J
modeshow
Heij
de Kijkgrijp is
TOT UW DIENST
79
Jus d'Orange
39
89
SUPERMARKT
LUXOR I
OOK deze week
69
99
SLAËEREJ
2.49
1.49
2.89
2.29
39
98
69
249
98
179
Noodklokken over Washington
Fa. L. HEIJ
een grote fles
4 ROLLEN 39
VLEESWAREN
THEATER
De Zwarte Sperwer
Voetstappen zonder spoor
Nacht der opgejaagden
gevarieerde
kantoorjuffrouw
Adverteren doet verkopen!
0VENIST
p9
VOOR DE
Houdt U vooral donderdag
avond 9 april vrij
van
„ACHTEROM"
Entrèe I 1.50 inclusief
consumptie
Plaatsbewijzen verkrijgbaar in onze zaken en aan de
zaal.
Hoofdstraat 43-45 - Telefoon 2165
Frans Halslaan - Telefoon 3044
N.V. Steenfabriek „DE TOLLEWAARD" - Lienden
KERKSCHEURING IN EDE
Gewetensconflict
Artikel
Kort
Zendingswerk onder
Toradja's
Met de grootste zorg worden elke week weer een serie
aanbiedingen samengesteld waaraan U zeer veel plezier
kunt beleven
1
DOPERWTEN
FIJN
SPERZIEBONEN
van
1.
35
voor
SPINAZIE
SPINAZIE groot pak
GROENTE EN FRUIT
CLOSETPAPIER
49
98
99
69
K0FFIE
99
99
59
PINDAKAAS
SLASAUS
THERMOSFLES
Platte magere varkenslappen
Magere doorregen varkenslappen
Varkensbraadstuk je
Braadrollade
ONTBIJTKOEK
SHAMPOO maar liefst een HALVE LITER voor slechts 49
SINAS
VERMOUTH
BEWAAR
SPAAR
TAFELTENNIS
RITAC KAMPIOEN
VEENENDAAL
Van donderdag 9 t.e.m. zondag 12
april. Donderdag en vrijdag 7.30 uur;
zaterdag 7 en 9 uur; zondag 3 uur.
Gerard Landry - Myanon Bardot -
Ettore Manni in
De Zwarte Sperwer, een held zonder
weerga. Toegang 14 jaar.
Zondag 12 en maandag 13 april, 7.30
uur.
Antonella Lualdi - Madeleine Robin
son - Jeanne Valerie in
Een beeldschoon meisje verwekt ver
borgen hartstoch en verdwijnt op mys
terieuze wijze. Toegang 18 jaar.
Woensdag 15 april, 7.30 uur.
Juliette Mayniel - Philippe Clay -
Folco Lulli in
Een grootse bezetting in een film met
een actueel onderwerp: realistisch, ge
durfd. Jeugd tussen liefde en misdaad.
Toegang 18 jaar.
DINSDAGS IS ONS THEATER GESLOTEN
Plaatsbespreken dagelijks van 1 tot 2 uur aan
de kassa, 10 cent, ook telefonisch: nr. 2376.
VENDELSEWEG - VEENENDAAL - TEL. 2376
BRENG EEN BEZOEK AAN
SLIJTERIJ EN WIJNHANDEL
Wij hebben voor u de grootste sortering
Wijnen, binnen- en buitenl. gedistilleerd.
Groenelaan 23 (achterom) tel. 3434
Veenendaal.
GEVRAAGD:
liefst per 1 mei of later, kunnende
typen, terwijl het MULO-diploma ver
eist is.
Na inwerkperiode wacht een zelfstan
dige, prettige taak, die goed wordt ge
honoreerd voor iemand met plichtsbe
sef en accuratesse.
Met de hand geschreven sollicitaties worden
gaarne ingewacht onder nr. 3255 aan het bur.
van dit blad.
Wenst U in een onderneming te werken waar een groeiende saam
horigheid heerst?
Bent U bereid U volledig in te zetten voor de arbeid tegen een
IIOOG loon?
Wilt U opgenomen zyn in het pensioenfonds, meedoen aan de vrij
willige spaarregeling (met jaarlijkse toeslag van 40 e/o) enz. enz.'
Kom dan eens bij ons praten over de aanstelling als
in ons bedrijf.
U kunt op ons kantoor dagelijks terecht van 's mor
gens 8 uur tot 's avonds 9 uur.
Marsdijk 1 - Telefoon 03443-221
(Vervolg van pag. 1)
In groot geduld heeft de kerkeraad in
de afgelopen 5 jaar pogingen aangewend
om Ds. van Dieren op te roepen terug te
keren van zijn heilloze weg. Nu het
schorsingsbesluit gevallen is heeft de
kerkeraad besloten om de kerkvoogdij te
vragen de 25% van zijn inkomsten, die hij
vanwege zijn schorsing zou moeten der
ven, toch uit te betalen, hetwelk door de
kerkvoogdij werd ingewilligd. Daarnaast
zijn alle collega's bereid de pastorale ar
beid zolang waar te nemen en de open
gevallen predikbeurten te vervullen. De
wending van thans vervult de kerke
raad met droefheid en zorg zo besluit zij
haar communique.
De voorzitter van de Centrale Kerke
raad, Ds. E. F. Vergunst, zei het zeer te
betreuren dat ds. van Dieren, zich thans
tegen zijn collega's keert en de gemeente
verscheurt door een eigen kring te vor
men. Het is een grote slag voor her
vormd Ede volgens ds. Vergunst.
Ds. van Dieren verklaarde ons in een
vraaggesprek dat dit een gewetenscon
flict is. Het zijn geestelijke aangelegen
heden en het is jammer dat er een rel
van wordt gemaakt. Noodgedwongen
moest ik de gemeente er zondag mede
deling van doen aldus Ds. van Dieren.
In een toespraak tot de gemeente zei de
predikant o.m.:
Als enig commentaar hierop deel ik U
mede dat ik gaarne myn ambt wil be
dienen zowel wat betreft de prediking
van Gods Woord als de bediening der
Sacramenten. Dit echter alleen naar
de instelling van Christus en niet met
onderwerping van menselijke ver
ordeningen.
Ik wil u mededelen dat ik niet voor
nemens ben in hoger beroep te gaan
omdat dit geen enkel uitzicht zou bieden.
Dit wil echter geenszins zeggen dit ik de
beslissing van de prov. kerkvergadering
zou achten naar Gods Woord te zijn.
V/aar het schrijven melding maakt van
het feit dat ik een halfslachtige houding
zou hebben aangenomen wil ik medede
len dat de vrees voor scheiding mij altijd
tot grote voorzichtigheid heeft aangezet.
Ds. van Dieren besloot zijn toespraak
met de woorden: Voorts beveel ik u aan
de Heere aan inzonderheid u, mijn ge
liefde catechisanten. Ik blijf uw altijd
tot dienst bereide Dienaar in onze Here
Jezus Christus en als zodanig begeer ik
te leven en te sterven.
Tijdens een interview met journalisten
verklaarde de geschorste predikant ds.
G. M. van Dieren dat hij in 1958 een ar
tikel in de kerkbode van Ede wilde
schrijven, maar dat dit artikel geweigerd
werd. Wel werd de zaak zeer uitputtend
in kerkeraadsvergaderingen besproken.
Ik heb nooit de behoefte gehad tot een
ander kerkverband toe te treden, omdat
de hervormde kerk een grote plaats in
mijn hart innam, maar ik kan geen han
deling verrichten die mijn geweten mij
verbiedt aldus ds. van Dieren.
Ik blijf herder en ik ben geroepen het
Woord te bedienen aldus ds. van Dieren.
Ik mag verklaren dat ik bereid ben voor
hen die begeerte voelen mij te horen, op
te treden. Het wordt dan echter een ge
meente onder 't Kruis. Op de vraag of
dat geen scheuring of versplintering be
tekende antwoordde Ds. van Dieren dat
ds. Ledeboer in de vorige eeuw ook geen
nieuw kerkgenootschap heeft gewild. Een
andere vraag of zijn schorsing enige ge
lijkenis vertoonde met de zaak van ds.
Pauwe in de dertiger jaren beantwoordde
ds. van Dieren bevestigend.
Ik zal er altijd droefheid over hebben,
zo zei hij aan het slot.
Ds. van Dieren trad zondagmorgen voor
het eerst voor eigen kring op in een vrij
korte kerkdienst. Hij bediende het Woord
uit Joh. 20 19-23. Er waren circa 500
mensen onder zijn gehoor. Omdat ds. van
Dieren de schorsing niet geaccepteerd
heeft en voor eigen kring is opgetreden,
waardoor hij zich feitelijk buiten het
kerkverband van de Ned. Herv. Kerk
heeft geplaatst is de verwachting dat hij
zeer binnenkort als predikant zal wor
den afgezet.
Woensdag 25 maart j.l. besloot de Herv.
ZJ.L.O. school L.L. aan de Geerseweg te
Veenendaal op een bijzondere wijze haar
laatste schoolmiddag.
Ds. Van Dijk, predikant te Eemnes-Bin-
nen, voorheen 25 jaar zendeling voor de
Toradja's op Midden-Celebes, hield een
lezing en toonde daarbij prachtige dia's
over het zendingswerk op Midden-Cele
bes.
Hij vertelde, dat hij met zijn vrouw in
1930 als zendeling werd uitgezonden om
het evangelie te verkondigen onder de
Toradja's.
Voor hem waren ook al een paar zende
lingen naar Midden-Celebes vertrokken.
De Toradja's die op Midden-Celebes wo
nen, waren toen nog bijna onbekend met
het Christendom, ze waren bijna allen
m -
LITERBLIK
LITERBLIK 65
VAN DONDERDAG T.M. ZATERDAG
BIJ f 7.50 BOODSCHAPPEN
LITERBLIK 45
OOK DIEPVRIESARTIKELEN
KOOPT U VOORDELIGER
IN DE KIJKGRIJP
DIEPVRIES
DIEPVRIES
KABELJAUW
pak 400 gram
VERSE ZOMERSPINAZIE
500 gram
VERSE CHAMPIGNONS, le soort
200 gram
JAFFA SINAASAPPELEN
10 stuks
JONATHANS, L.EKKERE HANDAPPELEN
1V« kg
HOTEL-
250 GRAM
ANANASBLOKJES
500 gram
VANILLE- EN
DROPTOFFEE's
450 gram
PARIJSE WAFELS
per pak
PER POT 59
PER FLES 55
BIJ AANKOOP VAN
VLEESWAREN
een „Homburg"
Cuyckse
Leverworst
voor
inh. j liter 2.25
500 gram
GROTE
PER STUK
Transparante
VOORRAAD-
BUSJES
3 stuks voor
IJzersterke
WERKDOEKJES
3 stuks voor
„Whisper" HAARLAK, grote bus 1.49, extra grote bus298
Hierbij een WENKBRAUWPOTLOOD GRATIS
2 GEZINS-
FLESSEN
ITALIAANSE
de echte
LITERFLES
Tcrlenka SLAAPZAK
vulling 1000 gram, rits
sluiting rondom (dus
ook te gebruiken als de
ken).
Winkelwaarde minstens
f 36,—, by f 100,— kas
sabonnen f 29,50.
JONGENSSINGLETS en SLIPS
BADDOEK per stuk 1.95 ELKE TWEEDE
Bussum, Zeist, Utrecht, Ede, Veenendaal, Venlo, Apeldoorn
B
nog analfabeten, en hechtten ook nog
veel geloof aan het bestaan van boze
geesten, vooral in de natuur. Vorig jaar
werd het jubileum gevierd met het 50-
jarig bestaan van het zendingswerk op
Midden Celebes. Ds Van Dijk is er ook
geweest en werd daar op zeer hartelijke
wijze weer ontvangen.
Ds. Van de Loosdrecht en zijn vrouw
werden in 1913 door de Ned. Herv. Kerk
te Veenendaal als eersten uitgezonden
om aan de Toradja's het evangelie te
prediken, wat een zeer moeilijke taak
was.
Hij heeft dit helaas maar vier jaar kun
nen doen, want in 1917 werd hij door de
Toradja's zelf vermoord.
Toch is zijn werk niet tevergeefs ge
weest.
Ze hebben daar en in de omstreken hard
gewerkt en vele Toradja's werden Chris
tenen na vaak felle strijd.
Nu zijn duizenden Toradja's tot 't Chris
tendom bekeerd. Er zijn scholen gebouwd
en kerken; heel simpel en heel primitief,
maar de Toradja's zijn er blij mee.
Er zijn nu nog maar slechts 2 dominees
in de Toradja-gemeente in Makassar.
De studenten op Midden-Celebes hebben
gevraagd naar een dominee voor hun
werk en binnenkort zal een predikant
worden uitgezonden.
Het was een zeer interessante maar ook
leerzame middag.
Het is Ritac gelukt om het kampioen
schap van de 1ste klas te betalen. In de
laatste wedstrijd tegen Treffers 2 liep het
vlot uit tot 6-0 en kon geen enkel team
dit puntental meer bereiken.
Nadat de spelers waren gehuldigd en
er bloemen waren aangeboden werd de
wedstrijd voortgezet. Nu de spanning
was geweken moesten de Ritmeester
mensen nog drie nederlagen accepteren.
Burgstede verloor van Brugman en van
de Berg, terwijl deze laatste speler ook
van Wely nog een nederlaag bezorgde.
S.T.V. Climax leed voor de tweede maal
dit seizoen een 64 nederlaag tegen
Panter. Ook nu was v. Manen niet van
de partij en daar invaller Leppers niet
tot winst kon komen waren dit voor
S.T.V. Climax drie verliespartijen. Van
Dam won van de Koning en van J. Stui-
venberg. In een prachtige en zeer snel
gespeelde wedstrijd moest hij echter voor
H. Stuivenberg het hoofd buigen.
Ook van Eist verloor van deze speler,
maar won van de Koning. Tegen J. Stui
venberg leek hij in de derde game naar
een zeer gemakkelijke overwinning toe
te gaan. Van Eist kwam met 102 voor
en scoorde hierna met veel geluk nog
drie punten. Hij werd hierdoor echter
dermate uit z'n concentratie gehaald dat
hij geen bal meer aan kon en met 21-15
verloor.
In een goed gespeeld dubbelspel wonnen
v. Dam en v. Eist van de gebrs. Stuiven
berg.
V. DE MAN VAN WEINIG WOORDEN
In Galena, de stad waar de Grants wo
nen, gaat het rumoerig toe. Muziekkorp
sen gaan door de straten. Fort Sumter is
beschoten. Waar ergens ligt Fort Sum
ter? Ver in het Zuiden, in het rebelse
land. Mensenlevens heeft het niet gekost.
Er is geschoten op de vlag. De Vlag :s
neergehaald door de schurken van Zuid-
Carolina; ze hebben de brutaliteit gehad
hun vlag ervoor in de plaats te hijsen.
Wat? De vlag hebben ze durven neer
halen, de dierbare Stars en Stripes? Ja,
de vlag is neer. Dan óp met de vlag, jon
gens! De vlag is beledigd? Dan zullen we
die belediging wreken, mannen! Ze stro
men toe, de jongens van de stad, van de
prairie, van de loodmijnen, van de houts
koolbranderijen in de bossen. „Rally
round the flag, boys," zingen ze. Verza
melt rond de vlag.
Bij de eerste volksvergadering wordt er
geroepen om Rawlins. John Rawlins zal
spreken. Nu, hij spreekt. Zijn schitteren
de ogen zijn gloeiender dan ooit in zijn
bleek gezicht. Er zijn nu geen democra
ten en republikeinen meer, zegt hij; er
zijn alleen patriotten en verraders. Dou
glas, de democratische leider, reist het
land door om propaganda te maken voor
de Unie. Hij heeft zich achter Lincoln
gesteld. Rawlins kan zich niet melden
voor de dienst, ieder weet dat hij nu niet
van huis weg kan. Was hij vrij, hij zou
de jongens van Galena toeroepen: „Come
on, boys, let's go!" Nu moet hij zeggen:
„Go, boys!"
De zaal dreunt van de stampende laar
zen, van de klappende handen.
Kapitein Grant zit niet meer in het ma
gazijn aan de boekhouding. President
Lincoln heeft 75000 vrijwilligers opge
roepen. Hij is bezig troepen te drillen.
De vrouwen van de stad komen bij hem
om raad, voortvarende vrouwen van pio
niers. Geld hebben ze bijeengebracht. De
jongens moeten uniformen hebben. Als
de kapitein hun nu wil zeggen hoe die er
uit moeten zien Kleermakers staan
klaar om de stof te snijden; vrouwen ko
men in groepen bijeen om te naaien. Nie-
mand zal zeggen, dat Illinois, de staat
i waar hun president vandaan komt, ach
ter is gebleven in vaderlandsliefde.
Grant gaat naar de hoofdstad, naar
Springfield, om te zien wat hij daar kan
doen. De gouverneur zit met zijn handen
in het haar. Hij moet troepen sturen naar
het zuiden van de staat en er zijn geen
spoorwagens om ze te vervoeren.
„Laat ze marcheren," zegt Grant.
„Zo'n grote afstand? Zou dat gaan?"
„Hoe hebben de legers van de wereld zich
verplaatst vóór wc spoorwegen had
den?"
De vrijwilligers leren marcheren.
Grant werkt dag en nacht met de troe
pen. Toch komt er maar geen aanstelling
voor hem af. Hij laat zich niet lijmen om
als kapitein in het vrijwilligersleger te
dienen onder een kolonel van de militia,
de schutterij, die van militaire zaken
geen verstand heeft. Hij weet, dat hij
een regiment kan hanteren en verlangt
een kolonelsbenoeming. De ene invloed
rijke man vindt, dat hij nog een vreem
deling is in Illinois; woont hij er al wel
een jaar? Een ander is republikein en wil
geen man die zich democraat heeft ge
noemd op een verantwoordelijke plaats
in het leger.
Grant richt troepen af en als ze naar de
plaats van hun bestemming vertrokken
zijn, schijnt er niets meer voor hem te
doen. Ja, hij kan zich nog wel nuttig
maken. Hij krijgt een lessenaar op een
bureau voor militaire zaken en zit zich
daar voor twee dollar per dag te verbij
ten van ergernis aan werk, dat een klerk j
van achttien jaar kan doen. Mismoedig
besluit hij naar huis te gaan.. Dan maar
weer naar de lederhandel die hij verfoeit.
Maar zijn gezin moet eten, nietwaar? j
Met die militaire carrière van hem is het
I vreemd gegaan. Zijn vader had een leer-
looierij en leerhandel. Verwachtte hij, j
dat de oudste zoon hem zou opvolgen in
het bedrijf De jongen kon niet tegen de
stank van het looien. En voor leer voelde
hij niets, behalve als het een zadel onder i
hem was. Want paardrijden kon hij als
de beste. Zowel rijden als mennen. Als
kind van tien jaar was het zijn grootste
plezier naar de bossen te rijden met
paard en wagen, ladingen hout en schors
te halen en de volle wagen terug te bren
gen. Hij haalt reizigers van het spoor
wegstation of de aanlegplaats van de
boot en brengt ze naar de plaats van hun
bestemming, mijlen ver in de nog onbe- j
woonde streek. Als de buren vader Grant
vragen of zo'n kleine jongen niet ver
dwalen zal of overvallen zal worden door
bandieten, antwoordt hij: „Hij kijkt wel
uit." Hij is een jongen van de buiten
lucht, van de prairie. En hij kijkt uit: om j
een middel te vinden uit het bedrijf weg
te komen.
Een leerfabrikant steekt er niet in hem.
Een zakenman evenmin. Wat dat betreft,
iedere jongen in het dorp heeft hem uit
gelachen. Een man komt bij zijn vader
met een jong paard, waar Lyss op 't eer
ste gezicht verliefd op wordt. Vader
Grant wil zijn jongen wel een plezier
doen, maar vijfentwintig dollar, die de
man vraagt, nee, dat is hem te veel. Als
de man is afgetrokken met zijn veulen,
maalt Ulysses zijn vader aan het hoofd.
„Goed," zegt die eindelijk. „Je kunt er
heen gaan en zeggen, dat ik het kopen
wil voor twintig dollar." „Maar als hij
het daarvoor niet doet, vader?" „Dan
mag je hem tweeëntwintig vijftig bie
den." „En als hij het dan nog niet doet?
Zult u dan voor twee en een halve dollar
dat fijne paardje laten gaan?" „Nu, dan
vijfentwintig. Als het beslist niet anders
kan." Ulysses snelt naar de eigenaar van
het paard en brengt eruit, struikelend
over zijn woorden van haast: „Vader wil
twintig dollar geven en als u het hem
daarvoor niet laat, tweeëntwintig vijftig
en als u het daarvoor nog niet doet, vijf
entwintig." De man heeft zich op de
dijen geslagen van het lachen.
Geen industrieel, geen zakenman. Maar
wat dan? Vader Grant heeft het hoog
met zijn zoon voor en besluit: de mili
taire academie. En zo gaat hij naar West
Point. Hij leert er militaire wetenschap
pen, die hem wel interesseren, als weten
schap. Niet om soldaatje te gaan spelen.
De wiskunde boeit hem. Als hij enige ja
ren gediend heeft, zal hij leraar, profes
sor noemen ze het, in de wiskunde kun
nen worden. Met dat vooruitzicht kan hij
de vier jaren op West Point doorkomen.
Een officier steekt er niet in hem. Maar
toch herinnert hij zich levendig hoe hij
generaal Scott ziet; te paard, als hij het
cadettenkorps inspecteert. Scott is een
grootse verschijning. Hij houdt van een
schitterende uniform met indrukwek
kend zwaard op zij en een hoed met wui
vende veren, die hem nog hoger maakt.
Er. een ogenblik ziet de onbeduidende
cadet Sam Grant zoals ze hem noemen,
zich op de plaats van de opperbevelheb
ber troepen inspecteren, die voor hem in
de houding staan met het gepresenteerde
geweer. Het is maar een vluchtig visioen.
Hij is jong en in de jeugd vereenzelvigt
een jongen zich graag met een held.
Maar is het niet merkwaardig, dat hij
deze invallende gedachte onthouden
heeft
Thuisgekomen van West Point als twee
de luitenant heeft hij zich een uniform
besteld in New York. Hij rijdt erin naar
een nabije stad om familie te bezoeken,
trots op zijn paradepakje. Een straatjon
gen roept hem na. „Hé soldaat, wil je uit
vechten gaan? Nee, eerder zal ik mijn
hemd verkopen." Is hij een belachelijke
verschijning, dat kleine jongens de gek
met hem steken?
In zijn dorp krijgt hij de tweede koude
douche. De slordige herbergier van de
overkant heeft een hemelsblauwe broek
aangetrokken, de kleur van de uniformen
van het leger; 'n brede bies langs de naad
imiteert het officierskledingstuk. Het
dorp brult van pret. En Ulysses trekt
zijn uniform uit. Daarna draagt hij nooit
iets anders dan die van de gewone sol
daat. De distinctieven van zijn rang moe
ten erbij, dat kan nu eenmaal niet anders.
Hij komt in garnizoen in St. Louis in de
staat Missouri. Met zijn vriend Frederick
Dent bezoekt hij diens ouderlijke huis,
een plantage waar slaven worden gehou
den. Het kleine zusje van Fred, zes jaar
is ze, staat hem verbluft aan te kijken.
Zo'n mooie man heeft ze nooit gezien.
Van 't moment dat ze hem ziet, is ze in
adoratie voor hem. Hij is in die tijd een
vrolijke knappe jongen, die stoeit met
Emmy en haar zusje Nell. Tot Julia thuis
komt van een logeerpartij. Ze is dan
zeventien, zijn eerste en enige liefde. En
hij is eenentwintig. Hij is arm, zij heeft
bij haar geboorte al een slavin cadeau
gekregen van haar vader. Ze rijden te
paard door de bossen. Ze houdt van de
rust en de zekerheid die van hem uitgaat.
Als hij naar Mexico trekt, opgeroepen
voor de oorlog, zijn ze verloofd.
Vier jaar blijft hij weg. In de oorlog on
derscheidt hij zich en wordt benoemd tot
eerste luitenant. Een volgende onder
scheiding maakt hem kapitein bij bre
vet, wat zeggen wil, dat hij kapitein ge
noemd mag worden, maar die rang zal
krijgen als er een plaats open komt. Hoe
veel jaren zal dat nog duren En het in
komen van een luitentant is een duizend
dollar per jaar.
Julia bezit de zorgeloosheid van kinderen
die nooit geldzorgen gezien hebben en er
daarom niet in geloven. De oude heer
Dent is niet erg gesteld op het huwelijk
met een kale luitenant. Maar er is niets
aan te doen; als hij na vier jaar terug
komt, trouwt zij haar Ulysses Simpson,
nu een man van vijfentwintig en interes
sant gebronsd door de zon van de Mexi
caanse hoogvlakte. Het jonge paar ver
huist naar Detroit, een kleine nederzet
ting bij de meren in het noorden, waar
een garnizoen nodig is voor eventuele
overvallen van Indianen.