ASPRO
Ds. Zijlstra sprak voor de N.C.V.B. over
verantwoorde gezinsvorming*'
V. A. B.
CHEVBOLiT
OVERBERG
I W SNELHEID - EN DE „OMSTANDIGHEDEN
Ze staan altijd klaar - en voor iedereen
SCHERPENZEEL
Katoenshow 1963 in het teken van de
imprimé's
Oudste roem van Nederland in gevaar
De acute keelontsteking, de angina
GENEVER MDZ
DERDE BLAD „DE VALLEI''
VRIJDAG 1 MAART 1963
Nr. 18
WAARSCHUWING
KIRPESTEIN
CITY-MOTORS-EDE
RHENEN
Rijdende verkeersschool
naar Rhenen
Geslaagde voorlichtingsavond
BB.
Ij li •:Pk5|I
Signalement van een heilsoldaat:
Tweede ronde
zaalvoetbaltournooi
Scheepvaart heeft de wind tegen
OP DOKTERS ADVIES
99
Voor een aandachtig gehoor, w.o. verschillende echtparen, sprak ds. Zijlstra
uit Amersfoort, op uitnodiging van de N.C.V.B., afdeling Veenendaal, over:
„Verantwoorde Gezinsvorming".
„Vroeger", aldus spreker, „sprak men
men niet over verantwoorde gezins
vorming, maar alleen over „gezinsvor
ming", die volgens vaststaand patroon,
alnaar milieu en afkomst, verliep. Door
omstandigheden (verhoogd welvaarts
peil, industrialisatie, waardoor woning
nood en woonkazernes, veranderde po
sitie van de vrouw, en verlaging van
het kindersterftepeil, vroeger 40% en
nu 5 is het leven zo ingrijpend ge
wijzigd, dat de vragen, betreffende ons
onderwerp meer dan ooit aceuut zijn
geworden.
Wil men spreken over verantwoorde
gezinsvorming, over het huwelijk, zo
als God het heeft gewild, dan moet men
uitgaan van een bepaalde mensbeschou
wing.
De Bijbel leert ins: „De mens is een
schepsel Gods", (soms zou men maar
of toch tussen willen voegen). Het
woordje „maar" wordt gebruikt voor
de vergoddelijkte, de moderne mens,
die alles kan en tot alles in staat is, tot
de topfiguur, die aan overwaardering
lijdt. Het woordje „toch" voor de mens
van deze tijd, die op z'n werk maar
„een nummer" is en in het ziekenhuis
„een geval" en lijdt aan onderwaar
dering.
Als schepsel Gods is de mens, ge
schapen met verstand, met een vrije
wil en mogelijkheid van spreken, ver
antwoording verschuldigd aan God, ook
in het huwelijk.
„Verantwoording" wil eigenlijk zeg
gen: „Antwoord geven op Gods spre
ken". Het huwelijk is.de mens gegeven
als een geschenk, niet in de eerste
plaats voor de voortplanting, maar de
liefdesverhouding, het samen leven, is
primair. De verhouding, het huwelijk,
tussen man en vrouw wil God zegenen
met kinderen. Die zegen is niet afhan
kelijk van het aantal kinderen, of het
er nu twee, vier of meer zijn. (Er zijn
voorbeelden genoeg uit de praktijk, dat
een te groot aantal kinderen een vloek
kan worden).
God schiep de mens niet alleen, maar
gericht op de naaste (man en vrouw
schiep Hij hen). Dus de mens is ook
verantwoording verschuldigd aan de
huwelijkspartner. Bij de vorming van
het gezin dient men zich af te vragen:
„Kan mijn vrouw (of mijn man) een
groot gezin aan? Kan mijn vrouw er
lichamelijk tegen? Is ze er psychisch
tegen opgewassen?" Ook verantwoor
ding ten opzichte van de andere kin-
„Naar is gebleken opereert een
Tilburgenaar met drie medewer
kers op de volgende wijze bin
nen de provincie Utrecht en mo
gelijk ook in onze streek. Zij
stoppen een folder, met foto van
de Tilburgenaar, in uw brieven
bus en komen later met hun
koopwaar, doorgaans zeep. In de
folder wordt in hartverscheuren
de bewoordingen gesteld, dat men
invalide is en dat de folder door
de Tilburgenaar of zijn medewer
kers wordt teruggehaald, onder
aanbieding van de zeep. De heren
venten graag zonder vergunning,
omdat zij van de gemeentebestu
ren geen vergunning krijgen. De
foto op de folder klopt veelal
niet met de medewerker van de
Tilburgenaar, die de folder weer
komt halen.
Wat de politie de burgerij in
deze adviseert valt niet moeilijk
te raden, doch in elk geval, bij
aantreffen van een dergelijke fol
der en/of bezoek van een van de
genoemde heren, de plaatselijke
politie zo spoedig mogelijk te
waarschuwen."
De adj.-groepscomm.
der Rijkspolitie Rhenen,
J. W. Zijlstra.
deren. „Komen zij dan niet tekort?
worden zij in hun ontwikkeling niet
beknot?"
Ook verantwoording t.o.v. het te ver
wachten kind: Is het gewenst? Kan ik
het alles wel geven wat nodig is?
Iemand heeft eens gezegd: „Men is pas
echt vader, als het kind gewenst is, niet
vanaf de geboorte, maar vanaf de lief
desdaad."
Maar ook verantwoording t.o.v. de
gemeenschap, hierbij werd even stilge
staan bij de snelle groei van de wereld
bevolking en de onvermijdelijke ge
volgen daarvan.
Bij „verantwoorde gezinsvorming"
moeten man en vrouw telkens opnieuw
een beslissing nemen, waarbij allerlei
factoren meespreken (gezondheidstoe
stand, gezinsinkomen, sociale omstan
digheden). Daarvoor heeft de mens ook
(in tegenstelling tot de dieren) verstand
gekregen.
Is beperking noodzakelijk of gewenst,
dan zijn er volgens spreker verschillen
de mogelijkheden. Men kan die het
beste bespreken met een vertrouwde
huisarts of zich wenden tot een bureau
voor huwelijksmoeilijkheden.
Mag dat dan? Gaan we dan niet
tegen de natuur in? Een mens is niet
onderworpen aan de natuur, maar aan
God. Man en vrouw nemen samen de
beslissing in verantwoordelijkheid voor
God.
Over dit onderwerp zou nog veel
meer te vertellen zijn, maar spreker
verwachtte heel wat vragen. Na de
pauze kwamen die ook inderdaad. Ver
schillende zijn onder een noemer te
brengen. Grijpen wij dan niet zelf in?
of m.a.w. waar blijven we dan met onze
afhankelijkheid?
Uitvoerig ging ds. Zijlstra op deze
vragen in. In het kort kwam het hier
op neer: „De afhankelijkheid en de ver
antwoordelijkheid kan en mag men
nooit van elkaar scheiden. Wij zijn in
alles afhankelijk van God, maar Hij
heeft ons de vrijheid van beslissen ge
geven en legt de grote verantwoorde
lijkheid op ons. Dat hebben wij maar
te aanvaarden. „Verantwoorde Gezins
vorming" eist van een christen een af
hankelijk en biddend leven."
VEENENDAAL
INENTING TEGEN POKKEN ENZ.
Dinsdag 5 maart 1963 a.s. 's middags
van 4 tot 4.30 uur wordt in het Groene
Kruisgebouw gelegenheid gegeven tot in
enting tegen pokken, difterie, kinkhoest,
tetanus en kinderverlamming. De pokken-
inenting is voor iedereen kosteloos.
GESLAAGD
Voor het erkende praktijkdiploma
van de Nederlandse Associatie en/of de
Vereniging van Leraren slaagden voor
Nederlandse Handelscorrespondentie de
dames Bea Alberts, Annie de Gooijer,
Thea Keman en Truus Spies te Rhenen,
alsmede de heer Rijk van de Scheur.
Voor Engelse conversatie de dames
Ada Iprenburg te Scherpenzeel en Ti
neke Broers.
Voor Engelse handelscorresp. mej.
Lineke van Leeuwen en de heren Ber-
tus Bovenschen, Marius van Burken
en H. Smit.
Voor Duitse handelscorresp. de heren
A. Budding en A. J. J. Spies te Eist.
De geslaagden werden opgeleid door
het Handelsinstituut Van Rijswijk te
Veenendaal.
Maandagmiddag om twee uur hoopt
Rhenen's burgemeester in de garages van
de NBM de rijdende verkeersschool te
openen, die daar zal blijven tot en met
21 maart en waar alle leerlingen van de
vijfde en zesde klassen van de lagere, en
v.g.i.o.-scholen volgens opgesteld rooster
praktisch verkeersonderwijs krijgen van
deskundige instructeurs.
„ECHTE" AUTO'S
Deze rijdende verkeersschool wordt ge
ëxploiteerd door het Verbond voor Veilig
Verkeer in samenwerking met de Shell.
Deze scholen worden zowel in de open
lucht als in hallen geplaatst, teneinde de
schooljeugd in staat te stellen de theorie
van het verkeersonderwijs in praktijk te
brengen.
De instructiemiddelen die hierbij wor
den gebruikt bestaan uit trapauto's en
kinderfietsen, speciaal voor dit doel ge
construeerd met op elkaar afgestemde
vertraagde beweging. Verder worden bor
den met de meest voorkomende verkeers
tekens, alsmede verkeerslichten opgesteld,
zodat het geheel het aanzien krijgt van
een verkeerspark.
Het mag buitengewoon worden gewaar
deerd, dat de NBM voor dit doel de ga
rages aan de Verl. Trambaanweg ter be
schikking heeft willen stellen.
Alle leerlingen ontvangen twee lessen,
er zullen ongeveer vijfhonderd kinderen
van kunnen profiteren Het schriftelijk
verkeersexamen op de scholen in Rhe_
nen wordt dit jaar afgenomen op 12
maart.
RHENEN KRIJGT NIEUWE
TELEFOONNUMMERS
Rhenenaren met een telefoonaansluiting
hebben bericht thuis gekregen, dat in
verband met de uitbreiding van de num
mercapaciteit van de telefooncentrale te
Rhenen, die waarschijnlijk in het eerste
kwartaal van 1964 in dienst gesteld zal
worden, op enkele uitzonderingen na,
vóór het bestaande 3-cijferige nummer,
het cijfer 2 geplaatst moet worden. Ie
mand met bijvoorbeeld telefoonnummer
226 zal dan krijgen nummer 2226, De de
finitieve datum, waarop deze nummer
wijziging zal ingaan, wordt door de dienst
van de PTT nog nader bericht. Voor
lopig houdt Rhenen dus nog telefoon
nummers van 3 cijfers.
Rhenen
Dinsdagavond is in een zaal van
Kamp Overberg een voorlichtingsavond
gehouden van de Bescherming Bevol
king.
De burgemeester van Amerongen,
Jhr. Mr. O. L. v. d. Bosch, kon in zijn
openingswoord een vijftigtal personen
verwelkomen, waarna het woord ge
geven werd aan de heer Wilmink, hoofd
van de BB uit Veenendaal.
In zijn leerzame en interessante cau
serie kwam sterk naar voren wat te
doen bij eventuele radioactiviteit. De
heer Wilmink vertelde dat de BB zo
mogelijk een uur van tevoren zou waar
schuwen door middel van klokgelui. De
kerkklokken mogen namelijk in oor
logstijd niet anders luiden dan voor de
BB. Men dient dan onmiddellijk kelder
of schuilplaats te betrekken en te zor
gen voor enkele dagen voedsel en water.
Zodra het gevaar geweken is, wordt
ook dit sein door de BB gegeven.
In dit verband merkte de heer Wil
mink op: „Denk niet te licht over deze
ernstige zaken, want het is beter paraat
te zijn, om niet te laat te zijn."
Met de vertoning van de film „De
onzichtbare vijand", werd de causerie
van de heer Wilmink zeer verduidelijkt.
In de pauze werden nog tal van vra
gen beantwoord. Het slotwoord werd
gesproken door de burgemeester van
Leersum, de heer Martens.
99
In de beperking toont zich de
meester, is een oud-Nederlandse
zegswijze, die op tal van gebieden
ook vandaag nog opgeld doet. In
het gezin, in het beroep, in het café
(dat vooral), op het ijs en in de
sneeuw, in de liefde en niet in de
laatste plaats in het verkeer. Na
melijk daar, waar het er om gaat
de snelheid te beperken. „Aanpas
sen", noemde vroeger een bekend
Nederlands staatsman dat. De snel
heid aanpassen aan de omstandighe
den. Aan die (wisselende) omstan
digheden van vandaag en morgen.
uw SNELHEID op de weg
Want het zijn juist die omstandig
heden, die belangrijk zijn bij de
overweging of een bepaalde snelheid
nog wel veilig is. Begrijpelijk, want
in deze dagen heeft iedere wegge
bruiker recente ervaring dat bij
gladheid van de weg een éven te
hoge snelheid fataal kan zijn
In een Westduitse studie zijn enke
le interessante cijfers gepubliceerd
over ongevallen, waarbij te hoge
snelheid een van de factoren was.
Hieruit blijkt, dat een niet-aange-
paste snelheid in combinatie met
een te scherpe of onoverzichtelijke
bocht in 36% van deze gevallen oor
zaak van een ongeluk was, gladheid
van de weg in 24%, en regen,
sneeuw, nevel of rook in 13%.
Het belangrijkste cijfer is dat van
de onoverzichtelijke kruisingen.
Straathoeken bijvoorbeeld, waarvan
er in elke stad verscheidene honder
den zijn. Want juist in een stad zijn
de kruisingen vaak zo onoverzichte
lijk, niet alleen als gevolg van de
bebouwing, maar ook bijvoorbeeld -
voor automobilisten - door de vele
fietsers en ook wel door de voet
gangers.
En het is ook om deze reden, dat
het Verbond voor Veilig Verkeer bij
de weggebruikers aandringt op het
aanpassen van de snelheid aan de
omstandigheden. Ook binnen de be
bouwde kom. Weliswaar heeft de
wetgever daar een maximum voor
geschreven van 50 km/uur voor de
automobilisten en 30 km/uur voor de
bromfietsers,, maar zelfs deze snel
heid kan in bepaalde gevallen te
hoog zijn. Veel te hoog zelfs. Daar
om geldt óók in de bebouwde kom:
pas uw snelheid aan de omstandig
heden aan.
Anderzijds mag gezegd worden,
dat sommige gemeentelijke en pro
vinciale overheden de wet wel eens
tè strak hanteren, en daardoor het
rijdende verkeer onnodig vertra
ging, maar vooral ook ergernis be
zorgen. Een ergernis die vaak alle
gevoelens van „goede wille" teniet
doen. En dat is jammer. Want juist
in het verkeer is die „goede wil"
nodig. Van iedereen. Voor iedereen.
Ook voor de overheid geldt: aanpas
senDus bijv. géén 50 km op die
wegen waar 70 km/uur een behoor-
lijkee garantie voor veilig verkeer
biedt!
(Ingezonden)
Het was de wethouder van financiën van een onzer grote steden,
die het vertelde bij de opening van een nieuw Leger des Heilsgebouw.
„Ik houd van het Leger des Heils", zei hij; „en ik ontdek steeds weer,
dat ik daarin lang niet alleen sta. Onlangs wandelde ik op zondagmiddag
door de stad en kwam langs de cpenluchtbij eenkomst van het Leger. Op
een gegeven moment kwam er een zuster langs met het bekende busje.
Natuurlijk deed ik er wat in - maar tot mijn verbazing deed de zeeman
die naast mij stond, er een véél en véél groter bedrag in. Hij moet de
verbazing op m'n gezicht gezien hebben, want hij zei: „Ja meneer, dat
weet u misschien niet zo, maar mijn maats en ik weten er alles van. Dat
Leger des Heils staat altijd klaar en voor iedereen - en over de hele
wereld
De wethouder van financiën besloot met:
te denken."
,Dat gaf me toch wel eventjes
En misschien geeft het u die dit leest, ook eventjes te denken, dit com
plimenteuze signalement van de heilsoldaat: altijd klaar, voor iedereen,
overal ter wereld.
Ze staan altijd klaar waar de medemens in geestelijke en maatschappe
lijke nood is. Soms alleen maar incidenteel voor iemand die aanbelt om
voedsel, kleding, onderdak. Soms georganiseerd voor baby's, kleuters en
kinderen in kindertehuizen, meisjeshuizen, jongenshuizen. Voor ont
spoorde en zwakke medemensen in reclassering en maatschappelijke
centra. Voor langdurige zieken en invaliden in verpleeghuizen. Voor be
jaarde mannen en vrouwen in „Avondzon"-huizen. Ze staan klaar, in 106
plaatselijke afdelingen en 40 maatschappelijke inrichtingen. Ze staan
klaar bij rampen - of het nu een dijkdoorbraak of een uitslaande brand
is. Waar nood is, is het Leger.
Ze staan altijd klaar - en voor iedereen. Het Leger vraagt niet: wie is
u? - maar: kunnen wij helpen? Zonder onderscheid des persoons.
Straks, van 4 tot 16 maart zullen in Veenendaal de collectebussen en
-lijsten weer van deur tot deur gaan voor de Nationale Inzameling, een
der voornaamste financiële peilers van de Leger des Heilsarbeid.
Misschien heeft u niets met het Leger des Heils te maken. Misschien is
u gereformeerd, of hervormd, of katholiek, of doopsgezind, of humanist,
of communist of helemaal niets. Het Leger vraagt er niet naar, - zoals
het er ook niet naar vraagt wanneer iemand hulp nodig heeft.
Het helpt iedereen. Het vraagt ieders hulp om te kunnen helpen.
Dagelijks geeft het Leger aan honderden materiële en geestelijke steun.
Vijfhonderd heilsofficieren hebben zich met al hun tijd en energie aan
deze taak gewijd; vijftienduizend heilssoldaten staan hen er bij ter zijde.
Zij vragen daarbij om uw hulp. Duidelijker gezegd: om uw geld.
Als straks de broeder of zuster van het Leger van William Booth (let
op de „S" op de kraag en vraag gerust hun identiteitsbewijs!) bij u aan
belt - denkt er dan nog eens aan: zij staan altijd klaar, en voor iedereen,
overal
In de eierhal te Scherpenzeel vond za
terdagmiddag de tweede ronde plaats van
het zaalvoetbaltournooi georganiseerd
door de v.v. Scherpenzeel. In een span
nende, maar soms te harde wedstrijd,
speelden de teams van Woudenberg en
De Valleivogels tegen elkaar.
De Vogels wisten al spoedig een 3-0
voorsprong te nemen en het zag er toen
naar uit dat zij een ruime overwinning
zouden behalen. Woudenberg kwam ech
ter goed terug en wist de eerste speel-
helft af te sluten met een 5-3 voor
sprong.
De tweede opstelling van de Vogels
wist de stand al gauw op 5_5 te brengen
waarna beide ploegen tot 7-7 gelijk op
gingen. In het laatste gedeelte van de
wedstrijd wisten de Vogels nog tot 9-7
uit te lopen welke stand ook de eind
stand werd.
Bescherm u tegen
Griep
Rillerig? Onprettig? Vlug:
De zaterdag en zondagafdeling van de
v.v. Scherpenzeel ontmoeten elkaar in de
tweede wedstrijd, "-ude teams hebben
elkaar in een sportieve wedstrijd geen
krimp gegeven, hierin bleek echter wel
dat de zondagspelers over meer techniek
beschikten dan de zaterdagspelers.
Via een 7-4 ruststand wisten de zondag
spelers deze wedstrijd met 13-9 te winnen
en staan nu gelijk met de Valleivogels,
beide teams hebben 3 punten. De finale
vindt zaterdag 2 maart plaats, dan wor
den wedstrijden van 6 maal een kwar
tier gespeeld.
In het programma van zaterdag waren
ook 2 jeugdwedstrijden opgenomen. De
pupillen van de Valleivogels versloegen
de Scherpenzeel pupillen met 4-0, de ad-
spiranten van Scherpenzeel speelden met
4-4 gelijk tegen de adspiranten van Wou
denberg.
DAMMEN
Voor het clubkampioenschap van de
Scherpenzeelse damvereniging werden de
volgende partijen gespeeld:
H. G. Valkenburg - A. Stuivenberg 1-1
D. J. Iprenburg - J. Visser0_2
A. Dusschoten - W. v. Schaik 2-0
L. Veenendaal - W. v Setten 0-2
J. Visser - N. Wallet 2-0
A. Stuivenberg - H. G. Valkenburg 1-1
D. J. Iprenburg - A. Dusschoten2_0
J. Visser - M. Inkenhaag 1-1
J. Jansen - H G. Valkenburg 0-2
N. Wallet - B. Valkenburg 0-2
J. Visser - A. Stuivenberg 2-0
M. Inkenhaag - W. v. Setten 2_0
Het zijn dit jaar de bedrukte stoffen
die in talloze nuances de toon aangeven
in de Katoenshow 1963. Van de niet min
der dan 57 modellen, afkomstig uit de
ateliers van vijf mode-ontwerpers, zijn er
35 vervaardigd uit bedrukte katoenen stof
fen, 21 uit bontgeweven katoenen stoffen
en één uit een katoenen broderie.
De Katoenshow is een jaarlijks weer
kerende modieuze gebeurtenis, waarbij
de nationale katoenindustrie aan het Ne
derlandse publiek laat zien wat zij ver
mag en welke katoenen stoffen in het
komende seizoen weer ter beschikking
staan van iedere naar een vernieuwing
van de garderobe verlangende vrouw.
De show is op 10 januari in Amsterdam
,in première" gegaan en trekt nu als een
levende uitstalkast der katoennijverheid
door het land „tot leeringhe ende ver-
maeck" van de vrouw.
Deze zal daarbij tevens kunnen genie
ten van hetgeen modeontwerpers als Dick
Holthaus, Max Heymans, Ferry Offer
man, Ernst Jan Beeuwkes en Peter Jong-
mans hebben gewrocht. In een keur van
haute couture modellen laten zij zien hoe
veelvuldig en eindeloos gevarieerd ka
toenen stoffen beantwoorden aan de ver
langens van de vrouw, of zij nu uiter
mate luxueus gekleed wil gaan of zich
tevreden stelt met eenvoudigere, maar
niettemin elegante kleding.
Van een wel zeer pretentieuze avond
jurk tot een uiterst eenvoudig middag
japonnetje zijn in de Katoenshow 1963
velerlei modellen te zien. Daaronder zijn
nogal wat ensembles, bestaande uit een
jurk en bijbehorende mantel, twee- of
driedelige tailleurs, cocktailtoiletten en
- wat had u anders verwacht - heerlijk
luchtige, zonnige zomerpakjes.
Behalve door het creatieve vermogen
der ontwerpers en een veelheid van zeer
veredelde weefsels, wordt het modieuze
aspect van de Katoenshow 1963 zeker ook
bepaald door de tientallen imprimé's;
niet ten onrechte, want de Nederlandse
textieldrukkers hebben het in hun kunst
zover gebracht, dat zij internationaal ver
maard geworden zijn.
Een zomergrapje
van Dick Holthaus
deze puur katoenen
poncho met zwarte
noppen van
wisselende grootte op
een strak wit fond.
Een zwarte strik sluit
- de poncho
over het hoofd,
de onderkant is geheel
met zwarte
glanskatoen afgezet.
Dit model
werd gemaakt voor de
Katoenshow 1963,
waarin Dick Holthaus
voor het voetlicht
is getreden met een
collectie geheel in
zwart-wit.
NIEUWE BUSROUTE
Bij ministeriële beschikking is aan de
N.V. v/h firma Wed. A. W. de Haas, te
Veenendaal, tijdelijk vergunning verleend
voor de uitoefening van een autobusdienst
over het traject: Barneveld (NS. station)
- Amersfoortsestraat - Scherpenzeelse-
weg - Postweg naar Glindhorst tot de
Rudolphstichting - Ringlaan - Kolfscho-
terweg tot Oud Willaer - Scherpenzeelse.
weg - Scherpenzeel. Hiermede worden de
inwonenden en bezoekers van de Rudolph
stichting een betere vervoersgelegenheid
geboden.
De dagen van Houtman, de eerste Indië-vaar der, en de Oost- en Westindische
Compagnie, de grote maatschappijen, die in de Gouden Eeuw de wereld be
heersten, zijn ook figuurlijk gezien voorgoed voorbij. De Nederlandse scheep
vaart - nog steeds een heimelijk gekoesterde trots, welke ons op de schoolbanken
wordt ingegoten - verliest steeds meer terrein. Op het ogenblik is zelfs sprake
van een noodsituatie. Al is dit dan een kenschets, welke voor de gehele wereld
geldt. Onwillekeurig gaat men vergelijkingen maken met het andere nationale
„bezit", de luchtvaart, waar ook lang niet alles economisch koek en ei is. Ook
daar kampt men met vooral structurele moeilijkheden, waarbij voor Nederland
nog als extra belasting komt, dat de leiding van de KLM de laatste jaren volgens
de recente ontslagen hiet al te resoluut is geweest.
Bij de luchtvaart is het de komst van
grote, peperdure straalvliegtuigen ge
weest, die roet in het finaniële eten gooi
de en vele maatschappijen in moeilijkhe
den bracht. Wat is er in de scheepvaart
aan de hand? Onlangs heeft de voorzitter
van de Koninklijke Nederlandse Reeders-
vereniging, de heer H. Harinck, in Sche-
veningen hierover een uitvoerige verhan
deling gehouden. Het aanbod van goede
ren voor zeevervoer - afhankelijk van de
wereldhandel - is de laatste tien jaren
toegenomen. Volgens de statistieken tus
sen 1954 en 1961 zelfs vijftig procent. Toch
is op het ogenblik meer dan drie procent
van het aantal schepen in de wereld op
gelegd. Daarbij komt, dat vele schepen
met nauwelijks voldoende lading varen,
dus ook vrijwel geen winst opleveren.
De schepen zijn de laatste jaren aan
de lopende band van de hellingen geko
men. Sinds 1954 is het aantal met de helft
vermeerderd. Dat het goederenverkeer
ook met de helft is toegenomen zegt niet
zoveel omdat met deze cijfers gegn re
kening is gehouden met de af te leggen
afstand. De overcapaciteit brengt extra
moeilijkheden mee door de druk op de
vrachttarieven, welke uitzonderlijk laag
blijven, terwijl de kosten sterk stijgen.
In de uitbreiding van de laatste jaren is
Nederland niet achtergebleven. Voorals
nog is het een gelukkige omstandigheid
dat het aantal opgelegde Nederlandse
schepen in verhouding belangrijk kleiner
is dan de opgelegde wereldvloot. Zestig
procent van de Nederlandse vloot vindt
nog emplooi in de lijnvaart, de rest in de
chartervaart. Veel reders moeten echter
genoegen nemen met een weinig winst
gevende lading.
Wanneer er geen bijzondere omstandig
heden zouden zijn, zouden de huidige
moeilijkheden zich vanzelf wel oplossen.
Het aanbod zou blijven toenemen en
langzamerhand zou het aantal schepen
weer in evenwicht komen met de be
schikbare vracht. Er zijn echter bijzon
dere omstandigheden. De landen achter
het IJzeren Gordijn zijn hard bezig een
eigen vloot te bouwen. Men streeft naar
een formidabele uitbreiding en in een
niet verre toekomst. Deze uitbreiding be
rust niet alleen op commerciële overwe
gingen, maar vooral op het prestige van
deze landen. Hetzelfde geldt voor de vele
jonge staten, die als paddestoelen uit de
grond zijn gerezen en zich onmiddellijk
gedwongen gevoelen een eigen scheep
vaart te creëren. Dit alles gebeurt met
een volkomen voorbijzien van het huidige
overschot aan schepen.
Nog zou dit alles geen onoverkomen-
lijke bezwaren met zich brengen. Wel zou
het betekenen, dat het Nederlandse aan
deel in de wereldvloot opnieuw procen
tueel zou dalen. Maar de Nederlandse
handelsvloot zou toch - op den duur -
op gelijke sterkte kunnen blijven. Dat wij
op de wereldranglijst verder zakken, zou
onze sportieve gevoelens kwetsen, maar
de economie van onze scheepvaart niet
in gevaar brengen.
Het grote probleem is echter, dat de
scheepvaart ook politiek de wind tegen
heeft. Nederland is - evenals de andere
continentale Europese zevaartlanden -
een sterk voorstander van een „vrije
zee", een handelsvaart zonder reglemen
ten en protectiemaatregelen, zonder dis
criminerende voorschriften en mét vrije
Er heerst op het ogenblik nogal wat angina - het is er ook echt „de tijd"
voor - zodat het me verstandig lijkt vandaag in onze rubriek eens stil te
staan bij deze ziekte.
Allereerst zullen we de anatomie eens wat nader bekijken. Als we met
de spiegel de keelholte bezien, zien we aan weerszijden van de huig de
voorste gehemeltebogen. Dicht hierbij bevinden zich de achterste ge
hemeltebogen. Tussen deze plooien bevinden zich de amandelen. Deze
amandelen worden door hun ligging de keelamandelen genoemd. Wan
neer we de keelholte naar boven toe verder bekijken komen we bij de
derde amandel, de neusamandel.
De functie van amandelen is die van afweer tegen infectie. Ze bestaan
uit zogenaamd lymfoied weefsel, dat het vermogen bezit vreemde stoffen
- bacteriën e.d. - op te nemen en af te breken. De amandelen, gelegen
aan het begin van de luchtwegen hebben als taak de luchtwegen zoveel
mogelijk schoon te houden. Zij vormen zo in het gezonde lichaam een
barrière tegen de steeds opdringende invasie van bacteriën. Bij deze ac
tiviteiten om de opdringende infectie weerstand te bieden, kunnen de
amandelen zelf ontstoken worden; in plaats van afweerlichaam worden
ze tot ophopingsplaatsen van bacteriën. Zo kunnen de acuut of cronisch
ontstoken amandelen een ernstige bedreiging vormen voor de gezondheid
van het lichaam. Hierop komen we later nog terug.
De acute amandelontsteking - of angina - is een zeer bekend ziekte
beeld. Het begint met een branderig gevoel in de keel, dat'al spoedig
overgaat in slikpijn. De patiënt ontwikkelt een behoorlijke koorts en ge
voelt zich ziek. Vaak krijgt men daarbij ook een stinkende adem. Als we
in dit stadium de keel bekijken zijn de amandelen rood en gezwollen en
we zien dan tevens witte of gelige puntjes. Dat zijn kleine etterpropjes,
welke door de keelamandelen worden uitgestoten. Ook de hals-lymf-
klieren doen aan dit proces mee en deze zijn pijnlijk en opgezet. Meestal
duurt dit een paar dagen en is de patiënt met een week weer genezen.
Bedrust is absoluut noodzakelijk. Verder moet de patiënt een zacht dieet
hebben omdat het slikken zeer pijnlijk is; dus pap, vla, soep e.d., is de
kost voor deze zieken. Op het hoogtepunt van deze ziekte vindt de patiënt
koude omslagen om de hals heerlijk. Hiervoor kan men een waterverband
of een ijskraag gebruiken.
Het is ook zaak, dat men er op toeziet, dat de patiënt voldoende drinkt;
vooral bij kinderen kan dit erg belangrijk zijn. Het is bij haast geen
enkele ziekte erg als men een paar dagen niet eet, maar drinken mag
men nooit achterwege laten.
Over het gebruik van antibiotica bij een angina kan men van mening
verschillen. Dat is ook niet vaststaand. In het ene geval zal de medicus
het zeker voorschrijven omdat de toestand van de patiënt het vraagt,
in het andere geval zullen de gewone huismiddelen voldoende zijn om
het lichaam deze infectie te doen overwinnen.
Als angina regelmatig terugkeert of er doen zich complicaties voor,
zal er een operatie ter verwijdering van de amandelen moeten worden
overwogen. Er zijn namelijk een aantal ziekten, die als gevolg van een
angina optreden. Gelukkig komt dat niet zo heel veel voor, het merendeel
van de anginagevallen geneest zonder gevolgen, maar het kan dus wel.
Gewrichtsrheuma is een aandoening, die in verband staat met een door
gemaakte angina, althans de acute gewrichtstheumatiek. Verder zijn er
nog ontstekingen van hart en nieren, die het gevolg zijn van angina.
U ziet wel, dat een angina heus niet zo onschuldig behoeft te zijn, veel
komen deze complicaties echter niet voor. Behalve deze complicaties
„op afstand" kunnen de amandelen door hun ontstekingsprodukten bij
een angina verwikkelingen geven in de naaste omgeving, zoals absessen
en ontstekingen van de schedelholte.
Het blijft dus zaak om bij een angina het bed te houden en de patiënt
goed te controleren. Al zijn de complicaties niet veelvuldig, ze zijn zo
ernstig als zij voorkomen, dat onze oplettendheid zeker geboden is.
Er is nog veel meer over de amandelen te vertellen, maar dat gebeurt
een volgende keer wel. Deze keer heb ik met u alleen willen spreken
over de acute keelonsteking, die op het ogenblik nogal heerst.
ARTS.
FLORYN
concurrentie. De nieuwe landen, en ook
de landen achter het IJzeren Gordijn
zijn echter sterk in het bevoordelen van
de eigen scheepvaart. Het is voor hen de
enige mogelijkheid aan de wankele eco
nomie van die jonge handel een basis te
geven. Voor de scheepvaart van de tra
ditionele landen vormen de protectie
maatregelen - welke nu zelfs al door
Amerika worden toegepast - een dode
lijke bedreiging. Dat is de reden, waar
om men in Nederland de toekomst van de
historische vaderlandse zeevaart donker
inziet.
