179S-1813 geen verloren jaren
pompvers
„150 jaren geleden"
Ondanks regen toch nog ruim
500 deelnemers aan
Ritmeestertocht
RUST IN KREKENLAND ZEEUWS-VLA ANDEREN
AMERONGEN
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1963
Nr. 71
Einde van de Republiek betekende einde
van veel misstanden
De Fransen hebben van ons land een
moderne staat gemaakt
VOORGESCHIEDENIS
Vazalstaat - koninkrijk - provincie
D.S. Harmonie in Bilthoven
Bijna 100 deelnemers aan
Veilig Verkeersrit
Fa. L. HEY
Gevarieerd winterprogramma
van Veenendaalse Schaak
vereniging
SFEERVOLLE DORPEN L IJ KEN DAGELIJKS EEN WASBEURT TE KR IJ GEN
KILOMETERS ZICHT
Plumeau van knotwilgen
Gratis informaties
Wanneer wordt herdacht, dat 100 jaren geleden ons land weer zijn vrijheid herkreeg na een Franse pro
vincie te zijn geweest, dan is het zonder meer duidelijk, dat dit een vreugdevol herdenken zal zijn.
„Wij leven vrij, wij leven blij zingen de kinderen nu nog op school. En degene, die in 1943 de bevrij
ding van het Duitse juk meemaakte, weet, dat vrijheid en blijheid wel degelijk samengaan. Toch zou men
het aan een waarlijk herdenken van het jaar 1813 te kort doen wanneer ook niet de positieve dingen van
de „Franse tijd" naar voren werden gebracht. Want al hebben „Franse tijd" en „Duitse tijd" veel gemeen er
is toch ook sprake van zeer grote verschillen. Het gaat niet aan om bijvoorbeeld de Patriotten landverra
ders te noemen of om de Franse overheid dezelfde eigenschappen toe te kennen als de Nazi's, die in de
tweede wereldoorlog ons land bezet hielden. Het is genoeg bekend wie Napoleon was en wat hij beoogde.
We weten ook hoe zijn politiek ons land veel nadeel bezorgde. Hoe armoede onze landgenoten ten deel viel,
Hoe talloze jongemannen werden weggehaald om op de vele slagvelden van Europa te vechten en te
sneuvelen Dit alles weten we maar al te goed. Het herdenken van 1813 is daarom een blij herdenken om
dat in dat jaar een einde kwam aan al die ellende. Er kon opnieuw worden begonnen. Opnieuw, maar toch
zeker voortbouwend op de fundamenten, welke de Fransen reeds hadden gelegd
We hebben allemaal wel eens gehoord over de
„Pruikentijd", een periode, die na de zo roemrijke
„Gouden Eeuw" in de geschiedenisboekjes staat geno
teerd als „De eeuw van verval". Dit „verval" is eigen
lijk een natuurlijke reactie op het tijdvak, waarin ons
volk naast opbloei ook tal van oorlogen moest mee
maken. In de Pruikentijd vond ons volk eindelijk rust
en zekerheid. En met dat verval viel het uiteindelijk
ook nog wel mee. Inderdaad, in 1718 werd beweerd,
dat, als de gehele republiek werd verkocht, dan nog
de staatsschulden niet konden worden afbetaald. Geen
wonder, dat et een sterke neiging tot neutraliteit ont
stond. Onze regering hield zich ver van de Europese
conflicten en daardoor nam de welvaart zo lang
zamerhand weer toe en leefde men rustig en genoeg
lijk verder.
Oranje regeerde niet. Een centrale regering, bijvoor
beeld een Raad van State, met enige bevoegdheid be
stond niet. De regenten regeerden. Zij waren lang
niet altijd onbekwaam, maar voerden toch veel mis
bruiken in. Zo was er een levendige handel in amb
ten. Iedere regent zorgde niet alleen voor zichzelf
maar ook voor zijn familie. Zo ontstonden de familie
regeringen. Aan pasgeboren baby's werden al ambten
geschonken, die zo'n slordige 15.000 gulden per jaar
opleverden. Toen een zeer rijk inkomen. Eigenlijk
kregen de regenten geen salaris. Zij moesten het heb
ben van de emolumenten, de extraatjes dus. En ook
dit gaf aanleiding tot onregelmatigheden, want de
regenten hadden vaak geen inkomsten uit bedrijf of
handel, dat was voor die deftige lieden te min, maar
toch wilden zij graag een goede stand ophouden.
De Oostenrijkse successie-oorlog maakte een einde
aan de Pruikentijd. Franse troepen vielen de zuide
lijke Nederlanden binnen. Ons land werd danig in
het nauw gedreven. En zoals in 1672 gebeurde het ook
in 1747. Het volk riep om Oranje. Willem IV werd
Stadhouder en kreeg grotere macht dan welke voor
ganger ook. Willem IV bestreed echter niet genoeg
de misstanden, welke in de Pruikentijd waren ont
staan en waartegen men meer en meer in verzet
kwam. Op 22 October 1751 stierf de stadhouder, van
wie men tevergeefs zoveel had verwacht.
Zijn opvolger, Willem V, was een conservatief man,
die weinig in zijn tijd paste. Hij regeerde over een
volk, dat steeds kritischer kwam te staan tegenover
de zeden en gewoonten van de „oude" tijd. Er was
geen armoedq; er was zelfs welvaart. Maar velen van
de gegoede burgerij en van de - vooral jonge - re
genten waren vol studiezin. Zij onderzochten alles en
discussieerden met elkaar over vele onderwerpen, óók
staatkundige Bij aanzienlijken, maar ook bij de
rijkere burgerij zag men bibliotheken en laboratoria.
In tal van plaatsen werden wetenschappelijke genoot
schappen opgericht. In 1770 bijv. het „Bataafse Ge
nootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte" te
Rotterdam. Utrecht, Leiden en Haarlem volgden
Nu nog bekend is de „Maatschappij tot het nut van
het algemeen", opgericht in 1784. Het doel hiervan
was het stichten van een maatschappij, die - zoals
Simon Stijl, een bekend Patriot, schreef - de eer des
vaderlands, het geluk van de burgerstaat en de ver
betering onzer zeden in het groot bedoelde, door ver
meerdering van gezond verstand over de ganse me
nigte onzer landgenoten, door het zuiveren van hun
smaak. „Tot dat doel" - zo schrijft Simon Stijl in zijn
veel gelezen brochure verder - „moet men zoeken
ook in de weeshuizen, naar de edelste verstanden om
die te leiden, juist zoals men in een mijn naar dia
manten zoekt
Een wel zeer democratische opvatting, welke door
de schrijver en veel van zijn aanhangers ernstig werd
gemeend.
Natuurlijk hebben de Franse schrijvers grote in
vloed op dergelijke uitspraken gehad. Men las veel
Franse auteurs: Voltaire, Rousseau, Montesquieu. De
Franse taal was de omgangstaal in de betere kringen
en bovendien werden veel Franse boeken vertaald.
En nieuwe ideeën vonden in ons land grif aanhan
gers. Vooral op godsdienstig gebied begon er iets te
veranderen. Het rustige aanvaarden van Opperwezen
en Overheid maakte ruimte voor heel andere denk
beelden. .Men werd minder bijgelovig, minder naïef,
meer optimistisch ten aanzien van de mens, meer kri
tisch tegenover kerk en staat. Maar men werd ook
verdraagzamer tegenover andersdenkenden, tegenover
Joden en katholieken en doopsgezinden, waarvan de
laatsten een zeer actief aandeel hadden in de geeste
lijke strijd van die tijd. Steeds meer boeken werden
uit het Frans vertaald. Steeds heftiger werd de strijd
tussen de nieuwe geest, die - hoewel niet atheïstisch -
zo geheel anders was, en het oude vaderlandse Cal
vinisme.
Maar op den duur spitste de situatie zich toe tot
een staatkundig conflict. Patriotten en Prinsgezinden
kwamen steeds scherper tegenover elkaar te staan.
De Franse ideeën wonnen terrein, maar de Franse
legers ook
De oude Republiek der Zeven Verenigde Nederlan
den verdween; de Bataafse Republiek kwam er nu
voor in de plaats. „De Franse tijd zou een einde ma
ken aan de glorie en waardigheid van de Republiek
der Verenigde Nederlanden, maar ook aan de vele
versteende verhoudingen en bedorven toestanden
De Bataafse Republiek werd geen succes. De Pa
triotten hadden wel geweten hoe het niet moest,
maar - toen het zover was - zagen zij geen kans om
te laten zien hoe het wél moest. Natuurlijk moeten
we dit alles zien tegen de achtergrond van de Euro
pese gebeurtenissen. Ons land had de zijde van Frank
rijk gekozen, met alle gevolgen van dien. Toch waren
het goedwillende lieden, die probeerden het schip
van de staat verder te loodsen. Zij wilden een nieuwe
- een Engelse of liever nog een Amerikaanse - re
geringsvorm invoeren. Tenslotte echter was het
Raadspensionaris Schimmelpenninck, die alleen re
geerde. De Europese gebeurtenissen hadden hun in
vloed laten gelden. Napoleon wilde een éénhoofdig
bestuur Het federalisme was verdwenen
Hel koningschap was in ons land niet populair. Het
volk dacht teveel aan Philips II en aan een Lodewijk
XIV. Het koningschap van Lodewijk Napoleon is ons
volk dan ook opgedrongen. Maar alles went: ook een
koning. Zonder een Lodewijk Napoleon zou het voor
Willem Frederik van Oranje veel moeilijker zijn ge
weest om in 1813 de titel van soeverein vorst en in
1815 die van koning te aanvaarden.
Onder Lodewijk Napoleon is veel goeds tot stand
gebracht. Nadat onder Schimmelpenninck reeds in
1801 een wet op het lager onderwijs tot stand kwam
en in 1806 een nationaal belastingstelsel, werden door
de Franse koning de verschillende godsdiensten of
ficieel gelijk gesteld: „Er bestaat geene heerschende
kerk. Het Gouvernement verleent gelijke bescherming
aan alle Kerkgenootschappen Onder Lodewijks
regering werd de dienstplicht ingevoerd, werden ver
schillende wetboeken van kracht: Het Criminele Wet
boek in 1809, „Code Pénal" in 1811 en het eerste
Nederlandse Burgerlijk Wetboek in 1809. Vandaar de
uitspraak „Napoleon gaf ons een naam Centra
lisatie was het streven van de koning, maar daarnaast
werden provinciale en gemeentelijke besturen geïn
stalleerd. Ook aan de kunst besteedde Lodewijk Na
poleon aandacht. Het Koninklijk Museum en de Ko
ninklijke Bibliotheek zijn daarvan bewijzen. De kerk
torens werden eigendom van de overheid. Deze maat
regel heeft geleid tot het behoud van vele torens, die
nu nog fier boven een stadsbeeld uit prijken.
„Hollanders! Nimmer zal ik een goed en deugd
zaam volk vergeten zoals.Gij zijt Dit waren de
afscheidswoorden van koning Lodewijk Napoleon. Nog
lange tijd zou hij corresponderen met vooraanstaande
Nederlanders. In 1813 toonde hij zich verheugd over
het herstel van onze onafhankelijkheid. Hij bood zelfs
ons land zijn diensten aan.
Napoleon zelf was ook niet slecht over de Neder
landers te spreken. Tijdens zijn bezoek aan Amster
dam in 1811 zei hij: „De Hollanders zijn goede men
sen. De Vereniging van Holland en Frankrijk zal on
berekenbare gevolgen hebben. Mèt de onze vernietigt
de Hollandse zeemacht die van Engeland. Binnen
weinige jaren zullen wij meesters ter zee zijn
Daarom is het nodig, dat de Hollanders zich geheel
en al bij mij aansluiten
De inlijving van ons land bij Frankrijk had dus een
bepaalde bedoeling. Napoleon wist maar al te goed,
dat oorlog voeren op zee een kwestie van ervaring
was. Hij wist ook, dat de Hollanders die ervaring
hadden en goede zeelieden waren. Maar Napoleon
was nu eenmaal niet nautisch of commercieel inge
steld. Daardoor mislukte het doel van de inlijving.
Niettemin waren er veel vooraanstaande Nederlan
ders, die de inlijving bij het Keizerrijk toejuichten.
De Bataafse Republiek en het Koninkrijk Holland
waren beide zwakke vazalstaten. Inlijving zou wel
licht verbetering brengen. De samenvoeging met
Frankrijk had echter plaats op een tijdstip, waarop
de macht van Napoleon reeds begon te tanen; het oor
log-voeren had toen het Keizerrijk reeds economisch
verzwakt.
Niettegenstaande dat, is er zelfs over de inlijving
nog veel positiefs te vertellen. Het is bepaald niet zo,
dat Napoleon ons land alleen maar leegzoog. Veel
geld werd er voor het welzijn van ons volk uitgege
ven. In de tijd van Napoleon zijn vooral veel wegen
aangelegd. Van Amsterdam uit in vele richtingen.
Amsterdam - Utrecht, Amsterdam - Apeldoorn -
Munster, Amsterdam - Parijs, Amsterdam - Antwer
pen, Amsterdam - Den Helder. Deze wegenaanleg, -
hoewel ook van militaire waarde - door Napoleon vol
tooid of begonnen, en door Willem I waar nodig voort
gezet, heeft veel bijgedragen tot de opbloei van onze
handel.
Nóg meer wetten werden bekrachtigd. Een goede
overheidsadministratie verlichtte de taak van het
landsbestuur. In 1811 verscheen o.m. de eerste goed
ingerichte gemeentebegroting. Een doelmatige rech
terlijke organisatie en een strenge, maar onpartijdige
politie gaven het volk een gevoel van zekerheid. Ge
lijkheid aan alle burgers voor de wet werd realiteit.
Bedelaars, waarvan er alleen in Amsterdam al zo'n
800 waren, verdwenen in tehuizen.
Holland is voor de Fransen een dure provincie ge
weest. Zeker, er was conscriptie, maar wij behoefden
lang niet zoveel soldaten te leveren als andere Franse
gewesten. Er was censuur, maar kansel en podium
werden ongemoeid gelaten. Er was tiërcering, maar
er werd tenminste rente betaald. Liberté was ver
dwenen, van fraternité was geen sprake meer, maar
égulité bleef De suikerbietenindustrie werd ge
vestigd nu er geen rietsuiker meer werd aangevoerd.
Er was een verplaatsing van de bevolking van de
steden naar het platteland als gevolg van het Con
tinentaal stelsel, waardoor onze handel en scheep
vaart waren lamgelegd.
Een stad als Amsterdam had bijvoorbeeld in 1795
Z21.000 inwoners, maar telde in 1815 195.000 zielen.
Met Napoleon ging het inmiddels al slechter, ten
slotte verdween de keizer van het Europese toneel.
Mèt zijn verdwijnen eindigde voor ons land de Franse
tijd. Oranje was weer in het land en er heerste overal
vreugde.
We mogen echter nooit vergeten, dat de huidige
Constitutionele Monarchie veel te danken heeft aan
de Fransen en aan de Franse denkbeelden, welke
van de oude republiek een moderne staat maakten
Zaterdag j.l. bracht het muziekgezel
schap van de Kon. Scheepjeswolfabrie-
ken een bezoek aan Bilthoven.
Om twee uur nam de optocht een
aanvang, waaraan nog een viertal korp
sen deelnamen. De optocht ging geheel
door het gedeelte van Bilthoven, ge
naamd Tuindorp, waar een feestweek
georganiseerd was.
Precies bij het eindpunt begon het te
regenen, zodat de muzikanten een goed
heenkomen zochten in een grote 5-mas-
tertent, welke daar opgesteld stond.
Aangezien het bleef regenen werd er
besloten de showtaptoe in de tent te
geven, na eerst het middengedeelte vrij
gemaakt te hebben van stoelen.
De ruimte was niet overgroot en met
een beetje goede wil kwam de taptoe
er toch goed uit. Het aanwezige pu
bliek genoot dan ook zichtbaar.
Zaterdag 7 september vertrekt het
korps naar Nieuw-Waal om daar een
mars en een showtaptoe te verzorgen.
Dat de jaarlijkse Ritmeesterwandeltocht
in wandelkringen een zeer goede naam ge
niet, is zaterdagmiddag weer eens bewe
zen want ondanks dat het water met bak
ken uit de hemel gutste verschenen er
welgeteld 543 deelnemers aan de start.
Hieronder bevonden zich ook nog ver
schillende groepen uit Utrecht, Boven-
Leeuwen enz. zodat, de bijzonder ongun
stige weersomstandigheden in aanmerking
genomen, tóch gesproken kan worden van
een geslaagd evenement.
Toen het 's middags hoe langer hoe har
der begon te regenen, namen de organi
satoren het verstandige besluit het par
cours drastisch in te korten.
Overigens hadden de deelnemers niets
dan lof over de natuurrijke route en de
prima uitzetting van het parcours.
In gebouw 't Trefpunt werden later op
de middag de prijzen uitgereikt door de
voorzitter van de organiserende vereni
ging, de heer Breekveld.
Alle deelnemers kregen een fraaie me
daille, terwijl bovendien elke deelnemen
de vereiniging een lauwertak in ontvangst
mocht nemen.
5 KM.: 1 Trouwe Zwervers, Opheusden;
2 DVW, Amerongen.
10 KM.: 1 NTV Zeist 671; 2 DVT Boven-
Leeuwen 655; 3 Trouwe Zwervers
WAALSE DEMONSTRATIE IN
's-GRAVENVOEREN
In 's-Gravenvoeren hebben zondag een
tienduizend Walen een demonstratie ge
houden (foto) tegen het overhevelen van
zes dorpen van de voerstreek in de
waalse provincie Luik, naar de Vlaamse
provincie Limburg. Korte tijd is het zelfs
tot ongeregeldheden gekomen tussen de
Waalse demonstranten en de Waalse
inzittenden van zes bussen met tegende-
monstranten, dié door de strenge afzet
ting waren doorgeglipt. De Belgische
Rijkswacht had niet minder dan 1000 man
op de been om de ongeregeldheden tot
een minimum te beperken.
Een soort tropische regen heeft zater
dagmiddag niet mogen verhinderen dat
er nog bijna honderd deelnemers in
schreven voor de puzzelrit van Veilig
Verkeer, georganiseerd in samenwer
king met de MAC Veenendaal.
De rit met talrijke „gemene" situaties
was uitgezet door de heren Hoekstra,
Van Huissteden en De Wolf. Het par
cours liep hoofdzakelijk door Veenen
daal en omgeving en was ongeveer 50
km .lang. Inspecteur W. C. H. Dekker
reikte na afloop de prijzen uit. De uit
slag was
Auto's en motoren, klasse A: 1 H.
Mandersloot, Woudenberg, 230 strafp.
met wisselbeker; 2 F.' Kop, Ermclo, 240
met wisselbcker; 3 J. C. Jetten, Ede,
290; 4 C. W. Westland, Bennekom, 291
en 5 M. Hoessen, Veenendaal, 300 straf,
punten.
Auto's en motoren, klasse B: 1 J. van
Vliet, Arnhem, 258 strafp.; 2. T. Kwa-
kernaak, Leersum, 300 en 3 A. Knoop,
Wijk bij Duurstede 353 strafpunten.
Bromfietsen, klasse A: 1 H. Slemmer,
Veenendaal, 256 strafp. met wisselbe
ker; 2 J. W. Drost, Veenendaal, 351;
3 A. Hensbergen, 371 strafpunten.
Bromfietsen, klasse B: 1 M. van Slo
ten, Veenendaal, 356 strafp. en 2 J. van
Engelenburg, Veenendaal, 367 strafpun
ten.
DAMESKOOR MAAKTE
UITSTAPJE
Woensdag j.l. maakte het Veenen-
daals Dameskoor een gezellig uitstapje.
Via Harskamp en Hoenderlo langs het
Uddelermeer ging het naar Apeldoorn,
naar de Julianatoren waar onder het
genot van een kopje koffie besloten
werd gezamenlijk het lunapark te be
zoeken. Er werd natuurlijk veel ge
lachen in de bekende spiegelzalen. Ook
de autoscooters en de motorbootjes
hadden de volle belangstelling. Jammer
dat de zon verstek liet gaan. Om zes
uur werd er door de vereniging een
echte Gelderse koffietafel aangeboden,
die bijzonder in de smaak viel.
Om half acht ging men onder vrolijk
gezang op weg naar Arnhem, waar in
het mooie Rembrandttheater een film
van Danny Kay werd bijgewoond. Het
dameskoor mag terug zien op een ge
slaagde dag.
Hoofdstraat 45, Telefoon 2168
Frans Halslaan 26 Telefoon 3044
GESLAAGD
Op het te Rotterdam gehouden examen
is onze plaatsgenote mej. W. Brinks
geslaagd voor het diploma confectie-
coupeuse Rotterdamse Snijschool.
Opheusden 611 en ZUT Utrecht
600 punten.
15 KM.: 1 Trouwer Zwervers Opheusden
663; 2 Vrije Wandelaars Ameron
gen 643 en 3 Trekvogeltjes Over-
berg 627.
20 KM.: 1 Vechtkanters te Maarsen 698; 2
Vrolijke Zwervers Opheusden 675;
3 Eendracht Ede 670.
Tijdens de halfjaarlijkse ledenver-
vergadering van de V.S.V. heeft het
bestuur de plannen voor het komende
winterseizoen bekend gemaakt. In de
onderlinge competitie zal geeann,d
worden in groepen van 8 spelers die in
een enkele ronde de volgorde in deze
groepen zulen bepalen. Na afloop hier
van spelen de eerste vier spelers van
groep A een dubbele ronde om het per
soonlijk clubkampioenschap, de wis
selbeker en de volgorde van de eerste
vier plaatsen op de ranglijst.
De onderste vier spelers van groep A
spelen dan een enkele promotie-degra
datie ronde met de bovenste vier spe
lers van groep B enz. Met veel instem
ming werd de mededeling van het be
stuur ontvangen dat men de oud-
O.S.B.O.-kampioen de heer Perfors
bereid heeft gevonden dit seizoen ver
schillende instruktie-avonden te geven
waarbij alle facetten van het schaak
spel onder de loupe zullen worden ge
nomen. Een unieke kans dus voor oude
en nieuwe leden om hun kennis van dit
mooie spel in belangrijke mate te ver
rijken. Ongeveer 10 clubavonden zijn
hiervoor in principe gereserveerd. In
de O.S.B.O.-competitie komt V.S.V. ook
dit jaar weer met drie tientallen uit
waarmede getracht zal worden het in
vorig seizoen verloren gegane terrein
te herwinnen.
Aangezien de definitieve wedstrijd
data pas na de a.s. O.S.B.O.-vergade-
ring bekend zijn zal het bestuur eerst
hierna aan alle leden het definitieve
winterprogramma kunnen doen toeko
men, doch uit hetgeen bekend werd ge
maakt mag verwacht worden dat het
een interessant en gevarieerd seizoen
zal zijn. De onderlinge competitie start
maandag 16 september a.s.
Gezien de slechts bescheiden contri
butie verwacht het bestuur ook dit jaar
weer een toename van het aantal leden.
KOERS HOUDEN. Neen, we beweren niet, dat u juist in Zeeuws-Vlaanderen
géén koers zoudt houden. Overal wel daar niet? Dat zou toch al te dol worden!
Hoewel het in een streek waar men zo snel contact heeft, wel eens moeilijk kan
zijn om met een pas verworven vriend niet meteen een „pint te vatten". Want
tussen pot en pint gezegd, het bier vliedt hier overal; niet alleen in Biervliet.
Tussen haakjes: ge kunt ons geloven of niet, maar het Zeeuws-Vlaamse bier in
spireert. Als Biervliets grote zoon, ge weet wel die man van het haringkaken, niet
eerst niet een pint had gevat zou hij vast nooit één haring gekaakt hebben en dus
nooit een plaatsje op een der kerkramen hebben gekregen en een monument voor
het gemeentehuis. Maar inmiddels zijn we al mooi uit de koers geraakt en we wil
den u juist even in de koers, oftewel bij een woelerwedstrijd brengen. Daar zijn ze
in Zeeuws-Vlaanderen even gek mee als een moeder met haar eerste kind. Elk
dorp houdt er zijn koers en de VVV's kunnen u over dag en uur van deze spec
taculaire evenementen uitstekend inlichten.
Axel was vroeger zó
-
belangrijk, dat dit dorp in
eigen klederdracht had.
Zeeuws-Vlaanderen een
Zeeuws-Vlaanderen is een gezellig
land. De binnenwegen, zoals van Zand
berg naar Schelfhoutshoek en Molen
hoek en zo naar Lams waarde, zijn er
minder goed. Maar wat kunnen ze
mooi zijn. En zó stil, zó stil! Hier staat
een boerderij in een kromming van de
dijk; daar een rijtje huizen, allemaal
in verschillende kleuren; ginds een café
aan een kreek.
Van die kreken hebben ze er hier
wel meer. Ten westen van Lamswaarde
ligt bij voorbeeld de Grote Vogel en
wat zuidelijker bij Luntershoek en
tussen Zaamslag en Terneuzen de
Otheense Kreek, die twee oostelijke
uitlopers heeft. Slaat u ten westen van
Zaamslag de eerste weg links in (rich
ting Axel), dan kruist u ze allebei. Aan
de kant ligt een roeibootje, in het wa
ter drijven visbunnen en in een brede
kraag pluist het riet. Het zicht is ki
lometers ver. Heel Zeeuws-Vlaanderen
is een land van tintelend perspectief
en hier in het bijzonder. Door de slan
ke populieren, die als behaarde naal
den opsteken, heeft het reliëf, nog te
meer omdat daarachter, ver weg, weer
zo'n scherm van populieren verrijst.
In zuidelijke richting rijdend komt u
vervolgens langs de Axelse Kreek en
dan in Axel, vroeger zó belangrijk, dat
het dorp een eigen klederdracht had.
Nu ziet men er nog slechts een oud
moedertje in, die voor haar deur ijve
rig zit te breien - voor de kleinkinde
ren.
Bij Zuiddorpe strekt zich een bos van
populieren uit en voordat u het weet,
is u aan de grens. Vlak voor het
douanekantoor buigt evenwel een weg
af naar Oude Molen, die u via Heikant
en Sint Janssteen naar Hulst brengt.
Daar zingt het carillon van de toren
der St. Willibrordusbasiliek hoog bo
ven de walmende patat-friteskramen
zijn vrolijke melodietjes.
Zeeuws-Vlaanderen is een prachtig
land. Het is nog niet erg verindustria-
liseerd en waar fabrieken staan, zoals
bij voorbeeld te Sluiskil, hebben die
evengoed hun charme. Op het terrein
van de cokesfabriek kruisen de hori
zontale donkere lijnen van de rails de
blanke vertikalen van schoorstenen en
bedrijfsgebouwen. Dat samenspel doet
denken aan een modern schilderij.
Sinds enige jaren is dit deel van
Zeeland ook een streek van recreatie
aan en in het water. Op warme dagen
is het op het strand van de vroegere
Braakman, aan de weg Hoek-Biervliet,
zo druk als in Scheveningen. Maar wat
de Haagse badplaats niet en Zeeuws-
Vlaanderen wel kan bieden, is de in
tense rust. Rijd van Hoek slechts
noordwaarts en langs de afsluitdijk van
de Brakman en u is de mensenmenigte
meteen kwijt. Gezeten op de groene
dijkhellingen hebt ge het uitzicht over
de nieuwe aanplant, waartussen rode
daken van de onlangs gebouwde boer
derijen opsteken. Urenlang kunt ge u
amuseren met de vogels, die driftig
komen aanvliegen, in een snelle duik
een visje verschalken en onder het
eten nog hun snavel niet kunnen hou
den.
Verder rijdend komt u in Biervliet,
waar u de keus hebt uit twee richtin
gen, die van IJzendijke, Oostburg en
zo door naar Aardenburg, Sluis en An
na ter Muiden of die van Hoofdplaat-
Breskens. Als uw banden de keien op
laatstgenoemd traject kunnen door
staan. neem dat dan. Het is een heer
lijk weggetje, steeds langs een haag
van knotwilgen en onderlangs de groe
ne dijk van de Westerschelling.
Via Breskens komt u op de asfalt
weg naar Groede en Nieuwvliet, twee
dorpen zo helder en fris alsof ze dage
lijks met een emmer sop worden afge
nomen.
Op de halfronde binnendijken bij
Cadzand belandt u opnieuw bij de
knotwilgen, die hier een cordon van
plumeaus vormen - alsof ze een de
monstratie voor een huisvrouwenver
eniging geven.
Van Cadzand-Bad naar het Zwin
voert een aardig fietspad, maar wat
zuidelijker bereikt u het Zwin even
eens over de weg. Tussen haakjes: dit
natuurreservaat met zijn duinen, zijn
begroeide zandplaten en vogels kunt u
vrij betreden.
Drie veerverbindingen leiden naar
Zeeuws-Vlaanderen. Van de pont Krui-
ningen-Perkpolder is de aanblik van
Zeeuws-Vlaanderen het mooist. Het
veer Vlissingen-Breskens is het grootst
en het snelst. En op de boot van Boe-
dekenskerke naar Terneuzen geniet u
het langst van het uitzicht over de
Westerschelde. Goede reis!
P. G. Bins
In Nederland staat een netwerk van
370 provincsiale en plaatselijke Vereni
gingen voor Vreemdelingenverkeer
(WV's) ter beschikking voor het ver
strekken van gratis toeristische advie
zen en inlichtingen voor vrije uren en
dagen door te brengen in eigen land.
De Provinciale Zeeuwse VVV is ge
vestigd in Middelburg.
DAMVERENIGING HAD SLECHT
JAAR
Uit het jaarverslag van de Amerongse
Damvereniging blijkt dat de competitie
resultaten van het afgelopen seizoen, in
vergelijking met voorgaande jaren, ten
achter zijn gebleven. Dit werd bekend ge
maakt op de gehouden jaarvergadering in
hotel Buitenlust. Voor de nieuwe competi
tie werden weer twee tientallen opgesteld.
Het verslag van de penningmeester was
wat optimistische want hij kon een batig
saldo melden, zij het dan van geringe om
vang. De kascommissie bracht de penning
meester hulde voor zijn zuinig beheer. Het
aftredende bestuur werd vervolgens in
zijn geheel herkozen. De belangstelling
voor deze vergadering was uitermate
goed. Op 5 september a.s. begint de
nieuwe competitie en nieuwe leden, waar
bij in het bijzonder op de jeugd wordt
gerekend, zijn van harte welkom.