Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
VEENENDAAL WACHT VOL SPANNING
OP DE 25.000 ste
INSCHRIJVING KAN ELK MOMENT ZIJN
JANUARI 196425.000
IN 1980 50.000?
Agenda
100 JONGELUI NAAR HET U.S.0.-C0NCERT
VOOR EEN KWARTJE
VEENENDAAL 25000 INWONERS
/'WAAR is DE
VALLEI-RIKS?
Inbraak „Blauwe Kamer" kost Rhenense
ijsclub ruim duizend gulden
OVERBERG
RENSWOUDE
38e JAARGANG
VRIJDAG 11 JANUARI 1964
Nr. 3
Uitgave: drukkerij „De Gelderse Vallei" Veenendaal
advertenties
Verschijnt tweemaal per week in: Veenendaal Amerongen Eist Rhenen Achterberg Overherg De Haar Ede Kade Maanderbuurt Ederveen Renswoude Scherpenzeel
Er hangt een zekere spanning en ook wel nervositeit in de
Veenendaalse winterlucht. Elk ogenblik kan deze steeds
groeiende industrieplaats een belangrijke mijlpaal hebben
bereikt. Men staat op het punt de 25.000ste inwoner in de
AANWAS GING
GELEIDELIJK
Nog steeds woningnood
Toekomst
De 10.000ste
Verder
registers in te schrijven. Wanneer Veenendaals 25.000ste bur
ger zich zal aanmelden is nog in een lichte nevel gehuld,
maar vast staat dat het geboorteregister open ligtvoor
de nieuwe wereldburger (es).
Verleden
Gevolgen
De 15.000ste
Gelders erbij
Niet zo snel
Oppervlakte
BROUWER
Is rond 25,waard
FG 52830
VAN DE DADERS NOG GEEN SPOOR GEVONDEN
HERDENKINGSREDE VAN
Ds. VAN VIEGEN
WIST U
De Vallei" kocht aantal kaarten:
Red ak tie en administratie:
Parallelweg 10 - Veenendaal
Tel. 0 8385-2022 (2 lijnen) - Giro 563427
Re dak tie: W- F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven bfl
de agentschappen van „De Vallei" in
plaatsen van verschoning
VALLEI
Advertentieprijs per mm 15 cent
Speciale kontraktprjjzen op aanvraag
Minimum per advertentie 5,—
Rubriek Vraag en Aanbod 1-10
woorden 1,50, elk woord meer
10 cent
Abonnementspr^s 1,95 per kwartaal
Losse nummers 25 cent
De bevolkingsaanwas van Veenen
daal ging na de grenswijziging op 1
jan. 1960 niet met grote sprongen. Ge
leidelijk ging Veenendaal vooruit. Het
geboorte-overschot droeg bij tot een
aanwas van 400 personen per jaar. Het
vestigings-overschot was echter in de
jaren '60 en '61 zelfs negatief, maar
toonde in de laatste twee jaar weer
een lichte stijging.
Door de nog steeds heersende wo
ningnood konden veel minder mensen
Veenendaal binnenkomen dan gewenst
was. De vertrekcijfers waren normaal
te noemen. De plaatselijke industrie
ziet zich nog steeeds genoodzaakt haar
personeelsleden met autobussen te la
ten ophalen, zodat er een uitgebreide
„pendel" met Veenendaal bleef be
staan.
Ook voor de toekomst is Veenendaal
afhankelijk van het aantal woningen
dat gebouwd kan worden. Temeer om
dat Veenendaal zich steeds meer in de
belangstelling van Westelijke indus
trieën mag verheugen, die zich hier
willen vestigen, zou het woningcontin
gent daarmee gelijke tred moeten hou
den.
De Randstad Holland, die een pro
ces van overbelasting doormaakt,
maakt in de huidige ontwikkeling ge
bruik van de „ruimheid" in oostelijke
richting en stoot sommige industrieën
naar deze streken af.
Gilbert van Scho-
nebeke, de man
van wie aangeno
men wordt om
streeks 1549 het
dorp Veenendaal
te hebben gesticht
zes jaar later waren er weer duizend
bij, 8000 in 1929. De groei rond de der
tiger jaren verliep weer sneller. Dui
zend in de 2 jaar.
Op 11 aug. 1935 vierde Veenendaal
feest. De 10.000ste inwoner was gebo
ren. De jonggeborene, Cornelis Hen-
sen, had daar geen besef van, dromend
in de wieg. Zijn vader wel, want hij
werd onverwacht, feestelijk ontvangen
op het gemeentehuis.
Er werden geschenken aangedragen,
een spaarbankboekje met f 50,erop
werd aan de gelukkige heer Hensen
uitgereikt, kortom er was vreugde bij
de familie Hensen. Maar ook vreugde
in de harten van de Veenendalers, die
hun dorp zo zagen groeien.
Cornelis Hensen, thans dus 28 jaar,
woont nu met zijn jonge vrouw en 2
kinderen in een noodwoning aan de
Zandheuvelweg. De robuuste chauffeur
Hensen, thans werkzaam bij een be
drijf in suikerwerken te Arnhem, heeft
later van zijn ouders het verhaal van
zijn feestelijke geboorte gehoord.
Een ledikantje, ook een geschenk ter
ere van dat heuglijke feit, doet nog
steeds dienst bij de fam. Hensen. De
letters 10.000, in 1935 in het hout ge
grift, zijn nog steeds leesbaar.
Maar Veenendaal groeide verder. Bij
Met het inschuiven van de 25.000ste,
een historischogenblik in de plaatse
lijke gemeenschap, zullen er wel enke
le feestelijke gebeurtenissen zijn.
Zou dat in 1852 het geval zijn ge
weest toen Veenendaal de 3000 over
schreed? De annalen vermelden hier
over geen gegevens. Pas in 1876 werd
de grens naar 4000 overschreden en in
1895 meldde zich de 5000ste burger van
Veenendaal.
In 1911 kon Veenendaal de 6000ste
inschrijven. De groei ging gestadig
voort. Met de bouw van industrieën,
vooral na de twintiger jaren ging de
groei een sneller tempo vertonen. In
1923 waren er 7000 Veenendalers en
In het afgelopen jaar 1963 bedroeg
het geboorte-overschot 424, terwijl zich
117 personen meer vestigden dan er
vertrokken.
Zo was op 1 januari j.l. een inwoner
tal van iets meer dan 24.900 bereikt.
Men verbeidt met spanning de komst
van de 25.000ste
Veenendaal kan zich, als het mo
ment daar is, dus scharen in de rij
van de grotere gemeenten. Dat brengt
wellicht gevolgen met zich mee. Mis
schien zal in de toekomst een hogere
loonklasse gaan gelden als de groei
doorzet. Ook het aantal raadsleden
en wethouders zou omhoog kunnen
gaan indien de gemeente steeds groter
wordt. Concrete gegevens zijn hierover
echter nog niet bekend.
Wel zeker is dat Veenendaal de
dorpssfeer is kwijtgeraakt en kan
worden gerangschikt onder de mid
delgrote gemeenten in ons land. De
bouw van gelegenheden van open
baar belang, zoals de geprojecteer
de sporthal en overdekt zwembad
het uitbreken van de tweede wereld
oorlog moesten er 12.000 Veenendalers
worden geëvacueerd naar veiliger stre
ken. Tijdens de oorlogsjaren vertoonde
de bevolkingsgroei weer een lager tem
po. De 13.000ste werd midden in het
oorlogsjaar 1943 aangegeven, terwijl er
in 1948 pas 14.000 Veenendalers rond
liepen.
Op 26 november 1951 bereikte Vee
nendaal een volgende mijlpaal. De
15.000ste deed haar intrede. De heer
Van Wijk (thans overleden) deed aan
gifte van de geboorte van zijn doch
ter Everdina Antonette.
Ook hier moest de vader een stroom
van geschenken aanvaarden en de ce
remoniële plechtigheid doorstaan. Net
tie van Wijk woont thans met haar
moeder in Rhenen op de Valleiweg.
De 12-jarige had juist deze maanden
met enorme pech te kampen.
Nettie, die wel eens slaapwandelt,
heeft in haar jonge leven al een schok
kende gebeurtenis meegemaakt. Ze viel
in een oktobernacht uit het raam.
Gelukkig vielen de verwondingen
nogal mee, maar haar enkel was ge
broken en nu, drie maanden na dat
ongeval zit de 15.000ste van Veenen
daal nog steeds met haar voet in het
gips
Op 1 jan. 1959 telde Veenendaal
17.869 inwoners. Een jaar later kwa
men er bijna 5500 bij. Een lang ge
voerde strijd om expansie was be
kroond en de delen van Veenendaal,
die op de plaats waren georiënteerd,
maar bij een andere gemeente hoor
den, werden erbij gevoegd.
De gemeenten Rhenen, Renswoude
en Ede moesten een aantal inwoners
aan Veenendaal afstaan bij de grens
wijziging op 1 jan. 1960. De gemeente
Ede het meest, want Gelders Veenen
daal hield op te bestaan.
Zo ging dus automatisch ook de
20.000ste door de registers heen. De
nieuwe gemeente „Groot Veenendaal"
begon met 23.305 ingezetenen.
Zoals reeds gememoreerd verliep de
groei van Veenendaal na 1960 in een
wat traag tempo. De 1700 ontbrekende
inwoners om het streefgetal 25.000 te
verkrijgen, lieten dus rond 4 jaar op
zich wachten. Door oorzaken, die dus
verband houden met de huidige wo-
ningschaarste, kan het afrondende ge
tal pas NU worden bereikt.
Enkele sprekende cijfers illustre
ren de gang van zaken na 1960. In
1960 bedroeg het geboorte-over
schot 390. Er vertrokken echter 70
personen meer dan zich in Veenen-
Veenendaals oudste inwoner, de heer
Cornelis Verhoef, is 97 jaar.
Welke rol de industrieplaats Veenen
daal als opvangcentrum zal gaan spe
len, ligt in de toekomst verborgen.
Stedebouwkundigen en economen hou
den met een vergaande ontwikkeling
rekening. Voor Veenendaal wordt aan
genomen dat het bevolkingscijfer in
het jaar 1980 verdubbeld zal zijn.
De vrij geringe oppervlakte van de
gemeente Veenendaal noopte tot in
voering van hoogbouwsystemen. Wil
men de geplande 50.000 inwoners kun
nen huisvesten dan zal ook in de toe
komst veel hoogbouw noodzakelijk zijn.
Hoe slechter de grond is hoe noodzake
lijker de hoogbouw, want de aanleg
van wegen vraagt steeds meer gelden.
De 10.000ste, Cor
nelis Hensen (28
jaar) is een en
thousiast motor
rijder.
daal vestigden. In 1961 was het ge
boorte-overschot 378. Wederom een
groter aantal vertrekkenden dan
inkomenden, n.l. 125.
Merkwaardigerwijs bedroeg het ge
boorte-overschot in 1962 weer precies
390, terwijl er nu een vestigingsover
schot van 130 bestond.
Zo zag een tekenaar
Veenendaal in het jaar
1740.
wijzen reeds in de richting die het
grotere Veenendaal zal inslaan.
Een weg met moderne richtlijnen
geplaveid; een weg ook naar een gro
te toekomst waarin het industriële en
zakenaccent zal worden opgevoerd naar
allures, die men in middelgrote steden
kan aantreffen
De 15.000ste, Net
tie van Wijk (12
jaar) heeft al ge
ruime tijd een en
kel in het gips.
HET VERHEUGENDE FEIT DAT DE 25.000 STË INWONER VAN VEENENDAAL
IN DE REGISTERS VAN DE BURGERLIJKE STAND WORDT INGESCHREVEN
DOET ONWILLEKEURIG DE GEDACHTEN TERUGGAAN NAAR HET ONTSTAAN
VAN HET DORP IN DE VENEN. ARCHIEFSTUKKEN ONTBREKEN OM EEN
ANTWOORD TE KUNNEN GEVEN OP DE VRAAG WANNEER EN WAAR DE
EERSTE BEWONERS ZICH VESTIGDEN. REEDS IN 1429 WERD IN DE VENEN
TURFGEBAGGERD, HETGEEN NIET OP WONEN IN DE ONHERBERGZAME
WOESTE VEENMOERASSEN HOEFT TE WIJZEN. DE EERSTE VEENGRA-
VERS KWAMEN ONGETWIJFELD UIT RHENEN EN ACHTERBERG.
Zonderen we de plaatsen uit waar
vuurstenen voorwerpen en scherven van
Germaans en Frankisch aardewerk ge
vonden zijn dat is op en bij de zand-
ruggen die van de Veluwe af het Veen
binnendringen dan zijn Prattenburg en
het Grote Veenlo aan het begin van de
Munnikenweg, nu de Vendel geheten, de
oudste woonplekken. In 1502 reeds woon
de op Prattenburg een zekere Ludolff
Quynt Claiszoon, een man van 70 80
jaar. Van kindsbeen af had hij er ge
woond. Hij hoedde de schapen, wat op
de aanwezigheid van heidevelden wijst.
Zijn ouders hadden hem verteld dat een
zekere Rey op het Grote Veenlo woonde,
die zeven zonen had. Het huis werd ech
ter in een oorlog door de Geldersen ver
woest.
Tussen 1400 en 1500 woonden derhalve
al mensen op Prattenburg en het Grote
Veenlo.
Gewoonlijk stelt men het ontstaan van
Veenendaal op 1549, hetgeen maar een be
nadering is. Uit 1546 zijn berichten bekend
over een grote brand in de venen en
heidevelden, die klaarblijkelijk al hier en
daar bewoond werden. De woningen wa
ren niet meer dan hutten zonder staand
vierkant gebint, met wanden van riet en
een strodak. De bakhuisjes misten vaak
een stenen schoorsteen en een hard dak.
Stadhouder Maximiliaan van Bourgon-
S
I
N
D
S
1930
Makelaars- en Assurantiekantoor
Kanaalweg 2 - Veenendaal
Telef. 08385-2918, na 6 uur 3325
Alle verzekeringen
Financieringen
Hypotheken
Koop en verkoop
van onroerend goed
Taxaties
dië gelastte dan ook in 1554 de hutten,
huizen en bakhuizen af te breken en te
herbouwen van minder brandgevaarlijke
materialen. De wanden moesten van steen
zijn of van met leem beklede takken. De
bakhuizen moesten harde daken hebben.
Het jaar 1554 kan het jaar van de af
braak van het jonge dorp en van de
herbouw ervan genoemd worden.
Voorheen schamele hutten, thans de
hoge woondozen van de flats, burchten
vol mensenbij wie zich dezer dagen
de 25.000 ste zal voegen.
D. Philips
De Valleiriks werd ook deze week
niet opgespoord na te z(jn uitgege
ven bU
Levensmiddelenbedrjjf
A. G. v. d. Haar, Munnikenweg
Veenendaal
Het wordt toch blijkbaar een moei
lijke opgave de riks te vinden. Toch
is het de moeite waard uit te kij
ken want de nieuwe riks met het
nummer
is f 25,waard en dat bedrag wordt
u onmiddellijk uitgekeerd als U
zorgt de riks voor donderdag 12 uur
a.s. op ons kantoor in te leveren
3UN6WANS
PRISMA tS
PONTIHC 2
OMEGA l-v\
voor betere uurwerken
H0QFD5TP 91 VEENENDAAL
De ijsclub Rhenen is door een
laffe inbraak benadeeld voor een
bedrag van ruim f 1000,Toen
Woensdagavond werd in een over
volle Ned. Herv. Kerk de herdenkings
dienst gehouden n.a.v. het 40-jarig ju
bileum van de plaatselijke predikant
ds. C. van Viegen. De predikant was
dankbaar dat hij gedurende 40 jaren
het Woord Gods heeft mogen verkon
digen, 35 jaar en negen maanden in
Achterberg en 4 jaar en drie maanden
te Overberg.
Ik ben met blijdschap en dankbaar
heid jegens God vervuld aldus de pre
dikant. Ds. van Viegen koos als tekst
voor deze bijzondere avond Psalm 71
vers 17 en 18: „O God, Gij hebt mij
onderwezen van mijn jeugd aan, tot nu
toe verkondig ik Uw wonderen, wil mij
dan ook tot mijn ouderdom en grijs
heid niet verlaten."
Van mijn jeugd af, toen ik nog op
de knapenvereniging in Eist was, voel
de ik mij aangetrokken om Gods naam
en wonderen te verkondigen. Van gro
te betekenis was mijn opleiding in
'Heemstede en.later op Valkenheide.
Gemakkelijk is onze taak niet. De won
deren Gods verkondigen is niet een
voudig want de mensen geloven niet
in wonderen. Verklaren kunnen we de
wonderen ook niet, alleen met een ge
lovig hart aanvaarden. Daarom ben ik
dankbaar dat ik geloof in het wonder
dat God mij 40 jaar gaf om Zijn Woord
uit te dragen, aldus ds. Van Viegen.
Namens de classis werd ds. Van Vie
gen toegesproken door ds. A. Stekelen
burg uit Eist. Spreker dankte zijn col
lega en was verheugd dat ds. Van Vie
gen hem meerdere malen teerkost op
de weg had meegegeven. Ds. Over-
gaauw uit Leersum sprak namens de
Ring Rhenen. Wij zaaien wel, maar met
de oogst ploegen wij vaak op de rotsen,
aldus ds. Overgaauw.
De heer Thiel uit Amerongen sprak
als president kerkvoogd en vond dit
een blij moment. Hij was dankbaar voor
de ijver en de liefde voor de mede
mens, die ds. Van Viegen steeds be
toonde. De heer Thiel bood ds. Van
Viegen een enveloppe met inhoud aan.
De burgemeester van Amerongen,
Jhr. v. d. Bosch, sprekende namens de
plaatselijke Overheid was de dominee
dankbaar voor de prettige samenwer
king.
Als laatste sprak ouderling Van Dijk
namens de Hervormde gemeente van
Overberg. In de ruim vier jaren dat
U onder ons verkeerde is er een hech
te band gegroeid tussen de gemeente
en U aldus de heer Van Dijk. Ook me
vrouw Van Viegen werd dank gebracht
omdat de pastoriedeur altijd openstond.
De heer Van Dijk verzocht de ge
meente haar jubilerende leraar toe te
zingen de twee verzen uit Psalm 121.
Zichtbaar ontroerd dankte ds. Van
Viegen alle sprekers. Na afloop van de
dienst maakten zeer velen gebruik van
de gelegenheid ds. Van Viegen per
soonlijk te feliciteren. Aan de uitgang
werd een collecte gehouden voor een
jubileumgeschenk aan de predikant.
zondagochtend de trainingsploeg
op het ijs kwam, waaronder de
kernploegleden Ab van Manen en
Piet Kievit, bleek de tent op het
ijs te zijn ontdaan van het forse
hangslot en werd niet alleen de
geluidsversterker vermist, maar
ook de pick-up, talrijke platen en
een haspel met vele lengten mari
nekabel voor de verlichting.
Het ijsclubbestuur heeft onmiddellijk
aangifte gedaan bij de rijkspolitie, doch
tot nu toe ontbreekt van de daders elk
spoor. Het onderzoek wordt naarstig voort
gezet. Bij het bekend worden van dit
nieuws hebben vele ingezetenen en be
stuurders en leden van zusterverenigingen
in Rhenen hun groot misnoegen uitgespro
ken over deze inbraak met diefstal.
Hopènlijk slaagt de recherche erin de
daders op het spoor te komen. Enkele in
gezetenen hebben de penningmeester van
de ijsclub al bedragen toegezegd om in
het verlies tegemoet te komen.
Sympatiserenden die de gedupeerde ver
eniging in de schade wensen te steunen
kunnen hun gelden overschrijven op de
rekening van de IJsclub Rhenen bij de
Rotterdamse Bank te Rhenen.
Verloren: poremonnaie met inh., o.a.
cheque op naam ten bedrage van ong.
f 176,—; Portemonnaie met inhoud van
ongeveer f 120,
dat binnenkort in Veenendaals Hoofd
straat een Was-O-nette zal worden
geopend?
dat dit feit van belang is voor vele
werkende vrouwen?
dat je maar een geldstuk in de auto
maat werpt en de was er kant en
klaar uitkomt?
dat je er op een gerieflijke manier
kunt wachten?
VEENENDAAL
Zaterdag 11 jan. 7.30 uur Dans
avond van Jeugdgroep „Jonge
Strijd" in N.V.V. gebouw o.l.v.
The Blue Sharks. Muzikale
quiz.
Zondag 12 jan. Jeugdappel in Pe-
trakerk. Spreker Ds. W. Bos uit
Zaandam. Aanvang 8 uur.
Maandag 13 jan. n.m. 8 uur Eerste
les Veilig Verkeerscursus in W.
v. d. Westeringhschool a. d. Pr.
Bernhardlaan.
ACHTERBERG
Zaterdag 11 jan. n.m. 7.30 uur. To
neelavond gymnastiekver. „Ex
celsior" in Buurtschapshuis.
SCHERPENZEEL
Vrijdag 10 jan. n.m. 7 uur Klaver
jas en schutjasavond in Hotel
„Boszicht" t.b.v. uitgaanskas
bejaarden.
PP
Honderd jongens en meisjes uit ons verspreidingsgebied kunnen
het concert van het U.S.O., dat a.s. dinsdagavond 21 ja
nuari wordt gegeven in het Verenigingsgebouw aan de Eiken
laan, bijwonen voor een kwartje. De normale toegangsprijs be
draagt f 1,50, maar ook door de loffelijke medewerking van het
plaatselijke comité U.S.O.-concerten is het mogelijk geworden,
dat ons blad 100 plaatsbewijzen ter beschikking kan stellen aan
jongelui in de leeftijd van 18 jaar en jonger voor f 0,25.
Het verkrijgbaarstellen van toegangsbewijzen tegen deze wel zeer sterk
gereduceerde prijzen hebben wij in samenwerking met het comité ge
daan, omdat wij meenden, dat veel teenagers best eens zo'n concert zouden
willen „proberen", maar opzien tegen de entree-prijs. Om elkaar goed te
verstaan, de normale toegangsprijs ligt zeker niet hoog, eerder laag. En ook
een teenager, die van klassieke muziek houdt, zal grif een daalder voor een
goed concert neertellen.
Maar daarnaast zijn er waarschijnlijk zoveel meisjes en
jongens, die graag eens bij wijze van proef een concert
zouden willen bijwonen, maar die er beslist niet één gulden
vijftig voor kunnen of willen betalen.
Een ander voordeel is, dat men meer leeftijdgenoten onder het publiek ziet.
Sommige teenagers vinden het verschrikkelijk om zo „verloren" tussen oude-
de toehoorders te zitten. Juist omdat het ou
dere publiek doorgaans sterk in de meerder
heid is vinden jonge mensen een concert te
gewichtig. En dat is het juist helemaal niet;
het is een avond van ontspanning, waar ook
teenagers naar hartelust van mogen en kun
nen genieten. En: musici zien graag veel
jonge mensen in de zaal.
Bij de verkoop van de kaarten gaan we uit
van het systeem „wie het eerst komt, het
eerst maalt". Iedere Veenendaalse jongen of
meisje, niet ouder dan 18 jaar, komt in aan
merking. Zowel degenen, die werken als de scholieren. Per persoon kan men
twee kaarten krijgen. De kaarten mogen beslist niet worden doorgegeven
aan ouderen; zij zijn voorzien van een speciaal stempel van ons blad en
ouderen die met een dergelijke kaart aan de controle komen moeten het ve-
Het Utrechts Stedelijk Orkest
concerteert dinsdag 21 Januari
in volledige bezetting. Dirigent
is Paul Hupperts; vioolsolist
Jan Bleumers.
Op het programma staan wer
ken van Beethoven, Dvorak en
Bruckner.
schil tot f 1,50 bijbetalen.
VERKOOP VAN TOEGANGSBEWIJZEN MAANDAGAVOND
13 JANUARI A.S. VAN 7 - 8 UUR OP HET KANTOOR VAN
„DE VALLEI" PARALLELWEG 10.
