KAMER GAAT HET VEENENDAALS VERENIGINGSLEVEN ZORGEN VOOR EEN DAVERENDE LEDENWERFACTIE T.B.V. HET KON. WILHELMINAFONDS VOOR DE KANKERBESTRIJDING? P E L CHEVROLET een feest vooraf... DE N.M.B. GEEFT 5°/» oP de termijn- 6 baart veel zorgen en vereist brede bestrijding V.A.B. spaarrekening. Deze gunstige rente geldt bij bedragen tot 10.000.- al voor een termijn van 6 maanden. Voor grotere bedragen is de opzegtermijn 12 maanden. Wendt u voor inlichtingen over deze 5%- rekening en de overige spaarmogelijkheden, 3/2 en 4%%, tot een van onze 190 vestigingen. NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK De bank waar u zich thuis voelt SCHERPKNZF.EL ^uinbouwhoekje Nieuwsblad „DE VALLEI" vrijdag 18 maart 1966 de verenigingen Veenendaal in welke vorm dan ook. De laatste oproep Maandagavond a. s. om acht uur komen diver se afgevaardigden van het Veenendaals vereni gingsleven in het OCB-gebouw bij elkaar om de instructies te ontvangen van de afdeling Vee nendaal van het Kon. Wilhelmina Fonds voor de kankerbestrijding. Althans dit hoopt deze af deling vurig. De instructies behelzen een taak verdeling voor de op handen zijnde leden werfactie in Veenen daal. Dit ledental ligt ver en ver beneden het landelijk gemid delde en men wenst daar een radicaal ein de aan te maken. Der halve heeft men de hulp ingeroepen van in voor een besprekingsbijeenkomst werd vrijwel genegeerd, doch de vier wel aanwezige afgevaardigden hebben besloten om sa men met het bestuur van de afd. Veenendaal van het K.W.F. al de bekende verenigingen per soonlijk te gaan bezoeken en daarbij de noodzaak van de te nemen actie onder de aandacht te brengen. WAT IS KANKER Het woord kanker alleen al is voldoen de om velen van ons de schrik op het lijf te jagen. En terecht. Het Bureau Voorlichting van het Kon. Wilhelmina Fonds heeft een boekje uitgegeven ge titeld: „het ABC van de kankervoorlich ting". Dr. L. Meinsma, directeur van dit bureau, besluit zijn inleiding in dit boek werkje door te zeggen „Dit boekje is niet schrikaanjagend, maar op vele pun ten wel verhelderend. Daarom kan dit boekje 'n heel belangrijk document zijn, misschien wel één van de belangrijkste, die u ooit gelezen heeft". Wat is kan ker? De kanker is een ongeremde ver meerdering van abnormale cellen. Nor male cellen zijn levende eenheden, die tezamen het lichaam vormen. De lichaamscellen hebben verschillende functies en als zodanig zijn er huidcel len, levercellen en cellen, die de maag, de longen en de nieren vormen en nog vele andere soorten. Kankercellen zgn abnormale lichaamscellen. Omtrent deze materie zouden wij u gaarne willen voorlichten met als lei draad enkele voorname onderdelen uit het reeds eerder genoemde boek werkje. Alle kankers zijn niet gelijk. Er zijn vele verschillende vormen van kanker, zetelend in verschillende plaatsen van het lichaam, in verschillend tempo groei end en verschillend reagerend op behan deling. Kankers hebben gemeen een nei ging tot groeien en zich verspreiden door het lichaam. Als ze niet behandeld worden, veroorzaken zij eigenlijk de dood. De kanker verspreidt zich door cellen, die rechtstreeks van het ene weefsel doorgroeien naar het andere en door in- fjoei in de wand van bloedvaten en al dus vervoert het bloed deze abnormale cellen verder door het lichaam. Ook via lymphbanen, waarlangs vocht verplaatst wordt, verplaatsen kankercellen zich naar naburige klieren. Er is geen vast tempo aan te geven voor de groei van een kankergezwel. Sommige vormen groeien sneller in en kele weken dan andere in verscheidene jaren. De kwaadaardigheid van kanker is mede afhankelijk van deze groeisnel- heid. IS KANKER BESMETTELIJK? De kanker is niet besmettelijk. Er is geen geval bekend dat een dokter of een verpleegster de ziekte „gekregen" heeft van een patiënt hoe nauw het contact ook geweest kan zijn. De afscheiding uit kankergezwellen, als het al voorkomt, is een gevolg van infectie en is NIET een deel van het gezwel. Lang niet alle gezwellen zijn kanker. Er zijn zogenaamde goedaardige gezwel len, die zelden de gezondheid ernstig be dreigen, en kwaadaardige of kankerge zwellen. Het belangrijkste verschil is, dat een goedaardig gezwel beperkt blijft tot de plaats van oorsprong in het lichaam. Een kwaadaardig gezwel be tekent kanker en, zonder medisch in grijpen, neigt dit tot uitzaaiing door het lichaam en zal daardoor de dood veroor zaken. Iemand kan kanker hebben zonder dat hQ of zrj dit merkt. Het beginstadium van de meeste vormen van kanker kan alleen ontdekt worden door een grondig medisch onderzoek en in dat stadium is kanker het gemakkelijkst te behandelen. Kanker ziet er niet altijd uit als een knobbel. Soms lijkt het op een zweer of niet genezen rauwe wond. WAT VEROORZAAKT KANKER? De fundamentele oorzaken zijn nog onbekend, hoewel een aantal invloeden, die tot kanker leiden, bekend geworden zijn. Deze zijn bijvoorbeeld roken, lang durige invloed van zonnestralen, radio actieve bestraling en contact met som mige chemische verbindingen. -Lang durig contact met asbest-stof en sommi ge vormen van luchtverontreiniging schijnen van invloed te kunnen zijn op longkanker en op kanker van het spijs verteringskanaal. Chemische prikkeling kan ook een factor zijn van betekenis. Het onderzoek naar de grondoorzaken is in volle gang. VEENENDAAL EN UW VERENIGINGEN We hopen met het bovenstaande U in het algemeen „wat vertrouwd" te hebben gemaakt met de kanker. U begrijpt dat er nog veel moet worden onderzocht HET MIDDEL tegen de kanker te vinden. Dit heeft reeds schatten geld gekost en het zal vermoedelijk nog veel meer gaan kosten. Hiervoor is veel geld nodig. Veenendaal neemt een zeer bescheiden plaats in voor wat be treft de financiële hulp aan het Kon. Wilhelmina Fonds. Daarom is de oproep van de Afdeling Veenen daal geen overbodige. Met behulp van de activiteiten der Veenen- daalse verenigingen komt hieraan ongetwijfeld een einde. De bijeen komt van a.s. maandagavond om acht uur in het OCB-gebouw is dan ook van een groot belang. KOMT ALLEN Voor zover op het ogenblik bekend is, is bij de kankerpatiënt nog nooit een virus als duidelijke oorzaak aangetoond. Kanker krijgen door lichamelijk con tact met een dier dat kanker heeft, is volstrekt onmogelijk. Niets wijst op deze mogelijkheid. Kanker wordt niet veroorzaakt door stoten of verwonding. Een verwonding alleen van weke delen zal geen echte kanker kunnen veroorzaken. Wel kan zo'n aanraking de aandacht vestigen op een knobbel vandaar dat men dit ge rucht nogal eens hoort. Kanker is niet erfelijk. De huidige kennis op dit punt geeft geen reden tot vrees of fatalisme. Er is geen statistische aanwijzing voor het feit, dat iemand meer kans op kanker zou hebben als één of beide ouders aan kanker geleden hebben. Huidkanker komt het meest voor bij mensen, die vele jaren aan zonnestralen zijn blootgesteld geweest, vooral wan neer deze mensen weinig huidpigment hebben. Huidkanker kan echter bijna al tijd worden genezen, als men op tijd is, Optimistische patiënten reageren in de regel beter op de .kankerbehandeling, wanneer een patiënt medewerking wei gert dan kan dit ernstige gevolgen heb ben. Kanker wordt nooit veroorzaakt door iemands gemoedstoestand. Kanker is een gewone ziekte gewor den en het is daarom te verwachten, dat sommige families daaraan ontsnappen en andere meer dan een enkel geval heb ben. Dit is mede afhankelijk van de ge middelde leeftijd in de betrokken gezin nen, want het is bekend, dat kanker vaker voorkomt op middelbare leeftijd en bejaarden. ROKEN Laboratorium- en statistische feiten op basis van 29 verschillende onafhanke lijke onderzoekingen in verschillende landen hebben aangetoond dat: 1. longkankerpatiënten zijn meestal si garettenrokers, 2. tienmaal zoveel sigaretrokers als niet-rokers overlijden aan longkan ker, 3. longkankersterfte neemt aanzienlijk toe met het aantal opgerookte siga retten per dag, 4. de sterfte aan kanker is veel hoger onder sigaretrokers dan onder niet- rokers, 5. ook blaaskanker kan door het roken van sigaretten veroorzaakt worden. Een belangrijke factor bij het roken schijnt het inhaleren te zijn. In de regel inhaleren sigaretrokers, de rokers van sigaren en pijptabak doen dit meestal niet. Als nu een sigarettenroker over gaat naar het roken van sigaren of pijp tabak, dan moet hij dus in ieder geval niet inhaleren, anders heeft het wijzigen van de rookgewoonte geen zin. De beste kans longkanker te vermijden is: NIET ROKEN. HOE HET ONTDEKT KAN WORDEN Niemand kan zeggen dat hij kanker heeft zonder medisch onderzoek. Een bezoek aan de huisarts is de beste be veiliging en een onmiddellijk onderzoek is noodzakelijk als één van de zeven waarschuwingen aanwezig is: 1. abnormale bloeding of etterige af scheiding, 2. iedere knobbel in de borst of elders, 3. een zweer, die niet spoedig geneest, 4. blijvende verandering in de stoel gang, 5. blijvende heesheid of hoest, 6. blijvende stoornissen van de spijsver tering of moeilijkheden bij het slik ken, 7. veranderingen in een wrat of moe dervlek. Ieder van deze verschijnselen is een absolute reden om uw huisarts te raad plegen, want de mogelijkheid bestaat dat zij op kanker wijzen. De uiteindelijke diagnose moet vastgesteld worden door microscopisch onderzoek van het ver dachte weefsel en dit gebeurt door de patholoog-anatoom in een ziekenhuis. Pijn is gewoonlijk een laat symp toom. Als kanker direct in het begin met veel pijn gepaard zou gaan, zou den velen onmiddellijk naar de dokter gaan en talloze levens aldus gespaard kunnen worden. Maagkanker wordt meestal vastge steld door een röntgen-onderzoek. Labo ratoriumonderzoek is daarbij van waar de. In later stadium kan een zwelling door de buikwand heen gevoeld worden. Het eerste symptoom is vaak een lang durig overklaarbaar vol gevoel of ge brek aan eetlust. Kanker kan men ook voor de tweede keer krijgen. Daarom moet iedereen, on geacht zijn vroegere ziekten, dus ook als daarbij kanker hoort, steeds op zijn hoede blijven. Soms stelt iemand geneeskundige hulp uit door vrees voor verdoving. Vele on derzoekingen gebeuren echter zonder zulke verdoving, maar als verdoving toch nodig is, dan geeft dit slechts tijde lijk enige last. Een leek kan nooit een onschuldig ge zwel onderscheiden van kanker. Hij of zij moet dat aan de doktoren overlaten. Longkanker kan in de regel niet vroeg tijdig ontdekt worden. Maar regelmatig röntgenonderzoek is hierbij van waarde. Daarom worden bij het massa-onder zoek, dat eigenlijk op tuberculose gericht is, tegenwoordig ook vaak longkanker patiënten ontdekt. Men moet daarom, vooral zij, die nog roken, zich altijd on derwerpen aan een röntgenonderzoek van de borstkas, als die gelegenheid zich voordoet. HOE HET TE BEHANDELEN Het belang van een vroege behande ling maakt het kankerprobleem een buitengewoon persoonlijke zaak voor ieder mens. Als u een bezoek aan de huisarts uitstelt bestaat de kans dat u uw eigen leven in gevaar brengt. Onder staande tabel demonstreert het gunstige resultaat bij een behandeling in een vroeg stadium: Lokalisatie Genezingskansen in vroeg laat stadium stadium huid 95 30 borstklier 75 30 baarmoedermond 75 10 mondholte 80 20 lip 94 10 endeldarm 50 5 Men moet door een dokter behandeld worden, door middel van een operatie of door middel van bestraling of door deze beide vormen van behandeling. Hormo nen of andere chemische stoffen kunnen ondersteunend van groot nut zijn. Kan ker behoort nooit met huismiddeltjes of door kwakzalvers behandeld te worden. De moderne behandeling vermindert de pijn. Bestralingen, sommige chirurgische ingrepen, pijnstillende middelen of be paalde hormonen houden pijn in be dwang bij vele patiënten. In de meeste gevallen is de kanker geneesbaar in een vroeg stadium. Kanker blijft namelijk aanvankelijk beperkt tot het orgaan van oorsprong en in dat stadium kan het gezwel het best vernietigd worden. Ge nezing komt echter ook wel voor, als kanker al langer bestaan heeft. Maar op die uitzonderingen mag men niet re kenen. KIRPESTEIN VEENENDAAL CITY-MOTORS - EDE w^é ~*B GOEDE VORDERINGEN Grote en werkelijke vorderingen wor den op alle terreinen van het kanker onderzoek gemaakt. Vooral het experi mentele onderzoek met betrekking tot het ontwikkelen van nieuwe chemothe- rapeutische middelen is hoopgevend. Sommigen hiervan hebben reeds be wezen van nut te zijn om de verdere groei van het gezwel te stoppen of te remmen. HET GENEESMIDDEL om kankergezwellen te vernietigen is echter nog niet gevonden. KANKER BIJ MANNEN Sinds 1950 overlijden aan kanker meer mannen, en in toenemende mate, dan vrouwen. In 1950 was dit verschil nog niet van betekenis, nu is er een verschil van meer dan 25 Dat komt omdat longkanker vooral bij de mannen voor komt. Daarnaast kunnen meer vrouwen genezen worden omdat zij regelmatiger naar de dokter gaan en meer aandacht schenken aan lichamelijke klachten maar ook omdat kanker bij vrouwen vaak optreedt op plaatsen, waar vroe ger diagnostiek en succesvolle behande ling makkelijker is dan bij mannen. De longkanker neemt nog steeds toe. In 1930 stierven in Nederland 187 man nen aan longkanker, in 1945 waren dit er 576, in 1955 reeds 1767 en in 1964 zelfs 3579 mannen. Tegen longkanker kan men zich be schermen door niet (meer) te roken. Kinderen moeten niet met roken begin nen. Volwassenen moeten niet roken in het bijzijn van kinderen. Een regelmatig röntgenonderzoek van de borstorganen Het winterlandschap afgebeeld in ons blad van vrijdag 11 fe bruari heeft nog wel enige moeilijkheden opgeleverd. Toch blij ken veel inzenders de omgeving van Veenendaal goed te ken nen, want er waren veel goede oplossers. Het gefotografeerde plekje ligt in de buurt van De Rode Haan; het is genomen vanaf het sluisje bij de Munnikenweg in de richting Amerongen. Uit de vele inzendingen trokken wij de kaart van de heer J. Ach terberg, Franseweg 44, Eist (U.). Onze hartelijke gelukwensen aan de heer Achterberg, die zijn boekenbon reeds zal hebben ontvangen. De NIEUWE OPGAVE Ditmaal geven wü u een foto van een weggetje ergens in onze omgeving. Zij die menen het juiste punt te herken nen gelieven hun oplossing op een briefkaart in te sturen naar de redaktie van „De Vallei", Parallelweg 10, Veenendaal. Voor de winnaar of winnares is weer een boekenbon van f 10, uitgeloofd. zal leiden tot het opsporen van begin nende longkanker maar voorkomen van longkanker (door niet te roken) is altijd beter dan genezing van beginnende long kanker. KANKER BIJ VROUWEN Iedere vrouw moet de vroege symp tomen van kanker leren en in staat zijn deze als zodanig te herkennen. Als één van de waarschuwingstekens optreedt moet zij direct naar haar huisarts gaan en een onderzoek aanvragen. Vele sterf gevallen als gevolg van kanker van het vrouwelijke geslachtsapparaat zijn niet nodig. Vele levens kunnen daarom ge spaard worden als vrouwen letten op verschijnselen, die op kanker kunnen wijzen en behandeling zoeken, zodra er zulke verschijnselen zijn. Kanker van de geslachtsdelen en van de borstklier vor men bijna de helft van alle vormen van kanker bij de vrouw. Deze worden ge volgd door kanker van de ingewanden, maag, endeldarm en huid. Borstkanker kan men ontdekken door een knobbel, die volkomen pijnloos is in het begin. Iedere vrouw moet zich jaar lijks éénmaal laten onderzoeken door haar huisarts. Deze kan haar leren hoe ze zichzelf kan onderzoeken en dit zelf onderzoek moet zij eigenlijk iedere maand herhalen. Iedere knobbel is geen kanker. Maar dat kan alleen de dokter uitmaken. Na der onderzoek moet namelijk uitmaken of een knobbel goedaardig is of kwaad aardig. Gelukkig zijn de meeste knob bels onschuldig van aard. Vermijdt het masseren van zo'n knobbel, want als het kanker is kan kanker aldus uitgezaaid worden naar elders. Nooit afwachten „wat de knobbel doet". Er zijn geen aanwijzingen dat borstkanker kan ont staan door het voeden van een baby. In tegendeel, moeders die borstvoeding ge ven hebben minder vaak borstklierkan ker. MEER DAN VROEGER Het is helaas waar dat het aantal sterfgevallen ten gevolge van kanker ieder jaar iets hoger is dan het daaraan voorafgaande. Dat betekent echter niet, dat de kankersterfte ook relatief toe neemt. Deze absolute stijging van de kankersterfte is een gevolg van verschil lende omstandigheden. Kanker komt vaker voor op oudere leeftijd. Door de toeneming van het aantal ouderen in Nederland en dank zij vorderingen op het gebied van de behandeling van an dere ziekten, neemt de kans op kanker dus evenredig toe. Dit is de belangrijkste reden van de schijnbare toeneming van de kankersterfte. Longkanker, zeldzaam in 1900, is snel in frequentie toegenomen. Ook de diag- notische mogelijkheden zijn verbeterd, zodat de diagnose eerder gesteld wordt dan vroeger. Verschillende vormen van kanker vertonen omgekeerd een daling in sterfte en deze daling is ongetwijfeld een gevolg van groter en succesvoller behandelingsmogelijkheden. KANKER EN U Hoe kan ik mij beschermen tegen de kanker 1. door zo spoedig mogelijk naar uw huisarts te gaan bij het optreden van één der waarschuwingstekens, 2. door u ernstig te bezinnen, wanneer iT tenminste nog niet rookt, op de ernstige nadelen van het roken, 3. door het kankeronderzoek te bevor deren door dit mede te financieren. Dit kan door lidmaatschap k mini maal 2,50 per jaar van de Ned. Ver. tot steun aan het Kon. Wilhelmina Fonds. TENSLOTTE Door gebruik te maken van iedere ge legenheid die zich in de toekomst zal voordoen u te onderwerpen aan keurin gen en massa-doorlichting. Een regel matig herhaald algemeen geneeskundig onderzoek blijft een belangrijke wens in het kader van de gezondheidszorg in Nederland. de grote keuze... de exclusieve modellen... de speciale afdeling... maken het uitzoeken van de bruidsjapon tot een feest voorafl Hoofdstraat 89 - Veenendaal WEER KIEVITSEI Een door de 23-jarige Jan Nelis van der Vliert van de boerderij Groot Donke laar in de gemeente Scherpenzeel ge vonden kievitsei werd maandagmorgen door de opa van de vinder ten huize van de burgemeester aan mevr. Hoytema van Konijnenburg aangeboden. JAARVERGADERING FLORALIA De Floraliavereniging houdt op dins dag 15 maart aanstaande jaarvergade ring in hotel Boszicht. De heer A. G. H. Disveld uit Nijmegen zal een kleuren film van de Paul Krüger Wildtuin in Afrika vertonen. Aanvang 8 uur. C.H.V. VERGADERDE De afdeling Scherpenzeel van de Chr. Hist. Unie heeft maandagavond haar jaarvergadering gehouden in het ver enigingsgebouw Filalethus en tevens de situatie besproken rond de verkiezingen van de leden van de Prov. Staten en ge meenteraad. Deze vergadering stond onder leiding van voorzitter B. Valkenburg. Uit het door de heer J. v. d. Ham uitgebrachte jaarverslag bleek, dat het ledental is uitgebreid en bijna de honderd heeft be reikt. De penningmeester J. Vermeulen gaf een overzicht van de financiën en kon een klein batig saldo melden. Bij de bestuursverkiezing achtte de heer C. J. van Ede, na twintig jaar in het bestuur te hebben gezeten, de tijd gekomen om zijn plaats af te staan aan een jongere. In zijn plaats werd benoemd de heer Van Vollenhoven. Herkozen werd de heer J. v. d. Ham en het bestuur werd met een lid uitgebreid, te weten de heer C. van Ginkel. Na dit gedeelte begon de be spreking van de kandidatenlijst voor de aanstaande gemeenteraadsverkiezing en deze werd als volgt vastgesteld: B. Val kenburg, M. Veldhuizen, J. v. d. Ham, G. van Rootselaar (zittende leden, J. Lensink, J. Brons, J. Bakker, G. Veen- hof, J. Osnabrugge, C. van Ginkel Hzn., B. W. Hoijer, J. Harthoorn, J. v. d. Vliert en W. Schimmel jr. De bespreking van een ingekomen brief van de A.R.-kiesvereniging te Scherpenzeel betreffende de plaatselijke samenwerking, was een zaak, die als vertrouwelijk werd betiteld en derhalve niet voor publikatie geschikt. Bij de rondvraag was er gelegenheid tot het stellen van vragen, die door de thans zittinghebbende raadsleden werden beantwoord. HERINNERINGSUITGAVE Binnen enkele dagen gaat een her ziene en uitgebreide uitgave verschijnen van de Orde van de dienst, als uitgave ter herinnering aan de plechtige inzege ning van het huwelijk in de Westerkerk op donderdag 10 maart 1.1. van Hare Koninklijke Hoogheid Beatrix, Prinses der Nederlanden en Zijne Koninklijke Hoogheid Claus, Prins der Nederlanden. In deze herinneringsuitgave zullen ook de teksten opgenomen zijn van de ge beden en de prediking. Een gedeelte van de opbrengst komt ten goede van het Prinses Beatrix Poliofonds. Uitgever is Het Wereldvenster te Baarn. Nu het voorjaar in zicht Is gaan we onze kamerplanten eens serieus inspecteren. Ongetwijfeld zijn er die hoognodig verpot dienen te worden in een grotere pot of die een verse laag bovengrond moeten hebben. Om reden het verpotten een werkje is dat met accuratesse moet worden uitgevoerd, willen wij in dit „praatje" de goede wijze van oppotten en ver potten onder uw aandacht brengen. Veelal wordt met een te verpotten plant te ruw omgegaan. We kennen dat! De plant wordt al te vaak met behulp van de stengel of bladeren uit de pot getrokken. Gevolg? Het in wendige van het wortelgestel (men ziet het niet) wordt gescheurd en be schadigd. We doen het aldus: men keert de pot met de plant onderste boven en tikt met de bovenrand van de pot een paar keren flink op de rand van een tafel. Door de schokken laat de wortelkluit (die vaak vast in de pot zit) los van de binnenzijde van de pot en kan er dan heel ge makkelijk uit worden gelicht. Is de wortelkluit geheel dicht met een net vormig weefsel van wortels omgeven, dan ziet u meteen dat het hoogtijd is om de plant een grotere pot te geven. Al te groot moet men de nieuwe pot niet nemen. In de meeste gevallen niet groter dan 2 cm wijder dan de te klein geworden pot. De aard en de groeiwijze der be treffende plant spreekt een woordje mee. Bij zeer kleine potplantjes is het soms voldoende dat de nieuwe pot hoogstens 1 cm wijder is. Bij zware exemplaren kan het daarentegen ook wel noodzakelijk zijn, dat een aan merkelijk grotere pot wordt genomen wanneer de aarde aan de buiten zijde van de wortelkluit nog groten deels zichtbaar is en dus weinig wor teltjes de buitenkant bereikt hebben, dan is in zo'n geval geen grotere pot nodig. Bij de verpotting wordt de aar de aan de buitenkant van de oude wortelkluit iets afgebrokkeld. Bevin den zich rottende of zieke delen aan de wortelkluit, dan deze met een scherp mes verwijderen. Voorts moet ik op het volgende wijzen: Vaak is de potscherf die op het afvoergat onder in de pot heeft gelegen in de wortel - kluit is vastgegroeid. Deze verwijde ren. Indien de nieuwe pot droog is, dan moet deze van te voren een poos in water worden gelegd. Ga verder als volgt te werk: Leg eerst een pot scherf met de holle kant naar bene den op 't potgat leg hierop 'n hand vol grond. Zet hierna de plant met wortelkluit op de grond. Is de ruimte tussen wortelkluit en potrand te nauw om met de vingers de potaarde in die ruimte vast te drukken, dan gebruikt men hiertoe een rond hout je. De plant mag niet te diep of te ondiep komen te staan. Let daar bij het verplanten goed op. Planten zoals kamerpalmen en Clivia's moeten vrij stevig worden opgepot. Indien derge lijke planten te losjes in de nieuwe pot komen te staan, dan wil het na dien nog wel eens gebeuren dat de plant met haar wortelgestel de hoog te in groeit en dat na verloop van tijd de wortels bloot komen te lig gen. Is de potaarde rondom de kluit voldoende aangedrukt, dan heeft de plant dus de haar toegewezen woning betrokken. Vul de pot niet tot aan de boven rand geheel vol, zorgt dat de aarde ongeveer een cm beneden de potrand blijft. Het gietwater kan dan niet weglopen. Vaak ziet men de potten zo hoog mogelijk gevuld en het water toedienen is dan een probleem. Ziekten in de planten kan men zoveel mogelijk voorkomen door de planten zo goed mogelijk te verzor gen. Vergeet niet. dat de wortels van een plant binnen de enge ruimte van de pot zitten opgesloten als een vogel in zijn kooitje. Het is dus van zelfsprekend, dat de potgrond van voeding met worden voorzien. Geef de planten in haar groei- en bloeitijd dus geregeld voedingsstoffen door middel van kamerplantenmest. Ornithogalum thyrsiodus of te wel de „Zuidenwindlelie" is algemeen be kend. Dit gewas leent er zich heel goed toe om als kamerplant ge kweekt te worden. De mooie, witte bloemen worden door de bloemist ook voor bruidsboeketten gebruikt. Het is thans de tijd om de bollen in voed zame grond op te potten. Geef haar een niet al te warm plaatsje in de woonkamer. Zijn ze binnenshuis uit gebloeid dan zet men de planten met pot en al in de tuin. De potten tot boven de potrand ingraven, vergeet vooral niet te gieten en te bemesten. Tegen september laat men de bollen afsterven en wanneer het loof ver dord is zet men de potten droog weg. U behoeft er dan verder niet naar om te kijken. Vroeg in 't voorjaar neemt u de bollen uit de pot en verwijdert alle grond en pot ze opnieuw op in goede bloemistengrond. E. J. Grijsen, Rhenen

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1966 | | pagina 6