Onder grote belangstelling:
Moderne 6 klassige hallsehool
IN NEWYORKSE NEGERWIJK
IS EEN BLANKE ONGEWENST
„Jullie hebben hier niets te
maken" zo gilde men ons toe
HARLEM
m
Agenda
Geen foto's door portierramen
„Negers hebben geestelijke
opstand ontketend!''
Dankbaar
Politie berichten
RHENEN
Talrijke genodigden, w.o. het gemeentebestuur van Veenendaal, predikanten, vertegenwoordi
gers van diverse schoolbesturen woonden maandagmiddag de officiële opening bij van de nieuw
gebouwde Chr. Nat. School III aan de Gerard Terborchstraat in Veenendaal-zuid. Deze school is
een zeer moderne, zesklassige hallsehool die onder architectuur van de heer H. Brouwer tot
stand kwam.
Christelijk-Nationaal
Plannen
Vlag
Vergelijking
Rondgang
Foto-wedstrijd van R.K.
Instuif „Jong Veenendaal"
KIJKJE IN HET
BERGBAD
SÉ!
Leerlingen lagere school
vijf-daagse schoolweek in
gemeente Rhenen
UITERSTEN
Vijandige blikken
Toch foto's
Allan Morrison:
Nieuw gezicht
ChrNut. School III
officieel geopend
De officiële openingsplechtigheid vond
plaats in de hal van de school, gelegen
in het centrum van het gebouw, waarom
heen de leslokalen zijn gegroepeerd.
De voorzitter van het Schoolbestuur,
de heer W. van Amerongen las een ge
deelte uit Psalm 78 en ging voor in gebed.
De heer van Amerongen gewaagde van
een blijde dag. Wij dienen evenwel be
waard te blijven voor trotsheid, maar
dankbaar zijn voor de vele zegeningen
ons geschonken. De voorzitter richtte zich
in 't bijzonder tot de afgevaardigde van
het gemeentebestuur en de heer Linde
maar waarschijnlijk dat er snel wordt ge
bouwd, volgens de Burgemeester.
Er is lang op gewacht, maar er kwam
een school van allure en dat verheugt
ons allen. Ik mag hierbij deze Chr. Nat.
School III voor geopend verklaren, zo
sprak Burgemeester Hazenberg.
De heer Lindeman, Inspecteur bij het
Lager Oonderwijs citeerde het aloude
vers: „Lang gewacht en stil gezwegen.
Nooit gedacht en toch gekregen".
Er is hier wel lang gewacht, maar niet
altijd gezwegen. U was aktief als het om
de belangen van de school ging.
vond dat het pas echt feest was als de
kinderstemmen deze ruimte zullen vullen.
Drs. H. Hiensch, 2e conrector aan het
Chr. Lyceum, gewaagde van de relatie die
er bestond tussen de lagere scholen en het
Lyceum. Kortgeleden werd U verrijkt met
een fraai gymnastieklokaal en nu dan
deze moderne school. Moge het onderwijs
vruchten afwerpen, zo besloot de heer
Hiensch.
Nadat het bestuurslid, de heer Hasse
laar nog een beroep op de aanwezigen
had gedaan het Chr. Nat. Onderwijs te
steunen, werd overgegaan tot de installa
tie van het nieuwe schoolhoofd, de heer
A. C. Gijzel.
man, Inspecteur van het Lager Onderwijs
in de inspectie Amersfoort.
Van beide zijden werd veel medewer
king ondervonden.
De plannen tot de bouw bestonden
reeds in 1956 toen de Chr. Nat. School II
met een ruimtetekort kampte en de leer
lingen in noodlokalen werden onderge
bracht. Wij kregen uiteraard medewer
king van verschillende instanties. Deze
medewerking kwam soms vlot, soms
langzaam. Niet ver van de grond op het
Slot. de Bruïneplein verrees nu de Chr.
Nat. School III.
Dit nieuwe gebouw is er niet alleen
om de kinderen te herbergen, maar met
het doel de kinderen te onderwijzen naar
Gods woord, aldus de heer van Ame
rongen.
Hierna dankte de voorzitter hen die
aan de totstandkoming van het school
gebouw hadden medegewerkt.
Vele plaatselijke bedrijven werden in
een snel tempo dank gebracht.
Ook de heer Hans Mosselt, de kunste
naar uit Enschede, die het fraaie mozaïek
ontwierp werd dank gebracht.
Hoewel er soms wel eens harde woor
den vielen omdat de bouw soms niet snel
vorderde kan het schoolbestuur achteraf
zeer dankbaar zijn dit fraaie gebouw in
gebruik te mogen nemen, zo besloot de
heer van Amerongen.
Burgemeester Mr. Dr. J. Hazenberg
hield daarna een gloedvolle toespraak,
waarbij hij met nadruk beklemtoonde,
dat het duidelijk was onder welke vlag
deze school zou varen. Het is niet de taak
van het gemeentebestuur hierop dieper
in te gaan, aldus de Burgemeester. Het
is echter wel een vaststaand feit, dat het
onderwijs dat hier gegeven zal worden
verantwoord onderwijs is. Het gemeente
bestuur ziet dit alles met genoegen aan.
Het bestuur heeft zeer veel geduld
getoond. De aanvraag dateert van
juli 1958. In de tijd toen ik nog
niet hie,r was besliste het voorma
lig gemeentebestuur reeds op 10
juli van hetzelfde jaar tot goed
keuring.
In 1959 kwam de urgentieverklaring
af. Vroeger gaf dat zekerheid voor een
snelle bouw, tegenwoordig is het alleen
Spreker was verheugd hier een
moderne hal-school aan te treffen.
Beter dan een school met lange
gangen en lokalen aan één kant.
De woorden Christelijke en Nationaal
vertolken beide een rijke gedachte. De
heer Lindeman ging uitvoerig op de be
tekenis van beide begrippen in.
Het kostbaarste wat een volk heeft is
zijn jeugd en daarom is de dag van mor
gen als de jeugd binnentrekt eigenlijk nog
belangrijker. Op het laatst van zijn speech
liet de heer Lindeman uitkomen dat er
(alweer) stukken liggen voor plannen van
een volgende school.
De heer D. Dillingh, hoofd van de Chr
Nat. School I vergeleek de drie scholen
van de Ver. tot bevordering van Chr. On
derwijs. School I aan de Coniferenlaan
is feitelijk een „noodwoning".
School II op het Slot. de Bruïneplein
een „riante villa" en school III die thans
geopend wordt een „droom van een bun
galow".
Verder waarschuwde de heer Dil
lingh de aanwezigen ervoojr met
het woord Christelijk niet te hoog
te grypen, maar wel de diepere be
tekenis ervan te beseffen, n.l. het
doorgeven van een boodschap,
exacter gezegd: „De Boodschap".
De heer P. N. van Galen sprak namens
de Ver. tot bevordering van Chr. Nat.
Onderwijs. Dit is de tiende school met de
Bijbel in Veenendaal. Toen ik jong was
waren er slechts twee. Een grote vooruit
gang, aldus de heer van Galen.
Dr. C. Graafland, Ned. Hervormd pre
dikant was namens de kerken verheugd
dat deze school erkwam. Hopelijk bete
kent dit een uitbreiding van het christe
lijk onderwijs en haar werfkracht in deze
bruisende gemeente, aldus Dr. Graafland.
Als Hervormd predikant sprekend
kan ik niet ingaan op gebeurtenis
sen die vooraf gingen aan de tijd
toen ik hier nog geen predikant
was.
Wel kan ik verklaren dat mij op een
school met de Bijbel de eerste beginselen
zijn bijgebracht, zo sprak de predikant.
Mevr. Tichelaar sprak namens de be
sturen van de Chr. Kleuterscholen en
Na de officiëla opening,
was er voor de genodig
den volop gelegenheid de
nieuwe C.N.S.-III te be
zichtigen. In het midden
(met hand op de borst)
s"';het nieuwe hoofd der
l school, de heer Gijzel.
Voorzitter van Amerongen vond de
taak van het schoolbestuur om een nieuwe
onderwijzer of hoofd te kiezen niet ge
makkelijk. De heer Gijzel werd „gehoord"
en door het bestuur gekozen. Zijn taak
zal in Veenendaal ongetwijfeld zwaarder
zijn dan in het (veel) kleinere Valburg,
maar de voorzitter had vertrouwen in het
nieuw benoemde hoofd.
Tot slot sprak de heer Gijzel de aan
wezigen toe. Het besluit om Valburg te
verlaten viel mij wel moeilijk omdat het
contact met allen zo prettig was. Maar
nu reeds kan ik constateren dat de con
tacten met het schoolbestuur en collega's
in Veenendaal even prettig zijn. Wij ho
pen ons vol energie op ons werk te wer
pen, afhankelijk zijnde van Gods zegen,
zo verklaarde het nieuwe hoofd van de
Chr. Nat. School III.
Na gebruik van een verfrissing maakten
genodigden, autoriteiten en andere be
langstellenden een druk gebruik van de
bezichtiging van de lokalen. Het geheel
maakte een zeer frisse, moderne indruk.
De nieuwe school is een grote aanwinst
voor dit deel van de gemeente Veenen
daal, waarin scholenbouw wel zeer nood
zakelijk bleek, omdat talrijke kinderrijke
gezinnen in Veenendaal-Zuidwest een
woonplaats vonden.
De R.K. Instuif „Jong Veenendaal"
houdt onder het motto „Zomer '64" een
foto-wedstrijd. Het ligt in de bedoeling
dat de deelnemers foto's inzenden wel
ke de afgelopen vakantie genomen zijn.
De inzender is niet gebonden aan for
maat, of aantal.
De inzender moet alleen zijn naam,
leeftijd, de naam van het toestel en de
tijd dat hij fotografeert achterop de
foto zetten. De inzendingen moeten
voor 5 september ingeleverd worden
bij B. Molmans, Kastanjelaan 8 te Vee
nendaal.
Het ligt verder in de bedoeling dat
de foto's tentoongesteld zullen worden
in het Aquarium aan de Nieuweweg.
Te vermelden nog dat iedereen aan de
ze wedstrijd mag en kan meedoen en
dat het dus geen wedstrijd in parochi
eel verband is.
Burgemeester Hazenberg
tijdens de openingsrede in
de C.N.S.-III. Rechts een
gedeelte van het School
bestuur.
Zoals bekend viert de Veenendaalse
Zwemclub V.Z.C. dit jaar het 30-jarig
jubileum. Voor deze gelegenheid heb
ben de leden het Bergbad 's avonds
feestelijk verlicht. Een bezoekje aan
het Bergbad is daardoor in de avond
nog meer de moeite waard geworden,
mede doordat er elke avond zwem- en
polowedstrijden zijn.
Hel meisje C. K. verleende donderdag
middag omstreeks half zes geen voorrang
aan de bromfietser V. uit Rhenen toen
laatstgenoemde op de verbindingsweg tus
sen de Aart de Gelderstraat en de Dijk-
straat reed. Het rijwiel van het meisje
werd beschadigd.
De heer S. uit Waubach werd donder
dagavond door de politie aangehouden
nadat de genoemde persoon ontsnapt was
uit de rijksinrichting de Kruisberg in
Doetinchem. De voortvluchtige is later
weer op zijn basis teruggekeerd. (Niet op
vrijwillige basis overigens).
Zaterdagmorgen om negen uur kreeg
de politie een melding van een aanrij-
r - I
mÈÊ&tmÈÊü.
Gisteren was het feest by
de C.N.S.-III. Terwijl men
binnen de plechtige ope
ning verrichtte, waren
ook buiten feestsympto-
men te zien, zoals hier
toen men een fraaie
bloembak aandroeg.
ding op de Kerkewijk nabij de Vaart-
brug. Nadat de heer B. die met een be
stelwagen reed zich overtuigd had of de
weg vrij was, sloeg hij linksaf een inrit
in. Op zijn weg vond hij echter de heer
v. d. B. die hem net aan het inhalen was.
v. d. B. ramde hierbij de wagen van B.
en schoot door op het terrein van het
pand Kerkewijk 149 waar een vrachtwa
gen stond, die ook nog een duw kreeg.
De schade aan de wagens was aanzienlijk.
Zaterdagmorgen moest een bromfietser
weer eens ondervinden dat niet elke auto
mobilist die op de Kerkewijk berijdt op
het vberkeer op de fietspaden let.
De heer v. R. uit Veenendaal wilde de
inrit bij de Engelenburg inrijden, maar
lette niet op de bromfietser D. zodat
hij hem geen voorrang verleende. D.
kreeg evenals zijn medepassagier lichte
verwondingen, die door vertrouwde han
den verbonden werden.
De V. uit Culemburg moest zaterdag
middag zijn rijbewijs afgeven, omdat hij
onder invloed zijn wagen bestuurde,
waaraan door bovengenoemde handeling
van de politie een einde gemaakt werd.
Voordat zondagavond de grote ketting
botsing gebeurde op Rijksweg 12 vonder
om 8 uur ook nog een kleintje plaats in
de gemeente Veenendaal op eerder ge
noemde weg.
De heer L. uit Ridderkerk, die op de
rechterrijbaan reed, moest plotseling vrij
sterk remmen. Aangezien de file waarin
hij reed nogal met vrij grote snelheid
reed, leverde dat nogal wat moeilijkheden
op voor het achterop komende verkeer.
De derde wagen die achter hem reed, reed
op de voor hem rijdende wagen die op
zijn beurt weer doorschoof tegen de wa
gen van de heer L. uit Ridderkerk. Een
inzittende dame werd gewond aan haar
knie. Er ontstond vrij veel materiële
schade.
Op de Parallelweg keek de bromfietser
S. uit Rhenen zondagavond teveel achter
om en botste daardoor tegen een gepar
keerd staande auto op. S. kreeg een wond
boven zijn rechteroog, welke door Dr.
Verbeek behandeld werd, waarna de on
gelukkige bromfietser naar huis gebracht
werd.
De dienstplichtige soldaat T. uit Leiden,
die uit verzwaard arrest ontvlucht was, is
door de Veenendaalse politie bij zijn ver
loofde thuis op verzoek van de mare
chaussee weer in verzekerde bewaring ge
steld, waarna de krijgsman door de mili
taire politie verder overgenomen is.
De heer van D. die zijn auto op de
Stationsstraat geparkeerd had, deed maan
dagmiddag aangifte dat zijn wagen aan de
linkerkant beschadigd was, en dat van
een eventuele dader geen spoor was. De
politie spoorde later de heer v. H. uit
Ede op, die vermoedelijk de buitenspiegel
geraakt heeft. De schade die, schrikt niet,
85 cent bedraagt is onderling geregeld.
voor gewoon lager onderwijs in Rhe
nen woensdagmiddag vry hadden en
deze uren op de zaterdagmorgen in
haalden.
In Eist en Achterberg hadden de
kinderen zaterdagmorgen vrij en gin
gen ze woensdagmiddag naar school.
Met de nieuwe cursus wordt daar ech
ter verandering in gebracht, voor de
scholen in Eist en Rhenen. De wijzi
ging geldt dus niet voor Achterberg.
In het vervolg zullen de jongens en
meisjes uit Eist en Rhenen de hele
zaterdagmorgen en woensdagmiddag
vrij hebben. Deze regeling die zich aan
past aan de landelijke tendens om voor
het onderwijs de vijf-daagse werk
week in te voeren, kan ingevoerd wor
den, omdat men per schooldag de les
sen iets verlengt, waardoor de schade
die ontstaat door de vrije dagen inge
haald kan worden.
Om de lange lijst deze keer vol te ma
ken, meldde de politie ons nog dat er
zaterdagmiddag op het Davidsplein een
ongeluk gebeurd is, waarbij lichte schade
ontstaan is. De bromfietser ter H. ver
leende geen voorrang aan H. die met zijn
personenauto vanaf het Davidsplein rich
ting Zandstraat reed, waardoor de bot
sing ontstond.
Ingaande de a.s. cursus wordt in de
gemeente Rhenen de vijf-daagse
„schoolweek" ingevoerd voor het ge
woon lager ondqrwys. De situatie in
de gemeente was zo, dat de scholen
VEENENDAAL
Woensdag 26 aug.: Tocht Ouden
van Dagen naar Veluwe en
Ouwehands Dierenpark. Ver
trek 1 uur n.m.
ELST
Vrijdag 28 aug.: Opening Trek
kersronde in Eikelkamp.
AMERONGEN
Dinsdag 25 aug.: Raadsvergade
ring in gemeentehuis.
Donderdag 27 aug., 8 uur: Or
gelconcert in St. Andrieskerk.
EDERVEEN
Woensdag 26 aug.: Tocht Ouden
van Dagen naar Giethoorn.
Vertrek 10 uur v.m.
„Liefhebbers van sensatie, die het New Yorkse
Harlem niet kennen, spelen met hun leven als
zij er 2ich wagen", zo waarschuwt Lee Morti
mer in zijn boek als hij over deze negerwijk
schrijft. En dat zijn waarschuwing geenszins
overdreven is, merkten we al voordat we deze
negerwijk van New York hadden betreden. Het
begon al met de taxi-chauffeur, die ons op
Time Square had opgepikt. Toen we hem vroe
gen ons naar Harlem te brengen, zei hij zonder
meer, dat hem dit allesbehalve aangenaam
was en dat hij liever een stel lawaaierige no
zems vervoerde dan ons. Hij wees ons voorts
heel demonstratief op een kop met flinke
Onze taxichauffeur voelde zich helemaal niet op zijn gemak. Hy reed zo snel
mogelijk, kennelijk om zo snel mogelijk van ons af te zijn. Toen mijn fotograaf
zijn toestel alvast „schietklaar" maakte, ontging hem dit echter niet. Hij
had het in z'n spiegeltje gezien en schreeuwde: „Geen foto's nemen door de
portierramen, meneer Wacht maar tot U buiten bent V* Spoedig zyn we aan
het begin van de Seventh Avenue gearriveerd de Champs Elysees van
Harlem met op elke vijftig meter een kapperszaak en wasserijen, waar
binnen twee uur hemden gewassen en gestreken kunnen worden volgens de
reclamebiljetten.
Nauwelijks zyn we uitgestapt of onze aandacht wordt getrokken door enige
bijzonder elegant geklede neger-schonen op naaldhakjcs, die, begeleid door
mannen als door een ringetje te halen naar gereedstaande zacht-rose
en flets-groene dure Cadillacs wandelen. Het zyn gasten uitgeleide gedaan
door een diep buigende blanke portier van het Teresa-hotel, het grootste
hotel voor negers ter wereld.
wordt allengs groter en dan slaat ons
wel even de schrik om het hart.
Aan het begin van de 132ste Street
besluiten we een ijsje te kopen. Moe
letters in zijn krant, waarin bericht werd, dat
de neger, die kortgeleden een politieagent had
neergeschoten in Harlem, was gearresteerd.
„Harlem?"
„Niks waard voor nieuwsgierige toeristen
Blijf uit de buurt van die nikkers, zeg ik U.
Ze zijn niet te vertrouwen! zo orakelde onze
taxichauffeur om ons te bewegen toch maar
een ander plekje van New York op te zoeken.
We maakten hem echter duidelijk, dat we
ondanks alles toch naar Harlem wilden,
waarop hij dan eindelijk zijn auto in beweging
zette.
ten we wat onverschillig doen of moe
ten we van onze vredelievende ge
voelens biyk geven bij deze ijscokar?
We behoeven dit probleem echter
niet op te lossen want het wordt een
voudig voor ons opgelost daar de ys-
coventer rustig doorgaat de negers te
bedienen en ons laat staan. Eén van
de negers, die zich om de kar ver
dringen, geeft ons tenslotte een teken
heen te gaan
Een paar honderd meter worden we
geconfronteerd met een schrille tegen
stelling: het „Paradis" gebouw. Een
soort Leger des Heila-gebouw, waar
daklozen voor weinig geld kunnen
eten en slapen in de enorme eet- en
slaapzalen. Elke dag worden daar dui
zenden maaltijden verstrekt aan ar
moedige negers in vodden, die in hun
leven wel naar rijkdom hebben kun
nen kijken maar er zelf nog nooit iets
van hebben kunnen proeven...
De stichter van dit gebouw is de
„heilige" van Harlem, de thans 86-ja-
rige Father Devine. Hy staat aan het
hoofd van een secte en hij is in 1946
getrouwd met een Canadese, die toen
juist twintig jaar geworden was. Hij
heeft Harlem inmiddels verlaten en
de bijdragen, die hy via zijn kerkjes
ontving, stelden hem in staat het
hotel „Tracy" in Philadelphia te ko
pen voor een som van niet minder
dan 250.CAX) dollar!
Ondanks het feit, dat Father Devi
ne thans niet meer in Harlem is
wordt nog steeds zyn woord verkon
digd want hy heeft talrijke volgelin
gen, waarvan velen profetische na
men hebben als „zonen van de op
standing", „zon van het geloof" enz.
De „engelen" van zyn kerk begroe
ten elkaar niet met „goedemorgen"
of „goedemiddag" doch met „vrede"
De Amerikaanse fiscus heeft bij her
haling grote belangstelling aan de dag
gelegd voor Father Devine maar ze
heeft er toch vanaf gezien hem nader
aan de tand te voelen om geen op
roer in Harlem te ontketenen.
Op die Seventh Avenue in Harlem
tussen honderden en honderden ne
gers ziet het er voor ons blanken nog
niet zo gevaarlijk uit. Wel worden ve
le vijandige blikken op ons geworpen
maar ze zijn maar vluchtig. Wij zijn
echter zo geïnteresseerd in hetgeen
we hier allemaal zien, dat wij nauwe
lijks merken, dat men ons uit de weg
gaat. Maar de leegte om ons heen
We lopen verder langs de gevels
van de iage in oude baksteen opge
trokken huizen. Op de treden van de
trappen geven moeders hun kleintjes
de borst en tegen de muren staan
tientallen haveloze negers in gestreep
te tricots en met een bolhoed op het
hoofd als een soort schildwachten.
Een eindje verder wordt ijverig op
Ergens in een wolkenkrabber van de Sinxth Avenue in New York zijn de
redactiebureaus gevestigd van het grootste en belangrijkste negertijdschrift,
dat in Amerika wordt uitgegeven. „Ebony'» is de titel van dit blad en een
van de voornaamste redacteuren ervan Is ongetwijfeld Allan Morrison, die
al vele malen de aandacht op zich heeft gevestigd door zyn publikaties over
het negerprobleem in de Ver. Staten.
We beleven op het ogenblik historische gebeurtenissen in de stryd om
ras'sengelijkheid in de Ver. Staten," zo vertelde ons Allan Morrison tijdens
een interview op zijn kantoor. „De negers zijn in een soort geestelijke opstand
gekomen tegen de wijze, waarop de wetten worden toegepast. Het signaal
van deze opstand is uit de zuidelijke staten gekomen, waar de rassendiscrimi
natie het grootst is maar is ook overgeslagen naar de noordelijke staten.
Hoewel de negers hier eventueel schouder aan schouder met de blanken in
de metro kunnen gaan staan en in bioscoopzalen naast blanken kunnen plaats
nemen is hier van rassengelykheid nog geen sprake. Zo zal een neger in het
noorden zich niet wagen in een restaurant, dat alleen door blanken wordt
bezocht. Men kan hem in zo'n restaurant, op het gevaar van een zware
boete, geen tafel weigeren maar er zijn toch honderden manieren om de neger
te laten merken, dat hij niet gewenst wordt.
Ook wordt beweerd, dat er in de noordelijke staten geen discriminatie zou
bestaan ten aanzien van de werkgelegenheid doch de laatste maanden hebben
de negers in de noordelijke staten geïnspireerd door de neger-acties in het
zuiden duidelijk van het tegendeel blijk gegeven. Zij hebben aangetoond,
dat op enkele uitzonderingen na, de negers slechts in aanmerking komen
voor ondergeschikte functies, zoals pompbedienden, chauffeurs enz. De
negers hebben onvoldoende vakkennis voor het verkrijgen van hogere posities,
zo reageerden de blanken, maar vergeten wordt dan, dat de inkomsten van de
negerfamilies veelal onvoldoende zijn om een lange studie van hun kinderen
te bekostigen. Anderzijds hebben de negers die wel op de universiteit hebben
kunnen studeren, vaak een grote tegenwerking te overwinnen om een positie
te vinden, die overeenstemt met hun intellectuele peil
Wat de Newyorkse negerwijk Harlem betreft, kan men volgens Morrison
niet zeggen, dat de negers zichzelf in een gereserveerde wijk hebben opge
sloten of dat zy hun eigen ghetto gebouwd hebben, zoals tegenwoordig vaak
wordt beweerd. Zy, die dit verkondigen, vergeten de oorsprong van Harlem,
aldus Morrison. Tot in 1901 immers was Harlem een luxueuze woonwijk in
New York, waar de huizen als paddestoelen uit de grond rezen. Toen kwam
echter de grote crisis. De nieuwe gebouwen in Harlem wachtten tevergeefs
op kopers tot een makelaar Philip Payton was het op de gedachte kwam
deze gebouwen te verhuren aan negers. Deze negers, die overal verstrooid
in New York woonden, min of meer getolereerd door de blanken, namen deze
gelegenheid gretig aan om bij elkaar te wonen ondanks het feit, dat de huren
nogal gepeperd waren. Inmiddels zijn echter de huren in de zgn. blanke
woonwijken nog meer gestegen, zozeer zelfs, dat de huren voor 90 van
de negers niet meer te betalen zjjn, zodat ze nu automatisch in Harlem
terechtkomen
het trottoir gedobbeld en spelen hon
gerig uitziende kinderen een lawaaie
rig spelletje. Toen mijn fotograaf aan
stalten maakte om van dit ta
fereeltje een plaatje te maken was
het alsof de bliksem insloeg. De kin
deren verdwijnen in allerlei donkere
hoeken, onbereikbaar voor de lens,
ouderen verbergen hun gezicht achter
een krant of een zak en moeders druk
ken hun kinderen stijf tegen z
aan...
Elke keer als we even blijven stil
staan komt er echter ook een groepje
jongelui dreigend op ons af, Maar
meer dan bangmakerij is het toch
niet, hoewel we hen toch niet graag
's avonds zouden ontmoeten...
Onze fotograaf slaagde er tenslotte
toch in snel een paar foto's te maken
zonder dat iemand er iets van merk
te. Verkopers van zoete aardappelen
en meloenen schreeuwen ons wat toe
maar wij verstaan het n et. Ook de
sandwich-mannen, die strooibiljetten
uitdelen om de negers aan te sporen
bij de eigen winkels te kopen en de
blanken te boycotten, laten ons onge
moeid. Voor een kerk zien we een
aantal geknielde vrouwen. Een ervan
herhaalt steeds weer als een litanie:
„Ik was verloren in Times Square
maar nu ben ik gered!"
De kerken in Harlem zien er overi
gens lang niet altijd als zodanig uit.
We hebben ook winkels gezien, die als
kerken dienden. Er stonden een paar
banken in, een tafel, die als altaar
dienst moest doen en tegen het plafond
van de zg. „Zwarte Moslims", een ge
vaarlijke extremistische groep, die de
superioriteit van het zwarte ras ver
kondigt en die geen enkele omgang
met blanken wenst. Ook hebben wij ge
hoord van volgelingen van een secte
die beweren afstammelingen te zijn
van de koningin van Saba.
In Lenox Avenue openbaart zich 't
nieuwe Harlem. Eens was het hier een
soort bedevaartplaats voor westerse
artiesten en soldaten maar dit is alle
maal voorbij. Ook was het eens een
tempel van de jazz en een kweek
plaats voor toekomstige kampioenen.
Nu het ghetto teruggebracht is tot
wat het nu is, wordt er blijkbaar
geen blanke meer geduld.
We waren er nog maar nauwely-k
gearriveerd of we werden reeds aan
gehouden door een jongeman. Hij fluit
en een ogenblik later zyn we omgeven
door een groep van allesbehalve vrien
delijke negers.
„Wat willen jullie hier?" gilt ie
mand. „Jullie hebben hier niets te ma
ken!" voegt een ander eraan toe. „Ik
ben een Fransman antwoord ik
maar dat betekent niets voor hen.
Voor de opgroeiende jeugd van Har
lem heeft een Franse journalist even
min reden om zich in Harlem op te
houden als een blanke Amerikaan.
We voelen ons allesbehalve op ons
gemak en we wanen ons in een soort
West Side Story maar we wensen er
toch geen oorspronkelijk vervolg op te
geven en besluiten dan ook maar zo
snel mogelijk te verdwijnen. Geen won
deling dus door het nachtleven van
Harlem met Ray Sugar Robinson als
lijfwacht. Deze oude bokskampioen
heeft hier overigens al vele blanken
rondgeleid maar ook zijn aanwezig
heid wordt thans niet meer in Harlem
geduld, zoals we vernamen. Men be
weert zelfs, dat hij zijn hotels en was
seryen in Harlem verkocht heeft. Wel
draagt zijn restaurant in Harlem nog
steeds zyn naam, maar het wordt be
heerd door een vriend van hem!
