Op de
KE(E)PER
beschouwd
Noodklokken over Washington
CftfYÜ® lit
NSVS in returnmatch wederom sterker
dan Wassenaar 4-2
GVVV-NSVS door draw 1-1 beiden in de
finale-poule
ARAM
ARAM
GVVV door nederlaag 4-2 tegen
CJVV uit de bekerstrijd
EDERVEEN
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
DINSDAG 16 JUNI 1964
Nr. 48
BELANGRIJK
All round
V. A. B.
KIRPESTEIN
CITY-MOTORS-EDE
Mentaal
Aan het woord
Bekende atleet Wim
Slijkhuis scoort
VRC-Mil. elftal der Artillerie
Ede 2-3
DOVO won met 4-2
VETERANEN ZOMERAVOND COMPETITIE
„Veenendaal" voor
bekercompetitie uitgeschakeld
DE
GROTE
OPSTAND
SLECHTS ENKELE
SPELERS HAALDEN EEN
VOLDOENDE
WATERPOLO
Woensdagavond VZC-ZEW
Postduivennieuws
P.V. „De zaterdagvliegers"
Weer oriëntaticrit van
E.M.A.C.
Kleuters zagen aapje vrijdag
Hoofdagent G. Mulder
vertrekt
Weer grondaankoop voor
uitbreidingsplan
Nadat we vorig jaar enkele maanden lang de aanvoerders aan het woord hebben gelaten, lijkt het ons
prettig en nuttig om in de komende weken, zo niet maanden, enkele keepers van ons Veenendaal en om*
liggende gemeenten een duit in de voetbalzak te laten doen. In de gesprekken met de aanvoerders kwa
men we lieden tegen van verschillende pluimage, ieder met een eigen mening, eigen verleden en vooral
eigen karakter. Want op dat laatste komt het voor een aanvoerder veelal op aan. Aanvoerder zijn is vaak
een zaak van vertrouwen en de keuze-commissie van een vereniging zal diverse facetten in overweging
dienen te nemen om een bepaald figuur tot aanvoerder te bombarderen, vaak tegen de wil van de be
treffende persoon in.
De taak van de aanvoerder is een be
langrijke, daar in voorkomende en vaak
onverwachte situaties juist hij het hoofd
koel behoort te houden en zijn mede
spelers tot voorbeeld dient te zijn. Het
is dus duidelijk dat lang niet iedereen
voor deze taak geschikt kan en zal zijn.
Maar wat dacht u van de taak van
een doelwachter, een keeper. We weten
het allemaal wel. Eén blunder van de
keeper kan fataal zijn voor de einduit
slag. Hij mag nu eenmaal niet misgrij
pen of mistrappen. Een veldspeler wordt
iets dergelijks nog wel vlug vergeven
en vergeten.
Maar over een blunder van een
keeper p.raat men soms wekenlang.
AI gauw heet hy dan „waardeloos"
of iets dergelyks te zyn en wordt
vaak juist door de fanatiekste sup
porters daarvoor verguisd alsof hy
een misdaad had begaan.
Dit is natuurlijk de meest onspor
tieve houding. Juist omdat een doel-
verdediger zo'n belangrijke taak heeft
in ons voetbal is het niet meer dan
normaal, dat hij een goed getraind
sportman is. Maakt hij echter een
„blunder", dan is dat een teken, dat
ook hij maar een mens is.
De taak van een keeper is dan ook
een zeer bijzondere ten opzichte van
die der veldspelers. Geen keeper is
feilloos, doch hij behoort toch zeker
voortdurend in een perfecte conditie
te verkeren om het risico van het fa
len tot een minimum te beperken. Hij
kan immers een wedstrijd voor zijn
vereniging winnen, maar ook verliezen.
Bij hem komt het er niet alleen op aan
of hij trapvast is, maar hij dient tevens
over een flink reactievermogen te be
schikken.
In voorkomende gevallen dient hij
te tonen dat hij niet bang is uitge
vallen als hij een toestormende te
genstander de bal „van de schoen
af dient te plukken". Hij moet een
open oog hebben voor alle mogelij
ke situaties die zich voor zijn doel
afspelen.
Elk ogenblik immers kan het fatale
schot worden gelost. Als een zesde zin
tuig dient hij vaak onbewust te weten
hoe hij staat opgesteld om zodoende
een aanval van de tegenpartij te kun
nen onderbreken of af te stoppen. Een
berijkbaar schot dient klem vast te wor
den gehouden of anders met de vuist
ver weg of corner worden gestompt, al
naar gelang de omstandigheid. Hoe dan
ook, de taak van een keeper is van
groot belang en behoort zonder meer
VEENENDAAL
tot de meest variable van de gehele
ploeg.
Een keeper kan dan nog zo veel kwa
liteiten bezitten, waarop het publiek
zich kan vergapen en hem open doek
jes bezorgen, maar als er mentaal iets
niet in orde is bij hem dan kan alle
training tevergeefs zijn geweest. Een
keeper wordt dan ook, zoals dat be
hoort, op een speciale en aparte ma
nier door de trainer opgeleid en ge
oefend. Hij moet teleurstellingen vlug
kunnen verwerken, want enkele secon
den later moet hij weer handelend op
kunnen treden in een voor hem be
langrijke actie.
Een keeper die het hoofd Iaat han
gen en er met de pet naar gooit Iaat
tien teamgenoten voor „noppes"
draven, want hy verprutst dan dat
gene wat zy trachten te bereiken.
Het is dus zaak, dat een doelverde-
diger zich terdege op een wedstrijd
voorbereid, zodat hij mentaal gesterkt
onder de lat kan gaan staan. Vooral in
belangrijke wedstrijden is hij de man,
die zijn teamgenoten met een goede
safe of enkele goede ingrepen de nodi
ge rust kan bezorgen.
Al met al weten we, dat het „vak"
van keeper een zeer belangrijke is voor
een elftal. Het lijkt ons daarom niet
meer dan sportief om na de aanvoer
ders enkele keepers in deze rubriek
aan het woord te laten. Hierin kunnen
we dan niet alleen kennis nemen van
datgene wat we al eens van hem op
het voetbalveld hebben gezien, maar
misschien ook van datgene wat er in
een keeper omgaat gedurende momen
ten, dat wij toeschouwers onze handen
in elkaar slaan voor een open doekje
of dezelfde handen naar het hoofd gaan
van afgrijzen omdat dezelfde keeper op
een grandioze manier staat te blunde
ren.
Na verleden week in Wassenaar met 4-1 gewonnen te hebben, werd het nu ach
ter de Leidsche Wolspinnerij 4-2 voor de Veenendalers. Niet de overwinning,
maar wel het uitbreiden van de vriendschapsbanden in de geest van sportiviteit,
met deze Wassenaarse vereniging is het belangrijke winstpunt voor NSVS.
Burgemeester Hazenberg woonde de
2e helft van deze wedstrijd bij en sprak
na afloop beide verenigingen toe.
Zaterdagmorgen om 10 uur werden
de gasten uit Wassenaar in de kantine
ontvangen en onthaald op koffie en
cake. Na enige rust - die de Wassenaren
na de reis wel nodig hadden - werd
's middags een bijzonder leuke en spor
tieve wedstrijd gespeeld, waar men in
beide elftallen één grote tegenstander
had n.l. de temperatuur.
Typisch was in deze wedstrijd de to
taal verschillende speelwijze der twee
verenigingen. Wassenaar, technisch
goed maar erg onproduktief, NSVS di
recter. Na ongeveer 12 minuten spe
len was het raak. Rechtsbuiten H. v.
Resteren brak door, zette mooi voor en
voor dat men er erg in had scoorde A.
Bleyenberg, 1-0.
Wassenaar bleef het zoeken in mooi
veldspel en telkens kreeg de NSVS
achterhoede de kans om voet of hoofd
tussen een Wassenaar aanval te krijgen.
Net voor de rust weer zo'n doelpunt
dat in dergelijke situaties vaker wordt
gescoord. Wasenaar stond opgedrongen
en had NSVS een beetje in haar greep,
plotseling razendsnel een doorbraak op
rechts door H. v. Resteren en de stand
was 2-0.
Na de thee een copy van de eerste
helft. Wassenaar iets sterker en weer
was het na 8 min. NSVS dat scoorde.
Uit een afgeslagen aanval kwam de bal
bij Nellestijn die ineens inschoot, 3-0.
Goed vijf min. later werd het zelfs 4-0.
Na een goede combinatie over rechts
liet H. v. Resteren de keeper van Was
senaar voor de vierde maal de tocht
naar het net maken.
Nu pas ging het Wassenaar lukken.
Zij werden veel sterker en na onge
veer 25 min. werd het door B. Hilter-
man 4-1. Men wilde meer en niet lang
daarna smaakte de welbekende ex-
hardloper Wim Slijkhuis, die er nu ook
nog wat van kan, het genoegen de
stand op 4-2 te brengen. Met deze stand
kwam het einde waarna de beide elf
tallen in de kantine nog werden toe
gesproken door burgemeester Hazen
berg, zelf een oud-Wassenaar, die in
zijn toespraak de voetbalvereniging
Wasenaar ten voorbeeld stelde aan alle
Veenendaalse voetballers omdat deze
vereniging praktisch geheel door zelf
werkzaamheid een pracht van een
sportcomplex verwezenlijkt heeft. Daar
na kon men gezellig een consumptie
gebruiken.
Om ongeveer 5 uur vertrokken de
gasten na een bijzonder geslaagde dag
en een al weer bredere basis voor nau
wer contact in de toekomst met deze
sympathieke vereniging.
Militairen met enkele contractspelers
als Kleinbolt-Sp. Enschede en v. d. Berg-
Ajax-II en enige goede amateurs maakten
er beslist geen vriendschappelijk partijtje
van. Er werd van de eerste tot de laatste
minuut voor de winst gestreden en dat
was voor de sterk verjongde VRC-ploeg
net iets teveel.
De eerste helft was een gelijkopgaande
strijd waarin VRC na ongeveer een half
uur de leiding nam door Elschreuder, 1-0.
Dit was ook de ruststand.
Direct in de tweede helft een aktief
Mil. Elftal dat in verband met a.s. divisie
wedstrijden extra hun best deed. Zij
weerden dan ook sterker en VRC stond
meer dan eens met de rug tegen de muur.
Zij wisten de scoringsdrift der militairen
te beteugelen tot het laatste kwartier.
Spil van Engelenburg van VRC zorgde
voor de inleiding door z'n doelman met
een terugspeelbal te passeren, 1-1. VRC
maakte het doelman Rooy-Mil direct
daarop erg lastig maar door goed uitlo
pen voorkwam deze doelman erger. Ver
der was alles voor de winst beluste Mili
tairen en in de 35ste minuut was het de
beste man in de voorhoede der militairen
van Dolderen, die uit een aanval kei
hard inschoot, 1-2. Een minuut later een
slordige uittrap der VRC-keeper waar
van Vonhof goed profiteerde, 1-3. Henny
Schoeman verkleinde de achterstand nog
tot 2-3 maar verder kwam men niet.
VRC had het elftal danig verjongd.
Voor de zaterdag voetbalbekcrcompcti-
tie van de KNVB speelde DOVO zaterdag
middag op eigen terrein tegen het Wage-
ningse SKV. DOVO won deze ontmoeting
met 4-2 en speelt a.s. zaterdagavond, weer
op eigen terrein in de volgende ronde te
gen Spakenburg.
Tegen SKV speelde DOVO vooral voor
rust een goede wedstrijd. Deze eerste
helft werd met 3-0 voorsprong afgeslo
ten. In de tweede helft deed de hitte zich
gelden en had de wedstrijd weinig meer
te betekenen. Het werd eerst nog 4-0 voor
DOVO, voordat SKV aan een tegenpunt
kwam. Hierbij hielp een DOVO-speler,
door de bal in eigen doel terug te spelen.
Toch smaakten de SKV-ers het genoegen
ook zelf nog een doelpunt te maken, zo
dat de eindstand op 4-2 kwam.
Vrijdagavond werd in poule B van het veteranentournooi, waarvan de opbrengst
gaat naar reis ouden van dagen, de belangrijke ontmoeting GVVV - NSVS ge
speeld. Het gelijke spel was helemaal in verhouding met de krachtsverhoudingen
in het veld. De ploegen gaven elkaar niets toe en zo ontstond een leuke en
spannende strijd.
Na het beginsignaal van scheidsrech
ter Quint ontspon zich een aantrekke
lijk partijtje voetbal, waarbij NSVS al
gauw de leiding nam. Uit een aanval
van NSVS werd de bal tegen de lat
geschoten maar de attente linksbuiten
Rozeboom deponeerde de terugsprin
gende bal beheerst in het net, 0-1.
De vreugde was echter niet van lange
duur, reeds 10 min. later was de stand
gelijk. Kanthalf v. d. Haar (GVW) zag
al zijn voorwaartsen goed afgedekt en
waagde van verre een prachtig schot,
dat verrassend de gelijkmaker bete
kende, 1-1. Hiermede kwam de welver
diende rust.
In de tweede helft een gelijkopgaande
strijd. NSVS scoorde nog wel, maar dit
doelpunt werd wegens buitenspel af
gekeurd. Verder zag men geen kans
meer de verdedigingen te verschalken
en eindigde deze wedstrijd in een ge
lijkspel, waardoor GVW en NSVS bei-
Het Wassenaar- en NSVS-elftal lieten
zich broede.rlyk bijeen fotograferen.
den overgaan naar de finale-poule. Op
vallend is wel dat NSVS alle wedstrij
den gelijk speelde.
Ook DOVO uit poule A heeft zich ge
plaatst voor de finale-poule. Wie de an
dere gegadigde wordt is gisteravond
uitgemaakt tussen Musketiers en Boxal.
In Weesp werd Veenendaal zondag,
door een 4-2 nederlaag tegen de 4e
klasser Rapiditas, voor de bekercompe
titie, uitgeschakeld. De overwinning
voor de thuisclub was volkomen ver
diend. Men toonde meer strijdlust.
Veenendaal had 2 invallers in de
achterhoede, n.l. de debuterende doel
man De Bruin en de rechtsback Piet
van Soest. Men was nog te weinig op
elkaar ingespeeld in deze samenstelling,
waardoor de verdediging bij Veenen
daal deze middag niet het sterkste deel
(68) Terwijl Aram nog in druk gesprek is met de
opstandelingen, speelt zich in het stadhuis een heel
ander toneel af. Daar zit, behaaglijk onderuit ge
zakt in een zware leunstoel Cesare, de hoefsmid,
de leider van de opstand Twee mannen treden
het vertrek binnen. „Ehh hier is burger Mat-
theo, die iets belangrijks te vertellen heeft", zegt
de voorste aarzelend. „Laat verder komen!" Sinds
Cesare het gezag bekleedt, streept deze hoogdra
vend uitspraak. „Wel, Cesare, ik eh „Burge
meester Cesare!" buldert de gewezen hoefsmid.
„Burgemeester Cesare", herstelt de ander geschrok
ken. „Ik eh ik heb de Gravin op bezoek ge
had Ze zei dat ze ons wil helpen aan brood
om verder bloedvergieten te voork „Verraad!"
brult de nieuwbakken burgervader, plotseling rood
van drift en woedend werpt hij de onthutste Mat-
theo zijn drinkkan in het gelaat!
(wordt vervolgd)
was. Doelman De Bruin kon, behalve
misschien het derde doelpunt, aan de
overige doelpunten weinig doen.
Het begin was hoopvol voor Veenen
daal, want uit een vrije trap kon mid-
voor Van Leeuwen reeds na 4 minu
ten Veenendaal de leiding bezorgen.
Voordat er echter 5 minuten verder
was gespeeld had Rapiditas deze voor
sprong al weer weggewerkt en voor het
verstrijken van de eerste helft had men
reeds een 3-1 voorsprong genomen.
Een moment leek het erop dat Vee
nendaal terug zou komen toen Schoe
man na de rust de stand op 3-2 bracht.
Maar toen even later de thuisclub op
nieuw kon scoren was de strijd gestre
den en bleef het bij het eindsignaal op
een 4-2 overwinning voor Rapiditas, dat
zich ook al in vorige jaren een uit
stekende bekervechter toonde en zich
in een bekercompetitie niet zo heel vlug
uit het zadel laat wippen.
C.J.J.V. uit Amersfoort stelde er een eer in om G.V.V.V., dat enige
klassen hoger speelt, te kloppen. Neem hierbij de ongeïnteresseerd
heid, waaraan de tropische temperatuur natuurlijk niet vreemd was,
en de nederlaag is verklaard.
Zaterdagmiddag werd in Amersfoort
de strijd om de beker door GVVV
voortgezet met de wedstrijd tegen het
zwakker geachte CJVV uit Amersfoort.
Echter direct na de aftrap werd het al
duidelijk dat er bij de Veenendalers,
die verzwakt waren door de afwezig
heid van 6 eerste elftalspelers, waar
voor men enkele jeugdspelers opgesteld
had, niet het enthousiasme opgebracht
kon worden om eventueel nog enkele
wedstrijden te spelen.
Men dacht klaarblijkelijk meer aan
een zwembad dan aan voetballen. Deze
instelling is hun noodlottig geworden
al leek het daar in het begin niet op.
Na ongeveer 5 minuten werd er een
goede aanval door het midden opgezet
en middenvoor v. Limburg kon de en
kele supporters laten juichen, 0-1.
Maar CJVV kwam terug mede door
dat de GVVV-ers het spel te kort hiel
den, konden de Amersfoorters het ini
tiatief overnemen en dat resulteerde
dan ook tot doelpunten, waarbij de uit
stekende doelman v. Dijk geen kans ge
geven werd.
Vlak voor rust kwam over links een
vlotte combinatie tussen E. Scholz en
J. Budding, welke laatste met een mooie
schuiver scoorde. Zo kwam de rust met
Het herenteam van VZC treedt woens
dagavond aan tegen ZEW uit Ennelo. De
ze tegenstander moet voor het goed in
vorm verkerend VZC geen onoverkomend
obstakel zyn. Het is overigens de eerste
thuiswedstrijd van dit seizoen en de wa-
terpololiefhebbers zullen ongetwijfeld be
langstelling hebben in de prestaties van
het VZC( dat in de eerste twee (uitwed
strijden zulk een grote score in hun voor
deel wist te bereiken.
Door het uitvallen van de Duinkikkers
uit Soest is de competitie wat ingekort.
Dit is niet alleen te betreuren om het
feit dat er nu minder wedstrijden kunnen
worden gespeeld, maar ook omdat er
minder gelegenheid is deze VZC formatie
goed voor te bereiden op een naar het zich
laat aanzien belangrijke promotieduels.
ZVC zal het tegen het toch altijd fel van
zich afbijtend ZEW uit Ermelo wel weten
te klaren, hoewel men van die ploeg nooit
weet at het zal doen. Veelal komen er in
die ploeg enkele militairen uit die in
Ermelo zijn gelegerd, dus varieert de
kracht van dergelijke ploegen nogal eens.
Al met al dient VZC de waterpolozaken
energiek aan te pakken waardoor de
ploeg zich vrijwel zeker een stapje dich
ter bij het kampioenschap mag wanen.
De E.V.P.V. „De Luchtreiziger" heeft
zaterdag j.l. deel genomen aan de wed
vlucht vanaf Orleans, 527 km. De dui
ven werden losgelaten om 6.30 uur, de
eerste duif meldde zich reeds om 14.23
uur bij de heer Beijk.
De verdere uitslag is: H. Beijk 1; A.
v. d. Bovenkamp 2, 5, 7, 8, 12, 15, 21, 23;
H. v. Kooten 3, 25, 29; H. G. Reede 4,
18; W. Slotboom 6, 11; B. H. C. Schuur
man 9, 26, 30, 31; W. Wolfsen 10; W. J.
v. Dam 14, 28; H. Zwijnen 16; H. v. d.
Dikkenberg 17; G. Fasse 19, 22, 24; M.
Heikamp 27; G. J. Bovenschen 28, 32.
A.s. zaterdagmorgen van 8 tot 9 uur
bestaat er weer gelegenheid de jonge
duiven in te korven voor de africhtings-
vlucht vanaf Tiel.
De p.v. „De Zaterdagvliegers" was
op 6 juni 1964 met haar leden in con
cours vanaf St. Quentin. Er waren 170
duiven in concours. De duiven werden
losgelaten om 6.15 uur en de eerste
duif meldde zich om 9.45 uur bij de heer
G. v. Rotterdam, wat een snelheid be
tekende van 1376.06 meter per minuut.
De verdere uitslag luidt: G. v. Rotter
dam 1; J. v. Ojik 2; G. Ariessen 3, 4,
31; C. J. Stuivenberg 5, 8, 9, 10, 17, 21,
23; Jac. Heikamp 6, 13; Gebr. Gijsbert-
sen 7, 24, 25, 26, 34; W. Da velaar 11;
W. v. d. Haar 12; G. Ariessen 14; W. H.
Septer 15, 33; Jac. v. Kooten 16, 19;
D. v. Ginkel 18, 27; T. Schoeman 20,
22; R. Muller 28; M. v. Stempvoort 29;
J. Heij 30; F. Veenstra 32.
een 3-2 achterstand en de mogelijkheid
dat men na de thee uit een ander vaat
je zou tappen. Het bleek dat men niet
bij machte was de bakens te verzetten
en CJW bleef aanvallen. Uit één van
die aanvallen brachten zij de stand
zelfs nog op 4-2 wat ook de eindstand
werd.
De pas opgerichte Motor- en Auto
mobielclub E.M.A.C. houdt op woens
dag 17 juni a.s. haar tweede oriëntatie-
rit voor auto'smotoren en bromfiet
sers.
Dit is de tweede rit die de jonge ver
eniging organiseert. Men hoopt om ze
ven uur 's avonds te starten bij café
Marktzicht. Een half uur tevoren be
gint de inschrijving. Het traject zal niet
zo ingewikkeld zijn, zodat ook begin
nelingen rustig kunnen inschrijven. De
eerste rit werd een succes en men heeft
deze rit speciaal uitgeschreven om de
leden weer eens te trainen.
De kinderen van de Chr. kleuterschool
te Ederveen maakten woensdag een
reisje naar het Dierenpark Amersfoort.
De kleuters vermaakten zich daarbij
speciaal bij de verblijfplaats van de
apen, waar het bekende aapje „Vrij
dag" uit de Rudi Carell Show tot groot
vermaak van de kleuters en zelfs van
de begeleiders kunstjes vertoonde door
o.a. een ritje te maken op de fiets.
De kleuters gingen na het bezoek aan
het dierenpark nog naar een zandaf-
graving bij Soestduinen waar gezellig
werd gespeeld. Tevreden keerden de
kinderen 's middags weer in Ederveen
terug.
Tegen het eind van dit jaar zal de
heer G. Mulder die meer dan tien
jaar gestationeerd was in Ederveen ver
trekken en een functie gaan vervullen
bij de verkeerspolitie te Ede.
In zijn plaats zal de politieman W.
Vonk uit Lunteren in Ederveen worden
gestationeerd, waarbij deze dan de
nieuwe, in aanbouw zijnde politiepost
zal betrekken. De scheidende hoofd
agent Mulder was in Ederveen voor
zitter van de C.H.U. Kiesvereniging,
lange tijd lid van het schoolbestuur
van de Julianaschool en organisator
van de bejaardentochten.
B en YV der gemeente Ede stellen de
Raad voor tot aankoop van grond met
opstallen aan en naby de Hoofdweg en
eigendom van de heer D. v. d. Kaa.
Het terrein groot 7895 m! is bestemd
voor het aanleggen van een weg en ves
tiging kleine bedrijven in het kader van
het goedgekeurde uitbreidingsplan in on
derdelen Ederveen-oost. De gemeente zal
de grond aankopen voor de prijs van
f 26.377,50 gespecificeerd als volgt: Grond
met opstallen f 16.317,50. Schadeloosstel
ling (excl. z.g. „belastingschade") f 10.060.
De heer v. d. Kaa is bereid de grond aan
de gemeente te verkopen met de restrictie
dat eventuele zgn. belastingschade door de
gemeente wordt vergoed.
VRACHTAUTO RAAKTE IN BRAND
Op de Hoofdweg geraakte dinsdag
morgen een vrachtauto, bestuurd door
K. uit Nijkerk in brand. Het vuur sloeg
onder de motorkap door. Bewoners van
de Hoofdweg wilden de brand met em
mers water blussen wat niet best
gelukte. Toen het schuimblusapparaat
van de Hervormde kerk eraan te pas
kwam was het vuur snel bedwongen.
De oorzaak was waarschijnlijk een kort
sluiting in de verlichting. De voorkant
van de vrachtauto liep uiteraard be
hoorlijke schade op.
B.B.-ERS ONTVINGEN MEDAILLE
Tijdens een vrijdagavond in de „Blije
Werelt" te Lunteren gehouden bijeen
komst werden drie ingezetenen van
Ederveen onderscheiden wegens tien
jarige trouwe dienst bij de B.B. De
heren Gaasbeek, Hevel en De Koning
werden hartelijk toegesproken door
burgemeester Platteel die hen tevens
de medaille uitreikte.
„Paraderen? Niets van die onzin," mop
perde de generaal. „Moeten we die men
sen nog meer gaan vernederen? Je schijnt
te vergeten, dat het onze landgenoten
zijn."
Als een klaroenstoot kwam het bericht
van de overwinning in Washington. De
naam Grant, een onbekend officier, was
op ieders lippen. Het was voor de be
scheiden man een vreemde gewaarwor
ding opeens tot held van de natie te wor
den uitgeroepen. Ulysses Simpson Grant
zou voortaan Unconditional Surrender
Grant zijn.
De lijzige Halleck, „Old Brains", bevel
hebber van het Westen, was machtig ja
loers. Hij liet duidelijk zijn ergernis blij
ken door Grant's officieren in telegram
men te feliciteren met hun overwinning
en hem zelf over te slaan. Zijn ergernis
groeide tot wrevel bij een telegram van
de president, waarbij Grant tot majoor-
generaal werd bevorderd. Hij riep Grant
bij zich en deelde hem soetsappig mee,
dat hij hem nu tweede in commando
maakte. Grant bedankte hem koeltjes voor
de onderscheiding, overtuigd dat Halleck
iets achter de elleboog had. Wat dat was
zou spoedig blijken.
Grant was te optimistisch geweest. Met
de inname van fort Donelson had hij de
indruk gekregen, dat de rebellen oorlogs
moe waren. Sherman had hem verse troe
pen toegevoerd uit de streek hoger de
Mississippi op. Ze waren gelegerd in de
nabijheid van de Tennessee op een kleine
vredige plek met de bijbelse naam Shiloh,
waar een kerkje gebouwd was. Grant zelf
was achter het front bezig zijn divisies
uit te rusten om verder het vijandelijk
land in te trekken.
Het was een liefelijke ochtend in de
lente, een zondagmorgen, en de jongens,
die nog geen kruit hadden geroken, zaten
vóór de kerkdienst aan hun ontbijt. Ieder
kreeg zijn eigen rantsoen rauw toebe
deeld. Met groepjes zaten ze om kleine
vuurtjes van dorre takken en hielden hun
braadpannen erboven om het spek te bak
ken. Hun uniformjassen hingen aan tak
ken van bomen; met blote armen zaten
ze in de koesterende zon. Ze lachten en
maakten grappen, zoals soldaten gewoon
zijn te doen, zodra de zon schijnt en hun
magen gevuld zullen worden.
Onverwacht verscheurde een verschrik
kelijke gil de zonnige atmosfeer. Het was
geen menselijk geluid; het was als een
schreeuw van duizenden boskatten, op 't
ogenblik dat ze hun klauwen in de le
vende prooi slaan. Met ogen puilend van
schrik zagen de jongens uit het Noorden
hoe het veld met de kleine bosjes vóór
hen begon te wemelen van grijze ge
daanten. Rennende, springende gedaanten,
open monden, gillende kelen, gezichten
vertrokken van duivelse opwinding.
De picknickers vluchtten. Met de braad
pannen in de hand, als je de reporters
geloven wilde, die hun licht gingen opste
ken bij de weglopers achter het front.
Maar welke hongerige jongen laat zijn
ontbijt in de steek?
Een overval van de rebellen, die twin
tig kilometer ver lagen en van wie nie
mand veronderstelde, dat ze zo licht
voetig en geruisloos konden naderen. Hun
generaal viel onstuimig aan, met troepen
die nooit een geweer hadden afgevuurd.
Kwade tongen beweerden, dat de rebellen
niet mochten schieten voor oefeningen,
wegens zuinigheid met munitie. De of
ficieren van de militia wisten geen lei
ding te geven; op dat punt gaven Noord
en Zuid elkaar niets toe. Wie geen kans
meer zag te vluchten, verweerde zich,
al was het met een broodmes. Zo werd
de slag bij Shiloh een grote verwarring,
die niets meer op een veldslag leek. Het
was een vechtpartij tussen benden wilde
jongens. Met dit verschil, dat deze knapen
dodelijke wapens hanteerden en het vloei
en van bloed hen in een paniek van angst
en in een roes van moordlust bracht.
Sherman was snel ter plaatse en keek
in verlangen uit naar generaal Lew Wal
lace, die hem met verse troepen verster
ken zou. Deze doolde rond in de wouden
met zijn troepen, verdwaald. Officieren
hadden vaak geen kaarten van het ter
rein. Hij zou later bewijzen als roman
schrijver beter werk te kunnen leveren.
Hij schreef 'Ben Hur' en wordt tot op de
huidige dag nog gelezen. Wat méér is dan
de meeste schrijvers kunn enzeggen.
Behalve deze romanschrijver in spe
streed in deze slag nog een jonge man,
die later beroemd zou worden.
Het was Stanley, de ontdekkingsreizi
ger, die later de zendeling Livingstone zou
opsporen in het hart van Afrika. Hij was
een Engelsman, in Arkansas opgevoed,
en vocht voor het Zuiden. Hier is het wat
hij schrijft over de berucht geworden
strijdkreet van zijn makkers, de gil, die
iedere soldaat van het Noorden verlamde
van schrik als hij hem voor het eerst
hoorde.
„Er was een gezamenlijke sprong voor
uit. ieder schepsel deed wat in zijn ver
mogen lag om er een onverwachte aanval
van te maken. De Noordelijken schenen
van plan ons op te wachten. Maar onze
mannen hieven een kreet aan; duizenden
beantwoordden die en barsten uit in de
meest wilde gil, die ik ooit gehoord heb.
Hij dreef alle nuchterheid en overleg
uit ons. Ik deed vol vreugde mee met het
geschreeuw; golf na golf van menselijke
stemmen, luider dan alle andere geluiden
van de slag samen, doordrong ons tot
in alle zinnen en dreef onze energie tot
het uiterste op.
Deze woeste kreten en het gezicht van
duizenden gestalten, rennend op hen af,
sloegen de blauwjassen uit het veld; en
toen wij aankwamen op de plaats waar
zij stonden, verdwenen ze
Dan weidt hij uit over het legerkamp
van de vijand.
hun prachtige rijen tenten mili
taire uitrusting, uniformjassen, half ge
pakte knapzakken, bedden, alles van een
nieuwe en voortreffelijke kwaliteit
Hij betreurt het, dat zijn kameraden tijd
verliezen met deze mooie dingen te be
wonderen. En later, als hij de doden ziet
van zijn eigen troep, zegt hij, dat deze een
indruk voor zijn gehele leven op hem
gemaakt hebben en vraagt hij zich af
of alle mooie oorlogsleuzen niet een grote
leugen zijn.
Heeft de intelligente Stanley na verge
lijking van deze uitrusting met de arm
zalige van de jongens uit het Zuiden zich
afgevraagd of zij ooit hiertegen stand
konden houden, generaal Grant kreeg na
deze slag de overtuiging, dat de oorlog
nog lang kon duren en bloedig zou wor
den uitgevochten.
Grant had zich snel van de overval
hersteld en was meester gebleven van de
sleutelpositie aan de Tennessee. Evenwel,
Halleck stond klaar om naar Washington
te seinen, dat het de schuld van Grant's
onachtzaamheid was geweest. Brieven
volgden m^t verdachtmakingen. De gene
raal zou weer eens dronken geweest zijn
en bovendien was hij Halleck, zijn chef,
ongehoorzaam. De president werd er in de
Senaat om lastig gevallen. Wat zag hij
in die Grant? Deed hij niet beter met hem
af te zetten? De man die over dit onder
werp een lang gesprek had met Lincoln
in diens werkkamer, vertelt hoe de pre
sident lange tijd zweeg.
Hij zat met zijn benen in de lucht en
zijn voeten op de schoorsteenmantel. Als
van vele te lange mensen waren zijn han
den en voeten altijd koud. Toen de ander
dacht hem overtuigd te hebben, greep
Lincoln de leuning van zijn soel, kwam op
zijn voeten, verhief zich in zijn volle bui
tensporige lengte en zei beslist: „Ik kan
deze man niet missen; hij vecht."
Zo bleef hij Grant, de vechter; en de
woorden van de president gingen rond
als een hoon aan alle andere generaals,
die juist daartoe, tot vechten, niet waren
te bewegen. Een anekdote circuleerde
hierover. De president kreeg een delega
tie godvrezende lieden bij zich, die hem
verzochten Grant af te zetten. Dronken
schap was goddeloosheid. De president
hoorde hen welwillend aan en ze dachten
het pleit gewonnen te hebben. „Maar
heren, zorgt u er dan voor mij het merk
van Grant's whisky te bezorgen. Ik zal
het de andere generaals laten toedienen;
misschien worden ze dan was vechtlusti-
ger". De heren vertrokken in diepe twijfel
over het moreel van hun president.
De gevechten bij Shiloh gaven Halleck
de gelegenheid waarop hij wachtte. Hij
kon nu zijn slag slaan en zich van een
gevaarlijke concurrent ontdoen.
In de zoele lenteavond liep Grant voor
zijn tent op en neer. Het kamp was rustig.
Hier en daar klonk er zacht gepraat uit
een tent van een groepje soldaten; een
gitaar werd gehoord en een jonge stem
zong een soldatenlied. „When this cruel
war is over
Deze wrede oorlog. Niet alleen voor de
jongens die hun leven moesten laten, ook
voor hem was de oorlog onbarmhartig.
Hij voelde zich even machteloos als in
de tijd dat hij in Illinois rondliep en op
een kolonelsbenoeming hoopte. Nu was
hij majoor-generaal en wat bracht de pro
motie hem? Alleen een nog diepere val.
Er was maar één ding dat hij kon doen.
Zijn verzoek tot ontslag indienen. Hij was
niet aan het vaderland verplicht zich te
laten kleineren door een bevelhebber,
die zelf nooit één rit in het veld had ge
maakt met zijn troepen. Zijn hart was bit
terheid. Van zijn puriteinse moeder had
hij geleerd niet naar eer te jagen. Als
de buren haar prezen om het goede dat zij
deed. had hij haar altijd horen zeggen:
Geef niet mij de eer, maar God die mij in
staat stelde dit te doen.
(wordt vervolgd)
