31% A s FRIESCHE VLAG GOUDBAND Tm 0°OD3S^ voor het lékkerste kopje koffie «4® JAN NIE'S ONDERGANG A. BAKKENES A. BAKKENES TAXATIES H Horlogerie Van Manen Voor ST. NICOLAAS hebben wij voor U VEBOTEX ASCOT Bolderman „DE LELIE" DRUKWERK H. B. GAASBEEK Bezint eer ge begint A. H. VAN WAGENSVELD Ford Taunus 17 M Super B.M.W. 700 l.s. de luxe Daffodil zeer duidelijk lesmateriaal i i van alle onroerende goederen 1 door i beëdigd taxateur i Hoogstraat 28 - Telefoon 2521 Kaptafels, staand en hangend vanaf17,95 Bijzettafeltjes diverse soorten en vormen vanaf dtz 6, Naaiboxen Kinderstocltjes, staal met leuke plastic bekleding Haardbankjes, rechthoekig en rond. Krukken, in alle kleuren vanaf4,85 Boekenplanken, staal en bout Kapstokken in alle maten Gangspiegcls Lectuurbakken Jongens-en meisjesbureaus Kerkewijk 37 Tel. 2730 Veenendaal Chem. Reinigen pantalon -■ japoni nr Rijlessen? Dan naar VOOR EEN GOEDE WASVERZORGING KOOPT UW DRANKEN Slijterij en Wijnhandel „DE ZWAAI" GROOT en KLEIN Drukkerij „De Gelderse Vallei" ■KM De heerlijke smaak van het kopje koffie zoals U dat zet, Mevrouw, komt nog beter tot zijn recht als U „Friesche Vlag" GOUDBAND koffiemelk gebruikt. Een klein scheutje in het kopje en proef maar: zo smaakt Uw kopje koffie extra lekker. Meer aroma, voller van smaak, geuriger! En dat met heel weinig koffiemelk, dus: erg voordelig! FEUILLETON einde! BESPREEKT MET ONS UW FINANCIERINGS- MOEILIJK HEDEN EN UW AAN- EN VER KOPEN VAN VASTE GOEDEREN AKELAAPSKANTOOP ER M F IJ I PM Kerkewljk 110 - Telefoon 0 8385- 2252-3900 - Veenendaal Keckcwifkl 7 -Tel.3313 beëedigd als Makelaar en taxateur in roerende en onroerende goederen, verzorgt gaarne voor U VERZEKERINGEN HYPOTHEKEN WONINGBEHEER TAXATIES AAN- EN VERKOOP VAN VASTE GOEDEREN Hoofdweg 101a Telefoon 259 Ederveen VOOR AUTORIJLES NAAR het adres met jarenlange ervaring Wij lessen uitsluitend in nieuw mate riaal o.a.: (STUUR SCHAKELING! (POOK SCHAKELING) (VOLAUTOMATISCH) Gediplomeerd V.A.M.O.R. en B.B.N. instructeur. Iedere maandagavond verkeersles (voor een ieder toegankelijk) met MEER DAN DUIZEND DANK BETUIGINGEN. Wanneer U er nog steeds niet aan toe bent ge komen om een afspraak te maken, dan is dit misschien voor U de gelegenheid. Beleefd aanbevelend Pakhuisweg 6 Telefoon 08385-3500 PRONTO KERKEWIJK 71 - TELEFOON 3838 - VEENENDAAL HOEK ZWAAIPLEIN tegen ongekend lage prezen. ROK 1 l)U JUMPER COLBERT 1* A J TOPPER COSTUUM 9 75 MANTEL"9 u verz. 10 et. per order Davidsplein 8 tel. 2407 Veenendaal Jan Steenlaan 65 Tel. 3705 - Veenendaal ERKEND SCOOTER- EN AUTORIJSCHOOL UITSLUITEND NIEUW MATERIAAL EXAMENS IN ARNHEM. UTRECHT EN AMERS FOORT ■fr Gediplomeerd VAMOR- instructear Voor Amerongen: B. v. REMMERDEN v. Reede G ine keil. 11 Amerongen B. Hoogstede Veerweg 121 Wagenlngen Telefoon 08370-2665 bij de speciaalzaak met de grootste sortering Verlaat 2 Telefoon 3610 Veenendaal VASlt HEIKKSTAWOBIN d.w.r méér voedzame opbouwstoffen waar u met dik van wordt«n zuinig in het gebruik dank ij de hoge concentratie Bi Y: :Iri; iitmt n; L.-.WeW Ml Voor elk gezin de juiste flesgrootte; i L£> 4 rP ilün 1/4 liter 1/2 liter 1/1 üter (270 gr.) (540 gr.) (1080 gr.) X DOOR GR F. DE BOER (27) Kees dacht na. „Zouden we niet wat voor haar kunnen doen, Ria?" Ze haalde haar schouders op. „Mis schien. Als we eerst maar weten, waar ze ergens opgeborgen zit". „Jammer, zonde en jammer, dat het zo met haar gegaan is. „Kees „Ja?" „Mag ik eens een heel onbescheiden vraag stellen?" „Ga je gang, Ria. Jij hebt een streepje voor". „Dank je, Kees, ik ik hoop, dat je er niet boos om zult worden. Maar houd je nog steeds van Jannic?" Langzaam schudde Hees zijn hoofd. „Nee, Ria, dat is voorbij. Ik heb mjjn jeugd ge had, en in dit opzicht veel teleurstellingen ondervonden. Ik ben tevreden met mijn leventje, zoals het nu is. De zorgen om Lenie worden nu ook van me afgenomen. Klaas lijkt me een flinke kerel en als die twee naar Canada gaan om daar een nieuw leven te beginnen wel, ik ben cr van overtuigd, dat ze zullen slagen. Hoewel dat Lenie, uitgerekend zij, nu juist weer een boer moet kiezen „Dat is de cirkelgang van het leven, beste jongen. Bovendien, ze is dol op hem, en hij op haar. Geloof mij maar, als ik zeg, dat ze gelukkig met elkaar zullen zijn. En ja je moet niet zo minachtend spre ken een boer in de afgelopen jaren hebben we toch allemaal gezien en onder vonden, dat we het zonder de boerenstand niet kunnen stellen. Wat zou er van ons volk in deze oorlogsjaren terecht gekomen zijn, als er geen hardwerkende boeren wa ren geweest? Misschien zijn er in Neder land niet zoveel toekomstmogelijkheden, om dat we te dicht bevolkt zijn cn er te weinig grond is. Maar in Canada is ruimte en flinke jonge mensen zullen daar ongetwij feld slagen." „Ik zal dus mijn pleegdochter spoedig kwijt raken, Ria." „Je had haar toch niet voor altijd bij je kunnen houden, Kees. Wees blij en dank baar, dat ze zo'n flinke kerel getroffen heeft." Later op de middag zei Kees: „Wat kun nen we nu doen voor Jannic?" „Ik zal proberen inlichtingen in te win nen over haar verblijfplaats. Ik heb nog wel relaties." „Zeg, je blijft natuurlijk hier eten, hé?" „Als dat kan?" „Zeg, hoe heb ik het nou? Dat spreekt immers vanzelf. En wat zijn jouw toe komstplannen „O, ik ga weer naar de Centraal. Ja, ik heb al contact opgenomen met m'n oude baas. 1 Juli kan ik weer beginnen. Alleen, ik heb nog geen kamers." „Zie maar eens wat je doet. En als je nergens kunt slagen, ben je hier altijd welkom, hoor. Hier is ruimte genoeg." „Fijn, Kees. Bij voorbaat dan mijn dank." HOOFDSTUK 18 LIEFDE ZONDER SCHERVEN De mensen zijn het oorlogsleed spoedig vergeten. En het leven wordt met de dag weer meer gewoon. De trams rijden weer door de P.C. cn Kees heeft ook weer iemand voor de winkel aan de Rozengracht. Lenie zingt de hele dag het hoogste lied, en als de winkelbel gaat, loopt zij naar voren om de klanten te helpen. Kees knapt zienderogen op. Nu er weer meer eten en drinken is, wordt hij vanzelf weer de oude, maar de rimpels in zijn voorhoofd zijn ge bleven. Dat is de erfenis van de donkere jaren. Klaas is teruggekeerd naar Oldebroek. Het is oogsttijd en er moet dus gewerkt worden. Maar het ene weekeinde komt hij in Amsterdam en de zaterdag daarop reist Lenie naar de Veluwc. Zc kunnen niet lang buiten elkaar. Kees heeft haar eens op een avond ge plaagd. „Dat is niet aardig", heeft hij klagend gezegd. „Vroeger was ik altijd nummer één in je leven en nu?" Dan komt zc, evenals vroeger, op zijn schoot zitten, trekt voor de zoveelste maal zijn das recht en zegt, terwijl ze een zoen geeft op zijn rimpelige voorhoofd: „Maar je bent in ieder geval nummer twee, oom Kees, en dat zul je altijd blijven, hoor! Na Klaas houd ik het meeste van jou". Ria zit weer achter het loket. In haar vrije tijd correspondeert zc met haar oude kennissen uit het verzet en probeert in lichtingen in te winnen over Jannic. Lang zaam krijgt zc een draad beet. Zc heeft eerst in een kamp in Friesland gezeten, daarna in Harderwijk en vandaar is zc naar Lochcm overgebracht. Althans in de buurt daarvan. Doch ze blijft doorwerken, om de uiteinde lijke verblijfplaats van Jannic op te sporen. Tenslotte is ze toch al die jaren haar vrien din geweest. Op een morgen in het begin van sep tember staat Ria ineens in de kleine tusscn- kamer. Kees maakt bonncnlijstcn klaar, want die moeten naar het distributickan- Itoor voor nieuwe toewijzingen. Lenie helpt een klant in de winkel. „Ik heb het adres van Jannie", zegt ze, terwijl ze in een stoel zakt. „Zc ligt in een ziekenhuis in Deventer Kees schrikt op. „Wat scheelt haar?" Ria haalt haar schouders op. „Als ik het goed begrepen heb t.b. Maar zeker heid heb ik niet. Zc is voor een paar weken ontslagen, voorwaardelijk, maar meteen naar het ziekenhuis gebracht. Haar toestand is ernstig." Even is Kees besluiteloos. Dan kijkt hij Ria aan. „Kunnen we erheen?" „Ik heb vandaag vrij", zegt ze. Resoluut staat hij op. „Wacht even. met vijf minuten ben ik klaar. Ik ga met je mee. Misschien kunnen wc nog wat voor haar doen." Een uur later zijn ze op reis naar De venter. Onderweg zien zc dc sporen van de oorlog, maar Kees heeft er weinig oog voor. Zijn gedachten verwijlen bij het meisje, waarmee hij in zijn jonge jaren gespeeld heeft en waarmee hij verloofd is geweest." In Deventer behoeven ze de weg niet te vragen. Ria kent de stad op haar duimpje. Ze is er geboren en getogen. De portier brengt het tweetal naar de wachtkamer. Een hoofdzuster laat hen niet te lang in het onzekere. „Bent u familie?" vraagt ze, na de begroeting in de wacht kamer. Nee, familie zijn ze niet. Juffrouw Gccrt- sema heeft geen familie meer; ze stond ge heel alleen op de wereld. „Maar", zegt Kees, „deze dame was jarenlang haar vrien din en ik ben een oude kennis „U bent enige uren te laat gekomen," zegt de verpleegster zacht. „Vannacht is ze gestorven. Het was beter zo Zc heeft niet geleden Bij Ria komen er tranen in de ogen en Kees moet iets wegslikken. „Ik wil haar graag nog even zien," zegt Ria. En Kees gaat mee. In het dodenkamertje ligt Jannie opge baard. Maar dat is niet meer de vrolijke of de humeurige Jannie van enkele jaren geleden. Daar ligt een menselijk wrak, ver teerd door dc kwaal, die haar ten slotte overwon. Daar ligt een broodmagere, smalle vrouw, een schim van het verleden Eerbiedig staan beiden naast het bed, dc hoofdzuster bescheiden op de achtergrond. Ria kan zich niet langer inhouden en aan de schouder van Kees snikt zc het uit. Later bespreekt Kees met de hoofdzuster de begrafenis. „Dc kosten zijn geheel voor mijn rekening, zuster. Ik zal het op prijs stellen, als alles netjes gebeurt Dit is de enige troost, die de hoofd zuster kan geven, juffrouw Geertsema zal niet van de armen begraven worden. Dc laatste eer zal dan ook werkelijk eervol zijn. Keest stuurt een telegram naar Lenie, want ze blijven die nacht en ook de vol gende in Deventer. En als Jannie's lichaam aan de aarde is toevertrouwd cn Kees een grafsteeen heeft besteld, gaan ze weer naar huis. Op de eenzame dodenakker ligt boven het zo juist gesloten graf een grote krans met bloemen. Daarop staat: „Voor Jannic, van Ria en Kees." In oktober is Lenie de bruid. In Olde broek wordt feest gevierd, want dè oudste zoon gaat trouwen en na het huwelijk zal het jonge paar een huwelijksreis maken. Het wordt dc reis van hun leven, want Canada is het land van hun toekomst. Daar is werk voor jonge mensen, die van aan pakken weten. Ria is getuige. Bij het huwelijk zijn ook de broers en zusters van Lenie tegenwoor dig. En de hele familie Koogcr, alle broers en zusters van Klaas cn Kees, cn hun res pectievelijke kinderen. Voor al deze gasten is de boerderij van Klaas Koogcr te klein, hoewel hij in de oorlogsjaren daar heel wat mensen heeft geherbergd en gevoed. Daar om wordt er een zaal gehuurd. En Kees praat over de oude tijd met zijn broers en zusters. Onder de gasten is een oude bekende. Een Canadese piloot, die hier, op de boer derij van Klaas, ondergedoken is geweest. Van hem heeft het jonge paar zo goed en zo kwaad als het ging onderricht gehad over hun nieuwe land. En samen met Lenie heeft hij Klaas de eerste beginselen van het Engels geleerd. Deze jongeman is hun bei der vriend geworden. Hij blijkt een vlotte kerel te zijn. En in het Engels vertelt hij iets over de liefde. Liefde, zegt hij, is van porselein. Daar moet je voorzichtig mee zijn. Want breek je het, dan ontstaan er scherven cn scherven kun nen wel gelijmd worden, maar de barsten blijf je dan altijd zien, als een boze her innering. Kees denkt aan zichzelf. Voor hem zijn er niets dan scherven overgebleven. Zelfs zonder lijm. Als de volgende dag dc meeste bruilofts gasten weer naar hun woonsteden terugge keerd zijn, bezoekt Kees met Ria de ver schillende boerderijtjes, waar zijn broers en zusters hun bestaan hebben. Ook de oude boerderij, waar Kees' oudste broer thans woont, wordt niet vergeten. Kees kent de oude plekjes immers zo goed Drie dagen later vertrekt dc boot met emigranten. In Oldebroek heeft het jonge paar al van de familie afscheid genomen. Onder dc honderden op de kade, die af scheid nemen van de vcrtrckkcndcn, zijn ook Kees en Ria. Als dan het ogenblik van afscheid is gekomen, omhelst Lenie haar voogd voor het laatst. „Lieve oom Kees", zegt zc, met tranen verstikte stem, „dank je hartelijk voor alles, wat je voor me gedaan hebt Ik ik zal je nooit vergeten Dan gaan ze aan boord. Er is muziek en cr wordt met zakdoeken gewuifd. Op het schip staan Lcnic cn Klaas te midden van de tientallen andere emigran ten. En langzaam maakt het schip zich los. Lenie en Klaas worden steeds kleiner, maar op de wal blijven dc mensen staan wuiven, tot ze niets meer zien. In een taxi keren Ria en Kees weer terug naar de p.C. Hoofdstraat. Beiden zijn nog met hun eigen gedachten bezig. En Ria be grijpt volkomen, wat het voor Kees moet betekenen, dat hij zijn pleegdochter mis schien nooit meer zal zien. Heeft ze het meisje zelf niet hartelijk lief gekregen in die donkere oorlogsmaanden Het is half één, maar niemand denkt aan eten. Ria gaat naar de keuken cn zet kof fie. Er is nog koek en als ze na een paar minuten met de koffie in dc kamer komt, zakt Kees' hand automatisch naar beneden. Hij heeft altijd een pakje sigaretten in zijn colbert zitten. Ze drinken van hun koffie cn roken, Nog altijd zwijgen zc. Kees ziet in gedachten de boot wegvaren. Lenie, in haar licht mantcl- costuum wuivende, en Klaas in zijn donkere pak, een hand opstekend ten groet. Dit beeld zal hen immers altijd bijblijven. Hij drinkt zijn koffie leeg cn kijkt Ria aan. Zenuwachtig lachend zegt hij: „Dat hebben we ook alweer gehad, Ria, onze kleine Lenie „Ze gaat een goede toekomst tegemoet, Kees. Beiden zijn jong, vol idealen. Zc zullen er zich wel doorslaan. „Ja, ze zijn jong. En wij worden oud. Wij blijven alleen over Hij tuurt voor zich naar de omhoog kringelende rook van zijn sigaret. Dan ziet hij naar Ria, die ook hem aankijkt. Lang zamerhand komt er een blos op haar ge zicht. Kees' vingers beven, als hij de half opgerookte sigaret op het asbakje legt. Zonder dat ze wat zeggen, staan ze beiden op. En Kees komt naar haar toe. Rustig, zoals hij altijd rustig is, sluit hij het meisje in zijn armen en drukt, haast eerbiedig, een zoen op haar voorhoofd. Ze legt haar hoofd, waarop de grijze haren al te zien zijn op zijn schouder, en streelt met haar vingers zijn wang. Dan neemt hij haar gezicht tussen de handen en herhaalt: „Wij beiden, blijven alleen over, Ria." „Ja. Kees." „Zullen we samen trachten nog iets moois van ons leven te maken, meisje?" „Ja. Kees." „Ik de wilde haren zijn cr bij mij al lang uit, Ria. Ik mag je graag en ik heb je de laatste jaren leren kennen als een ware vriendin. We zijn geen van beiden meer jong Ik ben bijna vijf en dertig. „Ik word volgende maand vier cn dertig, Kees." „Zullen we elkander kunnen waarderen en liefhebben, Ria?" Ze knikt. „Ja, Kees-" Langzaam trekt hij haar gezicht naar hem toe en dan vinden hun lippen elkander in een lange, innige kus. Naast elkaar zitten ze een uur later tc eten. En af en toe grijpt Ria even zijn hand en drukt die zacht. „We hebben veel meegemaakt in het le ven, meisje", zegt Kees. „Ja, heel veel. Maar het nare zullen we vergeten. En de blijde herinneringen zullen we samen bewaren, als een schat, die het leven ons heeft geschonken". De volgende dag komt uit Deventer het bericht, dat dc steen op Jannie's graf is geplaatst. Samen gaan ze op reis. En samen staan ze op het kerkhof voor de steen. Sa men leggen ze bloemen neer. Als ze gearmd teruglopen, zegt Kees: „Jannie was te onvoorzichtig in haar leven. Weet je nog, op de bruiloft van onze Lcnic, wat die Canadese jongen zei? Liefde is van porselein. Daarmee kun je niet gaan gooien. Want dan krijg je scherven. Scherven kun je wel lijmen. Maar de barsten blijf je zien." Ze drukt zijn arm stevig tegen zich aan. „Wij zullen voorzichtig zijn met onze liefde, Kees", zegt ze zacht. „We hebben de scher ven van anderen gezien. Samen zullen wc cr voor waken, dat er in ons leven brokken komen." „Ja, Ria, dat zullen wc samen proberen. Op het kerkhof glijdt een zonnestraal over de bloemen op Jannie's graf. Diezelfde zonnestraal speelt even later over twee mensen, die gearmd naar het station lopen. Het zijn twee mensen, nog in de kracht van hun leven, die elkaar af en toe even met een blik vol liefde aankijken.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1963 | | pagina 14