Mevr. Dop - Moesbergen,
Canadezen kwamen schietend
Ederveen binnen
r
SetterSet
even overgewipt uit Zuid-Afrika
Heeft grote „hoenderplaats''
in Kroonstad
1964
rtagverwarmingj
Vandaag precies 20 jaar geleden
In oosten van dorp gaven Duitsers zich over
nadat ze volledig ingesloten waren
Jaarverslag van de Vereniging „Het
Groene Kruis" te Veenendaal over het
jaar
AMERONGEN
Amerongse VVV vergaderde
Van
apartheid
is niets
te merken
zegt ze
u
Fa. L. HEY
TWEEDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 23 APRIL 1965
Nr. 32
J
Mevrouw Dop-Moesbergen is voor vijf weekjes overgekomen vanuit Zuid-Afrika om haar ouders op de
Barneveldsestraat in Renswoude even te bezoeken. Dan reist ze weer naar haar man in Kroonstad, die
daar een grote „hoenderplaats" heeft met een maximum van 10.000 kippen. Uitvoerig hebben we met
deze emigrante van gedachten gewisseld waarbij de beruchte apartheidspolitiek van de zuid-afrikaanse
regering ook een onderwerp was. Mevrouw Dop distancieert zich van algemeen heersende opvattingen
daarover, is boos op de Nederlandse regering, die zich in de rij der volkeren naast de tegenstanders van
Zuid-Afrika schaarde en vindt dat er op geen enkele wijze discriminatie wordt toegepast. Ze laat hierbij
een foto zien waarop haar bedienden zijn afgebeeld en merkt erbij op dat ze „er toch uitstekend uitzien".
SEXEN
Mevr. Dop en haar man waren voor
hun emigratie beiden kuikensexer en
hadden aan de rand van de Veluwe
een pluimveebedrijf. „Het sexen is een
vermoeiend beroep, maar geeft wel een
goede beloning. Wat heb je er aan als
je als man en vrouw hard werkt, goed
verdient, maar de helft gaat naar de
belasting?" Dat is een van de redenen
waarom we Nederland vaarwel zeiden
en naar Zuid-Afrika trokken. Dat was
in 1960.
In die paar jaar hebben we een
prachtig bedrijf in Kroonstad op
gebouwd, vertelt mevr. Dop. De
belastingen in Zuid-Afrika zijn heel
billijk, men betaalt niet meer dan
een zestig gulden per jaar. En dan
cp basis van dezelfde levensstan
daard als hier.
De lonen zijn ook behoorlijk. Mevr.
Dop weet van een timmerman dat hij
120 pond per maand, dat is f 1200,
verdient. De prijzen zijn hier geweldig
gestegen vindt ze. In Zuid-Afrika bleef
alles gelijk, behalve de huren, die zijn
er hoger dan hier. Ook doktershulp en
ziekenhuisverpleging loopt in de pa
pieren. Maar alles bij elkaar kun je
ginds heel wat sparen, iets wat hier
niet of praktisch niet mogelijk was. Dit
over de levensomstandigheden.
Rassenscheiding
Al snel komt het gesprek op de ras
senpolitiek van Zuid-Afrika. Mevr. Dop
raakt in vuur als ze er over spreekt.
Ze weten hier absoluut niets van de
dingen af en toch matigen ze zich een
mening aan. Wij hebben acht negers
in dienst, maar 4e mensen klagen nooit.
Hullie huisjes staan bij ons op het erf.
(Mevr. Dop vervalt automatisch, in het
vuur van haar betoog, in licht Zuid-
Afrikaans).
Als we naar de stad gaan laten we
alles aan ze over. De ramen en
deuren zijn open en al blijven we
nou een week weg, er gebeurt niets.
Premier Verwoerd wil hen een ei
gen gebied toewijzen. Is dat nu zo
vreemd? Hier in Europa heb je
toch ook verschillende volken en
die zijn samengebracht in verschil
lende gebieden.
Met een zo groot gebied als Zuid-
Afrika moet het ook mogelijk zijn de
verschillende rassen bij elkaar te bren
gen. De Bantoes en Zoeloes worden in
de gelegenheid gesteld goed onderwijs
te krijgen, ze worden geholpen als ze
boer willen worden, ze krijgen alle in
lichtingen van de blanken. „Niks nie
discriminatie nie."
Rustig
Weet u, de mensen daar zijn veel
rustiger dan hier in Europa. Het leven
is ook niet zo gejaagd als hier. Tele
visie is er nog onbekend. Er zijn ook
niet zoveel maagpatiënten. Als ik een
week hier ben verlang ik alweer naar
de kippenboerderij in Kroonstad en
naar m'n man natuurlijk, voegt ze er
lachend aan toe.
We zitten zo'n 90 mijl van Johannes
burg af. Daar is Amsterdam maar een
dorp bij. In Kroonstad zelf, een stad
zo groot als Amersfoort, wonen een
kleine 400 Hollanders, waar we veel
contact mee hebben. „Ik vind het een
lekker land daar", zegt mevr. Dop, en
ik geloof dat ik er mijn hele leven wel
zal blijven. De natuur is prachtig, 't
Regent bijna nooit, de zon staat altijd
hoog aan de hemel. Het is een droog
klimaat.
Als we uitgaan is er volop gelegen
heid van de natuur te genieten. Je
gaat naar de kust of naar het grote
Paul Kruger Park, dat een paar hon
derd kilometer Jang is en waarin hon
derden campings staan. Er zijn ook
kleinere wildparken, maar de mensen
gaan allemaal naar dat grote Kruger-
park.
Winkelen
Je kunt hier volop winkelen in
Kroonstad. Er zijn zaken zo groot als
de Bijenkorf. Op het ogenblik is alles
vrij goedkoop. Tenminste ip de levens
middelensector. De wolprijs is hetzelfde
als in Holland. Het eten is er wel iets
anders dan hier. al kun je alle Neder
landse gerechten wel klaarmaken, de
ingrediënten zijn overal verkrijgbaar.
Er wordt veel meer vlees gegeten
dan hier. omdat het stukken goedkoper
is, vertelt mevr. Dop. Maar 's morgens
heb ik liever een licht ontbijt. Daar
is het gewoonte om gebakken spek,
worst en eieren op de boterham te leg
gen.
Afstanden
De afstanden zijn er natuurlijk gro
ter dan hier. Daarom hebben enkele
dokters een vliegtuig ter beschikking
en iedere huisdokter moet kunnen ope
reren. De meest afgelegen boerderij
Maar, onder leiding van de blanken,
komt er verandering in. Iedere drie
maanden worden hun huisjes gecon
troleerd en als er wat aan mankeert
wordt het gereinigd van ongedierte
enz. De negers hebben een totaal an
dere instelling dan wij. Neem nou onze
bedienden. We hebben mannen voor
het voeren van de kippen, voor het
schoonhouden van de hokken en voor
het eieren rapen.
Ieder krijgt een eigen taak toege
wezen. Zou je een van hen 's mor-
voor de was en een voor het huis. Ook
hier kun je niet gaan ruilen, 't Zou
heel verkeerd uitpakken. Maar als je
dat nu eenmaal weet, kun je je eraan
houden, zegt mevr. Dop.
Op onze „plaats" is het heel rustig.
Er is zelfs een Veenendaalse in Zuid-
Afrika, die alleen een boerderij wil
stichten met hulp van de negers. Als
het dan zo onrustig was, zou zij er niet
aan beginnen. En de verdiensten van
het donkere personeel? Nou dat valt
best mee. Een krullenjongen heeft al
f 50,in de week. En ze hebben wei
nig behoeften, omdat ze voornamelijk
„mielie pap" eten. De knapsten onder
hen kunnen studeren. Er zijn beslist
goede koppen onder, die het later tot
arts of ingenieur brengen.
Veel donkere meisjes worden ver
pleegster. En alles krijgen ze gra
tis, gratis school, gratis dokter. Ze
zijn wel erg argwanend, want als
ze iets gratis krijgen denken ze dat
het niet goed is. Het is nu eenmaal
zo, dat de Bantoes, Zoeloes en an
dere stammen van ons blanken
verschillen.
Ze hebben weinig verantwoordelijk
heid. Je moet ze alles uitleggen en dan
nog opletten, want door de grote non
chalance waarmee het werk gebeurt
kan er heel wat schade worden aan
gericht.
Mevr. Dop wil nog eens met nadruk
wijzen op de totaal verkeerde voor
lichting die haars inziens in Nederland
wordt gegeven omtrent de toestanden
in Zuid-Afrika. Als je er zelf inzit ga
je wel anders denken. De meeste blan
ken daar zijn Nederlanders en gelooft
Mevrouw Dop-Moes-
^y|§ bergen met haar
Afrikaanse hulp Liza
cp de trappen van het
bordes van de woning.
beschikt wel over telefoon en als het
nodig is komt de dokter direct. Er ziin
veel schapenboeren, die onnoemelijk
rijk zijn. Ze rijden als een cowboy
achter de schapen aan, vertelt mevr.
Dop, want een schaapherder zoals hier
nog wel eens gezien wordt ben ik nog
nooit tegengekomen.
In oude boeken over de Boerenoorlog
lees je van die „koppies" waarachter
de Boeren zich verscholen, wat zijn dat
nu precies voor dingen? 't Zijn net uit
gewerkte kraters van een vuurspuwen
de berg. tenminste die vorm hebben ze
en ze duiken overal in het veld op.
Mevr. Dop vertelt met glanzende
ogen over land en klimaat van Zuid-
Afrika. Ze voelt zich volkomen thuis
in Transvaal. Ze zal blij zijn als de
29e april is aangebroken om weer in
't vliegtuig te stappen. Leuk, dat ik va
der en moeder weer eens heb gezien.
De briefwisseling verloopt vlot.
Binnen vier dagen heb je een brief
uit Holland en we schrijven twee
maal in de week. Maar als het er
om gaat ergens je toekomst op te
bouwen dan moet ik uit de grond
van m'n hart zeggen dat ik Zuid-
Afrika verkies boven Europa.
En laat de mensen nu eens ophou
den ons in een bedenkelijk daglicht te
stellen wat de negers betreft, de men
sen zouden het zelf anders vertellen
dan hier op grote afstand gedaan
wordt. Dat wil ik ze hier nog eens goed
in overweging geven. Het zit mevr.
Dop en de andere Nederlanders be
hoorlijk hocg dat men maar van alles
beweert zonder goede grond „of bewij
zen.
We kunnen het natuurlijk niet con
troleren, want we zijn er zelf ook niet
geweest, maar geven alleen maar de
opinie van een in Zuid-Afrika wonen
de streekgenote weer, die nu alweer zit
te kijken naar het tijdstip dat ze op de
vliegtuigtrap zal staan. De zon, haar
man, de boerderij en de acht bedien
den tegemoet
„Maar de donkergekleurden moeten
toch in speciale treinen en bussen rei
zen?" Ja, dat moet mevr. Dop beamen,
hoewel er ook wel vervoermiddelen
zijn waarin zowel negers als blanken
een plaats kunnen krijgen. „Vindt u
deze isolatie billijk?" vragen we mevr.
Dop. Meneer, u kent de toestanden niet.
Zou u in een bus of trein willen zitten
met uw goede kleren aan en er spuwt
een medereiziger tabakssap in uw rich
ting of u moet opeens geweldig krab
ben omdat er een bepaald, nogal sprin
gerig insect op uw huid zit? Deze din
gen moeten de mensen eens bedenken.
Dan zouden ze er net zo over denken
als wij, gelooft mevr. Dop.
gens kippen laten voeren en 's mid
dags eieren verzamelen, dan kwam
er niks van terecht, vertelt mevr.
Dop.
Je moet ze een bepaald werk opdra
gen en dat blijven ze - overigens in hun
eigen tempo - doen. Maar ga niet ex
perimenteren of werkzaamheden ruilen,
dan sla je de plank mis en komt er
niks uit d'r handen. Met de vrouwen
net zo. Ik heb twee bedienden, een
u nou dat onze landgenoten daar een
medemens - al is hij nou toevallig
zwart - minderwaardig zal behandelen?
De onlusten die er al eens voorkwa
men zijn te wijten aan het opkomende
communisme. Duizenden, tienduizen
den zwarten zouden niet willen dat
wij weggingen. Ze voelen ook wel dat
ze dan helemaal aan hun lot overge
laten zijn en aan de revolutionaire
leiders van hun stam. De meesten zien
daar geen heil in, iolgep.s mevr. Dop.
Dames en Heren,
Gaarne wil het Bestuur van de Vereni
ging „Het Groene Kruis" u weer een
overzicht geven van het gebeurde in 1964.
Zoals al meermalen is medegedeeld,
wordt het hoofdzakelijk weer een opsom
ming van dorre cijfers, die echter wel aan
tonen, dat een groot deel van de bevol
king van Veenendaal gebruik maakt van
onze vereniging.
Ook op financieel gebied moeten we
weer sombere geluiden laten horen. Reeds
in de loop van 1964 bleek aan ons be
stuur, dat er een vrij groot te kort zou
zijn, reden waarom op 16 december 1964
een buitengewone algemene ledenverga
dering werd gehouden met als enig punt
contributieverhoging. Er is toen beslo
ten om voor 1965 de contributie te bren
gen op f 12,Uit het straks door de
penningmeester te brengen verslag blijkt
dat dit hoog nodig is, gezien het tekort
van f 20.000,
Voor het in september 1963 vertrokken
bestuurslid de heer J. J. Welle werd op
de algemene vergadering in april 1964
gekozen de heer J. Schot.
Het Bestuur vergaderde in 1964 acht
maal. Het ledenaantal bedroeg per 31 de
cember 1964 totaal 5496 leden, hetgeen
voor 1964 een aanwinst geeft van 16 leden.
Het aantal wijkverpleegsters heeft in
1964 constant vier bedragen. Voor de in
december 1963 vertrokken Zr. de Jong
kwam op 1 maart 1964 Zr. Wiegman, die
zich liet kennen als een zeer goede Groe
ne Kruiszuster. Helaas is zij op 31 decem
ber 1964 vertrokken in verband met een
benoeming elders tot leidster'docente
voor een Kraamcentrum.
Gedurende de maanden januari en fe
bruari 1964 was Zr. Kieboom als tijdelijk
wijkverpleegster in onze dienst. Op 4
januari 1965 kwam Zr. Gerritsen als op
volgster van Zr. Wiegman, in haar hoopt
J3>
Het personeel van de
hcenderboerdery van
de heer Dop in
Kroonstad. Vcor het
merendeel zjjn deze
mensen Zoeloes en
Bantoes, die tot volle
tevredenheid op de
kippenfarm werken.
het Bestuur een waardig opvolgster ge
vonden te hebben.
De verrichte werkzaamheden laten zich
als volgt specificeren.
De 4 wijkverpleegsters brachten voor
de wijkverpleging in 1964 totaal 7939 be
zoeken aan 220 patiënten. Verder werden
218 bezoeken gebracht aan 69 bejaarden,
113 bezoeken voor de Geestelijke Volks
gezondheid, terwijl A-oor de rheuma-be-
strijding 47 patiënten werden bezocht
waarvoor 149 bezoeken nodig waren. Aan
16 patiënten lichamelijk gehandicapten
werden 126 bezoeken gebracht.
De laatste hulp na overlijden werd 50
maal ingeroepen.
Voor behandeling met hoogtezon werden
156 uren besteed, voor diverse hulp ge
durende spreekuren werden 334 hande
lingen verricht en 150 adviezen gegeven.
32 propaganda bezoeken voor cursussen
werden gebracht, terwijl voor adminis
tratie 716 uren waren bezet en voor be
sprekingen en vergaderingen 158 uur. Voor
assistentie bij gemeente entingen waren
56 uur en voor het organiseren van de
Emmabloemcollecte 57 uur nodig. Boven
dien woonde Zr. Wiegman een moeder
cursus bij en namen Zr. Hubée en Zr.
Wiegman gedurende 24 weekeinden waar
voor de leidster van het Kraamcentrum.
Bovendien hield Zr. Hubée een lezing
over kinderverzorging.
Uit het verplegingsartikelen magazijn
werden 3465 maal een artikel uitgeleend
in 26 soorten.
Voor het Consultatiebureau van de
Prov. Utrechtsche Vereniging tot bestrij
ding der tuberculose werden 66 patiënten
bezocht, waarvoor 435 bezoeken werden
afgelegd. Op 31 december 1964 waren nog
60 patiënten ingeschreven. De Emma-
bloem collecte bracht in 1964 f 3.487,26 op,
zijnde f 680,meer dan in 1963, hopen
we dat ook in de vorige week gehouden
collecte voor 1965 dit bedrag gehaald is.
Op het Consultatiebureau voor Zuige
lingen van Dr. Frylink werden 460 nieuwe
zuigelingen ingeschreven, terwijl er 796
in totaal het consultatiebureau bezochten,
hiervoor woonden de wijkverpleegsters
194 zittingen bij, brachten 1652 huisbe
zoeken en 533 propaganda bezoeken. Bo
vendien assisteerde mevrouw Bastenhof
97 maal bij dir. Consult. Bureau.
Het Consultatie Bureau voor Kleuters
van Dr. Plomp had in zorg 713 kleuters,
waarvan 286 nieuwe kleuters. Hiervoor
woonden de wijkverpleegsters 103 zittin
gen bij, brachten 925 huisbezoeken. Op
het bureau verschenen 639 kleuters.
Wijkkraam verpleging
De drie wijkkraamverzorgsters, mej.
Verweij, mej. van de Haar en mej. Ver
meulen verleenden hulp bij 245 kraam
vrouwen, waarbij 3950 werkbezoeken, als
mede 654 prenatale bezoeken werden af
gelegd. Hiervoor werden 502 nachturen
opgeofferd. Bovendien verleenden zij nog
bij 10 kraamvrouwen hulp waar een ver
loskundige de partus verrichtte.
Boven deze vele werkzaamheden werd
nog voor de Stichting Kraamcentrum Z-O
hoek prov. Utrecht waargenomen bij 56
kraamvrouwen met 26 werkbezoeken, ter
wijl ook hier weer 117 nachturen werden
opgeofferd.
Bij dc Stichting Kraamcentrum Z-O
hoek prov. Utrecht, nauw verbonden aan
het Groene Kruis werkten op 31 decern-
De winter van 1945, die bij de meesten van het dorp nog diep in de herinnering is gegroefd door de
diepe nood en zelfs gebrek aan het dagelijkse voedsel was voor het rustige Ederveen een zorgvolle
periode van een totale oorlog. Weliswaar hadden de meeste inwoners niet te kampen met het spook van
de honger tenminste niet in engere zin maar er was wel de zorg om de talrijke geëvacueerden uit
de Betuwe, Arnhem, Renkum en Wageningen, die een gastvrij onderdak kregen bij tal van Ederveense
families. Berooid van het noodzakelijkste waren deze mensen aangekomen en men spande zich in Eder
veen in om ook deze verdrevenen naar de gelukkige bevrijding te voeren-
INTOCHT
Inmiddels trokken de zegevierende Ca
nadese en Engelse troepen over de Velu
we en veroverden dorp na dorp, geest
driftig verwelkomd door de bevolking,
die meedogenloos getreiterd was door de
vijand.
Op 23 april 1945 verschenen de Cana
dezen met hun tanks aan de rand van
Ederveen, komende uit de richting Lun-
teren. Zij posteerden de tanks vlak bij
de Bruinhorst in de bocht bij garage
van Ginkel.
Argeloos naderden enkele Duitse wiel
rijders over de Hoofdweg, het geweer
weliswaar in de aanslag. De in Ederveen
ook bekende Jan Peelen, schrijver van
het verzetsboek ,,'t Begon onder melkens-
tijd" reed gelijktijdig met de Duitsers mee
en waarschuwde listig de burgers om
naar binnen te gaan. De Duitsers ped
delden intussen rustig verder en verdwe
nen om de hoek bij de familie van
Heerdt. Zij reden de Canadezen pardoes
in de armen. IJlings maakten ze rechts
omkeert en wilden weer in de richting
van het dorp vluchten. De Canadezen
openden evenwel het vuur op de weg
stuivende vijand.
De bewoners van Ederveen zochten
de kelders op toen de kogels langs
de huizen floten. Toch werden enke
len door een verdwaalde kogel licht
gewond. Een dame uit Arnhem, mevr.
Leygraaf, die geëvacueerd was bü de
fam. Donkelaar werd evenwel door
een kogel vanuit een der tanks ge
troffen en stortte bloedend neer, vlak
by rijwielhandel van Ileerdt.
Men probeerde het bloeden nog te stel
pen, maar hulp mocht niet baten. Zij
overleed ter plaatse. De schietende Ca
nadezen kwamen van hun tanks af en
keken verslagen. Maar de oorlog had hen
ook hard gemaakt tijdens de snelle op
marsen door Frankrijk en België. Zij von
den het verschrikkelijk dat hun intocht
hier een mensenleven kostte, maar de
strijd moest worden voortgezet tot het
bittere einde. De ontvluchte Duitsers za
gen hun kans schoon en werden op dat
moment niet gevonden, maar zijn later
zeker opgepakt. Zo trokken de bevrijders
vanuit het noorden het dorp Ederveen
binnen om een verbinding tot stand te
brengen tussen Lunteren en de rijksweg
bij De Klomp. Ederveen kon vrij adem
halen en zich met Oranje tooien, terwijl
de beminde volksliederen, vijf jaar ver
zwegen, luid opklonken.
In het oosten
Ederveen had ook nog een kleine Duitse
bezetting bij een uitkijkpost in een wei
land aan de Nieuweweg. Ook deze vijan
den moesten overmeesterd worden. De
post was ingericht om Engelse vliegtuigen
te kunnen signaleren. De nadering en de
richting van de vliegtuigen werd naar
een hoofdkwartier in Zwolle geseind.
Aanvankelijk bestond de Duitse post uit
twintig man, maar steeds meer had men
soldaten nodig om de wankele fronten
aan te vullen. Zo bleven er in april 1945
nog slechts zes man op de post over.
De heer de Koning, die het dichtst bij
deze vijandelijke post woonde had uiter
aard veel met ze te maken. Ze waren
lastig genoeg, slopen in de nacht om het
huis, stalen melk en eieren en terrori
seerden de naaste omgeving.
Angst
Het was duidelijk dat het zestal, naar
mate de bevrijders naderden niet op hun
gemak waren. Ze gaven ook te kennen
dat ze beangst waren voor de komst van
de Tommy's. Hun ogen zwierven steeds
maar in de richting van De Klomp, waar
zij het geratel van de op de Rijksweg
voorbijtrekkende tanks duidelijk hoorden.
Toen de bevrijding met het uur naderde
werden ze steeds nerveuzer.
Op een dag verschenen twee leden van
de ondergrondse op het terrein met de
mededeling dat de Duitse post zich moest
overgeven. Uiteraard stelden deze het op
prijs de algehele overgave zonder verlies
van mensenlevens van de geallieerden of
van de burgers te laten verlopen. Men
trok naar de barak waar de zes dee
moedig bij de uitkijktoren waren verza
meld. De mannen van de BS sommeerden
de Duitsers zich over te geven dan zou
er niet worden geschoten.
Inmiddels hadden de bevrijders zich
op korte afstand opgesteld by het huis
van de fam. v. d. Kraats in de bocht
van de Nieuweweg. De twee mannen
van de ondergrondse waren hiervan
natuurlijk op de hoogte en probeerden
de Duitsers in die richting te lood
sen. Dc zes Duitsers wilden zich
„bestimmt nicht" overgeven, alleen
als de Tommy's ze kwamen afhalen.
Toen kwamen de tanks in aktie en re
den hef pad op dat naar de uitkijkpost
leidde. Er sprong een onderofficier van
een der tanks en hield zijn machinege
weer in de aanslag, waarbij hij het bevel
gaf de handen in de hoogte te steken.
Aanvankelijk gaf geen van de zes ge
hoor aan het bevel. Pas toen de BS-ers
doet
langer
met
nylons
v.a. 1.98
SetterSet nylons in de nieuwe
Rosella kleuren ziet U bij:
Hoofdstraat 45, tel. 2165
Frans Halslaan 26,
tel. 3044
zich op de grond wierpen, hiermee te ken
nen gevend dat er geschoten zou worden
gingen de Duitse armen omhoog.
Vooral de leider, een gruppenfuhrer,
kon het niet verkroppen dat hij gevangen
werd genomen. Zo mochten nog even wat
bezittingen uit de post halen en toen
droop het zestal af om even later als
krijgsgevangenen op de Engelse tanks te
worden weggevoerd. Zo verdwenen de be
zetters ook uit het dorp Ederveen. De
geëvacueerden trokken weer naar hun
bestemming en de bevolking beleefde in
tens wat het betekende weer vrij. te zijn!
Voor enkele plaatsgenoten kwam de
bevrijding later, want enkele weken voor
de grote dag, namelijk op 10 april werden
ze gevangen genomen. De landwachters
K„ J. en R. geholpen door enkele Duit
sers arresteerden op die dag, zogenaamd
wegens het verbergen van wapens de op
perwachtmeester van politie de heer
Nikkels, de geëvacueerde politieman Hen-
geveld en de Ederveners de Koning en
Nijburg. Zij werden door hun belagers
overgebracht naar de Wormshoef in Lun
teren en later op transport gesteld naar
het beruchte Oranje Hotel in Schevenin-
gen. Zij vierden de bevrijding dus niet te
gelijk met hun dorpsgenoten, maar geluk
kig keerden ze later, sterk vermagerd,
maar verder ongeschonden naar het be
vrijde Ederveen terug.
Sportvereniging Amerongen
Omdat mevrouw Hendriks, de leidster
van de jeugdafdeling meisjes, de vereni
ging heeft verlaten en de nieuwe leidster
mej. Oostrom niet anders les kan geven
dan op maandag zullen de lessen, welke
dinsdags werden gegeven voortaan op
maandag worden gegeven en wel te begin
nen op maandag 3 mei.
Wat betreft de estafetteloop van Wage
ningen naar Amerongen, waarbij de sport
vereniging het bevrijdingsvuur over
brengt, is in tegenstelling met wat eerder
gemeld werd de brandende fakkel eerst
om kwart voor tien op de Hof.
Toegangskaarten 1 mei
viering
Zoals reeds uit diverse publikaties door
middel van de landelijke pers, radio- en
televisie werd vernomen, wordt er
ter gelegenheid van de a.s. 1 mei viering
van de Partij van de Arbeid in de grote
zaal van Tivoli een grote amusementsdag
gehouden waaraan zeer veel artiesten, or
kesten en ensembles hun medewerking
zullen verlenen. Gedurende de avonduren
vindt er een grote feestavond plaats met
bal na. Het dagprogramma en het avond
programma hebben een afzonderlijk ka
rakter.
Amerongers, die van de gelegenheid ge
bruik willen maken om dit grote festijn
mede te maken kunnen zich voor het
verkrijgen van toegangsbewijzen vervoe
gen bij de heer A. van der Veer, Over-
straat 59, alhier.
Degenen, die voornemens zijn naar deze
grote manifestatie te gaan worden wel
verzocht zich zo spoedig mogelijk op te
geven.
bcr 1964 onder leiding van leidster/docente
Zr. Mulder 10 kraamverzorgsters, alsmede
6 leerlingen. Helaas vertrokken 2 kraam
verzorgsters resp. op 15 juli en 1 decem
ber uit de dienst, een geluk hiertegen
over is dat van de zes genoemde leerlin
gen er twee per 12 juni 1964 het diploma
verwierven. Er werden in totaal 290
kraambedden verzorgd met 2725 verzor-
gingdagen. Bovendien werd hulp ont
vangen van de Wijkkraamverzorgsters van
het Groene Kruis zoals reeds eerder ver
meld. De kraambedden resp. verzorgings-
dagen laten zich als volgt per gemeente
specificeren:
Veenendaal 160 kraambedden met 1498
verzorginsdagen; Leersum 44 kraambedden
met 408 verzorgingsdagen; Rhenen 42
kraambedden met 403 verzorgingsdagen;
Amerongen 24 kraambedden met 229 ver
zorgingsdagen; Renswoude 12 kraambed
den met 117 verzorgingsdagen; Ede en an
dere gemeenten 8 kraambedden met 70
verzorgingsdagen.
Gezinsverzorging
Gedurende 1964 werd met drie gedi
plomeerde gezinsverzorgsters gewerkt,
terwijl er één leerling aan de cursus deel
neemt.
Bij deze dienst waren in 1964 in totaal
16 gezinshelpsters, doch diverse traden in
de loop van 1964 in of uit dienst, per 31
december 1964 waren nog 12 helpsters
in functie, waarvan er vier slechts gedu
rende halve dagen beschikbaar waren.
Gedurende 1964 werden 101 maal een
gezin geholpen met 5616 hajve dagen hulp,
hiervan waren 1176 halve dagen verzor
gingsdagen en 4440 halve dagen hulpda-
gen. Van de genoemde 5616 halve dagen
hulp, waren er 3878 halve dagen die wer
den besteed aan bejaarden en chronische
zieken.
Hiermede ben ik aan het eind van de
verslagcijfers gekomen. Ook dit verslag
toont weer aan de noodzakelijkheid van
een vereniging als Het Groene Kruis met
haar diverse diensten. De meeste ver
richte werkzaamheden zijn in 1964 weer
groter in getallen dan vorige jaren.
Een vervelend punt is, en toch willen
wij het vermelden, dat er behalve finan
ciële tekorten er in Kraamhulp en Ge
zinshulp steeds een tekort aan medewerk-
De Amerongse VVV heeft haar jaarvergadering weer achter de rug. De vereniging
telt thans 140 leden. Er is dus zeker sprake van een opgaande ltyn. Met de beschik
bare financiën kan de vereniging niet erg veel doen. Wel wordt er getracht een aan
tal nieuwe folders te doen vervaardigen. De aftredende bestuursleden n.l. de dames
ltolandus Hagedoorn en de Kroon en de heer Sasburg werden herkozen.
De vereniging heeft twee grote wensen.
Deze wensen zijn uitbreiding van de zeer
povere hotelaccomodatie en uitbreiding
van de kampeermogelijkheden.
Met betrekking tot de hotelaccomodatie
kwam men tot de conclusie dat hieraan
niet veel te doen valt. De financiering is
een zeer groot probleem. Men kan ook
b.v. niet verlangen dat de gemeente een
dergelijk object zou gaan opzetten. Het
totstandkomen van een hotel moet echter
in de gedachten blijven. Het aantal hotel
bedden dat beschikbaar is, is volkomen
onvoldoende.
Met betrekking tot de kampeermogelijk
heden kwam naar voren dat het wenselijk
zou zijn terreinen te creëren wat dichter
bij het dorp.
sters is. Mogen wij behalve op handha
ving van de huidige contributie voor 1965
ook voor 1966 en volgende jaren op uw
medewerking rekenen en laten diverse
jonge meisjes in Veenendaal zich opge
ven voor een van de beide genoemde
diensten, die tot hulp en steun zijn van
die personen, die daarom verlegen zijn.
Namens het Bestuur dank aan alle me
dewerksters zoals Wijkverpleegsters, Wijk-
kraamverzorgster, Kraamverzorgster van
het het Centrum, Gezinsverzorgsters als
mede de concierge en zijn vrouw, de
dienstbode, de werksters en de admi
nistrateurs voor de in 1964 verleende
diensten.
De leden opwekkend trouw te blijven
aan het Groene Kruis, dat nu al ruim 60
jaren in Veenendaal werkt, dank ik u
voor uw aandacht voor het aanhoren,
resp. lezen van dit verslag.
De 2e secretaris
In Overberg zijn een aantal gelegenhe
den. Deze worden druk bezocht. Jaarlijks
neemt het aantal gasten daar toe. Voor
het dorp Amerongen is de afstand van
deze campings echter een grote handicap.
Door de vaststelling van het Streekplan
voor de Utrechtse Heuvelrug is de moge
lijkheid tot het maken van campings in
de directe omgeving van het dorp wel
haast onmogelijk geworden. Het bestuur
betreurt dit ten zeerste. Men staat echter
machteloos.
Een andere tegenvaller is dat het kasteel
Amerongen niet meer voor bezichtiging
openstaat, dit tot grote spijt van het VVV
bestuur. Amerongen heeft hier op toeris
tisch gebied een verlies door geleden.
LAATSTE RUILBEURS
Zaterdag 24 april a.s. wordt in het
Dorpshuis de laatste ruilbeurs gehouden
in dit seizoen, georganiseerd door het
Nut.
Verwacht wordt dat er ook voor deze
laatste beurs van dit jaar grote belang
stelling zal bestaan. Vooral de „speldjes-
hoek" zal weer veel belangstelling trek
ken.
SCHIETRESULTATEN
Bij onderlinge schietwedstrijden be
haalden de leden van Willem Teil de vol
gende punten:
H. de Groot en G. J. Wijnbergen 95, P.
v. d. Sigtenhorst 92, J. Pakvis, J. Niessen
91, A. v. d. Sigtenhorst, A. de Haas, R.
C. C. Brinkman 96, H. van Veenendaal 82.
