Voor onze oudere lezers....
Setter Set
DAMPO
Bronchi letten
LAATSTE KHEDDA IN RIMBOE VAN
KAKANKOTE
DE BEVALLING THUIS
TOEN DE SINT VOOR HET EERST OP EEN
STOOMBOOT KWAM
Een tuiltje herfstrecepten
Winterdienst Treinen
Winterdienst Bussen
Drukwerk
OP DOKTERS ADVIES:
BIJNA 10.000
TWEELINGEN
RHENEN
BERENVRIENDEN
VOOR DE KINDEREN
verkouden
nylons
HAZELINO
CASTAGNA
WALNOTTA
Fa. L. HEY
VOOR DE VROUW
v.a. DE KLOMP
van VEENENDAAL naar
van RHENEN naar
van ELST naar
van AMERONGEN naar
van RENSWOUDE naar
is het
visitekaartje
voor uw zaak
Drukkerij „De Gelderse Vallei"
De pijlsnelle ontwikkeling, die zich In India voltrekt, brengt mee, dat tal
van grote projecten bezig zijn verwaarloosd land in kuituur te brengen,
vruchtbaar en bewoonbaar te maken voor duizenden hongerende en dak
loze mensen. Nu ztJn dan de voorbereidingen getroffen voor de laatste
„Khedda". Men is er bedroefd over en spreekt met weemoed van de
laatste olifantenjacht ln Malsoer.
Maisoer is een van die Indiase staten,
die tezamen de Indiase Unie vormen;
tweemaal zo groot als Nederland, ligt het
op de zuidelijke punt van het sub-konti
nent. Het land heeft 22 miljoen inwoners,
over een paar jaar zullen dat er 25 mil
joen of zelfs meer zijn. Een ruimte-vraag
stuk dat dringen om een oplossing vraagt!
De Indiërs betreuren iedere vierkante
meter, die veroverd moet worden ten
koste van het wild. De „Khedda" is een
ingewikkelde onderneming; de voorbe
reidingen duren vaak maanden. Deze
drijfjacht op olifanten mag in het alge
meen maar éénmaal in de tien jaar ge
houden worden. Tijdens zo'n jacht
schiet men de dieren uiteraard niet
neer: ze worden op vernuftige wijze in
het nauw gedreven en vervolgens door
tamme olifanten een kraal binnenge
leid. Behendige mannen moeten pro
beren ze vast te leggen door, manoeu
vrerend tussen de kolossale, stampende
benen van de opgewonden reuzen, tou
wen om hun benen te slingeren. Gelei
delijk leren de dieren - onder het vrien
delijk toezicht van de „mahout" en zijn
olifant - de bevelen te gehoorzamen,
boomstammen op te rapen en te ver
voeren; kortom, alles waartoe een
werkolifant maar in staat is.
Deze „Khedda" is dus de laatste, die
in Maisoer gehouden zal worden. Het
woud van Kakankote, waardoor de
Kapini-rivier zich slingert, verdient de
naam oerwoud ten volle: ondoordring
baar en bevolkt door slangen, en vol
optrekken en de gewoonten van de oli
fanten, zoals de plaatsen waar ze plegen
te zwemmen, de tijden, waarop ze dat
doen, enz.
Is één der kudden gelocaliseerd, dan
verzamelen zich onhoorbaar de zgn.
„lawaai-makers". Zover is het overigens
nog niet met deze laatste „Khedda" in
Maisoer, die pas over enkele weken
ingezet wordt Om de 20 meter zal dan
een man, die zich verborgen houdt ach
ter een boom, een olifantenkudde gade
slaan. Deze mannen vormen het korps
der lawaai-makers, dat opeens losbarst
in een concert van bamboeratels op lege
petroleumblikken.
Maisoer, het gebied waar de laatste
„Khedda" gehouden zal worden.
Enkele tamme olifanten, die de mens
helpen bij de zware werkzaamheden.
verraderlijke moerassen, een gebied
dus, waar olifanten zich volkomen thuis
voelen. Op het ogenblik verzamelen
zich vele honderden mannen uit de
diverse dorpen in het woud van Kakan
kote, allemaal ervaren olifanten jagers,
die een zekere faam bezitten. Het oer
woud is zeer uitgestrekt. Een heel oud,
wat op de achtergrond geraakt volkje,
lichter van huidskleur dan de Dravida's,
heeft wel de beste „speurders" onder
znn gelederen. Zij houden zich bezig
met het vaststellen van de wildpaden,
de omvang van de kudden waarin ze
De laatste jaren loopt het percentage normale bevallingen, dat thuis
plaats heeft terug. Vele jonge moeders gaan naar het ziekenhuis of naar
een kraamkliniek om daar hun baby te krijgen. Daarbij spelen verschei
dene overwegingen een rol. Als het de eerstgeborene betreft in een jong
gezin, zullen de aanstaande ouders vaak tegen de bevalling opzien. Zij
hebben nog nooit zoiets bij de hand gehad en waar zouden moeder en
kind veiliger zijn dan in een ziekenhuis, zo redeneert men vaak. Ook de
vaak kleine behuizing maakt, dat men eerder in een ziekenhuis deze ge
beurtenis wil afwachten dan in de normale omgeving thuis.
Om de laatste overweging het eerst te bespreken; dit zal een ieder
zelf moeten bekijken. Noodzakelijk voor een bevalling thuis is een rede
lijk grote slaapkamer, die te verwarmen is. Het bed moet zo kunnen
staan, dat degene, die de bevalling leidt, werken kan. Veel van de in onze
tijd gebruikte bedden zijn te laag op de poten. Wil men dit bed gebruiken,
dan zal men het vaak op klossen moeten zetten als de bevalling op han
den is. Deze klossen en andere benodigdheden voor deze gebeurtenis zijn
bij de plaatselijke kruisverenigingen tegen een geringe vergoeding te
lenen. Tussen haakjes wil ik hier bij voegen, dat het niet alleen al om
deze reden zeer nuttig is om lid te zijn van een kruisvereniging. Naar
mijn persoonlijke mening behoort elk gezin lid te zijn van een kruisver
eniging.
Als de kamer aanwezig en ook het bed geschikt is gemaakt zijn er nog
meer voorbereidingen te treffen. Men moet zorgen, dat er o.a. een tafel
is, waarop het kind kan worden geholpen en waarop de arts of de vroed
vrouw de benodigde instrumenten kan neerleggen. Desinfectiemiddelen
en verband zijn ook nodig, maar iedere arts of vroedvrouw geeft ruim
van tevoren aanwijzingen over hetgeen men in huis behoort te hebben.
Daar gaat het in wezen ook niet om. Het is veel meer de vraag, wil men
de geboorte thuis laten plaats hebben of niet?
Wat het eerste punt betreft, of het nu veiliger thuis of in het zieken
huis is, wil ik ook nog met u bespreken. U denkt misschien, veiliger thuis,
hoe zou dat kunnen? Dat kan wel zeker. Het is de laatste jaren wel ge
bleken, dat het aantal borstontstekingen van de vrouwen, die in een zie
kenhuis bevallen veel groter is dan van de vrouwen, die thuis bevallen.
De eigen omgeving, mits de verzorging van moeder en kind hygiënisch
is, biedt minder gevaar voor infectie, dan het ziekenhuis, waar door het
gebruik van allerlei geneesmiddelen bacteristammen huizen, welke ge
vaarlijker zijn voor moeder en kind. Als men in de tijd voordat het kind
wordt geboren, de indruk heeft, dat alles normaal zal verlopen, dat er
dus geen bekkenvernauwingen zijn of andere afwijkingen bij de moeder,
dan is het mijn mening, dat de moeder beter thuis de grote gebeurtenis
kan afwachten. In haar eigen omgeving kan zij gedurende de weeën wat
rondlopen en alles zal veel rustiger voor haar zijn dan dat ze bij deze
nieuwe pijngevoelens ook nog in een vreemde omgeving wordt geplaatst.
Een normale bevalling is in wezen ook niet iets, dat in een ziekenhuis
thuisbehoort. Hoe rustiger de barende vrouw zich gevoelt, hoe vlotter de
bevalling meestal verloopt.
Dat een normale bevalling in het gezin behoort en niet in het zieken
huis is overigens niet een particuliere opvatting van mijzelf. Onlangs be
stond de Nederlandse Vereniging van Vrouwenartsen 75 jaar en, zoals het
bij dergelijke gelegenheden meestal gaat - voerden verschillende autori
teiten het woord. De directeur-generaal van de volksgezondheid, prof. dr.
P. Muntendam, zei bij die gelegenheid, dat het te hopen was, dat het aan
tal bevallingen dat thuis plaats heeft niet nog meer gaat teruglopen.
Er zit nog een ander aspect aan de bevalling thuis en wel dat van de
baby. Het kind, dat thuis wordt geboren, went vanaf de eerste dag aan
de dagindeling en de omgeving van het huis. Het behoeft niet weer aan
nieuwe regels te wennen. Als de pasgeborene een tweede of een derde
kind is, is de bevalling thuis helemaal te prefereren. De oudere kinderen
worden vanaf de eerste dag betrokken bij het nieuwe kind. De ervaring
heeft geleerd, dat in deze gevallen de jaloezie veel minder optreedt, dan
wanneer de moeder uit het ziekenhuis thuiskomt en meteen een nieuw
gezinslid meebrengt en dat juist de eerste tijd zoveel aandacht en zorg
van de moeder nodig heeft. Hoe normaler alles verloopt hoe veel minder
kans op spanningen binnen het gezin.
Last but not least is er het aspect van de vader. Thuis kan hij zich veel
nuttiger maken dan in het ziekenhuis. Als er geen nachthulp aanwezig
is zullen de eerste nachten wel wat van de vader vragen, maar dat is geen
bezwaar. Ook de man mag wel weten dat hij vader is geworden en dat
dat ook werk meebrengt.
Natuurlijk zijn er gevallen, die in het ziekenhuis thuisbéhoren: de pre
notie zorg schift die gevallen wel. In dit artikeltje wilde ik U alleen nog
eens onder Uw aandacht brengen, dat het normaal is, dat een vrouw
thuis bevalt en dat aan een bevalling in een ziekenhuis ook bezwaren
kleven.
ARTS.
Natuurlijk zijn er altijd kijkers bij de
„Khedda". De hoogste ambtenaren van
de staat Maisoer, de onttroonde Maha-
radja's - die nog steeds hun paleizen
bewonen - en buitenlandse gasten. Zij
worden in zgn. „loges" ondergebracht,
planken in bomen, die met takken goed
gecamoufleerd zijn. Met ingehouden
adem slaat men de „operatie" gade, ziet,
hoe de olifanten, die nog niets onge
woons vermoeden, rustig een bad ne
men met hun jongen in de Kapini-
rivier. Maar snel gaat de zon op in de
tropen van India en de leider van de
kudde geeft het sein om dieper het
schaduwrijke bos in te trekken. Toch
aarzelt hij: onrustig zet hij beide oren
overeind, die ieder geruis opvangen,
zijn staart zwaait heen en weer. Dan
laat hij de schrille olifantenkreet horen:
Alarm! Intussen is het geratel van alle
kanten sterker geworden: de „lawaai
makers" zijn nu druk bezig. De kudde
zoekt een uitweg, maar helaas: alleen
de weg naar de kraal staat nog open.
Zo vluchten de olifanten deze rich
ting tenslotte uit en vallen in handen
van de mens. In de „pilkana" wacht de
gevangenen een opleidingscursus van
een maand of drie. Dan behoren óók zij
tot het tamme leger der onvermoeibare
werkers Bomen vallen, ingenieurs en
landmeters treden aan; bulldozers wor
den ingeschakeld. En de olifanten zul
len op hun eigen wijze meehelpen om
wat eens hun onvervreemdbare woon
plaats was, pasklaar te maken voor de
mens.
Tussen 1959 en 19C0 is de bevol
king van Engeland en Wales met
369.000 aangegroeid tot 45.775.000, al
dus blijkt uit de cijfers die de Re
gistrar General heeft gepubliceerd.
In de afgelopen tien jaar is de be
volking van de twee landen met
bijna 2.000.000 toegenomen hetzij
door geboorte of door immigratie.
In zijn statistisch rapport voor 1960
deelde Registrar mede dat er een
record oogst aan babies was -
785.000 levend geborenen, het hoog
ste aantal in enig jaar sinds 1947.
Hierbij waren 9.086 tweelingen en
77 drielingen.
In 1960 waren de bruidsparen
jonger dan ooit. Meer dan een
kwart van de meisjes die trouw
den waren nog geen twintig; een
op de tien huwelijken waren tus
sen jongens en meisjes van bene
den de twintig. De meest populaire
leeftijd voor meisjes om te trou
wen was 23,3 jaar, 2,4 jaar jonger
dan de gemiddelde leeftijd van hun
echtgenoten. In 1960 waren er
526.268 sterfgevallen, hetgeen neer
komt op een gemiddelde van 11,5
procent per 1000. Dit is het laagste
cijfer sinds 1957.
Ouwehands Dierenpark nam het ini
tiatief beren te schenken aan gemeente
besturen of andere overheidsinstellin
gen in Nederland, die plannen mochten
hebben in hun contreien een berenkuil
te stichten. Van alle kanten kwamen
reeds aanmeldingen binnen. De „in
schrijving" is echter nog niet gesloten,
zodat berenvrienden voorlopig nog te
recht kunnen.
KEGELCLUB E.A.V. HAD GOEDE
START IN COMPETITIE
De eerste competitie-wedstrijd in de
A-klasse van de Arnhemse Kegelbond
is door kegelclub „E.V.A." uit Rhenen
glansrijk gewonnen. De wedstrijd vond
plaats op de altijd weer moeilijke banen
in Voorthuisen, doch de EVA-spelers
Bos, Hoefsloot, Hoogstede, Robertz en
Stevens lieten zich niet afschrikken en
waren goed in vorm waardoor zij het
fraaie totaal van 1064 hout behaalden.
De uitslag was:
1. EVA, Rhenen 1064 hout
2. Onder Onsje, Voorthuisen 1017 hout
3. DVR, Ede 978 hout
4. JAN, Arnhem niet opgek.
De hoogste series van die avond wer
den gescoord door de EVA-leden S.
Stevens met 225 hout en B. Hoogstede
219 hout.
„Daar ginds komt de stoomboot uit Spanje
weer aan." Dat versje kennen jullie allemaal.
Maar jullie weten ook wel, dat er niet altijd
stoomboten zijn geweest. Het is al meer dan
honderd vijf tig jaren geleden, dat de eerste stoom
boot te water werd gelaten. Sinterklaas bestond
toen allang en hij stond er naar te kijken.
Hij was bij zijn broer Santa Claus in Amerika,
die zijn verjaardag op Kerstmis viert. Deze San
ta Claus was helemaal weg van die boot zon
der zeilen.
Sinterklaas niet.
„Ik vind het maar een drijvend petroleumstel",
zo mopperde Sint in zijn baard. „Mij krijgen ze
er niet op".
En ze kregen hem er ook niet op, totdat
Ja, dat zal ik jullie eens vertellen. Het is al
honderd jaren geleden, maar als Sint eraan
denkt, dan wordt zijn grijze haar nog grijzer
Sint was in Santander aan boord gegaan van
het goede schip „San Juan" geladen met stuk
goederen, levend vee, alle spullen van de Sint
en Sint en Piet zelve.
De San Juan zeilde met een goede wind. Maar
O wee, reeds de eerste nacht brak het onweer
los. Het schip zeilde in de Golf van Biskaje (kijk
het maar na op de kaart), en die golf noemt men
wel het zeemansgraf. Het stormt er vaak heel
erg. En ook toen stak er een storm op, waar nog
geen enkele vorige storm mee te vergelijken was.
Het ene moment werd de San Juan bijna op
geheven tot aan de wolken om daarna weer
diep in het golfdal neer te smakken. Tot over
maat van ramp brak de fokkemast en scheurde
het grootzeil. Stuurloos dreef de San Juan rond
in de opgezweepte zee. Sinterklaas zag groen
van zeeziekte en Piet heel lichtgrijs, zo bleek
was hij.
Deze toestand duurde een hele week. Aan
boord was het een onbeschrijfelijke wanorde.
Het levend vee bulkte aanhoudend en verspreid
de zo'n verschikkelijke lucht, dat Sint het ge
hele schip afzocht naar een wasknijper, om deze
op zijn eerwaarde neus te zetten. Maar hij vond
er geen
Eindelijk ging de storm liggen en met heel
veel moeite slaagden Sint en Piet erin het zwaar
gehavende schip naar de haven van Bordeaux te
brengen. Daar moest het worden opgeknapt al
vorens zij verder konden gaan. Er moest een
nieuwe mast op het schip worden gemonteerd
en dan nam wel enkele dagen in beslag. Deze
dagen werden goed benut. Het vee werd gelucht
en voorzien van een warme stal en goed voer.
En voor het eerst sinds een hele tijd kreeg Sint
weer eens trek in spiegeleieren met ham.
Na de reparatie van de San Juan zetten zij
hun reis voort en zij arriveerden zonder verdere
ongevallen, maar met veel vertraging door tegen
wind, op het IJ te Amsterdam.
Het was toen (let op de datum) 24 december.
Bijna drie weken na Sint Nicolaas' verjaar
dag. Er was geen mens om hem te verwelkomen.
De mensen hadden Sints verjaardag al doorge
schrapt op hun kalender
Eenzaam liepen Sint en Piet door de straten
van Amsterdam. Amsterdam was toen nog veel
kleiner en knusser. Er reden nog geen auto's en
trams en er was dan ook letterlijk geen kip op
straat.
Sint en Piet gluurden de huizen binnen en zij
zagen vaders, moeders en kinderen. Ze zongen
niet „Sinterklaasje kom maar binnen met je
knecht". Weineen, ze zongen kerstliederen. Ze
aten geen taai-taai en speculaas, maar
kersttulband. Sint luisterde naar de kerstliede
ren, die hij wel mooi vond, want hij was na
tuurlijk een vroom man, maar toch liepen hem
de tranen in de baard.
Zo arriveerde hij in „De Rode Leeuw" (die is
er nog op het Damrak, ga maar kijken) en de
goede waard vertelde hem wat een rampjaar
het was geweest, doordat de Sint niet was ge
komen. „Duizenden kinderen", zo vertelde hij,
„liepen op de morgen van zes december te hui
len omdat zij niets in hun schoen hadden ge
vonden. Balen hooi en wortelen, allemaal be
stemd voor het paard, lagen naast de vuilnis
bakken. En de bakker in de Warmoesstraat was
zo kwaad geworden, dat hij zijn gehele voorraad
koekevrijers op straat had gesmeten. De kinderen
uit die buurt waren er goed meemaar zij
waren dan ook de enigen. Gaat U in alle stilte
maar weer weg", ried hij de Sint, „en liefst in
burger. Amsterdam heeft U niet meer lief. Weet
U, dat de Schout en de Schepenen al van plan
zijn om de Sint-Nicolaaskerk een andere naam te
geven?"
Tijdens het verhaal van de waard, dacht Sint
aan de woorden, die Santa Claus destijds had ge
sproken bij de tewaterlating van de stoomboot.
En Sint is geen man, die zijn ongelijk niet wil
bekennen. Hij besloot om toch maar een stoom
boot te kopen.
Het volgende jaar tuurde hij vanaf zijn stoom
boot door een verrekijker naar de wal. Het stond
er zwart van de mensen. Ten eerste wilden de
mensen de stoomboot zien. Maar zij waren toch
ook, ja, vooral voor Sint Nicolaas gekomen.
De tijd heelt alle wonden en een jaar is een
lange tijd. Men was de narigheid van vorig jaar
al weer vergeten. Nu was Sint er weer en
zo keurig op tijd!
En toen gebeurde het jongens en meisjes, dat
een moeder, die met haar twaalf kinderen aan
de kade stond, met stokkende stem en een brok
in de keel begon te zingen: „Daar ginds komt de
stoomboot uit Spanje weer aan!" Een hoogbe
jaarde schoolmeester schreef het op en ieder
een wilde het leren. En wij zingen het nog, maar
er zal een tijd komen, dat er zelfs voor Sinter
klaas geen stoomboot meer zal zijn; Dan zullen
we zingen: „Daarginds komt 't atoomschip uit
Spanje weer aan." Want wat er ook in de we
reld mag veranderen, Sinterklaas blijft altijd
dezelfde. Tom Lodewijk.
PENSIOEN
VOORBEREIDINGSCURSUSSEN
Het zou helemaal niet zo vreemd zijn
als een directeur van een fabriek, werk
plaats of wat dan ook bij het zien van
degenen, die over een paar jaren met
pensioen gaan, zich zou afvragen: „Wat
zouden ze gaan doen? Wat rondhangen of
zouden ze een bepaald doel voor ogen
hebben?"
Een volgende fase zou kunnen zijn, dat
hij die vraag eens aan zijn bedrijfsleider,
personeelchef, maatschappelijk werker of
-werkster voorlegde. Nog beter zou het
zijn als hij degenen, die over een jaar
of drie, vier met pensioen gaan, eens bij
elkaar riep en hen erop wees, dat het
goed zou zijn zich al vast wat op die ja
ren voor te bereiden, een plan op te ma
ken of maatregelen te treffen voor het
geen zij van plan zijn te gaan doen. Het
inkomen wordt dan ineens veel kleiner,
daarom kan er beter al vast een en an
der worden aangeschaft zolang het volle
loon nog wordt geïncasseerd.
In de Verenigde Staten van Noord-
Amerika is men ons, ook wat dit betreft,
vooruit. Heel wat grote bedrijven geven
daar pensioen-voorbereidingscursussen.
Kleine bedrijven doen het vaak gecom
bineerd. In sommige bedrijven bestemt
men deze voor de 60-jarigen, in andere
voor de 63-jargen, weer andere bedrijven
stellen de cursussen open voor iedereen,
die er belangstelling voor heeft. De er
varing heeft namelijk geleerd, dat vele
60-jarigen niet verschijnen als men de
cursussen alleen voor hun leeftijdsgroep
bestemt. Valse schaamte, dat men de zes
kruisjes is gepasseerd?
De cursussen worden tijdens werktijd
gehouden met 10 a 15 deelnemers. Niet
meer, omdat er vooral persoonlijk con
tact moet zijn. Gewezen wordt op de
waarde van bezig-zijn en op de leegte,
waarvoor men komt te staan als het da
gelijks werk wordt neergelegd en er
niets anders is om het te vervangen. Ook,
en dat is heel belangrijk, dat de mens
het aan zijn mens-zijn verplicht is om
aan de jaren, die hem méér dan vroeger
zijn gegeven, een nuttige bestemming te
geven. Er wordt verklaard waardoor er
een z.g. bejaardenvraagstuk is ontstaan en
een arts vertelt een en ander over „ver
standig verouderen". Als het meest een
voudige en minst kostbare geneesmiddel
voor vele werkelijke en alle vermeende
kwalen geeft hij de raad: blijf bezig.
Gepensionneerden komen over hun er
varingen vertellen en tenslotte krijgt ie
der de gelegenheid om te vertellen waar
mee hij denkt zijn tijd te gaan vullen. Is
hiervoor een verdere scholing nodig, dan
zorgt het bedrijf voor de nodige cursus
sen: bijen houden, tuinieren, kippen hou
den, handenarbeid, honden fokken. Met
degenen, die niet tot een besluit kunnen
komen, wordt een afzonderlijk gesprek
gevoerd, waarbij men zich op de hoogte
tracht te stellen van de achtergrond van
hun leven en datgene, waarnaar vroeger
de belangstelling wel eens is uitgegaan.
Gewoonlijk komt er dan wel iets te voor
schijn, waarbij men kan aanknopen.
Meestal wordt de vrouwen van deze man
nen verzocht bij het gesprek aanwezig te
zijn; het betreft immers het leven van
beiden.
Een enkel bedrijf in ons land heeft de
waarde van deze pensioen-voorbereidings
cursussen ingezien en tracht degenen, die
met pensioen gaan, iets voor deze tijd
mede te geven.
GOED HANDWERK
EN EEN SLAB VOOR HET KLEINKIND
Enige jaren geleden is in ons land op
gericht de Stichting „Goed Handwerk"
en wel met het doel om het peil van de
vrouwelijke handwerken in ons land om
hoog te halen. Er worden nu en dan
tentoonstellingen en verkoopdagen ge
houden en men kan er nu zelfs een z.g.
toondoos voor ouderen aanvragen, waar
in zich allerlei handwerken bevinden, die
nog gemakkelijk kunnen worden gemaakt
als de ogen wat achteruit gaan of weinig
inspanning meer kunnen verdragen.
Die toondoos kan worden aangevraagd
bij mevr. M. Banning-Hoek, Sonderdank-
straat 39, 'Den Haag. Men mag haar on
geveer vier dagen behouden. Het uitleen-
geld bedraagt 3,50, maar ook de vracht
heen en terug moet worden betaald (2 x
1,Er zijn ook grotere koffers, waar
in zich veel van de handwerken van de
Hoestdrank in tabletvorm.95ct
Stichting bevinden, uitgewerkte voor
beelden ook, patronen enz. De handwer
ken in de kleine doos zijn eenvoudiger.
Het uitleengeld van een grote koffer be
draagt 7,50, de vracht is dan 2 x 2,50.
Misschien is het iets voor clubs of wel
een clubje vriendinnen om eens zo'n
doos aan te vragen en daardoor op nieuwe
ideeën te komen.
Voor 3,p. j. kan men lid van de
Stichting worden (50 cent entreegeld).
Gironummer penningmeesteres „Goed
Handwerk", Rijswijk, 45 47 00. Leden ont
vangen 3 maal per jaar een mededelin
genblad, benevens een handwerklijst,
waarop alle handwerken, die de Stichting
uitgeeft, staan vermeld, alsmede kleuren,
prijzen en ook een kleine beschrijving.
Leden mogen verder tegen een kleine
vergoeding boeken lenen uit de hand-
werk-bibliotheek en zij hebben gratis
toegang tot tentoonstellingen, die de
Stichting organiseert. Voor lidmaatschap
kan men zich opgeven bij mevr. A. van
Rossum-Goudart, Zegveldstraat 23, Den
Haag.
Een handwerklijst kan men aanvragen
bij mevr. E. Haasbroek-Kuipers, Vaillant-
laan 74, Den Haag. Wij zijn echter van
plan om U nu en dan op een handwerk,
dat op deze lijst vermeld staat, opmerk
zaam te maken. Ditmaal bijvoorbeeld op
een slab van een wit/rood Ploegruitje,
maat 22 x 34 cm, rood geborduurd met
siersteken óf met siersteken en band be
werkt, eveneens in wit/rood. Prijs, voor-
gewerkt, 2,45. Bestellingen bij de pen
ningmeesteres.
E. Rubbens-Franken.
LICHAAMSOEFENINGEN
Deze gymnastiekoefeningen dienen om
die spieren en gewrichten te oefenen die
in het dagelijks leven niet of weinig of
in de nieuwe
notenk/euren:
Hoofdstraat 45, Telefoon 2165
na-
niet goed worden gebruikt. Dat kan
tuurlijk voor ieder verschillend zijn.
De post b.v., die zijn levep lang door
het lopen is getraind, zal heel andere
oefeningen moeten doen dan iemand, die
op het kantoor heeft gewerkt. Voor ou
deren, die hun werk achter de rug heb
ben, komt het voor het merendeel tegen
woordig op hetzelfde neer: geen bewe
ging - teveel zitten.
Bovendien denkt menigeen dat men
van beweging slijt of moe wordt of voor
al voorzichtig moet doen. Dat vooral
heeft gemaakt, dat er een grote spier-
stijfheid ontstaat, terwijl de gewrichten
in hun bewegingsmogelijkheid beperkt
worden. Dit' wordt dan allemaal toege
schreven aan het ouder worden en dat
is in de meeste gevallen niet waar. Spie
ren en gewrichten kunnen los en soepel
zijn; daar zijn ze op gebouwd.
Oefening 1. Draai de arm rond in het
schoudergewricht, voor, hoog, achter,
laag. Eerst links dan rechts. Als het goed
gaat beide tegelijk en als het nog beter
gaat hierbij licht doorveren in de knie-
en.
Oefening 2. Houd een stoelleuning vast
en maak met één been een ronddraaien
de beweging vanuit het heupgewricht. Als
het goed gaat wordt de kring, die de voet
beschrijft, gaandeweg groter.
Albertina Vellenga.
Vindt u het ook prettig, de lucht van
warme appelen, knolselderij en stokvis
op te snuiven. Dan hebben wij hier echt
iets voor u bedacht. De recepten zijn
voor vier personen en u kunt er tot in
het voorjaar van genieten. Probeert u
ze eens.
GROENTETROEF
1 koolraap van ongeveer 1 kg, 1 kleine
selderijknol, zout, 2 grote uien, 50 gr
doorregen spek, een eetlepel boter of
margarine, selderij groen.
De koolraap in plakken snijden en
deze schillen en wassen. De plakken in
blokjes snijden. De koolraap in weinig
water met zout 10 minuten voor
koken. De knolselderij schoonmaken,
wassen, in blokjes snijden en toevoegen.
De groenten samen nog 10 minuten
koken. De boter of margarine smelten.
Het spek in plakjes snijden en in de
boter of margarine langzaam uithakken.
De uien schoonmaken, kleinsnijden en
in het vet gaar en heel lichtbruin bak
ken. De groenten eventueel afgieten en
vermengen met de gebakken uien. Het
gerecht afmaken met gewassen en fijn
gesneden selderijgroen.
STOOFSCHOTEL MET STOKVIS
EN PREI
Vz SU kg geweekte stokvis, 1 1 Va kg
aardappelen, (1 ui) IV2 kg prei, zout pe
per, boter of margarine, Vz dl azijn
of citroensap.
De stokvis opzetten met'zoveel water
met zout, dat hij juist onderstaat en 10
minuten tegen de kook aanhouden. De
vis uit het water halen, van vel en
graten ontdoen en in stukjes verdelen.
De aardappelen schillen, wassen en in
blokjes snijden. De prei schoonmaken,
in de lengte doorsnijden, schoonspoelen,
in stukken snijden en nogmaals goed
wassen. (De ui schoonmaken en klein
snijden.) Een deel van het viskooknat
afgieten.
De aardappelen, stokvis, prei (en ui)
achtereenvolgens in de pan doen. Het
geheel gaarkoken in 15 a 20 minuten.
De massa desgewenst afgieten, dooreen
mengen en op smaak afmaken met azijn
of citroensap, boter of margarine, peper
en zout.
APPELSTROEDELTJES
20 stuks)
250 gr (ruim 3 kopjes) bloem, zout, 1 ei,
dl 1/t kopje) lauw water, 25 gr
(2Vt eetlepel) zachte boter of margarine,
2 beschuiten, 750 gr zachtzure appelen,
50 gr (Va kopje) krenten, 50 gr (Va kopje)
rozijnen, (50 gr amandelen) 150 gr
lVt kopje) suiker, geraspte citroen
schil, 1 theelepel kaneel, 25 gr gesmol
ten boter of margarine, melk, poeder
suiker.
De bloem in een kom zeven. In het
midden van de bloem in een kuiltje het
zout, ei, water en de zachte boter of
margarine leggen. Van het midden uit
alles goed door elkaar roeren. Het deeg
met de hand zolang kneden, tot het
elastisch is en niet meer plakt aan kom
en handen. Het deeg op een warme
plaats 20 minuten laten rusten. De
appelen schillen en in dunne schijfjes
snijden. De rozijnen en krenten in wei
nig water 10 minuten wellen en laten
uitlekken. (De amandelen opzetten met
zoveel water, dat ze onderstaan. Als het
water kookt ze afgieten en afspoelen
met koud water. De amandelen pellen
en in kleine stukjes snijden of hakken.)
De krenten, rozijnen (amandelen), sui
ker, kaneel en wat geraspte citroen
schil door de appelen mengen. Het deeg
op een met bloem bestoven tafel of
aanrecht met een bebloemde deegrol
zeer dun uitrollen. De handen met
bloem inwrijven.
De lap tussen beide duimen en wijs
vingers nemen en aan alle kanten uit
rekken, totdat hij bijna zo dun als vloei
papier is. Een scheurtje kan dichtge
plakt worden met een beetje warm wa
ter. Uit deze deeglap kleine lapjes van
15 bij 15 cm snijden of raderen met
een kartel wielt je. De lapjes bestrooien
met fijngemaakt beschuit. De gesmol
ten boter of margarine op de lapjes
druppelen.
Het appelmengsel in kleine bergjes
er midden op leggen. De vier hoeken
naar het midden dubbel slaan. De stroe-
deltjes bestrijken met melk en op een
ingevet bakblik zetten.
De stroedeltjes in een matig warme
oven gaar en lichtbruin laten worden
in ±30 a 35 minuten. Het gebak be
strooien met gezeefde poedersuiker en
warm of koud geven.
naar ARNHEM: 6.22 (alleen van ma. t/m
vrijd.) 7.30 (alleen op werkd.) 7.44 (ma. t/m
vrijd.) 8.30 - 9.30 enz. tot en met 15.30 -
16.38 - 17.30 - 18.19 (alleen van ma. t/m
vrijd.) - 18.42 - 19.30 - enz. t/m 22.30 -
23.43 - 0.30 (alleen zon. en feestd.)
naar UTRECHT: 6.03 (alleen ma. t/m
vrijd.) 6.55* (ma. t/m vrijd.) 7.07 (alleen
op werkd.) 7.17 (ma t/m vrijd.) 7.41* -
8.07 - 9.07 - enz. t/m 23.07.
stopt NIET te Maarsbergen.
ARNHEM: (Holleweg) 6.22* - 6.25* - 7.22*
- 7.52 - 8.22* - 8.52 - 9.22* - 9.52 - 10.22* -
10.52 - 11.22* - 11.52 - 12.22 - 12.52 - 13.22
enz. t/m 20.52 - 21.52 - 22.52.
AMERSFOORT: (Holleweg) 5.50* - 6.20* -
6.50 - 7.20* - 7.50 - 8.50 - 9.50 - 10.50 enz.
t/m 20.50 - 22.20. UTRECHT: (Patr.laan)
5.15* - 5.40* - 6.15* - 6.40* - 7.15* - 7.40 -
8.40 - 9.40 enz. t/m 22.40. ELST: (Holleweg)
6.35 (niet op za. en zond.) 6.57* - 7.57 -
8.57 - 9.57 - 10.57 - 11.57 enz. t/m 22.57.
EDE: (Patr.laan) 5.55* - 6.25 (niet op za.
en zond.) 6.55* - 7.55 - 8.55 enz. t/m 22.55.
BARNEVELD: (Patr.laan) 6.40* - 7.40 -
10.40 - 13.40 - 16.40 - 17.40 - 18.40 - 2140.
ARNHEM: (stad) 5.33* - 6.03* - 6.33* -
7.03 - 7.33* - 8.03 - 8.33 - enz. t/m 21.33 -
22.33 - 23.33. UTRECHT: (stad) 5.30* -
6.15* - 6.45 - 7.15 - 7.45 - 8.15 enz. t/m
22.15. AMERSFOORT: (Herenstraat) 5.26*
- 5.56* - 6.26 - 6.56* - 7.26 - 8.26 - 9.26
enz. t/m 20.26 - 21.56. VEENENDAAL:
Zelfde tijden als AMERSFOORT met bo
vendien: 7.56* - 8.56* - 9.56 enz. t'm 20.56 -
22.26 - 22.56 - 23.56 (alleen op za., zon en
feestd.) TIEL-GELDERMALSEN: 7.12 -
8.19 - 10.19 enz. 16.19 - 18.19 - 20.19 (tot
Tiel).
ARNHEM: (Kerk 6.21* - 6.51* - 7.21* -
7.51 - 8.21 - 8.51 enz. t/m 21.21 - 22.21 -
23.21. UTRECHT: (Kerk) 5.42* - 6.27* -
6.57 - 7.27 - 7.57 enz. t/m 22.27.
VEENENDAAL: (Kerk) 6.55 (alleen ma.
t/m vrijd.) 7,28* - 8.28 - 9.28 enz. t/m 23.28.
ARNHEM: (Dorp) 6.16* - 6.46* - 7.16* -
7.46 - 8.16 - 8.46 enz. t/m 21.16 - 21.46
(tot Rhenen) - 22.16 - 22.46 (tot Rhenen) -
23.16 - 23.46 (tot Rhenen) - 0.46 (tot Rhe
nen). UTRECHT: (Dorp) 5.47* - 6.32* -
7.02 - 7.32 enz. t/m 22.32 - 23.02 (tot Zeist)
- 23.32 (tot Zeist).
VEENENDAAL: 7.07* - 8.07* - 8.35* -
9.07* - 10.07 t/m 13.07 - 13.35 (alleen zat.)
14.07 t/m 17.07 - 17.35 (ma. t/m vrijd.) -
18.07 - 18.35 (ma. t/m vrijd.) - 19.07 enz.
t/m 23.07 - 0.07 - 0.55. UTRECHT: 5.30* -
6.02* - 6.35* - 7.02* 7.35* - 8.02 - 9.02 enz.
t/m 23.02. AMERSFOORT: (Kerklaan) 6.01»
- 6.31* - 7.01 - 7.31* - 8.01 - 9.01 enz. t/m
21.01 - 22.31. ARNHEM: 7.11* - 7.41» -
8.41 - 9.41 enz. t/m 17.41 - 18.11 (ma. t'm
vrijd.) 18.41 t/m 22.41 - 0.11 (tot Rhenen).
Daarom juist moet u er verzekerd
van kunnen zijn dat de uiterste
zorg aan uw drukwerk wordt
besteed.
Gaarne zullen wij u met een des
kundig advies terzijde staan.
Mogen wij u eens offerte maken?
PARALLELWEG 10 VEENENDAAL TELEFOON 2022*
