Dorp aan de Grift (V)
Dampo
SetterSet
EDE
Profs en semiprofs moeten meer betalen
voor sportkeuring
EDERVEEN
Meer subsidie voor jeugdsport in
Veenendaal
Overberg wacht op kleuterschool en
verenigingsgebouw
Nieuwsblad „DE VALLEI"
vrijdag 8 oktober 1965
Een schaking in de 16de eeuw
Oudste kerkelijk leven in onze omgeving
Het „geheim" van de Emmikhuizerberg
AMERONGEN
u
Fa. L. HEY
6
Omstreeks 1500 leefden te Utrecht twee aan elkander geparenteerde families, Pauw en Zas geheten, wier jeden als bur
gemeester, raad, cameraar (penningmeester), schepen, gerechtssecretaris of vroedschapslid optraden en invloed uitoefen
den. Uit het huwelijk van een hunner, namelijk Ghijsbert Zas met Jacoba Cluetink sproten Gerrit, Digna, Petrus en
Adriana Zas. Gerrit huwde een zekere Agatha, uit welke verbintenis Pieter Zas geboren werd, die in de geschiedenis van
Emmikhuizen zou optreden, zoals wij verder zullen zien. Adriana trouwde met Ghijsbertus Pauw en schonk hem de kin
deren Jacobus en Vincentius Pauw, voorts nog twee zonen, die in 1515 aan de pest stierven en tenslotte in 1511 Emma
of Emerentiana Pauw, die een rol in een romantische gebeurtenis heeft gespeeld, welke zich goed zou lenen als stof voor
een historische roman.
Op elfjarige leeftijd werd Emma ge
schaakt door Steven van Zuylen van de
Haer en door hem eerst naar zijn slot de
Haer gevoerd. Uiteraard leidde die schaking
tot een proces. Het Utrechtse stadsbestuur
sommeerde Steven Emma vrij te laten en
te doen terugkeren. Intussen was zij echter
door Steven naar Calcar gebracht, waar zij
ten huize van Margaretha van Drakenborch
verbleef. De laatste was gehuwd met jonk
heer Snoy. Steven nu huwelijkte Emma uit
aan Lambert Snoy, Margaretha's zoon. Op
29 januari 1522 had het huwelijk plaats.
De stad Utrecht berustte er niet in en
verzocht de hertog van Kleef, in wiens ge
bied Calcar lag, om Emma's terugkeer. Ver
geefs echter. Lambert vorderde zelfs
Emma's erfdeel op van haar oom en voogd
Gerrit Zas. In 1521 was namelijk haar vader
Ghijsbertus Pauw overleden en haar oom
van moeders zijde als voogd aangesteld.
Steven had haar aan die voogdij onttrok
ken.
Utrecht deed in arren moede een beroep
op keizer Karei V en de hertog van Gelre.
De uitspraak was ten voordele van Lambert
Snoy. Gerrit Zas droeg gedwongen en onder
protest de goederen aan Lambert over, een
aanzienlijk erfdeel, want Emma was univer
seel erfgename! Steven zal Lambert wel in
gelicht hebben over de erfenis, want hij be
hoorde met zijn broer en een man, wiens
zoon een grote rol in het latere Veenendaal
zal spelen: Willem Foeyt tot de executeurs!
Jacob Pauw schaarde zich aan de zijde van
zijn zuster Emma, verklarend „dat sijne
suster Emma met sijn consent aen Lambert
Snoye gehijlickt (gehuwd) is". Ook twaalf
neven en achterneven en een halfzusters
kind van wijlen Ghijsbert Pauw betuigden
hun instemming.
Emma's leven verhaald hebben als ken- Een classicus zal niet direct van deze stuk-
schetsing van de geest des tijds in het begin
van de 16e eeuw, voeren onze gedachten
terug naar het Karthuizerklooster Nieuw
Licht te Utrecht en naar Emmikhuizen waar
het convent vele goederen bezat.
Emma's broer Jacob Pauw, die haar hu
welijk goedkeurde, was lekebroeder in ge
noemd klooster, zijn broer Vincent monnik,
Pieter Zas uit het huwelijk van Gerrit Zas
en Agatha, die beiden in de grote kruis
gang van het convent begraven werden,
werd er in 1512 monnik en in 1525 prior.
Hij genoot zowel in zijn klooster als in ge
heel de Karthuizerorde groot aanzien. De
kroniek van het klooster, geschreven door
jes latijn smullen! De uitdrukking dat de
gelovigen zullen toestromen zal ongetwijfeld
door Zas zijn geïnspireerd als toekomstmu
ziek.
Waar stond de kapel?
Hiernaar kan men slechts gissen. Wijlen
de heer A. van Deelen, landbouwer te Em
mikhuizen, vertelde mij indertijd dat de kapel
gestaan zou hebben 70 passen ten westen
en 70 passen ten zuiden van de voormalige
spoorbrug (zwarte brug). Hij had dit ge
hoord van een nog oudere boer.
identificeren. De beste kenner van de Kart-
huizer geschiedenis, Mr. H. J. J. Scholtens,
heeft in 1952 op Luttervelts veronderstellin
gen enige verbeteringen aangebracht. De
twee voorste personen dragen een smalle
haarkrans en hebben verbindingsbanden aan
de kovels, kentekenen dat zij monniken zijn.
De achterste figuur heeft donker haar zon
der kruinschering en draagt een habijt zon
der verbindingsbanden, de kovel afgerond
tot even onder het middel. Hij is geen eigen
lijke monnik, maar een convers, een leke
broeder, Jacob Pauw nu was een convers,
Hij is de achterste persoon. Vooraan knielen
Vincent Pauw en Pieter Zas. Wie is nu
prior Zas? Gelaatstrekken en mondvorm
van de lekebroeder op de achtergrond en
de monnik links vooraan zijn gelijk. Niet
verwonderlijk, want het zijn de gebroeders
Jacob en Vincent Pauw. Vooraan rechts
zien wij dus prior Pieter Zas, de stichter
van de kapel.
We hebben hier dus met een portret te
doen van de stichter. Niet in de zin van een
weergave van de psyche van de geportret
teerde zoals Jan van Scorel dat deed in de
beeltenis van George van Egmond. Neen, de
schilder van het drieluik was het Jan van
Huemen, Dirk van Opheusden of Ruten-
berch? is nog te zeer „primitief", geeft
nog vrij platte en onpersoonlijke poppetjes,
die naar de geest nog van een volkomen
middeleeuws anonymiteit zijn. Er is in dit
portret nog geen uitbeelding van het indivi
duele en karakteristieke van de persoon.
Toch is er reeds iets te bespeuren van per
soonlijke trekken, hoewel wij ons de prior
anders voorstellen, met een minder vlezig
gezicht, een meer „astraal" type, ascetisch
en mystiek.
Een nog oudere kapel?
In een archiefstuk uit 1450 wordt in de
1. Zegel van de wijbisschop Laurentius
Hertoge, uithangend aan de wijdingsoor
konde van de St. Salvatorkapel te Em
mikhuizen 1535. Een dubbele verkorte
dwarsbalk, verzegeld van drie harten.
Tussen de bovenste een hamerkruis. Het
schild gedekt door een mijter met af
hangende linten.
Het omschrift luidt: Laurentii Hertoche
Epi(scopi) Ebroniënsis d.w.z. Van Lau
rentius Hertoche, Bisschop van Hebron
(een destijds niet meer bestaand bisdom,
waarvan hij dus titulair-bisschop was).
Emma's lotgevallen: haar schaking, haar
huwelijk als kind, de procedures aangaande
haar huwelijk en erfdeel, werpen een helder
licht op de familie-aangelegenheden van
rijke burgers in die dagen.
Emma werd de stammoeder der baronnen
Snoy of Sonoy. Haar zoon was jonkheer
Diederik of Dirk Sonoy, de bekende onder
tekenaar van het Compromis der edelen,
gouverneur van Hollands Noorderkwartier
in naam van De Zwijger, een man berucht
om zijn wreedheid.
Bij mijn weten heeft het aan avonturen
rijke en lijdensvol leven van Emma nooit
als stof gediend voor een roman of een
historische studie. Alleen J. W. des Tombes
heeft in 1903 een opstel aan haar gewijd,
getiteld: Emma Pauw. Een zedenschets uit
de XVIde eeuw.
Pieter Zas Gerritsz
De families Pauw en Zas, uit wier ge
schiedenis wij de romantische episode in
2. Fragment Drieluik linkervleugel binnen
zijde. Utrechts meester ongeveer 1525.
Centraal Museum Utrecht.
3.
Vijf leden der Utrechtse Jerusalems-
broederschap, Jan van Scorel. Krachtige
persoonlijke typering van de koppen.
Centraal Museum, Utrecht.
zijn huisgenoot en procurator Gijsbert van
Rutemberch, zegt dat „deze allerbeminne
lijkste en zeer waakzame vader het licht van
de (Nederduitse) ordesprovincie werd ge
noemd. En hij was het ook van wege de
buitengewone gaven van geest en hart". Dat
hij een sterke imponerende persoonlijkheid
is geweest, blijkt ook uit het feit, dat hij in
1531-1532 convisitator en van 1532 tot 1540
visitator der provincie is geweest. In het
generaal kapittel werd hij zowel in 1532 als
in 1534 in een hoge functie benoemd.
De Emmikhuizer kapel
Toen de gronden bij Emmikhuizen door
pachters bewoond gingen worden, werd de
zielzorg aldaar heel bezwaarlijk. De land
lieden konden gaan kerken in Rhenen,
Scherpenzeel of Ede, maar door de verre
afstanden, de slechte wegen, de weinige ver
voermiddelen zal er vermoedelijk weinig
van zijn terecht gekomen.
Prior Pieter Zas nu nam het initiatief op
de Emmikhuizer berg een kapel te stichten,
die in 1535 gereed kwam. Zodoende werd
een begin gemaakt met enige zielzorg en
ontlook daar het eerste kerkelijke leven in
onze omgeving. Waarschijnlijk koesterde
Zas verwachtingen dat Emmikhuizen zich in
de toekomst tot een flink dorp zou ontwik
kelen, verwachtingen die niet verwerkelijkt
werden.
Om de kapel te wijden zond bisschop
George van Egmond zijn wijbisschop Lau
rentius Hertoge naar Emmikhuizen. Er is
niets over die reis bekend, maar gelukkig
bleef het diploom, de wijdingsoorkonde be
houden. Zij berust in het Rijksarchief te
Utrecht.
Passages uit het diploom
1535
Aan alle Christengelovigen, die deze brief
zullen lezen, eeuwige groet in de Heer!
Opdat de gelovigen te spoediger tot wer
ken van liefde worden gebracht en doel
treffender het heil hunner zielen verwerven,
doen wij aan alle Christengelovigen weten,
dat in het jaar van de geboorte des Heren
1535 op 13 mei St. Servatiusdag, uit wel
willendheid van de Zeereerwaarde in Chris-
to Georgius van Egmondt, door de genade
Gods en de gunst van de Apostolische
Stoet gekozen en bevestigd in de Kerk van
Utrecht, door de Eerwaarde Vader en Heer
Laurentius Hertoge in de kapel van St. Sal-
vator op de berg Ymmickhusen een altaar
werd gewijd, daar gesticht door de Eer
waarde Vader en Heer Petrus Zas, prior
van de Karthuizers bij Utrecht ter ere van
de H. Verlosser, van de heilige Maria Mag-
dalena, de heilige Agnes, maagd en marte
lares van alle heiligen.
Verlangende derhalve dat de kapel en het
altaar van de H. Verlosser met passende eer
zal worden bezocht en door de Christenge
lovigen vereerd en behoorlijk hersteld, be
waard en gebruikt, alsook de lampen, ker
kelijke sieraden en andere zaken, die voor
de Goddelijke Diensten nodig zijn, behoorlijk
zullen worden behandeld en dat de Christen
gelovigen des te gereder uit devotie naar
voorzegde kapel met het altaar zullen toe
stromen en de behulpzame hand zullen bie
den bij het herstel, het onderhoud en de
behandeling
Gegeven en gedaan te Utrecht in het
klooster van de H. Agnes van de Regulie
ren (hier woonde L. Hertoge) het jaar als
boven op 29 mei".
De ondertekening luidt: Ducis, de latini
sering van de naam Hertoge.
Bovenstaande passages uit de wijdings
oorkonde hebben wij enigszins vrij vertaald.
Pieter Zas' dood
In 1540 brak een epidemie uit, die ook in
het Utrechtse klooster slachtoffers maakte.
Op 6 oktober bezweek prior Pieter Zas. De
reeds genoemde kroniek verhaalt: „In aan
wezigheid van het convent, dat onder tranen
bad, zoals passend was bij het heengaan van
zulk een vader, is hij gestorven". En over
zijn begrafenis schrijft de kronikeur: „Daar
hij tot de aanzienlijken van de stad behoor
de, werd hij eerst op de derde dag begraven,
opdat zijn vrienden en familieleden, die hem
zeer lief hadden, gemakkelijker bij de uit
vaart aanwezig konden zijn".
Het zou een goede gedachte van het ge
meentebestuur van Renswoude zijn een weg
naar Pieter Zas te noemen.
Een portret van Pieter Zas
In 1948 ontving het Centraal Museum te
Utrecht van de „Stichting Nederlandsch
Kunstbezit" te 's-Gravenhage een drieluik in
bruikleen, dat wij reeds in 1946 zagen op de
tentoonstelling Herwonnen Kunstbezit.
Op de binnenzijde van de linkervleugel
knielen tegen de achtergrond van een goud
brokaten kleed drie Karthuizermonniken, ge
presenteerd door enige martelaren. Dr. Van
Luttervelt poogde in 1947 de monniken te
bepalingen van de pacht op Emmikhuizen
gezegd, dat bij wanbetaling een boete ver
schuldigd is, waarvan een derde aan de
heer van Renswoude toekomt, een derde
aan de bisschop en een derde aan de „sinte
Ydencapelle te Ymmichusen". Er moet der
halve toen reeds een kapel geweest zijn,
toegewijd aan een heilige Ida. Vermoedelijk
heette de stichteres Ida.
Merkwaardig is dat op de grote kaart van
d^ Slaperdijk in 1705 door Justus van
Broeckhuysen getekend, in origineel in het
Rijksarchief te Arnhem bewaard en in copie
in de hal van kasteel Renswoude aange
bracht, aan het einde van die dijk tegen de
voet van de Amerongse berg een kapel ge
tekend staat met het bijschrift „Hier weleer
gestaen". De tekening van het gebouw nabij
de Egermeer (niet Egelmeer) is die van een
huis met aan de nokeinden een kruis. Ook
rechts staat een kruis, kennelijk dus een
kerkelijk gebouw.
Die oudere kapel kan niet door de Kart
huizers gesticht zijn, want hun eigendommen
reikten maar tot de huidige Broeksloot.
De archieven laten ons over de Iden-
capelle in de steek.
D. Philips
DIA-MIDDAG VOOR BEJAARDEN
Dinsdagmiddag 12 oktober, tijdens de
ontspanningsmiddag voor bejaarden in
het O.C.B.-gebouw vertoont Mevr.
Thijs-Hommerson dia's. Mevr. Thijs
en haar dia's zijn voor de bejaarden
geen onbekenden meer en het zal ze
ker weer een interessante middag wor
den, die voor dames én heren toegan
kelijk is.
Tentoonstelling
kleuterspeelgoed
In aansluiting aan het kleuterconsulta
tiebureau worden leden van het Groene
Kruis uitgenodigd tot een bezoek aan een
tentoonstelling van goed en door kleuters
geliefd kleuterspeelgoed in het Wijkge-
bouw aan de Kon. Wilhelminaweg te
Amerongen op vrijdag 15 oktober a.s. des
namiddags van 3 tot 5 uur en 's avonds
van half acht tot 9 uur.
Deze tentoonstelling gaat uit van de
Utrechtse Ver. Moeder en Kind. Zuster
v. d. Bunt zullen aanwezig zijn voor toe
lichting.
Het bestuur hoopt, nu Sinterklaas na
dert, dat vele ouders van deze gelegen
heid gebruik zullen maken.
Geslaagden Chr. Kweekschool
op de Veluwe te Ede
Aan de Chr. Kweekschool voor onder-
wijzers(-essen) te Ede slaagden voor hel
eindexamen derde leerkring (akte als vol
ledig bevoegd ondei'wijzer) de dames: M
S. H. Schinkel te Scherpenzeel, C. van
Hooidonk te Arnhem, P. G. Jansen te
Veenendaal, J. G. van den Berg te Ede, M
Hoevens te Veenendaal, W. van Wake
ren te Veenendaal, M. van Butselaar te
Ede, C. F. A. Dijk te Wageningen, M. C.
van Ginkel te Veenendaal;
De heren: A. Bulder te Ede, E. Elzenga
te Apeldoorn, W. Scherpenzeel te Stap
horst, W. Roelofsen te Kootwijkerbroek, J
H. Beute te Barneveld, J. Stomp te Ede,
R. van Welij te Veenendaal, C. van den
Bovenkamp te Veenendaal, H. Bijster
bosch te Heerde, G. Takken te Wagenin
gen, E. Blaauwendraat te Renswoude, O.
van Dijk te Ermelo, E. van der Klij te
Ede, D. Siebelink te Wageningen, A. van
de Wal te Barneveld, J. H. van Wijk te
Ermelo, M. van den Brink te Ede, H.
Drost te Veenendaal, A. van Ballegoyen
te Bennekom, G. de Boer te Barneveld, J.
van Dijk te Woudenberg, D. J. Harskamp
te Ede, J. Jansen te Wageningen, E. J. de
Kluizenaar te Apeldoorn, A. H. van Koo-
ten te Ede, C. Molenaar te Huizen (N.H.),
J. J. Neijenhuis te Voorburg, J. van de Pol
te Ede, A. ter Harmsel te Barneveld, C.
van den Dikkenberg te Veenendaal, C. J.
Hardeman te Veenendaal, K. van Maanen
te Kootwijkerbroek, J. C J. Versteeg te
Sprang-Capelle, H. Weijman te Bennekom,
A. den Engelse te Klundert.
De tekorten van het gemeentelijk bureau voor de medische sportkeuring in
Veenendaal nemen van jaar tot jaar toe, aldus het gemeentebestuur. In de toe
komst zullen deze tekorten nog hoger worden i.v.m. een ontvangen mededeling
van de landelijke Federatie voor de medische sportkeuringen, die in overleg
met de huisartsenvereniging heeft besloten het honorarium van de artsen te
bepalen op f 15,per uur, terwijl dit thans f 15,per avond bedraagt.
AMATEURS MINDER
B. en W. stellen thans voor, mede op
advies van de Federatie, voor de ama
teurs f3,50 te heffen per keuring. Men
wil voor de profs en semi-profs een
uitzondering maken deze sportman
geniet immers inkomsten uit zijn sport
en men 'gelooft dat het tarief ge-
„IRENE"CONCERTEERDE OP
HOOTSENPLEIN
De muziekver. „Irene" gaf dinsdag
avond een openluchtconcert op het
Hootsenplein. Er was voor deze gele
genheid zelfs een lichtinstallatie aan
gebracht. De bewoners van deze
nieuwbouwwijk genoten van de muzi
kale klanken, die de harmonie over
het plein uitstrooide.
Brandweer nam deel aan
jaarlijkse wedstrijd
De Ederveense brandweer heeft za
terdag j.l. deelgenomen aan de jaar
lijkse brandweerwedstrijden tussen de
verschillende korpsen uit de gemeente
Ede. De wedstrijden werden ditmaal te
Bennekom gehouden. Verondersteld
werd dat in een grote stal achter een
boerderij brand was uitgebroken.
De brandweren kwamen achtereen
volgens in 't geweer om de denkbeel
dige brand op de meest efficiënte ma
nier te bezweren. Over het algemeen
werd de opdracht goed begrepen. De
jury bestond uit de heren brandweer
commandanten Tiemens uit Apeldoorn,
Prof. Ir. Quast uit Wageningen, Van
Dijk uit Barneveld, Kiks uit Putten,
De Kok, administrateur van de Wage-
ningse brandweer en brandmeester
Hoogakker uit Renkum. 's Avonds tij
dens een gezellige contactbijeenkomst
werden de uitslagen bekend gemaakt.
Harskamp mocht twee wisselbekers
mee naar huis nemen voor de best en
de netst werkende ploeg, alsmede nog
een medaille als eerste prijs. Benne
kom werd tweede. 3. Otterlo. 4. sectie
34 Ede. 5. Lunteren. 6. sectie 112 Ede.
7. De Valk en 8. Ederveen.
Loco-burgemeester M. Wiegeraadt
reikte de prijzen uit en sprak er zijn
vreugde over uit dat er in de gemeen
te nog steeds zoveel vrijwilligers ge
vonden worden om de brandweer te
dienen.
voeglijk op f25,kan worden ge
steld. Temeer omdat de keuring voor
de beroepssport veel uitgebreider is
dan voor de amateursport, zo stellen
B. en W.
G. v. d. Weerdhof
abnormale maatregel
Het blijkt dat in Veenendaal twee
semi-profspelers wonen, die uiteraard
onder dat besluit zouden vallen. Gert
v. d. Weerthof, contractspeler bij de
vereniging Vitesse in Arnhem deelde
ons mee dat dit onderscheid niet van
vandaag of gisteren dateert. Toen hij
zeven jaar geleden in Zwolle bij PEC
speelde liet hij zich in Veenendaal keu
ren. Dat kostte toen f7,50, terwijl de
amateurs voor twee kwartjes klaar
waren. Gert behoefde de drie rijksdaal
ders niet zelf te betalen dat deed de
vereniging. Nu hij bij Vitesse zit laat
hij zich keuren bij de clubarts van de
vereniging. Ik vind het een abnormale
maatregel, temeer omdat het maar om
een paar man gaat. „Ze zullen van mij
weinig voordeel plukken" voegt semi-
prof v. d. Weerdhof eraan toe. Ik
blijf wat deze keuring betreft in
Arnhem.
Aantal jeugdige beoefenaren nam sterk toe
Het gemeentebestuur stelde deze week voor de subsidieregeling aan de jeugd
afdelingen van de sportclubs te wijzigen. De oude regeling, die tot 1 januari
j.l. geldig was vertoonde enkele bezwaren, al heeft deze regeling het geluk
kige effect gehad dat het aantal jeugdsportbeoefenaren sterk toenam, aldus
B. en W. Het grootste bezwaar was wel dat de verschillende takken van sport
gelijkelijk werden gesubsidieerd, terwijl iedere vereniging of tak van sport
andere behoeften heeft. Voorts bleek uit de boekhoudingen van de clubs niet
op te maken hoe de exploitatie van de vereniging reilde en zeilde.
Deze winter vermoedelijk nog geen werkelijkheid
Heel Overberg had gehoopt dat de kinderen en de volwassenen in de
komende winter onderdak zouden zijn. De kleintjes in de kleuter
school, de leden van de verenigingen in een nieuw clubgebouw. Het
streven was er dan ook op gericht dat beide voorzieningen in de af
gelopen maand september gereed zouden zijn. Zoals de zaken er nu
voorstaan, gelooft men algemeen dat het wel medio 1966 zal worden
voor men de nieuwe gebouwen zal kunnen betrekken.
Aan deze bezwaren wil het gemeen
tebestuur tegemoet komen door de re
geling te vereenvoudigen, in die zin
dat per tak van sport slechts twee
kostensoorten in aanmerking worden
genomen, t.w. de specifieke kosten.
Deze kunnen per tak van sport sterk
verschillen. Het gemeentebestuur stelt
voor de volgende specifieke kosten aan
te wijzen:
Voor gymnastiek: de kosten van be
voegde leiding en van zaalhuur.
Voor volleybal: kosten van zaalhuur
en reiskosten voor het bezoeken van
wedstrijden.
Voor wandelsport: de reiskosten voor
deelnemen aan wandelmarsen en in-
schrijvingskosten van de deelnemers.
Voor atletiek: zaalhuur en terreinhUur
en reiskosten voor deelneming aan
wedstrijden.
Hoewel de Sportstichting had gepleit
voor afschaffing van het subsidiemaxi
mum konden B. en W. toch niet de
vrijheid vinden om deze suggestie over
te nemen. Overigens wil men dit maxi
mum niet te laag stellen.
De subsidie wordt toegekend aan de
Veenendaalse gymnastiekver. „Sparta
aan de Volleybalver. „Panters", aan de
Veenendaalse Atletiekvereniging V.A.V.
en de Chr. Sportstichting DEOS.
De volgende normen worden in
aanmerking genomen: Voor 20 t/m 50
actieve jeugdleden ontvangt de ver
eniging f 2,per lid. Voor 51 t/m 100
f2,50 per lid. Voor 101 t/m 300 f3,—
per lid. Voor 301 t/m 700 f3,50 per lid
en voor meer dan 701 jeugdleden f 4,
per lid. Deze jeugdleden moeten de
leeftijd van 17 jaar nog niet hebben
bereikt. De verenigingsbesturen zullen
eens per jaar een rekening moeten
overleggen en een verslag waaruit moet
blijken hoe de samenstelling van het
bestuur is, wie de leiding hebben bij
de daadwerkelijke sportbeoefening en
welke activiteiten in het afgelopen jaar
zijn ontwikkeld.
Genealogie Zas
Gijsbert Zas
f 4 nov. 1509
Jacoba Cluetink
t 1515
Gerrit Zas
x
Agatha
I
Pieter Zas
prior van Nieuw
Licht stichter van
de Emmikhuizer-
kapel
Digna Zas
virgo
Petrus Zas
monnik te
Geertruiden-
berg
Adriana Zas
x
Ghijsbertus
Pauw f 1521
Jacob Pauw
convers te
Utrecht
Vincent Pauw
monnik te
Utrecht,
eerder te
Kampen
twee zoontjes
t 1515
aan de pest
Emma Pauw
t 1550
x
Lambert Snoy
t 1529
Reportages zaterdagvoetbal
op radio
Het ligt in de bedoeling van de
NCRV om vanaf 16 oktober reporta
ges van sportwedstrijden op het derde
radionet te verzorgen.
Ook de uitslagen van wedstrijden
uit het zaterdagvoetbal worden bekend
gemaakt in een programma tussen 4
en 6 uur. Het geheel zal met muziek
worden afgewisseld. Het is dus niet
onmogelijk dat de wedstrijden van
DOVO of GVVV in deze radio-uitzen
dingen worden verslagen.
D. VAN MANEN VAN G.V.V.V.
VOOR DRIE WEDSTRIJDEN
GESCHORST
Blijkens een bericht van de KNVB
is de GVW speler D. van Manen voor
drie wedstrijden geschorst te beginnen
op 20 september. De schorsing werd
opgelegd wegens een poging tot trap
pen van een tegenstander tijdens de
wedstrijd GWV-DOSK op 11 septem
ber.
AANBESTEDING
Vorige week vond de aanbesteding plaats
(zie „De Vallei" van vrijdag). Laagste in
schrijver was de Amerongse firma van
Manen. Het bedrag f 31.540,- was even
wel juist iets hoger dan voordien ge
raamd was. Hierdoor zal waarschijnlijk
een aanvullend crediet nodig zijn welk
voorstel de geeigende instanties weer zal
moeten passeren. Maar de herfst deed z'n
intrede en, naar het schijnt, zal er dus
voor de winter weinig gebeuren. Aanne
mer van Manen verzekerde dat het aan
hem niet zou liggen. Wanneer de bouw
kan starten, zijn we in een luttel aantal
weken klaar. Maar als we midden in de
winter moeten beginnen kunnen we na
tuurlijk oponthoud krijgen, dat is logisch
aldus de heer van Manen.
BELANGRIJK
De heer Wijnand, hoofd van de Chr.
school vond het zeer belangrijk dat de
kleuterschool er komt. Over het algemeen
is het goed merkbaar als de kleintjes
H. Wijnand
...kleuterschool belangrijk...
eerst 1 of 2 jaar kleuterschool achter de
rug hebben. Ze zijn opgenomen in groeps
verband, ze leren te luisteren, kortom ze
worden rijp gemaakt voor het lager on
derwijs. Uit het feit dat het aantal aan
meldingen zo verassend hoog was maakte
de heer Wijnand op dat er ook een
dringende behoefte aan bestaat. Dat nu
weer sprake is van een zeker oponthoud
vond de heer Wijnand uiteraard jammer,
maar de voorbereidingen kostten nu een
maal tijd. Wat de stichting van het ver
enigingsgebouw betreft: De heer Wijnand
was niet geheel overtuigd van het feit dat
het gebouw druk gebruikt zou worden
't Kan meevallen, maar gezien de min
der goede opkomst bij een op hoog peil
staande zangavond deze week zie ik niet
direct een stormloop aldus de heer Wij
nand, die nog even onderstreepte dat de
afd. Overberg van de CPB een geweldige
bloei doormaakt en een gastvrij onderdak
heeft in zijn school.
LICHTPUNTJE
De heer H. Regeling, voorzitter van de
ver. Overbergs Belang zou het jammer
vinden als de zaak weer werd uitgesteld.
ver gezien dat ze hun kroost nog voor de
winter naar de kleuterschool hadden kun
nen brengen, 's Winters is het voor de
kleintjes ideaal, 's zomers vermaken ze
zich toch wel vond mevrouw van Manen
van de Haarweg. Nu zie ik er van komen
dat we moeten wachten tot het begin van
het nieuwe leerjaar volgend jaar septem
ber.
Dat de voorgestelde bouw in Overberg
met belangstelling wordt tegemoet gezien
is duidelijk. Dat enkelen zich bijzonder
inspanden mag ook wel vermeld. Behalve
de in het verslag genoemde personen, mag
de naam van de heer Doornenbal in dit
opzicht zeker niet onvermeld blijven.
doet
langer
met
H. Regeling
zeer noodzakelijk
We hoopten dat een en ander in septem
ber gerealiseerd zou zijn. De besprekin
gen van de nog vage plannen om de wo
ning van de Heer Hasselaar aan de Haar
weg om te bouwen hadden heel wat voe
ten in de aarde.
Eerstens waren de besprekingen met de
sooorwegen nogal veelomvattend, omdat
men de woning niet graag kwijt wilde.
Ik moet zeggen dat wethouder Tiel zich
bijzonder voor deze kwestie heeft inge
spannen en op een gegeven moment bij
de hoogste instanties op bezoek ging, met
een goed resultaat overigens.
Dat men nu al zover gevorderd is dat de
aanbesteding al heeft plaatsgehad vind ik
een lichtpuntje. Men zal toch de ambte
lijke weg moeten volgen. De aanbesteding
is een halte op die weg en nou zal het wel
goedkomen dacht de heer Regeling, die
zowel de kleuterschool als het vereni
gingsgebouw zeer noodzakelijk vond voor
de Overbergse gemeenschap.
Een paar huisvrouwen in Overberg die
we naar hun mening vroegen hadden lie-
nylons t,a. 1,98
Setter Set nylons in de nieuwe
Rosella kleuren ziet U bij:
Hoofdstraat 45 tel 2165
Frans Halslaan 26,
tel. 3044
OFFICIËLE OPENING
GRAFISCHE SCHOOL ARNHEM
Zaterdag 25 september werd het eerste
cursusjaar van de Grafische School te
Arnhem officieel en enigszins feestelijk
geopend. Daartoe kwam een aantal ge
nodigden des morgens in het tijdelijk
schoolgebouw aan de Eusebiusbuitensin-
gel 36 bijeen. De voorzitter van het voor
lopig schoolbestuur de heer H. Derksen
kon bij de opening van deze bijeenkomst
een groot aantal aanwezigen verwelko
men.
Vervolgens kreeg de heer H. J. Evers
Ing., Coördinerend Inspecteur bij het Nij
verheidsonderwijs het woord. Eerst gaf
spreker een uiteenzetting van de huidige
opvattingen over opleiding. De naam
„vakschool" van vroeger typeert wel dui
delijk het verschil. Hierna bepleitte spre
ker de voordelen van deze school met 3
jaar onderwijs aansluitend op de lagere
school boven de nu bestaande bedrijfs
opleiding, waarbij de jongelui na de leer
plichtige leeftijd direct in het leerling
stelsel worden opgenomen.
De Grafische School Arnhem is een
voortvloeisel van de heroriëntatie van het
grafisch beroepsonderwijs. Deze heroriën
tatie zal bij voortduring moeten kunnen
plaatsvinden, er van uitgaande dat voor
de school primair is een brede hechte ba
sis van algemene vorming en vaktechniek,
waardoor de specialisatie op deze basis na
de schoolopleiding een stevig fundament
krijgt.
if. if.
Zo ziet de toekomstige
kleuterschool en vere
nigingsgebouw in Over
berg eruit. Een voor
uitgang voor de kleine
gemeenschap van dit
dorp.
r
lil
ill
Él
I- £3 £5 o
- hui.