Beslissingen in Veteranen voetbal
Ruimto-
reis-
Kostuum
Katoen
L
m
n
m
m
is
i
m
1
O
CHEVROLET
DE ROYAL ALBERT HALL - HARTSLAG
VAN GROOT-BRITTANNIE
ARAM
De
vorst
van
Suprania
KRUISWOORDPUZZEL
RHENEN
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
WOENSDAG 26 JUNI 1963
Nr. 51
NSVS weer eerst in haar afdeling
VELE OVERSCHRIJVINGEN
VAN VOETBALLERS NAAR
EEN ANDERE CLUB
V. A. B.
KIRPESTEIN
CITY-MOTORS-EDE
Onsportiviteit gestraft
„Lijkt volgens mij op de Britse Grondwet, zei Koningin
Victoria"
door Prim Powell
9
Het veteranenvoctbaltournooi ten bate van de bejaardentocht nadert het beslis
sende stadium. Vooral in groep B was de spanning groot tussen de elftallen van
NSVS, Ritmeester en Veenendaal. Vrijdagavond wist ritmeester met 3-0 te winnen
van DOVO en stond toen aan de kop. Maandag werd echter op het mooie NSVS
terrein de wedstrijd NSVS-Veenendaal gespeeld, die de winnaar juist een puntje bo
ven het Ritmeester-elftal kon brengen.
NSVS won met 3-2 van Veenendaal, na
dat de veteranen van Veenendaal door
doelpunten van van Tent en Sluyt eerst
een 2-0 voorsprong hadden genomen. Na
dien was echter het elftal van NSVS sterk
in de aanval en belaagde doelman Sukkel.
Door v. d. Pest werd het 2-1 en door nog
twee doelpunten van wederom v. d. Pest
en v. d. Waal wist NSVS juist de winst te
grijpen en staat nu definitief op de eer-
Nu de lijd van tranfers en over
schrijvingen van voetbalspelers is
aangebroken blijkt ook in onze
omgeving een aantal voetballers
van club te willen veranderen.
Hierbij de namen van de spelers
die komend seizoen andere club
kleuren zullen dragen:
M. van Kooten gaat van Advendo naar
DOVO; C. van Kooten gaat van SVP naar
DOVO; A. van Barneveld van Veenendaal
naar Valleivogels; J. Spies van Rhenus
naar SVP; J. Heikamp van GVVV naar
SVP; W. Lucieer van Advendo naar SVP;
A. v. d. Haar van Advendo naar SVP;
N. Robbertsen van Renswoude naar Ad
vendo; P. G. J. van Dam van Oranje Wit
naar NSVS; C. Blankenstijn van SVP naar
Musketiers; H. C. van Dijk van HDS naar
DVSA; J. van Dijk van Scherpenzeel naar
Valleivogels; E. E. R. N. Laponder van
Maurik naar DVSA; M. A. Houtzager van
Scherpenzeel naar SVMM; W. Vlaanderen
van Valleivogels naar Kulan; P. van Dijk;
van GVVV naar De Merino's; G. J. Gijs-
bertsen van Valleivogels naar Renswoude;
J. v. Stuivenberg van Veenendaal naar
SVP; H. C. Bos van HVC naar Oranje
Wit; H. Meerveld van Veendaal naar De
Merino's; A. P. Kroesbergen van GVVV
naar DOVO; G. Veenendaal van Veenen
daal naar GVVV.
DOVO won met 5-4 van SVV
jeugdcombinatie
Dovo speelde zaterdagavond een aardige
oefenwedstrijd tegen een combinatie van
de semi-profclub SVV uit Schiedam. De
wedstrijd eindigde in een 5-4 overwinning
voor Dovo, dat echter met de rust met
4-0 voor stond. Toen kwam SVV los,
scoorde oolc viermaal en vlak voor tijd
werd het dan 5-4.
SVV kwam met een elftal in het veld,
voornamelijk bestaande uit betaalde
jeugdspelers. Er waren enkele rasvoetbal
lertjes in het Schiedamse team te ont
dekken. Toch konden zij in het begin
geen verweer vinden tegen de goed op
gezette Dovo aanvallen, Na een prachtige
ren van Klaas van Hal kreeg Roel Schoe-
man de en liet het net van SVV trillen.
1-0. Van Manen en Mol wisten ook een
treffer te lanceren en nog voor rust pro
fiteerde Nico Diepeveen van een blunder
van keeper v. d. Roer. 4-0. Vlak voor de
rust een werkelijk fraaie combinatie tus
sen van Hal en Schoeman, waarbij laatst
genoemde juist naast het doel mikte. Na
rust een heftig aanvallend SW dat de
DOVO achterhoede voor problemen plaat
ste. Speciaal de rechtshalf van Beek
stuwde zijn aanval op knappe wijze. Bin
nen een half uur was de stand gelijk 4-4,
waarbij linksbuiten Ruytemaker een voor
name rol speelde. Het werd een vrij span
nende eindstrijd met aantrekkelijk spel.
Tien minuten voor het einde knalde Mol
nogmaals in het Schiedamse doel. 5-4. Bij
Dovo viel vooral het spel op van J. van
Manen, N. Diepeveen en K. van Hal. Bij
SVV bleek vooral na rust de jeugdige
keeper v. d. Roer heel wat mans.
A.s. zaterdag speelt DOVO om half ze
ven haar laatste vriendschappelijke wed
strijd tegen een sterk militair elftal uit
Ede.
ste plaats in groep B. met 8 punten, ge
volgd door Ritmeester met 7 en Veenen
daal met 6.
Op dezelfde maandagavond werd ook
nog gespeeld GVVV tegen Panter, die
door de GVVV veteranen verdiend met
50 werd gewonnen. De makers van de
doelpunten voor de Buurtlaanclub waren
J. van Essen 2x; H. van Essen; de Hartog
en Heykamp.
In groep A. is overigens de situatie nog
vrij onoverzichtelijk. VRC is praktisch ze
ker van de eerste plaats, maar over de
2e plaats zal nog lang niet kunnen wor
den beslist. Het elftal van Merino's speel
de namelijk nog slechts 1 wedstrijd. De
geplande wedstrijd van zaterdag j.l. tegen
GVVV ging door omstandigheden weer
niet door. Het lijkt echter een aangelegen
heid te worden tussen Merino's en GWV
wie de 2e plaats zal gaan bezetten.
NA-COMPETITIE VAN DE VIER
HOOGSTGEPLAATSTEN
Er is name,lijk nog een na-competiitie
gepland tussen de eerste twee aankomen
den, zowel uit groep A als B.
Van groep B zijn die twee finalisten be
kend; NSVS en Ritmeester, Van Groep A.
zal dus VRC hier deel uitmaken. De num
mer twee zal nog op zich laten wachten.
A.s. vrijdagavond wordt op het GVW
terrein de wedstrijd DOVO tegen VSW
gespeeld.
UNITAS SPEELT ZONDAG IN
DUITSLAND
De voetbalver. Unitas zal zondagmorgen
om 7 uur op reis gaan naar Kleef in
Duitsland om daar een bezoek te bren
gen aan de vereniging Rhenania, die al
eens eerder bij de Unitasploeg op bezoek
was. Men gaat met twee elftallen naar
Kleef. Het eerste van Unitas speelt zon
dagmiddag mee in een tournooi met vier
Duitse clubs. Op 3 aug. a.s. hoopt Rhe
nania een tegenvisite te maken en komt
dan naar Veenendaal.
GEKOELDE LAKENS VOOR DE
ZOMER
Uit de Verenigde Staten, waar men
meer met hete zomers tobt dan het ons
ook maar vergund is, komt het nieuwtje
van gekoelde lakens. Men zou het als de
tegenhanger kunnen beschouwen van de
elektrisch verwarmde deken in de winter,
die wij juist wel hard nodig hebben.
Die gekoelde lakens zijn eigenlijk dub
bele lakens, waarvan de bovenste stof
zeer dicht en de onderste stof zeer los ge
weven is. Na is de truc om tussen deze
twee aan elkaar genaaide lakenlagen een
elektrisch windmolentje te plaatsen,
waardoor een heerlijk koele luchtstroom
kan worden gemaakt. Over rheumatiek
of tocht wordt niet gesproken.
VEENENDAAL
KENNEDY IN BONN
Een beeld van het bezoek van president
Kennedy aan Bonn, maandag: in de villa
„Hammerschmidt" werd deze foto ge
maakt van de Amerikaanse president met
mevrouw Luebke, president Luebke en
mevrouw Skivoner, poserend op het
terras.
FORELLEN WONNEN TWEEDE
DEEL VIERKAMP
In Doorn werd zaterdagavond het twee
de deel van de zwemvierkamp gehouden
tussen de verenigingen Poseidon-Scher-
penzeel, VZC-Veenendaal; Woestduin-
Doorn en Forellen-Rhenen. De eerste van
de vier wedstrijden vond plaats afge
lopen week in het Bergbad, waarvan de
stand in punten uitgedrukt als volgt was:
1 Forellen 199; 2 VZC 168; 3 Woestduin
132 en 4 Poseidon 80. In Doorn bleek al
gauw dat De Forellen de behaalde voor
sprong stevig verdedigde en toen de eind
uitslag van deze tweede dag bekend werd,
bleek de ploeg uit natuurbad Ouwehand
stevig aan de kop van de ranglijst te
staan. De uitslag was: 1 Forellen 211 pnt;
VZC 165 pnt; 3 Woestduin 140 en 4 Po
seidon 62 punt. De totaaltelling na de
helft van deze onderlinge streekcompe-
titie is thans 1 Forellen 410 pnt; 2 VZC 333
pnt; 3 Woestduin 272 pnt; 4 Poseidon 142
pnt. Het derde deel van deze vierkamp
wordt gezwommen op zaterdag 6 juli in
het zwembad van Scherpenzeel, terwijl de
finale plaats vindt in natuurbad Ouwe
hand op zaterdag 13 juli.
DUIVENWED VLUCHT
De uitslag van de wedvlucht op Orleans
521 km waaraan ook weer duiven deelna
men van de vereniging „Rhenen en Om
streken", was als volgt: 1, 5, 8, 14 K. v. d.
Vooren; 2, 12 C. Spies; 3 C. Mol; 4, 13
Gebr. Hovestad; 6 G. Hovestad; 7, 11 J.
Bleijenberg; 9 G. v. Esterik; 10 P. van
Eist.
WATERPOLO
Het eerste dameszevental van „De Fo
rellen" speelde een competitiewedstrijd
tegen het eerste van „Woestduin" in
Doorn. Forellen won met 0-2.
Tot twee weken voorwaardelijke ge
vangenisstraf met een proeftijd van twee
jaar en een boete van 100,of twintig
dagen hechtenis veroordeelde de Utrecht
se Politierechter de 24-jarige fabrieksar
beider G. D. uit Stroe wegens mishande
ling.
Tijdens een te Voorthuizen gespeelde
voetbalwedstrijd op 22 april j.l. tussen de
clubs „Sios" uit Hilversum en „De Kie
vitten" te Voorthuizen, viel de verdachte,
lid van de Kievitten een speler van Sios,
zekere v. W., aan en stompte en trapte
hem. Ook molesteerde hij de scheidsrech
ter, die hem na deze misdraging het veld
uit had gestuurd.
Zowel de officier van justitie als de
politierechter laakten het gedrag van de
verdachte scherp, dat zij in hoge mate
onsportief vonden. De officier merkte op,
dat de fabrieksarbeider reeds door de
KNVB deswege met vijf jaar schorsing
was gestraft, doch hij vond het nodig
hiernaast ook een gerechtelijke straf als
bovenstaand op te leggen.
De politierechter merkte nog op, dat
mensen, die zich niet weten te beheersen,
niet in de voetbal sport thuishoren.
„Lijkt volgens mij op de Britse Grondwet", zei Koningin Victoria. Daar
mee bedoelde zij de Royal Albert Hall, Londens grote cirkelvormige
concertgebouw by Kensington Gardens. Want, evenals de Britse Grond
wet, is ze uniek. Maar de Albert Hall is meer, het is de polsslag van
nationale emotie, waar duizenden uiting gaven aan vreugde en verdriet
en waar ontelbaren hebben genoten van buitengewoon goede uitvoerin
gen. Indrukwekkende gebeurtenissen en de Royal Albert Hall zijn één
voor de Londenaren en de ontelbare bezoekers nemen er een herinnering
mee aan een onvergetelijke avond.
De Hall zelf draagt hier veel toe bij.
De eerste jaren van zijn bestaan waren
onstuimige. Vaak stond een financiële
ramp op de drempel. Maar naarmate de
tijd voorbijging kreeg het grote gebouw
zijn plaats in het Britse leven en het
gevoel van nationale eenheid is vaak tot
uitdrukking gekomen onder zijn koepel.
Patti bracht er onder doodse stilte
„Home Sweet Home' ten gehore en tij
dens het Titanic Memorial Concert kon
den velen hun tranen niet inhouden toen
een orkest met een bezetting van bijna
500 man „Nearer my God to Thee"
speelden.
Honden werden gebruikt om „suffra
gettes" op te sporen, die zich in het ge
bouw verstopten tijdens vergaderingen
om op deze wijze gelegenheid te krijgen
de rust te verstoren en aandacht te krij
gen voor het vrouwenkiesrecht. Er werd
zelfs een vrouw gevonden in de orgel
pijpen, bemand met een opvouwbare
megafoon.
Bij spectaculaire plechtigheden werd
de Hall, prachtig versierd, gebruikt om
hoge bezoekers te onderhouden. In oor
logstijd werd het patriotisme onder de
machtige koepel opgezweept tot het
kookpunt; als verduisterings-maatregel
werden de glazen panelen van de koepel
zwart gemaakt.
Zelfs vóór de bouw had de Royal Al-
bert Hall te kampen met problemen.
Men had besloten om geld dat geïnd
was tijdens de Great Exhibition van
1851 te gebruiken om een nationaal mo
nument te bouwen ter ere van Prins Al-
bert, de Prins Gemaal, en Koningin
Victoria toonde grote belangstelling in
het project. Er werden plannen gemaakt
een enorme „Hall of Arts and Sciences"
te bouwen volgens een schema van de
Prins zelf.
Onmiddellijk bracht Henry Cole een
lang gekoesterd plan ter tafel om een
dergelijke zaal in Londen te bouwen, er
werd een comité gevormd en het project
begon gestalte te krijgen.
Daar de fondsen van de Great Exhibi
tion niet toereikend waren hield men
een openbare inschrijving met verdere
complicaties tot resultaat.
Men kwam tot een merkwaardige ont
dekking bij het vaststellen van de rech
ten van degenen die hadden ingeschre
ven voor loges en zitplaatsen. Onder het
gegeven stelsel waren hun plaatsen per
soonlijk bezit, hetgeen ze, zo redeneerde
men, het recht gaf - als bezitters in het
kiesdistrict van Westminster op een
parlementair stemrecht volgens de Re
form Act van 1867.
Logehouders zouden dan alle recht
hebben om in hun loges te wonen en er
b.v. badkamers in te richten zo zij dit
mochten wensen. Houders van zitplaat
sen zouden b.v. hun zetels kunnen los
schroeven en meenemen.
Na zorgvuldig overleg werd een over
eenkomst opgemaakt welke deze on
praktische, zoal vermakelijke, mogelijk
heden uitschakelden.
Tenslotte vond de eerste steenlegging
plaats. Koningin Victoria overwon haar
tegenzin om bij openbare plechtigheden
te verschijnen en stemde er in toe deze
functie te vervullen. Er werd een grote
tent opgezet over de uitgegraven plek
waarin 7000 gasten werden uitgenodigd.
De zeldzame kans een glimp op te van
gen van hun Koningin dreef duizenden
Londenaren naar Kensington in de
vroege ochtend van 20 mei 1867.
In het zwart gekleed met witkanten
muts naderde de Koningin het grote
stuk roodachtig Aberdeen graniet onder
de klanken van het volkslied en oorver
dovende toejuichingen. Hare Majesteit
beklopte de mortier met een gouden
troffelde trompetters van de Life
Guard speelden een fanfarede Royal
Horse Artillery vuurde in het Hyde
Park éénentwintig saluutschoten af
en de eerste steen voor de Albert Hall
was „veilig en wel" gelegd.
Vijf jaar later keerde de Koningin
naar de Albert Hall terug en wel voor
de openingsceremonie. Deze keer belette
de emotie bij het zien van een lang ge
koesterde droom van haar gemaal haar
het woord te nemen. Het was de Prins
van Wales (later Edward VII) die naar
voren trad vanonder het baldakijn en
met heldere stem aankondigde: „De
Koningin verklaard dit gebouw thans
voor geopend".
Ofschoon de Royal Albert Hall door
de jaren voor verschillende doeleinden
is gebruikt, was het bouwwerk voor
namelijk bedoeld als concertgebouw en
's werelds beroemdste musici zijn hier
opgetreden. Belangrijke opvoeringen
waren o.a. Handel's „Belshazzar" en
„Israel in Egypt", en Bach's Passie Mu
ziek, welke mijlpalen genoemd kunnen
worden in de Londense muziekwereld.
Verdi zelf dirigeerde in de Albert Hall
de eerste Londense opvoering van zijn
Requiem.
Muzikaal gesproken had de zaal ook
zijn gebreken, de akoustiek was er n.l.
verre van perfect. Dit werd later ver
beterd door het aanbrengen van geluids
platen boven het orkest en het verande
ren van de structuur.
De eerste jaren van de Albert Hall
werden geaccentueerd door een ander
soort amusement. Er werd een speciale
vloer aangelegd zodat het midden van
de zaal als dansvloer kon worden ge
bruikt en er vonden in die tijd een groot
aantal bals en feesten plaats. Een van de
beroemdste evenementen was het bal
van de Savage Club, gehouden op 11
juli 1883, ten bate van het Royal College
of Music. Er werd bij de „Savages"
„Rode Indianen" tot in het detail nauw
keurig waren. Er was zelfs een „Savage"
bij die het detail doorvoerde tot het
dragen van echte scalps aan zijn gordel.
Het hoogtepunt van de avond was de
„Savages Buffalo Dance" een dans
waarbij nogal wat spierkracht te pas
kwam en die eindigde met het roken
van de vredespijp door de „Chief Sa-
vage". Er werd gedanst tot het och
tendgloren, van tijd tot tijd met orgel
begeleiding van een „Savage" als rode
Indiaan gekleed, maar meer lijkend op
Robinson Crusoë.
Na de eerste wereldoorlog werden de
recitals en concerten afgewisseld door
vergaderingen van politieke aard en
massa-bijeenkomsten. Van 1939 tot 1945
werd de Albert Hall, evenals andere be
langrijke gebouwen in Londen, ontdaan
van breekbaarheden - en zodoende van
zijn glans - en omhult met „black-out".
Maar de luchtslag ten spijt - of juist
door dit feit, kwamen de Sir Henry
Wood Promenade Concerten in zwang,
een jaarlijks terugkerende belangrijke
gebeurtenis in de Royal Albert Hall.
Na de oorlog werd de Hall verbouwd
en werden vele verbeteringen aange
bracht. Er werden keukens ingericht,
een groot hotel waardig, en het labyrint
van gangen en kleedkamers onder het
toneel werd gemoderniseerd.
De exploitatie van zo'n enorm gebouw
is moeilijk en gecompliceerd. Alleen al
het aantal kaarten dat elk jaar uitge
geven wordt telt bijna drie miljoen en
deze worden in het gebouw zelf gedrukt.
Als de grote middenvloer wordt ge
bruikt, moeten veertig man acht uur
lang sjouwen met vloerdelen en stalen
steunen die door de luiken worden aan
gevoerd. Als er moet worden gedanst
komen er veren onder de vloer en hier
voor is ongeveer vierhonderd man extra
personeel nodig. Meer dan zeventig
mensen zijn belast met het onderhoud
van het gebouw - om de tweeduizend
lichtpunten en de twintig mijl licht-
kabels te controleren en om de lucht-
filters te verwisselen, enz.
Als leden van de Koninklijke Familie
aanwezig zijn moet de koninklijke loge,
bestaande uit loges 27 en 28, in gereed
heid worden gebracht. De houten schot
ten worden verwijderd om plaats te ma
ken voor de onderliggende wandtapijten,
blauwe karpetten worden uitgelegd en
speciale verlichting aangebracht.
De Royal Albert Hall, ofschoon niet
Londens modernste concertgebouw,
biedt een luisterrijke omgeving voor
belangrijke muziekevenementen, con
ferenties, bijeenkomsten en andere ma
nifestaties waarbij ruimte nodig is voor
een groot aantal toehoorders.
Het machtige bouwwerk, evenzeer
deeluitmakend van Londen als Big Ben
en de Tower Bridge, neemt een grote
plaats in in de harten van velen - niet
alleen in Groot-Brittannië, maar in de
hele wereld.
vooral op gelet dat de costuums der 71 e.a.
OPLOSSING OPGAVE NR. 64
Horizontaal: 1 bed, 4 kriel, 8 kwik, 11
gemaal, 13 even, 16 e.k., 18 Maas, 19
egel, 20 Po, 21 ion, 23 LI., 24 deur, 25 net,
26 sein, 28 sela, 29 lor, 30 stok, 31 do,
32 Tacitus, 35 ten, 36 orde, 38 naga, 39
er, 40 te, 41 ant, 43 e.a., 44 m.o., 45 mals,
47 tien, 49 sar, 50 krakeel, 53 ne, 54 lire,
55 Ens, 56 roet, 58 reet, 59 lid, 60 spon,
61 ho, 62 gek, 64 on, 65 eten, 66 kade,
68 r.o., 69 Oran, 70 silene, 72 kaf, 73
thans, 74 kap.
Verticaal: 2 eg, 3 dem, 4 kaal, 5 ras,
6 i.l., 7 leguaan, 8 wel, 9 in, 10 mei, 12
Main, 14 ver, 15 rot, 17 koster, 19 eelt,
20 Peru, 22 neon, 24 de, 25 nota, 27 ik,
28 soda, 29 liga, 30 sterk, 31 dr, 33 Caen,
34 store, 36 oele, 37 ent, 40 taks, 42 tint,
44 marter, 45 mand, 46 serpent, 48 Ee,
49 Sieg, 51 rein, 52 loon, 54 le, 57 en,
58 rode, 59 los, 60 sta, 61 hals, 63 kom,
65 erf. 66 kin, 67 enk, 69 o.a., 70 sa,
63 Met een snelle greep trekt Aram het zwaard van
Salladin uit de schede, laat zijn lans zakken en zet de
ander de punt van het zwaard op de borst. „Waar is
Niora" snauwt hij. „Spreek op, ik heb niet veel ge
duld!" „Dat negermeisje?" grijnst Salladin, „waag je
daar je huid voor, vreemdeling?" „Geen smoesjes!!"
bijt Aram terug, „waar is zij!?? En dreigend duwt hij
Salladin met het zwaard een stap terug,Goed, ik
breng je bij haar," gromt de vorst van Suprania met
een schouderophaal. Hij draait zich om en loopt naar
de deur. Aram volgt hem op de voet. „En geen lis
tigheden, vrind," zegt hij dreigend „als je trawanten
me na komen, zul je de scherpte van dit zwaard
voelen!!" Zwijgend loopt het tweetal door het stille
paleis. In de verte klinkt flauw het feestrumoer in de
grote zaal, maar in de verlaten gangen is geen mens
te bespeuren. Althans, dat denkt Aram, maar achter
een der pilaren duikt een gestalte haastig weg en
staart het tweetal verwonderd na.
(Wordt vervolgd)
Wie in de buurt van de werkplaatsen
van Cape Canaveral mag komen, ziet er
dikwijls op ruimtepakken lijkende kleding
bollend te drogen hangen in de wind. Ze
hangen er zo zwaar en zo breed, dat men
een ogenblik veronderstelt dat men er de
eigenaar van heeft mee gewassen. Bij na
der inzien zijn het geen ruimtepakken,
maar zeer aparte overalls voor de man
nen die belast zijn met het vullen van
de grote raketten met brandstof. Dat is
een gevaarlijk goedje, waaraan men zich
lelijk kan bezeren als men niet speciaal is
beschermd. Daarom dragen de „pompbe
dienden van het heelal" zeer breed ge
sneden overalls van een uitmuntende ka
toenen stof die voorzien is van een laagje
butyl. Het geheel is zo uitgevoerd, dat de
kleding geregeld kan worden gewassen,
wat nodig is om te voorkomen dat de
brandstof op de duur toch door de stof
heen dringt. Zo dient katoen weer spe
ciale doeleinden. Dat doet hij trouwens
ook nog in ander opzicht, want de pak
ken der ruimtereizigers, zoals we die van
Amerikaans grondgebied hebben zien ver
trekken of nog zullen zien vertrekken
zijn ook van katoen gemaakt. Achter de
decors van gigantische raketten, glanzen
de ruimteschepen en veel vermogende
kunstmanen, worden studies verricht die
minder spectaculair zijn dan het afschie
ten van een maanreiziger, maar veel
noodzakelijker.
Bekend is, dat men zich al jaren het
hoofd breekt over het vraagstuk van de
beste, stevigste, veiligste en gemakkelijk
ste kleding voor de astronaut, wiens le
ven even afhankelijk is van het pak dat
hem wordt aangemeten, als van de super
techniek waarmee zijn gehele reis wordt
omringd.
Uit proefnemingen is reeds bij herha
ling gebleken dat de ruimtevaarder niet
in zijn bewegingen belemmerd mag wor
den, ook al heeft hij alles zo dicht mo
gelijk bij de hand. Het is ook zonneklaar
geworden dat de astronaut niet buiten
zeer bijzonder ondergoed kan en dat het
voor hem van psychologisch belang is het
volle profijt te hebben van zijn spier-
functies.
Onderzoekingen in de laboratoria leid
den de geleerden naar een vezel die de
mensheid al meer dan 5000 jaren dient
en nu weer voorbestemd is om de mens
te beschermen tegen de gevaren van hee-
lal-vluchten. Anders gezegd: in de labora
toria is men tot de conclusie gekomen,
dat nu juist een speciaal geweven stof van
katoen voldoet aan de vele en hoge eisen
der ruimtevaart.
Het hierbij afgebeelde ruimtevaarders-
costuum is ontworpen uit een zeer bij
zondere katoenstof, welke éénzijdig met
een rubberlaag is bekleed. De naden zijn
gedicht met een zuiver zijden draad. Dit
katoenen reiscostuum voldoet nu ein
delijk aan de volgende eisen: gemakkelijk
zittend en nergens hinderlijk voor de be
wegingen van de drager, ongeacht of het
kostuum al dan niet onder druk staat; het
bewaart de lichaamstemperatuur en ven
tileert goed; het belemmert in geen enke
le omstandigheid de ademhaling, ook niet
die van de huid. Tenslotte laat de stof een
„snit" toe, die redelijk nauw sluit en de
drager niet te plomp maakt. Ondanks de
ventilerende eigenschap van het speciale
doek, is het kostuum gas-dicht. Het is een
betere vervanger van de vroegere „dub
bele" pakken. Voor het onder dit ruimte
reiskostuum te dragen ondergoed is groot
mazige katoen (visnet-constructie) voor
geschreven, omdat van de poolexpedities
al bekend was, dat deze kwaliteit het
beste de lichaamswarmte vasthoudt. Dit
laatste is eigenlijk een ontdekking van
Scandinavische vissers, die bij zeer ruw
weer hun visnetten om zich heen sloegen
en zich daarbij wel bevonden.
Door de vernieuwing van de reeds in
de praktijd beproefde uitmonstering der
ruimtevaarders, zijn ze veel lichter ge
kleed, wat weer allerlei persoonlijke en
technische voordelen heeft. Een heel men
selijk voordeel is, bijvoorbeeld, dat de
huid nog maar zelden gaat jeuken, het
geen de rust van ruimtevaarder aanmer
kelijk bevordert.
Opgave 79
1
2
3
4
5
6
7
8
0
11
12
13
14
15
16
17
18
,9
20
21
23
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
Horizontaal: 3 vriend (Fr), 7 volk, 9 de gezamenlijke hoeveelheid, 10 Z.O. schier
eiland der Ver. Staten, 11 schrijfkosten, 13 nauwer, 15 deel van het oor, 16 zware zoe
te wijn, 18 draaiende kap boven op een schoorsteen, 20 vogel, 23 uitbarstingsmond
van een vuurberg, 24 grassteppe in Hongarije, 25 stad in Frankrijk, 27 plaats voor
duiven, 29 achting, 30 deel van de mond, 32 bezem, 34 plaats in N. Brab, 35 verzoek
schrift, 36 plant, 37 giftslangetje, 38 puntig voorwerp.
Vertikaal: 1 zwart in de wapenkunde, 2 leisteenbergland ten N. van de Moezel, 4
wezelachtig verscheurend dier, 5 kruipend dier, 6 rivier in Rusland, 8 priem, 9 vaar
wel, 1Z goedertieren, 14 met humorgevoel begaafd, 16 aaneensluitende reeks, 17 balk,
19 bijl, 20 onbep. voornasmw., 21 katachtig roofdier, 22 twaalf gros, van knopen, 25
verdienstelijkheid, 27 sein, 28 eetgerei, 30 stad in Engeland, 31 zilt vocht, 33 opstoot
je, 34 meisjesnaam.
