mogen wij
daarmee spelen
AARDGAS
Voorkom voedselvergiftiging
Hitier goochelde met Engelse Ponden
Seller Set
HET PAARD IN DE WEIDE
- WATER -
ARAM
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 3 AUGUSTUS 19G2
Nr. 61
EEN AUTO VOL
SPEELGOED VOOR
DE KINDEREN IN
BENNEKOM
Verwelkomd
Verrassing
Toespraak
Nagekomen giften
BINNENKORT KAN NEDERLAND KOKEN OP
VOOR DE VROUW
1922
1962
mmmnsms
Puzzel vorige week
OPLOSSING PUZZEL Nr. 64
PARADOX
nylons
in de
nieuwe
mmtmtrnsffi
ESPRESSOi
ZEER BELANGRIJK VOOR ALLES WAT LEEFT
De Heer
der
slangen
Onze taal kent helaas geen woorden om de blijd
schap en de vreugde te beschrijven van de meer
dan twintig gehandicapte kinderen in het Phila-
delphia-vakantiehuis in Bennekom, toen daar even
vóór de vakantie het eindresultaat van de actie
„Heeft u nog wat speelgoed over?" werd aange
boden. Dit resultaat van een actie op zeer korte
termijn was in één woord formidabel Hetgeen
gegeven was varieerde van kleine speelgoed-auto-
tjes tot enorme poppenhuizen en grote beren en
alles nog in prima staat. Geen wonder dat zowel de
directrice als de kinderen met stomheid geslagen
waren, toen er geen eind aan de stroom speelgoed
scheen te komen. Wanneer er ooit een gift zo dank
baar aanvaard werd en zo op zijn plaats is, dan
was het wel hier
Omdat vooral ook de neven en nich
ten van Tante Jos zo hun best gedaan
hadden om de actie te doen slagen,
werden bij loting drie afgevaardigden
aangewezen die bij de aanbieding aan
wezig mochten zijn.
Het waren Pleuntje van Laar uit
Rhenen, Joke Jansen uit Eist en Ton-
ny v. d. Weert uit Veenendaal, die
met ons de reis naar het mooie vakan
tiehuis in Bennekom maakten.
We werden allerhartelijkst verwel
komd door de directrice. Er moest nog
even gewacht worden op de deputatie
van Philadelphia uit Veenendaal die
de eerste stoot tot de speelgoed-actie
heeft gegeven en die al het ingezamel
de speelgoed mee zou brengen.
Even over achten arriveerde de de
putatie en het leukste van alles was,
dat zelfs de directrice niet wist wat
wij nou allemaal precies kwamen doen.
Het zou niet lang meer geheim blij
ven. De meer dan twintig gehandicap
te kinderen werden even stil toen er
een groep vreemde mensen de recrea
tiezaal binnen stapten. Een mooie zaal
maar zonder speelgoed!
De stilte duurde niet lang. Vlugge
handen begonnen met het uitladen van
het speelgoed, dat in de recreatiezaal
werd opgestapeld.
Die stapel werd steeds groter en
groter. De kinderen, eenvoudig van
geest, moesten het allemaal nog
even verwerken. Toen „Oh
Kijk nou eens Kijk nou eensl
Mogen wij daar mee spelen
„Nog méér nóg méér nóg
méér ...!"- ze schreeuwden het uit
van vreugde. Ze kwamen ogen en han
den tekort. Eerst helemaal geen speel
goed en nu, in tien minuten tijds, een
grote berg poppen, poppenwagentjes,
een wieg, een sjoelbak, fluiten, trom
mels, ja en wat eigenlijk niet?
Ontroerend - dat is het beste woord
om de reacties van deze kinderen te
beschrijven.
Mijnheer Bulsink uit Veenendaal.
promotor van de aktie, hield een korte
toespraak, zo maar spontaan in het
midden van de recreatiezaal en de
ronddansende kinderen.
Hij herinnerde aan de dag dat de
afd. Veenendaal het tehuis bezichtigd Munnikenweg 23; Lenie v. d. Bis, Zand-
had. „Het viel ons op dat er zo weinig
speelgoed was en wij hebben toen ge
zegd er moet iets komen. Dank zij de
medewerking van „De Vallei" is het
een grootse actie geworden en wij zijn
dan ook blij dat het blad ons initia
tief heeft overgenomen. Doch laten we
vooral dank brengen aan alle gevers
en geefsters, o.w. in het bijzonder de
jeugd!", aldus de heer Bulsink.
Vervolgens bood Joke Jansen uit Eist
straat 77; Hennie Spies, Buurtlaan 26;
Henk Scholten, Heemskerkstraat 47; Kees
Donkelaar, Pr. Bernhardlaan 55; A. v. d.
Kraats, Kerkewijk 66; Jan Croes. Eiken
laan 4-bis; Pia Blom; Henneke v. d.
Bosch, Kerkewijk 45; Gert Jan de Haas.
Markt 16; Jeanet v. Hunnik, Hoofdstraat
35; Marja Hoogeboom, Populierenlaan 6;
Hennie v. Dijk, Wilhelminastraat 25; Bos
van Leeuwen, Kees Blom, Kees v. d.
Haar, Jan vermeerstraat 15. Allen harte
lijk dank!
de directrice een present aan, waar
op de directrice met haar kinderen 'n
driewerf hoera aanhief.
Nogmaals, zo er ooit grote dank is ge
weest voor iets dat geschonken werd, dan
was het hier in de recreatiezaal van het
Philadelphia-tehuis in Bennekom. De drie
kinderen van Tante Jos hebben het met
eigen ogen gezien en zelfs zij werden er
stil van.
Daarom hulde aan alle gevers en
geefsters. U kunt er van verzekerd
zijn dat uw gift de juiste bestemming
heeft gekregen!
Na de sluiting van de aktie ontvingen
wij nog speelgoed van: Willem Uitten-
bogaard, Dr. Colijnstr. 19-1; Gerda Hen-
driksen, Prunuslaan 6 (Rhenen); Bram
Janssen, Groenelaan 7, Jan Schuilenburg,
Onlangs werd in de provincie Groningen een grote hoeveelheid aardgas ontdekt.
Naar schatting is het aardgasoppervlak zeker 150 miljard kubieke meter groot, doch
het is geenszins uitgesloten, dat deze hoeveelheid nog groter is, omdat men binnen
kort weer opnieuw gaat boren. Op basis van de thans bekende hoeveelheden aardgas
in Nederland, kan men 20 jaar lang ongeveer 27 procent van de huidige totale ener
giebehoefte dekken. Dit betekent een revolutionaire ontwikkeling in onze energie
behoefte.
De directrice hield een gezellig praatje
met de drie afgevaardigden van de speel
goedactie. Het zjjn v.l.n.r.: Tonny v. d.
Weerd uit Veenendaal; Joke Jansen uit
Eist en Pleuntje van Laar uit Rhenen.
„Een beer een grote beer". De kleine peuter, op schoot bij de zuster, kon er alleen
maar naar kijkenzo verbouwereerd was ze. Haar kollegaatje links kijkt
gespannen toe.
U hebt waarschijnlijk wel eens zomerdiarree gehad. En anders toch wel iemand
in uw naaste omgeving: een familielid, uw buren, een medewerker op het werk.
Veel mensen, misschien ook u, beschouwen het optreden van buikpijn, koorts
en heftige diarree in het warme jaargetijde als iets onvermijdelijks. Dat is het
niet. Onze „zomerdiarree" hebben we in 99 van de 100 gevallen te wijten aan
onze zorgeloosheid wat betreft persoonlijke hygiëne en hygiëne bij de bereiding
van ons voedsel. De onaangename verschijnselen worden veroorzaakt door be
smetting met een bacterie, de salmonella. Deze bacterie kan vaak óp of in voe
dingsmiddelen voorkomen, hetzij door besmetting van „buitenaf", hetzij doordat
en dat komt vooral bij vlees voor het dier zelf besmet was.
Wanneer de salmonella in kleine hoeveelheden aanwezig is, merken we er
niets van. Alleen wanneer hij zich sterk vermeerderd heeft, is gevaar voor onze
gezondheid te duchten. In een warme atmosfeer kan deze bacterie zich het beste
vermenigvuldigen. Dit is de reden dat de ziekteverschijnselen vooral in de zomer
optreden.
Geef de bacteriën geen kans! Zorg,
dat zij zich niet kunnen vermenigvul
digen: bewaar het voedsel bij lage
temperatuur; bereid het zo snel moge
lijk.
Van belang zijn de volgende punten:
Gebruik vers vlees. Bedenk, dat de
slager het vlees in zijn koelinrichting
of gekoelde toonbank beter kan be-
JUBILEUM-AANBIEDING
Geheel stalen herenhorloge met
centrale sekonde-wijzer. Schokvrij.
Onbreekbare veer. Waterproof.
Lichtgevende wijzers en cijfers
42,50
Goud - Zilver - Uurwerken
Horizontaal: 1 ido, 4 nabob, 8 wel, 11
Ermelo, 13 ober, 16 ah, 18 keep, 19 kree,
20 pa, 21 pen, 23 er, 24 Nico, 25 ros, 26
eens, 28 bleu, 29 Eos, 30 orde, 31 te, 32
slinger, 35 Ede, 36 lade, 38 orde, 39 re,
40 do, 41 ent, 43 i.e., 44 li, 45 Erie, 47
soes, 49 non, 50 Engelen, 53 L. S., 54
Nice, 55 oei, 56 raak, 58 Lech, 59 pol,
60 klak, 61 Be, 62 oer, 64 Ir, 65 maar,
66 tree, 68 ma, 69 karn, 70 Voorst, 72
bot, 73 groen, 74 pal.
Verticaal: 2 de, 3 ork, 4 Neer, 5 alp, 6
Bo, 7 Borculo, 8 wee, 9 er, 10 hap, 12
mees, 14 beo, 15 das, 17 Heerde, 19 kies,
20 pose, 22 Nede, 24 nl., 25 roge, 27 Ne,
28 bede, 29 ende, 30 Oerle, 31 Ta, 33
iris, 34 reine, 36 Loil, 37 Ens, 40 drei,
42 tolk, 44 Lochem, 45 egel, 46 eerlang,
48 es, 49 Nico, 51 Noor, 52 maar, 54 ne,
57 A.K., 58 leer, 59 pil, 60 kar, 61 bron,
63 ras, 65 mat, 66 toe, 67 esp, 69 k.o.,
70 v.o., 71 Ta.
Een van Nazi-Duitslands best bewaarde oorlogsgeheimen is nu aan de open
baarheid prijs gegeven. Het is de „Aktion Krüger", de grootste valsmunterij
uit de geschiedenis en een van Hitlers geheime economische wapens in de
tweede wereldoorlog: de productie van valse Engelse ponden tot een waarde
van 8,4 miljard gulden, die de Engelse geldmarkt volledig moest ontwrichten.
Volgens Hitier zou er door deze infiltratie met valse ponden een chaos in Enge
land ontstaan, die de weegschaal ten gunste van Duitsland zou doen doorslaan.
De snelle opmars van de Amerikaanse troepen haalde een streep door de reke
ning, maar door een toeval kwam een deel van de valse ponden toch nog in
circulatie.
Momenteel moet ons land 40°/» van de
energiebehoefte importeren, maar door
dit enorme aardgasveld zou Nederland in
plaats van te importeren kunnen gaan
exporteren en deze positie lange tijd kun
nen blijven innemen.
RESTEN VAN DIERTJES
Aardgas kan alleen uit een petroleum-
houdende en veenderige bodem opstijgen
en is ontstaan uit de overblijfselen van
ontelbare in zee levende microscopische
diertjes, die vroeger, toen de streken
waar nu aardgas wordt gevonden nog
door de zee werden overspoeld, zijn ge
storven. Indien de afgestorven resten van
deze diertjes niet geheel verrotten door
gebrek aan zuurstof, gaan zij onder de
druk van de op hen stapelende aardlagen
over in koolwaterstoffen. De grootte van
die waterstofmoleculen maakt uit of er
olie of gas tijdens het miljoenen jaren
durende proces wordt gevormd. Reeds in
1904 is men begonnen met verkennings
boringen. Dit geschiedde toen door de
Dienst der Rijksopsporing. Later nam de
Bataafse Petroleummaatschappij dit werk
over, maar belangrijke resultaten werden
niet geboekt. Na de oorlog werd door de
Shell en de Standard Oil of New Jersey
een N.V. in het leven geroepen, die de
naam Nederlandse Aardolie Maatschappij
(NAM) kreeg en ons land ging aftasten
en de bronnen ging exploiteren.
GESCHIEDENIS
Het gebruik van gas voor de industrie
of huishouding is niet iets van de laatste
jaren. Bekend is, dat de Maastrichtenaar
Jan Pieter Munckelers al in 1774 doelbe
wust gas uit steenkolen bereidde door
kolen in een geweerloop te verhitten. Het
aldus ontwikkelde gas gebruikte hij voor
verlichting van zijn huis.
Onafhankelijk van hem bestudeerde de
Engelsman William Murdoch de bereiding
van gas uit steenkool en in 1802 slaagde
hij erin. Hierna volgden verschillende
verbeteringen en werd het ook aange
wend voor kook- en verwarmingsdoelein
den. Vooral het gebruik van verwar-
mingsgas nam een enorme vlucht toen
in 1826 te Amsterdam de eerste gasfabriek
werd opgericht.
Het aardgas wordt steeds belangrijker
omdat het veel goedkoper is dan fabrieks-
gas. In Amerika bijvoorbeeld heeft de
aardgas- industrie zich tot één der om
vangrijkste takken van het bedrijfsleven
ontwikkeld. Er zijn daar bronnen, die al
meer dan 100 jaren worden geëxploiteerd
en die 300.000 ms per etmaal leveren, zo
wel voor fabrieken als huishoudelijke
doeleinden.
Butaangas of Butagas is een bijproduct
van de petroleumindustrie en wordt op
synthetische wijze bereid uit aard- en fa-
brieksgas. Het is echter vergeleken met
aard- en fabrieksgas aan de dure kant.
Geen wonder daarom dat, nu er 'n steeds
groeiende behoefte bestaat aan goedkope
energiebronnen, het vinden van aardgas
in de provincie Groningen voor Neder
land zeer belangrijk is.
De uitvoerder van het Duitse plan
was de ex-rechercheur van de Ber-
lijnse politie, Bernhard Krüger. Voor de
oorlog was hij expert voor muntver
valsingen van de recherche in de Duit
se hoofdstad. Na de oorlog werd Krü
ger gearresteerd en door de Engelsen
als oorlogsmisdadiger veroordeeld.
Vermoedelijk hebben de geallieerden
zelf Hitier het idee aan de hand ge
daan om door middel van vervalsin
gen de oorlog te winnen. De Engelsen
gooiden namelijk op gezette tijden bo
ven Duitsland valse bonkaarten af, om
de distributie van levensmiddelen te
saboteren. Toen de Duitse geheime
dienst zich eenmaal met het plan van
geldvervalsing vertrouwd had gemaakt,
werd in Berlijn een conferentie bij
een geroepen van militaire leiders en
alle deskundigen op het gebied van
muntvervalsing. Aanvankelijk waren
er bezwaren. Men dacht dat het onmo
gelijk was om het geld zo perfect na
te maken, dat er kans op succes zou
bestaan. Op de een of andere manier
kregen de Nazi's papier in handen,
dat niets verschilde van het echte En
gelse ponden-papier. Enkele proef
drukken werden gemaakt en toen deze
aan de experts werden getoond, moes
ten zij toegeven, dat ze nauwelijks van
echte biljetten waren te onderscheiden.
De productie op grote schaal kon nu
beginnen. Men koos voor de aanmaak
van het valse geld de veiligste plaats:
namelijk een concentratiekamp. Die
waren er in Hitler-Duitsland voldoen
de. Voordelen waren: er kwam nooit
iemand levend uit, wie teveel wist
werd geliquideerd en geallieerde agen
ten konden er niet binnenkomen. Pa
pier en machines werden aangevoerd
en onder leiding van Krüger begon men
met de bankbiljettendrukkerij. Begin
1945 was er voor totaal 8,4 miljard gul
den van de persen gevloeid. De Ameri
kanen begonnen toen echtér tot het
hart van Duitsland door te stoten. De
Duitsers moesten Sachsenhausen ont
ruimen en verplaatsten de valsemun
terij naar Linz in Oostenrijk. Maar
voor Krüger de zaak hier weer kon
opbouwen capituleerde Duitsland. Het
laatste bevel voor de valsemunters
was: gooi de kisten met bankbiljetten
in de meren.
Toch hebben enkele valse biljetten
kans gezien om Engeland te bereiken.
De kisten, die een tijdje op de bodem
van een meer in de buurt van Linz
hadden gelegen, barstten open en de
bankbiljetten dreven naar de opper
vlakte. De bewoners van de streek
visten hen uit het water en dachten
aan een geheime schat van Hitier. Nu
bleek hoe goed de pondbiljetten waren
nagemaakt, want de banken accep
teerden hen aanvankelijk voor echt.
Het heeft no^ geruime tijd geduurd
voor men de vervalsing bemerkte,
maar toen kwam ook aan dit geheime
wapen - dat het langste heeft standge
houden - een einde.
Een vogel kwam door 't open raam gevlogen,
Hij vloog beangst in 't rond
en stootte 't kopje wond'
aan een gesloten ruit, bij 't vruchtloos pogen,
de weg te vinden, die naar 't zonnelicht zou leiden.
Met een voorzicht'ge hand poogde ik het dier te vangen,
ik voelde hoe het naar de vrijheid moest verlangen.
Maar, bang, probeerd' hij steeds mijn hulp t' ontwijken,
hoe angstig groot moest hem mijn hand ook lijken,
hoewel toch slechts door medelij gedreven,
ik hem mijn hulp en bijstand wilde geven,
om uit gevangenschap hem te bevrijden.
En met een schok bedacht 'k, hoe ook ons leven
een staag ontwijken is van Hart en Hand,
die ons tot levensheil zijn aangeboden.
't Is ook bij ons, weerbarstig tegenstreven,
in plaats van een vertrouwend overgeven.
Zo blijven wij, achter onze eigen muren,
verlangend naar de vrijheid turen,
verlangend naar het verre, zonnige land.
Toch, hoe g' u weert, of als de vogel
vertwijfeld met de vleugels slaat
Gij kunt de vrijheid slechts verkrijgen,
zo gij u vdngen laat!
A. H.
waren dan u thuis. Bak of braad het
vlees zodra u het in huis hebt. Alleen
als u over een koelkast of een andere
zeer koele bewaarplaats beschikt, kunt
u rauw vlees iets langer bewaren. Doe
dat echter zo kort mogelijk; aan de
buitenkant kunt u niet zien of het
vlees besmet is. Bewaar ook de resten
gebraden vlees op een koele plaats.
Wees voorzichtig met gehakt, dat u
onder alle omstandigheden het beste
zo vlug mogelijk door en door gaar
kunt maken. Kook ook soepballetjes
extra door.
Vermijd in het warme jaargetijde
zoveel mogelijk het eten van rauw
of half-rauw vlees. Proef nooit rauw
gehakt.
Pak vlees, dat u in doorzichtige ver
pakking kocht, direct uit. De „hoes"
maakt, dat de juiste omstandigheden
worden geschapen voor een snelle ver
menigvuldiging van eventueel aanwe
zige salmonella-bacteriën: er kan geen
lucht bij en er is geen verdamping
mogelijk. Daarom is het fraaie uiter
lijk, dat het vlees in deze verpakking
houdt, zo verradelijk.
Wees nog schoner dan anders op uw
vaatwerk, hakbord, vorken en messen
en óók op uw handen. Bedenk, dat uw
handen besmet kunnen zijn en dat ze
de besmetting van het ene voedings
middel op het andere kunnen over
brengen. Was ze dus duchtig met water
en zeep vóór u met eetwaren in aan
raking komt. Dit geldt nog sterker
voor mensen die diarree hebben of ge
had hebben.
pak het voedsel zo min mogelijk
met de handen aan, ook als het toe
bereid is. Kunt u het niet vermijden,
was dan vooraf goed uw handen.
Dat er in de keuken een schone hand
doek moet hangen, spreekt vanzelf.
Weer huisgenoten die buikpijn en
diarree hebben uit de keuken en druk
ze extra op het hart hun handen veel
en goed te wassen, zeker na gebruik
van het toilet.
Wees altijd voorzichtig met de res
ten, maar vooral als het warm is.
kleuren
mmmmmè
v.a. 2.50
voor tieners en twens 1.95
FA. L. HET
Hoofdstraat 45, Telefoon 2165
Frans Halslaan 26. Telefoon 3044
De gevaren, die het paard in de weide bedreigen, zyn talrijk, maar kunnen veelal
worden voorkomen, als voldoende rekening wordt gehouden met de omstandigheden
die deze gevaren kunnen beïnvloeden. Hierover zei onlangs voor de radio de heer
Biesheuvel van de afdeling Veeteelt en Zuivel van het Ministerie van Landbouw en
Visserij o.a.
Zo kan het overmatig eten van veel
jong en weelderig gras, als het paard in
eens van de stal in de weide met over
vloedig jong gras wordt gebracht, maag-
en darmstoornissen tot gevolg hebben, die
zich o.m. uiten in hevige koliekkrampen.
Geleidelijke overgang van stalvoedering
op die met gras is wenselijk.
In het bijzonder bij merries, die pas ge-
veulend hebbben, dient men vooral wat
de hoeveelheid gras betreft, matigheid te
betrachten, omdat kolieken als gevolg van
ineens teveel gras eten, juist bij deze die
ren meermalen een zeer ernstig verloop
kunnen hebben.
Deze verschijnselen kunnen ook optre
den bij het verweiden van paarden van
een afgegraasde weide naar jong etgroen.
De verontreiniging van het Amsterdamse drinkwater door een fout van een
monteur in een rioolwaterzuiveringsinrichting in deze stad heeft een aantal
tyfuspatiënten veroorzaakt. Hierdoor werd de drinkwatervoorziening in ons land
in een actueel daglicht geplaatst en kwam tevens naar voren, dat in de meeste
gemeentelijke verordeningen betreffende het drinkwater een artikel voorkomt,
waarin onder meer wordt gesteld, dat de gemeente niet verplicht is tot schade
vergoeding aan de eigenaar van het perceel, de geabonneerde of de gebruiker,
wanneer schade wordt veroorzaakt door een wyziging in de druk of door de
kwaliteit van het water.
Onlangs kwam de drinkwatervoor
ziening weer in de publiciteit, doordat
in de gemeente Amsterdam, spoortjes
van roest in het water werden aange
troffen.
Water is belangrijker voor de mens
heid dan in het algemeen wordt aan
genomen. De mens zelf bestaat voor
bijna 70% uit water en kan evenals de
planten en de dieren niet zonder water
leven. Niet alleen tot instandhouding
van het lichaam is goed water onmis
baar, ook de zindelijkheid en de volks
gezondheid in algemene zin zijn on
denkbaar zonder gebruik van zuiver
water.
Voor het verkrijgen van zuiver water
is men in bijna geheel Nederland aan
gewezen op een waterbedrijf. Een wa
terbedrijf is echter niet iets van onze
tegenwoordige tijd want reeds in de
oudste tijden was men ervan overtuigd,
dat alleen op die plaatsen waar goed
(54) „Crimo, herhaalt Aram. „Dat is dus de man
achter de schermen! Ik vermoedde het al." Dan
vertelt het meisje haar triest verhaal. „Ik heet Syl
via en ben de dochter van een rijk koopman uit
Bari. Jonker Mario en ik kregen elkander lief, toen
ik als hofdame op het kasteel van zijn vader ver
toefde. Deze voelde echter niets voor een huwelijk
tussen zijn adellijke zoon en de dochter van een
gewoon burger. Crimo wenste, dat Mario met zijn
zuster zou trouwen, opdat hij, als de hertogdommen
van Barletta en Bari aldus verenigd waren, zijn
macht óver de ganse kustlijn van Napels zou kun
nen uitbreiden. Ik moest dus verdwijnen en nadat
de oude hertog van Bari, vertoornd over mijn om
gang met Mario, zijn goedkeuring had gegeven aan
Crimo's boze plannen, liet deze mij op een kwade
nacht uit mijn ouderlijk huis ontvoeren. Samson,
de worstelaar, en El-Kazzar, twee kermisklanten
van laag allooi, volvoerden deze schurkenstreek voor
klinkende munt. Zij hadden met Crimo besloten om,
nadat het huwelijk tussen Mario en Crimo's zuster
gesloten was, mijn vader, die zeer rijk is, een los
geld af te persen. Zodoende reisde ik, ongedeerd,
maar een gevangene van die vreselijke slangen-
meester, van de ene jaarmarkt naar de andere onder
de naam Suleikah. En nu gaat Mario, die mij zeker
dood waant en door legens om de tuin is geleid,
trouwen met Metella!" Haar stem stokt en het
meisje barst plotseling in snikken uit. Beschermend
legt Aram zijn hand op haar schokkende schouders.
„Het is nog niet te laat, Sylvia." zegt hij ontroerd,
„Samson heeft zijn straf reeds gehad, maar de an
deren zullen de hunne niet ontlopen, zowaar ik
Aram heet!"
(Wordt vervolgd)
drinkwater aanwezig was, gezondheid
en welvaart konden bestaan. Zo werd
b.v. al in het jaar 5000 voor Christus in
de stad Mokenjo-Daro in Brits-Indië
iets gedaan aan een watervoorziening.
Niet alleen echter in Brits-Indië zijn
bewijzen van een oeroude waterbescha
ving gevonden. Koning Salomo liet
1000 voor Christus een waterleiding
voor Jeruzalem aanleggen. Zelfs werden
daartoe toen reeds tunnels in de bergen
gegraven, waarbij aan beide einden te
gelijk werd begonnen.
De Romeinen, die het baden als één
van de hoogste levensgenietingen be
schouwden, legden in hun eigen steden
en in door hen veroverde gebieden wa
terleidingen aan, waarbij soms hoge,
kilometers lange aquoducten gebouwd
moesten worden om een gelijkmatig
verval in de leidingen te bevorderen.
De toenmalige bevolking van 800.000
zielen van het Romeinse rijk had zelfs
meer dan 800 openbare badhuizen en
11 zogenaamde badpaleizen.
Van al het aanwezige water op onze
aardbol is 97% zeewater. Van de over
blijvende 3%, dat dus zoet water is,
ligt Va gedeelte in de vorm van ijs vast.
Er blijft in totaal dus maar 2 zoet
water over, dat door de mens geschikt
kan worden gemaakt voor velerlei ge
bruik en daarvan bevindt zich nog de
helft in de grote Amerikaanse en Cana
dese meren.
In ons land wordt het zoete water
gewonnen op drie manieren. In de eer
ste plaats het oppervlakte-water (rivier
water uit meren en plassen), in de
tweede plaats het diepe grondwater, dat
vooral in het midden en oosten van ons
land voorkomt en tenslotte het duin
water.
Omdat de Nederlandse watervoor
raden langzamerhand opraken, worden
door de verschillende waterleidingbe
drijven acties gevoerd om de waterver
spilling tegen te gaan. Dat dit nodig is,
blijkt duidelijk uit de navolgende ge
gevens.
Een voortdurend druppelende kraan
verspilt 60 ms water per jaar en als
die druppels een fijn straaltje worden,
zal het waterverlies tot 500 m3 per jaar
oplopen, terwijl als de kraan flink
Een reeds door rundvee afgegraasde wei
de is bij de overgang van stalvoedering
naar gras het meest geschikt en geleide
lijk verweiden naar jong etgroen is aan
bevelingswaardig.
Speciale voorzichtigheid dient te wor
den betracht met weiden van paarden in
jonge klaverlanden. Geleidelijke overgang
van gras naar klaverweiden is vereist.
Ingeval het rundvee gedroogde pulp in
de weide wordt bijgevoerd, dient men er
voor te zorgen, dat de paarden en ook de
veulens niets van de pulp kunnen eten.
Gedroogde pulp blijft bij paarden in de
slokdarm steken, waar het door 't speek
sel gaat zwellen. De slokdarm wordt ver
stopt en afgesloten. Dit betekent voor het
paard de dood, die door verslikking op
tredende longontsteking veelal nog wordt
verhaast.
Paarden, die na een lange stalperiode
niet meer aan beweging gewend zijn en
dan in de weide worden gebracht, geven
uiting aan hun vrijheidsvreugde door uit
bundig te gaan rennen en dartelen, met
gevolg dat spierbevangenheid kan optre
den.
Dit kan ook het geval zijn bij paarden,
die in een sloot zijn geraakt en zich lang
durig tot het uiterste hebben ingespannen
om op de kant te komen. Bij optreden
van spierbevangenheid, ook ter voorko
ming daarvan bij paarden die uit de sloot
zijn gehaald, is stalrust geven en warm
onderdekken van groot belang.
Weide-afrasteringen leveren veelvuldig
verwondingen bij paarden op. Met name
zijn prikkeldraadafscheidingen er veelal
oorzaak van, dat paarden met prikkel
draadverwondingen, voorzover al geen
afmaking tot gevolg hebbende, hun ver
dere leven zodanige ontsierende litteke
nen van verwondingen aan de benen eruit
overhouden, dat deze belangrijk waarde-
verminderend zijn bij verkoop.
Electrische afrastering is over het al
gemeen minder gevaarlijk voor paarden
en toch wel doelmatig.
Het laten aanhouden van halsters bij
paarden in de weide kan tot gevolg heb
ben, dat het paard hier met een achter
been in blijft haken, vooral als het be
slagen is. Heftig rukken om vrij te komen
kan nekbreuk of spierverscheuring doen
optreden, ook wel in de sloot raken met
verdrinking als gevolg.
Vergiftigingsverschijnselen kunnen op
treden tijdens de weideperiode na het
eten van gras, waarop spuitmiddelen zijn
terecht gekomen. Bij sterke wind kunnen
spuitstoffen ver overwaaien en bij lang
durige droogte lang giftig blijven.
Ook diverse heesters en andere planten,
die giftige stoffen bevatten en tijdens de
weideperiode voor het paard bereikbaar
zijn, kunnen vergiftiging teweegbrengen,
met dodelijk gevolg. Een lijst van deze
giftplanten is gepubliceerd in de paarden-
gezondheidskalender van september 1959.
Ook over de gevaren, die het paard in de
weide bedreigen verscheen trouwens een
gezondheidskalender in mei 1962.
Verzorging van de hoeven van de paar
den en veulens is in de weideperiode
noodzakelijk. Vooral als de wei in droge
zomers hard wordt, ontstaat het gevaar
van draagrand scheuren, waardoor kreu
pelheid kan optreden. Het is gewenst de
hoeven van de paarden en de veulens
regelmatig te controleren en zonodig te
bekappen.
Evenals bij de stalperiode, dient tijdens
de weideperiode aandacht geschonken te
worden aan wormbestrijding. Worminfec
tie komt veelvuldig voor in weiden, waar
altijd paarden worden geweid. Speciaal
veulens vallen hieraan ten offer. Controle
door de dierenarts, die zonodig een af
doende behandeling kan instellen, is ten
zeerste aanbevelenswaardig. Ook 't voort-
openstaat, er in één jaar tijd niet min
der dan 11.000 ms drinkwater verloren I durend verspreiden van de paardenmest
gaat, hetgeen gelijk staat met een be-| in hopen in de weide is verder een mid-
drag van 3300,del om wormbesmetting tegen te gaan.
