Hollandia Tricot
beleeft periode
van grote expansie
Purol
Huidverzorging
make up
HENNY JANSEN
n
Produktie in laatste tien jaar verdubbeld
Natuurzuivere
EXPANSIE
Kleurentelevisie en kabinetscrisis
Dodende straal en merkwaardige
geneeskunde
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 26 MAART 1965
Nr. 24
STICHTING VAN NIEUWE ATELIERS
Wie de betrekkelijk smalle voorzijde van het Hollandia Tricotbedrijf
aan de Kerkewijk beziet heeft niet het flauwste vermoeden dat zich
diep naar achteren een groot tricotagebedrijf - een der 4 grootsten
in Europa - bevindt, dat zich uitstrekt tot aan de 500 meter ooste
lijker gelegen nieuw aangelegde straat 't Boompjesgoed. Midden in
Veenendaals centrum heerst een grote bedrijvigheid waar enkele
honderden rappe meisjeshanden de diverse stoffen verwerken tot
het zeer modieuse en door iedere vrouw en meisje begeerde Hol
landia ondergoed.
1ISgSi E˧& r
Produktie
Artikelmerk
Verkoop
Smaak
Hollandia Droomtricot klinkt elke vrouw
als muziek in de oren
Mode
Controle
Mechanisatie
Toekomst
Inrichting
en
dient
heel de huid
WONDERLIJK LICHT
H
V. A. B.
KIRPESTEIN
CITY-MOTORS-EDE
CHEVR0IET
frisse King Pepermunt,
het beste dagelijkse middel
ter opwekking en verkwikking.
Voorzyde van het Hollandia Tricotbedrijf aan de Kerkewijk.
Het Hollandia Tricot bedrijf is nog jong.
Werd in 1937 midden in de crisisjaren
gesticht door de heren J. J. H. en W. van
Leeuwen. De directie wordt thans nog
gevoerd door de heren J. J. en W. van
Leeuwen, want een der oprichters en
mededirecteur de heer H. v. Leeuwen
overleed in december 1963. De beginjaren
waren moeilijk en zwaar. De tijdsom
standigheden waren daaraan debet.
In 1941 kon men intern de te volgen lijn
uitstippelen, een lijn die in latere jaren
werd gevolgd en uitgediept. In de oor
logsjaren hield men zich bezig met re-
paratiewerk en had de handen vol.
Van twee stuks gedragen ondergoed
werd 1 stel nieuw gemaakt.
Pas in 1948 kon volop gestart worden
met de produktie van het thans zo be
kende Hollandia ondergoed, dat in ge
heel Nederland een naam heeft op te
houden. De personeelssterkte steeg met
sprongen, de uitbreiding aan gebouwen en
machines werd gevolgd door het stichten
van nieuwe ateliers in de plaatsen Alphen
a. d. Rijn, Soest, Loppersum en Hechtel
(België).
Het atelier in het Groningse Lopper
sum werd recentelijk sterk uitgebreid
en er verrees een permanent gebouw,
waar 100 meisjes hun werkzaamhe
den verrichten. Men verwacht dit
aantal tot het dubbele te kunnen op
voeren.
Het complex aldaar geeft gelegen
heid tot uitbreiding. Wat het Veenendaals
bedrijf betreft: Ook hier bleef men niet
achter en in september vorig jaar kon een
groot atelier aan de oostzijde worden
geopend, waarin 220 meisjes uit de gehele
streek hun dagelijks werk vinden. Per-
soneelsbus en busjes brengen en halen
de meisjes uit de Betuwe, uit Rhenen,
Eist, Renswoude, Woudenberg, Ederveen
enz.
De heer A. v. d. Ree, adj. directeur,
vond de personeelsbezetting nog een moei
lijk punt. Het meisjesareaal is erg be
perkt. Gezien de ontwikkelingen binnen
het bedrijf zou Hollandia nog steeds meis
jes kunnen plaatsen. De werkzaamheden
liggen specifiek in de vrouwelijke lijn,
hetgeen de cijfers wel uitwijzen. Van de
1000 personeelsleden, die het bedrijf heeft,
behoren 60 tot 70% tot het vrouwelijke
geslacht.
Uiteraard was het gebrek aan arbeids
krachten ter plaatse de oorzaak van de
vestiging van Hollandia ateliers elders
in het land. De directie verheelt niet dat
het personeelsbestand in Veenendaal en
omgeving geen reden geeft om te juichen.
Door de Overheid wordt de vestiging van
nieuwe industrieën aangemoedigd, met
als gevolg een wegzuigen van arbeids
krachten bij de bestaande ondernemingen.
Ook de nog steeds nijpende woningnood
werkt remmend bij het aantrekken van
nieuwe krachten. Bij Hollandia Tricot is
men niet bijzonder geporteerd voor het
idee om gehuwde vrouwen in het ar
beidsproces in te schakelen. Het werk-
systeem van het bedrijf leent zich er ook
niet goed voor. De meisjes werken in
een eenheid, het is gespecialiseerd werk,
waarbij de ene werkneemster de andere
aanvult. Het werk voor halve dagen zou
de gang van zaken kunnen verstoren en
geeft ergens verlies.
Het bedrijf kent een bloeiende wandel
club, die zich niet alleen in Veenendaal,
maar overal in het land presenteerde en
vele prijzen in de wacht sleepte. Er be
staat een zangclub en een klein aantal
«liet officiële verenigingen, zoals een judo-
en visclubje.
De produktie steeg de laatste jaren met
sprongen. Door een sterk doorgevoerde
mechanisatie kon het bedrijf aan de grote
vraag naar het bekende ondergoed blij
ven voldoen. De grondstoffen worden door
diverse spinnerijen geleverd, waarna men
in de stoffenfabriek het produkt fabri
ceert en veredelt. Van de 500 fabrikanten
in Europa zijn er misschien vijf w.o. dus
Hollandia, die het kant en elastiek zelf
produceren.
Iedere vrouw is door de intensief ge
voerde reclame wel op de hoogte van de
verschillende merken Hollandia onder
goed. „Lentebloesem", „Kersenbloesem"
wyze een rage uitbreekt. Het publiek
vraagt om een bepaald produkt en ook
Hollandia is dan present om de klant
te kunnen bedienen. Ook de kleur-
vastlegging wisselt steeds, waarmee
de ontwerpafdeling zich intensief be
zighoudt.
De verkoop van de Hollandia Tricot-
produkten vindt plaats op 17 a 1800 ver
kooppunten in het land. In iedere ge
meente boven de 4000 inwoners is Hol
landia vertegenwoordigd. Het is alge
meen bekend dat Hollandia haar afne
mers geselecteerd heeft. Men wenst het
kwaliteitsprodukt ook in kwaliteitszaken
aan te bieden, een beleid dat nog steeds
vruchtbaar is gebleken.
wordt niet alleen de produktie sterk op
gevoerd, maar wordt ook een beter eind-
produkt verkregen. Een nieuwigheid is het
optisch oog dat onregelmatigheden in de
stof waarneemt en doorgeeft. De vijf fa
brieken van Hollandia zijn apart gespe
cialiseerd. Ieder bedrijf heeft een eigen
inslag, zoals ook de Philipsvestigingen
die hebben. De directie houdt de loop
der ontwikkelingen sterk in het oog en
zal niet schromen de produktiemethode
nog verder te perfectioneren. Een maxi
mum van 250 meisjes is wel het pla
fond, waarmee iedere vestiging van Hol
landia tricot kan werken. Overschrijding
van dit aantal zou een zekere onover
zichtelijkheid in de hand werken.
Wij constateerden het reeds, de Neder
landse vrouw kreeg meer smaakgevoel.
nisch verpakte artikelen met een spe
ciale transportband naar het naastge
legen magazijn vervoerd, dat het
achterste deel van het complex vormt.
In de charmeusebreierij staan de modern
ste machines opgesteld. In de rondbreie-
rij staan bijna 100 machines, dicht op el
kaar. In deze afdeling wordt in ploegen
dienst gewerkt. Meer naar voren zijn de
afdelingen weverij en drogerij.
De laatste afdeling is toegerust met
enkele grote droogovens, die het halfpro-
dukt ook in gladde banen houdt.
De voorste afdeling is de knipperij, waar
het meeste werk ook gemechaniseerd is.
Wat is er trouwens bij Hollandia niet ge
mechaniseerd. Van de gemechaniseerde
administratie raakten we onder de indruk.
Een administratie, door de machine ver
richt is zo niet een unicum dan toch wel
De heer Diteweg toonde ons de zeer ex
clusieve Hollandia collectie, waar direct
een aantal fraaie artikelen in het oog
sprongen.
De Zonneroos babydoll fijntjes en fra
giel moet ieder jong meisje tot kopen
lokken. De gehele nyloncollectie imponeert
e.a. zijn begrippen geworden in deze
branche. De heer A. Diteweg, verkoop
leider kon ons uiteraard het beste mede
delen hoe deze algemeen ingevoerde
werknamen ontstonden. Voor de oorlog
kon je onder de naam Hollandia alles
vangen, maar in de na-oorlogse periode
werd het nodig de verschillende artikelen
te onderscheiden. Men moest een assor
timent maken. Vroeger ging dat met num
mers, maar dat is voor de consument
niet zo charmant, vertelde de heer
Diteweg. Men kwam op het idee de arti
kelen bloemennamen te geven, waarvan
men er thans 180 heeft verzameld die in
Nederland bekend zijn.
De Hollandia Tricotprodukten zijn sterk
aan mode onderhevig. De collectie moet
steeds worden aangevuld en herzien. De
mannen zijn in dit opzicht traditioneler
dan de leden van het zwakke geslacht.
Het herenondergoed verandert wel, maar
dat gaat veel geleidelijker. Men beschikt
over een eigen ontwerpafdeling waar een
op free lance basis werkende Duitse dame
de mode maakt. Zij genoot een oplei
ding als modeontwerpster op een hogere
lingerieschool. De Hollandia Tricotproduk
ten worden tentoongesteld op exposities
in o.a. Parijs, Keulen, Frankfort en
binnenkort zelfs in Amerika. Op diverse
modeshows is het bedrijf vertegenwoor
digd. Het marktonderzoek wordt met
eigen mensen gedaan. Het is research
in de praktijk. Voor het seizoen begint
heeft Hollandia haar collectie al samen
gesteld.
Soms komen er incidentele wijzigingen
tot stand omdat er op een of andere
Hollandia's export is zeer bescheiden
te noemen. Er is momenteel contact
opgenomen met een afnemer in Cana
da en een proefballontje opgelaten in
Zweden.
Maar zolang we in eigen land nog bij
lange na niet aan de vraag kunnen vol
doen, zien we er weinig heil in de ex
portmarkten in te schakelen zo deelde de
verkoopleiding mee, er aan toevoegend:
„We zijn erg op het thuisfront gesteld".
De kwaliteitsbewuste vrouw en de
laatste jaren ging die bewustheid sterk
vooruit keurt critisch en daarom wenst
Hollandia haar vrouwelijke clientele op
alle punten te voldoen. De heer Diteweg
verklaarde in d.t opzicht: „Als men een
merknaam voert, moet men er geheel
achter staan".
De controle op het produkt is dan ook
bijzonder scherp. Er vindt een intensieve
controle plaats tijdens de vervaardiging.
In de ateliers zijn verschillende contro-
leuses, er wordt gelet op de verpakking,
kortom er kan niets passeren dat niet
onder vier of vijf controles is doorgegaan.
Na het knippen van de stof worden de
panden doorgelicht en zelfs de kleinste
ongerechtigheid wordt ontdekt. Het sy
steem werkt feilloos. In totaal zijn wel
zo'n 50 mensen bij de controle betrokken.
Het aantal klachten is dan ook te ver
waarlozen.
Het bedrijf beeft zich sterk gemechani
seerd. Door aankoop van de nieuwste
machines, o.a. afkomstig uit Duitsland,
Kijkje in een der
produktie-afdelingen van
het bedrijf. Werknemers
in de ververij in volle
actie.
trouwens door vorm- en kleurschakerin
gen. In de katoensector valt op dat
zelfs de meest eenvoudige jongens- en
herenonderkleding toch juist dat tikje
zeer beperkt in gebruik bij de Neder
landse industrie.
Dat Hollandia Tricot een bedrijf is dat
het oog op de toekomst heeft gericht be
hoeft geen nader betoog. Wanneer Vee
nendaal inderdaad de impuls zal ontvan
gen waarvan onlangs sprake was, zal ook
dit bedrijf met de ontwikkeling meegaan.
Men is overigens wel bevreesd dat men
de huid al verkoopt voor de beer gescho
ten is, want de huidige bestaande indus
trie kan nog honderden werknemers plaat
sen. Maar door het ontstellende woning
gebrek kunnen geen nieuwe werknemers
worden aangetrokken. Geen huizen, geen
gezinnen, geen meisjes. Over deze pro
blemen wordt herhaaldelijk gesproken in
de vergadering van de fabrikantenver
eniging.
Maar mocht de ontwikkeling er in
derdaad zo uitzien dat Veenendaal
HET grote industriecentrum van de
streek zou worden dan zal Hollandia
Tricot niet schromen de geëigende
maatregelen tot uitbreiding te nemen.
De orderpositie is zeer goed te noemen,
een verdergaande expansie is te verwach
ten. Door de uitbreiding naar achteren
kreeg men de beschikking over een stuk
terrein, waar nog verdere mogelijkheden
inzitten. De ingang op de Kerkewijk be
hoeft gelukkig niet meer door iedere
binnenkomende te worden genomen. De
meeste wagens komen vanaf de Engelen
burg binnen. Het is niet uitgesloten
dat Hollandia Tricot haar hoofdingang
De ingenieuze
borduurmachine die
brede stroken in
snel tempo aflevert.
In de publicaties over de Nederlandse kabinetscrisis, die aan het televisie en
radio-beleid te danken is, trof ons, dat een van de voornaamste problemen van
de naaste toekomst, namelijk de komende kleurentelevisie niet in het debat
werd betrokken, althans voorzover uit de publicaties valt op te maken. Want de
grote kwestie hierbij is, dat niet alleen de toestellen vrij duur zullen zijn, maar
dat de apparatuur van de uitzending zo kostbaar wordt, dat kleurentelevisie, die
bijv. over vier omroepen is verdeeld, onder ondragelijke lasten zal bezwijken.
Voor de kleurentelevisie is van wege de kosten een soort nationale omroep no
dig en eventueel een reclamepot, die deze uitzendingen helpt financieren. Men
hoort tot dusver het toekomstige beleid alleen bespreken met het oog op de
huidige toestand, maar de toekomstige toestand is veel belangrijker dan de hui
dige situatie.
exclusiviteit bezit dat de Hollandia pro-
dukten kenmerkt.
Het nieuwe atelier van
Hollandia Tricot, met
uitzicht op
„De Engelenburg", dat
vorig jaar september
werd geopend. Ruim 200
meisjes zijn hier werkzaam.
Bij de welwillend toegestane rondleiding
door het bedrijf viel ons op dat de inrich
ting van de verschillende afdelingen heel
logisch is. Alles sluit op elkaar aan. In
het zeer moderne atelier voorzien van
airconditioning werken ruim 200 meis
jes, terwijl zachte radiomuziek opklinkt.
Het atelier dat vorig jaar gereed kwam
heeft een oppervlakte van 40 x 90 meter.
Een groep meisjes werkt aan een bepaald
artikel en ieder heeft haar eigen taak.
Elke groep kent een leidster, die de ge
rede produkten controleert.
Vanuit het atelier worden de mecha-
Ongetwijfeld staat invoering van kleu
rentelevisie voor de deur. De voorberei
dingen zijn in volle gang. Men moet het
eerst eens worden over het in te voeren
systeem. Afgezien van de Japanners, die
men hierbuiten houdt, strijden drie sy
stemen om de voorrang, n.l. het Ameri
kaanse, het Franse en het Westduitse. Op
24 maart begon te Wenen een Internatio
naal Radio Adviescomité dat zich voor de
keus geplaatst ziet.
Want de bedoeling is een en hetzelfde
systeem in te voeren van Landsend in
Engeland tot Wladiwostock aan het andere
eind van Siberië. Het Amerikaanse sy
steem heeft voor dat het al elf jaar in
gebruik is en reeds een groot terrein
bestrijkt, n.l. behalve de USA ook Canada
en Japan (dat het Amerikaanse apparaat
gebruikt). Voorts zijn de drie systemen
vrijwel gelijk, n.l. voor 90°/ode strijd
gaat alleen om de 10°/# betrekkelijk kleine
verschillen. De beide Europese systemen
betogen, dat hun vindingen betere kleuren
geven dan het Amerikaanse systeem.
Maar in de samenkomst te Wenen is een
naar de Engelenburg zal verleggen, maar
dit is nog toekomstmuziek. Het staat vast
dat dit bedrijf, geworteld in Veenen
daal, haar vleugels uitsloeg, meeging met
de hedendaagse ontwikkelingen en ook in
de toekomst de dingen op de voet zal
volgen. Het bedrijf brengt een zeer ge
specialiseerd kwaliteitsartikel op de
markt. Drie eigen wagens voeren de let
ters Hollandia Droomtricot en zo wordt
Nederland geconfronteerd met dit Veenen-
daalse bedrijf, waar het prettig werken
moet zijn, omdat de directie een open
oog heeft voor de omstandigheden van
haar personeel, de bedrijfsruimten modern
aandoen en men zeker weet dat, door de
ervaring van de naoorlogse opbloei een
goede toekomst gegarandeerd is.
Laat U deskundig
voorlichten bij
LANCÓME en INCA depositair
DROGISTERIJ
Zandstraat 7 Veenendaal
nen. Zeer grote invloed heeft de Russi
sche wens om in 1967 in Rusland tot in
voering over te kunnen gaan, daar dan
de bolsjewistische revolutie 50 jaar oud is.
Trouwens, ook Engeland wil binnen twee
jaar tot invoering overgaan en begunstigt
het Amerikaanse systeem.
Duitsland wil eveneens een spoedige
kleurentelevisie en voelt vanzelf het meest
voor het Duitse systeem. De Fransen
zonden de minister van informatie Alain
Peyrefitte naar Moskou, vergezeld van
een schare technici, om het Franse sy
steem te demonstreren. Wanneer de Fran
sen en Russen het in dit opzicht eens
worden, oefent dit een grote druk op de
rest van Europa. De Amerikanen, die
stemmigheid vereist en ook dan nog blijft
iedere natie tenslotte vrij. Het is te ho
pen echter dat te Wenen tot een bepaald
systeem voor heel Europa zal worden
besloten, daar dit dan grote kans maakt
ook in Afrika en het verdere Azië te win-
hiervan natuurlijk op de hoogte zijn, heb
ben hunnerzijds nu een groep technici
gezonden naar Engeland, Finland, Zwe
den, Frankrijk, Duitsland en Rusland, om
de Amerikaanse methode te bepleiten. Er
is dus, zoals uit dit alles blijkt, vrij veel
politiek in de kleurentelevisie-aangele
genheid gemengd. De te maken keuze zal
veel beslissen.
De Benelux schijnt wat achteraan te
zullen komen, want de desbetreffende
technici veronderstellen, dat de invoering
in deze landen nog wel een 4-tal jaren
op zich zal laten wachten. Natuurlijk is
Philips enz. ook bij de vervaardiging be
trokken, maar dit betreft dan niet het te
volgen systeem, doch meer bepaalde on
derdelen, met name de beeldbuis. Het
grote probleem zal in de kleine landen
het kostenprobleem zijn.
Te vermoeden valt, dat als de Neder
landse kabinetscrisis inzake het radio- en
televisiebeleid een oplossing heeft gevon
den, men hieraan zal kunnen beginnen
en dan weer voor geheel nieuwe proble
men zal komen te staan. Het is nu een
maal een kwestie van techniek en finan
ciën en aangezien het gaat om zeer grote
bedragen en anderzijds een vermoedelijk
algemene vraag naar toestellen, ligt hier
in opgesloten, dat tenslotte de technici
het zullen winnen van de politiek. Ook
dat trouwens is een politiek.
De geleerden strijken zich nog altijd verward door het haar. Onderling spreken zy
over de vondst van de eeuw, naar buiten over een vinding, die in belangrykheid te
vergeiyken is met de ontdekking van het atoom. De mogeiykheden van de ontdekking
zUn zo talryk, dat men er nog lang geen Iyst van durft opstellen. Toch is het onder
werp heel dageiyks: licht. Nu ja, alledaags. Het ontstaan van licht is eigeniyk een
heel ingewikkelde zaak, ook al lijkt het zo eenvoudig om een schakelaartje om te
knippen en de kamer in een kunstmatig zonnetje te zetten. Het ingewikkelde ge-i
boorteproces van het licht is er dan ook de oorzaak van, dat de sensationele ont
dekking pas in onze technisch vergevorderde dagen kon worden gedaan. Het is de
vondst van de Laser.
In de zomer van 1960 begon een Ameri
kaans geleerde, Dr. Theodore H. Maiman,
aan een reeks experimenten met het licht.
Zijn ontdekkingen zijn nog altijd het on
derwerp van de meest veelbelovende gis
singen van collega's-geleerden. Dr. Theo
dore Maiman slaagde er namelijk in het
licht te bundelen. Prompt bleek de con
centratie van het zo op het oog alleron
schuldigste licht tot grootse dingen in
staat. Wie zou ooit kunnen denken, dat
licht in staat is de hardste diamant te
splitsen, ja, zelfs kan worden veranderd
in de „Dodende straal", waarover fan
tasievolle schrijvers al zulke afgrijselijke
dingen hebben gezegd?
Om het te verklaren is een brokje
atoomtheorie niet te vermyden. Een
atoom bestaat uit een kern, met daar
omheen een aantal electronen.
Deze laatste, uiterst minieme deeltjes
draaien om de kern in een voorgeschreven
baan. Door van buiten af energie toe te
voeren (elektriciteit) kunnen wij die elec
tronen van baan laten verspringen. Ove
rigens voor een heel kort tijdje. De elec
tronen springen, zodra zij hun foutieve
baan ontdekken, weer haastig terug. Bij
dit terugspringen komt energie in de
vorm van licht vrij.
Nu is het vervelende in de natuur, dat
met dit licht zeer kwistig wordt omge
sprongen. De electronen springen terug
wanneer zij daar zelf zin in hebben, met
het gevolg, dat lichtdeeltjes letterlijk alle
mogelijke kanten worden heengeschopt.
De verdienste van Maiman is nu, dat hij
dit proces heeft weten te bedwingen en
de lichtdeeltjes een bepaalde kant wist
heen te sturen.
Hij. deed dit met behulp van de Laser,
een instrument met als kern een staafje
van kunstmatig geproduceerd robijn. Hij
ontdekte verder, dat zo'n geconcentreerde
lichtstraal zonder al teveel moeite zo'n
twintig miljoen maal sterker kan zijn
dan de gewone lichtstraal van de zon.
Geen wonder, dat de militaire deskun
digen zich hardnekkig op deze ontdekking
hebben geworpen. Zij zien er een moge
lijkheid in om bijvoorbeeld vijandelijke
raketten onschadelijk mee te maken.
Maar de Laser heeft veel meer ver
diensten dan alleen maar een fraai,
maar gevaariyk stuk speelgoed voor
militairen. De geconcentreerde licht
straal kan by voorbeeld dienen by
operaties. Door de ongewone hitte,
welke op zeer kleine plekken kan wor
den gericht, zyn operaties zonder bloe
dingen mogeiyk. In Amerika zyn hier
mee al verrassende resultaten bereikt.
De lichtstraal kan ook worden gebruikt
als transportmiddel voor telefoon- en te
lexverbindingen. Men heeft al berekend
dat één Laserstraal in staat is honderd
miljoen telefoonverbindingen te verzor
gen. Eén zo'n geconcentreerde lichtstraal
moet wel een bijzonder sterke schijnwer
per opleveren. Dat klopt. In 1962 richtten
de Amerikanen een Laserstraal op de
maan, 400.000 kilometers van ons
verwijderd. Zij slaagden er in een punt
VEENENDAAL
met een middellijn van dertig kilometer
op het maanoppervlak te verlichten. Een
ongekende prestatie, welke ondenkbaar
zou zijn met een ouderwetse schijnwer
per, hoe sterk deze ook kon worden ge
maakt. Gewoon licht immers, waaiert
uit en op zo'n afstand zou er al niets meer
van te bemerken zijn.
Het lijkt wat zinloos om zo even de
maan in het zonnetje te zetten, maar er
zit wel degelijk een praktische bedoeling
achter. Door de Laser te vervolmaken
zou men er later gebruik van kunnen
maken om contact op te nemen met
ruimteschepen en ruimtestations. De straal
behoeft dan maar op zo'n station te wor
den gericht om gesprekken over en weer
mogelijk te maken.
