„Televisie heeft ook
voordelen"
Huiswerk is uit
den boze maar
PUEENMATIC
vol-automatische
wasmachine
(j©
Fa. Fr. Diepeueen
DE LEUKSTE
KLEDING
VOOR
JONGENS!
DE MAAGZWEER
99
AMERONGEN
In Rhenen twee aanrijdingen op één dag
DERDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 5 APRIL 1963
Nr. 28
Forum besprak actuele onderwijsproblemen
Onderwijzer
Schoolhoofd
Nieuwe plannen van Veilig
Verkeer
OP DOKTERSADVIES:
VOOR
WASGOED
vullen
verwarmen
vóór-wassen
wassen
5xspoelen
centrifugeren
-vol-automatisch
-vol-automatisch
-vol-automatisch
-vol-automatisch
•vol-automatisch
•vol-automatisch
Breng Uw wasgoed mee wij demonstreren doorlopend
in onze zaak, ook met MIELE en CANDY volautomatische
wasmachines
Hoofdstraat 29 Veenendaal
De leiding van de JULIANA VAN STOLBERG-
SCHOOL in Veenendaal beter bekend onder de
naam van NIEUWEWEGSE SCHOOL heeft in
alle stilte een experiment aangedurfd, dat in gro
te lijnen een unicum is voor deze omgeving- Zo
als op zovele scholen stond de Ouderavond voor
de deur en men heeft zich toen gelukkig niet
doodgestaard op de traditionele gang van zaken
bij dergelijke bijeenkomsten: een openingswoord,
het luisteren naar een of andere (onbekende spre
ker) en tenslotte het bezichtigen van het werk
der kinderen. Integendeel om het contact tus
sen school en ouders dichter bij het raakpunt te
brengen sloeg men een volkomen nieuwe weg in
door het vormen van een FORUM. Er is blijkbaar
van de gedachte uitgegaan: laat ze nu eens met
vragen komen. Vragen die rechtsstreeks betrek
king hebben op het wereldje van de school of
vragen die er direct verband mee houden. Uit
gaande van die basis zat er op de bewuste ouder
avond een forum achter de groene tafel, gevormd
door een viertal ouders, twee personeelsleden en
twee bestuursleden. Het voorzitterschap bekleed
de het hoofd der school, de heer A. Visser.
LAAT NAAR BED
Er is die avond langdurig van ge
dachten gewisseld over talrijke onder-
wijs- en ouderproblemen. Een vette
kluif voor het forum was bijvoorbeeld
de vraag wat men dacht over de vor
deringen van die leerlingen, die elke
avond naar de T.V. zitten te kijken.
Biedt de t.v. voordelen of juist na
delen?
Uit de hoek van de onderwijzers
kwam het geluid dat de kinderpro
gramma's bijzonder aantrekkelijk zijn
en daardoor zonder meer te accepte
ren. Maar het gevaar is zo groot
dat er ook naar andere programma's
gekeken wordt met het onvermijdelijke
gevolg dat de kinderen veel te laat
naar bed gaan.
De onderwijzers hebben het de ouders
in het algemeen duidelijk laten voe
len, dat de„t.v.-slaap" die de kin
deren tekort komen, zich overdag in
de schoolbanken wreekt!
Vooral de leerlingen van de hogere
klassen - en dat geldt voor alle scho
len! worden hoe langer hoe meer de
dupe van de t.v.-verslaafdheid van hun
ouders. Er wordt doorgaans naar alles
gekeken en door de spanning die het
vierkante kastje de huiskamer inslin-
gert, komt er van een verantwoorde
bed-tijd voor de kinderen steeds min
der terecht. Eén van dc meest gevaar
lijke nadelen dus.
Meer weten
Anderzijds moesten de onderwijzers
bekennen dat de jongens en meisjes
soms meer wisten van actuele proble
men dan zij zelf. Het schijnt dat alles
wat de televisie brengt, zich veel vaster
in het geheugen van de kinderen nes
telt dan bij de volwassenen.
Geen wonder dat de onderwijzers het
idee opperden om, desnoods van over
heidswege, elke meester en juffrouw
televisie te geven, al was het enkel en
alleen maar om „bij" te blijven
In het algemeen gesproken heeft
men er geen idee van in welke
ban de t.v.-uitzendingen de kinde
ren kunnen brengen.
De scholen worden daarmee in volle
omvang geconfronteerd. Zo sprak de
UNIEK PASSIE-PAASSPEL WORDT IN
VEENENDAAL OPGEVOERD
Op zondag 7 april a.s. zal door de to
neelgroep van Instuif „R.K. Jong Vee
nendaal", versterkt met enkele jongeren
beneden de 17 jr., het unieke Passie-
Paasspel: „WHERE YOU THERE WHEN
THEY CRUCIFIED MY LORD" (Was je
erbij, toen ze mijn Heer aan het kruis
sloegen) opgevoerd worden. Het spel, dat
nogal modern van opvatting is en ge
regisseerd wordt door de heer M. G. H.
Hendriks alhier, zal worden opgevoerd
in de R.K. Salvatorkerk a. d. Adr. van
Ostadelaan. Ook het kinderkoor van de
Salvatorschool zal aan dit spel haar me
dewerking verlenen. Deze unieke opvoe
ring is voor een ieder vrij toegankelijk.
BROMFIETSEN DIEFSTAL
BERECHT
De rechtbank te Arnhem veroordeel
de dinsdag de 20-jarige Veenendaler
J. A. R. en de 18-jarige Wageninger
E. A. van F. tot zes maanden en twee
weken gevangenisstraf met aftrek,
waarvan drie maanden voorwaardelijk
met een proeftijd van drie jaar.
De jongens zijn betrokken bij dief
stallen van bromfietsen te Veenendaal,
Ede en Wageningen in de periode van
1 november tot 1 januari j.l. R. stal de
bromfietsen en Van F. zorgde ervoor
dat ze aan de man kwamen; zo was de
algemene gang van zaken tussen het
tweetal.
Het vonnis van de rechtbank was
voor R. conform de eis; tegen Van F.
had de officier zeven maanden met af
trek geëist waarvan drie maanden
voorwaardelijk.
TAPKASTBESTORMER
De rechtbank te Arnhem veroordeel
de dinsdag de 46-jarige los arbeider A.
J. R., zonder vaste verblijfplaats, tot
een gevangenisstraf van zes maanden
waarvan drie maanden voorwaardelijk
met een proeftijd van drie jaar, met
toezicht van het Leger des Heils te
Amsterdam.
R. wordt ervan verdacht, na zijn
dochter in het ziekenhuis en familie
café's in Veenendaal te hebben bezocht,
een caféhoudster te Ede met doodslag
te hebben bedreigd toen deze hem wil
de beletten zichzelf van drank te voor
zien aan de tapkast.
De officier had negen maanden waar
van drie voorwaardelijk geëist.
voorzitter van het forum over „Ivan-
hoe". Thuis zitten de kinderen rustig
in de stoel te kijken, maar de andere
dag liggen op het schoolplein rijen
„doden". Ze komen met geweren en
sabels van plastic naar school en de
romantiek die ze op het scherm in
alle rust hebben ingedronken wordt op
het schoolplein uitgeleefd. Of het goed
is?
Nog een „modern verschijnsel" op de
scholen: toen Feyenoord tegen Reims
had gevoetbald gingen de jongens de
volgende dag in optocht over het
schoolplein en het „Geen woorden maar
daden" werd zelfs in de klas nog luid
keels voortgezet.
Negentig procent van de zesde klas
de reactie uit de onderwijskringen op
de vraag aan het forum hoe men dacht
over het geven van huiswerk op de
lagere school.
Vreemd genoeg kwam deze afkeu
ring van het onderwijzend personeel
zélf en logisch dus dat de meeste ou
ders de zaak toen niet erg meer kon
den volgen.
Enerzijds wordt gezegd: uit den boze
en anderzijds komen de kinderen iede
re dag thuis met een lijst van opdrach
ten
Het forum heeft klaarheid in dit
probleem gebracht in de geest van:
wij wassen onze handen in onschuld.
Er werd namelijk gezegd: een kind
zit 5 uur van de dag op school. Voor
de rest moet het zich kunnen ontspan
nen in het spel, maar
Het middelbare onderwijs stelt zyn
eisen. De praktik dwingt ons er toe.
WO willen leerlingen afleveren met
een behoorlyke dosis parate kennis.
Dushuiswerk!
Wél werd uitdrukkelijk gesteld dat
huiswerk alléén om die reden meege
geven mag worden en niét, zoals enke
le forumleden het uitdrukten, „huis
werk geven om de school een goeie
naam te bezorgen. Want: hoe meer
huiswerk des te beter zou de school
zijn
Lesje aan ouders
Nog één onderwerp willen we in dit
verband aanroeren en dat was de han
dig gestelde vraag: Kinderen nemen
vaak een briefje mee voor de meester
of juf. Moeten de ouders ook deze cor
respondentie goed verzorgen of kan dit
wel op een kladje?
De kneep zat 'm in het laatste ge
deelte van de vraag: of kan dat
wel op een kladje?
Hoe modern de mens vandaag aan
de dag ook denkt en leeft, op vele scho
len is het nog de gewoonste zaak van
de wereld dat de meester en de juf
vodjes papier in de handen gedrukt
krijgen met: „Jantje kon gisteren niet
komen, was ziek" e.d.
Die vodjes papier zijn soms stuk
jes afgescheurd behang, een siga
retten-vloeitje, een stuk van een
krant of het veel gebruikte sluit
stuk van een enveloppe!
De kritiek hierop was niet mals.
„Wanneer wij corresponderen", zo zei
het forum, „dan geven wij ons naam
kaartje af. Dat moet op een juiste en
nette wijze geschieden. Als de ouders
het voorbeeld geven met een afge
scheurd stukje behang, wat verwach
ten zij dan later van hun kinderen
Zoals gezegd, een bijzonder ge
slaagd experiment waar men
niet altijd tot conclusies kon
komen, maar waar toch de me
ningen volop aan het daglicht
kwamen. Wellicht een idee voor
andere scholen om de ouder
avonden actueel en aantrekke
lijk te maken.
HWMmumffl
DE SCHOOLJEUGD EN TE VEEL T.V
zit dan 's avonds aan het toestel, zeg
gen de onderwijzers. Of het goed is?
Het forum kwam tot de conclusie dat
de t.v. zowel voor- als nadelen heeft,
maar het allerbelangrykste achtte
men de knop OP TIJD om te draaien.
School en kerk
Een andere interessante vraag was
of het niet wenselijk zou zijn, nu op
bid- en dankdagen vei'schillende ker
ken in Veenendaal ook in de morgen
uren kerkdiensten gaan beleggen, de
christelijke scholen op die dagen te
sluiten.
Een plaatselijke predikant die na
mens de ouders zitting in het forum
had, was bijzonder concreet in zijn
antwoord. Het is niet alleen wense
lijk, doch bovendien noodzakelijk, zo
stelde hij. „De jeugd moet leren bid-
en dankdagen te vieren."
Deze stelling werd in balans gebracht
door een praktisch bezwaar van één
der ouders in het forum. Zij (het was
namelijk een moeder) kon het stand
punt van de dominee wel delen, maar
zij zag dan tegelijkertijd veel moeilijk
heden voor de moeders die hun kin
deren niet alleen naar de kerk kunnen
sturen.
Huiswerk
„Huiswerk is uit den boze!", dat was
NUTSAVOND
Met de lezing van de heer L. A. Lau-
riers uit Amsterdam over Land en Volk
van Suriname, welke dinsdagavond in
het Clubhuis werd gehouden, heeft het
Nut haar leden één van de meest
boeiende en interessante avonden van
dit winterseizoen geboden.
De spreker, zelf Surinamer van ge
boorte en sinds twaalf jaar in Neder
land woonachtig, wist zijn gehoor der
mate te boeien dat de ruim twee en
een half uur eigenlijk nog te kort wa
ren.
De heer Lauriers zei tijdens zijn
causerie enkele hartenswaardige din
gen, die de aanwezigen te denken heb
ben gegeven. Treffend was echter
steeds de verbondenheid met Neder
land, die hij soms op haast ontroerende
wijze verklaarde.
De spreker vertelde uitgebreid over
de zeden en gewoonten van het Suri
naamse volk, waaruit steeds weer
bleek hoe lief hem zijn geboorteland
was. Men leefde als het ware in het
Surinameland tijdens zijn lezing, door
dat hij de sfeer van deze voormalige
Nederlandse kolonie zo uitmuntend
wist weer te geven.
De kleurendia's die hij daarbij ver
toonde, en die hij uitgebreid besprak,
Op de Cuneralaan reed woensdag een bromfietser achterop een
personenauto. De 29-jarige chauffeur G. v. D„ bestuurder van een
personenauto, die op de Cuneralaan in de richting van de Herenstraat
reed, moest ter hoogte van de Schoutenboomgaardweg sterk snelheid
minderen om aan beide kanten van de weg geparkeerd staande wa
gens te kunnen passeren.
Terwijl hij met deze manoeuvre bezig
was, kwam de 26-jarige bromfietser R. v.
S. uit Wageningen in dezelfde richting
aangereden. Hij wilde op 't laatste ogen
blik v. D. nog passeren, doch toen hij
zag dat dit niet zou gelukken, remde hij
snel af, doch niet zo snel of een botsing
achterop de auto van V. D. was niet
meer te voorkomen. Beide voertuigen
liepen materiële schade op.
Gewond
Op de Cuneraweg reed in de richting
Veenendaal een personenauto be
stuurd door de 63-jarige W. v. d. B.
uit Rhenen. Deze zou afslaan om de
inrit van het Julianaziekenhuis in te
rijden, toen op het rijwielpad vanuit
de tegenovergestelde richting me
vrouw B., eveneens uit Rhenen, op
haar bromfiets naderde.
De automobilist gaf geen voorrang, met
als gevolg dat mevrouw B. boven op zijn
wagen terecht kwam en vervolgens op
de grond werd gesmakt. Zij klaagde over
pijn in haar heup en werd per bran
card het ziekenhuis ingebracht ter op
name.
NEDERLANDSE ADVOCATEN
BEZOEKEN ENGELAND
Ongeveer 60 jeugdige advocaten uit
Amsterdam en Rotterdam zullen deze
maand een vijfdaags bezoek aan Groot
Brittannië brengen om het werk van
hun Britse collega's te bestuderen. Zij
zullen de Inns of Court bezoeken, ci
viele rechtszaken bijwonen, Old Bailey
en andere gerechtshoven voor strafza
ken bezoeken en van gedachten wisse
len met hun Britse collega's.
waren van hetzelfde hoge gehalte als
de causerie.
Dat men over het land en volk van
Suriname nog lang niet uitgepraat was,
bleek wel uit de vragen die de heer
Lauriers kreeg te beantwoorden. Een
langdurig applaus drukte de dankbaar
heid van de aanwezigen uit voör deze
voortreffelijke lezing.
In de laatstgehouden vergadering van
de Vereniging voor Veilig verkeer afd.
Amerongen zyn de plannen uitgewerkt
voor 1963. Er komt weer een veilig ver-
keersrit, een cursus voor volwassenen,
een vergadering met filmavond terwyl
een terrein wordt gezocht voor een ry-
dende verkeersschool voor de jeugd.
Gezien het grote succes van de Vei
lig Verkeersrit voor motorrijtuigen in
september 1962 werd het besluit ge
nomen ook dit jaar weer een derge
lijke rit uit te zetten.
Daarnaast zal gestreefd worden naar
het houden van een rit in het voorjaar
in samenwerking met de afdelingen
Doorn, Leersum en Amerongen. Wel
licht kan in samenwerking met de
Oranjevereniging ook dit jaar weer een
puzzelrit voor fietsers en bromfietsers
worden georganiseerd.
Het bestuur besloot tot het organi
seren van een verkeerscursus. Deze
cursus, toegankelijk voor iedereen zal
bestaan uit 6 a 8 avonden, te beginnen
in september a.s. De heer J. Pakvis is
bereid deze cursus te leiden. Het blad
Wegwijs zal in het vervolg aan alle
leden eenmaal per maand worden toe
gezonden.
In de loop van de maand april zal
een algemene ledenvergadering gehou
den worden, met hieraan gekoppeld
een filmavond, toegankelijk voor alle
belangstellenden. Voorts zal het Ver
bond meedoen met acties van het
Hoofdbestuur, verspreiden van folders,
aanplakbiljetten e.d.
Gezocht wordt naar een terrein dat
voldoende oppervlakte heeft om ook
in Amerongen de rijdende verkeers
school voor de jeugd een plaatsje te
geven. Het bestuur zou het bijzonder
op prijs stellen dat ook de jeugd van
Amerongen van deze unieke mogelijk
heid tot het verkrijgen van verkeers-
onderricht gebruik zou kunnen maken.
FORUM-UITSPRAAK OVER
VIVISECTIE
Tijdens een in „Hotel des Pays-Bas„
gehouden forumavond spraken de
Utrechtse hoogleraren prof. dr. M. G.
J. Minnaert en prof. dr. W. H. C. Ten-
haeff, die deel uitmaakten van het fo
rum, zich uit voor een drastische be
perking van het aantal dierproeven.
Ook de niet-medicus mag naar hun
mening hierover een oordeel hebben,
omdat het feit dat jaar in jaar uit mil
joenen dieren door vivisectie sterven,
een zaak is die ons als mens raakt.
Uitvoerig werd gesproken over vor
men van vivisectie die niet strikt nood
zakelijk zijn voor de volksgezondheid.
Er worden dierproeven genomen bij de
produktie van cosmetica, voor nieuwe
kleurstoffen, voor agrarische doelein
den, zelfs bij de produktie van behang
selpapier en voor de vaststelling van
het kankergevaar van bepaalde siga
rettenmerken.
Zeer veel onnodige vivisectie wordt
De maagzweer behoort tot de aandoeningen, die zeer veel voorkomen.
Bij alle rassen en op alle leeftijden kan een maagzweer optreden. Er
zijn wel eens gevallen, waarin men een duidelijke familiaire geneigd
heid tot de maagzweer ziet, maar ook zo incidenteel kan de maagzweer
voorkomen. In de loop van de jaren hebben vele theorieën de ronde
gedaan over de maagzweer. Sommige geleerden lieten de nadruk vallen
op de lichamelijke bouw van de maagpatiënt; de lange, wat slap-ge-
spierde mens leek hun als het ware voorbestemd om een maagzweer
te krijgen.
Dit was volgens deze geleerden een ervaringsfeit, want zij hadden
bij zoveel meer mensen van dit type een maagzweer geconstateerd dan
bij andere mensentypen. Allang heeft de medische wetenschap geweten,
dat er een verband was tussen het ontstaan van een maagzweer en de
verterende werking van het maag slijmvlies. Hierover zijn in de vorige
eeuw proeven gedaan, welke dat genoegzaam aantoonden. Maar hoe
komt het nu, dat de ene maag wel een maagzweer gaat vertonen, terwijl
de andere maak dat nooit doet?
Alvorens we deze vraag nader kunnen bekijken zullen we eerst moe
ten weten hoe het in de normale maag gesteld is met de maagsapaf-
scheiding en waarom er in een normaal reagerende maag wel sprake
is van de vertering van het binnengekomen voedsel, maar niet van de
maagwand zelf. De normale maagwand wordt beschermd door een slijm
vlies, dat zelf ter bescherming van de maqgwand een slijmlaag afscheidt.
Een normale maag bevat als de maag leeg is niet veel zuur maar alleen
als er in de maag voedsel ter vertering is; dus niet gedurende de nacht
bijvoorbeeld.
Nu kunt U zich voorstellen, dat als er in een bepaalde maag te weinig
beschermend slijm aanwezig is of als er zich teveel zuur in de maag
bevindt doordat deze leger is of doordat de cellen van de maagwand
niet zijn opgewassen tegen de invloeden, die van het maagsap uitgaan,
dat dan die verterende werking, die het maagsap nu eenmaal moet
hebben ter vertering van ons dagelijks voedsel, zich gaat richten tegen
de maagwand zelf en zo als het ware een „uitholling" maakt in die
stevige maagwand. Zo kunt U zich ongeveer het ontstaan van een maag
zweer voorstellen. Door zich deze ontstaanswijze zo voor te stellen wordt
het begrijpelijk, dat er bepaalde voorkeursplaatsen in de maag zijn,
welke tot een zwerende plek kunnen worden.
Wat ik verder nog niet vermeld heb is, dat ook de zenuwen, die de
maag bereiken vanuit het centrale zenuwstelsel, een invloed hebben op
de hoeveelheid maagsap, die wordt afgescheiden en ook op de mate
van de beweeglijkheid van de maag. Zo kunnen op den duur allerlei
emoties zo ten kwade werken, dat er een maagzweer ontstaat. Een mo
derne theorie is dan ook, dat speciale conflicten inderdaad een maag
zweer kunnen doen ontstaan.
De klachten, welke een maagzweer kan geven variëren. Uit het bo
venstaande is het lijkt me duidelijk, dat er een bloeding kan vóórkomen.
Als namelijk zo'n zweer een bloedvaatje in de omgeving aanvreet, gaat
de vaatwand van zo'n bloedvaatje kapot en treedt er een bloeding op.
Van de grootte van dat aangevreten bloedvat nu hangt het af hoe ernstig
de verschijnselen zullen zijn. Is het een heel klein vaatje, dan kan er
spoedig een stolsel optreden, waardoor de bloeding haast onopgemerkt
verloopt. Dit hangt ook weer af van de wijze van samentrekken van
het bloedvat. Bij jonge mensen is de vaatwand nog erg elastisch en trekt
deze zich goed samen. Bij oudere mensen is dit haast nooit meer het
geval.
Grotere bloedingen gaan samen met bloedbraken en zwarte ontlasting.
Hetbloedverlies kan zo groot zijn, dat het leven ernstig wordt bedreigd.
De patiënt valt bij ernstige bloedingen meestal flauw en voelt klam aan.
Verder ziet de patiënt intens bleek. Natuurlijk roept men in zo'n geval
de huisarts; die kan beoordelen of de patiënt verder thuis kan worden
behandeld of dat ziekenhuisopname noodzakelijk is.
Een nog ergere complicatie dan de bloeding vormt de maagperforatie.
De zweer kan zo diep in de maagwand doorvreten, dat er op een ge
geven moment een gaatje in de maagwand ontstaat, waardoor de maag
inhoud in de vrije buikholte vloeit. Dit is een zeer pijnlijke zaak. De
patiënt wil het liefst zo stil mogelijk liggen. Bij een perforatie is een
ziekenhuisopname altijd noodzakelijk. De bloeding en de maagperforatie
zijn twee gevaren, waarmee een maagzweerpatiënt te maken kan krij
gen. Gelukkig behoeft een maagzweer niet zo'n ernstig verloop te heb
ben, maar daarover spreken we wellicht nog wel een andere keer.
ARTS
veroorzaakt door de concurrentie in de
farmaceutische industrie en door de
jacht op telkens nieuwe patentgenees
middelen.
Het was de mening van het forum
dat voorlopig voor medische doelein
den een aantal dierproeven noodzake
lijk blijft, maar dat de wetenschap de
plicht heeft zoveel mogelijk te zoeken
naar andere wegen. De vivisectie voor
onderwijsdoeleinden moet tot het uiter
ste beperkt worden.
Buiten de genoemde hoogleraren be
stond het forum uit: mevrouw H. Ver-
meulen-Kool en de heren G. Seppen
en J. Vinkenborg. De vragen uit het
publiek gaven soms aanleiding tot een
levendig debat.
De Nederlandse Bond tot Bestrijding
der Vivisectie acht het van groot be
lang dat de genoemde Utrechtse hoog
leraren positief staan tegenover het
streven van de Bond om door middel
van een wettelijke regeling een eind te
maken aan kennelijk overbodige en
nutteloze dierproeven.
Slank junior-kostuum
in zomers licht
gewicht. Zeer
modern van snit met strakke smalle
pijpen. In grijs en blauw. ,„-r
8-12 jaar v.a. 49.75
De moderne
jongens-
regenjas is
van Terlenka,
in multi
colours van
blauw, bruin en
groen. 8-12 jaar v.a. 42
Grijze Terlenka broek v.a. 18.75
Kwiek pakje
voor kwieke jongens!
Wol met fibranne in
Imoderne kleuren: blauw en'
grijs. 3-6 jaar v.a. 38.-
