N.V. Boxal bestaat 12V2 jaar
OVERHEMDEN
2ie
Onó tuinbouw koekje
Directie wil nog voor 1970 capaciteit verdubbelen
ONTSTAAN
RENSWOUDE
Streekkampioenschappen Midget-golf
op de Grebbeberg
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1964
Nr. 76
Ontwikkeling
Opleving
Omschakeling
Structuur
GROENE KRUIS
ORGANISEERT WEER
MOEDERCURSUS
Opwaarts
Toekomst
U vindt bij ons
een unieke
collectie
in Bel-O-Fast
en Tricot Nylon
in de mooiste
streepjes en
ruitjes
Ook in zeer grote
maten.
Reeds vanaf I 9.50
Organisatie
Wageningse groenen
Renswoude verslaat SVMM
met 94
SCHERPENZEEL
Melkslijter Blanken met
pensioen
ACTIE ZWARTE ZES
Op 3 september j.l. was het 12V£ jaar geleden dat de plannen tot oprichting van de N.V. Boxal Aluminiumfabriek aan
de Rozenstraat te Veenendaal vaste vormen aannam. Zij het aanvankelijk nog op bescheiden schaal werd met de produktie
van aluminium bussen een aanvang gemaakt.
Dit feit was dezer dagen aanleiding voor Directie en personeel een feestelijk uitstapje te maken naar de zuidelijke
provincies.
Boxal N.V. klom van 8 man personeel in 1952 tot een aantal van 145 thans. De opwaartse lijn zal in de eerstvolgende
jaren een sneller tempo gaan volgen want de Directie stelt zich voor door velerlei uitbreidingen, zowel aan bedrijfsruimte
als aan machines nog voor 1970 een verdubbeling van de produktiecapaciteit te hebben bereikt. De amateuristische periode
behoort definitief tot het verleden. Boxal N.V. is in het semi-professionalisme aangeland.
Van een ambachtelijk bedrijfje groeide Boxal uit tot een middelgrote industriële onderneming aldus karakteriseerde de
Directeur, drs. N. Schutte de vooruitgang van dit in het westelijk deel van de industrieplaats Venendaal gelegen bedrijf.
Boxal N.V. ontstond dus 3 maart 1952.
Een Zwitserse industrie, die zich gespe
cialiseerd had in de vervaardiging van
aluminiumbussen voor de verpakking van
babymelkpoeder had een goede klant aan
de Veluwse Ver. Melkfabrieken te Nun-
speet, die grote hoeveelheden bussen van
de fabriek te Fribourg afnam ter verpak
king van haar produkt: babymelkpoeder.
Er rezen echter enkele bezwaren zowel
bij producent als afnemer. De aanvoer-
wegen waren vrij lang, de grenspassage
te tijdrovend, beschadiging tijdens het
vervoer enz. De directie van de V.V.M.
opperde het plan de fabricage van de z.g.
Guigoz bussen in Nederland ter hand te
nemen. Men zocht naar een geschikte
plaats en naar een eventueel leegstaand
pand waar de produktie zou kunnen star
ten. Al spoedig had men het oog laten
vallen op een oude leegstaande textiel
fabriek, die vrij goedkoop kon worden
aangekocht.
Zo belandde Boxal in de Rozenstraat in
Veenendaal.
De ontwikkeling in de beginperiode
was nog wat simplistisch en primitief.
Van mechanisatie was geen sprake. Door
handenarbeid moest het produkt tot
stand komen. Jarenlang worstelde het be
drijf met de z.g. kinderziekten. Men was
al blij een produktie van 35.000 bussen
te halen, een aantal dat momenteel meer
dan verhonderdvoudigd is.
Met tweedehands machines werd het
bedrijf draaiende gehouden. Zwitserse
technici kwamen soms over om gerezen
moeilijkheden te verhelpen. Drie staf
mensen moesten het bedrijf in goede ba
nen pogen te leiden. De heer Rijckmans
fungeerde als algemeen directeur, de
heer Manders (die het meest moest pio
nieren) als technisch lid van de directie,
terwijl de heer Kool Sr. chef was van de
afdeling fabricagetechniek. Veel hebben
deze drie pioniers moeten uitvissen in die
begintijd. Maar toen de groei ging door
zetten en voornamelijk na de vervaardi
ging van de Aerosolbussen in 1956 de
produktie werd uitgebreid, kwam er
schot in.
De grote opleving en het begin van een
bijzondere expansie dateert van vier jaar
geleden toen de grote en bekende blik-
producenten N.V. Thomassen Drijver
uit Deventer contact kregen met de
kleine onderneming N.V. Boxal en een
associatie tot stand kwam. Alles werd
nadien op moderne leest geschoeid. Er
kwam een directiewisseling, er werden
budgetberekeningen opgesteld, plannin-
de algehele leiding in Veenendaal belast
en al direct werden de zaken grondig
aangepakt. Naast hem fungeert de heer
gen, laboratoriumproeven, research,
kortom Boxal werd omgeschakeld tot een
eigentijds en modern bedrijf, gericht op
een nog grotere exportmarkt. Want de
produkten van Boxal worden momenteel
naar alle werelddelen geëxporteerd, voor
namelijk naar Afrika, het Midden en
Verre Oosten en de landen van Zuid-
AMATEURISTISCHE
PERIODE GEPASSEERD
Amerika. In deze tropische of sub-tro
pische gebieden wordt melk niet in verse
toestand afgeleverd, maar als droge
melkpoeder in de daarvoor geëigende
bus- of blikverpakking, welke verpakking
door Boxal in massaproduktie wordt ver
vaardigd.
De fabricagemethoden werden aan een
totale omschakeling onderworpen. Door
automatisering en mechanisering werd
de produktie met het jaar verhoogd. In
zo'n snel tempo dat er thans ettelijke
gistreert, hiermee door een elektrische
kabel verbonden. Het arbeidspotentieel
van Boxal N.V. steeg dus van 8 naar
145, hoewel de produktiestijging een veel
voud van deze stijging aangeeft, hetgeen
een gevolg is van de vergaande automa
tisering. Wat vroeger een man met de
hand moest doen, verricht nu de machi
ne, waarbij dan het aantal gereedgeko
men bussen tientallen malen groter is.
Boxal zou in vele afdelingen nog mensen
kunnen gebruiken, temeer omdat de le
veringstijden steeds langer worden en de
afnemer (soms) ongeduldig wordt.
Over de prestaties van de werknemers
is de directie over het algemeen zeer te
vreden.
Over het gevoerde gemeentelijke beleid
t.a.v. de aantrekking van nieuwe indus
trieën is de directie van Boxal N.V. niet
zo tevreden. Het is bijzonder vervelend
dat in deze tijd van een nijpend gebrek
aan arbeidskrachten men van gemeente
zijde structureel industrieën wil aantrek
ken en nu al zelfs twee industrieterreinen
De afdeling Veenendaal van het
Groene Kruis organiseert in het
komende winterseizoen weer een
cursus voor aanstaande moeders.
Er zullen twee cursussen worden ge
houden en wel op dinsdag 29 septem
ber, die om half acht begint en speci
aal bestemd is voor de werkende vrouw.
Op donderdag 1 oktober volgt dan de
tweede cursus, die in de middaguren
wordt gehouden.
Voor deelname kan men zich aan
melden bij de wijkverpleegsters of aan
het Groene Kruisgebouw, Kerkewijk
28. Docente van de cursussen is mej.
Brouwer, districts-verpleegster kinder-
hygiëne.
SCHAAKNIEUWS
Uitslagen der onderlinge competitie
van de Veenendaalse Schaakvereniging:
Ravenswaay - Achterberg afgebr.
G. R. Kets - J. B. Griffioen0-1
H. Heikamp - H. G. Kruithof 1-0
M. v. d. Bovenkamp - J. W. Boelens 1-0
J. Dillen - A. v. d. Bovenkamp 1-0
L. Ebskamp - D. J. Kruithof0-1
M. de Kleuver - Luchsinger0-1
C. ter Hogt - J. W. Elenbaas V2-V2
J. Baars - M. v. Dijk 1-0
C. Wijnbergen - D. J. v. Manen 0-1
A. s. maandag wordt de competitie
voortgezet. Zij die nog niet het deel
nameformulier hebben ingevuld worden
verzocht dit nog deze week te doen.
De aanvang der wedstrijden is om 7.45
uur.
AUTO BOTST OP BROMFIETS
Zondagmiddag reed de heer H. uit Vee
nendaal met zijn bromfiets op het rijwiel
pad aan de Kerkewijk. Ter hoogte van de
Bilderdijkstraat botste hij tegen een af
slaande auto op, die de Bilderdijkstraat
wilde inrijden en de bromfiets dus geen
voorrang gaf. Deze auto werd bestuurd
door H. uit Ede. De bromfietsberijder
werd tegen het wegdek gesmakt en be
kwam een diepe hoofdwond en een her
senschudding. Hij werd per ambulance
naar het Julianaziekenhuis vervoerd.
Boxal fabriek 1964.
Oppervlakte
gebouwen 4000 m-
miljoenen bussen van de „lijnen" rollen.
In 1959 was de verkoop op een bedrag
van 600.000,gebracht. Een jaar later
dus na de inbreng van Thomassen en
Drijver, al verdubbeld tot 1,3 miljoen.
Een der stafemployé's van de Deventer-
emballagefabriek, drs. Schutte, werd met
v. Schothorst als technisch directeur en
belast met de bedrijfsplanning. Mede
door het optreden van deze stafmensen,
getraind in een grote industrie, groeide
Boxal N.V. uit tot een bedrijf, enig in de
Benelux wat de produktie betreft, enig in
Nederland wat vormgeving betreft.
De opwaartse lijn, zal, naar de directie
hoopt zich blijven voortzetten. De N.V.
Boxal weet zich gesteund door het krach
tige bedrijf van Thomassen Drijver en
de Aluminium Suisse, een wereldconcern,
de vierde fabriek in de orde van grootte
ter wereld, die tevens mede-aandeelhou-
heeft gepland. Hieruit ontstaat de onbe
hagelijke situatie dat de nieuwe te ves
tigen bedrijven naar werknemers moeten
omzien en die bij gebrek aan werklozen
zullen wegpikken bij de bestaande bedrij
ven. Dit is een onbehagelijke situatie al
dus de directeur drs. Schutte. Wanneer
er meer woningen zouden worden ge
bouwd is een en ander misschien ver
klaarbaar, maar gezien de uiterst schrie
le toewijzing aan Veenendaal zullen de
werknemers hier geen onderdak kunnen
vinden. De woningvoorziening hier ter
plaatse is bijzonder slecht te noemen,
volgens de Boxal directie.
Dit negatieve geluid wordt al direct
weer ondervangen door meer optimisme,
als de heer Schutte, een blik op de toe
komst werpt. Qua exterieur zal Boxal
over enkele jaren een sieraad zijn voor
de omgeving van de Rozenstraat. De
cóeA
Goed van Van der Zee
gaat langer mee
der is. Hierdoor is men kapitaalkrachtig
genoeg om vele uitbreidingen, die op het
programma staan te realiseren. De ex
pansie zal versneld worden. Aan uitbrei
dingen van gebouwen zal meer dan 1 mil
joen worden besteed.
Een grote bedrijfshal tegen het zuiden
is in wording en zal waarschijnlijk nog in
'64 worden opgeleverd. In de eerste helft
van 1965 zullen geheel nieuwe was- en
kleedgelegenheden worden gebouwd en in
het najaar van datzelfde jaar is een twee
de bedrijfshal gereed, ditmaal aan de
noordkant. In 1966 verrijst bovendien 'n
geheel nieuw kantoorgebouw, zodat Bo
xal N.V. over twee jaar een geheel ander,
moderner aanzien krijgt. De toestemming
van Overheidszijde t.a.v. deze uitbrei
dingsplannen kwam vlot binnen. Al de
vernieuwingen zullen gerealiseerd wor
den naar een ontwerp van de fa. de Geit
en van Eden te Veenendaal. Als de bouw
gereed is heeft men een verdubbeling van
het bedrijfsoppervlak verkregen.
De organisatie van het bedrijf, de sfeer
en de bedrijfsvoering is modern. De pro
duktie van de verschillende, geautomati
seerde lijnen, waarop het produkt wordt
vervaardigd, kan van uur tot uur worden
afgelezen van een hypermoderne auto
maat, die alle gegevens uit de fabriek re-
Boxal fabriek,
nadat goedgekeurd
uitbreidingsplan is
gerealiseerd 1967)
Oppervlakte 6500 m'
werknemers zullen zich in een betere om
geving kunnen verfrissen als de nieuwe
wasgelegenheid er is. De bouw van de
twee bedrijfshallen maakt het werken
prettiger en efficiënter en het nieuwe
kantoorgebouw zal voorzien in een be
hoefte omdat dan alle afdelingen in een
ruimte zullen zijn ondergebracht.
De produktie zal stijgen tot tientallen
miljoenen bussen per jaar, de bedrijfs
winst wordt uiteraard groter en al bij al
zal Boxal N.V. uitgroeien tot een bedrijf
dat geschoeid is naar moderne begrip
pen en waarin het voor een groot aantal
Veenendalers prettig werken moet zijn.
Een voortvarende directie staat borg
voor een goede aanpak van de proble
men. De Boxal-groep, die relaties heeft
in Zwitserland, Frankrijk en Nederland
is machtig genoeg eventuele onverhoop
te tegenslagen op te vangen. Door een
bijzonder doelmatige opzet van de ver
koop en export is er voorlopig voor Bo
xal N.V. geen wolkje aan de lucht. In
tegendeel, door het volgen van de afzet
mogelijkheid en het geven van een waar
devolle service zal Boxal N.V. een steeds
meer betekenende plaats gaan innemen
in de rij der plaatselijke en landelijke
industrieën.
Boxal fabriek 1952.
Oppervlakte
gebouwen 750 m*
De groenen van het Wageningse stu
dentencorps (Landbouwhogeschool) heb
ben in hun opruimingsaktie ook het
Burgers' Dierenpark in Arnhem be
trokken. Met ongeveer honderd man
sterk hebben de groenen uit de bossen
die bij het park behoren het „oude
groen" weg gehaald.
Als blijk van waardering voor de
enorme aktiviteit die daarbij door de
groenen aan de dag werd gelegd, stond
de senaat toe dat de broodmaaltijd werd
gebruikt in de dertig meter diepe tij
gervallei van het Burgers' Dierenpark.
Hoewel de vallei groot genoeg is om
naast de groep tijgers ook nog een
groep groenen te herbergen, heeft de
direktie voor alle „veiligheid" maar
eerst de roofdieren in de binnenkooien
gelaten, voordat de Wageningse groe
nen op handen en voeten door het hek
kropen, waardoor enkele ogenblikken
tevoren de tijgers waren gegaan naar
hun nachtverblijven.
De broodmaaltijd kreeg een hoogte
punt toen een van de oppassers met
het jonge en tamme tijgertje Puf-Puf
aan de ketting in de tijgervallei ver
scheen. De aanvankelijke schrik maak
te plaats voor algemeen plezier, toen
Puf-Puf bereid bleek voor alle moge
lijke spelletjes, door de groenen zelf
bedacht.
NUTSSPAARBANK HOUDT
ZITTING
Ten gerieve van de spaarders in
Renswoude en ter verdere uitbreiding
van het aantal, gaat de Nutsspaarbank
Veenendaal zitting houden hier ter
plaatse. Het kantoor zal gevestigd wor
den in het pand Dorpsstraat 76 en voor
lopig iedere woensdagmiddag geopend
zijn van 3-5 uur. De eerste zitting zal
plaats vinden a.s. woensdagmiddag 30
september.
Op een door de regen doorweekt veld
versloeg Renswoude zaterdag op over
tuigende wijze SVMM uit Maarn met 9-4.
Het was een wedstrijd waarin Renswoude
over alle linies sterker was, getuige de
grote overwinning. Deze uitslag wil zeker
niet zeggen dat SVMM een slecht elftal
bezit, maar Renswoude speelde eenvou
dig zo vlot dat Maarn er gewoon niet aan
te pas kwam. Aan de vier Maarnse doel
punten hielp Renswoude zelf een handje
mee door er drie zelf in eigen doel te
schieten.
Meteen na het beginsignaal begon
Renswoude het doel van Maarn te be
stoken. Met Hardeman op de midden
voorplaats en C. Vink als binnenspeler
kwamen er steeds weer gevaarlijke si
tuaties. Na 3 minuten opende Vink de
score door een mooie voorzet van Har
deman af te ronden.
Direct hierna scoorde Renswoude in
eigen doel. Keeper Van Ommeren wil
de de bal grijpen, maar gaf geen teken
aan zijn spil zodat deze de bal met een
boog over de keeper heenwipte, 1-1.
Door twee doelpunten van Vink werd
het na 12 minuten al 3-1 Even later
bracht Hardeman met een hard schot
de stand op 4-1.
Door weer een eigen doelpunt van
Renswoude liep de Maarnse ploeg tot
4-2 in. Een blunder van de overigens
uitstekende keeper van SVMM stelde
Hardeman in staat de score naar 5-2
te schieten, waarna de rust aanbrak.
De tweede helft was een afspiegeling
van de eerste. Een sterk aanvallend
Renswoude en een verbeten verdedi
gend SVMM. Uit een strafschop scoorde
Vink 6-2, waarna ook Robbertsen zijn
aandeel in de score zou nemen door
een goed doelpunt te laten aantekenen,
7-2.
Hierna gebeurde het wonderlijke dat
Renswoude zeer gulhartig aan SVMM
weer een doelpunt cadeau gaf. Het
achtste doelpunt kwam op naam van
Hardeman. De keeper van SVMM be
zeerde zich ernstig toen hij met zijn
schouder op de grond terecht kwam na
een schot van Veldhuizen, dat de stand
op 9-3 bracht. De keeper liet zich ver
vangen door een speler, die ook wel
wist wat doelverdedigen was.
Maar wat Renswoude ook probeerde,
het tiende doelpunt zat er net niet in.
Wel maakte SVMM kort voor het einde
nog een tegenpunt, 9-4. Inmiddels heeft
Renswoude samen met het Amerongse
DVSA de leiding in de 3e klasse.
Na achtendertig jaar, iedere dag te be
ginnen om kwart over vijf, van deur tot
deur bellen, halve en hele litertjes melk
af leveren, berekeningen maken, geld ont
vangen en tellen, heeft M. Blanken Jzn.,
zaterdagmorgen op zijn laatste ronde af
scheid genomen van zijn klanten in zijn
melkslijterswijk.
Wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd, zelfs iets ouder (68),
heeft hij zijn melkslijterswijk over gedaan
aan de gemeenschappelijke melkslijters-
vereniging Scherpenzeel.
Achtendertig jaar geleden nam Blanken
paard (hit) en wagen, waarop twee monu
mentale koperen melkbussen stonden, over
van de heer Methorst uit Ede. De andere
melkslijter in Scherpenzeel was de heer
G. Hooyer. Melkoorlog kenden ze toen
nog niet, doch wel bestond er tussen
deze twee enige concurentie. Zij trachten
elkaar de klanten af te troggelen door
de melk een of een halve cent per liter
goedkoper te leveren. Zogenaamde „voer-
w
Afgelopen weekend vonden op de midget-golfbaan „De Grebbeberg"
te Rhenen de open streekkampioenschappen midget-golf plaats voor
de Rijn-Vallei. Er werd gespeeld in drie klassen: voor dames, heren
en juniores. Een groot aantal midget-golfliefhebbers uit de gehele
Rijn-Vallei en uit de verre omtrek was aanwezig om deze wedstrijden
bij te wonen.
De organisatie rustte in handen van
de Nederlandsche Unie van Midget
golf clubs, terwijl de wedstrijd geleid
werd door de heer Hiemstra, de dis-
trictswedstrijdcommissaris van deze
unie.
De wedstrijden hadden een bijzonder
geanimeerd verloop en de regenbuien,
die van tijd tot tijd optraden konden
de goede stemming niet verstoren.
Een groot aantal mooie prijzen was
beschikbaar voor de winnaars terwijl
de kampioenen een fraaie beker ont
vingen.
Namens de deelnemers zegde de heer
J. W. Schreuders de wedstrijdleiding
dank voor de goede organisatie en
maakte de Stichting voor Actieve Re
creatie, die de kosten van aanleg van
deze fraaie midget-golfbaan voor haar
rekening nam, een compliment voor de
wijze waarop de baan was aangelegd
en het geheel werd onderhouden. Hij
vond het één van de mooiste midget-
golfbanen in Oost-Nederland.
Na afloop verzamelden de deelnemers
zich in het restaurant „De Konings
tafel", waar de prijzen werden uitge
reikt en nog geanimeerd werd gekout
over de zeer geslaagde wedstrijdmiddag.
De uitslagen luiden als volgt:
Streekkampioenschap Rynvallei
dames 1964
1 mevr. S. A. F. Schreuders, tevens
kampioene, 105; 2 mevr. A. Breman 108;
3 mevr. W. M. Eimers 109; 4 mej. K.
van Wijk 113; 5 mej. L. van Wijk 118
punten.
Streekkampioenschap Rynvallei
Heren 1964
1 A. Rouwen, tevens kampioen, 82;
2 A. Osenbrugge 84; 3 J. Geus 88; 4 v.
d. Stelt 89; 5 B. Gijsberts 89 punten.
Streekkampioenschap Rynvallei
Juniores 1964
1 Johan Kamphuis, tevens kampioen,
104; 2 Jos Kamphuis 104; 3 M. A. Bras
111 punten.
WAARSCHUWINGSDIENST VOOR
FRUITTELERS
De telefonische waarschuwingsdienst
voor de fruitteelt in het rivierkleigebied
(03455-1789) is m.i.v. 21 september met de
berichtgeving gestopt.
Op 9 maart werd begonnen en dit zeven
de seizoen waarin de dienst werkzaam
was, was tevens het eerste seizoen waarin
de berichten werden afgestemd op het ge
hele rivierkleigebied. Deze proef kan ze
ker als geslaagd worden beschouwd. De
belangstelling uit de praktijk was gunstig.
In totaal zal de berichtendienst ongeveer
9200 keer geraadpleegd zijn.
Indien er fruittelers zijn die bepaalde
opmerkingen of wensen hebben t.a.v. deze
waarschuwingsdienst, dan wordt het op
prijs gesteld indien zij dit willen mede
delen aan de Rijkstuinbouwconsulent,
Postbus 6 te Geldermalsen.
Zou de man, die door de grote zwarte auto naar de middenberm wordt gedrukt,
zijn wagen nog in bedwang kunnen houden? Het is te hopen van wel, anders
wordt cr weer een middenberm-ongeluk aan de lange lijst toegevoegd Veel van
dergelijke ongelukken op de autosnelwegen vinden er hun oorzaak in, dat in
halende auto's van de weg worden gedrongen door plotseling naar links uit
wijkende voertuigen.
„Links uitwijken bij ingehaald worden" is één van de ernstigste fouten, die het
Verbond voor Veilig Verkeer en de Surveillance-groep Auto Snelwegen van de
Rijkspolitie (beter bekend als de „witte Porsche patrouilles") in hun gezamen
lijke Actie Zwarte Zes bestrijden. Om ongelukken te voorkomen, is het nood
zakelijk alvorens men gaat inhalen er zich door middel van spiegels goed van
te overtuigen, dat de achterliggende linkerweghelft vrij is.
Links uitwijken bij ingehaald worden.
melk" werd ook verkocht, doch later
werd dit verboden.
Tijdens de tweede oorlog werd door de
vijand paard, wagen en melkbussen, ge-
confiseerd en begon hij maar weer zoals
zoals vanouds met een handwagentje.
Na de oorlog kwam de sanering en bij
ziekte wat slechts tweemaal is voorge
komen bij Blanken werd de wijk waar
genomen door collega's.
In al die jaren kwam hij in contact met
mensen van allerlei slag en dit heeft
hem een zekere levenswijze eigen doen
worden, die hem bij de uitoefening van
zijn beroep al vele malen van pas is ge
komen.
Na het afwikkelen van zijn zaken hoopt
hij eerst een tijdje met vakantie te gaan
en dan nog een paar halve dagen per week
te gaan werken anders is de overgang
naar niets doen te groot.
KOLEN STOKEN ZONDER ROKEN
In de afgelopen jaren heeft Groot Brit-
tannië's National Coal Board zijn speur
werk gericht op het ontwikkelen van ap
paraten die rookloze brandstoffen met
optimale doeltreffendheid verbranden.
Thans wordt het speurwerk gericht op
de ontwikkeling van apparaten die zelfs
gewone steenkool rookloos verbranden.
„Indien wij hierin slagen zal dit een bij
zonder grote prestatie betekenen die zal
leiden tot een vermindering van de kos
ten", aldus heeft Lord Robens, de Voor
zitter van de National Coal Board ver
klaard. „Er zijn misschien een paar jaar
voor nodig om het soort apparaat te ont
wikkelen dat ons voor ogen staat".
De herfst heeft haar intrede ge
daan. De nachten worden koeler en
dus is het weer tijd om de diver
se kamerplanten, die de af
gelopen maanden in de tuin hebben
doorgebracht en daar werden ver
zorgd zoals ik in mijn „praatjes"
aangaf, weer binnenshuis te bren
gen. De kamer-Azalea wordt in een
ongestookte kamer in het volle licht
geplaatst en wij vergeten niet de
potkluit voldoende vochtig te houden
en de bladerenkroon elke dag met
lauw water te besproeien. Dit voor
komt het afvallen der bladeren en
bevordert in sterke mate de knop-
vorming. De watergift voor de Lid
cactus, Phyllocactus en andere soor
ten cactussen moet nu sterk worden
verminderd. Zij gaan hun rusttijd
tegemoet! Ook de Clivia moet nu
rust hebben. Dit is voor genoemde
planten een gebiedende eis. Dus: zo
min mogelijk water geven en de be
mesting stop zetten. In de rusttijd
vormen de planten bloemknoppen.
Zouden we met het water geven en
het bemesten nu blijven doorgaan,
dan komt er van knopvorming en
bloei niets terecht. Ik kom ter zijner
tijd op de verdere behandeling wel
terug. Uw kamerpalm moet eveneens
minder water toegediend worden als
's zomers. Denk er wel om, dat te
droge kamerlucht voor iedere palm
funest is en er oorzaak van is, dat er
dorre punten aan de bladeren komen.
Spuit daarom geregeld de bladeren
met half-lauw water. Hierdoor wordt
rond de plant een meer vochtige
atmosfeer verkregen en voorkomt
het bruin worden der bladeren. Tocht
en stof zijn zeer nadelig, waartegen
ook palmen op de duur niet bestand
zijn.
Bloembollen in de kamer. Wanneer
koning winter ons met zijn ijskoude
adem in het gezicht blaast, willen
wij in onze huiskamer diverse bol
gewassen in bloei zien staan. De tijd
voor oppotten of opzetten is weer
daar. Met het zelf in bloei brengen
van tulpen, narcissen, crocussen,
blauwe druifjes, hyacinten, sneeuw
klokjes, etc. hebben velen nogal eens
moeilijkheden. Ga te werk zoals ik u
aangeef en mislukking is uitgeslo
ten. Voor vroegbloeiende hyacinten
(kerstmis in bloei) vraagt u uw
leverancier om „geprepareerde" bol
len. Deze zijn zeer geschikt om op
glazen met water in bloei te worden
getrokken. Zorgt dat de afstand tus.
sen de oppervlakte van het water en
de bol hoogstens een halve centi
meter is, want indien de afstand te
groot is, dan ontstaat schimmel.
Plaats het glas met de bol op een
donkere plek (in een kast, een droge
kelder of andere donkere plaats.
Daar laten we het „geval" rustig
staan totdat na verloop van tijd de
bloemknop naar buiten komt. Let
wel De knop moet in haar geheel
uit de bol zijn en dan pas mag het
glas in het volle licht worden ge
bracht. Velen laten zich misleiden
door de simpele spruit die al vrij
spoedig uit de kop van de bol komt
en brengen het glas dan reeds in het
licht. Gevolg? Een wilde groei van
bladeren, doch geen bloem. Geduld
is in deze een schone zaak
Ga bij het oppotten van hyacinten,
tulpen, narcissen, etc. als volgt te
werk: Vul de bloempot (of schaal)
voor ongeveer tweederde met aarde
en druk deze een weinig aan. Plaats
op de aarde de bol of bollen. Vul nu
de ruimte rondom de bollen verder
aan en wel zodanig, dat enkel de
punt (de zogenaamde „neus" van de
bol) boven de aarde uitkomt. De top
of het puntje van de bol moet zich
na oppotting ongeveer even hoog
bevinden als de bovenrand van de
pot, schaal of kom. Hierna zetten
we de potten op een donkere, koele
plek neer (kelder of koele kast). Doch
vooral koel en donker! Af en toe
controleren of de grond begoten
moet worden. En nu rustig afwach
ten asjeblieft. Laat de potten op de
donkere plek staan totdat de bloem
knop (pen) tussen de bladeren goed
zichtbaar is. Dus net eender als bij
de hyacint op het glas. Ik garandeer
u, dat uw geduld en toewijding be
loond wordt met een fraaie bloei.
De bolletjes van crocussen, sneeuw
klokjes. blauwe druifjes, etc. worden
enigszins anders opgepot. Deze wor
den ongeveer 3 cm diep in aarde op
gepot. Verder is de behandeling de
zelfde. Dit nog: om goede resultaten
te verkrijgen is tjjdige oppotting zeer
gewenst. Té late oppotting van som
mige bolgewassen kan leiden tot
mislukking en tot véél te late bloei.
De bedoeling is toch dat men tijdens
de winter bloeiende bollen in de huis
kamer wil hebben? En wanneer men
te laat oppot dan kan het gebeuren
dat de bollen gaan bloeien wanneer
de winter voorbij is en men vanuit
de kamer daar buiten de sneeuw
klokjes, sneeuwroem e.d. reeds in
bloei ziet staan. Pot de bollen dus zo
spoedig mogeiyk op, ga te werk zo
als ik u nu verteld heb en de belo
ning, in de vorm van een weelderige
bloei, zal u niet worden onthouden.
En nogmaals moet ik het zeggen:
„Koopt bij het uw vertrouwde adres
en niet bij onbekenden die langs de
deur leuren". Wees altyd voorzichtig
met die „spotgoedkope" aanbieding!
Vrienden en vriendinnen, we heb
ben zo vaak de gelegenheid gehad
om het onafgebroken komen en ver
dwijnen der verschillende planten-
vormen in onze tuin(tjes) op te mer
ken. Wéér zien wy dat de herfst is
gekomen en het eentonige groen zich
in een bonte mengeling oplost. Een
mengeling van kleuren in tuinen,
plantsoenen en parken èn loofbossen.
Het scheiden van de bloementijd
komt naderby en de gedachte aan de
ledigheid en de verlatenheid, die op
het moment van scheiden volgt, is
het zekerste kenmerk van vriend
schap. U zult het mij wel ten goede
rekenen, wanneer ik tot slot van dit
praatje de volgende dichtregelen laat
volgen:
Als ik van al het mooie
scheiden moet,
Dan, zeker, schokt droefheid
mijn gemoed.
Toch is 't geen smart, die ik
lafhartig vliede,
Al griefden ons de tranen
al te zeer:
Neen! Weet, vriend!, waarom
ik altijd wéér
Aan het droef vaarwel het
hoofd kloekmoedig biede?
Zie. als het uur des afscheids slaat,
En 't Ware en Schoon, dat ooit
mijn ziel mocht vinden,
Mij weer recht levend voor
de ogen staat,
En ik wéét, dat ook de ziel
mijner vrienden,
Die rijkdom deelt, die nimmer
ons verlaat.
Zo wordt door 't scheiden
onze Wil gesteven,
En sterkt het scheiden-zelf
ons Hoger Leven
E. J. Grijsen, Rhenen. 1
