In Eist geen gezamenlijke aubade en
kinderspelen op Koninginnedag
Stutka
Controverse tussen schoolbesturen
verhindert samenwerking
Vergadering
Evangelie blijft hetzelfde, vormen
worden gewijzigd
De Titanen
De dodenlijst van A.M.
ADVERTEREN DOET VERKOPEN
a. FAKTURISTE
b. EMPLOYE
c. MEISJE
DERDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJAG 3 APRIL 1964
No. 27
Scherpe tegenstelling
De tegenstellingen zijn zeer scherp.
De oudercommissie van de openbare
Rijnschool stelt dat Koninginnedag een
nationale feestdag is, waarop (voor korte
tijd) alle verschillen van religie of an
derszins moeten wegvallen.
Wrijving
Perkjes
Conservatisme?
Geen behoefte
Geen forcering
Hervormde Kerk gaat
weer beroepen
Van Hervormde
Evangelisatie tot nood-
gemeente
Ds. A. A. Bos, Ned. Herv. predikant
Over en weer eikaars
kerkeraadsvergaderingen
bezoeken
avrfcfts
drou^e
Oecumenisch ,Onze Vader'
Intussen zit het gemeentebestuur van Rhenen
met de afwijzing
B I O RHENEN Telef. 08376-901
de nieuwe stijl van
Begin het
voorjaar goed.
MEISJE SHOEK
KINDER
KLEDING
Over de hoofden van enkele honderden Elsterse schoolkinderen heen wordt in deze weken door de be
sturen van de O.L. school en de school met de Bijbel een strijd gevoerd, waarvan deze kinderen gelukkig
geen weet hebben. Het resultaat van deze schoolstrijd der volwassenen is echter dat de Elster kinderen
op Koninginnedag niet gezamenlijk feest gaan vieren. Levensbeschouwelijke en culturele verschillen
staan de feestviering blijkbaar in de weg.
Zoals wij in een deel van onze editie
van 27 maart reeds konden meldden,
zijn vertegenwoordigers van de open
bare Rijnschool en van de School met
de Bijbel tezamen met vertegenwoor
digers van het gemeentebestuur van
Rhenen bijeen geweest om de plannen
voor de a.s. Koninginnedag te bespre
ken.
Ds. A. STEKELENBURG
Tijdens deze vergadering werd duide
lijk dat er geen basis voor samenspre-
king was tussen de besturen van beide
scholen. De voorzitter van het school
bestuur van de chr. school, ds. A. Ste
kelenburg. wees op de levensbeschou
welijke en culturele verschillen tussen
beide scholen en vond een gezamenlijke
feestviering daarom niet gewenst. Wel
was men van deze kant bereid een ge
zamenlijke kinderaubade te houden. De
openbare schoolbestuurders repliceer
den daarop met de uitspraak dat dan
ook de aubade een onwaarachtige si
tuatie zou scheppen.
plannen werden gemaakt ter oprichting
van een christelijke school, was het
duidelijk dat de leerlingen van de nieu
we bijzondere school voornamelijk zou
den moeten komen van de reeds tien
tallen jaren bestaande enige school, de
openbare school.
De werving van leerlingen zette
kwaad bloed. Aanvankelijk ging alles
nog in de beste harmonie. Beide school
besturen maakten een mondelinge af
spraak om tijdens een cursusjaar geen
zamenlijke viering van het feest. Op
een terrein aan de Beatrixstraat wer
den kinderspelen gehouden. Maar
echt van harte ging het toch niet. Er
werden perkjes gemaakt, waarbij de
kinderen klassegewijs speelden. Maar
de perkjes waren gescheiden. Er was
een aparte ruimte geschapen voor de
kinderen van de openbare school en die
van de christelijke.
De lezing van de openbare ouder-
ders geen bezwaar hebben. Waarom
kan dat in een deel van de gemeente
(de plaats Eist) dan niet, zo vroeg deze
onderwijzer zich af.
Vroeger toen er nog geen christe
lijke school was vierden alle Elster
se kinderen gezamenlijk feest, chris
telijk of niet. Waarom dat na de
stichting van de bijzondere school
niet meer mogelijk is, begrijp ik
niet. Principiële verschillen worden
toch niet gewijzigd in de loop der
jaren? Ik vraag mij af, of de ouders
erin zijn gekend.
Wij hebben een vertegenwoordiging
van ouders die hun beslissingen nemen.
Maar bij de christelijke school bestaat
geen oudercommissie, dus beslist het
schoolbestuur. Onze Koningin is het
symbool van de nationale eenheid en
hoewel Nederland een zuilengemeen
schap is, zijn wij in Haar toch ver
enigd. Bovendien waren wij 20 jaar ge
leden in moeilijke omstandigheden wel
één, maar als de oorlog is afgelopen
gaan we ons weer in hokjes verdelen.
Het is voor mij een onbegrijpelijke
zaak en de kinderen worden de dupe,
zo concludeerde deze zegsman.
De bestuursleden van
de Chr. school te Eist
„Op Koninginnedag
wel samen zingen,
maar verdere viering
in eigen kring".
leerlingen van elkaar weg te nemen. Bij
de aanvang van een nieuw cursusjaar
werden van gemeentewege lijsten ver
strekt met leerplichtigen, waarop dan
ieder vrij was het terrein af te grazen.
De bestuurders van de openbare
school verwyten hun collega's van de
christelijke school dat van die zijde
op 13 maart 1961 de afspraak werd
verbroken en men clandestien tussen
tijds leerlingen ging werven.
commissie is dat zij zich geïrriteerd
voelde omdat blijkbaar de „scha
pen van de bokken moesten worden
gescheiden."
De christelijke schoolbestuurders ver
klaarden dat zoiets in het organisato
rische vlak ligt en dat iedere onder
wijzer bij zijn eigen kinderen moet blij
ven. Dus weer strijd.
Nog een bezwaar van de christelijke
De bestuursleden van de christelijke
school willen wel ter ere van H.M.
de Koningin vaderlandse liederen
zingen, maar de verdere feestvie
ring in eigen kring houden, precies
zoals b.v. in Veenendaal het geval
is.
Doordat een Oranjecommissie ont
breekt ziet het bestuur van de chr.
school niet in dat het haar taak is een
oranjefeest te organiseren, dat valt dui-
duidelijk buiten haar competentie, zo
redeneert men.
De wrijvingspunten vinden voorna
melijk haar oorsprong in het verleden.
Toen er enkele jaren geleden in Eist
Het was slechts een incidenteel geval,
maar het was een verbroken afspraak,
volgens de openbare schoolcommissie.
Toen begonnen ook wij met het wer
ven, want dat is een normale reactie,
zo werd gesteld. Het bestuur van de
christelijke school, w.o., de voorzitter
ds. A. Stekelenburg en het schoolhoofd
de heer Boeve, ontkennen pertinent zich
op die bewuste datum aan schending
van de afspraak schuldig te hebben ge
maakt. Maar de verhoudingen tussen de
schoolbesturen waren verstoord en zijn
dat op heden nog.
Toch kwam men twee jaar geleden op
Koninginnedag 1962 nog tot een ge
De openbare school
Rijnschool in Eist,
waarvan de ouder
commissie stelt
Op Koninginnedag
moeten alle verschillen
van religie of anders
zins vervallen.
kant was dat tijdens deze kinderspelen
voortdurend jazzklanken en teenermu-
ziek opklonken, terwijl zij de voorkeur
gaven aan echte vaderlandse liederen.
Een der leerkrachten van de openbare
school sprak over dorpspolitiek die over
de hoofden van de kinderen wordt uit
gespeeld. Op straat spelen zij toch ook
met elkaar? Het is een zuiver symp
toom van conservatisme dat de samen
werking uitsluit.
In Rhenen zelf is het wel mogelijk
kinderen van openbare en bijzondere
scholen het feest gezamenlijk te doen
vieren. Er is zelfs een filmvoorstelling
bij, waartegen de christelijke bestuur
Het hoofd van de christelijke school
verklaarde geen behoefte te hebben aan
een gemeenschappelijke feestviering. De
verhoudingen zijn nu eenmaal niet zo
best en waarom dan 2 uur per jaar vrien
delijk tegen elkaar doen en dan weer
verder gaan om elkaar een hak te zet
ten? Wij willen tesamen een aubade hou
den ter ere van H.M. de Koningin, maar
de kwestie van de kinderspelen gaat ver
der. Eerst moeten de vervelende zaken
rondom de leerlingenwervingen maar
eens opgelost worden. Bovendien hebben
wij een bezwaar tegen de steeds weer
opschallende teenagermuziek en jazz-
plaatjes. In tientallen andere plaatsen
wordt een grote aubade gehouden, waar
na de kinderen ieder naar de eigen school
teruggaan voor spelletjes of een trakta
tie. Verdere festiviteiten vallen buiten de
competentie van een schoolbestuur. De
leerlingenwerving deed aan de verhou
ding geen goed. De destijds gehouden
afspraak is in duigen gevallen. Dat wij
ermee begonnen zijn moet ik pertinent
ontkennen.
Ds. A. Stekelenburg, voorzitter van het
schoolbestuur, verklaa.-de dat men een
en ander niet kan forceren. De mensen
van de openbare school willen alle klas
sen door elkaar mengen als toonbeeld van
onze vanderlandse gezindheid. Maar het
staat toch vast dat ieder zijn eigen le
vensstijl heeft en er omstandigheden kun
nen voorkomen dat wij als christenen
niet mee kunnen doen. Bijvoorbeeld het
veelvuldig afdraaien van jazzplaten vin
den wij niet in overeenstemming met het
feest van de herdenking van de verjaar
dag van onze Koningin. Wij zouden eigen
lijk het liefst de dag beginnen met een
herdenkingsdienst in de kerk.. Geforceer
de eenheid stellen wij niet op prijs, ook al
wil men ons in een dwangpositie laveren
aldus Ds. Stekelenburg.
Nu de hervormde gemeente een wo
ning aan de Kerkewijk (nr. 150)
heeft kunnen aankopen, welk huis
na uitbreiding moet dienen als pas
torie voor de zesde predikant, zal
binnen korte tijd worden doorgegaan
met het beroepingswerk.
Reeds eenmaal werd in deze vaka-
ture een beroep uitgebracht, n.l. op
ds. W. L. Tukker van Katwijk aan
Zee, die bedankte. Hopelijk krijgen
we spoedig een predikant, die bij
onze wijkgemeente past, schreef ds.
A. Vroegindeweij, die thans nog pre
dikant van de bedoelde wijkgemeen
te (oost) is, in het Veense Kerkblad.
Als de zesde predikant er is kan ds.
Vroegindeweij zich aan zijn eigen
lijke taak gaan wijden. Ds. Vroeg
indeweij werd eind vorig jaar be
noemd tot predikant in algemene
dienst en hij zal zich in die functie
gaan bezighouden met een groot aan
tal zaken, verband houdende met de
uitbreiding van de hervormd ker
kelijke gemeente van Veenendaal.
Dr. J. G. Thoomes heeft tijdens een
onlangs gehouden gemeente-avond
van de hervormde noodgemeente
„Sola Fide" het een en ander ge
zegd over die noodgemeente, haar
geschiedenis en uitzicht.
Wij menen te mogen veronderstellen,
Ds. A. A. Bos, de jonge predikant van de hervormde noodgemeente „Sola Fi
de" is evenals zijn gemeente verheugd over de komst van de nieuwe predikant
Ds. vyzelaar, die hopenlyk begin juni zyn intrede zal doen. Door de gestadige
groei van deze noodgemeente, die momenteel 900 gezinnen omvat wordt ook de
pastorale arbeid omvangrijker. Daarom zal met de komst van Ds. Vyzelaar de
gemeehte weer in twee wijken worden verdeeld. Ds. Bos blijft wjjkpredikant
voor de zuidwyk, Ds. Vijzelaar zal de noordwijk worden toegewezen.
Onze gemeente is sociologisch gezien
een aparte gemeente, zegt ds. Bos.
Er komen zeer veel jeugdige per
sonen naar de kerk en daarnaast is
het aantal mensen, dat niet in Vee
nendaal geboren werd, zeer groot.
Ook maatschappelijk gezien telt Sola
Fide veel zelfstandig werkende men-
Ds. A. A. BOS
sen, die niet zo'n traditionele gebon
denheid aan een bepaalde kerk of
zelfs kerkgebouw hebben. De ge
meente mag evenwel niet te een
zijdig zijn en streven naar een meer
algemene structuur.
Eind van dit jaar zal de noodge
meente worden opgeheven. De Sy
node heeft de bedoeling een bijzon
dere wijkgemeente te creëeren. Er
zal dan wel een zekere overbrug
gingsregeling komen, maar dat kan
niet zo worden geïnterpreteerd dat de
zaken zullen worden teruggeschroefd
naar het verleden.
NIEUWE VORMEN
Sprekende over de moderne invloe
den ook in het kerkelijk leven,
merkte ds. Bos op, dat de moderne
communicatiemiddelen grote invloed
hebben. Wij moeten dan ook midden
in 1964 gaan staan. In Veenendaal
wil men de zaken nog wel eens met
een zeker conservatisme benaderen.
Het Evangelie blijft door de eeuwen
heen hetzelfde, maar de vormgeving
dient te worden aangepast aan de
tijdsomstandigheden. Persoonlijk ben
ik gelukkig met de nieuwe Bijbel
vertaling en psalmberijming. Onze
Evangelieverkondiging moet ver
staanbaar blijven, ook voor de mo
derne mens. Het is geen tijdloos
Evangelie. Hoewel, wij staan op de
schouders van ons voorgeslacht en
er zijn ook beslist gpede dingen te
vertellen van de christelijke bele
ving van ons voorgeslacht.
Het gaat echter niet om ONZE waar
heid, maar om de waarheid van het
Evangelie. Men moet niet steeds be
vreesd zijn zelf wat te verliezen aan
traditionele gebondenheid, maar men
moet wat brengen. De blijde bood
schap van Christus. Daarbij mag
men de ernst van het leven ook be
zien. De schaduw hoort nu eenmaal
bij het licht. Maar als het zonlicht
schijnt moeten wij niet gaan kniezen
over de schaduwen, die het licht ach
ter zich werpt. Het persoonlijke ge
loof is de hoofdzaak. Ik kies voor een
Calvinistische levensstijl, maar men
moet het wel wat breder zien en
niet de stelling poneren alsof alleen
in Nederland de ware christenen te
vinden zijn.
VERSCHUIVING
Overigens ben ik van mening dat de
fronten der gescheidenheid verscho
ven zijn. Er bestaan slechts nuance
verschillen betreffende de liturgie
of de spreekwijze. Ik ben er blij om
dat in de hervormde kerk ondanks
de verscheidenheid vele christenen
elkaar kunnen vinden.
Wij behoeven niet dezelfde levens
stijl te hebben. Men kan als christen
in ondergeschikte zaken verschillen.
Om dit te illustreren vertelde ds.
Bos, dat hij in Berlijn een samen
komst bezocht, die door christenen
met geheel verschillende opvattingen
omtrent stijl enz. werd bijgewoond.
De onderlinge band werd evenwel
toch gevoeld. Dat moet ook in ons
land en zelfs in onze plaats Veenen
daal mogelijk zijn, aldus ds. Bos.
REALISME
Tenslotte ben ik een fervent voor
stander van een reële prediking.
De moderne mens denkt nu eenmaal
realistisch. Wij moeten in de predi
king zeer eerlijk zijn en op open
hartige vragen een reëel antwoord
geven. Er is een zekere spanning
tussen wetenschap en geloof. De mo
derne wetenschap deed veel goeds,
dat moeten wij waarderen. De ele
mentaire geloofszaken worden door
de wetenschap echter niet achter
haald. De Bijbel blijft het troostboek
waar wij uit putten, ook al zou de
wetenschap enkele historische Bij
belfeiten omverwerpen. De heils-
feiten blijven onaangetast, aldus ds.
Bos.
Resumerend kan worden gesteld dat
ds. Bos de boodschap des Heils in
een verstaanbare taal wil verkondi
gen. Dan zal ook onze jeugd zich
door dat Evangelie aangesproken
voelen. Traditionele gewoonten zijn
soms goed, maar het is geen wet dat
wij ons daarnaar hebben te richten.
Vernieuwing is soms beter en in en
kele gevallen zelfs noodzakelijk, zo
besluit ds. Bos ons gesprek.
dat deze zaak niet alleen bij de „aan
hangers" van Sola Fide belangstel
ling geniet, doch dat de ontwikke
lingen op dit punt in veel breder
kring nauwlettend worden gevolgd.
Wellicht is het daarom goed enkele
puntjes uit het verslag dat van deze
gemeente-avond in het orgaan van
Sola Fide is opgenomen, in deze ru
briek aan te tippen.
Om met het laatste - „het uitzicht" -
te beginnen. Hieraan zijn maar en
kele woorden gewijd, waaruit is af
te leiden dat ook dr. Thoomes over
de toekomst in het onzekere ver
keert.
Hij zegtonze verwachting moet
niet zijn van een ander reglement.
Er zal gebed moeten zijn om een
totale verandering van mentaliteit.
Bij ons (Sola Fide) waar wij zouden
willen consolideren en bij de (herv.)
kerkeraad, waar zij meent dat de
waarheid alleen te vinden zou zijn
in de modaliteit van de gereformeer
de bond.
En over het ontstaan en de historie
van Sola Fide
Toen in de vakature van wijlen ds.
Van der Snoek moest worden voor
zien, drongen de heren A. Middel
hoven en J. H. van Schuppen er in
een schrijven bij de kerkeraad op
aan een predikant te beroepen met
een gezonde opvatting van de be
vrijdende prediking van Christus,
staande in het volle leven en die ook
door de jeugd zou kunnen worden
begrepen. De kerkeraad zei „neen"
en beriep ds. W. L. Mulder (thans te
Voorthuizen), die een bevindelijke
prediking bracht.
In die situatie ontstond de evangeli
satievereniging, welke, aldus nog
steeds dr. Thoomes, geen zaak was
van „import" maar van meelevende
gemeenteleden, die trouw waren aan
de vaderlandse kerk. Later pas kreeg
de „import" bij de evangelisatiever
eniging zijn geestelijk dak.
Na de vorming van een comité werd
nogmaals kontakt opgenomen met
de kerkeraad. Resultaat bleef uit en
in mei 1937 begon men met eigen
kerkdiensten. Eerst in „Eltheto" en
later in een gebouw van de Panter
sigarenfabriek. Na de oorlog werd
het verenigingsgebouw aan de
Eikenlaan gebouwd.
De hervormde kerkeraad van Wa-
geningen heeft de gereformeerde
kerkeraad aldaar voorgesteld een
aantal leden naar eikaars vergade
ringen af te vaardigen, lezen we in
„Kerknieuws". Een antwoord van de
gereformeerde kerkeraad is nog niet
binnen.
De suggestie om over en weer ker-
keraadsleden naar de vergaderingen
van elkaar af te vaardigen werd ge
daan door de Leidse hoogleraar prof.
dr. H. Berkhof, op het congres van
de 18.
Ds. J. Keuning heeft de nieuwe pas
torie van de Chr. Geref. Kerk
(Hoofdstraat) betrokken. Zijn adres
is thans Kerkewijk 144.
Nu de toenadering van de kerken
voortdurend in gesprek is, schrijft
het - gereformeerde - Centraal
Weekblad, is des te meer gebleken
dat zelfs de tekst van het „Gebed
des Heren" niet in alle kerken gelijk
is. Daarom heeft een aantal protes
tanten en rooms-katholieken in ge
zamenlijk overleg een tekst vastge
steld die voor beide groepen van ge
lovigen aanvaardbaar mag worden
geacht. Deze tekst luidt als volgt
„Onze Vader die in de hemel zijt
Uw naam worde geheiligd;
Uw koninkrijk kome,
Uw wil geschiede
zowel in de hemel als op de aarde.
Geef ons heden ons dagelijks brood.
En vergeef ons onze schulden
zoals ook wij vergeven hebben
aan onze schuldenaren.
En leidt ons niet in verzoeking,
maar behoedt ons voor het kwaad.
Want U is het koninkrijk
en de kracht en de heerlijkheid
in eeuwigheid.
Amen".
De burgemeester van Rhenen Mr. L. H. N. F. M. Bosch ridder van Rosenthal,
die ook by de bespreking tussen de beide schoolbesturen aanwezig was, ver
liet vroegtydig de byeenkomst en vond het te betreuren dat
er geen basis voor samenspreking bestond. De gemeentelyke subsi
die voor het Oranjefeest hangt nu ook aan een zyden draad want het is
wel uitgesloten dat beide scholen subsidie zullen krygen. Het gemeentebe
stuur wilde bemiddelen, maar is hierin niet geslaagd. De verhoudingen op
schoolgebied zyn dus in Eist niet van vreedzame aard. Jammer is het dat de
kinderen van dit dorp, vele dingen niet begrypend, ieder op eigen schoolplein
het feest zullen vieren. De volwassenen stelden vele zaken scherp, in de kin
derhoofdjes is slebhts plaats voor pretentieloos spel met hun kameraadjes,
van welke overtuiging hun ouders dan ook mogen zyn.
Zaterdag 4 april 7.30 uur; zondag 5 april 3.00 uur, ver
toning van de sensationele avonturenfilm in kleuren:
met Pedro Armendariz - Antonella Lualdi.
Actie en spanning in een gigantische avonturenfilm.
Toegang 14 jaar.
Zondag 5 april 7.30 uur, vertoning van de spannende
detective-film
met George C. Scott - Dana Wynter - Clive Brook.
Spanning! Intrige! Puzzle! En nog extra een
mysterie, dat u zelf moet oplossen. Toegang 14 jaar.
N.V. NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ VAN KOGELLAGERS
Wageningselaan 2 te Veenendaal
zoekt voor spoedige indiensttreding
Hiervoor komt in aanmerking een meisje van ca 20
jaar met enige kantoorervaring en goed kunnende ty
pen.
voor de VOORRAADADMINISTRATIE
Leeftijd ca 22 jaar, met bij voorkeur Mulo of Handels
avondschool en enige kantoorervaring.
voor lichte kantoorwerkzaamheden.
Leeftijd ca 16 jaar. Opleiding: Enkele jaren Ulo of
Handelsavondschool. Kennis van typen is gewenst.
Sollicitatiebrieven met gegevens over opleiding, ervaring, enz. te richten
tot de afdeling Personeelszaken.
Eventuele mondelinge aanmelding via de Portier (ingang Groeneveldse-
laan) op maandag t/m vrijdag van 9-11 uur en van 14-16 uur.
door een bezoek te
brengen aan
onze
Uitgebreid is onze
collectie
Teveel om op te noemen. Maar
komt U eens passen met uw
dochters.