Kunst cn Vriendschap Rhenen
viert zevende lustrum
Keelpijn
ASPRO
MELIS OPTIEK
HiXWlWH
1/001 6.40 pei weik
Fa. G. J. HIENSCH - Zandstraat 111 - Marlet 17
RHENEN
Woonwagen - los van tractor - rijdt
dwars door kiosk
EDE
Volgend jaar ook B.P.D.-onderzoek in
Veenendaal en omgeving
«CH EYBOI.IT
Helpt Het Kind
KRUISWOORDPUZZEL
Het lichaam en de geest
Uw WONING...
Piet van Beek
NOVAK T.V,
ZES INZITTENDEN WONDERWEL ONGEDEERD
neem
V. A. B.
KIRPESTEIN
CITY-MOTORS-EDE
OPGAVE NR. 21
Op dokters advies
BRILLENPARADE
VITRAGCS.
GORDIJNEN.
NAAR EIGEN SMAAK
INGERICHT
NOVAK I
DIRECTEUR A. J. SPIES STIMULEERDE VIJF EN DERTIG JAAR
GELEDEN DE OPRICHTING
De Rhenense mondaccordeonvereniging „Kunst en Vriendschap" be
staat 15 december vijf en dertig jaar. Onverbrekelijk aan deze vereni
ging verbonden is de figuur van de heer A. J. Spies te Renkum, die al
die jaren directeur is en zelfs vijf en dertig jaar geleden de stoot gaf
tot de oprichting. Dirigent Spies is thans èèn en zeventig en hij is nog
steeds actief. „Kunst en Vriendschap" zou deze krasse musicus voor
geen geld willen missen. Hij had vijf en dertig jaar geleden al eenzelf
de vereniging in Renkum, gaf in Rhenen een uitvoering, die onder
meer werd bijgewoond door de heren D. van Dijk, J. W. Ruisch en
wijlen J. ter Burg, met als gevolg dat dit driemanschap de definitieve
stoot gaf tot de oprichting. Zij gingen een praatje maken met de heer
Spies en op 15 december 1927 kon „Kunst en Vriendschap" onder
voorzitterschap van wijlen de heer K. de Jong verrijzen om tot op de
huidige dag een bekende plaats in de Rhenense gemeenschap te be
houden.
met zijn mannen eén concert in de Duis-
burger theater, vooraf gegaan door een
muzikale rondgang. Er was buitengewoon
veel belangstelling van de zijde van de
inwoners van deze grote industriestad.
De rondgang werd besloten met een défi
lé langs het stadhuis. Ter gelegenheid van
dit bezoek ontving de vereniging van de
directie van het „Rheinhofhotel" een
door een staalfabriek vervaardigd aanden
ken in de vorm van een handwerkaam-
beeld.
Oud gedienden
Van de oprichters zijn nog in leven de
heren J. W. Ruisch (oud-penningmeester),
thans dus ere-lid en uiteraard de actieve
directeur, die ondanks zijn hoge leeftijd
nog iedere week trouw de repetities leidt.
Verder zijn nog ereleden de heren H.
Baijens, J. Buienhuis en D. van Dijk. On
der de nog actieve leden bevinden zich
ook al twee oud-gedienden. Het zijn de
heren J. Verwoert, thans secretaris en al
twee en dertig jaar lid, alsmede M. van
STERK IN CONCOURSEN
„Kunst en Vriendschap" groeide snel
tot niet minder dan vijfenzeventig leden
en al twee jaar na de datum van op
richting konden de jonge ,en snel ge
vormde muzikanten deelnemen aan een
concours te Amersfoort. Dat was in
1929. Al meteen werd daar beslag ge
legd op een eerste prijs met 306 punten.
Tevens viel de vereniging de ereprijs
ten deel. Dit mag toch wel worden ge
zien als een bewijs van de grote levens
kracht en bestaanszekerheid die direc
teur Spies toen al had geschapen.
Ter gelegenheid van het eerste lustrum
nam het actieve bestuur het initiatief
tot het zelf organiseren van een con
cours. Het was een hele onderneming
daar de financiën ontbraken. Penning
meester Ruisch (thans erelid) vond ech-
Directeur A. J. Spies
mensensleven gewijd aan de muze
SIERTUINEN IN RHENEN
WAREN WEER BIJZONDER
MOOI
In hotel „Het Wapen van Rhenen"
werden woensdagavond traditiegetrouw
weer de prijzen bekendgemaakt en uit
gereikt van de door de plaatselijke VVV
in de zomer van 1962 georganiseerde
siertuinwedstrijd. De keuringscommis
sie bracht verslag uit over haar bevin
dingen en de aanwezigen konden vra
gen stellen over aanleg, onderhoud en
beplanting van siertuinen. De avond
werd verder opgeluisterd met filmver
toning. Dé uitslag was als volgt:
Groep A - villatuinen:
1. A. Visser, Rijksstraatweg 312, beker
en 15,2. H. A. van Ommen, Heren
straat 55, ƒ10,—3. J. G. Koekoek,
Grebbeweg 47, 5,
Groep B - grote voortuinen:
1. K. Wagenvoort, Grebbeweg 57,
beker en 15,—; 2. M. ter Haar, Rog-
hairweg 22, ƒ10,—; 3. B. de Kroon,
Utr.straatweg 25, 7,50; 4. H. Heijmen,
Simon Stevinweg 25, 6,5. A. M.
Sanders, Domineesbergweg 28, ƒ5,—;
6. J. van Laar, Levendaalseweg 1, 4,
7. mevr. Mutsaers, Nw Veenendaalsew.
194, 3,50; 8. A. van Geenhuizen, Le
vendaalseweg 5, 3,—; 9. H. van Hoeve
laken, Simon Stevinweg 8, 2,50; 10. G.
Hovestad, Prunuslaan 2, 2,50.
Groep C - kleine voortuinen:
1. G. van Brenen, Simon Stevinweg 5,
beker en 15,2. C. H. Bosch, Grebbe
weg 50, 12,50; 3. H. van Nellestijn, Nw
Veenendaalseweg 33, 7,50; 3. mevr.
Van Laar, Nw Veenendaalseweg 144,
7,50; 4. mevr. C. Keijman, Valleiweg
115, ƒ6,5. J. van Dom, Kastanjelaan
40, 5,6. Fam. Van Dolderen, Greb
beweg 13-15, 4,7. N. C. van Walsem
Jan van Arkelweg 8, ƒ3,50; 8. D. M.
van Kleef, Schimmelpenninckstraat 10,
3,9. R. W. van Zwieten, Valleiweg
117, ƒ2,50; 10. W. Groenen, Utr.straatw.
36. ƒ2,50.
Groep D - scholen, bedrijven enz.
Door te lage eindcijfers geen prijzen
toegekend.
ter een handige oplossing. Hij sloot een
lening, kon na afloop alles terugbetalen
en hield nog een aardig duitje over.
Er kon zelfs een reservefonds worden
gesticht, waarvan men jaren de vruch
ten heeft kunnen plukken. Het duurde
nogal even voordat de vereniging voor
de tweede maal een dergelijk evenement
op touw zette. Dat was op tweede Pink
sterdag in 1957, dus van vrij recente
datum. Ook dit concours slaagde uit
stekend, hetgeen aanleiding was voor
de Bond van Mondaccordeonverenigin-
gen „Kunst en Vriendschap" het bonds-
vaantje toe te kennen.
Buitenland
De vereniging trok ook naar het bui
tenland. In 1953 maakten de muzikanten
een driedaagse trip naar Duitsland, waar
men de gast was van de Hohner-fabrie-
ken. Op uitnodiging van deze fabriek van
muziekinstrumenten gaf directeur Spies
„Kunst en Vriendschap"
even na de oprichting.
Achter de grote trom
oprichtingsvoorzitter wjj-
len de heer K. de Jong.
Baaren, thans penningmeester en al dertig
jaar aan de vereniging verbonden.
Jubileumuitvoering
Zaterdag 15 december geeft de jubile
rende vereniging een feestelijke uitvoe
ring in het Eigen Gebouw. Er is voor
deze gelegenheid een keurig programma
boekje verschenen. Uiteraard is hierin
het muzikale gedeelte geenszins verge
ten. De muzikanten zullen vier nummers
ten gehore brengen. Daarnaast wordt de
feestavond gevuld met toneel. Het wordt
een blijspel getiteld „Haai voor de boeg",
onder regie van Frans Brouwers en ge
bracht door leden en vrienden van de
vereniging.
„Kunst en Vriendschap" belooft een
waardige viering van het vijf en dertig
jarig bestaan tegemoet te gaan, waar
voor ongetwijfeld veel belangstelling zal
bestaan.
Woensdagochtend omstreeks tien uur is op de steile helling van de
Grebbeberg, in de zeer gevaarlijke S-bocht tegenover hotel „De Greb
be" in Rhenen, een woonwagen, die door een traktor tegen de berg
werd opgetrokken, van zijn trekker losgeslagen en achteruit de berg
weer afgereden. De wagen, waarin een vrouw en vijf kinderen zaten,
reed tussen twee dikke bomen door en kwam tot stilstand tegen een
langs de weg staande houten kiosk, behorende bij het genoemde ho
tel. Wonder boven wonder liep geen der inzittenden enig letsel op.
Allen kwamen met de schrik vrij. De wagen was aan de achterkant
zwaar beschadigd. De kiosk en inventaris waren veranderd in één gro
te puinhoop.
ONDEUGDELIJKE
VERBINDING
De traktorbestuurder J. v. d. P. uit
Wageningen had uit een soort liefde
dienst de woonwagen op het kamp in
Wageningen met een touw aan zijn
trekker bevestigd om de bewoners, die
niet over een ander middel van vervoer
beschikten, over te brengen naar het
woonwagenkamp in Amerongen. Toen
v. d. P. de steile Grebbeberg opreed en
terugschakelde in de tweede versnel
ling, meende hij te voelen dat hij zijn
vracht kwijt was. Hij keek om en zag
de woonwagen achterwaarts de helling
afsuizen, met het hier geschetste gevolg.
Het touw, waarmee de trekstang aan
de trekkerbalk was bevestigd, bleek
niet afdoende te zijn geweest.
Kiosk verschoven
De heer P. van Londen, directeur van
hotel „De Grebbe" en eigenaar van de
kiosk, vertelde ons dat het gebouwtje
niet minder dan tien centimeter van
zijn plaats was geschoven. Er bevinden
zich twee koelinrichtingen in voor ijs,
die beiden zijn vernield. Hij schatte de
schade op 5000,en heeft inmiddels
de bestuurder van de trekker aanspra
kelijk gesteld voor de aangerichte ra
vage.
Uitwijkmanoeuvre
Een automobilist, komende uit de
richting Wageningen, die de woonwagen
op zich af zag komen, kon nog juist
door een snelle uitwijkmanoeuvre het
grote gevaar ontwijken. Ook hij kwam
er met de schrik af.
Zieke kinderen
De eigenaar van de woonwagen was
tijdens het ongeval niet aanwezig. Deze
kwam pas later ter plaatse. Het bleek
de in het centraal bevolkingsregister
ingeschrevene G. J. de M. te zijn. De
man was hevig geschrokken.
In de wagen bleken zich twee zieke
kinderen te bevinden. Deze zijn op ad
vies van dr. Stegeman ter verpleging en
behandeling overgebracht naar het zie
kenhuis te Wageningen, nadat het gezin
praktisch eerst de gehele dag in een
verwarmd vertrek op het gemeentehuis
van Rhenen had doorgebracht.
De gehavende wagen werd onder po
litietoezicht naar het woonwagenkamp
in Wageningen teruggebracht. De rijks
politie maakte proces-verbaal op.
NIEUWSTE KAMPEERWAGENS
LICHTER EN WEELDERIGER
Een huis dat naar een terrein kan
worden gesleept en binnen het uur in
elkaar geschroefd is te zien op de In
ternationale Tentoonstelling van Kam
peerwagens die op 28 november j.l. in
Olympia, Londen, is geopend. Het cen
traal verwarmde huis, dat uit alumini
um secties wordt samengesteld, bestaat
uit twee slaapkamers, zitkamer, keu
ken, badkamer en dubbele hal. Het is
mogelijk het uit te breiden met een
extra twee-persoons slaapkamer en een
zitkamer met openslaande deuren die
uitkomen op een overdekte veranda.
Een van de grootste exporteurs van
caravans ter wereld, die in het afge
lopen jaar kampeerwagens ter waarde
van drie-kwart miljoen Pond Sterling
heeft verkocht, heeft in al zijn nieuwe
modellen speciale verbeteringen aan
gebracht om aan de eisen van kopers
op het Continent te voldoen.
Een van zijn kampeerwagens is
slechts 3,04 meter lang, weegt 406,42
kg en kan door de kleinste auto worden
getrokken. Er staan ongeveer 100 nieu
we kampeerwagens op de tentoonstel
ling en volgens de dagelijkse verslagen
zijn er vele Europeanen onder de ko
pers, hetgeen nauwelijks behoeft te ver
bazen aangezien een op iedere zes kam
peerwagens die in Groot Brittannië
worden gebouwd naar het Continent
wordt uitgevoerd. Vele fabrikanten bie
den modellen te koop aan die zijn aan
gepast voor zakengebruik als mobiele
banken, kantoren, winkels, spreekka
mers en tentoonstellingsruimten.
GEMEENTE EDE
BEVOLKINGSSTATISTIEK OVER DE
MAAND OKTOBER 1962
Geboren:
Overleden:
Geboorte-overschot:
Gevestigd:
Vertrokken:
Vestigings-overschot:
M.
67
13
54
235
147
88
V.
65
16
49
191
104
87
Tot.
132
29
103
426
251
175
Aant. inw. 30 sept. '62: 30722 30543 61265
Totale verm. okt. '62 142 136 278
Aant. inw. 31 okt. '62 30864 30679 61543
Aantal gevestigde gezinnen: 66
Aantal vertrokken gezinnen: 28
Aantal huwelijken: 34
Verhuizingen binnen de gemeente:
Aantal personen: 471
Aantal gezinnen: 92
Aantal aangiften: 209
Loop der bevolking van 1 januari t.e.m.
31 oktober 1962
M. V. Tot.
Vermeerdering
Geboorten: 630 591 1221
Vestiging: 1576 1462 3038
Vermindering
Overlijden: 172 149 321
Vertrek:1396 1159 2555
M. V. Tot.
Aant. inw. op 1 jan.: 30226 29934 60160
Totaal vermeerdering: 2206 2053 4259
Totaal: 32432 31987 64419
Totaal vermindering: 1568 1308 2876
Aant. inw. 31 okt. '62 30864 30679 61543
Vermeerdering sedert 1 januari: 1383
wegens geboorte: 900
wegens vestiging: 483
TRANSPORTONDERNEMER KREEG
AUTO CADEAU
De autotransportondermer uit Zeist,
de heer J. Vermeer kreeg op een blauw
fluwelen kussen een paar autosleutels
aangeboden. Bij die sleutels behoorde
een complete grote personenauto. De
wagen, een Mercedes-Benz 190, was
geen Sinterklaasverrassing, maar alleen
het gevolg van een bezoek, dat de
heer Vermeer begin oktober bracht aan
een bedrijfswagenstentoonstelling in
Utrecht. Eén van de bezoekers zou naar
eigen keuze een vrachtauto of een per
sonenauto ontvangen. Een notaris had
tevoren bepaald welk nummer van de
toegangskaart voor de show, recht zou
geven op de auto.
In de zeer stijlvol versierde bedrijfs
ruimte van de N.V. AGAM, de impor-
trice van Mercedes-Benz, vond de
plechtige overdracht plaats.
De „onthulling" van de auto geschied
de door de heer Vermeer en zijn echt
genote, waarna zij, hoewel zij wisten
hoe de wagen eruit zag, toch wel even
perplex stonden toen de auto in het
felle licht van schijnwerpers zichtbaar
werd. Ook zichtbaar werd toen een
charmante Present Girl, die de zeer vol
dane eigenaar de autosleutels overhan
digde.
OPLOSSING PUZZEL NR. 48
Horizontaal: 1 Berkel, 6 Betuwe, 11
ree, 12 Dover, 13 wel, 14 An, 15 sir, 16
kin, 17 eb, 19 kreen, 22 edik, 25 eer,
26 meer, 28 Laban, 30 menig, 31 potlood,
32 label, 34 adder, 37 Orel, 38 Inn, 40
Oslo, 41 degel, 43 ha, 45 dar, 46 gil, 47
B.S., 48 Ede, 50 meter, 51 reu, 52 Mal
den, 53 Renkum.
Verticaal: 1 Brakel, 2 een, 3 re, 4
edik, 5 lorre, 6 beker, 7 Erin, 8 uw,
9 wee, 10 Elburg, 18 rib, 20 eerlang,
21 ben, 23 Dakar, 24 kapel, 26 Meddo,
27 eikel, 29 nol, 30 moa, 32 Lochem,
33 bel, 35 Dss, 36 Rossum, 38 Ieren, 39
neger, 41 dame, 42 lire, 44 Ada, 47 beu,
49 el, 51 R.K.
VOOR DE BOER
Op initiatief van de CBTB afdeling Veenendaal, de Coöp. „De Klomp" en Land-
bouwvcorlichtingsdienst werd maandagavond in hotel De Korenbeurs een voorlich
tingsavond over Bodem, Plant en Dieronderzoek gehouden. Door de heren Dr. Gras
huis, dr. Joling en Ir. Groendijk werd het doel en de werkwijze van dit onderzoek
uiteengezet. De druk bezochte voorlichtingsavond werd geopend door de heer A. van
't Voort.
HOOGSTE RENDEMENT
De eerste spreker, dr. Grashuis, zei dat
men reeds enige jaren in ons land het
BPD-onderzoek kennep. Zulk een onder
zoek heeft reeds plaats gevonden in Wou
denberg, Hoogland, Borculo, Abcoude,
Lopikerwaard en Rhenen.
„Iedere boer", aldus spreker, „wil het
hoogste rendement van zijn veestapel
verkrijgen."
Hiervoor moeten drie factoren in orde
zijn: Ten eerste de bodem waar de be
mestingstoestand in evenwicht dient te
zijn. Zowel een overmaat als een tekort
van een bepaalde voedingsstof heeft zijn
invloed op de plant en later weer op het
dier wat zich hiermee voedt.
Daarom wordt bij een BPD-onderzoek
bodem, plant en dffir bekeken en onder
zocht. Dit onderzoek is in de provincie
Utrecht mogelijk door de uitstekende sa
menwerking tussen de Prov. Gezondheids
dienst voor dieren, de landbouwvoorlich-
tingsdienst en dr. Grashuis.
Werkwijze
De werkwijze bij dit onderzoek is als-
volgt. Het grond- en gewasonderzoek re-
sorteert onder de Landbouwvoorlichtings-
dienst. In de zomer dit is de meest
gunstige tijd, vindt de veterinaire inspec
tie plaats.
Dan worden door dr. Grashuis en dr.
Joling de kalveren, pinken en melkkoeien
bekeken op de uitwendige verschijnselen
van gebreksziekten. Hun bevindingen wor
den vastgelegd en de boer krijgt een voor
lopig advies.
Later wordt door de Gezondheidsdienst
op de bedrijven bloed, urine en mestmon-
sters van het vee genomen om de uitslag
van de inspectie te toetsen. Dan krijgt
de boer een volledig advies.
Gebreks verschijnselen
Dr. Grashuis behandelde vervolgens de
meest voorkomende gebreksverschijnselen
van het vee in deze streek.
Dit zijn o.m. fosfaatovermaat in de bo
dem hetgeen onderstandigheid bij het
vee veroorzaakt, koper-, cobalt- en na-
triumgebrek, merendeels veroorzaakt door
een tekort hiervan in de bodem.
Het mangaangebrek dat meestal voor
komt wanneer de kalktoestand van de
grond te hoog is. Tekorten in het dierlijk
lichaam kunnen ook optreden door aan
wezigheid van maag- en darmwormen.
Monsters
Door dr. Joling, direkteur van de Prov.
Gezondheidsdienst voor Dieren werd het
dieronderzoek toegelicht.
Na de veterinaire inspectie worden op
de bedrijven van enkele dieren bloed- en
urinemonsters genomen.
Van dit bloed wordt langs chemische
weg het koper-, kalk-, fosfor- en magne
siumgehalte bepaald. De urine wordt op
natrium en kalium onderzocht. De mest
wordt microscopisch op de aanwezigheid
van maag- en darmparasieten onderzocht.
Van dit onderzoek krijgt de boer en de
veearts uitslag en advies.
Nadrukkelijk stelde dr. Joling dat
de Gezondheidsdienst ALLEEN on
derzoekt. De eventuele verdere ge
zondheidszorgen van het vee is het
werk van de plaatselijke dierenarts.
Uitvoerig ging dr. Joling nog in op het
veelvuldig voorkomen van ingewandpara
sieten en de bestrijding hiervan alsmede
op de onvruchtbaarheid van het vee.
Geen wonderen
De derde spreker van deze avond Ir.
Groendijk stelde allereerst dat men van
dit onderzoek geen wonderen moet ver-
VEENENDAAL
wachten. Toch raadde hij iedere boer aan
van deze nu geboden gelegenheid gebruik
te maken.
„Bij iedere boer die economisch en tech
nisch denkt gaat het om één ding: een
zo hoog mogelijk inkomen uit zijn bedrijf
te halen. Hierbij kan het BPD-onderzoek
u helpen. Voor bodem en plant de ge
wenste bemesting, voor het dier de juiste
voeding, dit vooral wat de sporenelemen
ten betreft", aldus ir. Groendijk.
Het bezoek op de bedrijven voor een
veterinaire inspectie alsmede bloed-, uri
ne- en mestonderzoek is kosteloos. Voor
het grondonderzoek gelden de normale
prijzen van het Bedrijfslaboratorium.
Na de pauze was er gelegenheid tot
vragen stellen, welke uitvoerig door de
inleiders werden beantwoord.
De voorzitter deelde nog mee dat deel
name aan het BPD 15,per bedrijf zal
bedragen. Zij die hiervoor interesse heb
ben kunnen zich opgeven bij de heer
Tijsseling van de Landbouwvoorliohtings-
dienst.
Een 25-tal boeren gaven zich reeds de
ze avond op.
KOOP VANDAAG
Kinderpostzegels
HORIZONTAAL: 1 wiel,
3 bundel, 5 maand van
het jaar, 6 zeehond, 7 ge
sloten, 9 sociëteit, 10
plechtige gelofte, 13
lichaamsdeel, 14 kan
men op schrijven, 15
rijzig, dun en smal, 17
lidwoord, 18 voegwoord
(Fr.), 20 vlaskam, 23 ka
rakter, 25 stuk stof, 27
iedere keer, 29 emeritus
(afk.), 31 zeker kantoor
boek, 33 schittering, 35
vogel, 36 hangt in de
gang, 39 rechten inbe
grepen (afk.), 40 in de
regel, 44 boom, 46 nobel,
48 boom, 51 deel van de
mast, 52 jongensnaam,
53 metalen vaatwerk, 55
vogel, 57 stap, 58 pa
troon, 59 op die plaats,
60 voorvoegsel, 61 jon
gensnaam, 62 gevange
nis, 63 sluiskolk, 64
stapel.
VERTICAAL: 1 wijnglas, 2 donker, 3 schuier, 4 zwart in de wapenkunde,
houten vat, 8 tevens, 11 achting, 12 aanwijzend voornaamwoord, 15 sportterm,
vis, 17 halsdoek, 19 vast rantsoen, 21 brij, 22 oude lap, 23 meisjesnaam, 24 getal,
waardoor men deelt, 26 meervoud (afk. Lat.), 28 zuivelprodukt, 30 dwaze ge
woonte, 32 huisdier, 33 gewicht (afk.) 34 na dato (afk.), 35 putemmertje, 36 heks,
puntig voorwerp, 38 ons inziens (afk.), 40 voorzetsel, 41 oude lengtemaat, 42
voorzetsel, 43 pret, 45 plotseling, 47 druipnat, 49 waterkering, 50 tijdrekening,
53 oude benaming voor liter, 54 Europeaan, 56 de gezamenlijke hoeveelheid,
bekende stad in Frankrijk.
Zolang de mens over zichzelf en zijn bestemming in deze wereld ge
dacht heeft, zolang bestaat er dat moeilijke probleem van het lichaam en
de ziel en van het lichaam en de geest. Verscheidene levensterreinen
raken aan dit probleem, waarop ik in deze medische rubriek niet verder
inga. Het is echter wel zo, dat ook de medicus dagelijks met dit probleem
van lichaam en geest te maken heeft. Hij kan bij heel wat van zijn pa
tiënten waarnemen hoe de geest lichamelijke processen beïnvloed en hoe
ook omgekeerd de lichamelijke toestanden hun weerslag geven op het
geestesleven van de patiënt. Het beoordelen van dit soort zaken valt niet
altijd mee; vaak is het een heel samenspel van factoren, maar aan de
hand van enkele eenvoudige voorbeelden kunnen we er toch wel iets
nader op in gaan.
Wie heeft niet eens meegemaakt, dat, hoewel hij urenlang heftige kies
pijn had, op de stoep van de tandarts totaal geen pijn meer gevoelde. De
angst voor mogelijk ergere pijn verdringt op dat moment de werkelijke
pijnsensatie. Dit is dus een geestelijke reactie op een zuiver lichamelijke
pijn. Deze verdringing van lichamelijke pijn door een geestelijke prikkel
is een reeds lang bekend feit. Er zijn medici geweest, die hebben getracht
zó een houding by de patiënt om te vormen, zodat deze minder pijn ge
voelde. De methode van de zogenaamde pijnloze baring is hiervan een
voorbeeld.
De wetenschap benuttend, dat, indien iemand zich geestelijk bezighoudt
met een andere prikkel, de pijnprikkel minder tot het bewustzijn door
dringt De vrouw leert tijdens haar zwangerschap allerlei oefeningen,
die zij volledig beheerst bij de bevalling; het is een feit, dat over het ge
heel gesproken de bevallingen met behulp van deze methode gedaan, ge
makkelijker verlopen, al blijft het een grote uitzondering als iemand in
het geheel niets voelt bij de bevalling. Maar nogmaals, een in onze ogen
rustige en zo ontspannen mogelijke geestelijke gemoedstoestand, doet het
lichamelijke proces van de geboorte zeer veel goed.
Om nog eens terug te komen op dat voorbeeld van de zieke kies van
de patiënt op de stoep van de tandarts. Het is ook mogelijk, dat de patiënt
ineens een barstende hoofdpijn krijgt of zich ineens tot overgevens toe
misselijk gaat gevoelen. Dit zijn ook reactiepatronen, welke lichamelijk
lijken, maar die van geestelijke oorsprong zijn. Hoe iemand reageert: door
hoofdpijn te krijgen, door misselijk te worden, door buikpijn te krijgen,
dit alles is afhankelijk van zijn of haar karakter. Het is zelfs komen vast
te staan, dat mensen met eenzelfde karakter ook hetzelfde op een moei
lijke situatie reageren.
Zo komen we tot wat we noemen de psychosomatische ziekten. Als
iemand steeds op een moeilijke situatie reageert met buikpijn door darm
kramp, kan men zich voorstellen, dat die voortdurende darmkramp een
lichamelijke schade kan aanrichten, die op de duur een kwaal wordt..
Het spreekt vanzelf, dat bij zulk een lijden naast een lichamelijke be
handeling zeker een bespreking van dit reactiepatroon op zijn plaats is.
Over de managerziekte wordt tegenwoordig veel geschreven. Ook bij
dit ziektebeeld nemen we aan, dat voortdurende geestelijke spanning het
lichaam ziek maakt. Ook bepaalde maagzweren ontstaan door surmenage.
Nu is het natuurlijk een moeilijk probleem wat surmenage is. Ook dat
ligt voor elke persoonlijkheidsstructuur weer anders. Van zwaar werken
wordt een mens niet ziek. Het is ongelooflijk wat het lichaam kan pres
teren mits de mens zich hierbij gelukkig gevoelt. Wat dus voor de een
zwaar, maar natuurlijk werk betekent, is voor het andere karakter een
niet te verdragen situatie.
Ons karakter en hoe we in ons verdere leven reageren, is voor een
groot deel afhankelijk van onze opvoeding. Een ieder, die is belast met
de opvoeding van jonge mensen doet goed zich te realiseren hoe belang
rijk deze taak is en dat een zo harmonisch mogelijk verlopende jeugd
vérstrekkende gevolgen heeft, ook voor het lichamelijke welzijn van het
kind.
Vroeger dachten we, dat asthmapatiënten alleen in hoge, zuivere lucht
konden genezen, nu weten we, dat een aantal van deze kinderen geneest
als zij maar een tijd uit hun eigen omgeving worden gehaald.
Ik ben me ervan bewust, dat er nog heel en heel wat meer over dit alles
te zeggen is, maar ik wilde u ditmaal eens iets laten zien over dit myste
rieuze verband van lichaam en geest. Een verband, dat al heel lang be
kend is getuige het gezegde, mens sana in corpora sanem, hetgeen wil
zeggen, een gezonde geest in een gezond lichaam, maar het omgekeerde
„een gezond lichaam door een gezonde geest" is zeker zo waar.
ARTS.
SPECIAALZAAK HOOFDSTRAAT 51
(naast dc apotheek)
Telefoon 3184 Veenendaal.
DOOR:
Emmalaan 28 Tel. 2039
VEENENDAAL
Deskundige voorlichting.
Voor nog geen
gulden per dag
zelf TV thuis!
En dan...
een
59 cm
rechthoekig
grootbeeld
kristalhelder, contrastrijk beeld
e natuurgetrouwe geluidsweergave
e prachtig slanke kast in gepolitoerd noten of teak (slechts 33 cm diep)
Ons speciale huursysteem:
e geen koopplicht
e wel kooprecht (met terugbetaling van V» der betaalde huur)
geen borgstorting
Inclusief service en verzekering, ook na de garantie.
Met U.H.F. (2e programme) 80>- meer
