DE GRUYTER
De heer
Van Renswoude
in Friesland en in Engeland
ARAM
ARAM
O
n
II
CHfYItOLin
i
OLIE EN AARDGAS
GOED
KOPER
GOED
KOPER
Wat is een rechtsbijstandverzekering
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
DINSDAG 12 JANUARI 1965
Nr. 3
Op 13 februari 1641 werd de Heer van Renswou
de, Johan van Reede, met de heren Aernem, Burgh
en Coenders, naar Friesland gezonden in verband
met moeilijkheden die waren ontstaan omtrent de
vloot. Zij moesten een poging ondernemen te be
werkstelligen, dat de schepen en fregatten beho
rende tot Friesland, onder de directie van de Ad
miraliteit van Rotterdam zouden komen. In feite
moesten ze proberen dat prins Willem van Oranje
ook in Friesland de erfopvolging zou krijgen (van
het stadhouderschap). Op 5 april keerden Aernem
en Renswoude terug en deden verslag van hun
wederwaardigheden. Uit één en ander bleek, dat
het in Friesland rond deze zaken zeer onrustig
was! Eind april vertrok prins Willem met de vloot
o.l.v. de luitenant-admiraal Tromp naar Engeland,
om daar zijn huwelijk met prinses Maria te laten voltrekken. Willem II was, toen hij
op 12 mei 1641 in het huwelijk trad met de Engelse prinses Mary, 15 jaar oud, zijn
bruid was 9V2 jaar
Het vertrek
Op audiëntie
Het
spookslot
aan
de
Tiber
Tegenstrijdige belangen
I?
V. A. B.
KIRPESTEIN
CITY-MOTORS-EDE
ELKE 2e 250 GRAM (PAK OF BLIK)
OF ELK 2e POTJE OPLOSKOFFIE
BIJ ELKE 2 PAKJES MARGARINE
2 PAKKEN
PAKKEN
6*>..3 GELDIG IN DE WEEK VAN 13 T/M 19 JANUARI 1965 CU
Voor verheugende gebeurtenissen
Drukkerij „De Gelderse Vallei"
coo
tCr.
CO!
i
cen
i
Ondanks deze hechte band met Enge
land, boterde het niet tussen de beide
Staten. Enkele oorzaken daarvan waren:
Last met de Westindische Compagnie, de
houding van de Hollandse bewoners in
Nieuw-Nederland (New-York); ook klaag
den de Engelsen over het sluiten van de
Vlaamse havens.
Aangezien de prins over deze zaken
een andere gedachte had dan de Staten
van Holland, waren de klachten van
Engeland „gesonghen voor een doofmans
deur".
Om te trachten de kwestie in Engeland
uit te praten werd in oktober 1643 een
Ambassade naar Engeland vastgesteld. Ze
zou bestaan uit de heren Boreel, Van
Renswoude en Joachimi. Zowel met de
Engelse koning als met het Engelse Par
lement moesten besprekingen worden ge
voerd.
Eerst in 1644 werden hun instructies
door de Staten-Generaal vastgesteld.
De heren Willem Boreel, Heer van
Duynbeecke, Westhove, Ambachtsheer in
Domburgh, Raedt en eerste Pensionaris
der Stede van Amsterdam; Johan van
Reede, Heer van Renswoude, Thinsheer
van Woudenberg, gecommitteerd ter ver-
gaderinge van de hooggemelde Heren
Staten-Generaal vanwege de provincie
Utrecht en Allbert Joachimi, Ridder, Heer
tot Oostende in Hoedenkenskercke, zul
len zich gereed moeten houden „omme
met den eersten beguamen wint" naar
Engeland te vertrekken.
Op 15 januari 1644 namen de drie heren
afscheid in 's-Gravenhage en vertrokken
naar Hellevoetsluis. Op de 18e gingen ze
scheep. In Engeland werden ze te Gra-
vesand verwelkomd door Ridder Flem-
mingh, Ceremoniemeester van het Parle
ment. Deze bracht het gezelschap de 27e
in tien schepen naar Greenwich, waar ze
werden begroet door de Graaf van Den
bigh en de Heren Henri Mildemay en
William Stricklandt.
Namens het Parlement heetten ze de
drie Heren welkom en zeiden, dat ze
hoopten „dat het strecken soude tot nae-
der verbintenisse van den Staet van En-
ghelandt en de dien van de Vereenighde
Nederlanden", aangezien ze door weder
zijdse belangen zoals de godsdienst zo
nauw aan elkaar verbonden waren.
De Nederlandse gezanten dankten voor
de vriendelijke woorden en spraken de
hoop uit, dat de wederzijdse gemoederen
gesust zouden kunnen worden.
De heren van het Parlement antwoord
den hierop, dat de verhouding van de En
gelse koning met zijn Parlement eerst
dan hersteld kan worden, als allen in zijn
omgeving, die meer met Spanje heulen
dan het Vaderland dienen zullen zijn ver-
wijdei'd.
Hieruit blijkt dus, dat de heren Boreel,
Renswoude en Joachimi tot taak hebben
het Engelse Parlement met de Engelse
Koning te verzoenen.
Na dit onderhoud werd hen een receptie
aangeboden. De karossen reden voor en
de heren namen hun van te voren vast
gestelde plaats in:
De Heer Boreel achter in de Karos
en de Heercn van Renswoude en
Joachimi, beyde voor in de Karos
achterwaerts rijdende; de graaf van
Denbigh heeft sijn plaets ghenomen
achterin acn de slincker-handt van de
Heer Boreel, Sir Henri Mildemay in
de rechterportiere ende Sir William
Stricklandt met de Meester van de
Ceremoniën in de slinckerportiere.
In dertig karossen werd het hele ge
zelschap door Londen gereden naar het
voor hun besproken Logement.
's Avonds kregen de gezanten bezoek
van de Predikanten en Ouderlingen van
de Waalse Gemeenten, terwijl verschillen
de Nederlandse kooplieden hen kwamen
begroeten.
Kennelijk waren meerdere Nederlandse
edellieden mee naar Engeland getogen:
onder hen was zelfs Gerard van Reede,
Heer van Vreeland, de oudste zoon van
de Heer van Renswoude. Tijdens de re
ceptie trok hij naar Oxford om een pas
poort bij Z.M. de Koning te halen.
Op 18 februari werd het gezelschap in
audiëntie ontvangen door Koning Karei I
van Engeland.
Om drie uur in de middag werden ze
in dé grote zaal gelaten. Onder een Bal
dakijn bevonden zich de Koning en de
Koningin met de Prins van Wales en de
Hertog van York. Vele Heren en Dames
van het Hof hadden de Zaal gevuld. Met
grote eer werden de drie Heren ontvan
gen. Halverwege de zaal gekomen maak
ten zij een diepe buiging, waarop de Ko
ning en de Koningin opstonden en hen
met gepaste eer begroetten.
Ne enige besprekingen deelde het ge
zelschap mee, dat de Koning hen zo vaak
op audiëntie mocht vragen als hij wenste;
te allen tijde stonden zij tot zijn beschik
king. „Gracieuselijck" namen ze afscheid
aan het einde van deze ontvangst.
Reeds de volgende dag werd met de
Koning in het Frans een levendige be
spreking gevoerd in gezelschap van een
aandachtig gehoor. Om niet door de aan
wezige Heren gehoord te worden, riep
de Koning de drie gezanten naar het ven
ster om hen daar fluisterend zijn ant
woord mee te delen.
Dit antwoord kwam er op neer, dat de
Koning weinig resultaten verwachtte van
de verzoeningspogingen met het Parle
ment.
VAN DEAARDE
Nederland heeft de aarde de hand toegereikt. En de aarde heeft die met gulle gaven
gevuld. Van een aan delfstoffen maar zeer arm gebied is Nederland plotseling om
hoog geschoten tot een land met verrassende energiemogclykheden. Het opent on
gekende perspectieven. De lesboekjes voor aardrijkskunde hebben altijd aan de brave
leerlingen van onze lagere scholen verkondigd, dat ons land naast een povere hoe
veelheid steenkool in het zuiden nog wat olie bezit in de velden rond Schoonebeek.
Veel kon het allemaal niet zyn, zo vertelden de leerboeken, al ging men dan nyver te
werk om wat de aarde in haar schoot verborgen hield naar boven te brengen.
Dit alles is in de laatste tien jaren
wel drastisch veranderd. De grootste klap
kwam nog maar kort geleden, nauwelijks
anderhalf jaar terug, toen de ingenieurs
van de NAM, de Nederlandse Aardolie
Maatschappij, die hier de boringen ver
richt, berekenden dat het bij het Groningse
Slochteren aangeboorde aardgasveld ze
ker elfhonderd miljard kubieke meter
aardgas van een zeer goede kwaliteit
moest bevatten. Hoe indrukwekkend dit
getal is, blijkt als het voluit wordt ge
schreven: 1.100.000.000.000 m8. Daar kunnen
heel wat oventjes op draaien.
Maar niet alleen met het aardgas zijn
de laatste jaren verrasseftde ontwikke
lingen op gang gebracht. Ook de oliepro-
duktie van Nederland is dankzij verras
sende vondsten in het westen van het
land op sensationele wijze uitgebreid, in
feite zelfs meer dan verdubbeld. Om nog
wat cijfers te noemen: het veld Schoone
beek heeft een dagproduktie van rond
2750 m8 ruwe olie, de velden in het wes
ten, die te vinden zijn in de vierhoek
Hoek van Holland-Leiden-Gouda-Dor-
drecht, gaven (in 1961) per dag rond 3400
m8, terwijl het Staatsgasbedrijf hier dage
lijks ook nog eens duizend m3 aardgas af
kon nemen. In het westen waren in 1961
120 putten in bedrijf, in het veld Schoone
beek 300. De totale produktie aan aard-
olicprodukten bedroeg in 1963 ruim twee
miljoen ton. Dit was voldoende om on
geveer één vijfde deel van de totale Ne
derlandse behoefte te dekken.
In de komende jaren, wanneer geleide,-
lijk aan de aardgasvoorraden, die onder
onze oppervlakte zijn opgeborgen, worden
aangeboord, zal deze verhouding nog wel
aanmerkelijk veranderen. In het ingewik
kelde bestel van onze economische samen
leving betekent dit een belangrijk voor
deel.
De noodzakelijke invoer van energie-
Tydens een volgend onderhoud ver
telde de Koning het gezantschap, dat
het Parlement hem wilde wippen en
het land in een Republiek wilde ver
anderen. Hy twijfelde echter of zy
daar wel voordeel van zouden hebben.
Inmiddels schreef de Koning zelf ook
brieven aan het Parlement.
Het gezantschap werd echter door het
Parlement duidelijk gemaakt, dat zij zich
beter met haar egen zaken kon bemoeien!
Waarop ze besloten dan maar weer naai
de Nederlanden terug te keren. Dat was
het Parlement echter weer niet naar de
zin. Toch werd het drietal nog tot 22 juli
aan het lijntje gehouden.
Met twintig karossen bracht men hen
op die datum naar het Parlement. Nog
voor ze aan het woord konden komen
stond één der leden van het Parlement
op en deelde mee, dat 30.000 man Franse
soldaten en het leger van de Nederlanden
op het punt stond met de vloot van Ad
miraal Tromp over te steken om de En
gelse Koning te helpen.
Of de gezanten al ontkenden en zeiden
dat dit praatjes en boze verzinselen wa
ren, men kon geen goed woord meer
kwijt.
Er werden uiteindelijk nare besluiten
genomen.
Als de Engelsen zouden beletten, dat
Nederlandse schepen in Engelse havens
kwamen, dan zouden de Hollanders op
hun beurt de Engelsen verbieden met hun
schepen in Nederlandse havens binnen te
komen.
Zonder enig resultaat te hebben ge
boekt keerden de heren Boreel, van Rens
woude en Joachimi naar de Nederlanden
terug.
De man, die deze gegevens voor het na
geslacht noteerde, was Lieuwe van Ait-
zema. Deze Fries leefde van 1600 tot 1669
en was o.a. advocaat in Den Haag.
Omdat hij toegang had tot de vergade
ringen van het Hof van Holland kreeg hy
inzage in vele geheime dokumenten. En
die hy niet mocht zien, wisten de vele
helpers, die in zijn dienst stonden, hem
voor veel geld in handen te spelen. Een
normale zaak in die tijd!
S. Laansma
Bron: Saken van Staet en Oorlogh, door
Lieuwe van Aitzema, 1669.
De intensiteit van het huidige verkeer stelt zware eisen aan de bestuurders van
motorrijtuigen. Het hedendaagse verkeer vergt niet alleen een zekere bekwaam
heid van de automobilist, maar bovenal een speciale geestelijke instelling. Hij
dient te beschikken over een hoge mate van verantwoordelijkheidsgevoel, ge
duld en zelfbeheersing. Maar deze eigenschappen worden niet bevorderd door
het haastige tempo van het moderne leven, de zucht een ander voorbij te stre
ven en de jacht naar materiëel voordeel en genot. Het is dan ook geen wonder,
dat vele automobilisten en andere weggebruikers de juiste geesteshouding niet
kunnen opbrengen. Hierin ligt de diepste oorzaak van een groot aantal onge
vallen.
Bij het onnoemelijk leed, dat bijna
dagelijks door verkeersongelukken ver
oorzaakt wordt, staan wij nauwelijks
meer stil. Slechts tegen de geldelijke
gevolgen van een ongeval kunnen wij
ons verzekeren. Na deze ontboezeming
zullen wij ons beperken tot een nog
jonge vorm van verzekering: de rechts
bijstandverzekering.
Een rechtsbijstandverzekering geeft
de automobilist dekking tegen de kos
ten van rechtskundige en andere des
kundige bijstand, indien hij betrokken
is bij een verkeersongeval, waardoor
schade is ontstaan. Vergoed worden
o.a.: de honoraria van advocaten, de
kosten van casco-experts, schuldvraag
deskundigen en medici en de kosten
van getuigenverhoor.
De bijstand is van tweeërlei aard. In
de eerste plaats wordt de automobilist
geholpen, als hij schade heeft geleden
door de schuld van een ander en hij
die schade vergoed wil krijgen. Daar
naast wordt bijstand genoten, indien
de verzekerde een verkeersdelict heeft
begaan en daarvoor strafrechtelijk
wordt vervolgd.
In andere West-Europese landen
worden rechtsbijstandverzekeringen
veelvuldig gesloten. In Nederland is
een groeiende belangstelling voor deze
verzekering waar te nemen, maar al
gemeen bekend is zij hier nog niet.
Het sluiten van een rechtsbijstand
verzekering wordt ook enigermate in
de hand gewerkt door de „Wet aan
sprakelijkheidsverzekering motorrijtui
gen". Ingevolge deze wet mogen mo
torrijtuigen slechts aan het verkeer
deelnemen, indien de bestuurders ver
zekerd zijn tegen de aanspraken van
derden (wettelijke aansprakelijkheid).
Dit geldt voor alle motorrijtuigen, ook
voor bromfietsen.
Dank zij deze verplichte verzekering
is verhaal mogelijk, ook als de ver
middelen zal afnemen, de nationale
beurs wordt daardoor wat dikker, het
geen tot uitdrukking komt in een gun
stiger betalingsbalans. Uit de natio
nale portemonnaie kunnen dan weer
meer centen worden gehaald voor het
betalen van andere voor ons land
noodzakelijke voorzieningen.
De geschiedenis van de olie- en aard
gasvondsten in Nederland is er een vol
verrassingen en onverwachte tegenslagen.
Zij is ook nog jong. De eerste maal, dat
in Nederlandse bodem een boor verdween,
wat in 1904 toen de rijksdienst voor op
sporing van Delfstoffen een aantal ver
kenningen uitvoerde om te zien of ook in
ons land een kans aanwezig was om het
vloeibare goud, de olie, op de aarde te
veroveren. In dat jaar werd in Midden-
Duitsland, bij het plaatsje Nienhagen, een
olieveld gevonden. De geologen, meer
werkend met kansberekeningen en gokjes
dan met serieuze wetenschappelijke on
derzoekingen, meenden dat het wel eens
heel goed mogelijk kon zijn dat dan ook in
Nederland olie kon worden gewonnen. Zij
zouden echter nog twintig jaren moeten
wachten tot zij tot de ontdekking kwa
men dat hun gok niet tevergeefs was ge
weest. In 1924 werd bij. Winterswijk voor
het eerst olie aangeboord. De produktie
van die allereerste boring was overigens
niet om naar huis te schrijven: welgeteld
één flinke melkfles vol werd naar boven
gebracht. Die fles wordt nog altijd, kom
pleet met het drabbige vocht dat toen
naar boven kwam, op het ministerie van
Economische zaken in Den Haag bewaard.
Al was de Koeveelheid dan niet veel bij
zonders, één ding was bewezen: er zat olie
in de Nederlandse bodem. De hand van de
Nederlander kon naar de aarde worden
gereikt, in de goede verwachting, dat de
aarde wel zo vriendelijk zou zijn die te
vullen.
(wordt vervolgd)
(NADRUK VERBODEN)
39 „Maar we moeten toch die weg hebben, zuid
oostwaarts?" Bij een tweesprong van de rotsachtige
weg houdt Presto zijn paard in en wijst naar de zijweg.
„Nee," zegt Aram lachend," ons reisplan is gewijzigd.
We gaan een bezoek brengen aan Hertog Orsino. Per
slot van rekening is hij de eigenaar van dit kleinood."
Hij haalt de goudklomp uit zijn zadeltas en bekijkt
het goud nog eens goed in het bleke licht van de
ochtendzon.
„Maarmaar U weet toch, wat de tovenaar ge
zegd heeft," roept Presto angstig uit, „als U hem be
driegt, zal het U net zo vergaan, als die edelman, die
hij met zijn bezweringen gedood heeft."
„Die edelman is nog net zo springlevend als jij of
ik," lacht Aram zorgeloos. „Dat was alleen maar een
goedgespeelde komedie om ons te overtuigen van Mer
lins magische krachten. Ik heb het spelletje braaf
meegespeeld om Merlin in de waan te brengen, dat
ik bang voor hem was en die slimme tovenaar is er
prachtig ingelopen, hahahaü"
Maar Arams lachen breekt plotseling af. Boven op
de rotsen, die aan de linkerkant van de weg hoog op
rijzen, zijn plotseling enkele mannen opgedoken. En
nog voor Aram zijn paard kan wenden, springt één
hunner met getrokken zwaard naar beneden!!
wordt vervolgd)
oorzaker van een ongeval insolvent is.
Maar dit betekent tevens, dat men te
maken krijgt met een verzekerings
maatschappij en dus tegen een zeer
ervaren en deskundige tegenstander ten
strijde zal moeten trekken. Die verze
keringsmaatschappij zal b.v. trachten
aan te tonen, dat de schuld aan het
ongeval niet geheel aan de zijde van
haar verzekerde lag, maar voor een
deel ook aan onze schuld te wijten
was. In dat geval zal de rechter onze
vordering natuurlijk slechts gedeelte
lijk toewijzen.
In de praktijk kan meestal niet wor
den gesproken van een wit-zwart ver
houding, waarbij de ene partij zo on
schuldig is als een lammetje en de
andere een vreselijke wegpiraat. Dik
wijls hebben beiden schuld. In zo'n ge
val kan een rechtsbijstandverzekeraar
met zijn gespecialiseerde kennis en er
varing goede diensten bewijzen.
Degene, die een rechtsbijstandverze
kering wil sluiten, zal verstandig doen
in zee te gaan met een onafhankelijke
maatschappij, die zich uitsluitend bezig
houdt met rechtsbijstandverzekeringen
en geen binding heeft met andere maat
schappijen. Anders kunnen namelijk
belangenconflicten optreden. Wij zul
len dit met enkele voorbeelden duide
lijk maken.
VEENENDAAL
Wanneer u verzekerd is tegen de
kosten van rechtsbijstand bij een maat
schappij, die ook verzekeringen af
sluit tegen wettelijke aansprakelijk
heid. kan het gebeuren, dat de per
soon, die u schade berokkend heeft,
tegen wettelijke aansprakelijkheid ver
zekerd blijkt te zijn bij de maatschap
pij, waarmede u een rechtsbijstandver
zekering heeft gesloten. In dat geval
zal de maatschappij u moeten bijstaan
tegen zich zelf. Wij verwachten niet,
dat die maatschappij dan zich zelf ge
heel zal verloochenen te uwen be
hoeve.
Een andere conflicts-situatie kan zich
voordoen, als iemand bij dezelfde
maatschappij verzekerd is tegen wet
telijke aansprakelijkheid en de kosten
van rechtsbijstand. Wanneer hij nu,
terugkerend van een feest, waarbij iets
gedronken is, aan een ander schade
heeft berokkend, zal de verzekerings
maatschappij - ingevolge de „Wet aan
sprakelijkheidsverzekering motorrijtui
gen" - de schade aan de getroffene
moeten vergoeden. Maar de polis be
vat veelal een clausule, krachtens wel
ke de maatschappij verhaal kan nemen
op de verzekerde zelf, als deze onder
drankinvloed verkeerde. Als rechtsbij
standverzekeraar zal de maatschappij
echter tegenover de politie en de justi
tie zoveel mogelijk moeten trachten
aan te tonen, dat de verzekerde niet
onder zodanige invloed van alcohol
verkeerde, dat hij niet in staat was zijn
auto naar behoren te besturen.
Andere moeilijkheden kunnen rijzen,
als een all risks- en een rechtsbijstand
verzekering bij dezelfde maatschappij
gesloten zijn en de verzekerde onenig
heid krijgt met de maatschappij over
een geleden auto-schade.
Niemand kan twee heren dienen. Te
genstrijdige belangen behoren niet door
dezelfde maatschappij te worden be
hartigd.
In West-Duitsland, waar de rechts
bijstandverzekering meer algemeen is
ingeburgerd, is het zelfs aan rechts
bijstandverzekeringsmaatschappijen
wettelijk verboden commerciële of ju
ridische banden te hebben met maat
schappijen, die verzekeringen tegen
wettelijke aansprakelijkheid afsluiten.
In dat land mag de directie van een
rechtsbijstand- en een W.A. verzeke
ringsmaatschappij niet in dezelf de hand
liggen. Ook de Zwitserse wetgeving
bevat dergelijke bepalingen,
Mr. C. A. Baron B entinck.
KOFFIE
OP WAARDEBON BLAD VOOR DE HUISVROUW
(EXTRA MARGARINE UITGEZONDERD)
MARGARME
PAKJE VAN 57
A
WAFELS
KEUZE UIT: FROU FROU, KOKOSWAFELS,
MOKKAWAFELS, VRUCHTENWAFELS
600BMIRKCACA0
VOOR SLECHTS
Mê
laat man „fijn" drukwerk vervaardigen zoals geboorte
kaartjes, ondertrouwkaarten. visitekaartjes etc
Raadpleegt U onze collectie
Parallelweg 10 - Veenendaal - Telefoon 2022'
