Woningnood dreef (jong) echtpaar Spies
naar Zuid-Afrika
TTLeJls
optiek
Purol hpuddt huid
Boeken Gids
Na 8 verhuizingen nu op plaats van bestemming
ARAM
ARAM
KRUISWOORDPUZZEL
r
G
Snuif en wrijf
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG II JANUARI 1964
Nr. 3
NIET OVER ROZEN
Voet aan wal
Appelkoorts
Conversatie
Weer ander werk
„Verkoopsman"
Schoolstraffen
Natuurschoon
H00FDSTR.54 TEL:3184
NAAST DE APOTHEEK
VEENENDAAL
DE
GROTE
OPSTAND
Braaivlees
„De Grebbe"
Groeten
Zaterdagmiddag
VCV Olympia (heren)
.smetteloos zuiver
Boerderij branden okt. 1963
KATOENEN SKI KLEDING '63-'64
A. M. de Jong
„Frank van Wezels
roemruchte jaren"
Belcampo :i
„Luchtspiegelingen"
INLEIDING
Zoals eind vorig jaar reeds
werd aangekondigd is ons
blad voornemens een serie te
beginnen waarin de uit onze
streek afkomstige emigran
ten hun belevenissen weer
geven.
Wij ontvingen bereids een
aantal brieven van geëmi
greerde streekgenoten en
hierbij gaat dan met een
brief uit Zuid-Afrika de
artikelenreeks van start.
Voor verdere reacties en
adressen van geëmigreerden
uit uw familiekring houdt
onze redaktie zich gaarne
aanbevolen.
noemd. De heer Spies heeft een
Rhenen komt en het huis onder
best tevreden.
Mevr. Spies schrijft in haar brief het vol
gende:
Ons pad liep aanvankelijk niet over ro
zen. Pas getrouwd, hadden wij de beschik
king over 1 kamer aan de Larikslaan 32
in Veenendaal. Mijn man vertrok in 1948
naar Indonesië, maar tevoren vierden wij
onze bruiloft. Op 26 juli van dat jaar
trouwden wij en op 5 aug. vertrok mijn
man met de „Sibajak" naar Indonesië. Bij
zijn terugkomst in 1950 kon hij direct weer
aan de slag bij de Frisia-wolfabriek, waar
hij voordien ook werkte. Hij wilde echter
het vak van machine-bankwerker gaan
uitoefenen en ging daarvoor leren op de
Rijkswerkplaats in Utrecht. In 1951 werd
onze eerste dochter (Corita Regina) gebo
ren en intussen verkeerden wij nog steeds
in die ene kamer. Er bleken geen vooruit
zichten op een betere woning te bestaan
en toen rijpte bij mijn man het idee om
met de verworven kennis in het bank
werkersvak te gaan emigreren en in een
ver, vreemd land een goede toekomst op
te bouwen. Het duurde echter twee jaar
voor wij de stroom van formaliteiten wa
ren doorgeworsteld. Er was een paspoort
nodig, een medisch keuringsrapport, een
permit van de Z.-Afrikaanse regering en
passagebiljetten wat neerkwam op een
bedrag van f 800,want voor de U/2
jarige Corita moest ook al een gedeelte
worden betaald.
We moesten al onze meubels verkopen
om het reisgeld bij elkaar te krijgen. Toen
nog de inentingen tegen de pokken enz.
enz.
Mijn man was verder gaan leren op de
Rijkswerkplaats voor gereedschapsmaker
en daar was hij bijna mee klaar toen we
op 14 april aan boord van het s.s. Zuider
kruis stapten. Mijn man kreeg in Utrecht
f 36,per week en f 2,64 kinderbijslag
zodat we wel wisten hoe we met weinig
geld rond konden komen.
Vlak voor onze bootreis hadden we nog
pech. Mijn man kreeg last van de blinde
darm en moest in het ziekenhuis geope
reerd worden. Alles verliep gelukkig
voorspoedig.
Na een voorspoedige bootreis kwamen
we op 1 mei in Kaapstad aan.
Vandaar heeft iemand ons naar Paarl ge
reden, waar mijn man werk kon krij
gen en een kamer om ons de eerste tijd
te redden. Je moest in Holland een werk
geversverklaring tonen als je emigreerde.
Maar op het bewuste werk zeiden ze:
Ag, jammer meneer, ons het nou niet so
baie werk te doen nie, sal meneer nie
asseblief later een draai kom maak nie,
dis nou so stil met die besigheid".
Vanuit het verre Zuid-Afrika ontvingen wij een zeer uitvoerige brief van mevrouw Spies, die in 1953
met haar man naar zuidelijker streken emigreerde. Via een lange weg, vol verborgen voetangels en
klemmen, kwam deze Hollandse familie nu op het punt dat zij haar uiteindelijke bestemming heeft ge-
mooie betrekking als „verkoopsman", hun huis in Parow „De Grebbe" gedoopt omdat de heer Spies uit
aan een berg ligt is zonnig en ruim. Kortom, er zijn weinig wensen en verlangens meer over en men is
dokter kwam (dat moet je zelf betalen
want een ziekenfonds is er alleen op vrij
willige basis) heeft hij me niet een penny
laten betalen.
De behuizing bestond nog steeds uit één
kamertje; de emigratiekisten waren ver
anderd in een klerenkast en provisieberg
plaats. Dan hadden we een slaapbank,
waar we overdag met de borden op schoot
zaten te eten. De kleine meid sliep op een
gekregen matras op de grond. De huur
de verhuizing alleen opknappen want juist
in die tijd kwam onze tweede dochter
(Berendina) ook Afrika bekijken. Dat was
op 21 januari 1957.
Het was prachtig boven op de berg,
maar als mijn man met de car naar zijn
werk was moest ik op en af, op en af lo
pen voor boodschappen en het was een
hele klim, dat verzeker ik U. In die tijd
kochten we onze ijskast. Dat is broodnodig
want alles bederft hier. Melk en vlees
ondeugend zijn krijgen ze met de rottang.
dat is een stuk hout dat smal bijloopt.
Eerst vindt je dat vreselijk, maar ze doen
het alleen als het echt nodig is. Corita
heeft, geloof ik, nog nooit met de rottang
gehad. Dan heeft elke school een vast
uniform wat de kinderen moeten dragen.
Ze gaan hier 's morgens naar school van
kwart voor acht tot kwart over een.
's Middags is er geen school meer zoals
in Holland. Dan is er voor de En-
Het gezin Spies in de
tuin van hun woning
te Parow, waarin
zelfs bananen en si
naasappelbomen ge
plant zijn. De jong
ste dochter was op
het moment juist af
wezig. In de inzet
zien we Dina toch
bij haar ouders en
zus geplaatst.
was niet zo hoog maar f 20,per maand,
water en electriciteit vrij.
Maar het was een groot huis en we
moesten met 28 mensen, één W.C. en één
bad delen. Na het verblijf in dat kamer
tje kregen we later twee kamers met
wasbak in hetzelfde huis, dus een stapje
naar voren in de goede richting. We wa
ren toendertijd ook bezig wat meubeltjes
te kopen want toen we hier aankwamen
hadden we 3 borden, 3 vorken, 3 lepels,
onze kleren en het beddegoed, dus we
moesten geheel op nieuw beginnen.
Je kunt hier echter alles op afbetaling
kopen. Eerst sta je daar wel wat afkeu
rend tegenover, maar later ga je met de
stroom mee.
Na deze 2 kamers vertrokken we naar
een moderner huis voor f 24,per maand,
maar dat moesten we delen met andere
Hier de bungalow „De Grebbe" waar
in de familie Spies thans woont. Op
de voorgrond de grote verkeersweg, op
de achtergrond „De Tijgerberg".
Gelukkig had mijn man spoedig werk
bij een andere firma, maar het begin was
erg moeilijk. Eerst 14 dagen bij een firma
voor 13 pond in de week toen weer 14 da
gen ergens anders met hetzelfde loon.
Vandaar trok mijn man naar een jamfa-
briek, waar hij maar 8 pond verdiende,
maar hij kreeg na een jaar opslag en
steeg weer tot 9 pond. Dat was natuur
lijk een klein loontje als je hoorde wat
anderen verdienden, maar toen kwam ein
delijk onze dag.
Bij de bouw van de Wemmershoekdam
in Franehoek konden ze mijn man best
gebruiken en zo kreeg hij in de dagdienst
14 pond, maar in de nachtdienst 21 pond.
Toen we pas in Zuid-Afrika waren heb
ik nog de appelkoorts gehad en toen de
mensen. Het huis werd echter na drie
maanden al verkocht omdat de eigenaar
in zijn huisje wou wonen. Met geen mo
gelijkheid konden we toen zo snel een
huis krijgen in Paarl en omgeving.
Trouwens na al die ervaringen wilden
we dat ook niet zo graag. We hebben
wel leuke ervaringen ook gehad. Eerst
samenwoning met een Engelsman en een
Afrikaanse vrouw en later met een Schot
se familie. Ze spraken geen Afrikaans.
Nou, U begrijpt hoe leuk dat was als wij
twee vrouwen alleen waren in dat huis,
want ik kon geen woord Engels spreken
of verstaan.
Nu gaat het gelukkig goed met de con
versatie. Mijn man spreekt zelfs al heel
vlot Engels. Maar goed en wel, we huur
den een flat in Wellington voor 16,per
maand. Dat ging ook drie maanden goed,
maar een flat is niet je ware als je een
kind hebt. Dus weer verhuizen. We trok
ken naar een huis boven op de Paarlberg,
een benedenverdieping. Mijn man moest
moet je weggooien als je wat overhoudt
vanwege de warmte.
We gingen de berg weer af en kregen
weer een ander huis. Maar toen we het bij
daglicht zagen leek het wel zo donker
als een graf. In een kamer was zelfs he
lemaal geen raam. In het gehele huis
kleine raampjes. We keken al direct weer
uit voor onze zoveelste woning.
We hadden het geluk van de School
raad een huisje te kunnen huren voor
slechts 4 pond per maand. Na ongeveer
l'/s jaar moesten we ook daar weer uit
want de schoolraad had besloten de huis-
jes( het waren er drie) af te breken en er
sportgronden van te maken. Elke school
heeft hier namelijk zijn eigen sportgron
den.
Enfin, weer hadden we geluk en kre
gen we een woninkje voor 7 pond. Intus
sen was mijn man natuurlijk allang weg
bij die dam, want die was klaar en dus
moest hij naar wat anders omkijken. Dat
ging toen vrij vlot, want het was tijdens
Kerst en dan is er volop werk. Maar mijn
man was niet gauw tevreden en sollici
teerde weer op wat anders.
Hij kwam eindelijk bij Contactor te
recht en had het daar prima naar zijn zin.
Het was daar ook netjes en modern. Maar
ongelukkig genoeg werd de zaak geboy
cot en moest er personeelsinkrimping
volgen. Mijn man kreeg een goed getuig
schrift en zijn huidige baas zorgde voor
en nieuwe betrekking maar dat was in
'jabemi ergens bij Kaapstad. Toen
moest hij met de trein naar zijn werk,
want met de car zou het te duur worden.
Voor mij was het wel gerieflijk, want
nu kon ik de car wel eens eventjes ne
men voor boodschappen doen.
Op 14 febr. 1959 kreeg ik mijn rijbewijs.
Maar het treinreizen beviel mijn man niet
meer zo erg en we gingen eens neuzen
of we daar niet konden gaan wonen. We
kregen inderdaad een huisje in Good
wood. We kochten inmiddels een andere
car, een volkswagen voor 657 pond. Maar
veel geluk hebben we daar niet mee ge
had, dan was dit verkeerd en dan dat.
Ineens kreeg mijn man een baan aan
geboden als verkoper van huishoude
lijke artikelen (zoals ijskasten, radio's,
fornuizen, meubels enz.) Een vast salaris,
benzine vrij en commissie. Dat moest ik
maar eens wagen zei Barend en vandaag
is hij nog altijd „verkoopsman" en zou
niet anders meer willen. We zijn nu ge
vestigd, want in oktober 1962 kochten we
een huis, want al dat huren kostte ook
veel en hij had nu een job waar hij voor
leefde. De V.W. hebben we intussen ook
weer verkocht en een Studebaker 1957
aangeschaft.
We hebben dus nu ons 8ste huis, de 7de
car en mijn man de 9de baan.
De kinderen zitten nu op school, Dina
in Sub A. en Corita in Standaard 4. Je
hebt hier 12 leerjaren. Als de kinderen
gels en Afrikaans sprekende kin
deren een aparte klas. Ze vragen of het
kind in de Engelse of de Afrikaanse klas
moet als het wordt ingeschreven.
De Afrikaners zijn vreselijk gul en gast
vrij voor ons. Het eerste wat ze vragen
als ze je voor de eerste keer zien is: Houd
U van ons land? Nou en het is een prach
tig land. De bergen zijn mooi, de wegen
worden nu ook praktisch aangelegd en
dan het heerlijke klimaat, gewoon fantas
tisch. Je komt hiei* mensen tegen uit
allerlei naties, wat erg interessant is. Er
zijn Italianen, Duitsers, Engelsen, Grieken,
Noren, Zweden, Polen, Fransen en noem
maar op.
Uw verkoudheid van neus.
keel of borat
Dan zie je een heleboel mensen op blo
te voeten lopen, kinderen maar ook gro
ten, vooral 's zomers.
En overal zitten de jalouzieën hier voor
de ramen. Ook ik had dat gedaan, maar
nu hebben we er echt Hollandse gordijn
tjes voor hangen. Om nog even op de
school terug te komen. In de Afrikaanse
klas leren ze natuurlijk ook Engels en
omgekeerd Afrikaans.
In de bioscoop is de taal ook Engels,
XtCktNFONPSUVËRATÏCÏËRl
maar geen onderschriften zoals in Hol
land.
Een enkele keer draait er een Afrikaan
se film tussendoor.
Wat het eten betreft, je hebt hier nog
het beroemde „braaivlees". Je maakt
een vuurtje van hout en als de kooltjes
smeulen komt het vlees (van een var
ken of schaap) erop, wat tevoren op
een soort rooster gepakt is. Dan lekker
bruinbakken aan twee kanten en je
hebt een heerlijke portie „braaivlees".
Ook braaiworst wordt hier veel ge
geten. Op visite wordt je een schaal
met versnaperingen voorgezet en je
kunt maar nemen, zoveel als je wilt.
Het is hier ook de gewoonte, als een
vrouw binnenkomt met een „schenk
bord", dan staat een man uit het gezel
schap op en neemt het blad over waar
na hij de gasten ook bedient. Natuur
lijk is er hier ook een echte Hollandse
Club, waar je allerlei spelen kunt doen
en ook dansen enz. Mijn man is aan
voerder van het 3e elftal van de Hol
landse voetbalclub en bovendien nog
lid van het bestuur.
We zijn hier nog niet veel op reis
geweest. We gingen wel naar Soldanka-
baai, een vissersplaats en Oudshoorn,
bekend om zijn grotten. In Oudshoorn
bezochten wij de struisvogelboerderij
„High Gate" en zagen hoe deze vogels
broedden en hoe er verschillende snuf
jes van struisvogelveren worden ge
maakt. Ik heb ook nog op de rug van
een struisvogel gezeten, maar de jong
ste van ons vond dat griezelig. Ze staan
dan opgesteld met een houten driehoek
over hun kop zodat ze niet zullen
schrikken.
De Kangogrotten waren ook prach
tig. Als je op weg erheen in de auto zit
en je kijkt naar beneden zie je de af
grond beneden je. Brrr
Wij wonen nu dus in ons huis „De
Grebbe". We vonden „De Grebbe" zo'n
toepasselijke naam voor het huis, om
dat het ook aan de voet van een berg
(De Tijgerberg) ligt. Bovendien heeft
mijn man in zijn jonge jaren bij de
Grebbeberg gewoond. Van binnen is
het huis ook zeer geriefelijk. Het be
staat uit: drie slaapkamei-s, keuken,
zitkamer, eetkamer, badkamer met bad
en apart douchehokje, W.C., garage en
een bediendenkamer.
Verder is er een groot stuk grond
aan verbonden. Aan de zijkant staan
nu reeds 21 vruchtbomen w.o. kwepers,
bananen, granaten, sinaasappelen, man
darijnen, vijgen, perziken, pruimen enz.
Dan komt er volgend jaar een druiven-
prieeltje aan de zijkant van de garage,
de druivenstokken staan nu al in het
blad.
Verder heb ik als huisvrouw alle
gerief, van een stofzuiger tot een vloer-
wrijver, ik weet echt niet hoe ze dat
noemen in Holland, hier heet dat een
polieker.
O ja, ik wil de mensen die eventu
eel naar Zuid-Afrika willen gaan wel
aanraden hun paraplu mee te nemen
want het kan hier geducht regenen.
Ook warme kleren zijn geen overbodige
luxe want soms is het echt koud.
Intussen zitten we hier in „De Greb
be" aan een grote verkeersweg en dat
is gezellig. Ze rijden soms wel eens
harder dan de voorgeschreven 35 mijl
per uur, maar dat neemt niet weg dat
ik het op het moment gezellig vindt
naar het verkeer te kijken.
Nu, ik heb zo'n 4'/s uur over deze
brief gedaan zo besluit mevi\ Spies,
maar er is ook zoveel te vertellen over
het prachtige Afrika.
Mevrouw Spies brengt tot slot haar
hartelijke groeten over aan familie,
vrienden en kennissen in Holland en
eindigt haar uitvoerige, maar niette
min boeiende brief, met een groet aan
al onze lezers.
26 Na de dreigende woorden van Crithon valt er
even een stilte en hiervan maakt Aram, zich uit het
raam buigend, haastig gebruik. „Doe als Crithon be
veelt burgers," roept hij luid, „leg de wapens neer, gij
kunt tegen deze overmacht niets uitrichten! Ik zal
persoonlijk naar Napels gaan om uw zaak bij de ko
ning te bepleiten!!" Maar voor hij verder kan spre
ken, wordt Aram ruw door Cesare de smid, van het
venster weggedrongen. „Luister niet naar hem!!" bul
dert Cesare naar omlaag, „hij is een edelman!! Als
we ons overgeven, hangen we straks allemaal aan de
bomen!! Weg met de adel!! Sla toe, velt ze neer!!" Er
gaat een dreigend gemompel op onder de burgers.
„Dood aan Crithon" roept dan opeens een schelle stem.
„Valt aan!!" dondert Crithon tot zijn mannen en met
getrokken zwaard storm hij, gevolgd door zijn ruiterij,
in op de omhoog geheven zeisen en hooivorken der
burgers(Wordt vervolgd)
OPGAVE NR. 56
HORIZONTAAL: 1 lekkernij,
5 halsjuk van trekdieren, 9
zangwijs, 11 jaar (Lat.), 12
lengtemaat (afk), 14 drinkbe
ker op hoge voet, 16 plaats v.
duiven, 17 voorzetsel, 19 soort
van kraai, 21 bekende afkor
ting, 22 zijtak Fulda, 24 vogel,
26 een der middelste Cycla-
den, 28 stad in Frankrijk, 30
bekend kruisbloemig planten
geslacht, 32 snede, 33 adellijke
titel in Engeland (afk.), 35 na
tuurlijk waterbekken, 37
voegwoord, 38 telwoord (D.),
40 teken, 42 stapelmeter (afk.),
44 voedsel, 46 part, 48 ontgon
nen land, 49 deel van een
schrijfmachine.
VERTIKAAL: 1 draaiende
kap boven op een schoorsteen,
2 foei, 3 vaartuig, 4 spleet,
5 uitroep, 6 voorvoegsel, 7 bijrivier van de Tiber, 8 fijnkorrelige, grijsachtige
poreuze zandsteen, 10 overal, 13 manier van klederdracht, 15 maal, 18 zuivel-
produkt, 20 jongensnaam, 22 lid van de voormalige Raad van Indië, 23 vet der
melk, 25 zonder (Lat.), 27 soort gebakje, 29 redelijk schepsel, 31 verdriet, 34
hetzelfde, 36 grassoort, 39 land in Europa (afk.), 41 nieuw (Gr.), 43 bedekt bloei
ende plant, 45 scheik. element (afk.), 47 lidwoord (Fr.).
De competitiewedstrijd, welke het
eerste herenteam van VC Veenendaal
zaterdagmiddag in de zaal van het
Lyceum tegen Olympia 2 uit Zeist
moet spelen, moet als een niet al te
zware opgave gezien worden.
VCV is momenteel de trotse lijstaan
voerder van de le klas, hetgeen geens
zins wil zeggen dat de wedstrijd tegen
de Zeistenaren onderschat dient te
worden. Olympia 2 is een zeer fanatiek
spelende ploeg en pleegt een spelletje
aan de dag te leggen, waarop vaak zeer
moeilijk antwoord is te geven. Een ge
renommeerde ploeg als Forti, al ja
renlang een concurrent van VCV, moest
dit enige tijd geleden aan den lijve on
dervinden en liefst in eigen huis de
halve winst aan Olympia afstaan.
VCV is dus ruimschoots gewaar
schuwd en dient vanaf het eerste fluit
signaal de zaken energiek en verstan
dig als altijd aan te pakken. Een vol
uit spelend VCV zal Olympia geen
kans geven hun systeemloze spel toe
te kunnen passen. Een overwinning
ligt zeker in de lijn der verwachtingen.
De hoofdinspecteur voor het Brand
weerwezen van het ministerie van Bin
nenlandse Zaken deelt mede, dat in de
maand oktober 1963 negenentwintig
boerderij branden zijn voorgekomen,
waarbij de boerderij vernield of zwaar
beschadigd werd.
Vier van deze branden kwamen voor
in Groningen, vijf in Friesland, vijf in
Drenthe, twee in Overijssel, drie in Gel
derland, één in Utrecht, één in Noord-
Holland, twee in Zuid Holland, één in
Zeeland, drie in Noord Brabant en twee
in Limburg.
Eén van deze branden werd veroor
zaakt door broei van haver, drie door
hooibroei, één door een verwarmings
lamp, vijf door spelen met vuur, twee
door soldeerwerkzaamheden, één door
lasvonken, één door een lek in een bu-
taangasfles, één door aardsluiting en 14
door onbekende oorzaak.
Bij deze branden kwamen om 13
koeien, 8 stuks jongvee (pinken, vaar
zen), 7 kalveren, 10 mestvarkens, 15
biggen, 301 kippen en 3.600 kuikens.
De directe schade wordt geraamd op
2.379.130,—.
Dit vlot gedessineerde poplin damesjack heeft een effen zwarte voering. Het is
aan één kant draagbaar en het heeft een tricot boord en manchetten. De zakken
van dit jack hebben een rits. (Model Sturka). Hij loopt in een gevoerd, dubbel
poplin jack. Het jack heeft knopen aan de manchetten en een koord door de
boord. (Model Hazewind).
Dit is de Herdenkingspost
zegel, die met ingang van
9 jan. a.s. uitgegeven wordt
n.a.v. het 50-jarig bestaan
van de Staten Generaal.
De Ridderzaal te 's-Gra-
venhage wordt op de zegel
afgebeeld in een groengele
kleui'combinatie.
Voor frankering - in de
waarde van 12 cent - blijft
deze herdenkingszegel gel
dig tot 31 dec. 1965.
Bij de uitgeverij Querido verscheen
onlangs de negentiende druk van
De Jong's „Frank van Wezels
roemruchte jaren", een militaire
roman die aangevuld* is met „noti
ties van een landstormman".
A. M. de Jong heeft een zeer om
vangrijk oeuvre op zijn naam staan,
dat niet alleen ongelijk van waarde,
maar ook zeer ongelijksoortig is.
De meeste bekendheid heeft hij
wel gekregen door zijn Merijntje
Gijzens jeugd, terecht naar het oor
deel van velen.
Dat hij Nederlands meest gelezen
schrijver is, is niet verwonderlijk:
zijn meeste boeken zijn eenvoudig,
ontbloot van enige diepzinnigheid
en toch boeiend geschreven. Zo ook
Frank van Wezels roemruchte ja
ren. Hij beschrijft hierin de be
levenissen van een onderwijzer, die
in de mobilisatie tijdens de eerste
wereldoorlog onder de wapenen
wordt geroepen. U kunt lachen om
de leuke situaties, die ontstaan wan
neer mannen uit alle lagen van de
bevolking bij elkaar gezet worden
en plotseling allemaal gelijk-soldaat
zijn. De hoofdpersoon, Frank van
Wezel( lees: A. M. de Jong) schrijft
zijn belevenissen uit kazerne- en
veldleger in een dagboek (notities
van een landstormman) en stuurt
dit op naar een krant. Dit veroor
zaakt nogal wat moeilijkheden en
brengt hem zelfs voor de krijgsraad
Ook hekelt hij terecht de burocratie
in het leger en hij doet dat op
zo'n smakelijke wijze in het onver
valst kazernejargon van '14-T8, dat
U, hoewel dit plat Nederlands is,
er smakelijk om kunt lachen. Jam
mer is het echter dat De Jong de
gewone soldaat van alle kanten
belicht, terwijl hij de hoge leger
leiding haast alleen maar laat zien
als bullebakken en humeurige men
sen. Dit is mijns inziens sociaal niet
juist in deze sociale tendensroman.
De notities van een landstormman
verschenen tussen 1914 en 1918 in
het zondagsblad van „Het Volk" en
zijn nu bij elkaar geplaatst achter
de roman. Men ziet in die korte
verslagjes weer gedeelten uit het
boek terug en daarom lijkt het me
ook mosterd na de maaltijd.
Al met al is het toch waarschijnlijk
dat van dit boek ook de twintigste
druk zal verschijnen.
Een luchtspiegeling is een ver
schijnsel dat zich onder bepaalde
atmosferische omstandigheden voor
doet, inzonderheid in de woestijn
waarbij men een stad, een oase enz.
ziet waar die niet zijn. Zo is het
ook bij de verhalen van Belcampo:
U ziet ze en u beleeft ze en toch
zijn ze er niet. Het is louter fan
tasie, maar een mateloze fantasti
sche fantasie die de lezer meesleept
van het eerste tot het laatste ver
haal.
Bij voorbeeld: Hoe u zich voelt
wanneer u in een trein stapt en u
ziet uzelf al in de coupé zitten,
weet Belcampo u te vertellen; hoe
de onlangs overleden burgemeester
van Durgerdam voor een brand
spuit werd aangezien is, wanneer
Belcampo u dat vertelt, de ge
woonste zaak van de wereld; dat
een onbekende heer op een kraam
bezoek lachwekkend is, zal u dui
delijk zijn, wanneer u dat verhaal
gelezen hebt. Deze fantasiën zijn
geheel anders dan alle andere fan
tastische litteratuur. Bij Belcampo
blijft u in uw eigen wereld, terwijl
anderen, b.v. Edgar Allan Poe,
daarom soms niet minder fascine
rend, u altijd meenemen naar plaat
sen en tijdens die u volkomen
vreemd zijn. In dit opzicht is Bel
campo dan ook met geen enkele an
dere schrijver te vergelijken en
men kan hem als schrijver ook
niet binnen een bepaald litterair
raam plaatsen.
Mijn wens: Moge de luchtspiegelin
gen van deze fantast in uw boeken
kast geen fata morgana zijn.
Luchtspiegelingen omvat voor het
eerst alle verhalen, eerder versche
nen in de bundels verhalen, Nieuwe
verhalen, Sprongen in de branding,
Liefde's verbijstering en Tussen
Hemel en Afgrond en is uitgege
ven bij Uitgeverij Kosmos.
J. G. B.
MACHINE „LEEST" 36.000 ADRESSEN
PER UUR
Een electronische sorteermachine wordt
thans in de Verenigde Staten beproefd, die
de namen van alle Amerikaanse staten
en van 25 grote steden kan „lezen". De
machine is thans opgesteld in enkele gro
te Amerikaanse postkantoren, en men
verwacht, dat haar wei'kzaamheid een
enorme tijdsbespai'ing zal opleveren. Het
apparaat kan een snelheid bereiken van
36.000 enveloppen per uur. Slaagt de proef,
dan zal een machine worden gebouwd die
alle 552 postdistricten van de Verenigde
Staten zal kunnen „lezen", zodat het voor
sorteren van de post geheel automatisch
zal kunnen geschieden.