O
voor de
mester
een
extra
voordeel
X
X
met navobi zit het altijd goed
KROON I
Noodklokken over Washington
Caravans
TIMEL0CK
Werksters
Hoofdwerkster
Leerling verpleegsters
Kinderverzorgsters
VEENENDAAL
4-kamerflats
L. IIEIJ
Plastic hobby
kits
HOUTSPECWLISfÜ
ASCOT
DE LELIE"
ELEKTRO TECHN. BEDRIJF
opslagruimte
A. BAKKENES
A. BAKKENES
DE VALLEI UW BLAD
H. B. GAASBEEK
moderne
N.V. UMACO
AIRFIX
AURORA
MONOGRAM
REVELL
autorijles
Wassink
Bezint eer ge begint
HOE KOMT U AAN
ZO'N prachtiger L
vraag het direct bij de
LEVENSMIDDELENBEDR'JVEN
SPIJK
als „vier muren" u te benauwd zi|n...
WERKSPOOR
Met Navobi mesten,
geeft een sneller
slachtrijp, beter
bevleesd kalf. Dus
meer kilo's in minder
tijd tegen een lagere
kostprijs.
Met Navobi krijgt de
mester de hoogste
beloning voor zijn
goede zorgen.
KINDERTEHUIS HEIMERSTEIN
Behangen
Kollektie 1964
VAN DELFT'S
KINDERWAGENS
STICHTING „DE HEYGRAEFF"
Woudenberg
WILHELMINAPARK 58, UTRECHT
qUMMêL
VEENENDAAL
NAAR
Chem. Reinigen
VOOR EEN GOEDE WASVERZORGING
M. VAN BEEK
Telefoon 3726
ELEKTRO-MOTOREN
DIESEL-BRANDSTOFPOMPEN
DYNAMO'S
STARTMOTOREN
Grote voorraad ONDERDELEN
W. J. VELDHUIZEN
Ford Taunus 17 M Super
B.M.W. 700 l.s. de luxe
Daffodil
zeer duidelijk lesmateriaal
VERHUUR VERKOOP
Dealer
Wevo - Campers - Pafs
bagagewagens.
Rhenen, tel. 08376-300
Amerongen, tel. 03434-2090
speciaal
In
BRILLEN
Hoofdstr. 51
Veenendaal»'
le KLAS
STALHOUDERIJ
Voor trouwrijden: grijze
trouwkoets met witte schim
mels, volgrijtuigen met 1 of
2 paarden.
Voor begrafenisrijden: le kl.
lijkkoets en volgrijtuigen.
R. v. d. WEERD
Slunterweg 58 - Ede -
Tel. 8253.
beëedigd als Makelaar en taxateur
in roerende en onroerende goederen,
verzorgt gaarne voor U
verzekeringen
hypotheken
woningbeheer
taxaties
aan- en verkoop van
vaste goederen
Hoofdweg 101a
Telefoon 259
Ederveen
is er buiten montagewerk genoeg bij Werkspoor-Montage.
Door onze naam op het gebied van groot montagewerk heeft
deze speciale afdeling van Werkspoor N.V. te Utrecht een
groeiend aantal montage-opdrachten in binnen- en buitenland.
Bijvoorbeeld:
Kernreactor - Italië Bruggen en .Suikerfabriek - Iran
Olieraffinaderij - Soedan Benelux chemische installaties -
Terneuzen Olieraffinaderijen en chemische installaties
Shéll. Esso en Caltex - Botlek gebied Chocoladefabriek
Mars - Veghel Gasbelproject - Slochteren.
Door deze opdrachten, waar wij trots op zijn, kunnen wij op
verschillende plaatsen in het land gelegenheid geven voor:
opleiding tot vakman:
voor electrisch-, autogeen-,
of argon-arc lasser
voor pijpfitter
plaatsing als vakman:
lassers
piipfltters
montage werkers
bankwerkers
Voor het werken op karwei bestaan speciale vergoedingen.
WIK U Uw blik **rrulm»n.
•ollfcitebr dan bi) Warkapoof MonUga (Sarvlcaa 1 Contraction). Utrocht
SUV1CCS a CONSTRUCTION
Nadere inlichtingen kunnen verkregen worden
dinsdag 3 maart a.s. tussen 7 en 8 uur n.m. bij
het Gewestelijk Arbeidsbureau te Veenendaal
alwaar een Werkspoorvertegenwoordiger aan
wezig is.
GARDENBROEK'S VEEVOEDERFABRIEK NAVOBI N.V. TE STAVERDEN TEL. 06770-441 3 LIJNEN
(GEVECHT MET DE TIJD)
Met in de hoofdrollen o.a. Robert Beatty en
Betty Mc. Dowall.
Regie: Arthur Haily.
Een bijzonder sensationele en boeiende film.
op zaterdag 29 februari a.s. in gebouw „Eltheto"
Fluitersstraat
Aanvang 20 uur. Toegang 14 jaar.
Kaartverkoop vanaf 19.00 uur. Plaatsbespreken
tot 19.30 uur aan de zaal.
heeft nog plaats voor
Loon 2,29 per uur.
Tevens gevraagd
Loon 2,49 per uur.
Gunstige sociale voorwaarden en va
kantieregeling.
Gratis dienstkleding.
Sollicitaties schriftelijk of mondeling aan de Di
rectie, Cuneraweg 12 te Rhenen.
Het zou jammer zijn.
wanneer u gaat
zonder onze
gezien te hebben.
Mooier dan ooit tevoren
Nog groter sortering
niet duurder
Behangboekjes voorradig
Verhuur van plaktafels -
behangafstomer - schuur-
machine - verfafbrander
ZIE ETALAGE
(nabij Amersfoort)
vraagt
en
voor haar Geestelijk Gehandicapte kinde
ren.
Geboden wordt een aantrekkelijke salariëring.
De reiskosten worden tweemaal per maand
naar huis vergoed.
Bosrijke omgeving.
Opleiding voor het diploma Z is mogelijk.
Gunstige busverbinding met Amersfoort en
Utrecht.
In deze fraaie bosrijke omgeving zijn in aanbouw
met berging en garage.
Vrije vestiging.
Prijzen v.a. 23.500 k.k.
Ruime financiering mogelijk.
Inlichtingen:
Tel. 030-11877.
Na 19 uur: 02950-13546.
^..ptinA Al
ICecJoewykl 7 -Tel.3315
Hoofdstraat 43-45
Veenendaal
Groots assortiment In
VOUWWAGENS
KINDERWAGENS
WANDELWAGENS
Vliegtuigen - Schepen
Auto's - Old Timers enz.
enz.
in diverse merken.
F".F.E. VRUGTE
PATRIMONIUMLAflN 55 - -
TEL 3520 VEENENDAAL
tegen ongekend lage
prijzen.
pantalon -| aa
rok 1 ui)
jumper
japoni nr
colbert 1, l j
topper
costuum 9 75
mantel
verz. 10 ct. per order
Davidsplein 8 tel. 2407
Veenendaal
Een vertrouwd adres voor
W
B. Hoogstede
Veerweg 121 Wageningen
Telefoon 08370-2665
Jan Steenlaan 611
Veenendaal
•fr VAMOR-diploma
•fr Sinds jaren erkend
Talrijke geslaagden
WIJ REPAREREN AL UW:
(zo mogelijk een bruikleen-motor beschikbaar)
NIEUWE EN GEBRUIKTE MOTOREN VOORRADIG
Levering van alle voorkomende Elektr. Apparaten
en „TEN" autoradio's.
Aanleg van Licht- en Kracht-installaties.
W. DE KRULJF
ZUIVELSTRAAT 5 VEENENDAAL TELEFOON 08385-2532
te huur
250 300 ms inhoud.
Stenen gebouw, spouw
muren met beschoten kap.
Zeer droog.
Goed afgesloten.
Te bevragen
Onderweg la - Ederveen
Tel. 08387-379
SINGER koelkasten
SINGER naaimachines
SINGER breimachines
Vraagt inlichtingen of
folders. Officieel Sin
ger vertegenwoordiger:
Wilhelminastraat 53
Veenendaal
Tel. 08385-3573
VOOR AUTORIJLES NAAR
het adres met jarenlange ervaring
Wij lessen uitsluitend in nieuw mate
riaal o.a.:
(STUUR SCHAKELING)
(POOK SCHAKELING)
(VOLAUTOMATISCH)
Gediplomeerd V.A.M.O.R. en B.B.N. instructeur.
Iedere maandagavond verkeersles (voor een
ieder toegankelijk) met
MEER DAN DUIZEND DANK
BETUIGINGEN.
Wanneer U er nog steeds niet aan toe bent ge
komen om een afspraak te maken, dan is dit
misschien voor U de gelegenheid.
Beleefd aanbevelend
Pakhuisweg 6 Telefoon 08385-3500
(2)
Bruggen over rivieren bestaan uit
planken vloeren op boten;, met het rij
zen en vallen van het water stijgen en
dalen ze. Amerika is een ruw land.
Maar het is gastvrij. Iedere boer kan er
zijn stuk grond krijgen; de mogelijkheid
van rijkdom, of minstens van welstand,
is er voor ieder die werken wil.
Over de brug trekken de jongelui in
marsformatie tegen de heuvel op. Mu
ziekkorpsen spelen, uit honderden jonge
kelen klinken de nationale liederen,
ieder draagt een lat met een olielampje
er bovenaan bungelend.
In de duisternis valt de onverlichte
stad weg; de rivier speelt kleine licht-
flitsjes in de donkerte van de nacht
Boven op de heuvel bewegen de hon
derden lichtjes zich als hingen ze in de
hemel. Er wordt gedanst, gezongen, ge
dronken, misschien ook wel gevochten.
Want twisten tussen democraten en re
publikeinen kunnen ieder ogenblik op
laaien.
Ja, daar zijn de democraten, die sym
pathie hebben voor de eisen van het
zuiden. De planters in het zuiden wil
len nu niets meer of minder dan vrije
invoer van slaven in de nieuwe gebie
den in het westen. De nieuw openge
legde gebieden, territoires, zijn eigen
dom van heel Amerika. Het is het land
van de vrije werker, van de kleine man,
van het particulier initiatief. Over deze
dis, waar ieder vrij kan aanzitten, wil
len de grootgrondbezitters uit het zui
den hun roet strooien. Ze hebben hun
grond in het zuiden langs de Atlantische
Oceaan verkwist. Ontbost, zoals het hun
inviel, katoen verbouwd met slaven
arbeid, de grond uitgeput. Nu zijn ze
tuk op verse gronden. Maar wat hebben
ze eraan zonder slaven? Ze willen op
nieuw slaven invoeren uit Afrika. De
grondwet heeft het verboden? Nu, dan
zullen ze hun eigen grondwet maken.
De democraat Douglas heeft in zijn
redevoeringen voor de presidentsver
kiezingen gesproken over de rechten
van de staten. Het moet een staat vrij
staan zelf te beslissen of hij invoer van
slaven zal toestaan.
Lincoln heeft aangetoond, dat het dan
niet lang zal duren of over geheel Ame
rika zullen slaven verspreid worden.
Het zuiden zal het grootste aantal stem
men krijgen in de Federale regering.
Geheel Amerika zal door het zuiden
geregeerd worden, door de oligarchie
van de grootgrondbezitters. Zal dat de
democratie van Amerika worden? Wil
len de vrije Amerikanen dat?
Nooit! roepen de waarachtige demo
craten. Ze hebben de republikeinse par
tij gesticht. Gaan ze nu een eind maken
aan de slavernij, nu hun Abraham Lin
coln president is geworden?
Kom, kom, zo heet zal de soep niet
gegeten worden. Het is waar, daar is
de uiterst linkse vleugel, de abolitionis
ten, die directe afschaffing propageert.
Maar de gematigden willen alleen de
slavernij geweerd zien in de vrije staten
en natuurlijk de invoer van nieuwe sla
ven uit Afrika. De democraten op de
heuvel, die mee feestvieren omdat er nu
eenmaal graag feestgevierd wordt, we
ten vanavond niet goed waar ze aan toe
zijn. Ze willen eerst eens afwachten
wat hun leider, senator Douglas, zal
willen. Tot zolang feesten ze een beetje
mee, bekvechten als het zo uitkomt en
- het is nog een wild pioniers volk je -
zijn niet wars van een vuistgevecht,
mocht de een of andere abolitionist dat
willen uitlokken.
Grant en Rawlins zijn de heuvel op
gewandeld naar hun huizen. Rawlins
wil thuis zijn. Zijn vrouw ligt weg te
kwijnen aan tuberculose na de geboorte
van haar derde kind. Ieder weet, dat de
ziekte ongeneeslijk is. En Grant voelt
zich te oud om aan feestvieren te den
ken. Hij heeft nu andere dingen aan
zijn hoofd.
Hij levert het merkwaardig verschijn
sel op van de militair die niet van het
militarisme houdt. Als er oorlog ge
voerd moet worden, zal hij het doen en
dan ook zo goed mogelijk. Maar met
tegenzin. Bloedvergieten is hem een
gruwel en zijn denken is te_veel op de
economie gericht om de heilloze ver
kwisting van energie en kapitaal te
kunnen dulden, die aan de oorlog in
herent is. Met politiek heeft hij zich
nooit bemoeid. Hij weet alleen, dat hij
niet van de abolitionisten houdt. Laat
die mensen in het zuiden leven zoals
zij willen; de slaven zijn hun erfgoed
en de katoenteelt vergt zoveel handen
arbeid, dat er geen blanke arbeiders
genoeg voorhanden zouden zijn. De eco
nomie van het zuiden zal ontwricht
worden als de slaven verdwijnen. De
slavernij zal vanzelf uitsterven in deze
moderne tijd, meent de kapitein. Ieder
een, meent hij naïef, zal gaan begrijpen,
dat het niet aangaat de ene mens te
laten heersen over een ander, alsof die
een dier was.
De vier kinderen lopen naar de deur
als ze hun vader horen binnenkomen.
De jongste komt nauwelijks tot zijn
knie en iedere dag moet er hetzelfde
spel gespeeld worden, een stoeipartij op
de grond. Maar vandaag is de oudste,
een jongen van tien of elf, vol van het
nieuws van de verkiezing. Op straat
heeft hij gehoord over oorlog en hij be
stormt zijn vader met vragen. Vader is
in Mexico geweest, in Californië, in Pa
nama, in New York, vader weet alles.
In de huiskamer zit Julia onder de
lamp waarin ze de duurste en puurste
walvisolie brandt en stopt kousen. Ze is
erop gesteld, dat haar kinderen goed
gekleed gaan, beter dan de andere kin
deren hier op de heuvel. Dochter van
welgestelde plantersfamilie voelt ze
zich niet op haar plaats in de kleine
prairiestad. Ze verdraagt moedig de ar
moe en het leven zonder slaven voor
haar huishouding. En ze toont haar man
altijd een opgewekt gezicht. Ze weet,
dat het leven voor hem ook niet mak
kelijk is. Hij is er zwijgzaam over. Maar
ze weet dat hij zich in zijn jonge jaren
iets anders gedroomd heeft.
„Dus Lincoln toch gewonnen", zegt
ze, opkijkend met een glimlach op haar
bekoorlijk gezicht.
„Had je iets anders verwacht?"
„Nee. Al ben je geen republikein, je
moet toegeven, dat hij gelijk heeft. Een
huis dat tegen zich zelf verdeeld is, kan
niet bestaan."
Grant glimlacht. „Hij gebruikt graag
bijbelse woorden; hij weet, dat ze in
slaan."
„Maar ik geloof niet, dat hij ze daar
om gebruikt. Het lijkt me. dat hij daar
voor te eerlijk is. Hij gebruikt ze als
een mens die met de bijbel leeft."
Grant knikt peinzend. „In zijn be
doeling is hij eerlijk, dat lijdt geen twij
fel. Maar reken erop, dat hij een sluw
politicus is."
„Wat wil je daarmee zeggen?"
„Dat hij zijn innerlijke overtuiging
wel eens achter zal stellen als de poli
tieke situatie dat eist."
„En jij bemoeit je nooit met politiek.
Hoe weet je dat dan?"
„Daarom juist wil ik met politiek
niets te maken hebben. Omdat dat be
drijf er vanzelf toe leidt."
Ze staat op om de tafel te gaan dek
ken en in 't voorbijgaan kust ze hem
vluchtig op zijn voorhoofd. Hij vat haar
hand.
„Als het vaderland me nodig zou heb
ben, Julia
„O ja, o ja, ik weet het, dan ga je.
Dan móet je gaan
„Kun je me zo makkelijk missen?"
Het klinkt schertsend, maar haar fijn
oor laat zich niet bedriegen. Daar is
weer zijn oude gevoel van minderwaar
digheid. Hij is onmachtig haar het leven
te geven dat haar volgens stand en op
voeding toekomt. Hij voelt zich een
mislukkeling.
(Wordt vervolgd)
