,<p&rti\oto
r
Straalmotoren zorgen voor eleetriciteit
DE NIEUWE WERELD
O
STEDESCHOON IN POLDERLAND
-x
ARAM
De
vorst
van
Suprania
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1963
Nr. 67
DOOI TUSSEN
OOST EN WEST
S)lck 3-tup
Het probleem van thans
V. A. B.
KIRPESTEIN
CITY-MOTORS-EDE
Felle Vlaamse demonstratie aan Belgische kust
GRAFT, GROOT-SCHERMER, DE RIJP EN JISP
GRAFT EN DE RIJP
Lecghwater, de veelzijdige
ALWEER
CJokvocfo2ieketf<mdsfcd&iff
IN BRAKEL HERLEEFT DE
HISTORIE
Voor de kantonrechter
Fa. L. HEY
Ruim driehonderd stands
op de Femina
Van vrijdag 20 september t.e.m. donde.rdag 3 oktober wordt in het Ahoy-com-
plex te Rotterdam de 16e Internationale Consumentenbeurs Femina gehouden.
Het aantal stands waarin de nieuwste produkten van fabrikanten, importeurs en
handelsondernemingen uit binnen- en buitenland worden getoond, bedraagt 324.
Deze jaarlijkse manifestatie is er
voor de consument, in casu de huis
vrouw. Aan de man geeft deze beurs
echter ook een aantrekkelijke gelegen
heid zich op dit terrein te oriënteren
om zodoende over de aanschaf van deze
produkten mede te kunnen oordelen,
hetgeen in de meeste gevallen over
eenstemt met de wens van de vrouw.
Er is naar gestreefd om de 16e In
ternationale Consumentenbeurs Femina
zodanig te projecteren, dat er naast de
stands ook door het gehele gezin van
de attractieve bijzondere manifestaties
genoten kan worden. Voor wat de van
Femina uitgaande bijzondere manifes
taties betreft, zal deze beurs een nieuw
beeld tonen.
OOK OP KERKELIJK GEBIED
De onder paus Joannes XXIII begon
nen doorwerking van de dooi in de
koude oorlog ook op kerkelijk gebied
zet zich voort. Symptomen ervan zijn
o.a., dat de Russisch-Orthodoxe kerk
het Vaticaan een uitnodiging zond om
te Moskou deel te nemen aan de vie
ring van het gouden bisschopsjubileum
van patriarch Alexej en het Vaticaan
hieraan voldeed; dat in Tsjechoslowa-
kije drie bisschoppen werden vrijge
laten en de aartsbisschop van Praag
Beran verlichting van gevangenisstraf
kreeg; dat met Hongarije wordt onder
handeld over rehabilitatie van kardi
naal Mindszenty en herstel van de re
ligieuze vrijheid; reeds werden de ha
telijke staatscontrole-ambtenaren, die
het post- en telefoonverkeer van de
bisschoppen en al hun contacten met
vergaderingen en personen controleer
den, teruggenomen; dat paus Paulus VI
ter gelegenheid van de herdenking van
het feit dat 1100 jaar geleden de mis
sionarissen Cyrillus en Methodius hun
werk onder de Slavische volken be
gonnen, een brief aan de bisschoppen
van Tsjechoslowakije kon zenden,
waarin de paus de verwachting uit
spreekt voortdurend betere berichten
over de toestand van de kerk in deze
landen te mogen ontvangen; en dat de
Poolse partij chef Gomoelka zich in een
rede van harte bij de laatste vredes-
encycliek van paus Joannes XXIII
aansloot, de hoop uitsprekend, dat de
verhouding van staat en kerk in Polen
in deze zin kon worden verbeterd en
suggererend, dat Rome een internun
tius met dit doel te Warschau zou be
noemen.
Men ziet, er is overal contact op
genomen. Wellicht wordt het ijzeren
gordijn weldra van wat luchtiger ma
teriaal vervaardigd.
De Glazen Zaal, waar voorheen het
„Paviljoen der Vrouw" was gesitueerd,
zal worden herschapen door een arran
gement van herfstbloemen en kleuren,
tot een „Herfstimpressie". Dit stukje
herfst zal de bezoeker over een opper
vlakte van (Ï00 m2 kunnen bewonderen.
Het midden van de Ahoy'-hal werd de
laatste jaren bij de Femina beheerst door
een groot podium, hetwelk dit jaar voor
het eerst zal worden vervangen door een
illustratieve vijver. Als waterlelies zijn
hierin drie podia gecreëerd, waarop drie
musici zachte muziek ten gehore zullen
brengen.
De cadeau-uitreiking ondergaat even
zeer een verandering. Voorgaande jaren
was het zo, dat aan twee of drie bezoe
kers een cadeau, bijvoorbeeld in de vorm
van een koelkast of centrifuge, werd uit
gereikt. Dit jaar wordt de cadeau-uit
reiking meer gespreid en zullen duizen
den bezoekers een aardige verrassing ont
vangen.
Op de Entre-Sol (direct „boven" de in
gang) zal de Stichting Huishoudelijke- en
Gezinsvoorlichting zetelen. Op deze zelf
de plaats zullen de wedstrijden in huis
houdelijke bedrevenheid onder leiding
van mevrouw J. H. Duijkers-kranenburg
plaatsvinden om op de sluitingsavond te
komen tot het uitroepen van de „Femina-
Huisvrouw 1963".
De modeshow zal al evenzeer een
nieuw aanzien verkrijgen. Een combina
tie uit het Winkelcentrum „Lijnbaan",
bestaande uit de firma's Meddens, Nico
Nachtegall, Schroder, Filia, Zumpolle,
Kerstholt, Cinderella en Sporthuis Cen
trum presenteren de mode voor het sei
zoen 1963-1964. Dagelijks zullen er vier
shows, die elk een uur duren, worden
gegeven. De toegangsprijs is 0,50 per
De telkenjare terugkerende vraag „of
er iets speciaals voor de man is", be
hoeft dit jaar niet gesteld te worden. In
de Energiehal wordt namelijk het groot
ste miniatuur-spoorwegemplacement van
Europa opgesteld. De oppervlakte van
deze door de „Eisenbahn-Amateur-Club,
Oberkochen" gebouwde monsterbaan be
draagt 120 m2 (ca. zes naast elkander lig
gende woonkamers).
■K-De Japanse regering heeft voor het
eerst één minuut stilte in acht laten
nemen voor de 3 miljoen Japanse
burgers en militairen die in de oorlog
zijn omgekomen.
-K-In Rusland is een vrouw ter dood
veroordeeld wegens verduistering van
ruim 50.000 roebel van een collectief
landbouwbedrijf.
-K-Door een plaag van ratten en sprink
hanen dreigt er op Midden-Java hon
gersnood.
De baan is gebouwd op een schaal van
1 90 en zal slechts eenmalig in Neder
land te zien zijn. Het ligt namelijk in de
bedoeling dat direct na afloop van de
Femina de modelbaan ondergebracht
wordt in het Vervoersmuseum te Mün-
chen. Voor de uitrusting van het land
schap moesten ca. 400 gebouwtjes, 1500
boompjes en struikjes, 2000 figuurtjes en
1200 straatvoertuigen worden gebruikt.
Het spoorwegbedrijf met trajectbeveili
ging middels een bloksysteem wordt door
30 treinen gereden. Daarvoor, zomede
voor de stilstaande rijtuigen, staan ter
beschikking 100 locomotieven en .700 wa
gens. Een trein rijdt ca 6,6 km per dag.
Tijdens de komende Femina zullen de 30
treinen dus ca 2400 kilometer afleggen,
een afstand van Rotterdam naar Lissa
bon!
De vlijtige modelbouwers van Ober
kochen, onder wie slechts één spoorweg-
man is, hebben meer dan 8000 werkuren
aan dit reuzenproject gewijd. Het impo
nerende van het geheel is dat alles wat
bij een groot station hoort er ook is,
zoals bijvoorbeeld vier perrons voor het
reizigersverkeer, goederenafdelingen, aan
sluiting met de industrieterreinen en vele
andere bijzonderheden. Voor de opbouw
van de baan is twee dagen nodig. Hier
voor komen tien leden van de club uit
Oberkochen naar Rotterdam. Twee van
hen zullen gedurende de beurs de baan
bedienen.
In de onmiddellijke omgeving van deze
modelbaan wordt een expositie ingericht
van historische miniatuur-modellen. Hier
voor is medewerking verkregen van Het
Spoorwegmuseum, de Vereniging van Be
langstellenden in het Spoor- en Tram
wegwezen, alsmede van de Eisenbahn-
Amateur-Club, Oberkochen.
Amerikaanse ingenieurs hebben een nieuwe toepassing gevonden voor de luidruchtige
gigantische straalmotoren, welke worden gebruikt voor de voortstuwing van grote
straalverkeersvliegtuigen. By Cincinnati in de Amerikaanse staat Ohio, werken op het
ogenblik deskundigen van het Amerikaanse reuzenconcern General Electric aan de
installatie van een elcctriciteitscentrale, welke als voornaamste krachtbron tien aan
elkaar gekoppelde straalmotoren heeft. De centrale wordt gebouwd in opdracht van
het plaatseiyk gas- en electriciteitsbedrijf.
POSTDUIVENNIEUWS
De uitslag van de wedvlucht vanaf Or
leans voor jonge duiven was voor de le
den van de Veenendaalse postduivenver
eniging „De Snelpost" als volgt: A. van
Doorn 1, 3, 12, 13; R. van Doorn 2, 6, 10,
31, 33, 35; J. van Nieuwamerongen 4; E.
I-Ieiwgeen 5; J. van Geerenstein 7, 37;
W. H. Roelofs 8; N. Stuivenberg 9, 17,
27, 32; D. G. Schans 11; P. W. van Zetten
14, 16, 21, 28; G. J. van Manen 15, 20; H.
Ulrich 18, 26; M. J. van Stempvoort 19,
22; R. van de Weerd 23; E. Sukkel 24, 25;
C. van Ginkel 29; G. de Geit 30; A. van
Asselt 34; K. J. Versteeg 36.
HOOFDSTRAAT84 VEENENDAAL
PASFOTO'S IN 10 SECONDEN KLAAR
Zo om de tien jaar grypt een groot probleem de massa in de verenigde staten aan en
beheerst dan het gehele politieke en maatschappeiyke leven. Dat was omtrent 1920
de antitrust-actie, omtrent het jaar 1930 de positie van de vakbonden, omtrent 1940
de welvaartsverdeling, omtrent 1950 de automatisering en omtrent 1960 begon het ne
gerprobleem de decade te beheersen. Het gaat hierby niet alleen om de politieke
gelykheid als burgers, of gelykgerechtigde entree in restaurants en bioscopen, doch
eigenlyk veel meer om de „equality for the buck", de maatschappeiyke gelijkheid
voor de dollar, dat wil zeggen: voor de baantjes, deftiger gezegd: de sociale inte
gratie. De negers schryvcn het op hun demonstratiedoeken: „job justice for ne
groes", gerechtigheid voor negers by de baantjes. Deze bestaat momenteel niet; de
werkloosheid, die in de USA thans 6 »/o van de arbeidende klas omvat, heeft onder
de negers dubbel zoveel slachtoffers als onder de blanken; de lonen zyn voor negers
by dezelfde bekwaamheid en hetzelfde werk gemiddeld lager dan voor de blanken;
en by het verkrijgen van de beter betaalde baantjes ligt de neger principieel overal
achterop.
Het gebeurt vaak, dat dit een toegeven
aan bestaande gevoeligheden is; wanneer
bijv. een noordelijke bank een filiaal op
richt in het zuiden, zal ze er blank per
soneel neerzetten. Het komt ook reeds
bij de studie uit; studerende negers zul
len bij voorkeur onderwijzers, predikers,
sociale werkers, tandartsen worden; als
De voornaamste taak van de nieuwe
electrische centrale is invallen tijdens de
piekuren als de huidige centrale de enor
me vraag niet meer aan kan. In het naar
onze begrippen sterk met luxe omgeven
Amerikaanse huishoudleventje is een gro
te plaats ingeruimd voor alle mogelijke
electrische apparaten. Vanaf het koken tot
en met de afwas wordt alles verwerkt
door electrische robots. De huisvrouw lijkt
daar soms meer op een electronische
„operator" dan op de gastvrouw van het
gezin.
Een humorist in Amerika heeft al ge
zegd, dat men tussen al die apparaten
door nog slechts bij uitzondering tijd
krijgt om ook wat te eten. Het is natuur
lijk allemaal wat overdreven, maar een
feit is, dat het Amerikaanse huishouden
heel wat meer eleetriciteit nodig heeft
dan bijvoorbeeld het Nederlandse.
Dat vraagt bijzonder veel van de stede
lijke voorzieningen. Vooral doordat de
vraag naar eleetriciteit zich vooral uit
aan het eind van de middag, tijdens de
ook in Nederland bij de openbare bedrij
ven beruchte spitsuren. De centrales moe
ten dan ver boven haar capaciteit werken
om aan de vraag te voldoen. Door in
schakeling van de straalmotoren hoopt
men nu in Ohio de oplossing te hebben
VEENENDAAL
gevonden. De krachtige giganten drijven
een turbine aan, welke zorgt voor hon
derdduizend kilowatt. De straalmotor
centrale moet volgens het schema over
twee jaren gaan draaien. De gebruikte
motoren zijn een commerciële versie van
de J-79, de jetmotor, welke o.a. wordt
gebruikt in supersnelle Starfighters,
waarmee de koninklijke luchtmacht nu
wordt uitgerust.
De commerciële versie van deze motor
wordt gebruikt in bijvoorbeeld de Con-
vair 880 en 990 straalverkeersvliegtuigen,
die op talrijke wereldlijnen in gebruik
zijn. De ingenieurs, die aan de bouw van
de centrale werken, moeten heel wat pro
blemen overwinnen. Voorwaarde bij de
opdracht was, dat niemand last mocht
hebben van het enorme lawaai, dat de
motoren ontwikkelen. Wie wel eens een
Starfighter heeft horen opstijgen weet,
waartoe de J-79 motor in staat is. En dan
tien van deze herrieschoppers bij elkaar,
dat zou wel wat al teveel van de ver
draagzaamheid van de menselijke ge
hoororganen vragen. Om tegemoet te ko
men aan deze bezwaren zal de turbine
generator worden ingebouwd in een soort
bunker van gewapend beton, welke vol
komen geluiddicht is.
De centrale zal worden bediend vanuit
een ander gebouw, zodat niemand de bun
ker behoeft te betreden als de motoren
draaien. Dat zou trouwens een levensge
vaarlijke bezigheid zijn, want de straal
motoren ontwikkelen een enorme zuig
kracht. Volgens het gas- en electriciteits
bedrijf in Cincinnati zal de straalmotor
centrale op goedkope manier zorgen voor
een ruime reserve aan eleetriciteit, waar
mee men ruimschoots kan voldoen aan de
vraag tijdens de spitsuren. En nu maar
wachten, wie in Nederland de eerste is.
Zondag, na de jaarlykse Yser-bedevaart, is een grote stoet Vlamingen met vele
auto's en bussen langs de Noordzeekust van België getrokken om aldus te protes
teren tegen de verfransing van de Belgische luxe-badplaatsen. Foto boven: In Oost
ende werden de demonstranten, die Vlaamse vlaggen en spandoeken meevoerden
bekogeld met aardappelen en rotte eieren. Foto onder: Een fel gevecht tussen de
monstranten pro en contra.
Graft: een stadhuis als
een siervoorwerp.
ANVV-TIP VOOR VRIJE
UREN
»E LAP GROND tussen Alkmaar, Uitgeest en Purmerend vo.rmt een vette
hoek in Noordholland. Temidden van de vruchtbare zeeklei en het dras
sige veen, waarop veehouders en tuinders hun bestaan vinden, liggen
de dorpen Graft, Groot-Schermer, De Rijp en Jisp. Vie.r plaatsen, die
op een afstand van enige kilometers van elkaar verwijderd zyn en waarvan
de stadhuizen met elkaar wedijveren welk het schoonst is.
Wedijver was er vroeger, zonder
stadhuizen, eveneens. Graft had de
oudste papieren, het was de zetel
van een rechtsgebied en daarom be
langrijk. En toen omstreeks 1400 De
Rijp opkwam overheerste Graft
meteen de nieuwe nederzetting.
De Rijp mocht echter klein zijn,
zijn vissers waren even ondernemerd
als de schippers van Graft. Zij voe
ren over het toen nog bestaande
meer De Beemster naar de Zuider
zee en keerden met ladingen ha
ringen terug. Gaandeweg groeiden
ze in aantal en rijkdom en na ver
loop van tijd namen ze het niet lan
ger om door Graft bestuurd te wor
den. Na veel ruzie en onenigheid be
sloten de Staten van Holland in 1607
de twee dorpen van elkaar te
scheiden.
De Grafters vonden het prachtig.
Eindelijk waren ze verlost van die
lastige herriemakers, die in hun
dorp niet eens een kerk of raad
huis hadden. Ze zouden eens tonen,
dat Graft ook zonder De Rijp een
dominerende positie innam. In 1613
bouwden ze een rechthuis, edel en
sierlijk van lijn, in de stijl van de
vroege renaissance, compleet met
trapgevels, waar bovenop leeuwen
troonden. Ze gaven het twee ingan
gen met stoepen en gracieuze smeed
ijzeren leuningen.
De vissers van De Rijp bromden
in hun baard. Welk een verkwisting
om in een aanzienlijk kleiner ge
worden rechtsgebied zo'n rechthuis
te bouwen. Zo ooit, dan toonden de
Grafters wel duidelijk wat een
praalhanzen en snoevers ze waren.
Maar ze bromden nog veel lui
der over de drooglegging van De
Beemster van 1608-1612, die hen
brodeloos had gemaakt.
En dan te bedenken, dat een
dorpsgenoot, Jan Adriaenszoon
Leeghwater, daarvan de uitvoerder
was! Met geld van zes vermogende
Amsterdammers was de inpoldering
tot stand gekomen en Leeghwater
had het werk zéér tot hun tevreden
heid volbracht. Ze waren zó met
hem ingenomen, dat toen zij op 4
juli 1612 Prins Maurits en Prins
Frederik Hendrik in De Beemster
een maaltijd aanboden, Leeghwater
de eer te beurt viel de hoge gasten
enige schotels met spijzen te mogen
aanreiken
Leeghwater was een kérel. Inge
nieur en molenmaker, uitvinder en
architect, klokkegieter en water
bouwkundige en ook nog schrijver
van verschillende boeken.
Zijn oudere dorpsgenoten, de vis
sers, mochten het land aan hem heb
ben, de jongeren bezagen het an
ders. Er was goed geld in de polder
te verdienen. Ze begonnen boter en
kaas te verhandelen. Hun omzetten
stegen snel. En na verloop van eni
ge jaren heerste er nieuwe wel
vaart in De Rijp. Het ogenblik was
aangebroken om de achterstand ten
aanzien van Graft in te halen. Er
moest een Waag gebouwd worden,
die als centrum van de handel kon
dienen. Maar niet een gebouw in de
verfijnde stijl van het rechthuis te
Graft; men wenste een kloeker,
mannelijker trant van bouwen. En
wie kon dat beter doen dan Leegh
water?
In 1630 was het gebouw voltooid.
Leeghwater had de opdracht van de
kooplieden precies zo uitgevoerd als
zij het wensten. Het was een ge
bouw, dat imponeerde en dat in een
kanjer van een gevelsteen met for
se letters vermeldde „Waag". In pe
tieterige letters eronder stond be
scheiden „Raathvis".
Eindelijk hadden de Rijpsters die
van Graft overtroefd.
Nu we van de onderlinge na-ijver
tussen de twee, nu piepkleine, dor
pen iets afweten, bezien we beide
gebouwen, thans als raadhuis in ge
bruik, iets nader.
Boven de ingang van het raadhuis
te Graft prijkt een forse gevelsteen,
die een varende driemaster voor
stelt. Het sierlijke gebouw, dat iets
speels heeft door de uitstekende
steentjes rond de ramen en langs de
hoeken, is bijzonder aardig gelegen
aan de dorpsstraat met zijn lindebo
men. In De Rijp staat het raadhuis
op de Dam aan de vaart. In de ge
vel is het gemeentewapen gemet
seld, voorstellende twee gekroonde
haringen op een schild van lazuur.
Om de glorie van het verleden nog
duidelijker te demonstreren is op
een andere gevelsteen een haring
buis (soort schip) afgebeeld. Bene
den in het gebouw vindt ge de
weegschaal met daarin de schone
leuze gegraveerd „Weecht Recht,
geeft een Iegelijk het sijn".
Ook de gemeente Groot-Schermer
heeft een vissersboot in de gevel
van zijn raadhuis. Daarboven is de
geblinddoekte Vrouwe Justitia af
gebeeld. Evenals te Graft is dit raad
huis van oorsprong een rechthuis of
beter gezegd: het is de samenvoe
ging van twee rechthuizen. Zuid-
Schermer, een kilometer of acht ten
westen van Groot-Schermer gele
gen, kreeg er één in 1639, Groot-
Schermer het zijne in 1652. Bij de
restauratie van 1939 zijn die twee
tezamen geevoegd tot één gemeen
tehuis.
Jisp, de zuidelijkste gemeente in
onze driehoek, heeft ook al een
merkwaardig raadhuis. Deze plaats
die men slechts via een hele om
weg kan bereiken, maar die in de
17e eeuw helemaal „ver" van de
andere dorpen aflag, )heeft zijn raad
huis te danken aan de welvaart, die
vooral de bakkerijen van scheeps
beschuit toen beleefden. Dichter bij
de Zaan gelegen, had het zijn afzet
gebied zo bij de hand. Is dit raad
huis van buiten minder sierlijk dan
de andere drie, het loont bij alle
vier om op werkdagen het interieur
te bezichtigen. De raadszaal is in
tact gelaten; voor het overige heeft
men wel wat moeten breken en ver
bouwen om de raadhuizen aan de
moderne eisen aan te passen. Met
het laatste heeft de gemeentesecre
tarie van Wijde Wormer het ge
makkelijker. Daar staat een gloed
nieuw, na-oorlogs gemeentehuis,
strak van lijn, dat een groot contrast
vormt met zijn oudere kollega's.
Contrasten zijn er wel meer. De
Rijp, Graft en Groot-Schermer lig
gen in het oude land met zijn gril
lig slingerende wateren en polder
wegen. Even oostelijker strekt zich
De Beemster uit, methematisch van
aanleg, met rechte wegen, die el
kaar haaks kruisen. In Midden-
Beemster kunt ge de voormalige
werkkamer van Betje Wolf bezich
tigen, in Purmerend op dinsdagmor
gen de levendige biggenmarkt.
Wilt ge een aardige route door dit
groene land, rijd dan van Wormer-
veer naar Knollendam, steek met
het autoveer bij Spijkerboor het
Noordhollands Kanaal over en koers
dan aan op De Rijp, Graft en
Groot-Schermer om via Schermer-
horn, Noord- en Midden-Beemster
naar Purmerend te gaan. Op het
traject Purmerend-Wormerveer
komt u dan langs Wijde Wormer,
Jisp en Wormer.
Voor iedereen, die voor korte of
langere tijd in ons land zoekt, staat
een netwerk van 370 VW's gaarne
kosteloos gereed voor het verstrek
ken van toeristische inlichtingen.
LICHTGEVENDE RIEM
De industrie heipt ijverig mee, het
„verkeersprobleem" op te lossen. De
nieuwste vinding is een lichtstralende
ceintuur. Deze bestaat uit een wit-plastic
band, versterkt met vier metalen banden,
waarin als „ogen", kleine lampjes. Deze
ogen zijn gemaakt van amber-kleurige
kunststof. Aan de riem hangt een tasje,
ook van wit plastic, dat de elektriciteit
levert, via een batterij.
In het tasje bevinden zich verder een
stroomonderbreker en een schakelaartje.
Gordel en tasje wegen samen ongeveer
7 ons. Het lamje knippert 90 maal per
minuut. Eén batterij geeft licht voor 24
uur. De riemen zijn bijzonder geschikt
voor verkeersagenten. Er is gedacht aan
slanke en forsere agenten: de ceintuur is
verkrijgbaar in verschillende maten.
KERKEWIJK17
VEENENDAAL TEL.3313
SCHRIFTELIJKE CURSUS
HEBREEUWS
Door de Stichting voor Hebreeuwse
Taal- en Letterkunde en Judaica, te
Rotterdam, wordt een schriftelijke cur
sus Hebreeuws en kennis van het Jo
dendom uitgegeven.
De cursus omvat de vakken: „(Mo
dern) Hebreeuws", „Tenach" (O.T.) en
„Joodse ideeën en zeden", en biedt een
basas-kennis waarop door zelfstudie
kan worden voortgebouwd. De in de
Tenach-lessen behandelde fragmenten
zijn gekozen uit o.a. Genesis, Exodus,
Jesaja, Ezechiël, Maleachi, Psalmen.
Studieleider is Dr. M. Reisel.
Voor nadere inlichtingen en eventu
ele inzage van een les kan men zich
wenden tot Mej. H. Aardoom, Vreden-
oordlaan 52, Rotterdam-16.
bedrijfsleiders, ingenieurs, handelsfunc
tionarissen enz. weten ze toch geen kans
te hebben; het zijn „white jobs", blanke
baantjes. De opleiding voor de meeste
hogere banen en ambten bleef voor ne
gers gesloten.
Maar dit alles is nu bezig te verande
ren. De negers zijn met een aantal van
19 miljoen op de 170 miljoen Amerikanen
(dus ruim 10 °/o met bovendien een ster
ker geboortecijfer) niet sterk genoeg om
de blanken bevreesd te maken voor een
zwarte overheersing, maar toch wel vol
doende sterk om een maatschappelijke
revolutie te ontketenen. En dit gebeurt
thans.
Het heeft lang geduurd, want het is
reeds een eeuw geleden dat de slavernij
werd afgeschaft. Maar thans hebben de
negers hun kracht ontdekt; de periode is
aangebroken waarin burcht na burcht
van hun tegenstanders valt en men vaak
zelfs moet gaan waken tegen discriminatie
van de blanke. Het is thans de negers in
de ziel gedrongen, dat alleen directe ac
tie en economische spierkracht kunnen
helpen, dat als zij vooruit willen komen,
zij niet moeten wachten totdat de ande
ren de billijkheid hiervan beseffen; die
dag komt nimmer indien zij niet tevens
zichzelf weten te helpen. Dat is een le
venswet, die altijd opgaat.
Zij weten, dat zij door boycot van za
ken en winkels, die geen negerpersoneel
aanvaarden deze zaken en winkels kun
nen dwingen. In Philadelphia bijv., waar
deze boycot systematisch werd gevoerd,
bezorgde dit binnen een jaar tijds aan
1000 negers baantjes waaruit zij vroeger
werden geweerd. In Atlanta bracht men
op deze wijze in een jaar tijds het in
komen van de negerbevolking op een 1
miljoen dollar hoger niveau. En zo is
het over de gehele lijn. De lopende de
cade zal er vol van blijven.
Natuurlijk moet de ontwikkeling hier
mee gelijke tred houden. Feit is, dat mo
menteel 1 miljoen negers analfabeten zijn
en 2,3 miljoen negers van 25 jaar en ou
der hun 5 jaar lagere school niet hebben
voltooid; van de meer ontwikkelden
slaagden van de 2100 candidaten voor het
ambtenaarsexamen er slechts 86.
Maar ook hierin komt verandering. Nu
de kansen toenemen groeit ook de in
spanning van de jongeren. Toch zal het
nog wel een 25 jaar duren, zegt een van
de sterkste voorstanders van de „gelijk
heid" (Taylor) voordat deze enorme evo
lutie haar volle ontplooiing zal hebben
gevonden. Het voornaamste is bereikt,
n.l. dat de beweging op gang kwam en
het probleem van de dag werd, zodat in
de laatste twee jaar meer werd bereikt
dan in 20 jaar tevoren. Maar er valt nog
enorm veel te doen.
Stellig niet in de Bommelerwaard al
leen zullen vele oudere paarden-liefheb-
bers zich de Brakelse paardenmarkt her
inneren. Langzamerhand zijn de paarden
echter vrijwel van de bedrijven verdwe
nen en met hen gingen de glorie en de
romantiek dezer markt verloren. Op het
Marktplein worden de gulle lach van de
Franse handelaren en -de forse handslag
van hun Nederlandse collega's dan ook
niet meer gehoord. Slechts de herinne
ring bleef. Vooral plezierige herinnerin
gen. Want de Brakelse markt had een
aparte charme.
Inderdaad, de paarden verdwenen me
rendeels. De pony's daarentegen deden
bij honderden hun intrede in de Bomme
lerwaard. Het landschapsbeeld wordt er
tegenwoordig mede door beheerst. De
fokkerij neemt een voorname plaats in.
Dat zal ongetwijfeld op donderdag 26
september a.s. blijken, wanneer de eerste
Brakelse pony-jaarmarkt gehouden wordt.
Op een historische plek, in een bekoor
lijke omgeving met op de achtergrond de
bomenrijen van de Heerlijkheid zal voor
taan elk jaar op de laatste donderdag van
september de geheel eigen sfeer van de
Brakelse markt weer velen ertoe bren
gen van heinde en ver in de Bommeler
waard van de partij te zijn.
E., een 18-jarige papiermaker uit
Renkum, had een proces-verbaal ge
kregen omdat hij met zijn bromfiets
maar liefst 50 km per uur gereden had
in de bebouwde kom van zijn woon
plaats. Volgens de tenlastelegging had
de politie dit op de Doornekampseweg
geconstateerd.
't Is niet waar, zei E. met klem
toen hij vrijdag terecht stond voor het
Wagenings kantongerecht.
Wat is niet waar, vroeg rechter
v. d. Brand. Hebt u niet te hard ge
reden?
Ja, dat wel, gaf verdachte toe,
maar 't is niet op de Doornekampse
weg gebeurd. Ik ben op de Kerkstraat
bekeurd.
80,of zes dagen, eiste de officier.
Dat kan toch niet, meende ver
dachte, 't is helemaal verkeerd wat op
dat papiertje staat.
Het vonnis luidde daarna conform de
eis.
NAMEN DC-8 JET TRADERS
De beide in bestelling zijnde DC-8F
Jet Traders van de KLM zullen worden
genoemd naar de stichter van de Nobel
prijs, en de Franse historicus en peada-
goog de Coubertin, door wiens initiatief
de Olympische Spelen in moderne vorm
weer in leven werden geroepen.
Het vliegtuig dat in juli 1964 afge
leverd wordt en de registratieletters
PH-DCS krijgt, zal heten „Alfred B.
Nobel". De DC-8F die een maand later
op Schiphol wordt verwacht en de re
gistratieletters PH-DCT gaat voeren,
zal als „Baron Pierre de Coubertin" in
de KLM-vloot worden opgenomen.
Met deze twee namen zet de KLM
de traditie voort haar DC-8 straalvlieg
tuigen te noemen naar grote persoon
lijkheden wier werk en denken van
blijvende universele betekenis voor de
samenleving zijn.
Hoofdstraat 45, Telefoon 2165
Frans Halslaan 26 Telefoon 3044
MECHANISCHE VERPLEEG
HULP
In het Montefiore Hospitaal te New
York wordt binnenkort een elektronische
administratie-machine in gebruik geno
men, die verschillende taken van de ver-
pleegster over zal nemen. De computer
kan de ziektegeschiedenis van alle pa
tiënten van het ziekenhuis opnemen. Dit
spaart ruimte - en tijd! In een fractie van
een seconde geeft de machine op verzoek
deze gegevens aan de behandelende ge
neesheer door, compleet met de resul
taten van het laboratoriumonderzoek.
De computer kan aangesloten worden
op andere machines, die temperatuur,
bloedanalyse en bloeddruk van de pa
tiënt in enkele seconden kunnen opgeven.
De machine bevrijdt de verpleegster van
het tijdrovende dagelijks bijhouden van
de ziektekaarten van patiënten.
77 Aram voelt hoe de dwerg hem bliksemsnel ter
zijde sleurt. Dan daveren de beide kolossen, ver
blind van angst voor de vuurzee, rakelings langs
hem. Een kreet weerklinkt en in een flits ziet Aram,
hoe Falco( die niet zo snel terzijde kon springen
door een der dieren omvergelopen wordt en tussen
de achterpoten van de andere kolos ter aarde slaat!!
De beide neushoorns verdwijnen als reusachtige
schimmen in de nevels en op de grond, die nog
trilt onder het gewicht van hun poten, ligt roer
loos de oude jager. „Falco" roept Aram angstig, en
haastig buigt hij zich over zijn dienaar. Kreunend
richt deze zich op zijn ellebogen op. „Mijn been.."
steunt hij, het kwam tussen de achterpoten
van dat monstergebroken, vrees ikLaat
mij maar achtervluchtvlucht, voor het
vuur U bereikt!! „Geen sprake van," zegt Aram, de
gewonde optrekkend. „Agua, neem zijn benen. Snel!!
We zullen trachten hem naar de rivier te brengen!
De anderen gaan vooruit met de dwerg
(Wordt vervolgd)
l
