Bevrijding van Veenendaal
Tempo
óraop
Ae
Vijand hield lang stand in zelf gegraven stellingen
avrfcfts
Frontnieuws
ij zijn geroepen tot dienst aan de
medemens
DERDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 8 MEI 1964
Nr. 37
Deze week werd alom in het land herdacht dat ons volk in de meidagen van 1945 werd be
vrijd van het knellende juk van een meedogenloze bezetter. De bevolking van Veenendaal
moest de beker tot de onderste druppel drinken. Terwijl 95% van ons land juichend en opge-
gen van blijdschap de bevrijders al had verwelkomd, was de Hollandsche S.S. in deze omge
ving nog bezig een schrikbewind uit te voeren. De vijand verschanste zich in loopgraven op
Prattenburg, die zij zelf in der haast hadden gegraven. Vandaar uit werd Veenendaal geterro
riseerd in de dagen van 5 tot 10 mei 1945.
Hollands opbouw
DS. D. J. VAN DIJK
EMERITUS PREDIKANT
Bedankt voor beroep
Emeritaat
Ds. Jac. van Dijk niet
naar N.C.R.V.
Kerkelijke cijfers
Gereformeerde organisten
vergaderen in Veenendaal
Vermanend woord
Eenheid
Kerken te laag verzekerd
Dr. C. Graafland spreekt
voor jeugd
De r.k. (over)doop van
Prinses Irene
Ds. Tukker weer beroepen
De kerk bouwt
DR. J. G. THOOMES
Besef
Dienst
Tradities
Positief
Dogmatiek
Tijdens de bezetting verscheen in
Veenendaal een stencil waarop de laat
ste frontberichten waren weergegeven.
Uit het allerlaatste nummer van front-
nieuws gedateerd 7 mei 1945 citeren wij
De conferentie tussen
Generaal Blaskowitz,
Prins Bernhard en de
Engelsche Luitenant-
Generaal Voaks werd
zaterdagmiddag j.l. in
Hotel de Wereld te Wa-
geningen gehouden.
Toen eindelijk in Wa-
geningen een schrijf
machine was bezorgd
kon aldaar het gemaak
te contract van de ca
pitulatie in Nederland
worden geratificeerd.
Tegengesproken moet
worden het gevangen
nemen van Max Blok
zijl daar deze fanatie
keling nog heeft ge
sproken van de „ves
ting Holland".
De Grebbelinie en
Noord-Holland zullen
heden door de Britse
en Amerikaanse troe
pen worden bezet.
Koning Leopold van
België is in Zwitser
land aangekomen. Z.M.
hoopt spoedig in Bel
gië terug te keren.
Het wordt nog slechts
een kwestie van uren
geacht voordat de al-
geheele Duitsche over
gave een feit is. Duit
sche afgevaardigden en
leden van de Duitsche generale staf
zijn in het Russische hoofdkwartier
aangekomen teneinde de voorwaarden
te vernemen, waarop de Vereenigde
Volkeren de overgave van Duitschland
willen aanvaarden. Britsche en Ame-
rikaansche Generaals zijn reeds daar
aanwezig.
Zondagmiddag vond te Luneburg een
bijeenkomst plaats van 4 uren waarop
afgevaardigden van het Duitsche leger
dat voor Montgomery capituleerde op
de hoogte werden gesteld van de vol
ledige capitulatie voorwaarden.
Volgens Radio Oranje heeft de
Hollandsche S.S. zich in Veenen
daal ingegraven. De „Heeren" heb
ben bü Veenendaal een aanval ge
daan op voor de burgers bestemde
voedselconvooien.
Door de lucht en over land werden
gisteren weer grote hoeveelheden voed
sel voor het Westelijk deel van ons
land aangevoerd. De opmars der ge
allieerde troepen werd zelfs met opzet
vertraagd om de voedselcolonnes voor
rang te geven. Vliegende forten lieten
eveneens opnieuw voedsel vallen.
Van Geelkerken is bij de Nederland-
sche S.S. gegaan.
worden ontwapend. De Hollandsche
verraders in de S.S. zullen in Neder-
landsche concentratiekampen worden
ondergebracht.
Elk ogenblik kan thans de algeheele
Duitsche capitulatie worden verwacht.
Het 3e Amerikaansche leger dringt
volgens berichten van heden 11.45 uur
Ons landje is nu waarlijk vrij,
Gij allen treedt nu aan,
Blijf nu niet laks en onbeslist
Van op een afstand staan.
Komt, nu de handen-uit de mouw,
Pakt aan met frisschen moed,
Ons Holland moet weer opgebouwd
Met zeer bekwamen spoed.
Als ieder nu het zijne doet
Doet ieder ook zijn plicht,
En opgewekt wordt dan die taak,
Met heldenmoed verricht.
Wij hebben onze les geleerd,
Ook onze tol betaald,
En, elke scheidsmuur van voorheen
Moet nu een neergehaald.
Wij, kind'ren van hetzelfde volk,
Bezitten 't zelfde doel,
Ons Vaderland moet opgebouwd,
Dat geeft een blij gevoel.
Komt allen nu met man en macht,
Al werkend zij aan zij,
Ons Vaderland moet opgebouwd,
Ons Vaderland is vrij.'
Ondanks verschil in rang en stand,
Van gaven en van kracht,
Er moet nu groote eenheid zijn,
Want eendracht vormt een macht.
Komt haalt nu elke scheidsmuur neer,
Dan zijn we waarlijk sterk,
En laat nu onze leuze zijn:
Om Godeswil, Bid en Werk.
Eindelijk weer behoorlijk voedsel! Weet U het nog? In deze tijd van overvloed
zou men het bijna vergeten!
Admiraal Donitz gaf zondagavond
aan de schepen, die onder Duitsch bevel
varen, opdracht hun schepen niet tot
zinken te brengen.
Zondagmiddag werd de Amerikaan
sche vlag gehesen aan Hitiers eigen
vlaggestok te Berchtesgaden. Zij werd
halfstok gehesen ter eere van President
Roosevelt.
Generaal Patton is met zijn troepen
op minder dan 80 km van Praag ver
wijderd.
Sandau aan de Elbe werd door Rus
sische troepen veroverd.
Met ingang van morgen, dinsdag 8
mei, des middags om 3 uur zullen door
dë Nederlandsche zender Herrijzend
Nederland de namen en voormalige
adressen van bevrijde Nederlandsche
politieke gevangenen uit de Duitsche
concentratiekampen worden omgeroe
pen.
De Duitsche troepen in Denemarken
en Nederland zullen in Duitschland
Geallieerde tanks in de Hoofdstraat van Veenendaal. De bevrijdingsvreugde
kent geen grenzen meer.
Tsjecho-Slowakije binnen.
Het capitulatiecontract met Noorwe
gen is reeds ondertekend.
Hedenavond zal de Engelsche Koning
per radio zijn volk toespreken.
Per dag wordt het voedsel voor West-
Nederland voortaan vergroot. Elke dag
zullen thans 2500 ton voedsel worden
aangevoerd.
Hedenochtend zijn de Roode Kruis-
colonnes uit Den Bosch vertrokken naar
Rotterdam en Den Haag.
40.000 Duitschers zijn vanmorgen de
Elbe overgestoken en hebben zich bij
de Amerikaansche troepen overgege
ven.
In Londen is het kabinet bijeenge
roepen in verband met de elk oogen-
blik te verwachten algeheele over
gave.
Dit was het frontnieuws van 7 mei
1945 besloten met een oproep tot onze
plaatsgenoten, die als volgt luidde:
VEENENDALERS
Van officieele zijde
vernemen wij dat elke
Veenendaler zich voor-
loopig aan drie belang
rijke punten heeft te
houden t.w.: rust, orde
en medewerking aan de
juiste voedsel verdee
ling.
Aan de voedselpositie
wordt hard gewerkt.
Er zijn reeds voorraden
hier. De distributie
werd gestagneerd om
dat men bevreesd was
voor in beslagname
door de S.S. De aan
voer wordt waarschijn
lijk vandaag nog ver
dubbeld. Iedere burger
moet medewerken om
tot een juiste toestand
te geraken.
Niemand mag zich
vergrijpen aan Duit
sche- of andermans
goederen. Bij overtre
ding hiervan zullen
strenge straffen wor
den toegepast.
Dit is het laatste
nummer van „Front
nieuws", zo werd het
stencil besloten.
Onze plaatsgenoot, de
heer T. van Beek,
plaatste in het laatste
nummer van „Front
nieuws" het boven
staande gedicht:
CIJFERS
Statistieken brengen soms
vvonderlyke feiten voor de dag.
Zo is er in Frankrijk nu een
statistiek verschenen waarin
men kan zien dat er in dat land
één artiest is op elke 1.000 in
woners, één geestelijke op elke
500 en één militair op elke 150.
Het is maar gek verdeeld in
deze wereld.
JAPAN (1)
Is dit nog de 20ste eeuw. Of
zitten we al in de 21ste? vraagt
men zich in Japan af. Binnen
kort lopen er treinen naar het
vliegveld in Tokio met een snel
heid van 200 km per uur, gaat
een geautomatiseerd schip te
water dat zichzelf redt, en de
tyd van de drukknop ïykt z'n
eind te naderen. Men hoeft in
de lift nog maar met zyn vinger
naar een verlicht cijfer te wij
zen en ruts daar ga je naar
boven. In dit land zonder schryf-
machines (de japanse taal telt
2300 lettertekens voor dagelyks
gebruik) werkt een firma aan
de constructie van een typema
chine die typt „op het gehoor",
dat wil zeggen hy brengt de dic
terende menselijke stem in let
ters op papier.
JAPAN (2)
In een fabriek van 240 meter
lang te Nagoya werken alle
employees in het wit. Want in
het wit is men geneigd proper
te werken en daardoor zorgvul
diger, zegt de directie. Er komt
elke tien seconden een motor
fiets of scooter van de lopende
band. De jongeren onder onze
lezers hebben het al geraden:
dat is de fabriek van Honda. In
1961 sloeg Honda met zijn mo
toren alle records ter wereld en
won een groot aantal races op
de circuits van Europa en Ame
rika. Soïchiro Honda, 57 jaar,
is de zoon van een smid. Voor
de oorlog had hij een garage die
echter werd weggebombar
deerd. In 1949 begon hij moto
ren op te kopen uit de voorra
den van het japanse leger. Dat
wat het begin van zijn fortuin.
Nu is door hem Japan het twee
de land (achter Frankryk) wat
betreft de produktie van 2-wie-
lige vervoersmiddelen. „Japan",
zegt Honda „heeft een achter
stand in de produktie van auto
mobielen". Daarom wil hij ook
auto's gaan maken. Tot nu toe
is hij niet met de produktie kun
nen beginnen omdat hy niet ge
noeg personeel kan krijgen voor
de bezetting van een lopende-
band-produktie-apparaat.
JAPAN (3)
De scholen in Japan beginnen
elke morgen het eerste lesuur
met een selectie van de radio-
nieuwsuitzending van 8 uur.
Deze selectie wordt gemaakt
door een daarvoor geselecteerde
leerlingenploeg. De leerlingen
gaan in het middaguur niet
naar huis maar krijgen op
school een warme maaltijd (gra
tis) Deze warme maaltyd wordt
opgediend door een groep leer
lingen, ook al weer in het wit
(zie boven).
VIE PRIVEE
Johnny Halliday heeft het
halcon van zyn appartement te
Neuilly vol hoge groene planten
laten zetten. „Ik wil", zei hy,
„kunnen ontbijten en myn och
tendgymnastiek doen zonder
daarby door de buren te worden
beloerd."
TIP
Deze zomer zal het weer in
Frankryk mooier zijn in juni en
juli dan in augustus en septem
ber. Dat voorspelt het meteoro
logisch instituut, aldus de heer
Pierre Dumas, staatssecretaris
voor het toerisme.
Met en zonder naad
Voorjaarstinten 1964
„Maron - Lido - Capri"
KOUSENHUIS
Zandstraat 84 Veenendaal
Wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftyd is door de provinciale
kerkvergadering van Utrecht met ingang
van 1 mei 1.1. emeritaat verleend aan ds
D. J. van Dük, predikant van de Her
vormde Gemeente van Eemnes Binnen
in de classis Amersfoort.
Ds Van Dijk werd op 14 juni 1898 te
Veenendaal geboren. Hij studeerde aan de
Nederlandse Zendings(hoge)school te
Oegstgeest en aan de Rijks Universiteit
te Leiden. Ds Van Dijk werd op 14 sep
tember 1927 door wijlen ds M. Jongebreur,
toen nog predikant te Veenendaal, te Vee
nendaal geordend als zendeling leraar
en diezelfde dag in aan afzonderlijke
vergadering namens de Gereformeerde
Zendings Bond uitgezonden als zendeling
leraar naar het voormalige Nederlands
Oost-Indië. Ds Van Dijk is in Indonesië
ruim drieentwintig jaar werkzaam ge
weest onder de Toradja's op Zuid-Midden
Celebes en na zijn terugkeer in Nederland
op 31 december 1950 werd hij op 15 april
door ds M. Ottevanger, toen nog predikant
te Leiden en thans emeritus predikant te
De Bilt in Utrecht, bevestigd als pre
dikant van de Hervormde Gemeente van
Sint Annaland op het eiland Tholen. Op
22 januari 1956 verwisselde ds Van Dijk
deze gemeente met die van Nieuwerkerk
aan den IJssel in de classis en op 29
april 1962 werd hij door ds P. v. Dijk uit
Eindhoven en ds J. de Lange uit Utrecht,
zendingsdirecteur van de Gereformeerde
Zendingsbond, bevestigd als predikant van
de Hervormde Gemeente van Eemnes
Binnen in de classis Amersfoort.
Tijdens zijn ambtsbediening als zen
deling leraar in het voormalige Ne
derlands Oost-Indië was ds Van Dijk
vele jaren voorzitter van de zendings
arbeiders en penningmeester van de zen
ding. Verder werden door hem op het
zendingsterrein jeugdverenigingen opge
richt en verschillende kerken gebouwd.
Tijdens zijn ambtsbediening als predikant
van de Hervormde Gemeente van Sint
Annaland was ds Van Dijk o.a. kerkvisi-
tator in de classis Zierikzee. Te Nieu
werkerk aan den IJssel was hij kerk-
visitator in de classis Gouda en lid van
de classicale zendingscommissie in de
classis Gouda.
Thans is hij o.a. nog lid van het hoofd
bestuur van de Gereformeerde Zendings
bond; lid van de classicale zendingscom
missie in de classis Amersfoort en lid
van de Raad voor de Zending.
Van zijn hand verschenen artikelen en
bijdragen in „Alle den Volcke", in „De
Waarheidsvriend", het orgaan van de
Gereformeerde Bond in de Nederlandse
Hervormde Kerk en in het „Gereformeerd
Weekblad".
Tijdens zijn ambtsbediening als predi
kant van de Hervormde Gemeente van
Nieuwerkerk aan den IJssel gaf ds Van
Dijk daar mede de stoot tot de oprichting
van een bejaarden sociëteit en van een
bouwcommissie voor een tweede kerk.
Naar wij tenslotte nog vernemen blijft
ds Van Dijk na zijn emeritaat voorlopig
te Eemnes Binnen wonen. Hij zal(
omdat hij te Eemnes Binnen nog enige
tijd bijstand in het pastoraat hoopt te
kunnen verlenen, voorlopig ook nog geen
afscheid van zijn gemeente nemen.
Ds. F. Mallan, predikant der Ge
reformeerde Gemeenten in Neder
land te Veenendaal heeft bedankt
voor het beroep van de Gerefor
meerde Gemeente te Bruinisse.
De Herv. predikant ds. D. van den
Berg bedankte voor het beroep naar
Giesendam-Hardinxveld.
Ds. H. J. Kouwenhoven, Geref.
predikant te Wageningen, gaat op
1 juli a.s. met emeritaat. Ds. Kou
wenhoven is op 19 juni 1894 te Gro
ningen geboren.
De radiospreker ds. Jac. van Dijk
blijft aan de Hervormde Gemeente
van Nijkerk verbonden. De N.C.R.V.
had de bekende predikant benaderd
om als vaste medewerker in bepaal
de rubrieken op te treden. Deze
functie zou dan te combineren zijn
met werkzaamheden als predikant
in de omgeving van Hilversum. Di
verse moeilijkheden aan deze over
gang verbonden konden echter niet
worden opgelost, aldus „Kerk
nieuws".
In het jaarverslag van de Her
vormde Noodgemeente „Sola Fide"
te Veenendaal lezen we, dat het aan
tal leden (adressen) van die ge
meenschap op 31 december j.l. 759
bedroeg. In het afgelopen jaar wer
den 60 kinderen gedoopt en 22 hu
welijken kerkelijk bevestigd; 41 per
sonen deden in „Sola Fide" geloofs
belijdenis.
De jaarvergadering van de lande
lijke Gereformeerde organisten ver
eniging wordt deze keer gehouden
in Veenendaal. ,s Morgens in hotel
De Korenbeurs en 's middags in de
Petrakerk, waar uiteraard verschil
lende bespelingen van het nieuwe
orgel collegiaal en vakkundig zullen
worden gevolgd.
In „Onze Kerkbode" richt ds. A.
Stekelenburg, Herv. predikant te
Eist zich tot de jongemensen (en
ouderen) om toch vooral voorzichtig
heid in het verkeer te betrachten.
Dit naar aanleiding van enkele ver
keersongevallen in zijn gemeente.
We mogen niet roekeloos zijn en ons
leven of dat van een ander in de
waagschaal stellen, vermaant de Els-
ter predikant.
Het comité „Vraag en Antwoord
54" te Veenendaal vergadert weer
op dinsdag 12 mei in de kleine zaal
van Eltheto. Dokter C. P. Engel zal
dan het laatste hoofdstuk uit het
boekje „Aanvaardt Elkander" van
„de achttien" (Herv. en Geref. pre
dikanten) behandelen. Tevens wordt
opgewekt het regionale congres van
„de achttien" in het Arnhemse Mu
sis Sacrum op zaterdag 30 mei a.s.
bij te wonen.
In betrekkelijk korte tijd zijn drie
Gereformeerde kerkgebouwen afge
brand. In alle drie gevallen is ook
gebleken dat de kosten van herbouw
aanzienlijk hoger zullen liggen dan
de uitgekeerde schadevergoeding
door de brandverzekering. De Stich
ting Steun Kerkbouw van de Ge
reformeerde kerken wijst daarom
- middels het „Centraal Weekblad" -
zowel de plaatselijke kerkeraden als
de commissies van beheer op de
noodzaak de bedragen van de brand
verzekeringen regelmatig aan te pas
sen aan de stijgende kosten van
herbouw.
De Hervormde predikant dr. C.
Graafland te Veenendaal is een van
de sprekers op de bondsdag van de
Herv. Gereformeerde jongeren, die
wordt gehouden op tweede Pinkster
dag. Plaats van samenkomst is dit
jaar de eierhal te Barneveld.
Naör aanleiding van de (over)doop
van Prinses Irene door kardinaal
Alfrink stelt ds. N. Kooreman in
het contactblad voor Hervormd Rhe-
nen, dat z.i. de kardinaal op de
hoogte moet zijn geweest van het
feit, dat de prinses in de oorlogs
jaren in Londen is gedoopt.
En hij verbindt hieraan de con
clusie, dat blijkbaar alles in het ge
heim moest gebeuren. En dat, ook
al wordt het tegendeel beweerd, de
doop in een Protestantse kerk be
diend door Rome niet wordt erkend.
Op deze manier, aldus ds. Koore
man, gaan we er wel heel erg aan
twijfelen of er binnen de Roomse
kerk iets aan het veranderen is! Een
smartelijke ervaring die het Protes
tantisme in deze maanden heeft op
gedaan, volgens ds. Kooreman.
Voor de tweede maal in korte tijd
is een toezegging van beroep uit
gebracht op de Katwijkse ds. W. L;
Tukker door de Centrale Hervorm
de Kerkeraad van Veenendaal. Dit
ter voorziening in de zesde predi
kantsplaats.
De planningscommissie van de
Herv. Gemeente te Veenendaal heeft
de kerkeraad van de westwijk voor
gesteld de (nood) Sionskerk t.z.t.
over te plaatsen naar de westwijk.
Het noodgebouw kan daar dienst
doen als wijkcentrum en als kleu
terschool.
De wijkkerkeraad gaat in beginsel
met de plannen akkoord, als deze
de definitieve oplossing van het
vraagstuk naar vergaderruimte in
de westwijk niet in de weg staan.
Ook hebben een kerkelijk cen
trum in de toekomstige wijk „De
Engelenburg" en een kerk of een
kapel in ,,'t Hoorntje" de aandacht
van de planningscommissie.
Eind mei was de stand van de
Herv./Geref. kerkbouwaktie te Leer-
sum rond f 16.000,In de maand
april werd bijna f 12.000,bijeen
gebracht in vorm van bijdragen,
renteloze voorschotten, enz.
De medewerkers van het bouw
fonds van de Veenendaalse Herv.
Gemeente gaan weer aktief worden.
Na de instelling van het fonds een
jaar geleden werd door de gemeente
leden een jaarlijkse vaste bijdrage
van f 12.500,toegezegd.
In verband met de vele op han
den zijnde bouwaktiviteiten gaan
de wijkcommissies binnenkort weer
op pad om te trachten nieuwe in
schrijvers voor een jaarlijkse bij
drage te werven.
Dr. J. G. Thoomes is in Veenendaal geen onbekende. Behalve op onderwijs
gebied - hij is hoofd van de Kon. Julianaschool - beweegt dr. Thoomes zich
op het theologisch vlak.-In 1947 promoveerde hij tot doctor in de theologie.
Meermalen treedt dr. Thoomes in kerkdiensten op, zowel in de plaatselijke
Hervormde Noodgemeente als buiten Veenendaal. Zelfs in het buitenland
(Zwitserland) beklimt dr. Thoomes de kansel. Hoewel begiftigd met een
zeer diepgaande theologische kennis bemint dr. Thoomes de eenvoudigheid,
zowel in het spreken als in zijn levenshouding.
Sprekende over de moderne in
vloeden zowel in kerk als maat
schappij constateert dr. Thoomes
structuurwijzigingen. Velen nemen
afstand van de kerk, vooral in het
oude West-Europa, maar in andere
werelddelen worden jonge kerken
geboren. Wij hebben altijd gemeend
dat onze zienswijze en houding de
juiste was, maar misschien kunnen
we in de toekomst nog veel leren
van de jonge Christenen in de ont
wikkelingslanden.
Ondanks de statistische achteruit
gang van het ledental in verschil
lende kerken ziet dr. Thoomes geen
achteruitgang in het religieus besef.
We mogen gerust zeggen dat er in
ieder menselijk wezen religieuze be
hoeften schuilgaan. Ik kan niet aan
nemen dat er werkelijke atheïsten
zijn. Men komt soms in aanraking
met mensen, die zich buitenkerke
lijk noemen, maar die een volkomen
onverwachte kijk hebben op uiter
lijke zaken, maar ook op de bele
ving.
De kerk moet onder het oog zien
dat religiositeit opgaat in de hu-
manitas-idee. Wat zijn we geweest
voor de zwakkeren? Prof. van
Stempvoort wees erop dat wij ge
roepen zijn tot dienst aan de mede
mens. De Blijde Boodschap, die door
Christus is verkondigd moet resul
teren in dienst aan de naaste, aldus
dr. Thoomes. Heb God lief boven
alles en Uw naaste als Uzelf, zo
luidt het gebod. Wanneer de kerk
zich op deze taken zou werpen zou
zij overal een enorme goodwill ont
moeten.
De kerk moet er niet voor terug
deinzen te breken met hetgene dat
oud en vertrouwd is. Tradities kun
nen zeer zeker waarde bezitten,
maar traditionalisme is volkomen
fout. Ik hoorde eens de opmerking:
In onze kerk zijn de laatste 60 jaar
geen gezangen meer gezongen. Dit
probleem kent men in het buiten
land in 't geheel niet. Zowel in En
geland, Duitsland of Zwitserland
zingt de gemeente uit de kerkelijke
liederenbundel.
Wanneer ik in Zwitserland preek
geef ik lied nummer zoveel aan de
gemeente op. Dat kan dan óf een
gezang óf een psalm zijn. Wij kun
nen van heel wat kramp bevrijd
worden als we nalaten over deze
dingen te polemiseren. De Bijbel
zegt het eenvoudig: We mogen God
loven met psalmen, gezangen en
geestelijke liederen.
Het is verheugend dat men in
Veenendaal er prijs op stelt bij een
kerk te behoren, zegt dr. Thoomes.
Iets anders is evenwel of men ook
een levend lidmaat van die kerk is.
Het is een positieve factor in Vee
nendaal dat kerk en geloof nog een
enorme betekenis hebben. Daar kun
nen we niet dankbaar genoeg voor
zijn.
Innerlijk is er evenwel een
schraalte op te merken. Wij zitten
meest verschanst in ons eigen mi
lieu en hebben weinig contact. On
bekend maakt dan onbemind. Er
moet toch een prettige verstand
houding mogelijk zijn, waarbij men
de ander volkomen ernstig neemt.
Wij willen nog wel eens naar een
andere kerk gaan en proberen dan
datgene te vinden wat we zelf kun
nen accepteren, zonder aan zelfkri
tiek te doen. Oecumenisch denken
is dat men de ander serieus neemt.
Wij behoeven daarbij niet al te idea
listisch te zijn, want er komt geen
Wereldkerk. Maar wij dienen het
oog te slaan op het Hemels Jeruza
lem, de stad die fundamenten heeft.
We lezen in het laatste Bijbelboek
dat Johannes verwonderd uitroept:
„En ik zag geen tempel in haar."
Hoewel ik de dogmatiek, het theo
logisch denken, hoog acht, mag men
elkaar niet met dogma's om de oren
slaan, aldus dr. Thoomes. In de dog
matiek is de veelkleurige rijkdom
van de openbaring Gods opgesloten.
Er zijn in wereldverband verschil
lende waarderingen op te merken.
De Oosterse kerken in opkomst zijn
gefascineerd door het vraagstuk van
de Drie-eenheid. Wij Westerlingen
denken meer scholastisch en bena
drukken de rechtvaardigmaking.
Ook het leerstuk der verkiezing is
een der meest verheven dogma's
waartegenover wij met grote
schroomvalligheid hebben te staan.
Wij dienen echter primair Gods
Koninkrijk te verwachten. Daarbij
moet er een hartelijke gunning zijn
tegenover de ander. Wij mogen niet
oordelen, maar moeten bidden en
strijden. Wij zien immers aan wat
voor ogen is, maar God ziet het hart
aan. Dr. Thoomes zou de Rijkdom
van het Evangelie op de voorgrond
willen stellen, waarbij zij die tot
verschillende kerken behoren, el
kaar kunnen vinden, verstaan en
broederlijk de hand reiken.
Dr. J. G. Thoomes