Kerk
Comité bey vert zich voor vakantie
chronische zieken
ELEKTRONISCHE BESTRiJDERS
VAN DE MISDAAD
AGENTSCHAPPEN „DE VALLEI"
Advertenties en abonnementen
KERKEN BOUWEN
AMBTSDRAGERS
Steun
Van bloeiende Joodse gemeente bleven
drie gezinnen aldus dhr. R. D. v. Essen
Onderlinge
godsdienstoefeningen
Naar Israël
Eind januari inzameling voor dit
prachtige doel
Nu eind juni op stap
AMERONGEN
Nieuwe fijngevoelige
instrumenten
Extra Prijs aangeboden door:
A betonfabriek Malee - Amerongen.
B Gemeentebestuur van Amerongen.
C notaris D. S. Vink - Amerongen.
B. m. buiten mededinging.
Eventuele reclames tegen deze uitslag
kunnen worden gezonden naar de wed
strijdsecretaris de heer B. A. Esveld,
Overstraat 25, Amerongen.
kunnen worden opgegeven btf de onderstaande adressen:
VEENENDAAL: Van Barneveld, Sig.magazijn „De Vallei", Pr
Bernhardlaan.
RHENENJ. Bovenschen, Oude Veenendaalseweg 1.
E. van Daalen-Meeuwisz, Julianastraat 20.
ELST: Van Laar, Rijksstraatweg.
G. H. B. Hulsebos Jr., Rijksstraatweg 162, Telefoon 212.
ACHTERBERG: R. Rijkse, Dijk 8.
AMERONGEN: C. Th. de Boer, Burg. v. d. Boschstraat 6,
Tel. 03434-1262
De Vries, Beatrixlaan 4, Amerongen.
OVERBERG: G. van de Brandhof, Haarweg 67.
RENSWOUDE: Jongetjes, Dorpsstraat 39 - Telefoon 08387-560
EDERVEEN: D. van Baaren, Hootsenplein 10.
SCHERPENZEEL: P. de Jonge, Pr. Margrietlaan 21, Tel. 03497-
473.
EN BIJ DE BEZORGERS VAN „DE VALLEI"
Naast de Salvatorkerk aan het eind
van de Patrimoniumlaan wordt een
nieuwe rooms-katholieke pastorie
gebouwd. Door de vorst is men nog
niet ver gevorderd rftet de bouw;
men heeft alleen het grondwerk nog
maar verricht.
Niettemin hoopt pastoor Goes in
augustus of september van dit jaar
zijn nieuwe huisvesting te kunnen
betrekken.
Dit zal dan ook betekenen dat de
aan de Willibordkerk aan de Nieu-
weweg gebouwde woning als r.k.-
pastorie heeft afgedaan en tevens
dat het centrum van de parochie
van St. Willibord wordt verplaatst
naar het Franse Gat.
De nieuwe bestemming van het ge
bouwencomplex aan de Nieuweweg
is nog niet bekend. De school werd
reeds opgeheven en ten aanzien van
dit gebouw heeft de gemeente Vee-
nendaal de belangrijkste vinger in
de pap. Voorlopig zal het r.k.-jeugd-
werk „De Instuif' er een goed on
derdak in mogen vinden. De kerk
aan de Nieuweweg blijft tot nader
order intact.
De afdeling Veenendaal van de Ned.
Protestanten Bond houdt haar gods
dienstoefeningen aT~sedert jaren in
een lokaal van de Scheepjeswolfa-
brieken aan de Zandstraat. Aan de
ze langdurige noodmaatregel hoopt
men binnen niet te lange tijd een
eind te kunnen maken.
De N.P.B. heeft de voormalige ver-
micelli-fabriek aan de Kerkewijk
(naast de Teekenschool) aangekocht
en zal dit pand laten verbouwen tot
kerkgebouw. Momenteel is het per
ceel echter nog bewoond.
■fr
Plannen bestaan er ook bij de Vee-
nendaalse Gereformeerde Gemeente
(Synodaal), die momenteel kerkt in
het gebouw Eltheto, om binnen niet
te lange tijd te komen tot stichting
van een eigen kerkgebouw.
Als toekomstige plaats van vesti
ging gaan de gedachten uit naar
.1 van de nieuwe wijken van Vee-
r ndaal, in eerste instantie „De En
gel enlurg".
■a
Architect H. Brouwer te Veenen
daal heelt een plan ontworpen voor
de restaura! :c van de (oude) Geref.
kerk aan de Vaartbrug. Er moet
nog over worden beslist.
•fr
De Hervormde kerkvoogdij te Vee
nendaal heeft besloten voor de zes
de predikant een nieuwe pastorie
te bouwen.
De Gereformeerde gemeente (Syno
daal) heeft nog steeds geen eigen
predikant, hoewel het beroepings-
werk nagenoeg zonder onderbreking
al sinds geruime tijd doorgaat Men
heeft gemiddeld drie beroepen per
jaar uitgebracht, maar tot nu toe
zonder resultaat. Als voorganger
van deze gemeente fungeert de heer
G. H. Kieviet.
Ds. J. Keuning te Veenendaal heeft
voor het beroep van de Chr. Geref.
kerk te Vlaardingen bedankt.
Ds. Timmer van Elspeet heeft voor
de toezegging van beroep door de
Hervormde gemeente van Ederveen
bedankt.
In de vacature E. J. Groeneveld
heeft de kerkeraad van de Herv.
gemeente van Renswoude voor de
verkiezing van een ouderling het
volgende dubbeltal gesteld: B. Oos
terink en H. van de Vliert. Op
maandag 6 januari zal worden ge
stemd.
De Geref. Mannenver. te Veenen
daal houdt op donderdag 23 janu
ari een gecombineerde vergadering
met de Geref. Vrouwen ver. Als spre
ker zal optreden ds. J. Overduin
met als onderwerp: „De groei naar
de geestelijke volwassenheid, in ver
band met het werk van de Heilige
Geest." De vergadering wordt ge
houden in Pro Rege en begint om
acht uur.
■H-
In „Kerknieuws"^ uitgave van de
Geref. Kerk van Veenendaal worden
de gemeenteleden gestimuleerd bij
te dragen aan de noodzakelijke res
tauratie van de kerk aan de Vaart-
brug. De gevoerde financiële actie
voor de restauratie was een grote
teleurstelling, aldus „Kerknieuws".
Er wordt voorts gezegd dat de Vee-
nendalers pas warm lopen als de
plannen concreter vorm krijgen, zo
dat men nu veel warmte verwacht
nu de plannen in een verder sta
dium komen.
Dit geldt temeer Omdat men de res
tauratie geheel schuldvrij tot stand
wil laten komen. Een nieuwe schuld
zou minder gewenst zijn want het
stichten van een 3e predikantsplaats
zou ook zeer gewenst zijn. De bei
de predikanten zijn 61 jaar en de
kans is groot, aldus de schrijver ds.
J. Overduin. dat wij beiden over
vier jaar met emeritaat gaan.
Het zou daarom goed zijn reeds nu
de gedachten te laten gaan over het
beroepingswerk van een jonge pre
dikant, opdat deze dan gelegenheid
zou krijgen zich in te werken.
Rode Kruis heeft het comité enorme
medewerking gekregen, ook met de
verzorging van de zieken.
De Joodse gemeente te Veenendaal telde omstreeks 1900 niet minder dan
35 families. Het was een bloeiende gemeente, met een eigen synagoge en
begraafplaats. Al in vooroorlogse jaren liep het aantal Joodse gelovigen
sterk terug door vertrek naar de grote steden als Amsterdam en Rotterdam.
Juist voor de oorlog waren er nog tien families, die de Joodse godsdienst
beleden. De gruwelijke periode, vooral voor het Joodse volksdeel, van 1940
tot 1945 sloeg ook bressen in de Joodse gemeente van Veenendaal. Alle tien
families werden door de bezetters weggevoerd. Slechts drie families keer
den uit de verschrikking terug
De drie Joodse families van thans
houden uiteraard op de Sabbat hun
godsdienstoefening. Iedere zaterdag
morgen ten huize van de heer Van
Essen. Het zijn echter slechts on
derlinge bijeenkomsten want de
Joodse gemeente van Veenendaal
werd feitelijk in 1947 opgeheven.
Er zijn tien volwassen mannen no
dig boven de leeftijd van 13 jaar
(dan begint de kerkelijke volwas
senheid) om een gemeente te vor
men.
Wel heeft de kleine Joodse gemeen
schap nauwe contacten met gelovi
gen uit andere plaatsen. Wanneer
echter een rabbijn overkomt naar
Veenendaal moet hij blijven loge
ren, want zaterdags reist men niet.
Er is een landelijk weekblad en de
grotere gemeenten hebben zelfstan
dig een maandblad. Zo blijft ook de
Joodse gemeenschap alhier op de
hoogte van de dingen, die het ge
loof raken, aldus de heer Van Es
sen.
Meerdere malen bezocht ik de jon
ge staat Israël zegt de heer Van
Essen. Vier van mijn vijf pleegkin
deren vertoeven in het „Beloofde
Land", zoals de heer Van Essen het
formuleert. Eén is er in Jerusa
lem en 2 in de Kibboets, de vierde
studeert. Als je jong bent en Joods
gelovige, trekt het je aan om in Is
raël te zijn.
Ook diegenen, die op leeftijd geko
men zijn en zich uit de zaken of
anderszins terugtrekken hebben het
verlangen naar Israël te gaan. Het
geeft je het gevoel van „thuis" te
zijn zo zei de heer Van Essen.
Hier in Nederland woont het groot
ste deel, ruim 25 van alle Joodse
gelovigen in Amsterdam. Vele Ne
derlandse Joden vertrokken in de
na-oorlogse jaren naar de nieuwe
staat Israël.
Of er nog sprake zou kunnen zijn
van een nieuwe synagoge hier te
Veenendaal? Welnee, zegt de heer
Van Essen, dan zou de Joodse ge
meenschap toch wel zeer sterk moe
ten groeien. Zoals de toestand op
dit moment is zal het wellicht blij
ven. De drie Joodse families, over
gebleven uit de bloeiende gemeente
van 1900 zijn wat in een isolement
geraakt en houden iedere sabbat
morgen hun onderlinge bijeenkomst,
die de banden, die er bestaan, ver
stevigen.
Overigens verdient de gehele be
volking van Veenendaal de dank
van de patiënten want door de of
fervaardigheid, hetzij in geld, het
zij in natura of door het beschik
baar stellen van materiaal kon het
comité een en ander realiseren.
Zo zal dan eind januari dit comité
wederom een beroep doen op de gul
heid van de ingezetenen om dit doel,
dat toch tot alle harten moet spreken,
te kunnen verwezenlijken. De vergun
ning om een huis aan huiscollecte te
houden kwam inmiddels af. Met in
gang van 20 januari zal de bevolking
de collectanten dus kunnen verwach
ten.
Het is begrijpelijk dat er veel collec
tanten nodig zijn. Het comité kreeg al
van verschillende zijden medewerking,
maar er zijn er wel een 50 of 60 nodig.
Hoevelaken 266; 3 J. Dijkhuizen - Baarn
264; 4 J. de Kroon - Amerongen 262; 5 H.
Ravenhorst - Hoevelaken 255 (21); 6 H.
Doornenkamp - Hoevelaken 255 (19); 7 W.
Westeneng - Driebergen 254; 8 J. Erft-
temeyer - Baarn 251; 9 G. Voorburg -
Achterveld 250; 10 E. Hilhorst - Amers
foort 248; 11 H. Smit - Achterveld 246;
12 G. Bouman - Amersfoort 245; 13 M.
Jansen - Otterlo 244; 14 A. H. Engelaar -
Amerongen 243; 15 H. Swarts - Achterveld
230; 16 C. Ploeg - Amerongen 229.
Meester Kaart A.
1 A. Dirckx - Baarn 297; 2 J. v. Dom-
selaar - Driebergen 294; 3 R. Blom -
Driebergen 293.
Meester Kaart B
1 C. v. Impelen - Odijk 276; 2 C. v.
Roon - Vlaardingen 275; 3 G. v. d.
Berg - Bennekom 272.
Meester Kaart C.
1 L. T. Ruyter - Hilversum 260; 2 J.
Erftemeyer - Baarn 255; 3 K. Hausel -
Amersfoort 254.
Proefkaart A.
J. Massink - Brummen 50; W. Finken-
borg - Barneveld 50 (loten).
Proefkaart B.
H. Boer - Vlaardingen 49; B. Pasman
Brummen 49 (loten).
Proefkaart C.
B. Martin - Hoevelaken 48.
Extra Pr(js A
A. Dirckx - Baarn 691.
Extra Pr(js B.
C. v. Impelen - Odijk 654.
Extra PrUs C.
B. Martin - Hoevelaken 606.
Zoals men zich herinnert hebben een vijftiental chronische zieken vorig jaar
van een intens fijne vakantie genoten op de Thijmse Berg. Dit was mogelijk ge
maakt door twee initiatiefnemers die een comité vormden, n.l. de heren A. Mid
delhoven en J. Slotboom. Door middel van allerlei activiteiten kwam het comité
aan de benodigde contanten en smaakte het genoegen de patiënten een onver
getelijke vakantie te bezorgen op de moderne camping tussen Veenendaal en
Rhenen.
Natuurlijk zal dit initiatief herha
ling vinden, daarvoor was de dank van
hen, die meegingen te ontroerend. De
organisatoren hebben zich alweer be
raden om ook dit jaar met een aantal
patiënten vakantie te gaan houden. De
ze mensen komen veelal nergens meer
en sommigen zijn zelfs aan bed ge
kluisterd.
Degenen, die zjch beschikbaar willen
stellen kunnen zich opgeven bij de
heer J. Slotboom, De Sav. Lohman-
straat 10.
In verband met de langere voorbe
reidingstijd kon de vakantie van de
patiënten vorig jaar pas in aug. plaats
hebben. De weersomstandigheden wa
ren op dat moment niet zo rooskleurig,
maar de stemming leed daar in 't ge
heel niet onder. Toch wil het comité
dit jaar eerder vertrekken, namelijk in
de laatste week van juni of de eerste
van juli. De avonden zijn dan ook lan
ger en dan kan er buiten gezeten wor
den om zodoende nog meer van de na
tuur te genieten.
Het was nog niet bekend of men dit
jaar weer naar de Thijmse Berg zal
gaan. De besprekingen daarover zijn
in volle gang. In ieder geval zal men
naar een natuurrijk gebied trekken,
waar de patiënten volop kunnen ge
nieten. Vooral van de zijde van het
Het comité hoopt vurig dat de be
volking na het beroep dat deze maand
op haar zal worden gedaan het hart
zal laten spreken. Wie de verheugde
gezichten van de chronisch zieken
heeft gezien kan niet afzijdig blijven
staan.
Wij, die nu al plannen maken voor
reisjes naar strand of naar het buiten
land zullen ongetwijfeld de plannen
willen steunen om ook onze medemen
sen, die tot dat alles niet in staat zijn,
wat levensvreugde te verschaffen. Vee
nendaal zal zich - dat staat vast - tij
dens de collecte voor dit doel van haar
beste zijde laten kennen.
Nadere bijzonderheden vermelden wij
nog in ons blad van dinsdag a.s.
Hier de groep chronische zieken en
hun helpers en helpsters tijdens een
fijne vakantie in de camping Thijmse
Berg in augustus vorig jaar.
Het initiatief ondervond vorig jaar
in het aanvangsstadium nog weinig
bijval, maar toen het erop begon te
lijken dat de plannen, door de ijver
v.h. comité om toch door te zetten, meer
gestalte kregen werden velen enthou
siast. De commissie uit het veteranen-
voetbal zag pas de kroon op haar werk
toen de patiënten in die prachtige na
tuur bijeen waren.
De dank van deze mensen was tref
fend, zo zelfs dat een 84 jarige patiënt
voor 15 jaar wilde bijtekenen
Maar van een onverwachte zjjde
ia inmiddels hulp voor de politie-au-
toriteiten komen opdagen en wel van
de kant van het zakenleven en de in
dustrie. Fijngevoelige instrumenten,
die gebouwd zijn om vast te stellen
waarom een of ander ruimteprojec
tiel niet of in een verkeerde baan
om de aarde is terechtgekomen, bij
voorbeeld, kunnen thans worden ge
bruikt om een misdaad tot klaarheid
te brengen.
De spectroscoop op zichzelf is na
tuurlijk niet iets nieuws, aldus een
wetenschappelijk ambtenaar van de
Newyorkse politie. We hebben er
heel wat lastige zaakjes mee kunnen
uitrafelen maar op het ogenblik zijn
we bovendien in het bezit van de
„spectro-photometer" en daarmee
boeken wij enorm veel succes! Deze
machine kan ons bijvoorbeeld ver
tellen, dat stofjes op de broekspijpen
van 'n verdachte overeenkomen met
die van een haardkleedje in de ka
mer, waar een moord is gepleegd.
Het feit is dus meteen gelocaliseerd.
Zelfs stofjes uit zakken - ook al is het
pak bij de stomerij geweest, kunnen
van vitaal belang zijn in een onder
zoek, zo werd kortgeleden nog vast
gesteld op een internationale bijeen
komst van gerechtelijke geneeskun
de in Londen.
over nog meer successen door minis-
cule aanwijzingen en wel in zijn boek
„Science in Crime Detection" („De
wetenschap en het aan het licht bren
gen van misdaden"). Een haartje uit
een wenkbrauw, dat ontdekt werd op
het wapen van een moordenaar,
bleek afkomstig te zijn van een ver
dacht persoon. Dit kon bewezen wor
den!
„In een geval van inbraak", aldus
Nigel Morland, „werd een verdach
te gearresteerd maar hij ontkende
hardnekkig, dat hij op de plaats van
de inbraak was geweest. Het bewijs
kon worden geleverd doordat de bin
nendringer oevallig met zijn elle
boog had geleund op een kleipoppe-
tje van een kind..."
Een nieuwe variatie dus op het zo
verheerlijkte vergrootglas van Sher
lock Holmes."
De schietvereniging „Willem Teil" te
Amerongen organiseerde onlangs een na
tionale scietwedstrtjd 1963. Thans kon tot
bekendmaking van de prijzen worden
overgegaan. De prijsuitreiking zal plaats
vinden op dinsdag 14 jan. a^. in café
Buitenlust, waar ook de wedstrijd werd
gehouden.
Er werd tijdens deze schutterskamp fel
maar sportief gestreden en er kan van een
gezellige schuttersreunie worden gespro
ken. Niet alleen het wedstrijdelement pre
valeerde tijdens deze nationale wedstrij
den, maar ook de gezellige sfeer druk
te zijn stempel op deze schietwedstrijden.
De prijzen werden door de volgende
schutters gewonnen:
Korps A.
1 Willem Teil Amerongen 236 (B.m); 2
Driebergen 233 (48); 3 Baarn I 233 (47); 4
Baarn II 228.
Korps B.
1 Barneveld 220; 2 Achterveld 219; 3 Leer-
sum 217 (41); 4 Vlaardingen 217 (35).
Korps C.
1 Willem Teil Amerongen 22Z (B.m.); 2
PoKtie Nijmegen 205; 3 Achterveld 193;
4 Zeist 190.
Personeel A.
1 A. Dirckx - Baarn 99-49 2 M. Ooitink -
Baarn 99-46; 3 W. Bakkerweerd - Brum
men 98-50; 4 R. Blom - Driebergen 98-47;
5 J. Massink - Brummen 97-50; 6 H. Brok
king - Driebergen 97-49; 7 G. G. Schoon-
man - Brummen 96-50; 8 J. v. Domselaar-
Driebergen 96-48; 9 F. Lauwerens - Baarn
96-41; 10 C. Mastenbroek - Barneveld
95-48.
Personeel B.
1 J. v. d. Hoef - Amersfoort 98-42; 2 B.
Pasman - Brummen 95-47; 3 C. v. Impelen
Odijk 95-45; 4 H. Smit - Achterveld 95-43;
5 Chr. v. Roon - Vlaardingen 94-44 6 M.
Pluim - Otterlo 92-47 7 J. de Kruijf -
Driebergen 92-46 8 G. v. d. Berg - Benne
kom 92-40 9 J. Pluim - Otterlo 91-49;
10 J. Benink - Leersum 91-31.
Personeel C.
1 B. Martin - Hoevelaken 93-47 2 H.
Doornenkamp - Hoevelaken 92-44 3 G.
de Ru - Zeist 91-44; 4 J. Erftmeyer -
Baarn 91-34; 5 M. Jansen - Otterlo 89-43;
6 W. Westeneng - Driebergen 87; 7 L. T.
Ruijter - Hilversum 86-37; 8 J. de Kroon
Amerongen 86-31; 9 J. Dijkhuizen - Baarn
86; 10 W. de Gijdt - Barneveld 83.
VrtJe Baan A.
1 R. Blom - Driebergen 296 2 J. v. Dom-
selaar - Driebergen 295 (28); 3 A. Dirckx-
Baarn 295 (27); 4 L. Maat - Vlaardingen
293; 5 G. Schoonman - Brummen 292 6
D. Stam - Amersfoort 291; 7 J. Massink -
Brummen 290; 8 J. de Greef - Amerongen
289; 9 G. Koot - Driebergen 288 (28); 10
D. Bolderhey - Vlaardingen 288 (27); 11 W.
Bakkerweerd - Brummen 288 (25); 12 M.
Ooitink - Baarn 286; 13 D. Boterenbrood -
Baarn 285 (27); 14 H. Brokking - Drieber
gen 285 (26); 15 G. Klomp - Baarn 282 (26);
16 W. v. Veenendaal - Amerongen 282 (25).
Vr(je Baan B.
1 C. v. Impelen - Odijk 283; 2 G. v. d.
Berg - Bennekom 280; 3 J. Pluim - Ot
terlo 277; 4 G. v. d. Berg - Driebergen
275; 5 H. Fukkink - Brummen 273 (26); 6
T. v. Roemburg - Hoevelaken 273 (24); 7
H. den Uyl - Amerongen 273 (23); 8 J. de
Kruijf - Driebergen 273 (22); 9 B. Pasman
- Brummen 272 (27); 10 M. Pluim - Otter
lo 272 (26); 11 J. v. Hunen - Otterlo 270;
12 J. Roskamp - Baarn 269; 13 B. Schaf-
tenaar - Otterlo 268 (26); 14 J. v. d. Mo
len - Baarn 268 (20); J. de Haas - Ame
rongen 267; 16 H. de Groot - Amerongen
266.
Vr(je Baan C.
1 G. Goor - Achterveld 272; 2 B. Martin -
Gezicht op de oude synagoge
aan het Verlaat, verscholen
achter zakenpanden. Het ge
bouw wordt thans ook als
pakhuis gebruikt.
Een stryd van leven op dood tussen weten-
schappelijk-ingestelde misdadigers en detec
tives heeft thans zowel in Amerika als elders
in de wereld een nieuw hoogtepunt bereikt.
Dit blijkt uit verschillende officiële rapporten.
„De ouderwetse misdaad met voetafdrukken
en vingerafdrukken e.d. is bezig te verdwijnen"
aldus een officiële zegsman. „Deze wordt zo
langzamerhand te „goedkoop" voor ons!"
Het gebrek aan aanwijzingen in de recente miljoenenroof
uit de Engelse posttrein en in de opzienbarende overval
in New York, waar men het speciaal op juwelen en goud
staven had gemunt, schijnt dit te bevestigen. Alleen in
de Verenigde Staten al worden jaarlijks 8500 moorden
gepleegd; iets minder dan de helft ervan worden opge
lost. Sommige criminologen zijn echter van mening, dat
nog een duizendtal „natuurlijke" doodsoorzaken in wer
kelijkheid onder moord kunnen worden gerangschikt.
Een Zwitserse criminoloog, dr. E.
Marten, die de nadruk legde op het
belang van onzichtbare aanwijzingen
betreffende een verdachte, vertelde
hoe men aanvankelijk van een vrouw
had gedacht, dat ze zelfmoord had
gepleegd. Een nauwgezet onderzoek
bracht aan het licht, dat er touwve-
zeltjes op haar handen zaten en het
bewijs van de moord kan hierna ge
leverd worden. In een ander geval
leverden kleine pluisjes, die gevon
den werden op een vensterbank het
bewijs: ze waren afkomstig van de
kleding van een inbreker.
HAARTJE UIT EEN WENKBRAUW
Nigel Morland, een gezaghebbend
auteur over criminologie, vertelt
