SetterSet
Handel in gouden vijfjes ligt nagenoeg stil na ont
dekkingen vervalsingen door juwelier
Geluk uit Veenendaal
„De Grebberuiters" neemt binnenkort
een nieuwe manege in gebruik
Academici worden de woestijn in
gestuurd
i mptpr
CHEVROLET
VEENENDAAL
KHENEN
AUTODIENSTEN EXP. VAN ECK - E.V.E. - VEENENDAAL
u
Fa. L. HEY
De geschiedenis van de atoombom (V)
Generaal staat boven
professor
Land van ongekende
mogelijkheden
ARAM
V.A.B.
0
P
E
L
KL,SI
Het onderzoek
Uw bril eeo sieraad
IK ZIE 'T AL
SCHKKPLN/I LL
Nieuwsblad „DE VALLEI"
vrijdag 6 augustus 1965
4
Eind vorige maand veroorzaakte de Veencndaalse juwelier de heer L. Geluk nogal wat deining, doordat hy min of
meer toevallig twee handelaars ontmaskerde, die valse gouden vijfjes te koop aanboden. In Veenendaal is dat feit zo
goed als weer vergeten, maar in de kringen van juweliers zyn de gevolgen nog steeds merkbaar. In de eerste plaats
is de handel in vyfjes nagenoeg stil komen te liggen en verder zijn de pryzen flink gezakt. Het was een bekend feit
in juwelierskringen, dat doordat de vraag naar de vijfjes groot en het aanbod klein was er mensen waren die de
vyfjes namaakten. Hier was en is ook geen enkel bezwaar tegen. Alleen wanneer men de naslag vijfjes voor echte
aan de man wilde brengen was men strafbaar. Verder was het voor deskundigen helemaal niet moeilyk de echte
van de namaak vyfjes te onderscheiden omdat de verschillen vry groot waren. Deze naslagvijfjes kon men ook nor
maal in de winkels kopen alleen lag de prys aanmerkelijk lager dan die van de echte.
GELUK
Toch zijn er in de loop der tijd dus
ook vijfjes verhandeld die niet echt wa
ren en waar toch de gewone prijs voor
gegeven werd. Zo ook bij de heer Ge
luk. Ter goeder trouw kocht hij van
een paar heren een aantal vijfjes. Ne-
derhand ging hij de vijfjes controleren
met echte en toen ontdekte hij een mi
niem verschil. Toen de heren terug
kwamen met nog meer vijfjes, deed de
heer Geluk het geval uit de doeken en
wilde de zaak in het reine brengen. De
heren echter niet. Er vielen wat klap
pen en de politie werd ontboden. Veel
kon zij echter niet uitrichten, omdat
de heren niet verteld hebben dat zij
beslist echte vijfjes te koop hadden. Zij
hebben dus namaakvijfjes in de handel
gebracht, maar niet onder het predi
kaat „echt" en dat is niet strafbaar.
Paniek
Dat incident heeft nogal wat paniek
veroorzaakt bij de handelaren. De ver
valsingen zijn namelijk zo moeilijk te
ontdekken en onbekenden zijn nu hui
verig geworden om vijfjes te kopen.
Vandaar dat de vraag enorm gedaald
is. Inmiddels zijn de vervalsingen ge
registreerd door de recherches, maar
niemand durft het toch nog aan om
weer normaal te handelen.
Moeilijk
Zoals gezegd, voor de politiemensen is
het moeilijk maatregelen te nemen. De
aanbieders van naslagvijfjes passen er
wel voor op dat ze op een strafbare ma
nier hun spullen aan de man brengen.
Daarnaast blijven er voor de politie
mensen nog andere vragen open. Hoe
komen de munters aan het goud? Zijn
hier misschien strafbare feiten ge
pleegd? Daarom is de zaak die in Vee
nendaal begon nog niet de wereld uit.
Nog altijd worden er onderzoekingen
gedaan.
Si 'hMWèt
Een voor- en achterzyde van een gou
den vyfje, waarvan er slechts weinig
voorhanden zyn.
m
De heer Geluk zal, gewapend met deze loupe, direct de echtheid van het goud
kunnen aantonen.
Reacties
De heer Geluk heeft uiteraard tal
van reakties' gehad na zijn ontdek
king. Immers hij heeft bewezen een
opmerkzame geest te bezitten. Reeds
vele mensen willen daarvan profiteren
en laten hun vijfjes en andere voor
werpen door hem op echtheid onder
zoeken.
Ook is natuurlijk de recherche bij de
heer Geluk in de zaak geweest. Zij heb
ben de vijfjes gefotografeerd om ze te
registreren.
De heer Geluk zal kennelijk niet ge
dacht hebben dat toen hij met een klein
beetje geluk de namaakvijfjes op het
spoor kwam. dat flinke gevolgen
zou hebben voor vele collega-juweliers.
POSTDUIVENNIEUWS
De E.V.P.V. „De Luchtreiziger" te
Veenendaal organiseerde afgelopen
week een concours voor jonge duiven
vanaf St. Chislain H., 214 km. De duiven
werden om 7.10 uur in vrijheid gesteld.
De eerste duif werd gemeld door A. v.
d. Bovenkamp om 9.45 uur.
De verdere uitslag luidde:
A. v. d. Bovenkamp 1, 3, 42, 43; H.
Zwijnen 2, 20, 49; W. J. v. Dam 4, 6, 15,
16, 22, 32, 35, 45; F. Spies 5, 37; H. v.
Ravenswaaij 7, O. Nekeman 8, 26, 34; B.
H. C. Schuurman 9; R. Sukkel 10, 12,
21, 25, 30; G. Fasse 11, 17, 38, 47; H. v.
Kooten 13, 19, 29, 33, 46; G. J. Boven-
schen 14; A. v. Barneveld 18, 40; C. Met
horst 23; A. Slotboom 24; W. Slotboom
27, 39, 50; H. v. Barneveld 28; R. J. v.
Kooten 31; M. Heikamp 36; G. Muller
41; Barneveld-Tanis 44; J. A. v. Eden
48; Komende weekeinde zullen er 3
vluchten worden gehouden n.l. Bonds-
concours St. Denis-Hoek van Holland en
africhting voor Tiel van 8 tot 9 uur.
P.V. „De Snelpost"
Uitslag van de wedvlucht van St.
Ghislain H. Jonge duiven. Gelost om
7.10 uur. Eerstaankomende duif 9.46.03.
Snelheid 1375,8 meter per minuut.
De verdere uitslag luidde:
R. v. Doorn 1, 5, 10. 12, 13, 28, 55, 78,
79; N. v. Barneveld 2, 26, 69; G. de Geit
3, 21, 22, 54, 60, 70; C. v. Ginkel 4, 8,
46, 52, 80; J. v. Nw. Amerongen 6, 14,
17, 57; C. G. Schot 7, 16; C. Donkelaar
9, 36, 43, 51, 68; T. de Hartog 11, 23, 40.
72, 75, 81; Joh. v. Manen 15; G. Diepen
veen 18; J. v. Geerenstein 19; Comb. J.
S. 20, 53, 64, 74; E. Heiwegen 24, 33, 34,
37, 882; H. Ulrich 25, 35, 44, 45, 47, 48,
66, 76, 77; P. W. v. Zetten 27, 31, 61, 62,
63, 67, 67, 71; A. v. Doorn 29, 58, 65; H.
L. Spies 30; E. Sukkel 32, 56, 73; G. Hei
kamp 38; H. J. de Man 39, 41, 50, 59;
A. v. Asselt 42, 49.
Openluchtfilm trok veel
bekijks
In het kader van de zomerfeesten is
vrijdagavond j.l. op het Koningshof
een filmvoorstelling gegeven. Het pu
bliek kon genieten van een amusante
kleurenfilm, waarbij het geschater tot
ver in de omtrek was te horen.
Bijna 600 kijkers hadden zich voor
het filmdoek geschaard. De regen was
ditmaal niet eens spelbreker, hetgeen
de velen noodden van huis te gaan. De
ze filmavond bleek dus weer een succes
en past heel natuurlijk in een program
ma als deze Zomerfeesten.
NIEUWE SCRIBA VAN GEREFOR
MEERDE KERK
Met ingang van 1 september a.s. zal
als scriba van de Gereformeerde Kerk
te Rhenen optreden de heer J. Brou
wer. Achterbergsestraatweg 108. Hij
volgt als zodanig op de heer D. Linde,
die zijn ambt heeft neergelegd.
Geen voorrang verleend
De heer H. V. reed zaterdagmiddag j.l.
met een personenauto over de Nieuwe
Veenendaalseweg te Rhenen in de rich
ting stad. Hij wilde het links van de
rijweg gelegen erf van boer ter H.
oprijden, doch liet de doorgang niet
vrij voor een achter hem rijdende per
sonenauto, bestuurd door de heer J. Een
aanrijding kon niet meer worden voor
komen, zodat de beide voertuigen tegen
elkaar opbotsten. Beide auto's liepen
materiële schade op. Persoonlijke onge
lukken deden zich niet voor.
Baldadigheid tijdens
zomerfeesten
In het Koningin Elisabethplantsoen
zijn in de afgelopen weken door de
jeugd verscheidene vernielingen aange
bracht .Zo werden zeven diepstralen-
schijnwerpers van f 75,per stuk ver
nield. Ook zijn-ongeveer 300 gekleurde
gloeilampen gesneuveld. Voor de VVV,
die hiervoor straks de rekening gepre
senteerd zal krijgen, betekent het een
en ander een zeer belangrijke schade
post.
GESLAAGD VOOR HTS
De heer J. G. Siefkes slaagde voor
het eindexamen HTS te Amsterdam n.l.
voor het diploma bouwkunde. Hij was
reeds in het bezit van het diploma weg
en waterbouwkunde.
Verzend per
Dagdiensten Veenendaal - Ede - Wageningen - I Nijverheidslaan 13
Rhenen - Utrecht - Amsterdam Telefoon .4067
Voortaan handbal op
zaterdag
De Rhenense handbalvereniging RHC
gaat het komend seizoen, behalve op
zondag, ook op zaterdag aan de compe
titie deelnemen. Reeds geruime tijd
bestonden er plannen om tot de oprich
ting van een afzonderlijke zaterdagaf
deling te komen. De animo is thans
zo groot, dat deelneming met een heren
en een jongens-aspirantenteam welhaast
zeker is. Over de deelneming met da
mes aan de zaterdagcompetitie is nog
geen definitieve beslissing gevallen, om
dat er nog niet genoeg liefhebsters zijn.
Voor handbalenthousiasten uit Rhenen
en omgeving, die om welke reden dan
ook niet op zondag kunnen spelen, be
tekent dit initiatief dat zij hun sport
nu dicht bij huis kunnen gaan beoefe
nen. Zij die zich nog willen opgeven
kunnen dit doen bij de heer D. Aalten,
Ribeslaan 9. Voor eventuele inlichtingen
kan men eveneens op dit adres terecht.
Macro Rhenen viert feest
De motor en autoclub Rhenen en om
streken gaat feest vieren. Op donder
dag 9 september a.s. is er 's avonds een
receptje van half zeven tot half acht
in hotel „De Koerheuvel". Van half
acht tot half negen worden de deel
nemers aan de wedstrijd in Yougo-Sla-
vië met muziek uitgeleide gedaan. Van
negen uur tot tien uur worden de le
den met hun dames in de Koerheuvel
verwacht om in een gezellig onderonsje
het 20-jarig bestaan te vieren.
Vernielende jeugd
Vrydag j.l. deed er zich weer eens een
typisch stuk vandalisme voor. Ditmaal
moest een bank van gemeentewer
ken het ontgelden die op de Nieuwe
Veenendaalseweg is aangebracht.
Deze werd geheel uit de grond ge
rukt, hetgeen een jammerlijk staaltje
vernieling mag heten. Tevens moesten
het enkele bomen ontgelden, die mid
dendoor werden gebroken en het voor
altijd zullen moeten opgeven hun jaar
lijks groen aan de mens te tonen. De
daders liggen natuurlijk op het kerk
hof. De Rijkspolitie te Rhenen neemt
zich voor de komende tijd extra goed
uit te zien naar dergelijke verniel
zuchtige elementen en de straf zal te
recht niet mals zijn. Voor de ouders
'is hier overigens een grote taak wegge
legd om hun wat baldadige kinderen
er nog eens op te wijzen vdn gemeen
schappelijk goed af te blijven en er
vooral geen puinhoop van te maken.
Vruchteloze inbraak
In de nacht van donderdag op vry
dag j.l. is er ingebroken in het per
ceel Spoorbaanweg nr. 39. Gedurende
de afwezigheid van de bewoners sloeg
de inbreker zyn „slag" door een glas
in lood raampje in te tikken en ver
volgens binnen te treden.
Er bleek naarstig gezocht te zijn naar
geld of andere kostbaarheden, want de
boel was danig overhoop gehaald. Alles
was doorzocht doch er werd niets ver
mist. Kennelijk was de 'sluiper op iets
speciaals uit wat niet kon worden ge
vonden. De Rijkpolitie heeft onmiddel
lijk na de alarmering een intensief on
derzoek ingesteld, waarbij gebruik werd
gemaakt van een goed gedresseerde
politie-speurhond. Zij heeft enkele fi
guren in het oog die voor deze kraak
in aanmerking komen. Een definitieve
oplossing is op dit moment nog niet ge
vonden.
doet
langer
met
nyl
ons
v.a. 1.98
SetterSet nylons in de nieuwe
Rosella kleuren ziet U bij:
Hoofdstraat 45 lel 21H5
Frans Halslaan 26
tel 3044
Binnenkort hoopt de landelijke ryvereniging „De Grebberuiters" uit Rhenen een
nieuwe manege in gebruik te nemen. Momenteel is de manege van de vereniging
gevestigd op de Grebbeberg tegenover het Grebbekerkhof. Tot op heden is de
situatie zo dat de Grebberuiters een maal in de week, en wel op zaterdagmiddag,
daar byeen komen om zich verder in de rijkunst te bekwamen. Aangezien men by
de manege op de Grebbeberg niet de beschikking heeft over een verlichting en
men graag in de toekomst ook in de avonduren wil oefenen, besloot men naar een
oplossing te zoeken.
Deze werd gevonden in de vorm vari
een nieuwe manege achter het huis van
de familie van Straten-van Nes aan de
Nude te Rhenen. De leden van de ver
eniging hebben daar in hun vrije tijd
zelf de nieuwe manege, die een afme
ting heeft van 25 bij 50 meter, aange
legd. Daarvoor moesten zij eerst de
kleilaag weggraven en daarvoor een
zandbodem in de plaats brengen. Vol
gende week hoopt men de aanleg van de
verlichting te beginnen, waarna men
volop, zonodig bij kunstlicht, in de ma
nege zal kunnen rijden.
Landelijke rij vereniging
„De Grebberuiters" is een landelijke
rijvereniging d.w.z. de leden rijden op
paarden die ook nog op een boerenbe
drijf werkzaam zijn. Daarnaast kent
men ook de burgerrijvereniging, die op
paarden rijden die alleen maar voor
paardensport gebruikt worden. „De
Grebberuiters" is aangesloten bij de Fe
deratie van Landelijke rijverenigingen.
In dit verband worden wedstrijden ge
houden in springen, dressuur en cross
country. Ook „de Grebberuiters" organi
seert dergelijke wedstrijden. Meestal in
het najaar. Daar doen dan ook enkele
verenigingen uit de omstreken aan mee
en het is dan altijd een waar paarden-
festijn op de Grebbeberg. Dit jaar
worden deze samengestelde wedstrijden
weer gehouden, ook weer op de
Grebbeberg, omdat, al gaat men dan een
nieuwe manege in gebruik nemén, de
oude manege bovenop de Grebbeberg
blijft voorlopig beschikbaar.
Leden
„De Grebberuiters" telt ongeveer
40 leden. Niet allen hebben een eigen
paard. Het is uiteraard nodig over een
paard te kunnen beschikken om bij deze
vereniging de sport aktief te beoefenen.
De leden worden getraind door hun in
structeur, de heer Roelofsen uit Lun-
teren.
Naast de verschillende wedstrijden
waaraan de Grebberuiters mee doen,
wordt de rijvereniging nog wel eens ge
vraagd mee te doen aan een optocht e.d.
In het verleden zijn er ook nog wel
eens leuke prijzen gewonnen. Drie jaar
geleden werd het provinciaal kampioen
schap in de Middenklasse voor viertal
len veroverd en dat is toch een pres-
Een generaal bouwt fabrieken en laboratoria
Strenge geheimhouding bij Amerikaans atoom-onderzoek
Wat onwennig loopt een jongeman, transpirerend onder de hete zon, door de
straten van Santé Fé, in de Amerikaanse staal New Mexico. Hij staat even stil om
voor de zoveelste keer op een briefje te kyken. Hy vraagt wat aan een voorbij
ganger. Daarna loopt hy weer verder. Zyn ogen glijden langs de gevels van de
huizen. Dan herkent hy eindelyk een naam. Hy versnelt zyn pas tot hy by het
gebouw is, waar hy moet zyn. Hy gaat naar binnen. In de hal wacht hjj.Men
zal toch wel weten, dat ik hier moet zijn denkt hy.
Een dame komt op hem af en begroet
hem hartelijk. De man wil zich voorstel
len: „Ik ben wil hij zeggen, maar
de mevrouw legt haar vinger op de lip
pen. „Ssstzegt ze, „ik weet wie u
bent...., maar niemand anders mag dat
horenU hebt toch op straat niet ver
teld wat u bent of wat u hier komt
doenDe gast ontkent geruststellend
„Prima," zegt de vrouw, „ik zal u uw
kamer wijzendan kun u zich wat op
frissenna zo'n lange reis...
Op deze manier maakt de jonge natuur
kundige kennis met zijn nieuwe omge
ving, waar hij jarenlang zal werken, als
een gevangene.
Want het oude Spaanse huis is slechts
een doorgangshuis. De laboratoria liggen
noordelijkermidden in de woestijn.
bij het vervallèn, onbewoonde oude In
dianendorp Los Alamos..;..
Op bevel van President Roosevelt was
in 1940 reeds een „Adviescommissie voor
Uraan" ingesteld met het doel ha te gaan
in hoeverre atoomenergie gebruikt kon
worden voor de industrie en als bom
Maar tot 7 december 1941 werd er niet
veel gedaan. Na .Ptorl Harbour" werd er
ernst met de zaak gemaakt, toen kwam
het „Manhattan Project pas goed op gang
De militaire leider van het geheel werd
de beroeps-generaal Leslie Richard Gro
ves, 46 jaren oud. Hij was een specialist
in het bouwen van kazernes, kantoren en
andere militaire objecten Het reusachti
ge „Pentagon", waar het ministerie van
defensie zetelt, was onder zijn leiding ge
bouwd Groves was een groot organisator
Hij was op en top Amerikaan en hij wan
trouwde iedere buitenlander, maar hij
moest wel samenwerken met buitenlandse
geleerden, zoals: Fermi, Weisskopf, Wig-
ner, Teller en Szilard.
Tot wetenschappelijk leider benoemde
Groves een man, die zijn eerste opleiding
in Göttingen gekregen had, en die. na nog
in Leiden en in Zürich college te hebben
gelopen, directeur was geworden van het
laboratorium van de „University of Cali
fornia" in Berkeley bij San-Francisco:
Robert Oppenheimer, 40 jaren oud Gro
ves wist, dat Oppenheimer sympatiseerde
met het communisme, maar. toch nam
hij hem in dienst. Hij doorzag de jonge
Oppenheimer snel: Zijn kennis op het ge
bied van de kernfysica was groot, zijn
leiderscapaciteiten blonken uit enhij
was eerzuchtig
Generaal Groves was in zijn element
Op waarlijk Amerikaanse wijze werd de
zaak aangepakt. Wat de Amerikanen no
dig hadden voor hun „bom" was in de
eerste plaats zuiver uraan Dat uraan lag
niet bepaald voor het opscheppen In 1941
bestond de hele voorraad in de USA uit
enkele grammen
Uraan zit echter in een erts, dat pek
blende wordt genoemd en in Canada was
dat erts in grote hoeveelheden te vinden
De VS kochten van hun buurman en
bondgenoot tonnen pekblende en isoleer
den daaruit het kostbare element, pen
moeilijke en tijdrovende bezigheid, want
het gevonden erts bevatte slechts 1 tot
15°/e uraan. Bovendien was het nagenoeg
niet mogelijk om zuiver uraan te krijgen.
Enorme fabrieken werden gebouwd om
het moeizame werk te verrichten In de
staat Tennessee verrees een atoomstad:
Oak Ridge, met 78.000 arbeiders, die alien
werkten bij de „Clinton Engineer Works",
De „Grebberuiters"
cp pad tydens de
wekelykse
oefeningen.
Voorop het vaandel
in de rijvereniging.
KS?'
22 Ten tweede male is Aram door het ingrijpen
van Ambre voor een pijnlijke afstraffing gevrij
waard. Het meisje grijpt de kok zonder omwegen
in de kraag en geeft hem met de korvijnagel een
waarschuwende tik op zijn hoge koksmuts. „Vooruit,
schelm, terug naar je kombuis," beveelt ze, „en als
er hier voortaan een .eerlijk gevecht wordt geleverd,
kom jij je daar niet meer in mengen met je valse
trucjes! Ingerukt!'
De kok druipt af als een geslagen hond. Aram
heeft zijn tegenstander losgelaten en staart het meis
je aan met een mengeling van respect en verbazing.
Dan wendt Ambre zich tot de matroos, die moei
zaam overeind krabbelt. „Het was goed bedoeld,
Tino," zegt ze koeltjes,, „maar als ik hulp nodig
heb, wacht dan voortaan tot ik er om vraag!"
Op dat moment klink hoog uit de bezaansmast
de stem van de uitkijk. „Schip aan bakboord! Een
tweemast-koopvaardijMakkelijke buit. kapitein!"
(wordt vervolgd)
tatie die er zijn mag.
Wie weet, nu er ook bij duisternis ge
traind kon worden, zullen „De Grebbe
ruiters" tot nog betere prestaties kun
nen komen.
KIRPESTEIN
VKF.NF.NDAAI
CITY-MOIORS KDh
GESLAAGD
Voor het Staats-examen tekenen L.O
te Apeldoorn slaagde de heer A. A
Boere, onderwijzer aan de Pr. Beatrix-
school te Veenendaal.
de geheime fabriek In 1942 bezat Amerika
reeds 6000 kg uraan. Een jaar later
bedroeg de produktie... 14 ton per
maand
In 1943 werd in de staat Washington
nog een atoomstad gebouwd met 60 000 in
woners, werkend op de „Hanford Engineer
Works". Deze fabriek produceerde een
hoeveelheid splijtstof, welke plutonium
wordt genoemd
Meer dan 125.000 personen werkten aan
de fabricage van... iets. dat ze zelf niet
wisten
De arbeiders vroegen zich wel eens af
waarom ze zo geïsoleerd woonden en
waarom de fabrieken zo streng werden
bewaakt „Militair geheim", was het ant
woord op al hun vragen
Het eigenlijke „denkwerk" werd gedaan
door de mannen van Oppenheimer. meest
„Amerikaanse Europeanen" die nauw sa
menwerkten met hiertoe was tusser
Roosevelt en Churchill een overeenkomst
gesloten - de „Engelsen" We schrijven
Engelsen tussen aanhalingstekens, want
Groot-Brittannië vaardigde drie weten
schapsmensen af: Halban, Peierls en Si
mon, allen afkomstig uit Midden Euro
pa...
Het waren „Engelse"-Europeanen en
.,Amerikaanse"-Europeanen, die met een
toenemend aantal „real American" colle
ga's onafgebroken werkten in de derde
woestijnstad Los Alamos.
Waaruit bestond hun werk?
Over het doen en laten van deze on
der stevig militair toezicht levende
geleerden is nog steeds weinig bekend.
Maar toch wel zoveel, dat gereconstru
eerd kan worden in welke richting het
onderzoek ging.
In een vorig artikel vertelden we al, dat
een neutron een neutraal geladen deel
tje van de atoomkern wanneer deze een
uraankern treft, b.v. bij beschieting, deze
kern kan splijten in twee stukken: één
barium- en één kryptonkern, en dat daar
bij weer twee of drie neutronen vrij ko
men. die en daarmee is dan de ge
wenste kettingreactie ontstaan op hun
beurt weer nieuwe kernen splijten. Na
tuurlijk uraan laat zich echter zo bleek
niet splijten door neutronen, en zo
vond men dat kwam doordat uraan be
stond uittwee isotopen. Uraan bevat
te, zoals we in onze „les' al vernamen, op
140 atomen U 238. één atoom U 235 Het
„opvang-vermogen" van U 238-kernen was
veel groter dan dat van U 235.
OPTICIÊN SPECIALIST
Prins Bernhardlaan 4 (Zwaaiplein)
Veenendaal - Telefoon 3784
LEVERANCIER VOOR ALLE
ZIEKENFONDSEN
De atoombom moest dus van uraan 235
worden gemaakt, want hierin zou een ket
tingreactie teweeg gebracht kunnen wor
den. Was het maken van zuiver uraan al
moeilijk, het scheiden van uraan in twee
isotopen was bijna onmogelijk Maar, wil
de men van „succes verzekerd" zijn, dan
moest er een grote hoeveelheid uraan-235
worden geproduceerd Want een te kleine
hoeveelheid geeft geen kettingreactie
doordat de neutronen dan hun doel „mis
sen".
Wél kwam vast te staan, dat slechts een
klein aantal neutronen in staat was om
een kettingreactie te ontketenen. Ook wist
men, dat er in de vrije natuur, door zgn.
kosmische straling, neutronen voorkwa
men
Indien nu zo begrepen de geleerden
in Los Alamos tenslotte het blok uraan-
235 groot genoeg was om de „trefzeker
heid" van de neutronen te garanderen,
dan zou „spontaan" door „toevallig" in
de lucht aanwezige neutronen de ketting
reactie „plaats hebben" Men rekende uit,
dat, wanneer 25 kg uraan-235 bijeen werd
gebracht, de neutronen niet meei kon
den ontsnappen. Deze 25 kg werd de kri
tische massa" genoemd.
Wanneer men nu twee stukken uraan-
235 snel bij elkaar kon brengen zo re
deneerde men waarvan het totaalge
wicht de 25 kg zou overschrijden, dan zou
zich in een onderdeel van een seconde
een kettingreactie voordoen, die zich door
het gehele blok zou voltrekken Een enor
me hoeveelheid energie zou vrij komen.
De temperatuur zou, zo zeiden de deskun
digen, tientallen miljoenen graden stij
gen, drukken van miljoenen atmosfeer
zouden ontstaan, alles in de omgeving
van de ontploffing zou verschroeien en
een enorme luchtdruk zou grote verwoes
tingen veroorzaken
Hiroshima en Nagasaki hebben ons ge
leerd, dat de berekeningen van de kern
fysici juist zijn geweest
(wordt vervolgd)
SCHIETRESULTATEN
Uitslagen van de maandagavond door
de leden van de .schietvereniging Scher-
penzeel geschoten onderlinge wedstrijd:
Geweer: H Berendse 48, M Berend-
se 46. J. Davelaar en A van Eist 45,
J. Overeem, J Koudijs, P van Engelen
burg en J van Eist 44. A Blanken. J.
ten Broek E v d Werk en B Geefs-
huizen 42, H. Methorst en A C van
Dusschoten 41 H Pater 40. A ter Burg
en H Veldhuizen 38. J Engelenhoven
36. C. v. d. Fliert 34 en A. Wittenberg
33.
Buks: M Berendse 47. A ter Burg en
H Veldhuizen 45. J Koudijs en C: v d.
Fliert 44, J ten Broek 43. A C. van
Dusschoten en H Methorst 42. J. Over
eem. P van Engelenburg en J van Eist
41. A Blanken en H Beiendse 40. E v.
de Werk 39, B. Geefshuizen 38, R. van
Eist 35, T. Valkenburg 32.
