Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken Geref. Kerk te Renswoude heeft volkomen nieuw interieur Voor de KANTONRECHTER Agenda WOUT JANSEN KAMPIOEN NED. HERV. KERK TE ELST PLECHTIG IN GEBRUIK GENOMEN DE ARMENIëRS Morgenavond officiële ingebruikname Nieuws uit de omgeving RENSWOUDE EDERVEEN Plannen voor winkel- beurs ten bate van Dorpshuis Wat nu weer 37e JAABGANG WOENSDAG 30 OKTOBER 1908 Nr. 86 Uitgave: drukkerij „De Gelderse Vallei" Veenendaal Verschijnt tweemaal per week in: Veenendaal Amerongen Eist Rhenen Achterberg Overberg De Haar Ede Kade Maanderbuurt Ederveen Renswoude Scherpenzeel TWEEMAAL VIJFENVIJFTIG Praktisch Hulp van classis Werkzaamheden De laatste hand De bekende Veenendaalse motorcrosser Wout Jansen (18) is kampioen van Ne derland geworden in de 50 cc klasse. Over zijn sportieve strijd met zijn broer Jan vindt u meer op pagina 2 van bet 2e blad. GEVAARLIJKE TABLETTEN VERLOREN Wisten niet waarom NA GRONDIGE INWENDIGE RESTAURATIE Maandagavond werd met een twee uur durende plechtigheid de totaal aan de binnenkant gerestaureerde Ned. Herv. Kerk in gebruik genomen. 150 jaar geleden kwamen de Elstenaren ook tezamen in dit kerkgebouw. Toen om hun nieuwe kerk in gebruik te nemen, nu om de verjonging en de verfraaiing van het bouwwerk van hun voorvaderen te vieren. Velen zullen bij het binnengaan van het kerkgebouw verbaasd hebben gestaan. Wat een verschil met acht weken geleden. Zonder overdaad en opdringerigheid, is een stemmige, eenvoudige stijl ontstaan, die zeer te waarderen valt. MEISJE LASTIG GEVALLEN Het 16-jarige meisje A. L. uit Ede is maandagavond omstreeks acht uur op dc Vijgendam lastig gevallen door een onbekende man. Het meisje kwam aanfietsen toen een bromfietser opdook en haar beval af te stappen. Geschiedenis van bloed en tranen MULDER I Redaktie en administratie: Parallelweg 10 - Veencndaal Tel. 0 8385-2022 (2 lUnen) - Giro 563427 Re dak tie: W. F. ter Hoeven Advertenties en abonnementen kunnen ook worden opgegeven bfl de agentschappen van „De Vallei" In plaatsen van verschijning VALLEI ADVERTENTIES Advertentieprijs per mm 15 cent Speciale kontraktprijzen op aanvraag Minimum per advertentie 5,— Rubriek Vraag en Aanbod 1-10 woorden 1,50, elk woord meer 10 cent Abonnementsprijs 1,95 per kwartaal Losse nummers 25 cent Wanneer dominee Slingenberg van Renswoude morgenavond om precies acht uur in de gerefor meerde kerk de dienst zal aanvangen, dan zullen er onder zijn gehoor speciale autoriteiten zijn, die zich zonder twijfel de ogen zullen uitwrijven bij het aanschouwen van het volkomen nieuwe inte rieur van het kerkgebouw! Zelfs tal van gemeen teleden zullen hun kerk van binnen niet meer te rug kennen. Zó is alles verbeterd, vernieuwd en aantrekkelijker gemaakt. Overigens was deze bouwtechnische ingreep niet voor zijn tijd. Wie voorheen het eenvoudige kerkje binnentrad zal zich dikwijls hebben afgevraagd hoe lang een der gelijke situatie nog had kunnen voortduren. De muren waren beschimmeld van het vocht en de koster had de grootste moeite om tijdens kerk diensten een draaglijke temperatuur te bewerkstel ligen. Aan al deze misere is thans een radicaal ein de gekomen. Toegegeven: het heeft tijd en vooral geld gekost, maar dat laatste probleem is dank zij de helpende hand van de Classis én niet te verge ten de offervaardigheid van de gemeenteleden zélf tot een oplossing gebracht. Morgenavond zal zal de kerk met dankbare blijde mensen gevuld zijn. Niet bepaald omdat er iets gróóts zou zijn verricht, maar meer nog om het simpele feit dat alle gedane moeite niet tevergeefs is geweest en de ger. kerk in Renswoude hopcnlijk nog lang van dit kerkgebouw gebruik zal mogen ma ken. Het is misschien helemaal geen toe val dat twee belangrijke mijlpalen in de geschiedenis van de Ger. Kerk zich vijfenvijftig jaar na elkaar hebben ge manifesteerd. De kerkelijke gemeenschap werd in 1853 gesticht en vijfeenvijftig jaar la ter, dus in 1908, werd opdracht gegeven tot de bouw van een eigen kerkje. Weer vijfenvijftig jaar later, dus in 1963, werd een grondige interieursver nieuwing gerealiseerd. Twee belangrijke gebeurtenissen die in de kringen van de Ger. Kerk te Renswoude zeker op de waarde zullen worden geschat. De plannen tot restauratie bestonden natuurlijk al lang, doch ook hier gold, zoals bij vele van deze zaken, een te kort aan financiële middelen om de plannen te kunnen uitvoeren. Er werd al enkele jaren regelmatig gecollecteerd onder de hooguit zeven tig leden van de kerk. Ook werd oud papier verzameld om op die manier toch een gedeelte van de begrote 40.000 gulden bijeen te brengen. Inderdaad! De gehele vernieuwing van het interieur werd begroot op 40.000 gulden! Enhet is zelfs ruim duizend gulden meer geworden. Het is overbodig te zeggen dat de vrij kleine Geref. gemeenschap in Renswoude niet bij machte was dit bedrag in contanten op tafel te leggen. Bijzonder dankbaar was men dan ook de classis toen deze bereid bleek te zijn financiële medewerking te verlenen. Men heeft mede daardoor een lening kunnen sluiten welke men binnen zes tien jaar hoopt afgelost te hebben. Als tegenprestatie zijn alle gemeen teleden accoord gegaan met verhoging van de Vrijwillige Bijdrage, zodat de financiële kant van de restauratie ge heel naar genoegen is opgelost. Pas na de bouwvakanties zijn de werkzaamheden goed op gang gekomen. Tot aan het glas toe want op het laatste moment werd nog opdracht ge geven het minder prettig aandoende kathedraal-glas te vervangen door nieuw, zodat het exterieur in feite ook nog een beetje profiteert van de res tauratie. Momenteel wordt de laatste hand aan het werk gelegd. Zaterdagmiddag heeft een legertje mannen de kerk grondig schoongemaakt. Zij hadden er hun vrije tijd graag voor over. Gisteren is men begonnen met de plaatsing van de banken: lichtkleurig hout met rood plastic. Vandaag krijgt het kerkje zijn laatste beurt. Morgen viert de Ger. Kerk op ge paste wijze feest. Vijfenvijftig jaar na de bouw werd een nieuwe mijlpaal be reikt. Het vertrouwen is niet be schaamd. De interieur ver nieuwing bijna vol tooid. Modern maar alleszins verantwoord ais het is, zullen de kerkgangers er zich thuis voelen. De fraaie lampen geven een gloedvol licht. HIJ MOEST NOG BETALEN Toen de Rotterdammer W. A. T. B. voor korte tijd in Veenendaal verbleef, werd hij door de politie op het matje ge roepen. In de gerechtelijke boeken stond namelijk nog steeds een boete van 30,— open die hij nog steeds niet voldaan had. Na boter bij de vis gedaan te hebben, werd hij heengezonden. Kinderen van de familie G. uit Ede hebben, op weg van een Veenendaalse apotheek naar huis, twee flesjes met ta bletten verloren, die b(j inwendig gebruik gevaar kunnen opleveren. Eén flesje is inmiddels teruggevonden. Toen de kinderen thuiskwamen en ver telden dat ze de tabletten verloren had den. werd onmiddellijk de politie inge schakeld. Aan de bewoners langs de rou te die de kinderen waren gegaan werd het voorval ter kennis gebracht met het verzoek, zodra iemand iets vond, dit di rect aan de politie door te geven. Eén flesje is inmiddels teruggevonden, naar het andere wordt nog steeds gezocht. VERNIELZUCHTIGE JEUGD Tot nog toe onbekende Jongens hebben vernielingen aangericht bij de Oranje- school aan de Geerseweg. De politie stelt een onderzoek in. BROMFIETS WAS VERDWENEN Zaterdagavond kwam de Veenendaler J. v. L. tot de minder aangename ont dekking dat zijn bromfiets, die hij bij een café had neergezet, verdwenen was. De politie die hiervan in kennis gesteld werd, legde onmiddellijk verband tussen een vrijwel gelijktijdige verdwijning van twee passanten van Kamp Overberg. Nog die zelfde avond werd het tweetal in Ede ge pakt mét de uit Veenendaal gestolen bromfiets. Twee Edese knapen, W. v. R. en J. v. R. schepten er zaterdagavond kennelijk be hagen in om de ruiten van een bushalte langs de Kerkewjjk met een paal stuk te slaan. Het bekwam hen echter niet best want op weg zijnde naar het centrum van het dorp werden ze door de inmiddels ge waarschuwde politie aangehouden. Op het bureau leden ze een volledige bekentenis af. Alleen het antwoord op de vraag wóérom bleven ze schuldig ZEIST: Dc heer H. W. Hannink uit Veenendaal, bestuurslid van de tex- tielbond „De Eendracht" heeft in Zeist de eerste van zijn twee inlei dingen gehouden voor de kaderleden van het NW over het actieprogram ma NVV-KAB. Spreker was o.a. van mening dat de houding van de vak centrales in de huidige loonpolitieke verwikkelingen in gunstige zin door het actieprogram beïnvloed is. WAGENINGEN: Het Amsterdams Volkstoneel zal a.s. zaterdagavond in Junushof een voorstelling geven van „Oranje Hein". Met dit stuk viert de 70-jarige mevr. Bep Nooy Sr. haar gouden toneel-jubileum. De regie is in bekwame handen van mevr. Bep Nooy Jr. BARNEVELD: De pluimveehal in Bar- neveld was vorige week het verza melpunt van een 500-tal halfjarige stiertjes, die daar merendeels uit Friesland waren aangevoerd en be stemd waren voor export naar Israël. EDE: Op het terrein van de Maurits- kazerne heeft de beëdiging plaats ge vonden van vijftien reserve-officieren der artillerie. Voor deze gelegenheid was een stuk 40 mm luchtdoelgeschut opgesteld en met de linkerhand op een over de loop gehangen schabrak legden de mannen de eed af. ARNHEM: In totaal 21,2 miljoen gulden hebben de 3000 woningen gekost die de AKU van 1945 tot heden bouwde of liet bouwen voor haar personeel. Onder bekwame leiding van archi tect A. H. Nes - hij is ook degene die het restauratieplan heeft opgesteld - werd het kerkje van binnen eerst gron dig leeggebroken. Alleen de muren ble ven staan; voor de rest was het één kale ruimte. Naarmate de weken verstreken kwam er steeds meer tekening in het inwendige van de kerk. Wat er thans uit tevoorschijn is gekomen, behoeft werkelijk voor geen enkele andere soortgelijke kerk onder te doen. Nieuwe centrale verwarming, nieu we kansel, nieuwe banken, nieuw plafond, kortom van binnen is al les nieuw. Hevig overstuur is zij naar huis ge reden waar haar vader kontakt met de politie opnam. Direkt werd de gehele omgeving afgezocht doch zonder resul taat. Zeer waarschijnlijk heeft de politie thans een spoor in handen. Evenals 150 jaar geleden ving de plechtigheid met het zingen van Ps. 148 12 en 14 aan. Hierna richtte de voorzitter van het restauratie-comité L. v. Viegen zich tot de stampvolle kerk. Hij bezag in het kort de geschie denis nog eens van zijn comité. Al 25 jaar geleden werden stappen onder nomen, maar oh wee, het geld. Toch lukte er iets dankzij de nijvere wer kers van het vroege uur zoals wijlen de heer P. Henzen: het orgel kon ge restaureerd worden erl vlak na de oor log werd het aantal zitplaatsen uit gebreid. Maar het duurde nog tot de jaren '60 dat de grote stap gewaagd kon worden. Eerst kwam er nog een nieu- 1 we pastorie en toen de kerk. Onder leiding van ds. v. Viegen werd een aktie ontketend en in 2 avonden werd in Eist ruim 7400 gulden opgehaald en men ging dcor. kortom men kon gaan breken. „En nu is het klaar, maar la ten we één ding niet vergeten: Breng dank aan God", zo besloot de heer Viegen. De verschillende genodigden werden daarna welkom geheten door de heer J. Roks. Zo begroette hij o.a. wethou der Griffioen, classis-afgevaardigde ds. v. Wijngaarden, ds. v. Viegen die de ring Rhenen vertegenwoordigde maar ook de vele vrijwilligers die muren ge bikt en vloeren geveegd hadden en de verschillende aannemers. Een speciaal welkomst- en dankwoord kregen de plaatselijke predikant ds. v. Stekelen burg en de organiste mevr. v. Viegen, die het de laatste 8 weken zo zwaar gehad hebben met de kerkdiensten in Pniël. Hij besloot met de kerk uit han den van de kerkvoogden over te dra gen aan de kerkeraad. De kerkeraad dankte via ds. v. Ste kelenburg, die zijn ontroering en blijd schap tegenover God uitte. Als sym bool van overdracht plaatste de oudste kerkvoogd de heer Bouman de grote Bijbel, die binnengedragen werd door de jeugdige Goof v. Lienden, op de kansel. (Zie verder pag. 2) Er is waarschijnlijk geen ander volk in de wereld aan te wijzen, waarvan de geschie denis zo vervuld is van bloed en tranen als de geschiedenis van het Armeense volk. Het is één lange lijdensgeschiedenis. De oorsprong van het volk ligt in zeer oude tijden. De Armeniërs wijzen op het feit, dat de ark van Noach (Xoë) na de zondvloed op de berg Ararat in Armenië landde en voeren hun volksbegin op tot de eerste na komelingen van hem. Inderdaad is hun geschiedenis vol Joodse namen. Als stichter van hun volk geldt bij hen Haik. de zoon van de in Genesis 10 3 genoemde Togar- ma of Torgon. Hun litterratuur is vervuld van oudtestamentische elementen. Ook anderszins hebben zij veel met de Joden gemeen, nl. hun gehechtheid aan de eigen nationaliteit, eigen zeden en gewoonten, ook hun handelsgeest en scherp intellect. Vermenging met de Joodse Ballingen in Babylonië is zeer waarschijnlijk. Mede hierdoor laat zich verklaren, dat de apostelen Thomas en Thaddeus, die Azië door trokken, bü de Armeniërs enorm veel ingang vonden. Reeds in de 3de eeuw is het hele volk, de koning incluis, christelijk geworden. En de Armeniërs zijn een Christenvolk gebleven. Zij hadden in hun korte bloei perioden zelfs zeer veel betekenis voor de kerk, o.a. door hun in de 5de eeuw ge maakte vertaling van het oude en nieuwe testament, die als voortreffelijk wordt geroemd, en door een rijke theologische litteratuur, die meer aandacht in het westen zou hebben, indien de Oud-Ar meense taal hier beter bekend zou zijn. Maar de Armeniërs hadden het ongeluk in een hoek te wonen, waar de slagen vielen. Bekneld als hun land lag tussen grote nabuurvolken, die beurt om beurt toesloegen, werd hun geschiedenis één lij densgeschiedenis. Soms waren er perio den van bloei, o.a. in de tijd toen de gro te Carthaagse generaal Hannibal hier zijn laatste toevlucht vond. Maar meestal ging het onder, nu eens onder Assyriërs of Babyloniërs, dan weer onder Perzen of Romeinen, daarna de Mongolen van Ti- moer Lenk, en tenslotte werd het nog erger, toen de Islam het nabije oosten veroverde en in een zee van Islamitische volken het kleine Armeense Christelijke eiland vereenzaamd alleen bleef. Hét zwaard van de Islam heeft 13 eeuwen lang de Armeniërs dood en verderf aan gezegd. Het aantal malen dat het land werd leeggeplunderd en er enorme slach tingen werden aangericht, is legio. Voor de Mohammedanen was het een verdien stelijk werk deze vijanden van de pro feet uit te roeien. Wel bekommerde Eu ropa zich om dit lijdende Christenvolk. Zelfs de kruisvaarders zijn er geweest. En in later eeuwen lokte de rampspoed van de Armeniërs vaak westerse demonstra ties uit tegen de Turken, o.a. in 1895 toen de Engelse vloot voor de Turkse kusten demonstreerde, bijgestaan door Franse, Italiaanse en Amerikaanse schepen. Maar Armenië lag te ongunstig voor daadwer kelijke hulp en de goedbedoelde pogin gen hiertoe verlokten de Islamieten nog des te sterker, om deze „zieke" plek in het Islamitische volksbestaan definitief uit te snijden. In de eerste wereldoorlog kwam het tot slachtingen van honderd duizenden. De Mohammedaanse wereld heeft met dit Christenvolk afgerekend. Momenteel vindt men alleen nog Ar meense gemeenschappen in Russisch Ar menië, waar zij het betrekkelijk goed hebben. Zelfs is een Armeniër (Mikojan) Rus sisch minister en de Russisch-Armeense kerk is op het tweede Vaticaanse conci lie vertegenwoordigd. Ook huist een res tant in Perzië. En voorts hebben de Ar meniërs met de Joden ook de diaspora, de verstrooiing onder de volken, gemeen. Er zijn in Europa uit vluchtelingenko- lonies conform de Joodse ghetto's in de loop vooral van de beide laatste eeuwen tal van vluchtelingennederzettingen ont staan, o.a. op het eiland San Lazzaro bij Venetië, voorts ook in India, die zich handhaven, doch het moeilijk hebben. De volkomen berooide vluchtelingengroepen uit de eerste wereldoorlog zijn zelfs he den nog niet tot een gevestigd bestaan gekomen. Het is een goede zaak dat dit eindelijk forser wordt aangepakt, ook door een speciale Nederlandse actie. Ds. B. SLINGENBERG SPREEKT VOOR DE N.C.V.B. Voor de Ned. Chr. Vrouwenbond zal op de volgende vergadering als spreker ko men Ds. B. Slingenberg uit Renswoude woensdag 20 november. De daarop volgende vergadering zal de kerstviering plaats hebben welke voor lopig is vastgesteld op 18 dec. Het onder werp op deze avonden is nog niet bekend. Het actiecomité dat de bouw van een Dorpshuis te Ederveen in voorbereiding heeft zal woensdag avond weer een van haar activi teiten ontwikkelen. Na de succesvolle modeshow van on langs is men thans van plan een winkel- beurs te organiseren, waaraan de plaatse lijke middenstanders worden uitgenodigd hun medewerking te verlenen. Hiertoe is voor woensdagavond 8 uur een oriënte rende bespreking belegd in café Markt- zicht. Belangstellende winkeliers uit E- derveen zijn op deze vergadering van harte welkom, want het doel om in Eder veen een verenigingsgebouw te stichten is het waard om het actieve actiecomité in haar nieuwe plan te steunen. VEENENDAAL Zaterdag 2 november: Muziek- dansavond van Jazz club Euterpe in hotel De Ko renbeurs, 8 uur. AMERONGEN Woensdag 30 oktober: Vergadering NCVB in Club huis, 7.30 uur. B- Een 60-jarige neger, die als jongen in Basoetoland schaapherder is geweest, is tot voorzitter van de Zuidafrikaan- se Methodistische kerk gekozen. B- In Parijs is in de Seine een drijvende autoparkeerplaats geopend die voor de winter overdekt zal worden ge maakt. •B-Een 27-jarige inwoonster van New York heeft het leven geschonken aan een vierling, drie meisjes en een jon gen. B-In Brazilië zal de huidige munteen heid „cruzeiro" vervangen worden door een nieuwe „brazao". In de scherpe bocht van de Jhr. Neder- meyer van Rosenthalweg naar de Bene- dendorpseweg te Oosterbeek kwam Z., uit Arnhem, een 23 jarige uit Hongarije naar Nederland uitgeweken koperslager, met zijn auto in botsing met een tegenligger. Vrijdag voor het Wagenings kantonge recht werd hem verweten, dat hij in de bocht niet voldoende rechts gehouden had. 't Is daar een hoek van maar 45 gr. en omdat ik een nogal lange wagen had was ik wel gedwongen de binnenbocht te nemen, verontschuldigde Z. zich Als u wat langzamer gereden had zou u heel wat meer rechts hebben kun nen blijven, wierp de officier, mr. Leu- sink tegen. U hebt verklaard, dat u 30 kilometer gereden hebt, maar u had het bijvoor beeld ook met 10 kilometer kunnen pro beren, suggereerde de rechtser. Ik zat al in de bocht toen ik de te genligger zag, zei Z. Op dat moment was u dus al fout, u had de bocht ruimer in moeten gaan, repliceerde mr. Leusink. Maar ik stond reeds stil toen de an der mij aanreed, vervolgde verdachte. Conform de eis werd het 30,— of 6 dagen. Iedere automobilist heeft in een scherpe bocht de neiging om naar links te gaan, maar het mag nu eenmaal niet, betoogde de kantonrechter tot slot. Van B., 36 jaar en assistent-accountant te Heelsum, slaagde er niet in om lang schadevrij met zijn auto te rijden. Hij had zijn rijbewijs nog maar twee dagen in de zak toen hij op do Utrechtseweg te Oos terbeek tegen de achterzijde van een an dere auto botste, die voorgesorteerd stond om linksaf te slaan. Ik had er achter willen blijven, zei van B. vrijdag voor het kantongerecht te Wageningen, maar in plaats van op de rem trapte Ik per ongeluk op het gaspe daal. Van schrik bleef ik doordrukken en toen zat ik er al bovenop. Niet bepaald de juiste manier om te remmen, merkte rechter v. d. Brand droogjes op. Eigenlijk had ik de schikking willen betalen, al vond ik het wel een beetje veel, vervolgde verdachte, en ik heb ook inderdaad die veertig gulden overgemaakt toen ik hoorde, dat mijn verzekering dpar bezwaar tegen maakte, heb ik een brief aan de officier geschreven om de storting weer ongedaan te maken. Het bleef daarna bij de 40,— of 8 da gen van het transactiebedrag. Hoewel het vrijdag niet de eerste maal was. dat Van de P., patates-fritesverko- per te Wageningen, voor het kantonge recht in zijn woonplaats verscheen, had hij toch kennelijk nog niet geleerd hoe zijn houding daar diende te zijn. Tussen het uitspreken van de eis en het vonnis gaf de kantonrechter, mr. Tiddens, de parketwacht opdracht de verdachte uit de zaal te leiden. Aan Van de P. werd ten laste gelegd, dat hij met zijn auto een inrit in was ge zwenkt zonder verkeer op het fietspad naast hem voorrang te verlenen. Er stond een politieauto op de In- rijstrook en die benam mij alle uitzicht, betoogde verdachte. Moet Ik dan soms iedere keer uit de wagen stappen om te zien of er wat aankomt? U staat hier niet om vragen te stel len, wees de officier mr. Pfeil, Van de P. terecht. U hoeft ook geen demonstratie te geven van de manier waarop u in het verkeer uit wilt wijken. U krijgt alle ge legenheid u te verdedigen, maar u moet zich daarbij behoorlijk gedragen. (Zie verder pag. 2) LEVENSTEKENEN VAN MIJNWERKERS Drie mijnwerkers in de ondergelopen ijzermijn bij Peine blijken nog in leven te zijn. Links: Een capsule met levens middelen wordt door een buis omlaag gelaten voor de overlevenden, die zich op 90 meter diepte bevinden. Rechts: Een reddingsploeg brengt een rubber boot in de mijn om het ondergelopen gedeelte te kunnen afzoeken. B In Amerika komt een nieuw vloei baar wasmiddel in de handel waar mee de gehele gezinswas in koud water schoon zal worden. 1922-1962 Assurantiekantoor Eifl. R. R. MULDER Makelaar in Assurantiën Kerkewijk 167 - Veenendaal apotheek verZEKERen is ZEKERheid TeL 3184 Hoofdstr. 5111 Vdaal ojlLLBJ VERZEKERINGEN HYPOTHEKEN (1e en 2e) FINANCIERINGEN auto's, motoren, enx. Telefoon 08385-3000

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1963 | | pagina 1