Van heumesen en waterratten
PUROL
Schoonheidssalon
HENNY JANSEN
9t Onmogelijke gebeurde
in Wageningse wasmachine
wmwmwm
Eerste lustrumconcert in Chr. Ger.
kerk aan de Hoofdstraat
Kandidaatstelling Provinciale Staten
Dokter Waller woont nu 60 jaar
in Rhenen
Oude „Blaauwe Schuur" te Amerongen
verdwenen
euwsblad „DE VALLEI"
vrydag 21 januari 1966
AUTODIENSTEN EXP. VAN ECK - E.V.E. - VEENENDAAL
V.A.B.
KIRPESTEIN
SPOORARTS
Afscheid, bevestiging en
intrede ds. W. L. Mulder
Roode Kruis
Straatnaam
u
nylons
Fa. L. HEY
Rhenense medicus viert 89ste verjaardag
6
Verzend per
Dagdiensten Veenendaal - Ede - Wageninger»-- I Nyverheidslaan 13
Rhenen - Utrecht - Amsterdam Telefoon 406 7
Op zaterdag 22 jan. is het precies vijf jaar geleden dat het orgel in de Chr. Ger.
Kerk aan de Hoofdstraat in gebruik werd genomen. Feike Asma gaf toen voor
een stampvolle kerk een prachtig concert. Thans, vijf jaar later zal dezelfde
organist weer een concert verzorgen. In de afgelopen periode zijn er verschil
lende bespelingen geweest, geslaagde en minder geslaagde. Toch was in de ge
hele serie een zekere lijn te bespeuren.
De meeste concerten lagen min of
meer op het romantische vlak, een
richting die de Veenendalers blijkbaar
bijzonder aansprak, getuige de grote
opkomst. Daarenboven waren er ook
concerten met een moderne aanpak.
Ook heeft men getracht de bezoekers
het hoe en waarom bij te brengen. Men
denke aan de concerten van Lambert
Srné en Feike Asma samen, waarbij
jeide organisten de gelegenheid kre
gen een mondelinge toelichting te ge
ven.
Waren er in het begin uitsluitend
orgelbespelingen, de laatste jaren heeft
ien ook vele solisten vocaal en in-
rumentaal en gehele zangkoren op
iten treden. Dat mede hierdoor de
luzikale belangstelling van de meeste
eenendalers breder is geworden is
uiten twijfel aan te nemen: Hopelijk
/orden in de toekomst nog vele con
certen op dit prachtige orgel gegeven.
Met belangstelling zien de liefheb
bers dan ook uit naar het concert an
anstaande zaterdag en wel om twee
cdenen: In de eerste plaats is dit.het
crste concert dat Feike Asma hier
eeft nadat het orgel in de vorige zo-
ler enkele wijzigingen heeft onder
aan. Ten tweede is de organist sinds
ort benoemd als organist bij de Ned.
-lerv. Kerk te Maassluis.
Nadat hij velé jaren in Den Haag or
ganist is geweest van de Lutherse kerk
peelt hij dus nu weer in een hervorm-
e kerk op een prachtig drie klaviers-
rgel dat in 1732 is gebouwd door Ru-
VEENENDAAL
CITY-MOTORS - EDE
dolf Garrels .Het orgel heeft 50 stem
men. Zeer waarschijnlijk zal de bezoe
ker zaterdagavond wel enkele nieuwe
dingen van de kunstenaar kunnen be
luisteren.
Ook staat voor zaterdag het wat mo
derne werk van P. C. van Westering
„Suite de Concert" op het programma.
Verder worden nog de volgende wer
ken ten gehore gebracht; de „Gavotte"
in Q van William Boyce, de „Toccata
in F" van J. S. Bach, de „Sonate No. 3
in C. min." van A. Guillmant en de
„Andantino" van Cesar Franck. Al met
al een avond die geen enkele muziek
liefhebber mag missen.
Dit is het imposante orgel in de Ned.
Herv. kerk te Maassluis, waar Feike
Asma sinds kort organist is.
In zo'n kleine plaats ale Rhenen, dat
toen der tyd meer het karakter had van
'n stad, bleven de diverse functies niet
uit. Dokter Waller werd onder meer aan
gesteld als spoorarts. Dit hield in dat hy
belast was met de medische controle
van de spoorwegarbeiders, die toen nog
werkzaam waren by het station in Rhe
nen. Hierdoor kreeg de dokter de special^
bevoegdheid om over de spoorbrug te
mogen fietsen. De eerste tyd werd de
Ds. W. L. Mulder cal zondagmiddag
23 januari a.s. afscheid nemen van de
Gereformeerde Kerk van Bolnes in de
burgerlijke gemeente Ridderkerk en
veertien dagen later, n.1. zondag 6 febr.
a.s. in de middagdienst in de Johannes-
kerk, na vooraf morgens in de Re-
hobothkerk te xyn bevestigd door ds.
J. H. van Halsema uit Gorlnchem, in
trede doen als predikant van de Gere
formeerde Kerk van Gorinchem, waar
hy beroepen ia in de vakature van ds.
W. G. Scheer», die op 25 juli van het
vorige jaar (1965) naar Amstelveen
Noord/Ruitenveldert ia vertrokken en
die daar drie weken later intrede heeft
gedaan.
Willem Lein Mulder werd op 3 febr.
1929 te Veenendaal geboren. Hij be
zocht eerst het lyceum te Arnhem en
studeerde daarna nog aan de Vrye Uni
versiteit te Amsterdam, waar hy op
11 mei 1956 zyn kandidaatsexamen
theologie aflegde. Nadat de heer Mul
der ongeveer vyf weken later op 14
juni 1956 na praeparatoir examen door
de classis Amersfoort was beroepbaar
verklaard in de Gereformeerde Kerken
in .Nederland werd hy op 4 november
van datzelfde jaar (1956) door ds. D.
Enk uit Veenendaal bevestigd als pre
dikant van de Gereformeerde Kerk van
Nieuwolda, in de classis Appingedam.
Op 17 september 1961 verwisselde ds.
Mulder deze Kerk met die van Bolnes
in de classis Barendrecht. waar hy toen
is bevestigd door ds. W. H. Wamsteeker
uit Wagenborgen in de provincie Gro
ningen, die zondag 23 januari a.s. naar
Ruinerwold-Koekange zal vertrekken.
Tydens zyn ambtsbediening als pre
dikant van de Gereformeerde Kerk van
Nieuwolda ging ds. Mulder op 20 april
1959 in militaire dienst en is toen ruim
een jaar o.a. in de Westenberg-kazerne
te Schalkhaar werkzaam geweest als
reserve-legerpredikant. Verder was hy
enige tyd actuarius van de classis Ap
pingedam.
Tydens zun verbiyf te Nieuwolde
werd daar een begin gemaakt met de
vry ingrijpende verbouwing van de ge
reformeerde kerk Te Bolnes was ds.
Mulder ere-voorzitter v^n de gerefor
meerde jongerenvereniging ..FUoïo«*o«rM
praktijk uitgeoefend op een stoomfiets.
In 1913 kreeg de arts zyn eerste auto.
Hiermeer was hy de derde in de ge
meente Rhenen.
Tydens de oorlog maakte de arts zich
verdiensteiyk op het gebied van het
Roode Kruis. Hiervoor werd hij onder
scheiden met de hoogste onderschei
ding die deze instelling kent n.l. „Het
Kruis van verdienste".
RUWE HANDEN
Tevens was dr. Walder in 1940 be
last met de evacuatie van de bevolking,
hierdoor bleef de arts zelf het langste
in Rhenen. In Rhenen zelf heeft deze
bekende arts geruime tyd gefungeerd
als cursusleider van de plaatseiyke af
deling van het Roode Kruis.
By zyn vyftig-jarig ambtsjubileum
in Rhenen werd ter ere van deze pio
nier een straat naar hem genoemd en
wel de dr. Wallerstraat. Dit stelt de
dokter zeer op prys. Tot zyn 75ste jaar
is hy controlerend arts geweest, het
geen hem nog enigszins zijn oude ge
voelens liet herbeleven. Momenteel is
de dokter 88 jaar en wordt 1 februari
89. Ondanks deze hoge leeftyd is dr.
Waller nog in staat auto te ryden.
Maar als zyn rybewys in 1967 zal zyn
afgelopen stopt hy hiermee. Al oefent
de Rhenense dokter nu al enkele jaren
geen praktyk meer uit, toch zal hy by
de oudere mensen in Rhenen nog biy-
ven voortbestaan als dokter Waller.
doet
langer
met
v.a.
Setter Set nylonin de nieuwe
Roaella kleuren ziet U bij:
t
Hoofdstraat 45 tel 2195
Frans Halslaan 26.
tel. 3044
■b GELAATS MASSAGE
MAKE-UP
Vr EPILEREN
■b MASKER
■b MANICURE
b ONTHARING
Inlichtingen en afspraken telefonisch
of in onze zaak
DROGISTERIJ
Zandstraat 7, tel. 2472, Veenendaal
Een leuke inkijk
in de Zandstraat
van vroeger,
waarbij men
oostwaarts kijkt.
boewei hier en daar altijd wel excessen bleven bestaan. Het wijkgebouw mocht
worden gebouwd op de grond van het oude rusthuis. Toen deze organisatie achter
de rug was werden proeven genomen met schoolonderzoek, dit bleek groot succes
te hebben en dokter Waller werd aangesteld als bevoegd schoolarts.
Het laatste deel van de „Blaauwe
Schuur" te Amerongen, stort, met be
hulp van vrijwillige medewerkers, ter
aarde.
Op dinsdag, 8 februari 1966 zal de kandidaatstelling voor de verkiezing van
de leden van de provinciale staten der provincie Utrecht plaatshebben. Op die
dag kunnen van negen tot v\jf uur by de voorzitter van het hoofdstembureau
voor de kieskring Amersfoort of by het door hem aangewezen lid van het
hoofdstembureau, ter gemeente-secretaris van de gemeente, waar dit hoofd
stembureau is gevestigd, lijsten van kandidaten worden ingeleverd.
Iedere lyst moet worden ondertekend
door ten minste 25 kiezers die binnen de
kieskring, waarvoor die lyst geldt, kies
gerechtigd zyn voor provinciale staten.
Een kiezer mag niet meer dan een
lyst ondertekenen. De namen van de
kandidaten moeten op de lyst worden
geplaatst in de volgorde waarin de
ondertekenaars aan hen de voorkeur
geven, op de lyst mogen maximum 20
kandidaten worden geplaatst.
De kandidaten moeten worden op de
lyst geplaatst met vermelding van
naam. voorletters, jaar en datum van
geboorte alsmede woonplaats en adres.
By de lijst moet worden overgelegd
een schrifteiyke verklaring van iedere
daarop voorkomende kandidaat, dat hy
met de stelling op de lyst van zyn naam
akkoord gaat.
Boven de lijst kan bij machtiging
de aanduiding van een politieke groe
pering worden geplaatst.
De inlevering van de lyst moet per
soonlijk geschieden door een kiezer, be
voegd tot deelneming aan de verkie
zing. By deze inlevering kunnen de
kandidaten tegenwoordig zyn.
Indien het een lyst van een politieke
groepering betreft, waarvan geen lid
zitting heeft in de provinciale staten
moet een verklaring worden overgelegd
waaruit blykt, dat op naam van één der
ondertekenaars van de lyst of op naam
van de gemachtigde 250,in de kas
der provincie is gestort.
De tot invulling bestemde formulie
ren voor lasten van kandidaten, voor
de schriftelyke verklaring en voor de
machtiging, bedoeld in de bepalingen
van de kieswet zyn van heden tot en
met de dag van kandidaatstelling ter
secretarie der gemeenten kosteloos ver
krijgbaar. tevens kunnen ter secretarie
nadere inlichtlgnen worden verstrekt.
De oudste arts in de gemeente Rhenen is ongetwijfeld dokter W. Waller. In 1906
kwam hij als jong arts in Rhenen, om daar een zeer moeilijke, maar heel mooie
praktijk te beginnen. In die tijd moesten tal van verbeteringen worden aange
bracht en als eerste zag dokter Waller dat er een afdeling van Ziekenzorg moest
worden opgericht. Al heel spoedig kon er een wijkverpleegster worden aangesteld
en de medische toestand in Rhenen had men dan ook weldra onder de knie, al-
Onmogelijk dat mijn wo? nog
witter kan worden" zei mevrouw
J. HofstedeWolstraat 12, Wage-
ningen, toen een Sunil team bij
haar thuis kwam wassen. Maar zie
uit haar eigen wasmachine kwa
men wittere lakens, wittere schor
ten, wittere lingerie. Daar kan
geen sop tegenop!" concludeerde
mevrouw Hofstede zelf. Wat een
waskracht 1" En zij ging gelijk met
de demonstratrices de deur uit
om Sunil te halen.
kamer hun verblijf hadden. Zij raakten zo ge
wend aan de muizen dat ze er niet meer bang
voor waren en de beestjes brood en kaas
voerden. Toch was het een gezellige tijd
vaak. Het klinkt misschien niet erg geloof
waardig maar toch was het dat. Hoewel, er
gebeurden soms vreemde dingen. Omdat het
zo'n arme tijd was, deden de mensen voor
geld alles. Zo was er eens iemand op de
Schupschefabriek, die voor een paar dubbel
tjes een kikker de kop afbeet".
„Gebeurden er dan wel meer van zulke
dingen?"
„Nou, man. Ik zag een keer hoe iemand
voor een pakje sigaretten drie heumesen op
at. tussen twee sneden koek. Ze waren tot
alles in staat, in die tijd. Varkens slachten
gebeurde in die tijd ook veel aan hiys. Dan
kwamen Van Doorn of Van Dijk, de slach
ters. bij je aap huis. deden een sterk touw
aan de achterpoot van het beest, waarna het
varken werd omgetrokken. Dan ging het mes
erin en bloedde het dier dood. Soms zaten
ze met een paar man op het varken, om het
in bedwang te houden. En dan had je ook
nog in die tijd de vele spoken «n heksen. Als
een wat oudere vrouw maar een beetje een
kromme neus had en wat sterk gerimpeld
was, werd er al gauw gefluisterd dat het een
heks was. Die mensjes hadden soms veel te
lijden en we mogen blij zijn dat die ellende
uit de wereld is. Want bijna iedereen deed
er aan mee. Christelijk x>f niet christelijk. Rijk
of arm. De meesten hadden ontzag voor spo-
heksen en meer van dat soort dingen"
„Weet je nog een leuk verhaal uit die tijd?"
„En ofl Ik weet nog iets bijzonder aardigs,
maar laten we daar een nieuw verhaal van
By het ontwerpen van de plannen voor het Amefongse Zwembad, werd er
steeds van uitgegaan dat de badhokjes, douches enz. een plaats zouden vinden
In de oude Blaauwe Schuur ter plaatse. Een der weinige nog in tact gebleven
originele tabak hsc hu ren. Bovendien was deze schuur met zyn meer dan 50
meter lengte een der grootsten in zyn soort.
By nadere Inspectie bleek echter dat het houtwerk van de schuur zozeer was
vergaan, dat restauratie onmogeiyk bleek, of wel zeer kostbaar zou zyn.
Natuurlyk is dit voor de zwembad
commissie een tegenslag. Financieel
wel te verstaan. Er bleek namelyk
maar een oplossing. De schuur afbre
ken en opnieuw opbouwen.
De extra kosten hiervan bedragen
rond 15.000,Maar tegenover deze
hogere kosten staan vele voordelen. Het
grootste voordeel is wel dat er nu een
gebouw ontstaat, dat aanmerkelijk min
der aan onderhoud zal vergen. Boven
dien kan, met het gegeven uitwendige
aanzien, dat weer precies hetzelfde
wordt als de oudo Blaauwe Schuur, in
wendig de zaak veel beter aan de aard
v. d. onder te brengen ruimten worden
aangepast. De schuur wordt opgebouwd
door middel van een 12 tal voorgelym-
de houten spanen. Hierop wordt een
dichte dakbedekking aangebracht. Aan
de buitenkant komen de oude pannen
er weer op.
Hoewel de kosten dus hoger worden,
is de commissie van mening, dat de
voordelen verre tegen dit nadeel op
wegen.
Ondertussen is zaterdagmorgen het
laatste restant van de oude schuur ter
aarde neergedaald. De 9 meter hoge,
11 meter brede en 50 meter lange
schuur is niet meer. Vorige week za
terdag begon een ploeg vrijwilligers
onder leiding van dhr. Den Uyl met
het afhalen van de pannen. De week
daarop was deze ploeg zover dat het
laatste deel van het geraamte omlaag
getrokken kon worden.
Binnenkort kan met frisse moed met
de nieuwbouw begonnen worden.
In het tydschema geeft dit geen tegen
slag. Deze nieuwbouw zal ongeveer
evenveel tijd vergen, als de eerder ge
dachte restauratie.
Intussen alle hulde voor de heer den
Uyl en de mensen die de afgelopen
weken vrijwillig aan het bad gewerkt
hebben in de kou en de sneeuw.
maken"
Hier een leuke schets
van het oude Boveneind,
wat nu de ruime
Prins Bernhardlaan is.
Uit verkeersoogpunt
een verbetering,
maar verder
„Kriekkriek kriek", zo kreten de heumesen (krekels) in de
bakkerij van de nog heel jonge bakker, Arie Diepeveen, in de Zandstraat,
zo'n veertig vijfenveertig jaar geleden.
't Was vandaag weer heel bar, met de tsilpers. En de kakkerlakken
zaten ook weer met bosjes tegen de muur. Geen wonder trouwens met
zo'n warme zomerdag. Arie veegde zich het zweet van het voorhoofd.
Hij verlangde naar een beetje frisheid. Hij liep de bakkerij uit en ging
de weg op. De sloot in het midden van de Zandstraat, de Grift, rook weer
aardig.
bleef natuurlijk gewoon doorschieten en legde
er nog verschillende neer. Hoe het toen met
de wapenwet zat. weet ik niet precies, maar
het zal wel niet zo streng geweest zijn als nu.
De Gooyer stond tenminste meer dan eens te
schieten." zo verduidelijkt Diepeveen ons zijn
herinneringen uit die oude tijd
Hebt u nog meer ervaringen met ratten
gehad?"
„Dat zou ik denken. Men zei mij dat hier
in dc omtrek, ergens bij een boer, niemand
naar binnen durfde te gaan, vanwege de rat
ten. Ik er een keer op af natuurlijk. En
daad. het krioelde er van levende en dode
ratten. Eerlijk gezegd voelde ik geen enkele
Cehoefte meer, om daar nog eens een bezoek
te brengen.
Ook wat jaartjes later, toen ik in het Gel
derland woonde, hadden we er nog flink last
van. We woonden aan de slootkant, oet
vcorbij de bierschuur van Dekker. Het we
melde er van ratten en muizen. Mijn zoontje
zat een keer op het balcon en riep naar mijn
vrouw: „Mamma, kom eens kijken, er lopen
hier allemaal poesjes." Mijn vrouw was gauw
bij hem en ontdekte enkele enorme ratten. In
deze tijd hadden wij ook enkele pensiongas
ten, onderwijzeressen meestal, die in de vpor-
Er stonden wat mensen op dè weg en ze
keken naar de overkant van het water. Arie
volgde hun blikken en zag aan de kant van
het „Haverland" verschillende grote water
ratten, die zich koesterden in de zon. Ja. die
ratten, dat was wat vroeger in Veenendaal.
Overal zaten ze met hopen. In verschillende
rassen en afmetingen. Geweldige kanjers wa
ren er bij. In de Zandstraat zat het vol met
ratten, langs de slootkant en bij de huizen,
maar ook op dé „Meulenpol" en in de „Breeje
Gang". Zelfs op het „Hoge End' (Gort
straat) waren ze nog in troepen te vinden.
En dan vooral ook het Gelderland en het
Boveneind niet te vergeten. In heel Veenen
daal krioelde het. De bestrijding was dan ook
erg primitief. Wel waren er venijnige fok-
honden, en ook nog wel enkele andere rassen,
die zich ontpopten als uitstekende rattenvan
gers. 't Was echt geen zeldzaamheid als één
hond een stuk of twintig ratten achter elkaar
doodbeet. Oudere Veenendalers herinneren
zich nog wel hoe dat er aan toe ging. Als
er een hol was aangeboord werd het vol
gegoten met water, terwijl de fok klaar stond
om de ratten met één knauw van zijn sterke
kaken, de nek te breken. „Aris aan 't burgje"
had ook zo'n felle hond. Kerels, wat kon die
het. Biestige goeie vangers waren het. Maar
het was niet voldoende, deze bestrijding, om
gelijke tred te houden met de aanvoer van
ratten, uit de diverse sloten en vanuit de vele
„keueshokken", welke ook permanente haar
den vormden.
Bakker Arie keek om zich heen en merkte
plotseling dat zijn buurman. Ties de Gooyer,
de slager, weer aan de gang was. De Gooyer
had namelijk een fikse buks bij zich en richtte
de loop daarvan op de ratten aan de over
kant. Zo nu en dan drukte hij af. En aange
zien de slager een prima schutter was. beet
menige waterrat voorgoed in het modderige
zand. Morsdood.
Terwijl de Gooyer weer aan het mikken
was, voelde hij plotseling een hand op zijn
schouder en een barse stem beval: „Stop met
dit werk. ik ben van de dierenbescherming!"
De omstanders begonnen te lachen en de
slager keek om. Daar stond een bekende
Veenendaler uit het Achterkerk voor hem.
met een vcolljke schetstwinkeling in zijn
ogen. Het was Aart van Barneveld, die altijd
graag voor een grapje te vinden was.
„Ik moet nog grinniken om het gezicht wat
Ties de Gooyer toen trok," vertelt ons de
heer Diepeveen. die inmiddels de zestig al
een eindje gepasseerd is. Hij gaat verder:
„Aart van Barneveld lachte met de omstan
ders mee en toen begon Ties ook maar. Hij
