Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
Hoe worden wethouders gekozen?
De Wereld
van WEEK-tot-WEEK
EERSTE DINSDAG IN SEPTEMBER
Ritmeester deelt feestvreugde met
bevolking
Agenda
DE HUIDIGE WETHOUDERS ZIJN:
WAAR IS DE^
VALLEI-RIKS?
ELST
Deskundigen inspecteren landbouw
bedrijven in Rhenen
Politie begon vanmorgen met groot
verkeersonderzoek
mu
Koopcentrum
Veenendaal
36e JAARGANG
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1962
Nr. 65
Uitgave: drukkerij „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Veenendaal Amerongen Eist Rhenen Achterberg Overberg De Haar Ede - Kade Maanderbuurt Ederveen Renswoude Scherpenzeel
Veenendaal
Rhenen
Amerongen
Scherpenzeel
Renswoude
Eindelijk weer eens
gevonden!
2 GA 019743
ZIEKTEN
Groots vuurwerk op Lampegietersavond
DAG VRIJ
UIT RIJDENDE AUTO
GEVALLEN
-kr~ fêetzcruU&ale
Vergadering
Advies
RENSWOTIDF.
IN HET
Assurantie-, Hypotheek- en
Woningbureau BROUWER
Redaktie en administratie:
Parallelweg 10 - Veencndaal
Tel. 0 8385-2022 (2 ïyncn) - Giro 563427
Redaktie: \V. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven by
de agentschappen van „De Vallei" in
plaatsen van verschoning
VALLEI
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 15 cent
Speciale kontraktprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 4,50
Rubriek Vraag en Aanbod 1-10
woorden 1,elk woord meer
10 cent
Abonnementsprijs 1,95 per kwartaal
Losse nummers 15 cent
Dinsdag 4 september 1962 zal een belangrijke dag
worden voor de gemeentebesturen. Op die dag zul
len de wethouders worden gekozen. De wethou
dersverkiezingen zijn voor ons aanleiding een zeer
beknopte beschouwing te wijden aan de positie
van de wethouders. De materie is in de gemeente
wet geregeld.
Deze wet geeft allereerst enkele regels aangaande
het aantal wethouders. Dit aantal is niet voor al
le gemeenten gelijk. Het inwonertal speelt daarbij
een rol. Een gemeente van niet meer dan 20.000
inwoners heeft twee wethouders. Een gemeente
van meer dan 20.000 doch niet meer dan 100.000
inwoners heeft afhankelijk van het inzicht van de
gemeenteraad drie of vier wethouders. In gemeen
ten van meer dan 100.000 inwoners zijn naar goed
vinden van de gemeenteraad vier, vijf of zes wet
houders.
Van deze regelen mag de gemeente
raad onder goedkeuring van Gedepu
teerde Staten afwijken met dien ver
stande, dat er nooit minder dan twee
wethouders mogen zijn. De vereiste
goedkeuring van Gedeputeerde Staten
vormt een zekere rem tegen afwijkin
gen, waarvoor geen goede redenen aan
wezig zijn. Zo weigerden Gedeputeerde
Staten van Gelderland hun goedkeuring
te hechten aan een door de gemeente
raad van Bergh gewenste uitbreiding
van het aantal wethouders tot drie. De
gemeente Bergh telde 14.000 inwoners
en zou dus normaliter twee wethouders
moeten hebben. Voor de uitbreiding
van het aantal wethouders had de ge
meenteraad als motief aangevoerd, dat
de gemeente Bergh in drie zeer geschei
den belangengemeenschappen verdeeld
was. Deze gemeenschappen verschilden
in politiek en maatschappelijk opzicht
zo zeer, dat de gemeenteraad het wen
selijk achtte, dat elk van die groeperin
gen vertegenwoordigd zou zijn in het
college van burgemeester en wethou
ders.
Gedeputeerde Staten constateerden
evenwel, dat hier geen sprake was van
een uitbreiding van de werkzaamheden
of van een verzwaring van de taak van
de wethouders. Naar het oordeel van
Ged. Staten kon het motief van de drie
belangengemeenschappen op zichzelf
bezwaarlijk een gegronde reden opleve
ren om af te wijken van de normale
bezetting van twee wethouders.
Beperkte keuze
De keuze van wethouders is beperkt
tot de leden van de gemeenteraad. Een
tot wethouder gekozene blijft lid van de
gemeenteraad en brengt als zodanig
ook zijn stem uit in de raadsvergade
ring. De betrekkingen, die voor de
raadsleden verboden zijn, mogen dus
evenmin door de wethouders worden
bekleed. Bovendien zijn er nog een aan
tal betrekkingen, welke niet met het
wethouderschap mogen worden gecom
bineerd, t.w.:
a. lid van de rechterlijke macht, voor
het leven benoemd, met uitzonde
ring van de betrekking van raads
heer - en rechter-plaatsvervanger;
Ant dc Ruiter (CHU)
vanaf 1946 wethou
der van Openbare
Werken en Begraaf
plaatsen.
C. N. v. Kuyk (AR)
vanaf 1956 wethou
der van Financiën,
Onderwijs en Maat
schappelijke zorg.
Joh. v. Hardeveld
(PvdA) vanaf 1960
wethouder van
Volkshuisvesting.
W. Klaassen (CHU)
vanaf 1953 wethou
der van Publieke
Werken.,
G. v. Gesink (PvdA)
vanaf 1960 wethou
der van Onderwijs
en Sociale Zaken.
BÉÉÉii
T,
K. de Bonte (CHU)
vanaf 1945 wethou
der. Geen taakver
deling.
G. J. v. Barneveld
(AR) vanaf 1958 wet
houder. Geen taak
verdeling.
G. v. Kampen (AR)
vanaf 1946 wethou
der. Geen taakver
deling.
B. Valkenburg (CHU)
vanaf 1960 wethou
der. Geen taakver
deling.
J. T. Wolleswinkel
(CHU) vanaf 1958
wethouder. Geen
taakverdeling.
Joh. v. d. Brandhof
(CHU) vanaf 1960
wethouder. Geen
taakverdeling.
M.u.v. wethouder K. de Bonté zijn allen herkiesbaar.
b. ambtenaar van het openbaar mi
nisterie;
c. ambtenaar, door het provinciaal
bestuur aangesteld.
De wethouders worden gekozen
door de gemeenteraad in zijn
nieuwe samenstelling. In de maan
den, gelegen tussen de verkiezingen
van de gemeenteraad en die van de
wethouders, plegen de raadsfracties
te onderhandelen over de verdeling
van de wethouderszetels.
Dit overleg geschiedt uit de aard der
zaak binnenskamers. Over het alge
meen streeft men er naar de politieke
samenstelling van de gemeenteraad te
laten weerspiegelen in het college van
b. en w. Daarbij speelt ook de politieke
en godsdienstige instelling van de bur
gemeester een rol. De burgemeester is
lid van het college van b. en w. en heeft
vooral in kleine gemeenten vaak een
overwegende invloed. Een en ander
krijgt extra betekenis, wanneer er tij
dens de afgelopen zittingsperiode van
de wethouders een nieuwe burgemees
ter is benoemd, wiens politieke en gods
dienstige gezindheid afwijkt van die
van zijn ambtsvoorganger.
Bekwaamheid
De grootte der raadsfracties vormt
echter niet de enige maatstaf voor de
verdeling der wethouderszetels. De
fracties zullen ook voldoende bekwame
en geschikte leden moeten hebben, die
bereid zijn hun tijd en werkkracht aan
het wethouderschap te geven. Hieraan
wordt niet altijd genoeg aandacht be
steed bij 'de samenstelling der kandi
datenlijsten voor het raadslidmaat
schap. Zo moest enkele jaren geleden
een nieuwe Haagse wethouder worden
benoemd ter voorziening in een vaka-
ture, ontstaan door het aftreden van
één van de twee wethouders uit de
Katholieke Volkspartij. De uit negen
leden bestaande K.V.P.-fractie kon toen
geen nieuwe aanvaardbare wethouder
opleveren, die bereid en in staat was dc
portefeuille over te nemen Het gevolg
was, dat Ir. Van Lissa Nessel tot wet
houder werd gekozen, ofschoon hij
slechts een éénmansfractie vormde van
de toenmalige Katholieke Nationale
Partij. De bekwaamheid gaf bij deze
benoeming de doorslag.
Vooral in de grote steden, waar met
een juiste vervulling van het wethou
derschap een dagtaak gemoeid is, wordt
het steeds moeilijker mensen te vinden,
die de nodige bekwaamheid bezitten
en tevens bereid zijn hun werkkring
op te geven voor een wisselvallige wet
houdersloopbaan. In de loop der jaren
is herhaaldelijk de vraag gerezen, of de
moeilijkheid niet opgelost zou kunnen
worden, indien ook personen buiten de
raad tot wethouder benoemd zouden
mogen worden.
Accent
Het denkbeeld werd door een Eerste
Kamerlid naar voren gebracht bij de
herziening van de Gemeentewet, welke
in 1931 tot stand kwam. Naar diens ge
voelen was de bepaling, dat de wethou
ders uit de raadsleden benoemd moes
ten worden, niet meer van deze tijd.
Hij was van mening, dat niet altijd in
de raad de geschikte personen zijn te
vinden voor de wethoudersfunctie, wel
ke zo zeer in omvang en betekenis is
toegenomen. Andere leden van de
Eerste Kamer konden zich hiermede
niet verenigen. Naar hun oordeel zou
het karakter van het gemeentelijk be
stuur door bedoelde wijziging in de be
noeming van wethouders geheel ver
anderen. De minister van Binnenlandse
Zaken deelde deze laatste opvatting. In
de praktijk is de noodzakelijkheid van
bedoelde wijziging ook niet gebleken;
steeds zijn in de raad personen te vin
den geweest, bekwaam en geschikt om,
met medewerking van de ambtenaren,
het wethouderschap op zich te nemen,
aldus de minister.
<7'e verder pag. 2)
Iletty van Hardeveld, Hoofdstraat
GO in Veenendaal is de gelukkige
vindster van de Valleiriks. Vrijdag
avond was haar vader de winkel
kas aan het opmaken en Hetty's
gewoonte om alle rijksdaalders
even te controleren met het num
mer van de Valleiriks, werd dit
maal rijkelijk beloond. Zy kreeg er
namelijk twintig guldens voor te
rug. De nieuw uit te geven riks
met een waarde van VIJF GUL
DEN' is genummerd met:
Bij inlevering op ons bureau vóór
a.s. donderdagmiddag 12 uur wordt
de premie a contant uitbetaald.
BROMFIETS GESTOLEN'
Woensdag op klaarlichte dag is een
bromfiets ontvreemd op het erf bij de
heer K. aan de Rijksstraatweg. De po
litie heeft de zaak in onderzoek.
AUTO WAS VERDWENEN
De geparkeerd staande personenau
to van de heer K. aan de Veenendaal-
sestraatweg, bleek woensdagavond laat
plotseling verdwenen te zijn. De politie
werd er van in kennis gesteld en die
zelfde nacht nog werd de gestolen auto
in Oosterbeek achterhaald. De dader(s)
heeft men echter nog niet te pakken.
Het produktie peil van de Nederlandse landbouw kan over het algemeen geno
men de toets van een vergelijking met vrijwel ieder ander land ter wereld uitstekend
doorstaan. Dit geldt vooral wanneer de voortbrenging van gewassen per hectare
en de produktiviteit van ons vee worden beschouwd. Doch dit houdt geenszins in
dat het gemiddelde produktieniveau van bepaalde takken van onze landbouw
niet aanzienlijk op economisch verantwoorde wijze kan worden verhoogd. Im
mers, hoeveel bedrijven zyn er niet die moeilijkheden met hun vee hebben?
Deze moeilijkheden bestaan hoofdza
kelijk uit een te lage melk produktie,een
slechte vruchtbaarheid, onvoldoende
groei van verschillende dieren en het
In verband met het 75-jarig bestaan van de Ritmeester Sigarenfa
brieken n.v. is een herdenkings-programma opgesteld waarbij niet al
leen gedacht is aan het personeel van het jubilerende bedrijf, doch ook
aan de bevolking van Veenendaal en omgeving. Deze „openbare fes
tiviteiten bestaan uit een Ritmeester jubilcum-puzzelrit en een groots
vuurwerk op Lampegietersavond.
De grote herdenkingsdag is op vrijdag
31 augustus a.s. Het gehele personeel
AMERONGEN De
vakantiemaanden heb
ben ook voor het die-
renasyl „De Hazen
berg" een top-drukte
gebracht. Op een be
paalde dag waren er
welgeteld 132 honden
en 40 katten in pen
sion, afkomstig uit al
le delen van ons land
en zelfs uit het bui
tenland (Frankrijk).
Hieronder bevinden
zich zeer kostbare
exemplaren, zoals van
de bekende schrijver
A. den Dolaard. Op
een enkele uitzonde
ring na kunnen de
dieren het prima met
elkaar vinden en het
is zelfs al voorgeko
men dat honden hun baas, die enkele
weken met vakantie was geweest, niet
meer herkenden en niet eens terug wil
den. Een van de leukste momenten is
het voeren, dat meestal in de speelweide
gebeurt. (Zie foto).
VEENENDAAL
Zaterdag:
3 uur ballonoptocht vanaf
Eierhal.
RENSWOUDE
Zaterdag:
Concert in muziektent bij kasteel
8 uur.
AMERONGEN
Zaterdag:
Wandeltocht, start 2.30 uur.
Muziekshow met rondgang. 745 u.
8 SEPTEMBER
VEILIG-VERKEERSRIT
In samenwerking met de afdeling
Veenendaal van het Verbond voor Vei
lig Verkeer en de gemeentepolitie, or
ganiseert de MAC-Veenendaal op za
terdag 8 september a s. de traditionele
veilig-verkeersrit. De start is om half
drie bij La Montagne. Aan deze rit kan
deelgenomen worden door auto's, mo
toren, scooters en bromfietsen.
Op de twee grote invalswegen van Veenendaal is de politie vanmor
gen begonnen met een verkeersonderzoek, dat tot morgenavond zal
duren. Het onderzoek heeft uitsluitend betrekking op het auto-verkeer
en staat onder leiding van de Korpschef, Inspecteur W. C. H. Dekker.
Alle inkomende automobilisten wordt gevraagd vanwaar zij gekomen
zijn en wat hun reisdoel is.
Deze gegevens worden ingevuld op een
groene kaart voor automobilisten met een
locale bestemming en op een witte kaart
voor het doorgaand verkeer.
De bedoeling is om op deze wijze een
globaal overzicht te krijgen van de hoe
veelheid verkeer dat Veenendaal binnen
Op de Veenendaalseweg nabij De
Klomp is dinsdagavond de 69-jarige
mevrouw E. uit Utrecht uit een rijden
de personenauto gevallen die bestuurd
werd door haar zoon.
Door de val kreeg zij een hersen
schudding en een gebroken arm. Per
ambulance is zij overgebracht naar het
Julianaziekenhuis en later naar een
ziekenhuis in Utrecht Vermoedelijk
heeft het slachtoffer met haar elleboog
op de deurkruk gedrukt.
komt en met welk doel. Het meest be
langrijke is dat men weet of het een
plaatselijk bezoek geldt of dat het door
gaand verkeer betreft.
Aan de hand van deze gegevens kan
men later o.m. nagaan op welke tijden
de grootste verkeersdrukte is en hoe dat
verkeer zich beweegt.
In dit verband worden de gegevens ook
van groot belang geacht voor het bepalen
van nieuwe parkeergelegenheden en in
hoeverre een eventuele rondweg nood
zakelijk of wenselijk is.
Het verkeersonderzoek geschiedt op last
van het gemeentebestuur van Veenendaal.
BEDRIJFSONGEVAL
Op een der plaatselijke bedrijven is
de 14-jarige employe J. Helms tijdens
zijn werkzaamheden zo ongelukkig ten
val gekomen, dat hij een zware her
senschudding opliep. Hij is naar het
Julianaziekenhuis overgebracht.
heeft die dag vrij af, terwijl de direktie
in de morgenuren met een groot aantal
genodigden bijeenkomt in het Vereni
gingsgebouw aan de Eikenlaan voor de
officiële herdenking.
Tevens zullen op deze morgen tachtig
medewerkers uit het bedrijf worden
gehuldigd, die dit jaar 50, 40, 25 of 12Vt
jaar in dienst zijn.
Hierbij zullen ook aanwezig zijn de
oudste gepensioneerden, werkne
mers met meer dan 40 dienstjaren
en de leden van de Ondernemings
raad.
De Mannenzangvereniging „Het Rit-
mèesterkoor" zal een muzikale mede
werking verlenen. In de middaguren
wordt, ook in het Verenigingsgebouw,
een receptie gehouden waarbij gelegen
heid is de direktie te feliciteren.
Ook Didam
Het gehele personeel ontvangt naast de
extra vrije dag, een enveloppe met in
houd en een surprise.
Voor het nevenbedrijf in Didam zal
het accent van de herdenking vallen op
zaterdagavond 1 september.
De direktie van het jubilerende be
drijf heeft namelijk de Scheepjes-
wolharmonie (compleet met bok)
bereid gevonden die avond in
Didam een rondgang te maken met
daarna een daverende taptoe.
Het sluitstuk van de viering in Didam
bestaat uit een groot vuurwerk.
Openbare festiviteiten
De openbare festiviteiten komen voor
het eerst op zaterdag 15 september aan
de orde. Dan wordt, in samenwerking
met de MAC-Veenendaal, een Ritmees
ter jubileum-puzzelrit gehouden voor
auto's, motoren en bromfietsen.
Op maandagavond 17 september wordt
de traditionele Lampegietersavond in
Veenendaal gehouden. Na afloop van
de optocht biedt de direktie van de
Ritmeester de bevolking een groots
vuurwerk aan op het terrein aan de
Sandbrinkstraat.
voor betere uurwerken -
H00F05TR 91 VEENENDAAL
RECORD We hebben minder
reden tot klagen dan de Fron
sen, want hun land is record
houder op het gebied van de
stijging van kosten van levens
onderhoud in de E.E.G.-landen.
Italië is in het bezit van een
eervoller record, dat van de
productiviteitsstijging (25 pro
cent in 18 maanden). Een derde
record, dat van de grootste re
serves aan goud en deviezen,
is in handen van West-Duits-
land.
WATER Alle vooruitgang in
onze wereld gaat gepaard met
een groter waterverbruik. Men
maakt zich dan ook zorgen:
hoelang zullen we onze dorst
nog kunnen lessen? Israël zal
reeds in 1970 meer water nodig
hebben dan het kan produceren
en de Ver. Staten in 1975.
SPROOKJE De Amerikaanse
milliardaire Barbara Hutton
(zes maal getrouwd) kan zich
een zakgeld van 4000 gulden
per dag permitteren zonder dat
haar vermogen kleiner wordt.
Een van haar kleinere bezittin
gen is een huis van 32 verdie
pingen in New-York. Zij houdt
ervan grote feesten te geven en
daarop belangrijke personen uit
te nodigen, want, zegt zij, men
sen die zichzelf belangrijk vin
den maken me altijd onweer
staanbaar aan 't lachen. Haar
laatste feest gaf zij in Tanger
ter ere van koning Hassan van
Marokko, die van deze stad zijn
zomerresidentie heeft gemaakt.
Zij, die er een kijkje mochten
nemen, zeggen dat de enscene
ring alleen vergelijkbaar was
met die van een sprookje uit
Duizend en één nacht.
BAND Volgens Amerikaanse
en Zweedse statistieken is het
aantal dodelijke ongelukken bij
auto-ongevallen met de helft
verminderd door het gebruik
van veiligheidsbanden door de
inzittenden.
VERDUISTERING De rege
ring van Mali (onlangs onafhan
kelijk geworden Franse kolonie
in Afrika) heeft in een toe
spraak voor de radio gepro
beerd de inwoners te overtui
gen dat een op handen zijnde
zonsverduistering niet werd
veroorzaakt door een zwarte ka
ter die de zon opeet.
SPEEN De vooruitgang staat
niet stil: In Chicago is een
speen in de handel gebracht
die door een ingebouwd ele
ment automatisch de tempera
tuur van de melk regelt. Wan
neer de baby alle melk eruit
heeft gezogen klinkt er uit de
speen een slaapliedje.
DETECTIVE Op het raam
van een Parijse handelaar in
2e hands boeken, wiens stalle
tje vlak naast een politiepost
staat, staat te lezen: „Ik koop
en ruil detectives in goede staat
en tegen de hoogste prijs."
BORSTEL In Amerika zijn
nu tandenborstels in de handel
die direct voor gebruik gereed
zijn doordat er al tandpasta in
poedervorm op is aangebracht.
Het is de'bedoeling zo'n borstel
slechts éénmaal te gebruiken.
In hotels legt men ze ten ge
rieve van de gasten op de bad
kamers. De prijs is 6 dollar per
honderd stuks.
frequent optreden van ziekten, o.a.
kopziekte en melkziekte.
Door de Coöperatie „Landbouwbe
lang" te Rhenen en de SOG-fabrieken
te Utrecht werd dan ook besloten te
proberen voorlichting op basis van een
Bodem-, Plant- en Dieronderzoek te
krijgen voor leden en verdere belang
stellenden.
Begin mei werd een ledenvergade
ring gehouden, waarop een dergelijk
onderzoek werd toegelicht door de he
ren Dr. J. Grashuis, oud-direkteur van
de Schothorst, Dr. K. F. Joling, direk-
teur van de Prov. Gezondheidsdienst
en Ir. Tj. Groendijk, rijkslandbouwcon-
sulent.
Een dertigtal personen heeft zich
toen voor dit onderzoek opgegeven.
In de maand juni zijn op de deelne
mende bedrijven een groot aantal
grondmonsters genomen voor het in te
stellen bodemonderzoek.
In de loop van deze week wordt op
de bedrijven een zgn. vetrinaire in
spectie gehouden dooi Dr. J. Grashuis
en Dr. Joling. De conditie waarin kal
veren. pinken en melkkoeien verkeren
wordt nauwkeurig bekeken. De kleur
glans en ligging van haren, afwijkingen
aan het beenwerk en ook het gedrag
van de dieren geven belangrijke aan
wijzingen omtrent de voeding, voor
ziening van bepaalde mineralen en pa
rasitaire infecties.
Op de bedrijven wordt onmiddellijk
een voorlopig advies uitgebracht om te
trachten zo spoedig mogelijk verbete
ringen in de waargenomen afwijkingen
te brengen.
Op verschillende bedrijven zal een
nader onderzoek worden ingesteld
naar parasitaire infecties.
Dit wordt verzorgd door de Prov.
Gezondheidsdienst voor dieren. Ook zal
op enkele bedrijven nog gewasonder-
zoek worden toegepast.
Bij de foto:
Dr. J. Grashuis (geheel rechts) inspec
teert hier een koe van landbouwer E.
J. v. d. Brink (links) aan de Cunera-
weg.
FOKVEEDAG BIJ VERMEULEN
Op het erf van landbouwer D. Ver
meulen zal dinsdag 18 september a.s.
een Fokveedag worden gehouden. De
officiële opening is gepland om tien
uur 's morgens. De laatstgehouden fok
veedag vond plaats in 1959 en ook toen
bestond hiervoor grote interesse.
UITSTAPJE BRANDWEER
Eergisteren hebben de brandweer
lieden hun jaarlijks uitstapje gemaakt.
De reis ging o.a. naar Arnhem en Nij
megen waar een bezoek werd gebracht
aan het Openluchtmuseum en de Be
driegertjes. In Nijmegen werd het diner
gebruikt waarna men via de Postbank
huiswaarts keerde.
wordt iedere DINSDAGMOR
GEN en ZATERDAGS de ge
hele dag een interessante wa
renmarkt gehouden in het cen
trum van het dorp.
zijn de winkels op WOENS
DAGMIDDAG na 13.00 uur ge
sloten.
trekt de koopavond op VRIJ
DAG tot 21.00 uur altijd weer
grote belangstelling.
en zijn de winkels ZATERDAGS
de gehele dag (tot 18.00 uur)
geopend.
Alle verzekeringen
Hypotheken
Verkoop vaste goederen
Woningbeheer
Taxaties
Beëdigd als makelaar en taxateur
Veenendaal, Kanaalweg 2 - Tel. 2918
