[H 1
I 1 JLCin van
1 ^chuppen J
ROKKEN
ROKKEN
I ROKKEN
ÏOKKEN
Veenendaalse Jongelingsvereniging
gaat op plechtige wijze
100-jarig bestaan vieren
HERVORMINSDAG
kift <y dsTfjb*
-f^xakje^
TTlelis- crpiiak
12
vrijdag 12 november 1965
Nieuwsblad „DE VALLEI"
De VeenendaaUe jon geliu gsvereni gin g op gereformeerde grondslag staat deze maand een grote gebeurtenis te wachten,
liet /j nu namelijk honderd jaar geleden dat deze laatstgenoemde vereniging werd opgericht. Dit kan gezien worden
als een grote gebeurtenis aangezien dit tegenwoordig niet zo veelvuldig meer voorkomt, hetgeen geweten kan worden aan
de geheel andere instelling die de tegenwoordige jeugd heeft. Om kenbaarheid te geven aan dit eeuwfeest, werden dins
dagavond j.l. diverse verslaggevers uitgenodigd om van de plannen omtrent de herdenking op de hoogte te worden
gesteld. De woordvoerder op deze persconferentie maakte het programma bekend dat reeds was vastgesteld.
De plechtigheden zullen plaatsvinden
op zaterdag 27 en zondag 28 november
aanstaande en worden voornamelijk ge
houden in de grote zaal van 't Tref
punt. Zaterdagavond wordt een recep
tie gehouden van 18.30 tot 20.00 uur.
Hierna volgt een officiële vergadering
waarbij tevens een gezellige gelegen
heid bestaat tot het uitwisselen van
gedachten met oud-leden. Ds. W. L.
Mulder van Bolnes zal op de reünie
een inleiding verzorgen. Deze vergade
ring vindt vermoedelijk plaats onder
voorzitterschap van de heer H. G. Hey,
oud-voorzitter van de jongelingsvereni
ging uit de twintiger jaren, thans ere
voorzitter.
Vervolgens zal zondagochtend een
herdenkingsdienst worden gehouden in
de Petrakerk waarin de meditatie zal
worden verzorgd door dominee E. Th.
Thijs (oud lid) met als onderwerp:
..Spoorzoeken". De heer E. Th. Thijs is
momenteel predikant te Finsterwolde.
De liturgie in deze dienst zal worden
verzorgd door.ds. Van Enk.
Tevens zai tijdens deze dienst een
toespraak worden gehouden door de
heer H. G. Hey, met als onderwerp:
„De waarde van de Gereformeerde
jeugdbeweging". Aan deze kerkdienst
wordt verdere medewerking verleend
door het Geref. Kerkkoor o.l.v. de heer
H. Pomp en de organist B. van Stemp-
voort. De laatste zal worden bijgestaan
door 2 trompettisten hetgeen al eerder
een succes bleek te zijn.
Na afloop van de herdenkingsdienst
is er een gezellig samenzijn voor de
oud-leden in de grote zaal van 't Tref
punt, waarbij de huidige voorzitter een
dankwoord zal spreken.
Op een na de oudste
in ons land
De jongelingsvereniging op Gerefor
meerde grondslag kan er trots op zijn
dat zij zich naar alle waarschijnlijk
heid op een na de oudste vereniging op
dit gebied in Nederland kan noemen.
In deze honderd jaar zijn vele dingen
meegemaakt, zoals oorlogen, minder
goede tijden en de voor de kerk van de
vereniging zo belangrijke doleantie in
1886. Bij deze doleantie ging de ver
eniging mee naar de nieuwe kerk.
In haar naam heeft de vereniging de
tekst opgenomen welke men kan vin
den in Thessalonicenzen 5 21 waarin
staat: „Onderzoekt alle dingen en be
houdt het goede".
Bij het doorbladeren van de notulen
boeken is het merkwaardig, dat vroe
ger, meer dan nu, op de vergadering
wel de inleider, maar niet de inleiding
aanwezig was. Dit was de aanleiding
dat men een toevlucht nam tot impro
visaties. Om een voorbeeld te noemen:
23 december 1903 improviseerde de
heer M. J. van Leeuwen, die zijn in-
Ds. W. L. Mulder, oud lid
leiding niet bij zich had, over het on
derwerp: „Is het noodzakelijk een mooi
meisje te hebben voor een goed huwe
lijk".
Op dezelfde vergadering een zelfde
improvisatie van de heer Van Doorn
over: Het oude mannenhuis. Op de ver
gadering van 5 februari improviseerde
de heer C. de Gooyer over het onder
werp: „Is schaatsenrijden geoorloofd".
Op een andere vergadering sprak de
heer H. G. Hey over: „De Vrouwen
beweging".
Reünie
De jongelingsvereniging stelt het op
prijs als zoveel mogelijk oud-leden op
de receptie aanwezig zullen zijn. In
dien men zich eventueel in verbinding
wil stellen met het huidige bestuur
omtrent deze reünie kan men schrijven
naar: De heer Augusteyn, Kerkewijk
193, Veenendaal.
Vervolg van vrijdag 5 november
ENKELE STELLINGEN Boven de stellingen stond: „Uit liefde en
ijver om de waarheid aan het licht te
brengen, zal het hier volgende in een twistgesprek worden verdedigd te Wit
tenberg onder leiding van den eerw. Vader Martinus Luther, Magister der
Vrije Kunsten en der Heilige Theologie en gewoon lector derzelve. Daarom
verzoekt hij, dat degenen die niet tegenwoordig kunnen zijn om mondeling
daarover met ons te spreken, dit in afwezigheid per brief mogen doen. In den
naam van onzen Heere Jezus Christus. Amen.
Plaatsruimte verhindert me, alle stel
lingen op te nemen. Maar enkele mo
gen hier toch genoemd worden.
1. Onze Heere en Meester Jezus Chris
tus, als Hij zegt: „Doet boete, want
het Koninkrijk der Hemelen is
nabij gekomen. (Matth. 4 17).
(Aantekening: „Ik (d.wz. Luther)
behoud de uitdrukking boete voor
het Latijnse poenitentia, omdat dit
de beide betekenissen van innerlij
ke bekering en uiterlijk bewijs
daarvan in zich bevat.
36. Ieder christen, die waarlijk berouw
heeft, komt volkomen vergeving
van straf en schuld toe, ook zon
der aflaat.
37. Ieder waar Christen, hetzij levend
of dood heeft deel aan alle goede
ren van Christus en de kerk, hem
van God geschonken ook zonder
aflaatbrieven.
54. Onrecht geschiedt aan het Woord
Gods, wanneer in dezelfde predik
dienst evenveel of nog meer tijd
wordt besteed aan de aflaten dan
aan het Woord Gods.
62. De ware schat der Kerk is het hei
lige evangelie van de eere en ge
nade Gods.
63. Deze schat echter is met recht de
meest gehate, omdat hij van de
eersten de laatsten maakt.
De achtergrond
In deze instellingen straalt reeds door
dat ze opkomen uit de diepere achter
grond van Luthers' eigen zieleworste-
Het bestuu^ van
jong. ver. 1 Thess.
'5 2r v.l.n.r; Roel
Augustyn, bik
Recter, Bert
Kleefsman en
Chiel Ploeger.
De voorzitter, de
heer G. v. Bent-
hem vertoefde
op het moment
van de foto
opname elders in
het land.
ling om vrede voor zijn hart, waarbij
Rom. 1 17 voor hem van grote bete
kenis was. In de beslissende ogenblik
ken van de kerkgeschiedenis komt de
rechtvaardigingsleer met onweerstaan
bare kracht naar voren. Augustinus,
Luther, Kohlbrugge. „De bijzondere be
tekenis van de rechtvaardigingsleer ligt
toch wel daarin, dat geen enkele leer
ons met zulk een gestrengheid bij de
laatste vragen van de betrekking tus
sen „recht" en „genade" brengt, geen
enkele leer ons zozeer de ogen opent
voor het wonder dat God de zondaar
vrijspreekt om het met een voor Kohl-
bruggianen geliefkoosd Schriftwoord te
zeggen: de goddeloze rechtvaardigt."
(Dr. Lekkerkerker).
Luther en met hem ook Calvijn, Zwingli
en andere reformatoren, stelde het Woord
Gods boven alle concilies. Dat is het po
sitieve van de Hervorming: het herstel
van het Woord Gods als de enige norm
„om ons geloof daarnaar te regelen, daar
op te gronden en daarmede te bevestigen".
(Art. 5 van de Geloofsbelijdenis.)
Het is verheugend dat ook in de Rooms-
Kath. Kerk het inzicht groeit dat wij
allen naar het Woord Gods terug moeten.
Ook in dit opzicht is er veel veranderd
daar. Talrijk zijn in deze tijd de nieuwe
Bijbelstudies, uitleggingen en verklaringen
die er van bekwame roomse theologen
verschijnen. In de Vastenbrief (1961) van
het Nederlands Episcopaat wordt o.a. ge
zegd: „Wij zouden wensen, dat Gods
Woord dagelijks werd gelezen en overwo
gen; dat het zou doordringen in de geest
en in het hart van de gelovigen: dat het
steeds meer de sfeer van het persoonlijk
leven, van het gezinsleven en van het so
ciale leven zou bepalen". „Tevens zal dit
een belangrijke bijdrage vormen tot een
betere en meer christelijke verstandhou
ding onder de christenen. In de Bijbel en
in het luisteren naar Gods Woord vinden
wij God en vinden wij elkaar. „Ook de
Protestanten kunnen dit ter harte nemen!
Het antwoord op de foto-prijsvraag van vorige week was niet
gemakkelijk. Langs de Rijn zullen bomenrijen geen bijzonder
heid zijn maar toch wisten de inzenders allen de juiste om
schrijving te geven. De foto werd nml. genomen langs de
Zuidelijke Rijnoever bij het Ingense Veer, ten westen van het
Veerhuis.
Na de trekking kwam de heer G. van Wijk, Van Deventerstraat
7 te Rhencn als winnaar uit de bus en hij zal de boekenbon van
f 10,- thuisgestuurd krijgen. Onze hartelijke gelukwensen!
De nieuwe opgave van deze week is wel iets anders als de natuuropnamen
uit de vorige afleveringen. Schoorstenen, daken, masten, kortom, een fa
brieksterrein, maar van welke fabriek?
Feit of legende?
Maarheeft Luther op 31 oktober
1517 de 95 stellingen wel aangeslagen? Dat
staat toch vast, zegt U. Ja, maar als Co
lumbus Amerika óók niet heeft ontdekt,
kunnen er meer vaststaande gebeurtenis
sen uit de historie wankelen. Ook aan het
feit van Hervormingsdag is twijfel gere
zen. Over de vraag of Luther werkelijk
op 31 oktober zijn stellingen heeft aange
slagen voeren roomse en protestantse on
derzoekers een uitgebreide discussie, te
uitvoerig om hier geheel op te nemen.
Prof. Hanselmann uit Paderborn en zijn
R.K.-collega Prof. Iserloh uit Munster
gronden hun mening dat Luther de stel
lingen niet heeft aangeslagen op het stil
zwijgen van Luther zelf over het aan
slaan. De protestantse historicus Professor
Volz te Göttingen e.a. geschiedenis-onder-
zoekers hebben op grond van nieuwe on
derzoekingen vastgesteld dat Luther in
derdaad zijn stellingen heeft aangeslagen.
Maar aan het feit van de Hervorming, die
mét de publikatie van de stellingen inzet
te, aangeplakt of eerst rondgestuurd aan
de kerkelijke autoriteiten, doet deze zaak
natuurlijk niets af.
Eenheidsverlangen
Overstelpend is de hoeveelheid lectuur,
die er van beide zijden verschenen is na
de bekendmaking van en te houden Con
cilie door Paus Johannes XXIII op 25 jan.
1959. Deze lectuur spreekt over het ver
anderde klimaat op velerlei wijze. Het Ka
tholicisme wil „openstaan" naar de wereld
en de ganse christenheid. En men legt er
de nadruk op dat thans een existentiële
ontmoeting tussen Rome en de Reformatie
mogelijk wordt, waarbij men doordringen
kan tot de diepe grondgedachten die de
Hervorming tot gevolg hadden.
Bij velen is een hartstochtelijk eenheids
verlangen. Dit is op bewogen wijze ver
tolkt door een van de bekendste R.K.-
theologen: Prof. Hans Küng uit Tübingen.
Hij schrijft in zijn boek „Concilie en Her-
Beslist geen eenvoudige op
gave, maar als U de foto
eens goed bekijkt, moet U
toch het antwoord op de
vraag kunnen vinden. Uw
oplossing zien w\j gaarne
tegemoet en de winnaar ont
vangt weer een boekenbon
ter waarde van f 10,-.
Redaktie „De Vallei"
Parallelweg 10
VEENENDAAL
,*#7/ film
Jongelingsvereniging
herdenkt 100-jarig
bestaan
De Geref. jongelingsvereniging 1
Thess. 5 21 te Veenendaal her
denkt zijn honderdjarig bestaan met
énkele festiviteiten, o.a. een recep
tie op zaterdag 27 nov. a.s. in 't
Trefpunt.
De dag daarop is er 's morgens in
de Petrakerk een herdenkingsdienst,
waarin de oud-voorzitter van de ju
bilerende vereniging, ds. E. Th.
Thijs van Finsterwolde de meditatie
zal houden. Ds. Van Enk verzorgt
de liturgie, terwijl het kerkkoor met
orgelbegeleiding van Bob v. Ste ip-
voort zal zingen
Verhouding man, vrouw
Op uitnodiging van de Herv. jon
gelingsvereniging te Renswoude zal
ds. P. de Vries uit Driebergen op
maandag 29 november a.s. in ge
bouw Rehoboth spreken over: „De
verhouding tussen man én vrouw en
tussen jongen en meisje".
Kerstmiddag
Onder auspiciën van de Herv. ge
meente te Ederveen wordt op dins
dag 21 december a.s. een Kerst
middag voor de bejaarden gehou
den.
Nicuwbouwfonds
Het nieuwbouwfonds van de Ge
ref. kerk te Veenendaal staat thans
op 1470.00 gulden.
Vrijwillige bijdragen
De actie tot verhoging van de vrij
willige bijdragen heeft voor de Ge
ref. kerk te Amerongen een posi
tief resultaat opgeleverd. Reeds
werd voor 1966 in totaal aan ver
hoging toegezegd een bedrag van
3500 gulden.
Gift van 1000 gulden
De kerkeraad van de Chr. Geref.
Bethelkerk te Veenendaal kreeg een
gift binnen van 1000 gulden, die
werd bestemd voor de nieuw te
bouwen pastorie.
Diensten voor
gehandicapten
De Veenendaalse instelling om
diensten voor gehandicapten te hou
den vindt navolging in Rotterdam.
Ds. C. Langbroek, Chr. Geref. pre
dikant te Veenendaal zal daar zon
dag 21 november a.s. in een derge
lijke dienst voorgaan.
Geen resultaat
De besprekingen van afgevaardig
den van de kerkeraad van de Ge
ref. kerk (Synodaal) met een ver
tegenwoordiging van de Geref. kerk
(Vrijgemaakt) te Veenendaal heb
ben vooralsnog geen resultaat op
geleverd D? bereidheid tot samen-
spreking is bij de Geref. kerk (Sy
nodaal) nog aanwezig.
Concilie
De gespreksgroep van de Herv.
gemeente Sola Fide had woensdag
avond j.l. de Veenendaalse kapelaan
Huls in zijn midden. De kapelaan
sprak over de belangrijkste zaken
die behandeld zijn op hgt Vaticaan
se concilie.
SMULPAPEN OP DE
KOFFIE
Ach, laten wij elkander niets wijs
maken, lezer, maar als een predikant
in de grote stad al wat jaartjes
staat dan moet hij vaak ook nog
optornen tegen de ontvolking van
zijn wijk.
Dat betekent dat hij vaak 's mor
gens een matig bezette en 's avonds
een akelig lege kerk voor zich ziet.
Daarop maakt de voormalige Hof
stad geen uitzondering, geliefden!
Gereformeerd Den Haag heeft een
kathedraal in de Nieuwe Zuider-
kerk. Het is een oud bakbeest met
1500 zitplaatsen. Dit bedehuis komt
praktisch niet meer vol.
J.l. zondagmorgen zou daar de
predikant voorgaan, die naar de
beurt zijner dagorde dienst had.
Vrijdagavond tegen het nachtelijk
uur vond de redactie van, het in
Den Haag verschijnend christelijk
dagblad een briefje in de bus, on
dertekend en geschreven door de
vrouw van de betrokken predikant,
meldend dat haar man met een fik
se verkoudheid te bed lag, waarom
hij dus niet kon preken. Ze gaf de
namen op van de twee andere die
naren die zijn beurten zouden waar
nemen, met het verzoek dit te wil
len publiceren.
Nee, nee. namen noemen we niet
- om met Wim Kan te spreken.
Maar de knecht van elders, die 's
morgens zou voorgaan behoort tot
het geselecteerde groepje, dat we
met naam en voornaam plegen aan
te duiden, U weet wel net als bij
de radio en televisie.
Dies stroomde het vrome volk
zondagmorgen te hoop. Niet alleen
uit oost en zuid, maar ook uit Voor
burg, Rijswijk, Leidsendam en
noemt u maar op. De Paul Kruger-
laan met belendende straten stond
vol met auto's bumper aan bumper.
De ouderen zeiden tegen elkaar:
„het lijkt wel of de dagen van
„Dijk en Douma" teruggekeerd zijn".
De kerk liep niet alleen mudvol,
maar de kerkgangers stonden zowel
in de paden als in gangen. Gaat dat
zien - en horen!
Ruim tien uur kwam de predikant,
die zou voorgaan, monter de kansel
op, zonder griep en verklarend, dat
hij kerngezond en springlevend was.
Hij noemde met het oog op de vele
vreemdelingen en bijwoners zijn
naam, sprak laconiek het vertrou
wen uit, dat zijn verschijning het
vrome volk niet al te zeer zou heb
ben doen schrikken en voegde daar
aan toe, dat hij er wel voor voelde
om in psalm 146 - oude berijming
dan - voortaan een kleine wijziging
aan te brengen: Vest op kranten
geen betrouwen!
Conclusie: het betrokken dagblad
werd het slachtoffer van een falsi
ficatie en vloog er volkomen te
goeder trouw in. Want wat zal een
mens daartegen doen. Maar de tal
rijke z.g. lekkerbekken in en om de
residentie kwamen op de koffie, zij
het dan ook zonder de door hen zo
vurig begeerde slagroom!
„Kerknieuws".
ONTMOETINGSAVOND VOOR
BEJAARDEN
In 't Trefpunt wordt op donderdag
18 november een ontmoetingsavond
voor bejaarden gehouden. De gerefor
meerde predikant ds. Ytsma vertoont
op deze avond dia's waarbij hij iets
vertelt over Middeleeuwse Vroomheid
in steen en nerf".
OPROEP
Ds. Vroegindeweij, richt in het Veens
Kerkblad van deze week een oproep
tot de gemeenteleden met hun maat
schappelijke noden en zorgen zich te
wenden tot mej. P. Moll, die onlangs
als maatschappelijk werkster in dienst
trad van de Herv. Gemeenten. Het
spreekuur van mej. Moll is van 9.30-
10.30 uur v.m.
KNAPENVERENIGING
In de Hervormde Westwijk wordt
een knapenvereniging opgericht, in
overleg met de Herv. Jeugdraad. De
heer M. J. Diepeveen, Gortstraat 61 zal
de leiding hebben over deze vereni
ging. De eerste vergadering is donder
dag 25 november in de V.G.L.O. school
aan de Geerseweg.
OLIEBOLLEN AKTIE
Ter ondersteuning van het uitbrei
dingsfonds zal een aantal jonge men
sen uit de Hervormde Westwijk een
oliebollenaktie gaan voeren op vrijdag
17 en zaterdag 18 december. Men heeft
het voornemen om minstens 50.000 olie
bollen aan de man te brengen.
eniging", blz. 82: „Met ons hele hart zou
den wij toch onze protestantse broeders
willen smeken ook voor de Katholieke
Kerk en haar streven open te staan en
ons in broederlijke liefde tegemoet te tre
den". „Hoe kunnen katholieken en pro
testanten elkander wedervinden? Wij zei
den: doordat de Kerk zichzelf vernieuwt.
Dit betekent echter niet slechts katholieke
kerkhervorming door de verwerkelijking
van gerechtvaardigde protestantse ver
langens; het betekent ook protestantse
kerkhervorming door de verwerkelijking
van gerechtvaardigde katholieke verlan
gens. Geen relativering der waarheid,
geen verdoezeling der verschillen, geen
valse synthese, geen laf compromis, maar
zelfbezinning, zelfcritiek, zelfhervorming,
voor de spiegel van het Evangelie van Je
zus Christus, met het oog gericht op de
gescheiden broeders".
Kardinaal Bea, de leider van het Secre
tariaat voor de eenheid der christenen, de
verdediger van de gewetens- en gods
dienstvrijheid op het Concilie en in zijn
boek: „De eenheid der Christenen",
schrijft o.a.: „In al het werk voor de een
heid geldt een principe waaraan men zich
absoluut moet houden: de onverbiddelijk
heid ven het Katholiek dogma".
„Maar de eenheid zou nog niet volmaakt
zijn, als zij niet de onderwerping in leer
en leven aan het gezag van de opvolgers
der Apostelen bereikte in hun eenheid on
derling en met de Opperherder, de opvol
ger van Petrus en bisschop van Rome. Dat
is misschien de strengste eis, die wij van
onze afgescheiden protestantse broeders
moeten vergen", (bl. 15 en 64).
Deze theologen zoeken het -wezenlijke
verschil niet in de leer der rechtvaardi
ging of het „alleen door genade", maar in
de leer van de kerk en het ambt. Als de
Reformatorische kerken zich op kerk en
ambt willen bezinnen, dan staat de weg
tot hereniging, door terugkeer open. Maar
de Reformatorische kerken handhaven
hun: Alleen door genade, alleen door het
geloof, laleen de Heilige Schrift.
Hoe zullen Rome en de Reformatie ooit
tot één worden?
Dat kan alleen de Heilige Geest be
werken.
Bij God zijn alle dingen mogelijk.
De gedachtenis aan 31 oktober moge alle
protestanten doen bedenken, wat op de
jubileum-vergadering bij het 25-jarig be
staan van de Geref. Bond in 1931 gezegd
werd: dat de erfenis der vaderen opnipuw
verworven moet worden, wil ze tot een
levend bezit zijn.
SPECIAALZAAK IN
AESTHETISCHE OPTIEK
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
lel. 3)84 Hoofdetr 51 Naast de apotheek
B Hoofdstraat 81-89 - Veenendaal
HEROPENING
ZELFBEDIENING
L. J. WELKZIJN
Na een ingrijpende uitbreiding en
vernieuwing opende de fa. Welk
zijn op de hoek Zandstraat-Geerse-
weg haar geheel vernieuwde krui
denierszaak annex slijterij en
wijnhandel.
Door vergroting van de oppervlakte
en de invoering van het Zelfbedienings
systeem kon een veel efficiëntere be
drijfsvoering worden verkregen. Voor
al in verband met het nieuwe uitbrei
dingsplan Molenbrug is een goede
koopgelegenheid in die hoek van Vee
nendaal zeer belangrijk.
HA^BREL-ëff
VA£L
ÏSCHIEDA*
!o5nu^*°*
Het artikelen-assortiment onderging aannemersbedrijf fa. P. van Doorn en
een uitbreiding met groenten, fruit en Zn. te Veenendaal verrichtte de ver-
diepvriesproducten. Naast de kruide- bouwingswerkzaamheden en een aar-
niersafdeling bezit de fa. Welkzijn ook dige bijzonderheid is dat de zaak van
nog een volledig ingerichte slijterij. Het de fa. Welkzijn al bestaat sinds 1600.
Een interieur
opname de
modern
verbouwde zaak
van de firma
Welkzijn.
