfde beeld: van de 96 ernstig gewonden
liepen 38 (40°ernstig hoodletsel op. te
weten 3 een schedelbasisfractuur, 19 een
DE BROMFIETSER
zware hersenschudding, 5 een zware her
senschudding en overige hoofdverwondin
gen en 11 een zware hersenschudding en
overige verwondingen.
Het zijn deze gegevens die het Ver
bond voor Veilig Verkeer leidden tot de
conclusie, dat schedelverwondingen bij
bromfietsongevallen dikwijls optreden
waardoor het voor bromfietsers aanbe
velenswaardig zou zijn een valhelm te
dragen.
Hierbij wordt nu niet onmiddellijk
gedacht aan een zware valhelm, maar ook
zou reeds goede diensten bewijzen een
sierlijke „cap", met sterk materiaal ge
voerd.
In Frankrijk is het dragen van een
valhelm door zgn. „vélo-moteurs" sedert
1 april j.l. door de Overheid verplicht ge
steld. Buiten beschouwing latend of het
al dan niet wenselijk zou zijn dat de
Overheid in ons land een zelfde maatre
gel treft, is het Verbond van mening dat
het dragen van valhelmen wèl sterk moet
worden aanbevolen. Maar dan rust naar
de mening van het Verbond op de Over
heid de taak om ervoor zorg te dragen
dat met de meeste spoed normen worden
opgesteld, waaraan goed te keuren val
helmen hebben te voldoen: het is zaak
dat zij, die de gevolgen van een even
tueel verkeersongeval willen verzachten
door het dragen van een valhelm, de
overtuiging moeten hebben dat zulks
geen illusie is.
Niet de verplichtstelling, maar de vei-
lig-stelling is hier, letterlijk en figuur
lijk, „hoofd"-zaak.
doch bestel heden, zodat alle zorg
aan Uw drukwerk besteed kan worder
Zowel'voor familie- als handelsdrukwerk naar
Parallelweg 10
tel. 2022*
Veenendaal
Voor al uw
is Uw adres:
AUTO- EN
SCOOTER-RIJSCCHOOL
Jan Steenlaan 65
Telefoon 3705
Les in: OPEL REKORD
OPEL BLITZ vrachtwagen
HEINKEL scooter.
Iedere maandagavond
20.00 uur theorie les.
1862
1862 1962
KERKEWIJK 9 -TEL.3043
dan een auto bij
huren.
Verhuur van:
OPELS REKORD
VOLKSWAGENS
RENAULT EN
V.W. BUSJES
Jan Steenlaan 65
Telefoon 3705
Als verkoper van Opel-automobielen kan
ik u geen goedkope opruimings-aanbieding
doen. Wel kan ik u verzekeren, dat u
„opgeruimd" uw nieuwe Opel start, om
gedurende de lange levensduur te onder
vinden, dat u een „goede koop" hebt ge
daan. Voor een demonstratie kunt u mij
bellen onder nr. 0 8385-2450.
WATERPOLO
Eindelijk was het water zo op tem
peratuur, dat er woensdagavond in „Berg-
bad" kon worden gespeeld. Hoofdschotel
was de wedstrijd V.Z.C. 1 D.K.W. I
(Barneveld). In de eerste spelperiode ging
de strijd gelijk op. D.K.W.-middenvoor
v. d. Spoel gaf de beste kans weg, maar
zijn clubgenoot startte te laat en het was
Broekhuis die in de tweede periode voor
DKW de score opende (0-1).
Cel Slotboom antwoordde daarop met
één van zijn befaamde boogballetjes, dat
evenwel mislukte. Even daarna lukte het
beter en de Barneveldse keeper had het
nakijken (1-1).
Een achterwaarts schot van Broekhuis
verraste keeper Bakker volkomen (1-2).
In de derde periode werd er opvallend
meer gezwommen en daardoor kreeg de
DKW-ploeg gevaarlijke kansen. Toch
kwam van Veenendaalse kant een doel
punt; H. van de Loosdrecht maakte met
een gericht tweemeter schot gelijk (2-2).
Nadat Broekhuis 2-3 had gemaakt kreeg
Cel Slotboom de bal toegespeeld door H.
van de Loosdrecht. Hij werd echter zwaar
afgedekt en schoot tegen de borst van de
Barneveldse doelman. De bal stuitte af,
Slotboom reageerde subliem en schoot in
3-3.
Toen de vierde periode inging leken er
goede kansen voor VZC in te zitten, maar
een ver schot dat onder de armen van
Jan Bakker doorging was het keerpunt.
Het wilde niet meer aan de Veenendaalse
kant en DKW kon daarna nog twee keer
doelpunten. Een stand, die de verhou
ding niet goed weergaf, want VZC gaf
tot het laatst goed partij.
De VZC-adspiranten verloren met 4-1
van een veel meer uit de kluiten gewas
sen Vahalisploeg uit Tiel. De Tielenaren
speelden een onbezonnen spelletje, waar
door de score opvallend laag bleef.
Op de tentoonstelling de E-55 te
Rotterdam kon men destijds in heb
paviljoen „Miljoenen Jaren" een 3 me
ter hoge klok aanschouwen, de z.g.
„Geologische Klok". De wijzers draai
den over 24 gelijke parten als bij een
gewoon uurwerk, maar de kleurige af
beeldingen van planten en dieren toon
den duidelijk aan, dat het hier ging
om de geschiedenis van een miljard ja
ren leven op aarde.
Wat bij een gewone klok seconden
zijn, werden hier perioden van mil
joenen jaren en 'n enkele blik op de
klok liet duidelijk zien, hoe het leven
op aarde zich in de laatste miljard ja
ren ontwikkelde. Dit aandachtig be
schouwende, werd men met ontzag en
bewondering vervuld voor de Schep
per. die dit wonderwerk heeft totstand
gebracht.
„Wie toch kan de diepten van Gods
wonderwerk doorgronden? Wat God
bestiert worde door geen dom verstand
geschonden." En komt bij ons vanzelf
de vraag op: zou het leven op aarde
geen hoger en beter aanzien verkrij
gen, indien het bestaan van ieder
schepsel werd geëerbiedigd?
In deze z.g. verlichte 20e eeuw toch,
zien wij, waar wij ook kijken, slacht
offers bij duizenden, ja miljoenen zelfs.
Van overstromingen, aardbevingen,
oorlogen, epidemieën, verkeer, ja, van
haat, machtswellust en onbegrip.
Tot de slachtoffers der huidige sa
menleving behoren ongetwijfeld ook de
wilde dieren in circussen en dieren
tuinen. Hoe bestaat het, dat de Mens,
die zich Koning der schepping waant,
levende wezens, schepselen Gods nog
wel, veroordeelt tot kunstenmakers en
hen de rol toebedeelt van narren en
marionetten?
Hoe onbeschaafd en onchristelijk de
schatkamer der Natuur te ontvolken en
aan hun Goddelijke bestemming te ont
trekken? Een enkele blik op de Geolo
gische Klok doet ons inzien, hoezeer
wij het wonderwerk van de Schepper
hiermede geweld aandoen. Wij leven
in een z.g. beschaafde, Christelijke sa
menleving van ongekende welvaart;
ons leven is tot 'n redelijk en zedelijk
levenspeil gestegen?
Dat wij er naar handelen en de die
ren de faire kans geven naar hun aard
en bestemming te leven, z.m. in reser
vaten, teneinde hen voor uitsterving en
knechting te behoeden. Geen wilde
dieren meer in circussen als kijkspel.
De overheid van Zandvoort en Amers
foort ging voor; dat de overheid elders
volge. Religieus gefundeerd met het
Geloof als Daad: „uit Eerbied voor het
Leven."
Borgerink Fenema,
Commissie-lid F-II- cir
cussen/dierentuinen. Voor
zitter De Gelderse Vallei,
Ned Ver. tot bescherming
van Dieren.
Groot-Brittannië stuurde een bedrukte
katoen-satijn naar Lanvin Castillo, die
er een kort avondtoilet met bolero uit
ontwierp.
1
