Algemene Kunstzijde Unie nv Arnhem 3i% OMEGA Noodklokken over Washington JAC. VAN SCHUPPEN SPAARREKENING: RENTE VERHOOGD TOT NIEUWE VORM VAN SPAREN: AO/ SPAARDEPOSITO, RENTE Hl0 BANK gestikte dekens 17,75 slijp ers gal vaniseurs Even de poelier bellen C. BERKHOF rietmatten H. J. Beijer opslagruimte Wassink Met adverteren COUPONS MEUBELSTOFFEN VEBOTEX Kerkewijk 3 tel. 2730 Veenendaal Voor chemisch reinigen VAN HOFWEGEN HET SCHILDERSHUIS E. DE RHOTER HEROPEND HET SCHILDERSHUIS E. DE RHOTER Laat nu uw oude bed JAC. VAN SCHUPPEN DUKE EN ROKS GALVANISCHE INDUSTRIE voor betere uurwerken MEXICO AUTODROP werden de grootste zaken gebouwd, met niet adverteren de beste vergeten. „ACHTEROM" ENORME PARTIJ o.a. MOQUET voor klassieke meubels en PLATWEEFSTOFFEN voor moderne meu bels. Partij KUNSTLEER geschikt voor meubels, autobekleding enz. Zeer lage prijzen. van uw garderobe TEVENS bieden wij U: WEER ALS NIEUW MAKEN NA AFSPRAAK 'S MORGENS HALEN 'S AVONDS WEER THUIS! Ongeschoold Personeel Voor verheugende gebeurtenissen Drukkerij „De Gelderse Vallei" GORTSTRAAT 39 - VEENENDAAL MINIMUM TEGOED MAXIMUM TEGOED DIRECT BESCHIKBAAR OPZEGGINGS TERMIJN verlaagd tot ƒ100 verhoogd: voor particulieren tot voor verenigingen en stich tingen tot ƒ100.000 voor bedragen t/m 5.000 1 maand; voor bedragen boven ƒ5.000 2 maanden MINIMUM TEGOED voor particulieren ƒ1.000 voor verenigingen en stichtingen f 5.000 MAXIMUM TEGOED voor particulieren 50.000 voor verenigingen en stichtingen ƒ100.000 De nieuwe regeling voor Spaarrekeningen en Spaardeposito's is ingegaan op 16 februari. Reglementen zijn verkrijgbaar bij alle N.H.M.-kantoren. OPZEGGINGS TERMIJN voor bedragen t/m ƒ5.000 3 maanden; voor bedragen boven 5.000 6 maanden NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ, N.V. AGENTSCHAP VEENENDAAL KERKEWIJK 61 DONDERDAG EN VRIJDAG KOOPJES PRACHTIGE MET WITTE WATTEN GEVULD 2 PERS. NU MANUFACTUREN BEDOEN&LEDIKANTEN VEENENDRRl GORTSTR.39 TElEf. 2»T' heeft in verrband met de uitbreiding der ver schillende afdelingen plaats. voor en voor bediening van automaten voor verzinken. 5 daagse werkweek. Werkclassificatie drie en vier. 15 dagen vakantie per jaar. Aanmelden dagelijks van 8 tot 20 uur Franse- weg 95 en Veenendaalsestraat 9. Eist (U.). Tel. 08377-223. VOOR EEN VERS JONG HAANTJE BRAADKUIKEN OF EEN SOEPKIP MAAR VAN ZIJN ZE OVERHEERLIJK Boslaan 113 Tel. 2865 Veenendaal Een Omega horloge is een precisie-instrument, dat is geconstrueerd en ontworpen om een leven lang dienst te doen. Een Omega horloge wordt een jaarlang internationaal en onvoorwaardelijk gega randeerd. Wij hebben steeds de nieuwste mo dellen in voorraad. H00FDSTR.9I - VEENENOAA De bodem van Mexico is zeer rijk aan delfstoffen. Van zilver, lood, antimo nium en zink levert het land meer dan 10 pet. van de wereldproduktie, exclu sief de Sowjet-Unie. In een rol autodrop vindt U op elke tabletverpakking een interessant verhaal. Vraag naar van V.S. Leeuwarden. Per rol 25 ct. GEBRUIKTE TE KOOP bij Zuiderkade 24, Tel. 2566 Veenendaal. TE HUUR 250 a 300 m3 inhoud. Stenen gebouw, spouw muren met beschoten kap. Zeer droog. Goed afgesloten. Te bevragen Onderweg la - Ederveen Tel. 08387-379 BRENG EEN BEZOEK AAN SLIJTERIJ EN WIJNHANDEL Wij hebben voor u de grootste sortering Wijnen, binnen- en buitenl. gedistilleerd. Groenelaan 23 (achterom) tel. 3434 Veenendaal. Dr. Slot. de Bruïneplein 29 - Veenendaal Telefoon 3404 DONDERDAG MEEGEGEVEN, ZATERDAGS TERUG HERENSTRAAT 4 RHENEN donderdag 27 februari en brengt naast de verven van POLY- DOR nu ook de reeds jaren bij de vak man bekend staande verven van SABEL met UNIEKE eigenschappen waardoor glansrijk resultaat VERZE KERD. een uitgebreide collectie BEHANG autolakken glas enz. enz. Herenstraat 4 - Rhenen - Tel. 209 VOOR SUCCES VAN IEDERE KLANT STAAT DE RHOTER GARANT Gortstraat 39 - Veenendaal - Telefoon 2321 vraagt voor haar bedrijf te Ede voor werk in 3- of 4-ploegendienst in de produktie-afdelingen. De beginlonen zijn afhankelijk van de afdeling waarin men geplaatst wordt en liggen voor 23 jaar en ouder gemiddeld per week tussen ƒ120,- en ƒ140,- bruto, inclusief huur- en ploegendiensttoeslagen. Natuurlijk kennen wij een vakantietoeslag, winstuitkering en kerstgratificatie. Na 3 maanden worden deze lonen verhoogd overeenkomstig de functie en de prestaties. Informaties en aanmeldingen iedere werkdag van 8 00 10.30 uur en elke dinsdagavond van 19.00 »ot 20.0C uur aan ons bedrijf te Ede: Dr J. C. Hartogsweg 58. laat men „fijn" drukwerk vervaardigen zoals geboorte kaartjes, ondertrouwkaarten, visitekaartjes etc. Parallelweg 10 - Veenendaal - Telefoon 2022* Beha model Pret- tyform Nr. 1 206 met zeer moderne cup; uitgevoerd in prachtige popeli- ne. De cups zijn extra iet stiksels versterkt Rugslui ting vele malen verstelbaar. Dit korset model Ronda 766 maakt U bijzonder slank De soe pele Ronda- baleinage voelt U niet en geven U tocheen flinke steun. In de taille en opde heupen elas tieken Inzet- stukken. de NHM ƒ50.000 500 per week (tot ƒ1.000 per maand) en onbeperkt bij effectenaankoop en be lastingbetaling maakt sparen nóg aantrekkelijker NHM door MIA BRUYN-OUWEHAND KAPITEIN ZONDER TROEP De hele dag hebben de krantenjon gens door de straten lopen schreeuwen. De uitslag van de presidentsverkiezin gen wordt opgemaakt. Dank zij de uit vinding van de telegraaf vliegt het nieuws nu in enkele uren Amerika door. Het wordt schemerig; en van de Mississippi, die de kleine stad door snijdt, beginnen nevels in flarden door het lage gedeelte te trekken, het deel van de stad waar de winkels en kan toren gevestigd zijn. Mannen staan voor de deur van hun magazijn of kantoor en bepraten de weddenschappen. De een heeft op senator Douglas gewed, de democratische leider van het noor den; de ander op Lincoln, een advocaat uit de hoofdstad van de staat Illinios. De krantenjongens rennen de straten in met de eindelijke uitslag. „Abraham Lincoln, president! Abraham Lincoln Lincoln Lincoln Daar zijn we dus. De eerste republi keinse president. Degenen die gewonnen hebben kunnen hun hand ophouden en naar huis gaan met zoveel dollar, zo veel flessen whisky, zoveel sigaren. Een goed paard, een buggy, een slaaf. Wie geloof had in Lincoln kan meteen zijn slaven vrijlaten. Maar Illinois is een „vrije" staat. De noordelijke staten hebben sedert lang hun slaven de vrij heid gegeven. „Dat wordt oorlog, kapitein". De kapitein draait zich om en kijkt in de grote schitterende ogen van zijn buurman. Die ogen beheersen het smal le bleke gezicht. In de schemering lij ken het twee gloeiende kolen. „Zou je denken, Rawlins?" „Het kan niet anders. Zuid-Carolina heeft met uittreden gedreigd als Lin coln president zou worden." „Het zijn altijd opscheppers geweest, daar in het zuiden. Verbiedt de grond wet het niet, dat een staat zich van de Unie zou afscheiden?" „Het zal hen daar niet verhinderen." „Zo'n kleine rebellie zal wel gauw de kop worden ingedrukt. Een karweitje voor de ouwe Scott. Heeft hij niet twin tig jaar geleden „Geloof niet, dat die rebellie nu zo klein zal blijven. Zoals ik het zie, krij gen ze minstens vijf andere slavenhou- dersstaten mee." „In dat geval zou een burgeroorlog onvermijdelijk zijn." „En jij stelt je toch zeker beschik baar voor de Unie?" Sam Grant knikt nadenkend. Hij draagt het hart niet op de tong. „Je weet, ik ben een Douglas-man", zegt hij voorzichtig. „Van politiek weet ik niets. Ik vond Douglas een fatsoenlijk man. Een knap en verstandig man. En wie is deze Lincoln?" Rawlins lacht. „Je maakt me niet wijs dat je nooit iets over „Old Abe" hebt gehoord. „Honest Abe" noemen ze hem in Springfield. In zijn jonge jaren schijnt hij met een compagnon een win keltje te hebben gehouden. De com pagnon deed niets dan whisky drinken en Abe Lincoln zat altijd te lezen. De compagnon kwam voortijdig aan z'n eind en liet Abe met de schulden achter. Tot de laatste cent heeft hij alles zitten afbetalen, jarenlang." „Is hij daarmee geschikt verklaard tot president?" „Hij heeft enkele jaren in het Con gress gezeten. En natuurlijk heb je, als Douglas-man, over hem gehoord tijdens hun beroemde debatten." „Ja, ja, ik weet, dat hij een paar jaar geleden tegencandidaat heeft gestaan van Douglas voor de Senaat." „Douglas kreeg de zetel. En Abe Lin coln bleef op zijn advocatenkantoortje in Springfield." Grant denkt na. Die tegenslag heeft hem niet verhinderd nu weer de strijd met Douglas aan te binden voor niets minder dan het presidentschap van de Verenigde Staten. Het is niet zo'n klei nigheid waartoe hij zich vermeet. Hij moet een stoutmoedig man zijn en zeker van zich zelf. Of een grote domkop, die niet begrijpt wat er van hem ge vergd zal worden? Moet het lot van de natie in deze crisistijd afhangen van een avonturier van een advocaat? De repu blikeinen, een partij waar de laatste ja ren meer en meer van gehoord wordt, hebben hem naar voren geschoven. „Denken de republikeinen aan die Lincoln een goed te hanteren instru ment te hebben?" overweegt hij hardop. „O, geen kwestie van. Als je de rede voeringen voor de verkiezingen gevolgd had, zou je weten, dat hij de grote be strijder was van Douglas op dat netelige punt in onze democratie de slavernij. De senator is een verstandig man, maar Abe Lincoln is scherpzinniger. Douglas houdt aan de oude tijd vast, Lincoln is modern. Hij begrijpt de nieuwe tijd met zijn waarachtige democratie. Ik ver wacht veel van hem. En ik verwacht ook veel van jou, kapitein Sam Grant." Grant zegt niets. De buurman maakt hem verlegen. Wie of wat is hij, dat een ander iets van hem zou verwachten? Hij verlangt ernaar thuis het nieuws met Julia te bepraten. Ze zal haar man aanhangen, dat is zeker. Als het zuiden tot rebellie komt, zal hij vechten voor het recht van de Unie. Maar Julia is ook de liefhebbende dochter van een vader, die in Missouri nog slaven houdt, brieven schrijft over die heethoofden van republikeinen, die schurken van abolitionisten, die regelrecht de slaver nij willen afschaffen. Alsof die niet hun rechtmatig erfdeel was? Alsof ,de merk waardige instelling', zoals ze genoemd wordt, niet door de vaderen gesticht was? Alsof de negers het niet veel be ter hebben bij hem op de plantage, zeker van hun natje en droogje, zeker in ziekte en ouderdom verzorgd te wor den, dan ze het ooit zouden hebben als vrije arbeiders in een wereld van con currentie. De stakkers zouden niet we ten waar ze aan toe waren. Ze zouden sterven van honger. Dit is zijn schoonvader, die hij res pecteert. Zijn eigen vader daarentegen is uit Kentucky weggetrokken, omdat hij zijn kinderen niet wilde zien op groeien in een maatschappij waar sla ven het werk voor hen deden. De twee mannen lopen samen op. Aan de overkant van de rivier, tegen een heuvelhelling, ligt de woonbuurt van Galena. Het is er gezonder en dro ger. De straten beneden zijn vol. Man nen spreken hen aan. Gaan ze niet mee een glas whisky drinken op de afloop van de verkiezing? Nee, ze zullen niet meegaan naar de café's. Rawlins drinkt nooit. Hij is een levenslustige jongeman, ondanks een moeilijke jeugd door een vader die niet zozeer een dronkaard, dan wel een zorgeloze genieter was van de rum en de whisky. Met negenentwintig jaar heeft hij zich opgewerkt tot procureur in een bloeiend advocatuur. Later heeft hij eens bekend, dat hij zijn leven lang in angst heeft gezeten als een dron kaard aan zijn eind te zullen komen. Hij heeft een verering voor Grant, die in zijn jonge jaren de oorlog tegen Mexico heeft meegemaakt. Er is een sfeer van geheim om de stille man. Hij is nu achtendertig, en dan ben je niet jong meer. Dag aan dag kun je hem vind en in de winkel, of meer magazijn, van leerartikelen waaraan zijn vader hem geholpen heeft. Verkoopt zadel tassen, schoenen voor de boeren in de omtrek, paardetuigen en zadels. Ziet eruit of hij met heel andere gedachten bezig is. Kapitein wordt hij genoemd door zijn medeburgers, die hiermee de onderscheiding eren, die hij als tweede luitenant gekregen heeft wegens zijn moed in de Mexicaanse oorlog. Hij laat zich de titel aanleunen, meer niet. Aan het leven van de stad neemt hij weinig deel. Bij een vrolijke drinkpartij rookt hij zwijgend een sigaar. Ja, er is iets vreemds met hem gebeurd. Met dat ka piteinschap is het maar treurig gesteld. Het enige wat hij van zijn roemrijk verleden over heeft, is een verschoten blauwe uniformjas. Zijn vrouw heeft er de distinctieven afgepeuterd en win ter aan winter zie je hem in die jas, ieder jaar een beetje meer versleten, een beetje valer verschoten. Een even oude gedeukte vilthoed draagt hij erbij, 't Is een armoedige verschijning. Maar als dat hem deert, laat hij het niemand merken. Over de brug naar de heuvel trekken troepen zingende jongelui. De primitie ve brug van planken, slipperig van modder, over aaneengerijde boten, deint onder de honderden voeten in zware leren laarzen. We zijn in het midden westen van Amerika, het land van de pioniers. Wekelijks stromen er duizen den immigranten de kaden van New York op. De meesten spreken geen woord Engels. Het enige wat ze kun nen zeggen is: Buffalo. Ze vullen de treinen naar Buffalo tot barstens toe. Daar kopen ze een huifkar, een stel trekdieren, muilezels of, wie beter be talen kan, paarden. En dan gaat de trek westwaarts; het geklop van hoeven langs aarden wegen in droge zomers, het moeizaam optrekken uit zuigende modder van wielen en poten na zware regens zijn vertrouwde geluiden in de kleine stadjes, waarlangs de weg van de landverhuizers leidt. (Wordt vervolgd)

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1964 | | pagina 4