V OOR de oorlog was
van beroep tekenaar.
Twee Amerongers naar Amerika voor
bestudering kleurentelevisie
VEENENDALER, BOORDSCHUTTER IN OORLOGSTIJD, VOCHT TEGEN DE JAP
A. Wij bombardeerden de
lanse invasievloot
japanse invasievloot dend werd, ten aanzien van dit onderwerp. Het was als wilde hij een herinnering
VEENENDAAL
Volleybalcompetitie volgende week
van start
Nieuwsblad „DE VALLEI"
Laatst had ik een gesprek met een Veenendaler, die ik reeds lang kende. Na wat ge
praat, kwamen wij tenslotte terecht bij het probleem van de atoombom. Toen wij
I hierover een poosje spraken, bemerkte ik dat mijn gesprekspartner duidelijk terughou-
terugdringen. Een herinnering, die niet bepaald aangenaam voor hem scheen te zijn.
Ik stelde een paar vragen en toen bleek spoedig de oorzaak van zijn afweer. „Ik zag Nagasaki nagloeien" vertrouwde hij
mij toe. Even was het stil tussen ons. Wie wordt niet stil, als de namen Hirosjima en Nagasaki vallen? Des temeer als men
geheel onverwacht met een ooggetuige te doen heeft. Iets wat ik nooit van deze man geweten had. Natuurlijk werd door mij
verder geïnformeerd. Het bleek dat onze plaatsgenoot wereldoorlog II aan de andere kant van de wereldbol had meegemaakt.
En dat niet passief, maar actief, als luchtschutter - 2e bestuurder op een Glen L. Martin Bommenwerper. Dat was groot
nieuws voor me. Op mijn verzoek vertelde de oud-onderofficier mij enkele belevenissen uit die tijd, speciaal voor de Vallei.
Geinteresseerd noteerde ik en luisterde met groeiende belangstelling naar de uiterst bescheiden verteller, die er steeds voor
zorgde niet zichzelf in het middelpunt te plaatsen. Ik vroeg naar foto's uit die tijd. „Foto's, mijnheer, nee, dat kon en dat mocht
toen niet. Maar ik heb wel iets anders. Kijk maar" Ik werd nog meer verrast. Want de heer X (die het liefst onbekend
wenst te blijven, maar wiens personalia mij volledig bekend zijn) overlegde een aantal prachtige tekeningen, die door hem zelf
vervaardigd waren. Ik begreep dat ik met een artistiek aangelegd iemand te doen had. Oordeel zelf, bij het bekijken van bij
gaande schetsen. En verder zou ik zeggen, luistert U met me mee naar het verhaal van meneer X:
RHENEN
vrijdag 1 oktober 1965
ONS WARE VERHAAL, door Rik Valkenburg
IK ZAG
NAGASAKI.
Op zondag 10 oktober a.s. zullen de heren B. de Zwart en J. de Kroon, beiden
wonende op de Kon. Wilhelminaweg in Amerongen en resp. hoofdvertegen
woordiger en vertegenwoordiger van R. S. Stokvis, aan boord van een KLM
toestel stappen dat hen naar Amerika zal brengen. Vanuit het vertegenwoor
digerskorps van de maatschappij werd een verkoopwedstrüd gehouden. De
Amerongers kwamen tot opmerkelijke prestaties en werden uitgekozen voor
de studiereis.
De heer de Kroon, die ons temidden
van zijn drukke werkkring even te woord
stond, vertelde dat het gezelschap van
R.S. Stokvis een studiereis maakt naar de
V.S. Men wil zich op de hoogte stellen
van de vorderingen aldaar op het gebied
van de kleurentelevisie en hoopt dan de
opgedane ervaringen in Nederland in de
y -JU11 uc wiiug wao ik
77 van beroep tekenaar. Ik
had er een goed betaalde baan aan.
Het was vanaf 1933 tot aan de oor
logstijd. Toen kwam ik terecht bij de
Militaire Luchtvaart in Indië (Ned.
Oost Indië). Het was een tijd vol af
wisseling en spanning. Toen de oor
log met Japan uitbrak, werden wij al
spoedig ingezet. Op 22 december 1941
vertrokken we naar een basis op Oost-
Borneo, tussen Samarinda en Balikpa-
pan. Ik kreeg daar een vervolgoplei
ding en training voor luchtgevechten.
Het was eigenlijk een spoedcursus,
want door de snelheid van de oorlog
was mijn opleiding nog niet voltooid.
Al spoedig namen de gevechtsactivi
teiten boven Oost-Borneo een aan
vang. Ik kwam als „luchtschutter-2e
bestuurder" in het patrouille comman
dotoestel terecht. In dit toestel zat dus
de patrouille-commandant (een hogere
officier). Dit vliegtuig gaat altijd voor
op en is dus het eerst in de vuurlinie.
Uiteraard ook het eerst er weer uit.
Deze patrouille-commandant was een
ongekend dapper officier, waar ik nog
met diep respect aan terug denk. De
man kende geen angst of vermoeid
heid en was altijd bereid zich volko
men in te zetten. Mochten wij, vliegers
en schutters, nogal eens over onze
toeren raken; hij nooit! Ik heb maar
zelden zulk een onversaagde kerel
ontmoet. En hij was goed voor de
jongens
Toen de spanning toenam, sliepen
wij met onze machinegeweren onder de
krib. (Onze wapenen waren niet allen
vast in het vliegtuig gemonteerd, maar
de meesten droegen wij steeds bij ons).
Het machinegeweer en de parachute,
noemden wij altijd onze vrienden, om
dat we hen geen van beiden missen
konden en altijd bij ons droegen.
Begin januari 1942 was er iets aan
de knikker. Het was duidelijk merk
baar. Officieren en commandanten
liepen gehaast heen en weer.
Spoedig bleek wat er aan de hand
was.. By Tarakan, ongeveer 400
kilometer benoorden onze basis,
was een Japanse invasievloot ge
signaleerd, van 44 schepen!... Ta
rakan is een Borneo's eiland, toen-
tertijd bekend om zijn olierijkdom.
Wij werden allen op het vliegveld
bijeen geroepen om toegesproken te
worden. Conmmandanten en instruc
teurs gaven hun laatste adviezen. De
bevelhebber deelde ons mee, dat wij
zouden worden ingezet, om de Jappen-
vloot te bombarderen en aldus mee te
helpen een landing te verhinderen. We
wisten dat het een hachelijke onderne
ming zou worden, en we waren eerlijk
gezegd niet weinig nerveus. De chef
echter zei, dat het allemaal nog wel
mee zou vallen en dat we vooral
moedig moesten zijn. We werden ge-
tracteerd op een kop krachtige vlees
bouillon en namen onze plaatsen in de
vliegtuigen in. Onze patrouille vertrok
als formatie van drie. Ik wierp nog
een lange blik op het vliegveld. Zou
den we het ooit terugzien?
Misselijk van de zenuwen naderden
we ons doel. We hadden een behoor-
iWWtWH
lijke lading bommen bij ons. Mijn
taak was echter, om aanvallende Ja
panse jachttoestellen met mijn mi
trailleur te belagen.
Ons toestel vloog voorop en de com
mandant was zo kalm, als gold het
ze rechtervoorband slaan en voelde me
allesbehalve op mijn gemak. Onze
bommenwerper manoeuvreerde rechts
om, zodat het voorbijschietende toe
stel door mij precies onder schot ge
nomen kon worden. Mijn angst viel
een af te leggen theevisite. Ik echter van mij af en ik vuurde als een beze
gel? «J*
De heer J. de Kroon, voor de stand van
de R- S. Stokvis op de Firato. Samen
met zijn Amerongse collega B. Zwart
zal hij op 10 oktober naar Amerika
vertrekken voor een studiereis die tot
doel heeft zich op de hoogte te stellen
van de vorderingen van de kleuren
televisie.
mmm
De heer B. Zwart.
praktijk te kunnen brengen. De beide
Amerongers zullen een aantal t.v. studio's
in New York, Washington en Philadel
phia bezoeken. De heer de Kroon, die zich
bijzonder op de reis verheugt vertelt dat
men in Amerika de gehele dag door naar
13 verschillende uitzendingen kan kijken.
Keus genoeg dus. Met de kleurentelevisie
is men in de VS ook al een behoorlijk
eind gevorderd.
De heer de Kroon is van mening dat
Nederland over twee jaar de gekleurde
beelden zal kunnen bewonderen. De prijs
van een dergelijk toestel zal variëren van
f 2000,- tot f 2500,- aldus de heer de Kroon.
Maar voorlopig gaan we eerst de zaken in
Amerika eens bekijken. Het programma
is op het uur af geregeld. Natuurlijk is
er wel ruimte gelaten om even uit te bla
zen, maar in grote trekken is alles ge
pland.
Behalve bezoeken aan t.v. studio's staan
ook excursies naar de grote warenhuizen
en shops op het program, dit om de ver
koopmethoden te leren kennen. Het gezel
schap zal logeren in het gigantische Wal
dorf Astoria Hotel in New York waar in
de verschillende kamers grote t.v. appa
raten staan opgesteld. De heer de Kroon,
die reeds 11 jaar bij zijn firma werkt,
heeft wel enkele Europese landen bezocht,
maar was nog nooit daarbuiten. De reis
naar Amerika is voor hem dus een bele
venis en hij hoopt verrijkt met kennis en
inzicht over hetgeen aldaar in zijn bran
che te koop is, weer in Amerongen terug
te keren.
Samenzang in Geref. kerk
Op zondag 31 okt. a.s. (Lutherdag)
wordt in de Ger. kerk (Vaartbrugkerk)
een samenzangavond gehouden. Aan
deze avond wordt medewerking ver
leend door de weleerw. heer Ds. J.
Ytsma (liturg), de bariton Cor Niessen
uit Utrecht en het kerkkoor „Soli Deo
Gloria" o.l.v. Henny Pomp. Bob van
Stempvoort bespeelt het orgel.
bad aanhoudend om bescherming.... tene. De loop werd groeiend, maar ik
Vrij plotseling doemde de vloot voor
onze ogen op. Bijna gelijktijdig braak
te een verschikkelijk afweercordon
haar talloze projectielen in onze rich
ting. Aanvankelijk waren ze niet te
best gericht, want ze waren nog niet
ingeschoten. Wij minderden hoogte en
kwamen in een wolk van afweervuur
Ons stabilo werd zwaar beschadigd en
ik stond doodsangsten uit.
Onze commandant leidde het toe
stel dwars door de vuurzee. We
vlogen nu boven de schepen en lie
ten onze bommen vallen, die, met
dichte rookzuilen gepaard gaande
explosies, de vijandelyke schepen
zware slagen toebrachten.
Wij trokken weer op, terwijl ik nog
enkele salvo's over de schepen mi
trailleerde. Daarna zetten we weer
koers naar onze basis en konden de
andere toestellen hun werk doen. Wat
we echter al vreesden, gebeurde. Een
aantal lichte, Japanse watervliegtui
gen, dook van alle kanten op en be
schoot ons. Onze eigen jachttoestellen
(Brewster jagers) lieten zich echter
evenmin onbetuigd en stortten zich on
vervaard in het strijdgewoel. Van
weerszijden vielen harde klappen.
Vlak voor ons dook plotseling een
vijandelijk toestel op en vuurde venij
nig op ons. Ik hoorde de kogels in on-
Een naar waarheid getekende situatie
van de aanval by Tarakan, zoals be
schreven in bygaand artikel
gaf niet op. Toen schoot een vlam uit
het Japanse toestel, gevolgd door een
zwarte rooksliert. Kennelijk had ik de
benzinetank geraakt. Het toestel stortte
met een grote boog in het water van
de Celebes zee. We juichten, hoewel
het toch even door mij heen flitste als
een stille pijn, dat daar enkele jonge
kerels, als wij waren de dood ingin
gen. Maar het gevoel van triomf over
heerst sterk in oorlogstijd.
Op bygaande tekening, heb ik pre
cies geschetst hoe het er aan toe
ging. Rechts ziet u een groot trans
portschip, dat door onze bommen in
brand vloog. Geheel links ons toe
stel, waaruit ik schiet. Waarheids
getrouw ziet U het vyandelyk
vliegtuig, door ons aangeschoten,
neerstorten.
De Glen L. Martin Bommenwerper,
waarin onze plaatsgenoot als lucht-
schutter-2e bestuurder vloog. De be
manning bestend uit vier personen n.l.
Ie bestuurder, bommenrichter-lucht-
schutter, telegrafist-Iuchtschutter en
2e bestuurder-luchtschutter.
Even later zat de hele lucht vol met
vliegtuigen. Onze bommenwerpers wa
ren echter iets sneller dan de achter
volgers, zodat deze na enige tijd op
gaven. Ook al omdat hun actieradius
heel wat kleiner was dan de onze.
Op de basis werden de drie kisten
van onze formatie veilig aan de grond
gezet, ondanks de opgelopen averij.
We waren weer „thuis". Opvallend is
't, dat er in nood eigenlijk geen stands
verschil meer is. We rookten vrijelijk
onze saffiaantjes uit de koker van
hogere officieren.
De rust duurde niet lang. Medio ja
nuari, kwam er weer een opdracht.
Niet minder gevaarlijk. Met een grote
luchtmacht, waaronder een stel Ame
rikaanse vliegende forten, moesten we
naar de Straat van Makassar, ten
westen van Celebes, waar een grote
concentratie van schepen lag"
(Wordt vervolgd)
VOLLEYBAL
De landelijke competitie van de volleybalbond start de volgende week. Du.'
ook dan konten de Veenendaalse ploegen in het geweer. De indeling is even-
eens een dezer dagen afgekomen en het ziet er naar uit dat het de komende
competitiemaanden zwaar zal gaan spannen, vooral voor de PANTERS om de
zaak te handhaven zoals ze thans nog zijn. De heren zullen het heel zwaai
krijgen met twee ploegen in de sterke eerste klas van de bond en een team
in de tweede klas. De dames zullen voor het eerst in de eerste klas met de
voorhanden zijnde speelsters een goed figuur kunnen slaan. oor de overige
Veenendaalse ploegen ziet het er gunstiger uit dan vorig seizoen.
INDELING BEKEND
Inmiddels is dus ook de indeling bekend
gegeven. Zo starten de dames van het eer
ste team van de Panters met de volgende
ploegen in de eerste klas van de bond:
CGSI uit Bilthoven, Cito 2 uit Zeist, DPC
uit Utrecht, Olympia uit Zeist, Salvo uit
Bilthoven, SNS uit Zeist. SOS 3 uit Utrecht.
SVV uit Utrecht. USS uit Utrecht en VCM
uit Maarssen.
Het tweede damesteam start met: DPC 4
uit Utrecht Kracht en VI. uit de Meern,
Odio 2 uit Utrecht, SDO 2 uit Culemborg,
SVV 3 uit Utrecht USS 3 en 7 uit Utrecht,
UW/Set Up 3 uit Utrecht, De Valk 1
uit Montfoort, Vives 2 uit IJsselstein en
VKS 1 uit Utrecht.
Het 3e damesteam neemt het op tegen:
BOS 1 uit Utrecht, CGSI 2 uit Bilthoven,
DPC 6 uit Utrecht, Odio 1 uit Utrecht,
Olympia 3 uit Zeist, SCDE 1 uit Utrecht,
SOS 7 uit Utrecht, SSVU uit Utrecht,
Unitas 3 uit Doorn. USS 4 uit Utrecht en
VCM 3 uit Maarssen.
De heren van het eerste en tweede Pan-
tersteam krijgen het heel moeilijk met de
volgende sterke tegenstanders: Cito 3 uit
Zeist, DPC 3 uit Utrecht. Shot 1 en 2 uit
Culemborg, SOS 3 uit Utrecht, SVE/VVZ
1 uit Zuilen, SVV 2 uit Utrecht en Valbo-
vol 3 uit Woerden.
De heren van Panters 3, dit jaar voor het
eerst in de tweede klas van de bond. krijgen
het eveneens zwaar te verduren tegen:
Athlon 1 uit Utrecht, Boni 1 uit Utrecht,
DPC 5 uit Utrecht, Hercules 2 uit Woerden,
Mars 1 uit Zeist, Olympia 2 uit Zeist,
Salvo 1 uit Bilthoven, UVV/Sct-Up 1 uit
Utrecht, Valbovol 4 uit Woerden. VMC 1
uit Maarssen en Vriendschaar 1 uit Culem
borg.
De heren 4 van de Panters handhaafden
zich goed in de derde klas van de bond en
moeten het nu opnemen tegen: Boni 2 uit
Utrecht, CGSI 1 uit Utrecht, DPC 7 uit
Utrecht, GAC 2 uit Utrecht. Shot 4 uit
Culemborg, SSVU 2 uit Utrecht, SVL 1 uit
Doorn, USS 5 uit Utrecht, Valbovol 6 uit
Woerden, VCM 2 uit Maarssen en VKS 2
uit Utrecht.
Weaving
Voor de mensen van de KVSW, uit
komende onder de naam van Weaving,
staat het er beter voor dan vorig seizoen.
De heren zullen trachten de degradatie naar
de derde klas te niet te doen en trachten
het verloren gegane terrein te herwinnen. Zij
binden de strijd aan met: Athlon 2 uit
Utrecht, DPC 6 uit Utrecht, Hercules 3 uit
Woerden, Levu 1 uit Utrecht, Postshotters
uit Zeist, Shot 3 uit Culemborg, SNS 1 uit
Zeist, SOS 4 uit Utrecht, SVE/VVZ 2 uit
Zuilen, USS 6 uit Utrecht en Vives 1 uit
IJsselstein.
De dames van Weaving zullen welis
waar geen kampioenskansen hebben, doch
we zien hen beter draaien dan verleden
jaar toen nog juist het tweede-klasserschap
behouden kon worden. Zij strijden tegen:
Athlon 2 uit Utrecht, Cito 3 uit Zeist,
GAC 1 uit Utrecht, Levu 1 uit Utrecht.
SDO 1 uit Culemborg, Shot 2 uit Culem
borg. SOS 4 uit Utrecht, SSVU 1 uit
Utrecht en UW/SU 1 uit Utrecht.
SKF-heren in vierde klas
De SKF gaat met alleen een herenploeg
het competitie-avontuur tegemoet. Het ver
zoek om weer in de derde klas te mogen
uitkomen is afgewezen. De SKF moest n.l.
verleden jaar in de derde klas verstek laten
gaan daar door diverse omstandigheden
w.o. overwerk etc. geen capabele ploeg in
het veld kon worden gezonden. Helaas
moest daardoor het zojuist behaalde derde
klasserschap prijs worden gegeven. Zij ko
men dus nu weer uit in de vierde klas van
de bond met de volgende ploegen: CGSI 3
uit Utrecht, Cito 6 uit Zeist, Dalto 1 uit
Drieboergen, Mars 2 uit Zeist, Rhevo 65 1
uit Rhenen, SCDE 1 uit Utrecht. USS 7 en
9 uit Utrecht en UVV/SU 3 uit Utrecht.
Al met al weer een drukke tijd voor de
volleybalspelers en speelsters uit Veenen-
daal en omgeving. We zien wederom de
competitie met belangstelling tegemoet. Vast
staat dat er weer menige spannende en ze
nuwslopende partij zal \»4orden gespeeld.
Een markante bijzonderheid is te weten,
dat de heren van de Panters met vrijwel
twee herziene ploegen in de eerste klas
moeten uitkomen. Diverse spelers moeten
van de deelneming aan de competitie afzien
daar zij thans in militaire dienst vertoeven
of studeren c.q. werken elders. Veel zal
afhangen hoe de overigens talentvolle en
goede jeugdspelers zich zullen houden in
dit competitiegeweld. Want de Panters zul
len de herenteams hoofdzakelijk moeten
aanvullen met deze jeugd. Voor hen wordt
het dubbel moeilijk.
Wilde zwijnen in overvloed
Er zullen maar weinig Nederlanders zijn
die Ouwehands Dierenpark op de Grebbe- j
berg niet kennen. Van dit met het natuur
bad meegerekend 26 ha groot recreatiege
bied in het hartje van ons land, is iedere
week opnieuw wel iets wetenswaardig te
melden. Daarvoor zorgt dan ook prompt
op tijd de persdienst van het park. Er
zijn veel dieren. Er komen veel mensen
naar al die dieren Rijken. Zo'n persdienst
behoeft dus nooit zonder nieuws te „zit
ten", want kan men zich nauwelijks een
dankbaarder onderwerp denken dan men
sen en dieren.
Een wilde zwijnenmoeder zorgde dezer
dagen weer voor sensatie. In februari had
ze vier kleintjes ter wereld gebracht. Laat
ze nu binnen zeven maanden een vijfling
krijgen! Zij vestigde daarmee bovendien
een rekord, want tot nog toe is het in
het bijna vijf en dertig jarig bestaan van
Ouwehands Dierenpark nog niet voorge
komen dat in één jaar een wild zwijn
tweemaal een toom jongen ter wereld
bracht.
Wasberen uit Duitsland
Tengevolge van een huidziekte waren
alle wasberen in Ouwehands Dierenpark
gestorven. Aanvankelijk meende men de
ziekte de kop te hebben ingedrukt, maar
al gauw bleek dit een desillusie te zijn.
Ongeveer een jaar lang heeft het was-
berenverblijf leeg gestaan. Het is gron
dig ontsmet. Thans is alle gevaar geweken
en heeft de directie een zestal jonge was
beren aangekocht in het West-Duitse Es
sen, vanwaar de dieren momenteel op
transport zijn naar ons land.
