Veel liefs van
Uit liet land van de zendeling Willibrord
en de aartssehavuit Veitelien
(Circus Boltini
e i
ABS 1
Nieuwsblad „DE VALLEI"
vrijdag 6 augustus 1965
7
De bewoners van Veenendaal en om
geving zyn maandag 9 augustus het
„hooggeëerd" publiek. Het enige Neder
landse circus Toni Boltini geeft nabij
bet Schryvetspark een middag- en een
avondvoorstelling. Blykens de recensies
uit andere plaatsen brengt dit vader
landse circus als laatste der Mohieancn
eén programma dat alle vorige overtrof.
Zeventig artisten uit tien verschillen
de landen zijn samengebracht in een
drie uur durend non-stop circuspro
gramma, waarin klassiek circus ditmaal
wordt afgewisseld met eigentijds ver
maak. De directie is er niet van terug
geschrokken zo nodig te breken met ge
vestigde gebruiken. Dat blijkt wel uit
het opnemen van de tineridolen Johny
Lion en zijn Jumping Jewels in het veel
kleurige programma.
Op deze wijze is er ook voor de jeugd,
die anders wellicht het circus zou heb
ben gemijd, een aantrekkelijke trekpleis
ter voorhanden.
De artiesten komen uit verschillende
landen o.a. uit Australië de jongleur
Rosto, uit Denemarken de clowns The
Dubsky's, uit Duitsland de trapezewer
kers The Saltas. uit Engeland de mees-
teracrobaten The Retlems, uit Frankrijk
de rolschaatsenacrobaten, uit Zweden de
kunstwielrijdsters enz. Een grote groep
Berberleeuwen wordt gedresseerd door
de Nederlandse temmer Aad de Vries.
Mevrouw Dicky Boltini en haar doch
ters Antoinette en Josette zullen de
fraaie collectie paarden presenteren.
Gezien het programma en gehoord de
reacties uit het land is een bezoek aan
Circus Boltini beslist de moeite waard.
RH EINEN
Rijkspolitieman betrapt
gluurders
Zaterdagmiddag j.l. betrapte een
wachtmeester van de Rykspolitie te
Khcnen gedurende de surveillance in
de bossen gelegen aan de Defensieweg
een viertal mannen die op een wat in
het oog lopende manier zich inspanden
zich van iets al te duidelyk te over
tuigen.
De politieman ging op nader onder
zoek uit en stelde vast dat de vier
„heren" aan het gluren waren naar
een minnekozend paartje, dat zich even
eens in deze bossen ophield. De sportie
ve politieman dacht er het zijne van en
vond dit blijkbaar te bar. Nadat hij de
gluurders van hun zeer onsportieve
daad op de hoogte had gesteld verba
liseerde hij ze stuk voor stuk op grond
van het overbekende artikel 461 van
het wetboek van Strafrecht. Ergens
moet men toch de vrijheid hebben?
KORAALVISSEN IN OUWEHANDS
AQUARIUM
Het intieme aquarium van Ouwehands
Dierenpark is verrykt met koraalvissen.
Deze vissoort is gestreept als een ze
bra en heeft de pennen van een stekel
varken. Het is een zeer byzondere vis
soort, die dan ook bij de bezoekers al-
lerwege grote aandacht trekt. De kleu
ren van de vis zijn prachtig en doen het
uitstekend in de volkomen aangepaste
omgeving.
GIBBON VAN WISSE DOOD GERED
In Ouwehands Dierenpark is een kost
bare gibbon, een prachtige langarmige
apensoort, van een wisse verdrinkings
dood gered. Tijdens het spel werd hét
dier door een soortgenoot in de vjjver
voor het restaurant geduwd, waar hij .1
zover heen was, dat de staat van be
wusteloosheid was ingetreden. Restau
rant-chef Ottens, die van de drenkeling
hoorde, bedacht zich geen moment. Hij
sprintte naar de vyver, sprong er tot
aan zijn hals in, greep de gibbon en
wist hem in de keuken door toepassing
van kunstmatige ademhaling weer tot
bewustzyn te brengen. Nadat de vacht
van al het vyverwater was ontdaan en
de gibbon was droog gewreven, nam
parkarts Gouda Quint hem verder on
der controle. Hij diende het dier, dat
zich erg dankbaar en aanhankelijk toon
de, een hartversterking toe middels een
injectie en een half uur later hing de
aap al weer bovenin zijn nachtverblijf,
waarin hy nog enkele dagen moet ver
toeven om geen kou te vatten na dit|
I natte avontuur.
INTERN ATONAAL WAGENPARK
Al enkele jaren valt het op, dat Ou
wehands Dierenpark mee. internationa
le bekendheid jaat genieten. Vooral de
ze „zomer" doen zeer veel buitenland
se gasten het park op de Grebbeberg
aan, hetgeen blijkt uit de vele gepar
keerde auto's met vreemde kentekens.
Op het 2.5 ha groot parkeerterrein, waar
1000 tot 1500 auto's per dag worden ge
stald in deze vacantietijd, treft men
Zweden, Denen, Engelsen, Belgen, Fran
sen, Duitsers en Zwitsers aan, naast ve
le Amerikaanse wagens afkomstig van
de bezettingstroepen uit West-Duitsland.
Opvallerid groot is het aantal Zweedse
wagens.
Ontwikkeling van Rhenen
(vervolg van pag. 6)
komen van het fraaie bejaardencen
trum langs de geheel gereconstrueerde
Nieuwe Veenendaalseweg. op het eind
waarvan een bungalowpark uitmondt.
Rhenen. aan het eind van de vorige
eeuw, schijnbaar ingeslapen, zich vlei
end aan de oever van de Rijn, heeft zich
opgericht. Nog juist op tijd begrepen de
bestuurders van de Grebbestad dat men
geen Sloten, Woekum, Veere of Edam
moest worden. De moderne tijd deed,
zich vooral na de Tweede Wereldoorlog
gelden. Rhenen werd herbouwd na de
verschrikkelijke verwoestingen van de
oorlog. Een nieuwe oeververbinding
over de Rijn werd gelegd, waarover het
snelverkeer naar zuidelijke richtingen
davert. Het oude hart van Rhenen da
vert ook. Het heeft een snellere klop ge
kregen. De duizenden, die in de nabije
toekomst naar de recreatieplaats Rhe
nen zullen komen, kunnen, evenals de
eigen bewoners dat dagelijks doen, zich
alleen maar verwonderen over hetgeen
Moeder natuur de Cunerastad heeft
meegegeven.
De nieuwe lagere school
op de Lijsterberg te
Rhenen, die op 23 au
gustus a.s. wordt ge
opend.
NU TOCH FILMS EN T.V. IN
AMERIKAANSE VLIEGTUIGEN
Er is al geruime tijd in de internatio
nale luchtvaart een strijd gaande over
de vraag welk amusement men luchtrei
zigers op grote trajecten kan bieden. In
Amerika begon de grote organisatie van
de Trans World Aairlines met het verto
nen van films in de cabine. Andere maat
schappijen volgden met allerlei varian
ten: ook T.V.-toestellen verschenen in de
passagiersruimte. Het bleek echter een
nogal kostbare geschiedenis en een ge
heel bevredigende oplossing voor het
vraagstuk van de zgn. in-flight enter
tainment werd niet gevonden.
Op een vergadering van de organisatie
van luchtvaartmaatschappijen, de Inter
national Aair Transport Association werd
tenslotte besloten, dat de maatschappijen
zich zouden verbinden geen zodanige ont
spanning meer aan te bieden. Voor wat de
Verenigde Staten betreft heeft echter het
hoogste overheidslichaam terzake, de Ci
vil Aeronautics Board, deze overeen
komst onverbindend verklaard. De Raad
vond, dat er geen publiek belang gediend
was met zulk een overeenkomst, dat zij
de gezonde concurrentie van de lucht
vaartmaatschappijen in de weg stond en
dat zij in strijd was met de in de V.S.
gestelde anti-trustwetgeving.
Onmiddellijk daarna heeft de grootste
luchtvaartmaatschappij ter wereld, de
Pan-American voor twee miljoen dollars
aan materiaal aangeschaft. Een voorlopige
bestelling bij de Japanse fabrikant Sony
Corporation is thans omgezet in een con
tract. Op de Amerikaanse markt heeft
deze pionier uit het Verre Oosten thans
een greep, die haar Amerikaanse concur
rentie haar benijden. Zij maakt ook mi-
niatuus T.V. toestelletjes die het mogelijk
maken de landing en opstijging als pas
sagier te zien als bevond men zich in de
cockpit. Maar de Nederlandse luchtvaart
maatschappij, de K.L.M., die op de Atlan
tische route vooral als scherpe mededing
ing blootstaat, heeft vooralsnog besloten
niet aan deze vorm van ontspanning mee
te doen. Maar zal de concurrentie haar
daartoe niet dwingen?
OOR
De chauffeur van de ambassadeur van
Senegal in Tunis is zo boos geworden om
dat zijn werkgever hem had ontslagen
en hem naar Dakar wilde terugsturen,
dat hij op hem is afgevlogen geprobeerd
heeft hem met zijn stropdas te wurgen
en toen dat mislukte hem een stuk uit zijn
oor heeft gebeten Hij wierp het stukje
mensenvlees daarna op de grond om het
met zijn voeten fijn te stampen Het per
soneel van de ambassade heeft daarop
de ambassadeur ontzet, wat pas lukte na
een hevig handgemeen.
Intussen was Ronnie begonnen, de
handmicrofoon dicht bij zijn mond. Even
nog keek hij naar de zwarte vrouw,
maar daarna vestigde hij zijn aandacht
op de hele zaal. Hij had dit liedje al
verschillende malen gezongen, als hij
er zin in had. of als men er om vroeg
Hij kende het door en door. Het lag
hem en hij zong het liever dan welk
ander liedje.
De dikke aan de tafel mopperde:
„Vreselijk. Het is gewoon niet aan te
horen."
Yolanda Zolban fronste haar wenk
brauwen. „Houd je mond, Augie, die
jongen zingt niet eens zo slecht. Maar
daar heb jij toch geen verstand van."
Tijdens het zingen van Ronnie was
het vrij rustig in de zaal. Zelfs Blikkie
die de glazen moest bijvullen, wachtte
even, tot de zanger klaar was. Een lang
en hartelijk applaus was de beloning
Ronnie boog enkele malen, waarna hij
weer achter de piano ging zitten. Even
later klonken de vlotte tonen van een
quickstep. Het bleke meisje werd ten
dans gevraagd en Yolanda zweefde even
later eveneens in de armen van een
harer vrienden over de vloer.
De met Augie aangesprokene speelde
met zijn glas en keek naar de pianist.
Ronnie zag hem via zyn spiegeltje. Hoe
kan zo'n bekoorlyke jongevrouw iets
dergelijks tot vriend hebben, dacht hij.
Later op de avond zong hy een Fran
se chanson. Ook ditmaal luisterdé Yo
landa met meer dan gewone belangstel
ling. zich weinig aantrekkend van de
schimpscheuten, die Augie meende te
moeten loslaten. Ze kende hem onder
hand wel.
Een half uur voor sluitingstijd zei
Yolanda: „Augie, geef me eens een bal
pen en een velletje papier".
De man kende haar grillen en invallen
dus pakte hy een notitieboekje en
scheurde er een blaadje uit, onderwijl
zy'n vulpen losschroevend. Ze schreef
een paar regeltjes op het papier en
wenkte Blikkie, die de hele avond zyn
speciale aandacht aan deze tafel wijdde.
„Voor de pianist, ober".
Hy boog. „Zeker, mevrouw".
In een pauze tussen twee nummers
stak Ronnie een sigaret op en vouwde
het briefje open, dat Blikkie op de pia
no had gelegd. Verzoeknummertje, was
zyn oordeel, want dat kwam vaker voor.
Hij las, tot zijn verwondering even
wel: „Yolanda Zolban verzoekt u nog
éénmaal te zingen en maakt u haar
compliment over uw stem".
Zo, dacht hy. het is dus in de smaak
gevallen bij ons danseresje. Wat moet
ik ervan maken? Een hit? Misschien is
ze het type, dat helemaal niet wegloopt
met toppers. Even dacht hy na en keek
naar zijn collega's. Hy kwam overeind.
„Een verzoekje van onze Yolanda om
nog eens te zingen. Wat denken jullie
door Maartje Zeldenrijk
ervan? Geef me eens een tip".
De guitarist lachte. „Je eigen compo
sitie natuurlijk".
Ronnie aarzelde. „Ik weet niet, of dit
publiek er wel geschikt voor is".
De ander keek naar de klok. „Om
half één? Het kan net nog. Zal ik je
aankondigen?"
„Vooruit dan maar. Ik wou, dat ik
het nooit gemaakt had".
„Man, het is toch goed? De melodie
is voortreffelijk. We doen het maar,
he?"
Zwijgend gaf Ronnie hem de micro
foon en de guitarist begon: ..Dames en
heren, u hebt vanavond een paar keer
naar onze Ronnie Beelen kunnen luiste
ren. Maar behalve pianist en zanger is
hij ook componist, Zelf heeft hij een lied
je geschreven met Nederlandse tekst en
bovendien de muziek ervan gecompo
neerd. Op verzoek zal hij dat nu nog
zingen. De titel slaat precies op hem
en luidt: Ik ben heel gewoon maar onze
Ronnie Beelen, heel gewoon maar een
jongen".
Er klonk een applausje. Terwijl hy
opstond en de microfoon overnam, ont
moette hij de blik van Yolanda, die hem
vriendelijk toeknikte. Nou, op hoop van
zegen dan maar. Beter nu dan om ne
gen uur.
Het orkestje zette met veel lawaai een
vlot tempo in, maar toen Ronnie Beelen
begon te zingen, ebde de muziek naar
de achtergrond en was het zyn stem,
die domineerde:
„Ik ben heel gewoon maar een
jongen,
geen nozem en ook vast geen bink;
ik heb een paar sterke longen,
'k forceer niets, dat is me te link.
Ik weet het: ik ben geen Adonis,
aan wedstrijden doe ik niet mee,
en trots aan mij alles gewoon is,
ben 'k toch met mezelve tevree.
Daarom zing ik rustig een liedje,
in m'n eentje, wie weet krijg ik
chance.
'k Ben vrij man, ik heb dus geen
grietje,
dus, dames, u hebt nog een kans".
Toen het eerste couplet gezongen was.
had Ronnie al gezien, dat Yolanda en
haar vrienden, met uitzondering van de
dikke, aandachtig geluisterd hadden. Er
werd zelfs niet aan de tafel gesproken,
terwijl ook elders in de zaal belangstel
ling groeide voor dit nummer.
Hij knikte onmerkbaar tot de guitarist
en begon het tweede couplet:
„Wie sprak van boosaardige men
sen?
Die kennen geen lied'ren, nietwaar?
Daarom wil 'k u allen toewensen:
Wees vrolyk en zing met elkaar,
tesamen een .simpel, klein liedje,
in 't Hollands, in 't Engels of
Frans;
en kijk dan maar rond naar een
grietje,
wie weet, heb u plots'ling een kans!"
Hij haalde diep adem. Nog steeds keek
Yolanda hem onafgebroken aan. De
gehele zaal was opmerkelijk stiller ge
worden dan gewoonlijk. Ik heb er suk-
ses mee, dacht hy.
De guitarist zette in voor het volgen
de couplet:
„U kent me, ik speel hier al weken
of maanden? Ik weet het niet meer.
Ik heb u al heel vaak bekeken,
u, dames, en ook u. meneer.
Ik zou best zo door kunnen kwelen,
maar de baas kijkt al scheel, da's
niet fyn.
Dus ga 'k u niet langer vervelen,
en zing nog tot slot dit refrein:
Zo'n gewoon huis- en tuinmelodietje,
waarin je wat zinnetjes vlecht,
't geheel wordt dan soms een leuk
liedje
och, 't leven is heus niet zo slecht-"
Hy boog en het applaus daverde op.
Vriendelijk lachend boog hij nog eens
speciaal naar de jonge vrouw, die ent
housiast klapte en hem toelachte. Als
het ware liefkoosde hij haar met zyn
ogen, maar wendde zich voorts naar de
andere bezoekers, van wie velen niet
minder aktief aan de bijval deelnamen.
De guitarist keek hem aan en zei:
„Zie je nu wel, dat je er altyd sukses
mee hebt?"
Ronnie knikte en wuifde met zijn
handen, waarna het applaus verstomde.
„Dank u wel, dames en heren, voor uw
waardering. Maar... over een kwartier
tje is het sluitingstijd, dus moeten we
het hierbij laten. Doch, we zyn zeer er
kentelijk voor uw hartelijk applaus en
daarom zullen we besluiten met 'n lang
zame wals: ,,Sag' beim Abschied leise:
Servus".
Terwijl de paren dansten, begon Blik
kie en de beide dienstertjes af te reke
nen. De dikke aan de tafel van Yolanda
haalde een portefeuille te voorschijn,
keek op het briefje, dat Blikkie voor hem
op tafel gelegd had en haalde noncha
lant enkele bankbiljetten te voorschijn.
Blikkie zocht naar geld om terug te ge
ven, maar de man wuifde onverschillig
met zijn hand, waai na de kelner boog
en zyn vriendelijkste gryns toonde.
Tien over één was de zaal leeg. Ron
nie sloot de piano en borg de muziek in
zijn tas, terwyi de anderen hun instru
menten inpakten. „Zo, jongens, dat heb
ben we ook weei gehad. Voor Willem
was het geen slechte avond, veronder
stel ik".
Ronnie knikte en dacht: Als ze van
de week nog een tyjei komt, zit er voor
ons een tientje extra aan. Dat vind ik
belangrijker.
HOOFDSTUK 2.
Op de straat was het gezelschap in
een grote wagen gestapt, die aan de
overkant geparkeerd stond. „Wat doen
we nu?" vroeg het bleke meisje. „Naar
het Plein?"
Yolanda schudde haar hoofd. Ik vind
het mooi genoeg geweest; we gaan naar
huis".
(wordt vervolgd)
Dankbaar keerde Willibrord naar
Trier terug, waar Irminia op 1 novem
ber 698 een schenkingsbrief uitvaardig
de, waarby zy het landgoed met alle
lijfeigenen, gebouwen, landeryen, kud
den en alles wat er byhoorde aan Wil
librord afstond. Ook een hospitaal hoor
de daartoe. Irmina's familieleden, Pi-
pijn H en Plectruoris, vergrootten door
schenkingen nog het kloostergebied.
Toen Willibrord 81 jaar was, werd hij
ziek. Vijftig jaren had hij de Blijde
Boodschap gepredikt, nu legd». hy het
moede hoofd neer en stierf 7 november
739. In de krypta met gangen en nissen
overwelfd met tongewelven rust zijn ge
beente.
Wy staan op de hoge heuvelrug van
de Hardt en zien in de diepte Echter-
nach liggen, de veelkleurige huizen ge-
groepeert om de oude kerk met daar
naast op een heuvel de verweerde oude
parochiekerk. Huizen hechten zich als
nesten van de salanganen of klipzwalu
wen aan de flanken van de bergen. De
bruinkleurige akkers met hun zacht-
glooiende lijnen liggen tegen de hellin-
Op onze tocht naar Luxemburg reden
wij via Tongeren, een stad uit de tijd
der Romeinen. Op de Grote Markt trof
fen wij dit martiale gedenkteken voor
Ambiorix aan, het opperhoofd der
Eburonen, die de Romeinse bezetting
van Atnatuch of Tongeren versloeg.
In het midden van het land wordt het
landschap vriendelijker en lieflijker.
Daar ligt het massief van bontzand
steen met witte en rode banden. Meerj
naar het zuiden ligt Gutland of Bon
Pays met zandsteen en kalksteen. De j
omgeving van Echternach is wel het
mooist. Klein Zwitserland heet het in de
reisgidsen. Wy gingen achter de galg
heuvel de Thoul in de richting Wasser-;
billig, en vonden daar een sombere
rotsengroep, de Veitcheslayen. Een der
rotsen draagt het opschrift Veitcheskam-
mer, een zigzaggang tussen vier gewel
dige rotsen met mos en varens begroeid.
Het voorste deel, de eigenlijke Veitches-
kammer was eens de schuilplaats van
een beruchte rover en boef, die Veit-
chen, verkleinwoord van Veit of Vitus.
Menig verhaal over zijn euveldaden doet
hier nog de ronde. Het rijke Echter
nach en de kooplui moesten het vaak
ontgelden.
Het Luxemburgse land, rijk aan klo
In de schatkamer, een museum, vonden
wij deze expressierijke Christuskop uit
de He eeuw.
graaf van Vianden kon noemen.
Tydens zijn ballingschap woonde de
Franse schryver Victor Hugo hier. Zijn
woonhuis is nu een museum, aan hem
gewijd.
CLERVAUX
Ieder herinnert zich van de lagere
school, dat de monnik Bernard van Cler-
vaux, Clara Vallis, het heldere dal, de
tweede kruistocht preekte. Hy was de
eerste abt van het door hem in het dal
gestichte klooster, de grootste figuur van
de 12de eeuw, kerk- en kloosterhervor
mer, mysticus ook, wiens mystieke leer
eens door Anton van Duinkerken als
volgt werd samengevat: De mens vry-
maken van een schandelijke slaverny
aan kwaad en ellende; hem gelijkvor
mig doen worden aan God door de na
volging van Christus; hem, voorzover
zijn menselijk vermogen dit toelaat,
deelachtig doen zijn aan de volmaakt
heid van Gods eigen leven krachtens
de kruisdood van Christus" (Uren met
grote mystici).
Hoog op de beboste berg ligt de ruïne
van het kasteel, dreigender dan dat van
Vianden. Maar het dalletje is vriendelyk
en uitnodigend.
TRIER
Trier werd door de Romeinen ge
bouwd. Als zij daar rijk geworden wa
ren, lieten zij landhuizen bouwen te
Echternach in het lieflijke aai. Trier is
op Augsburg na de oudste Duitse stad.
Onze Karei de Stoutmoedige wachtte er
vergeefs op zijn kroning. Wij reisden er
heen om twee gebouwen te zien: de
Porta Nigra uit het jaar 260, gebouwd
door de Romeinen, om haar kleur zo
genoemd. De dichter Marsman gaf een
van zyn latere poëziebundels de naam
Porta Nigra, waarmede hij dc poort
des doods bedoelde. Hij werd toen ge
obsedeerd en geteisterd door de doods
gedachte, die zijn vitalisme ondermyn-1
de. Aan de dood doet de i'rierse poort
ons echter niet denken, wel aan stryd
en macht.
DeDom tenslotte is de oudste kerk
van Duitsland. Zij dateert reeds uit de
6de eeuw.
Op onze terugreis hopen wij Gulik aan
te doen, waar de eerste Veenendaalse
predikant vandaan kwam. In een pre-
dikantenlijst uit de 16de eeuw vond ik
enige jaren geleden zijn naam: Theodo-
rus Siliginius met de toevoeging Julia-
sensis, dat is:_ var Julich of Gulik af
komstig.
Van de heuvel Hardt af met het ge
zicht op het paradijselijke dal van de
Sauer zend ik de Valleilezers een vrien
delijke vakantiegroet.
Echternach, 30 juli 1965
D. Philips
De laatste jaren hebben wij in de vakantietijd allerlei plaatsen en streken bezocht, die op enigerlei wijze in
xelatie hebben gestaan met Veenendaal en Rhenen of hun omgeving. We trokken naar Tien- en Achttienhoven,
Vreeland en Abcoude, naar "s-Gravenmoer in Noordbrabant, naar de Biesbos en Oosterhout, naar Moerbeke in
Vlaanderen, Gaasbeek bij Brussel, waar het paradijselijke dal van de Düssel, bij Erkrath, waar de Neandertalers
leefden, naar de hooggelegen trotse burcht van Bcntheim, welks lieren vele goederen bij Rhenen en het patro-
naatsrecht van de kerk recht om de pastoor aan te wijzen bezaten. Ditmaal zijn wij naar het land getrokken
waar de Godsman Willibrord, wiens persoon, leven en werken in 1939 bij tie herdenking van zijn dood, twaalf
eeuwen geleden, door Reformatorische en Katholieke christenen werden geëerd, de laatste veertig jaren heeft
gewoond: Luxemburg.
Er bestaan relaties tussen Willibrord
en Rhenen. In een „boeexken dat men
vercoopt in die stadt van Renen" geti
teld „Wat Leven ende die Passie ende
Verheffinghe vander heyliger maget
sinte Kunera die in die stadt van Re
nen rustende" is" en dat omstreeks 1530
verscheen, wordt verhaald:
Een deel jaeren daernae (nl. na Ku-
nera's marteldood) doe (toei.) sinte Wil-
boert (Willibrord) dye yerste (de eer
ste) bisschop van Utrecht den eertschen
bissop (de aartsbisschop) van Colen
(Keulen) versoecken (bezoeken) sonde,
gevielt dat hi door Rienen reedt daer
hi een luttel (korte tyd) vertoefde. - En
de si baden hem eendrachtelijck met
oetmoedicheyden dat die heylighe mag-
het ende martelersse verheffen wilde,
(dat hy haar stoffelyk overschot plechtig
naar de parochiekerk zou brengen). Wil
librord beloofde op de terugreis aan
hun verlangen te voldoen, want hij was
op de heenreis „met grooten anderen
saken becommert". Hij vergat echter
zijn belofte. Op de terugreis werd Willi-
brords schip by de Grebbeberg door
een storm overvallen, zegt de legende.
„Sinte Wilboert riep aen die hulpe Gods
ende badt ootmoedelyc dat die tempeest
(het noodweer) overghinghe ende ghe-
sachticht worde". Toen de storm ging
liggen, herinnerde Willibrord zich zijn
belofte, ging aan wal en verhief het
lyk van de vrome maagt, zodoende ban
den smedend tussen zijn zending en
Rhenen.
Toen de monnik, volgeling van de va
der der monniken Benedicters ,in 690
uit Northumbrië naar ons vaderland ge
komen, enige jaren het heil aan onze
voorvaderen verkondigd had, zocht hij
een veilige verblijfplaats waar de toe
komstige zendelingen gevormd konden
worden, de zieke en oude werkers kon
den rusten en waai in tyden van ver
volging geschuild kon worden. Hy staak
te daarom enige tijd zijn tochten door
onze lage landen om een blik te slaan
over de grenzen. In 698 voer hij over de
Rijn naar Trier, waar hy aan Irmina,
dochter van koning Dagobert werd voor
gesteld, die hem goederen te Echter
nach schonk. Willibrord begaf zich daar
heen en was verrukt. Irmina's ilia lag
in een bekoorlijk Ardennen dal, het dal
van de Sauer of Sure, omgeven door
bruine rotsen van bontzandsteen en ho
ge bergen die bossen droegen. Het land
goed tot klooster bestemd, lag daar stil
en eenzaam. De frisse groene weiden,
de vruchtbare akkers, voortdurend be
sproeid door de heldere kronkelende
Sauer, zouden ruimschoots voorzien in
de behoeften der monniken en der land
lieden, die zich hier zouden vestigen.
igen en voegen allerlei nuances van geel,
i brum en groen toe aan de roodachtige
bodem. Tegenover ons verheft zich 232
m hoog een heuvel, de Thoull genaamd,
waar zich vroeger de galg bevond. Aan
zyn voet liggen de resten van de Villa
Loeschen, Lissenhoeve, een oud bezit
van de abdy Echternach.
Een wal van groene bergen omsluit
het prachtige dal, zo heerlijk en harmo
nieus van ligging en bouw, dat mij het
gedicht van Boutens te binnen schoot,
waarboven staat Terra, valle omoenis,
de aarde, het al te lieflijke dal en waar
in hy zich afvroeg hoe de zwaan, dc
zielevogel nog nooit van hier kon ver
trekken en scheiden.
Toen wij voorbij Houffalize en Bastog-
ne het groothertogdom Luxemburg, een
vervorming van de naam Lützeiburg,
luttele of kleine burcht, binnenreden
trof ons het indrukwekkende, soms som
ber grootse karakter van de Arden
nen met plateau's tot 300 m hoogte, pla
teau's uit leisteen bestaande. Diepe da
len hebben de rivieren hierin uitgesle
pen. Oesling heet dit deel van Luxem
burg. Gigantisch zyn hier en daar de
leisteenrotsen omhoog, waarop soms een
ruine van een middeleeuws kasteel.
ven, holen en rotsen, was een geliefd
oord voor rovers, waartoe ook menige
edelman behoorde, die van zijn burcht
op de rotsen uit, de kooplui en hande
laren op de wegen bedreigde. De indruk
wekkendheid of lieflijkheid van het land
schap blijkt geen invloed gehad te heb
ben op het roofzuchtig instinct van de
mens.
Het is uiteraard ondoenlijk in twee we
ken alle landstreken, rotsformaties, be
ken, dalen, dorpen en steden van het
rijk gevarieerde Luxemburg te bezoe
ken. Maar op ons programma prijkten I
natuurlijk Vianden en Clervaux met een
tocht naar Trier.
VIANDEN
Door het Sauerdal bereikten wij over
Bettendorf het oude Vianden met zijn
kasteel hoog op een eenzame rots. Dat
is de burcht Oranje-Nassau, op een
plaats gebouwd waar vroegei een Ro
meinse sterkte heeft gelegen. De burcht
ziet er grimmig en onaantastbaar uit,
alsof hy zegt: noli me tangere, raak my
niet aan! In 1417 kwam de geweldige
feodale burcht aan de Nassau's. Van
daar dat Willem van Oranje zich ook
De basiliek te
Echternach die in de
krypte het gebeente
van Willibrord
bewaard.
Romaanse stijl.
