Autorijden leren?
HeetkeF höj.
C. DROST
Aaf-is '+1
PERSOONLIJKE
LENINGEN
JAWIKO
ekktrisöW kölcew-
LEDING
WAAR
ALLES
OOR IS!
U OOK?
H Supp-hose-
Noodklokken over Washington
L.HEU
Auto verhuur
ASC01
nette meisjes
ADVERTEREN DOET VERKOPEN
ELEKTRO TECIIN. BEDRIJF
„DE LELIE"
GeHa van Leeuwen
Leewis
tf
tt
duvelstoejager
H. B. GAASBEEK
VAN DELFT'S
KINDERWAGENS
NAAR
G. J. KOOPS
REPARATIES
KUNSTGEBITTEN
handhaaft zijn
OUDE PRIJZEN
voor
Chem. Reinigen
A. G. v. d. BERG
voor Luxe- en
vrachtwagen
erkende rijschool
Tricotfabriek
J. DIEPEVEEN Zn
Boslaan 17 Veenendaal
Telefoon 3364
ELEKTRO-MOTOREN
DIESEL-BRANDSTOFPOMPEN
DYNAMO'S
STARTMOTOREN
Grote voorraad ONDERDELEN
Weer een mode-mogelijkheid meer voor de moderne man. Een kostuum
waar U in hoort en de zon bij moet! Meesterlijk valt de kraag, meesterlijk
is het gesneden en wat U er in doet't valt altijd goed. De stof?
Een fraaie .,pinhead".f 149,-
Deze kolbert- en pantalonkombinatie is een variatie uit vele, die U
spontaan tot een sportieve keuze bewegen. Het kolbert is uitgevoerd
in het nieuwe Peacock dessin. De Terlenka pantalon is zoomloos en
kreukloos... Ook de kwaliteit is onkreukbaar! Voor de man die een
fris modespoor volgt! Kolbert f 69,- Pantalon f 39,75
VOOR EEN GOEDE WASVERZORGING
KOOPT UW DRANKEN
Slijterij en Wijnhandel „DE ZWAAI"
Bestrijdt VOORJAARSMOEHEID met
Kousenhuis tempo
Garage R. Vonk
Parallelweg 3-5 - Veenendaal
Fl. 7.05
j Soldaten en burgers stromen terug uit
Virginia over de brug over de Pontomac.
Legerwagens, getrokken door ossen en
muilezels, verdringen de rijtuigen van de
burgers. Verscheidene ingezetenen van
Washington brengen de nacht in het
open veld door. Hun rijtuigen zijn in be
slag genomen voor gewonden. Anderen
zagen hun rijtuig in elkaar gekraakt on-
dei wcg in het gedrang. Hun paarden zijn
door officieren opgeëist. De ooiiogscor-
respondent Russell heeft nu kopij. Hij
schrijft naar de „London Times" over
het leger van de Verenigde Staten in ter
men die hem de naam Bull-Runs-Russell
bezorgen cn de haat van de Yankees op
de hals halen.
Hoofdstraat 43-43
Veenendaal
Groots assortiment in
VOUWWAGENS
KINDERWAGENS
WANDELWAGENS
Renault - Dauphine
Dr. Colijnstraat 27 II
VEENENDAAL
Sneller, beter en
goedkoper I
BARNEVELD
Gortstraat 12 - Veenendaal
GARAGE
Nieuweweg 41. tel. 2535
Veenendaal
Lijkauto en 8-persoon»
auto's voor Begrafenis-
rüden.
Ie KLAS
STALHOUDERIJ
Voor trouwrijden: grijze
trouwkoets met witte schim
mels, volgrijtuigen met 1 of
2 paarden.
Voor begrafenisrijden: le kl.
lijkkoets en volgrijtuigen.
FIRMA
R. v. d. WEERD
Slunterweg 58 - Ede -
Tel. 8253.
COSTUUM qf
MANTEL /./J
DEMI
JAPON I 7C
TOPPER 4
jumper":::: 100
VEST
Davidsplein 8
VEENENDAAL
Telefoon 08385-2407
SPECIAAL
in
BRILLEN
Hoofdstr. 511
Veenendaal
AÏP.AAPCKANTOQR
Kerkewijk 110 - Veenendaal
Tel. (08385) 2252-3900
KERKEWIJK 110 - VEENENDAAL
Telefoon 08385 - 2252 - 3900
VERZORGT VOOR U
VOOR ELK DOEL
Eenvoudlaan 10a - Veenendaal - Tel. 4130
b.g.g. 2983
heeft in haar confectie-
afdeling plaats voor enkele
voor diverse werkzaam
heden.
HOOG LOON
PRETTIGE WERKKRING
ZATERDAGS VRIJ
Aanmelden: Veenendaalse-
weg (bij station De Klomp)
Veenendaal.
In de brief met folder die U onlangs
van de P U.E.M. hebt gekregen, werd
U een modern electrisch fornuis met
pannen 'n half jaar op proef aange
boden!
Dit kunt U ook krijgen via Uw in
stallateur:
P.U.E.M.-condities: Vlugge aflevering - Blijvende service
Vlotte en nette aanleg
Probeert U het ook eens! Wij geven U gaarne thuis
of telefonisch alle gewenste inlichtingen.
WIJ REPAREREN AL UW:
(zo mogelijk een bruikleen-motor beschikbaar)
NIEUWE EN GEBRUIKTE MOTOREN VOORRADIG
Levering van alle voorkomende Elektr. Apparaten
en „TEN" autoradio's.
Aanleg van Licht- en Kracht-installaties.
W. DE KRUIJF
ZUIVELSTRAAT S VEENENDAAL TELEFOON 08385-2532
HOOFDSTRAAT 90 VEENENDAAL
TELEFOON 08385-2163
B. Hoogstede
Veerweg 121 Wageningen
Telefoon 08370-2663
bij de speciaalzaak met de grootste sortering
Verlaat 2 Telefoon 3610 Veenendaal
de elegante 100°/o nylon steunkous
MET EN ZONDER NAAD IN MODEKLEUREN
Zandstraat 84 - Veenendaal
De 2cv is Europa's meest veelzijdige auto
beklimt Franse bergen, heeft ruimte voor
lange Noren, draagt zachthandig Italiaanse
babies, bruint Nederlandse vakantiegangers
onder zijn open dak. En vraagt haast géén
lires, francs, guldens voor benzine en
onderhoud.
Met WOLF-gereedschappen
werkt U in de tuin
gemakkelijker en vlugger.
De grond zonder moeite culti
veren, hem fijn verkruimelen,
rationeel zaaien, de planten
aanaarden, los en luchtig
houden, onkruid wieden, alles
gaat zo eenvoudig en vlug met
WOLF-gereedschappen. Gron
dig werk tot dicht langs de
planten, zonder te bukken,
zonder inspanning, WOLF-ge-
reedschappen worden gewoon
getrokken!
WOLF-cultivator vanaf
Verst. WOLF-
cultivator Fl. 16,15
WOLF-handfrees Fl. 14,85
WOLF-zaaimachine Fl. 35,-
WOLF-aanaarder Fl. 8,50
WOLF-tandschoffel Fl. 7,45
Laat de vooruitstrevende
WOLF-gereedschappen vrij
blijvend in Uw eigen tuin
demonstreren en vraag ook
ons WOLF-prospectus, dat
alle bijzonderheden over de
gehele collectie bevat:
l S
Voor Veenendaal en omstreken
HOOGSTRAAT 7 VEENENDAAL
beëedigd als Makelaar en taxateur
in roerende en onroerende goederen,
verzorgt gaarne voor U
VERZEKERINGEN
HYPOTHEKEN
WONINGBEHEER
T A Y A HTTÏTQ
AAN- EN VERKOOP VAN
VASTE GOEDEREN
Hoofdweg 101a Telefoon 259 Ederveen
,,Ik kan die jongens daar in het Zuiden
niet als vijanden zien." Lincoln vouwde
zijn handen op de rug in elkaar en begon
de kamer op en neer te lopen. „Enkele
rijke plantersfamilies hebben deze zaak
opgedreven. Het volk weet niet wat het
wil. Het wordt meegesleurd in een avon
tuur op leven en dood. Een ellendige
slachtpartij, als er niet gauw een eind
aan komt. Alleen om een maatschappij-
vorm te handhaven, die geen bestaans
recht meer heeft in onze democratische
tijd. Feudale grootgrondbezitters zijn
hier de aanstichters. En Beauregard was
wild om oorlog te voeren. Waarom heeft
hij bevolen tot de beschieten van fort
Sumter? Omdat hij bang was, dat het
conflict nog vreedzaam kon worden op
gelost. En heel het Zuiden juichte hem
toe. „Onze Napoleon" noemen ze hem."
De generaal knikte. Ja, dat was Beau
regard. Hij was niet zonder bewondering
voor hem. Een man, die durfde in te grij
pen als hij het nodig oordeelde. En hij
verfoeide Lincoln, die een oorlog een el
lendige slachtpartij durfde noemen. Geen
greintje militair gevoel had die man, die
met zijn lange benen de kamer op en neer
maaide, dat hij er duizelig van werd.
„Jefferson Davis is een fatsoenlijk man,"
ging Lincoln door „Met hem was te pra
ten geweest. Hij had begrip voor ons
standpunt kunnen hebben. Maar wat kon
hij doen als voorlopig president? Vóór
hij bij stemming benoemd zal worden
hebben ze de vijandelijkheden geopend.
Hoe hebben ze gejuicht in hun kranten
na de beschieting van fort Sumter! „Deze
eerste grootse scène in het openingsdra
ma van wat, naar we veronderstellen, een
meest gewichtige militaire actie zal zijn."
De generaal knikte vermoeid' Dat was
Beauregard, al zou een krantenman het
van hem hebben overgenomen. Ah, dat
was militaire eer en glorie. De Zuiderlin
gen hadden het geheim ervan.
Maar Lincoln ging door. „Lieve hemel,
wat een bombast. En dat om het recht
te nemen een fort te beschieten waarvan
de bezetting al uitgehongerd was. Er is
bombast nodig om iets recht te praten
wat krom is. Eenvoudige woorden zijn
daar te goed voor."
De generaal kreunde. Deze genadeloze
man greep hem aan in de moeilijkste uren
van zijn leven. Hij bewonderde het mili
taire elan van de Zuiderlingen. Maar het
was fout, het was fout. Zoveel geestdrift
verspild aan een onwettige zaak. Aan een
uitzichtsloze zaak. Want hij, de grote
generaal van de natie, de winnaar van
de oorlog tegen Mexico, hij zou hen be
strijden. Hij moest hen bestrijden. Dure
plicht gebood hem. Heilige eed aan de
Unie, een halve eeuw geleden afgelegd.
„Deze mensen hebben geen begrip van
wat de moderne tijd eist," ging Lincoln
door. „Vurige verdedigers van de vrijheid
noemen ze zich, maar ik vraag je, wat
voor vrijheid. De vrijheid een rijk leven
te leiden van het zweet dat ze de kleur
ling uitpersen. Verdedigers van de vrij
heid met slavernij als een positief goed.
Ik beschouwde Alexander Stephens als
mijn vriend. We zaten naast elkaar in het
Congress. Ik was een keer tot tranen
geroerd door een redevoering van hem.
We voelden ons sterk tot elkaar aange
trokken. Een bezienswaardig paar moe
ten we geweest zijn. Hij zo klein en smal
als een schooljongen; nooit meer dan vijf
tig kilo heeft hij gewogen. En ik daar
naast als de reus uit de prairie; een soort
railsplitter uit de sage om kinderen bang
j mee te maken. En nu is hij de aanvoer
der van de partij die het heftigst invoer
van nieuwe slaven eist; een empire wil
hij stichten aan de Caraïbische Zee, dat
j slavernij tot hoeksteen zal hebben. Ste-
phens, Stephens, mijn broeder, hoe mid-
i deleeuws is je brein gebleven. Een slaven-
rijk in ons democratisch Amerika."
De generaal had zich behoedzaam laten
zakken aan zijn beddekwast. Deze on
behouwen zoon van het onbehouwen
Westen had gelijk. Geen werkelijkheids-
zin hadden ze, daar in het Zuiden. Te
zeer geïsoleerd zaten ze op hun planta
ges, te zeer ingesponnen waren ze in hun
rijkdom, te veel gekoesterd hadden ze
hun heerszucht dan dat ze de wereld zou
den kunnen zien zoals hij was. Hij woon
de niet voor niets jaren in New York, hij
kende de Yankees. Ze zouden doorzetten.
Met hun onverwoestbare energie zouden
ze hun doel bereiken. Hun kennis van
de techniek, hun industrie zou hun de
middelen aan de hand doen. Zijn hart
bloedde om het Zuiden. Zijn zwaard
hoordde de Unie toe.
Hij voelde zich weer zachtjes afglijden
in de slaap. „Hij zal winnen, hij zal win
nen," prevelde hij geruststellend. De pijn
in zijn benen nam af als de slaap over
hem kwam.
Lincoln draaide zijn lange lichaam om
en bekeek de grijsaard in het bed. Be
doelde hij Beauregax-d. Of sprak hij over
Mc Dowell Een humoristische grijns
vertrok zijn tragisch gezicht. Haalde de
oude de twee klasgenoten door elkaar?
Voor het verloop van de oorlog zou dat
waarschijnlijk niet veel uitmaken. Met
zachte schreden ging hij de kamer uit.
In Washington is de zondag rustig ge
weest. Niemand vermoedt enig onheil.
De president voelt zich niet op zijn ge
mak. In de nacht voor de slag heeft hij
een vreemde droom gehad. Een schip met
volle zeilen wordt voortgedreven door 'n
razende storm. Bij het ontwaken heeft
hij zich afgevraagd wat dat betekenen
mag. De tegenstelling, die een onlogica
inhoudt, heeft hem getroffen. Geen schip
vaart met volle zeilen in de storm. Heeft
de storm het ovei-vallen? Hij heeft eer-
1 der een dergelijke droom gehad, herin
nert hij zich nu, maar nooit zo helder.
Het eigenaardige dat hij, een man van de
prairie, van watei'vlakten en schepen
droomt, treft hem. Zijn er beelden in zijn
bewustzijn blijven hangen uit de tijd, dat
hij als vlotschipper op de Mississippi
voer? Het is mogelijk, maar waarom
komt dan juist nu, in de nacht voor een
dag van grote beslissing, een dergelijk
beeld hem verontrusten? De onbegrijpe-
lijke droom laat hem niet los. Geen goed
zeeman jaagt zijn schip met volle zeilen
dcor 'n storm. Is hij zelf die onkundige
zeevaarder? Heeft hij de natie in een
waaghalzig avontuur gesleept Hij heeft
het schip niet zien vergaan.
Na zijn bezoek aan generaal Scott is zijn
j onrust nog groter geworden. Hij zoekt de
eenzaamheid van zijn slaapkamer op en
bidt vurig dat God, die hem aan het hoofd
van dit volk heeft gesteld in tijd van
j nood, hem wijsheid mag geven. Daarna
i gaat hij naar het departement van oor
log, waar de telegrafisten zitten te wach
ten op berichten van het front.
Tegen de avond komen ze binnen. Het
leger trekt terug. Hoe langer hoe alai"-
merendcr worden ze. Eindelijk komt de
noodkreet: redt Washington; de vluch
tende troepen willen zich niet laten for
meren.
De ondernemende fotograaf, Matthew
Brady, is alles kwijtgeraakt. Hij heeft
I een stem in zijn binnenste gehoord, die
zei: „Ga", en hij ging. Hij bleef zijn in
nerlijke stem volgen; hij zou geen Yan
kee zijn als hij het bij die eerste mislukte
poging opgaf. In de volgende oorlogs
jaren huurde hij een stuk of wat helpers
en met hen reed hij de slagvelden af en
volgde het leger op zijn marsen. Met hun
gebrekkige apparatuur en als donkere
kamers ingerichte wagens maakten zij
vijfendertigduizend foto's. Het was de
eerste oorlog, die een uitvoerig fotogra
fisch verslag kreeg.
De gehele volgende dag wankelen solda
ten in gescheurde en bemodderde kleding
de stad binnen. Uitgeput van de veldslag
en een mars van zesendertig uur staren
ze als slaapwandelaars voor zich uit. Vol
komen ongeoefend zijn ze begonnen met
alles weg te gooien wat hun hinderde:
geweren, randsels, voedsel. Sedert een et
maal hebben ze niet gegeten.
In deze slag maakt een jonge man van
midden twintig zich verdienstelijk als
drager van gewonden. Hij heeft al eerder
getoond snel en op eigen initiatief te
kunnen handelen. Na de slag bij Bull Run
wordt hij met een zonnesteek Washing
ton binnengedi-agen. In de ontzettende
hitte heeft hij zich afgebeuld met het
dragen van gewonden. Andrew Carnegie,
die een baantje heeft bij de Pennsylvania
Spoorwegmaatschappij; de jeugdige spe
culant in olie- en antracietvelden. Zelfs in
de meest tragische omstandigheden laat
de humor geen verstek gaan. Een van de
boerenjongens uit het Noorden, naar het
front getrokken om zijn bi-oer te zien
vechten en overwinnen, heeft de hele dag
door de bossen gekropen. Zijn broer heeft
hij niet gezien, maar het avontuur op
zich zelf is voldoende hem gelukkig te
maken. Niet eens begrijpend dat de slag
verloren is, heeft hij aan de kant van de
weg een heerlijke maaltijd gehad van kip
en wijn uit een picknickmand die hij
vindt in een omgekanteld rijtuig. De dag
is warm en de wijn smaakt goed. Het is-
de eerste wijn van zijn leven. Moe en
slaperig heeft hij zich uitgestrekt op een
bed in een lege woning, door de officieren
voor kantoor gebruikt. Hij is jong en ge
zond en zijn slaap is diep. De volgende
morgen is hij zeer verbaasd als hij bene
den komt. Heeft het leger in de nacht
andere uniformen gekregen? Gisteren
hadden ze blauwe, nu zijn het grijze.
De officieren zitten in een kring aan ta
fel. Ze zijn vriendelijk en bieden hem aan
met hen te ontbijten. Waar hij vandaan
komt, willen ze weten. Is dit soms zijn
ouderlijke woning Als hij begint te pra
ten, weten ze aan zijn Yankee accent met
één uit het Noorden te doen te hebben.
Ze lachen daverend als hij hun vertelt
hoe hij op zoek gegaan is naar zijn broer.
Als aandenken geven ze hem een geweer
mee van een gesneuvelde soldaat. Wie
weet is het van diezelfde broer, zegt er
een.
De jongen uit het Noorden keei't terug
naar Washington en schrijft naar huis,
dat hij zich als vrijwilliger heeft opge
geven. Hij was nog geen achttien, had
toestemming van zijn vader moeten heb
ben. Dié toestemming was hem gewei
gerd. Maar wie in Washington zal zich
nu déarom bekommeren? Dit eerste le
ger, gevormd uit vrijwilligers voor drie
maanden, is in chaos; voor zover ze niet
gesneuveld of gewond zijn, zijn ze er
vandoor gegaan. Geen reden voor de
Yankees het op te geven. Een nieuw le
ger zullen ze vormen.
Eén vui'ig republikein heeft toch kans
gezien Richmond te bereiken. Het is een
lid van het Congress. Uitgetrokken per
rijtuig met wijn en koude kip, is hij te
voet verloren geraakt in het bod. Door
de koude van de nacht overvallen, zoekt
hij beschutting in een schuur. Daar wordt
hij de volgende morgen door soldaten
van het rebellenleger gevonden. Hij
moest het wel als zijn gerechte straf
aanvaarden. Had zijn vrouw hem niet
hei-haalde malen voorgehouden, dat het
slecht met hem zou aflopen als hij
zoals blijkbaar zijn gewoonte was
doorging de sabbat te ontheiligen? En
daar ging hij nu: als gevangene van de
verfoeide Jeffereon Davis. Naar Rich
mond!
(wordt vervolgd)