Jaarverslag van de Vereniging
„Het Groene Kruis'' te Veenendaal
over het jaar 1965
UITDEUKEN
SPUITEN
avgbfts
draof
BEELDENDE KUNST TE RHENEN
We moeten verworvenheden niet
bevriezen
Nieuwsblad „DE VALLEI"
vrijdag 27 mei 1966
10
Georg von Behrens, een satiricus
Middelbuurtseweg 34a
J. ADMIRAAL
AMKRONGEN
ES
exclusief in bonneterie
DS. LANGBROEK ZEGT:
De kinderen van het personeel van de
D.S. van Schuppen komen hier bü de
Stoomcar.rousel van het Sprookjespara
dijs De Efteling.
GESLAAGD.
Tijdens dezer dagen gehouden examens
voor Vamor r\j-instructeur slaagde de
Veenendaalse heer G. Leppers voor dit
diploma. De heer Leppers is verbonden
aan Autorijschool Rekord, gevestigd op
de Valleistraat in Veenendaal.
Dezer dagen las ik ergens de woorden van de Engelse criticus Hodin aange
haald: „Alleen de psychologie bezitten we nog, geen filosofie en geen religieuze
overtuigingnooit stond de kunstenaar zo met lege handen en eenzaam tegen
over de schepping, een gedachte die ik uitermate pessimistisch vindt. Als onbe
vangen minnaar kan ik mij openstellen voor goede en gezonde kunst en deze
appriciëren, zowel figmatieve als abstracte. Er zijn nog kunstwerken buiten het
Stedelijk Museum te Amsterdam!
Zoals in het verleden in alle stromingendie de beeldende kunsten beroerden,
geniale, grote en kleine talenten optraden, gevolgd door een schare navolgers, zo
ook in onze tijd, die vergis ik mij niet een groter getal epigonen en ma
niëristen telt.
Het jaarverslag van de vereniging
„Het Groene Kruis" is het opwindendste
dat ooit door dit bestuur is gebracht.
Algemeen is bekend dat vorig jaar bij
de Algemene Vergadering het gehele
bestuur aftrad. Dankzij de bemiddeling
van weth. C. van Kuyk is na enige
weken dit ontslag ongedaan gemaakt op
een nieuwe door genoemde heer van
Kuyk bijeengeroepen Algemene Verga
dering. In haar ruim 60-jarig bestaan
heeft het Groene Kruis nooit zo in
ieders aandacht gestaan als in die we
ken. Het is te hopen, dat die belangstel
ling zal blijven, maar dan in het gehele
werk van de grote vereniging en niet
alleen bij bestuursverkiezingen. De ver
eniging brengt dank aan de heer van
Kuyk voor zijn geslaagde bemiddeling.
Dank zij een hogere subsidie en de in
1965 voor het eerst geïnde hogere con
tributie kan de penningmeester thans
een beter geluid laten horen dan vorig
jaar.
Het bestuur vergaderde in 1965 zes
maal. Het ledenaantal bedroeg per 31
december 1965 totaal 5540 leden, hetgeen
een winst geeft van 44 leden.
Het aantal wijkverpleegsters bedroeg
op 1 januari 1965 vier zusters. Helaas
is daar in 1965 nog wel eens iets aan
veranderd. Zr. Anbeek vertrok op 11
juni 1965, terwijl zr. Hubee op 31 aug.
onze dienst verliet. Met waarneemsters
zyn de diverse diensten toch in stand
gehouden. Als waarneemsters fungeer
den: zr. Ruttenberg van 2 aug. t.m. 31
dec.; zr. Strating van 3 nov. tot 31 dec.;
zr. Beijer van 23 aug. tot 30 sept. en zr.
Muilwijk van 11 okt. tot 8 nov. 1965.
Gelukkig zijn per 1 maart 1966 zr.
Hajer en zr. Stutvoet de gelederen
komen versterken.
Mej. G. Sukkel is in 1965 belast ge
weest met het bedienen van de hoogte-
zon.
De verrichte werkzaamheden laten
zich als volgt specificeren:
De wijkverpleegsters brachten voor de
Wijkverpleging in 1965 totaal 8885 be
zoeken. Ook werden nog 173 bezoeken
gebracht aan bejaarden, voor de rheu-
mabestrijding werden 21 patiënten be
zocht, terwijl aan 7 lichamelijk gehandi
capte patiënten 14 bezoeken werden ge
bracht. De laatste hulp na overlijden
werd 49 maal ingeroepen. Ook werden
nog gedurende 899 uur besprekingen
administratie en vergaderingen gehou
den.
Uit het verplegingsartikelenmagazljn
werden 3324 maal een artikel uitgeleend
in 27 soorten.
In 1965 werden slechts 3441 douche-
baden gebruikt. Gezien dit geringe aan
tal, hetwelk de laatste maanden nog
verder is teruggelopen, heeft het bestuur
besloten met ingang van 1 juli 1966 de
douches te sluiten. Dit geschiedt met het
oog op het geringe aantal baden en de
zeer hoge kosten voor verwarming enz.
Voor het Consultatiebureau van de
Prov. Utrechtse Vereniging tot bestrij
ding der tuberculose werden 55 patiën
ten bezocht, waarvoor 117 bezoeken
werden afgelegd.
De Emmabloemcollecte bracht in 1965
ZEEPOST
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd, staan, tussen haakjes, ach
ter de naam van het schip vermeld.
Argentinië: „Louis Lumière" (31/5)
Australië: „Ravenstein" (1/6)
Brazilië: „Louis Lumière" (31/5), „Cap
San Marco" (1/6), „Santa Rosa" (1/6)
Canada: „Ryndam" (30/5), „Ornefjell"
(1/6)
Ned. Antillen: „Marathon" (31/5)
Nieuw-Zeeland: „Tornar" (30/5)
Suriname: „Oranje Nassau" (1/6)
Verenigde Staten van Amerika: „Prin
ses Margriet" (2/6)
Z.-Afrika (eRp.) m.i.v. Z.-W.-Afrika:
„Jagersfontein" (31/5).
Inlichtingen betreffende de verzen
dingsdata van postpakketten geven de
postkantoren.
3.448,07 op, hetgeen nagenoeg het zelfde
bedrag is, hetwelk in 1964 werd gecol
lecteerd. 't Bestuur dankt degenen die
de collecte georganiseerd hebben en de
collectrices.
Voor het Consultatiebureau voor zui
gelingen, van dr. Frijlink. werden 405
nieuwe zuigelingen ingeschreven, hier
voor werden door de wijkverpleegsters
1131 huisbezoeken gebracht en 260 zit
tingen bijgewoond.
Het Consultatiebureau voor kleuters,
van dr. Plomp, had 75 nieuwe kleuters,
hiervoor woonden de zusters 81 zittingen
bjj en brachten 740 huisbezoeken. Boven
dien werd 7 maal waargenomen voor het
Kraamcentrum tydens weekenden, en
werd 9 maal by kleuters pirquets afge
lezen ook tijdens weekenddiensten.
Wykkraamverpleging.
De drie wijkkraamverzorgsters, mej.
Verweij, Mej. van de Haar en mej. Ver
meulen verleenden hulp bij 244 kraam
vrouwen, waarbij 3792 werkbezoeken,
alsmede 614 prenatale bezoeken werden
gebracht. Hiervoor werden 505 nacht
uren opgeofferd. Bovendien verleenden
zij hulp, waarnemend voor de Stichting
Kraamcentrum voor de zuid-oost-hoek
der provincie Utrecht, bjj 27 kraam
vrouwen met 8 werkbezoeken, terwijl
hiervoor nog 87 nachturen werden op
geofferd.
Per 1 januari 1966 zijn deze drie wijk
kraamverzorgsters niet meer in dienst
van de vereniging, maar zijn op last
van het Ministerie voor Sociale Zaken
ondergebracht bij de Stichting Kraam
centrum voor de zuid-oosthoek der prov.
Utrecht. Node zag men deze drie wijk
kraamverzorgsters. die een lange en uit
stekende diensttaak bij de vereniging
achter de rug hebben, overgaan naar ge
noemde Stichting.
Gezinsverzorging.
Gedurende 1965 werd met 4 gediplo
meerde gezinsverzorgsters gewerkt, ter
wijl er één leerling aan een cursus deel
nam. Bij deze dienst waren in 1965 20
gezinshelpsters, doch diverse traden in
de loop van 1965 in of uit dienst; per
31 dec. 1965 waren nog 12 helpsters in
functie.
Gedurende 1965 werd 55 maal een ge
zin geholpen met 6195 halve dagen hulp,
waarvan 1623 halve dagen verzorgings-
dagen waren en 4572 halve dagen hulp-
TEGEX POLITIEWAGEN.
Maandag reed de 14-jarige G. B. met
zijn fiets op de Kerkewijk nabjj de Vaart-
brug. Aldaar wilde hg de rijbaan over
steken. Bü deze manoeuvre vergat hij
zijn hand uit te steken, en achter zich
te küken.
Op het moment, dat hij op de rijbaan
was naderde van achter hem een politie
wagen, die hem niet meer kon ontwyken.
De jongeman kwam tegen de rechter
kant van de wagen en viel op de grond.
Gelukkig liep hij geen noemenswaard
letsel op en bleven ook fiets en auto
vrüwel onbeschadigd.
GEPARKEERDE AUTO'S GERAMD.
De heer C. van Z. uit Ede was zater
dag met een supportersbus vanuit Vee
nendaal meegegaan met een voetbalver
eniging. Zijn auto had hij geparkeerd
voor spuiterij Admiraal.
Toen Van Z. 's avonds om goed half
negen bij zün auto kwam, bleek deze
beschadigd. Waarschijnlijk was er een
bromfietser tegenaan gereden.
Een bromfiets was ook de schuld van
de deuk in de auto van de heer K. uit
Veenendaal. De wagen van de heer K.
stond geparkeerd op de Groenelaan, toen
er een tot nu toe onbekende bromfietser
aan kwam. De bromfietser raakte de
wagen en beschadigde die, maar wist
zelf weg te komen.
Beide zaken worden door de politie
onderzocht.
Met deze advertentie willen wij onze clientele erop wijzen
dat met ingang van 1 juni ons bedrijf is verplaast achter de
Ook hier hopen wij u op dezelfde accurate wijze van dienst
te zijn.
Beleefd aanbevelend
Mr. Autoplaatwerker
dagen. Van de genoemde 6195 halve
dagen waren er 4010 halve dagen die
werden besteed aan bejaarden en chro
nische zieken.
De cijfers wijzen uit, dat de ver. op het
gebied van verpleging, t.b.c.-zorg, zuige
lingen en kleuterzorg, alsmede gezins
zorg weer onmisbaar is gebleken. Laten
dus allen het werk van Het Groene
Kruis blijven steunen, ook al hebben ze
soms persoonlijk al jaren niet van een
van deze diensten geprofiteerd. Laat het
dan zqn onder het motto „Hulp voor wie
hulp behoeven". Wie het Groene Kruis
nog niet nodig heeft gehad, kan biy zün
met zijn goede gezondheid en het niet
gehad hebben van kleine ongelukken.
Het bestuur dankt alle medewerksters
en -werkers zowel op verzorgingsgebied
als op administratief gebied.
Hodins uitlating dat de huidige kun
stenaar met lege handen en eenzaam
tegenover de schepping staat, lijkt mü
blijk te geven van weinig werkelijkheids
zin. De kunstenaar, walgend van de men
selijke existentie en van alles, staat ten
slotte nog de satire ten dienste. De sa
tiricus legt in feite mens en maatschap
pij een hoog criterium aan door hem on
barmhartig een spiegel voor te houden
waarin hij zich geschokt herkent en zich
bewust wordt van zijn verdraging, zijn
bizarre gedragingen, zijn gevangen zijn
in de ban van sex, mode en amusement.
De Baltische adellijke kunstenaar
Georg von Behrens wiens schilderijen tot
11 juni te zien zijn in het Streekmuseum
te Rhenen is zulk een spotter, soms cho
querend, soms cynisch doende, van neer
komend tot bezinning. Deze cosmopoliet
geboren te Riga studeerde te St. Peters
burg, Rome, Florence, Wenen en Parijs
en woont thans te Bern in Zwitserland.
Zijn vroegere werken, impressionistische
stillevens, portretten en landschappen,
heeft hij verloochend om zich te wenden
tot de satire.
Nu lükt mij de satire een van de moei
lijkste opgaven in de kunst, ingegeven
door haat en verontwaardiging tegen
het onechte, onware in de menselijke en
maatschappelijke verhoudingen, haat en
verontwaardiging als exponent van lief
de tot het echte en ware, het bezielde.
Tot hoogtepunten kwam zij te onzent in
onze onsterfelijke Reinaert en Vondels
hekeldichten.
De onvergetelijke Marsman heeft eens
geschreven dat de kunstenaar net graan
des levens moet omstoken tot de jenever
der poëzie, een eis die m.i. voor alle
kunst geldt. De hekeling en geseling
van de wantoestanden en uitwassen
moet in het kunstwerk van de satire
overwonnen worden. Al is het afgebeel
de afstotend en schrikwekkend, het werk
zelf, de ombeelding van dat afschuw
wekkende moet tot schoonheid in fas
cinerende kracht sublimeren. De haat
en de verontwaardiging moeten beeld
worden, gestalte krijgen. En hierin nu
schiet Von Behrens soms te kort. Er is
in hem van geen distantie, geen loute
ring, geen harmonische orkestratie van
kleuren, vormen en lijnen.
Doeken als Het vergeten Golgotha.
Vandaag en gisteren, Het palet doen
verstandelijk aan en hjden aan een uit
eenvallende compositie waaraan eenheid
zoek is.
Het lijden aan de tijd in werken als
Het strand en The Band is ongeloof
waardig. Het striemen daar is onbillijk.
Hier en daar is zijn werk literair, het
vraagt om een explicatie zoals in De
rechter (Wiens Daumierachtige figuur
valt echter te prijzen). Laat de visie
Von Behrens in de steek, dan ontaarden
zjn figuren tot poppetjes.
Maar dan weer verrast hij door ho
nende voorstellingen als Bridgeparty,
bijtende spot om de leegheid van hoofd
wier spelende mensen, die niet eens
grijnzende tronies bezitten maar een
soort potsierlijke en afzich* olijke dieren-
koppen, chimères die Von Behrens vaak
schildert als symbool voor de mens, die
in zijn verdwazing zijn fysionomie ver
loren heeft. In L'art vivant spot hij met
de eigentijdse „le ide" kunst. Een aap
reikt de kunstprijs uit! De Potentaat, een
dik gevreten figuur met de voeten de
aardbol beheersend, is links en rechts
omgeven door slaafse mensfiguren met
domme zielloze dierenkopp ~n, terwql
dood en duivel grijnslachend toezien. Er
stoort iets in deze doeken. Ze zqn te
cerebraal, te voluntaristisch.
Suggestief is het schilderij Zenuwen,
muzikanten brengen de mens door een
cacofonie van geluiden tot vertwijfeling.
Helse figuren belagen hem. figuren die
denken doen aan de fantomen van Je
roen Bosch. Ook het doek „De kunste
naar aan het werk" brengt de naam van
Bosch op de lippen. Rustig te midden,
neen niet van de woedende baren, maar
van de afschuwelijke wezens zit de ar
tist als onbewogen.
Fantasmagorieën als Het geld, De
succesvolle, Maanraket, Alcohol doen
eveneens Jeroen Bosch-achtig aan.
Von Behrens werk roept vaak de na
men van andere kunstenaars op. In de
geest is hij verwant aan de grote Duitse
karikaturist Georg Grosz, an wiens Ein-
leitung en Steunpilaren van de maat
schappij ik op de expositie steeds moest
denken.
Behrens' De overwinnaar, een gisping
van de dor de dood bedreigde autoraces,
De kloek en L'accident (het ongeluk)
lijken mij niet tot kunstwerk gekristalli
seerd te zijn, in tegenstelling tot het
kleurrijke en sterke Carnaval, wel niet
overrompelend als de comédies humai-
nes, die James Enson schilderde, maar
toch treffend.
In deze bespreking schuilt het venijn
nu eens niet in de staart. Von Behrens
is m.i. het sterkst en persoonlijkst in de
minder colloristische werken. Soberder
kleurgebruik stemt hem tot diepere be
zinning. 'n Doekje Aan de bar is de gro
te Franse karikaturist Danmier waar
dig, evenals De dans. Schrijnend zijn ver
beeldingen als Vluchteling, De rechtelo
zen en Cauchemar, een door helse ogen
bedreigd mens, Behrens' angst vertol
kend.
Komt hij tot algehele verstilling en
overpeinzing, dan ontstaan zijn beste
werken. Fleur du mal, zinspeling op een
titel van Baudelaire's gedichtenbundel
Les fleurs du mal, is mysterieus van ge
laden sfeer. Hongarije 1956, Le profit,
een angstige vrouw met kind, bedreigd
door een sfinxachtige demoon, zijn on
heilspellend. Goed van compositie zijn
Vogels der haat, een groep zingende
mannen met gebalde vuisten en boven
hen in de nauwe straat een vlucht don
kere vogels.
Heel fraai geschilderd is het groepje
drinkers in Avonduurtje. Even mooi van
factuur en intentie is het werk Hij en de
schriftgeleerden. Aangrijpend is de mooie
Clown en het grijnzende zelfportret.
Resumerend lijkt het mü toe dat de
beoefening van de satire niet Von Beh
rens talentvolste mogelijkheid is. Hij kere
zich meer tot de comtemplatie, waarvan
de laatst genoemde werken specimina
zijn.
Het valt te betreuren dat geen enkel
werk uit zijn impressionistische peridde
aanwezig is, zodat wij onkundig biyven
van de kwaliteit daarvan.
D. Philips.
De tentoonstelling is tot 11 juni te
zien, dagelijks van 11.0012.30 en van
14.0017.00 uur. Ook op dinsdagavond
van 19.0021.00 uur. Woensdag en zon
dag gesloten.
GESLAAGDE POLITIEMAN
Afgelopen maandag slaagde in Am
sterdam de wachtmeester der Rijkspoli
tie, de heer R. Onink te Amerongen voor
het zware politiediploma B. Wij willen
de heer Onink van harte feliciteren met
dit behaalde succes.
SCHIETVERENIGING
De uitslag van de maandag j.l. gehou
den onderlinge schietwedstrijden waren
als volgt:
R. Brinkman 96 punten; H. den Uijl
92 p.; P. v. d. Sigtenhorst 92 p.; J. de
Greef 92 p.; A. Burgstede 92 p.; A. de
Haas 91 p.; J. Niessen 88 p.; A. Duffels
86 p.; J. L. Engelaar 84 p.; R. Labruyére
84 p.; G. Mulder 83 p.; W. Engelaar 85
p. en W. Berkhof 87 p.
STEMMING GEMEENTERAAD
Ter openbare kennis wordt gebracht,
dat op woensdag l juni a.s. van des
morgens acht tot des avonds zeven uur
de stemming ter verkiezing van de leden
van de gemeenteraad zal plaatshebben.
Ieder die volgens het kiezersregister
bevoegd is tot de keuze mede te werken
is verplicht zich binnen de voor de stem
ming bepaalde tijd aan te melden bij het
stembureau van het voor hem aange
wezen stembureau. Hij die <»zetteiyk
zich voor een ander uitgeeft w^rdt ge
straft met gevangenisstraf van ten
hoogste een jaar.
Markt 7 Veenendaal
UITSLAGEN P.V. „DE SNELPOST"
De Veenendaalse P.V. „De Snelpost"
heeft deelgenomen aan een wedvlucht
vanaf Tergnier, over een afstand van
308 km. De duiven werden gelost om
6.30 uur. De eerst aankomende duif
9.59.40.
De uitslagen waren:
G. Diepeveen, 1, 9, 14; H. Ulrich, 2, 15;
E. Sukkel, 3, 7, 12; C. Donkelaar, 4;
T. den Hartog, 5; A. J. v. d. Kolk, 6;
C. van Ginkel, 8, 11; R. van Doorn, 10.
KOP-STAART-BOTSIXG
OP NIEUWEWEG.
Zondagavond omstreeks 20.00 uur reed
de heer G. N. uit Kamerik over de
Nieuweweg in de richting Veenendaal.
Plotseling remde de heer N. enigermate
af, waardoor de te dicht op hem rijden
de E. tegen de achterkant van zijn
wagen botste. De schade was gering,
maar E. kreeg een procesverbaal wegens
niet voldoende afstand houden.
SLAAPKAMER GERUÏNEERD.
In de nacht van zaterdag op zondag
deed mevr. Z. uit de Hoofdstraat aan
gifte, dat de heer J. R. uit Veenendaal
haar gehele slaapkamer en een ruit in
de voordeur vernield had.
R. werd door de politie aangehouden
en bekehde volledig. Terzake van ver
nieling werd procesverbaal opgemaakt.
POSTDUIVEN NIEUWS
De E.V.P.V. „De Luchtreiziger" te
Veenendaal nam afgelopen week deel
aan de wedvlucht vanaf Tergnier, 307
km. De duiven werden gelost om 6.30 u.
De eerste duif meldde zich bij de heer
A. v. d. Bovenkamp om 10.03 uur. De
laatste prijsduif was om 10.22 uur reeds
binnen.
De verdere uitslag was: A. v. d. Bo
venkamp 1, 2, 6, 10, 15, 33; J. v. d. Sluis
3; B. H. C. Schuurman 4. 7, 23, 25, 30;
G. Fasse 5, 11, 20, 24; H. v. Kooten 8.
26, 29. 32; H. Beijk 9, 17, 17; B. J. Koo
ten 12, 21; W. Slotboom 13, 14; O. Neke-
man 16. 38; H. Drost 18; F. Spies 23;
K. v. d. Heuvel 27; R. Sukkel 28; A. v.
Barneveld 31; J. A. v. Eden 34, 39; H.
v. Barneveld 35; W. Brouwers 36 en W.
J. v. Dam 37.
RECTIFICATIE
Onlangs werd ik geïnterviewd door
de correspondent van „De Vallei".
Dat interview werd opgenomen in de
editie van „De Vallei" van vrijdag 13
mei onder de rubriek „Wat wij gelo
ven".
Daar is me de vraag gesteld: „Wat
vindt u van ds. Hegger en zün blad
(In de rechte straat)? Achteraf biykt
dat ik in de beantwoording van die
vraag erg ongelukkig geweest ben. Ik
heb daarin nl. beweerd in dat tüdschrift
een argumentatie gelezen te hebben te
gen de r.k. Mariaverering vanuit het
feit dat zoveel bedevaartgangers uit
Lourdes terugkeren zonder door de
voorspraak van Maria verhoring ge
kregen te hebben.
Hierop is natuuriyk te antwoorden
dat er ook zoveel gebeden „onverhoord"
blüven die direct tot God gericht wor
den.
Bedoelde argumentatie stond, zoals
achteraf geblekgn is, NIET in (In de
rechte straat", maar in een ander tijd
schrift waarmee ds. Hegger niet be
trokken is.
Voor deze vergissing gaarne mün ex
cuses.
J. A. Wielens,
Pastoor te Rhenen.
De 65-jarige sopraan Rie Grims-
Strootman zal haar medewerking ver
lenen aan een muziekavond in de
chr. geref. Pniëlkerk aan de Hoofd
straat. Het orgel zal worden bespeeld
door Jan van Weelden, die tevens de
samenzang begeleidt.
De muziekavond vindt plaats op
zaterdaer 28 mei a.s.
Beroepen
De hervormde kerkeraad te Eist
heeft een beroep uitgebracht op ds.
J. Broekhuis te Waverveen.
DE VROUW IN HET AMBT.
Alle gereformeerde kerkeraden in
Nederland ontvangen een dezer dagen
een exemplaar van het besluit van de
generale synode van de gereformeer
de kerken over de plaats van de
vrouw in het kerkelijk ambt. Dit be
sluit, waarbq in principe is uitge
sproken, dat de ambten voor de
vrouw moeten worden opengesteld,
is van een toelichting voorzien.
Van de kerkeraden worden opmer
kingen en meningen over dit besluit
gevraagd. Deze zullen als leidraad
dienen voor de volgende synode, die
het komende jaar in Amsterdam
wordt geopend. Belangstellenden
kunnen de brochure met het besluit
en de toelichting bestellen door 60 ct.
over te maken op postrekening nr.
513153 van het Algemeen Kerkelijk
Bureau, Wilhelminapark 2, Utrecht.
BONDSDAG.
Chr. geref. jongeren uit geheel
Nederland zullen op tweede Pinkster
dag in Utrecht de jaarlgkse Bonds
dag van de jongerenorganisaties hou
den. Rond 1500 jonge mensen worden
in Tivoli verwacht.
Samen zal men trachten een ant
woord te vinden op de vragen of God
er nog wel is, of de mens er nog wel
is en of God nog geloof zal vinden op
de aarde.
Deze vragen zullen ook het uit
gangspunt vormen voor het declama-
torium dat 's middags wordt uitge
voerd.
WISSELWERKING.
Wat is het verschil tussen een
missionaris in Afrika en een kapelaan
in Nederland?
Michel van der Plas geeft daarop
in zijn „Dagboek van het concilie"
het volgende antwoord:
„Een missionaris in Afrika maakt
de wilden katholiek, en een kapelaan
in Nederland maakt de katholieken
wild." („Kerknieuws")
VERSCHIL VAN MENING
De commissie van beheer van de Ge
reformeerde Kerk te Veenendaal is in
zijn geheel afgetreden. De aanleidin'g
hiertoe is, volgens het gereformeerde
..Kerknieuws", een nogal ingrijpend ver
schil van mening van deze commissie
met de kerkeraad over het gezag en de
handhaving van classicale beslissingen.
Van beide kanten heeft men geen kans
gezien dit verschil te overbruggen, met
het gevolg dat een der partijen in het
geding uit het kerkelijk bestuursappa
raat verdween. De andere party, de ker
keraad had dit om deze reden niet nodig
gevonden. Beide colleges betreuren het
verloop van de zaak en de kerkeraad
laat niet na zijn waardering en dank
baarheid voor het werk van de commis
sie van beheer onder stoelen of banken
te steken.
WIE IS VEROUDERD EN NIET
TER ZAKE?
In het interview, dat uw blad heeft
gehad met pastoor Wielens, beweerde
deze dat wij in „In de Rechte Straat"
ons bedienen van verouderde argumen
tatie.
Hij gaf daarbij een voorbeeld van een
argumentatie die wij over Lourdes zou
den hebben gebezigd. Deze argumenta
tie is echter niet van ons. Wij hebben
iets dergelijks nooit gepubliceerd. Wij
zouden ons zeer schamen ,als wij op een
dergelijke oppervlakkige en nietszeggen
de manier zouden diskussi'-en met
Rome.
Pastoor Wielens heeft daarop be
loofd, dat hij zijn beschuldiging zou te
rugtrekken, daar hij ze niet waar kan
maken. Ik veronderstel dus, dat u el
ders in dit blad zijn rechtzetting zult
aantreffen.
Wat betreft de bewering van pastoor
Wielens:
„Ik heb nog nooit een collega een
klacht hierover (het celibaat) horen
uiten: Ik durf zeggen, dat we er geluk
kig mee zijn", het volgende:
Pastoor Wielens meent aldus mijn
tegenovergestelde bewering te kunnen
i muwen. Wü zouden echter van on
ze kant kunnen antwoorden: Nog geen
20 van do r.'- priesters van Neder
land zal het eens zijn met deze bewe-
ring van pastoor Wielens, dat men in
de r.k. kerk gelukkig is met het thans
bestaande verplichte celibaat voor de
priester. Een bewijs daarvan zijn de
honderdtallen artikelen en ingezonden
stukken in r.k. bladen, waarin geschre
ven wordt tegen het celibaat, als ver
plicht gekoppeld aan 1 et priesterschap
Ook de uitzending van de K.R.O. over
dtt probleem sprak een heel andere
taal. En verder: De r.k. Herderkor-
respont' heeft ^opubliceerd, dat er in
Italië ongeveer 15.000 priesters zijn, die
hun —\t hebben neergelegd, waa. an
zeker 80 gehuwd is. Indien deze men
sen voor hun uittreden nooit een klacht
hebben geuit tegc. over een 'lega over
de moeilijkhecjn met het celibaat, dan
bewijst dat alleen maar, iat ze bhjkbaa
weinig vi rouwen hebben jelr in hun
collega's. Ook in Nede.Iand zijn er nu
al honderden g..trouwde priest r s. En er
zullen toch zeker ook nog wel honder
den andere priest( j zijn, die ook moei-
'•he 'en hebben et 1 cel'^^^t. maar
die er toch niet toe komen om de diep
ingrijpende stap van een huwelijk te
zetten.
Pastoor Wielens zal toch niet willen
beweren, dat een priester meteen maar
de toog aan de kapstok hangt, zodra
hij ook maar eni^ moeilijk.' len krügt
met het celibaat?
En als dan van t' ze honderden pries
ters niemand bij pastoor Wielens komt
om over hun moeilijkheden te praten,
dan bewijst dat alleen maar, dat zij
niet gemakkoir": pastoor Wielens in ver
trouwen nemen. En de reden daarvan
is waarschijnlijk, dat pastoor Wielens
er zulke verouderde opvattingen op na
houdt. en in zijn argumentaties niet ter
z&kc is
Velp (Gld.) H. J. Hegger.
KOPPEN TELLEN...
In de komende weken gaat men in de
beide gereformeerde kerken te Veenen
daal tijdens de diensten het aantal kerk
gangers tellen. Voor het uitvoeren van
dit telwerk zal de jeugd worden inge
schakeld.
De aanleiding tot het „koppen tellen"
is een besluit van de kerkeraad om bij
wijze van proef de tweede dienst naar
een andere tijd te verschuiven. Deze zal
in de zomermaanden in plaats van om
vijf uur in één van de beide kerken om
half zeven beginnen. Van 5 juni tot half
juli is er een avonddienst in de Petra-
kerk en van half juli tot eind augustus
in de Oudekerk.
Men is tot dit besluit gekomen op
voorstel van de commissie, die de ver
langens van de gemeenteleden op dit
punt verzamelde.
Om te weten te komen of de proef
voldoet gaat men tellen, terwyi men in
het najaar nogmaals een enquête onder
de gemeenteleden zal houden.
Drie weken lang was ds. C. Langbroek uit Veenendaal in Canada voor
familiebezoek. In die drie weken heeft hij echter de tijd gehad ook op het
kerkelijk en maatschappelijk terrein rond te kijken. Tevens heeft hij er
vijf keer kunnen preken in de met zijn christelijke gereformeerde kerken
corresponderende Free Christian Reformed Church. Hij preekte er in
plaatsen in de omgeving van Hamilton (Ont.J maar ook in het westen
van Brits Columbia.
Ik heb de indruk gekregen, aldus
ds. Langbroek, dat de Kerk in Canada
een sterkere functie heeft dan hier.
In ieder geval is het functieverlies
minder. Vroeger plaatste men de kerk
centraal in het dorp denk aan de
oude kerk in Veenendaal dat was
een symbool van het gehele leven:
de kerk nam overal een centrale
plaats in. Thans heeft de kerk hier
veel van deze centrale positie ver
loren.
In Canada echter blijkt de kerk nog
steeds een ontmoetingsplaats te zijn.
Ontmoeting in verticale zowel als in
horizontale richting. Allereerst de ho
rizontale ontmoeting, de intermense
lijke dus. Doordat de gemeenteleden
van heinde en ver moeten komen om
de kerk te kunnen bezoeken, is het
ook vaak de enige mogeiykheid om
met anderen in contact te komen
Men blijft vaak een half uur op het
kerkplein napraten, over de preek
maar ook over de gewone dingen. De
gemeenschap der heiligen functio
neert meer dan bij ons in Nederland.
Hier haast men zich na afloop van
de dienst direct naar de koffie.
Als predikant wordt je daar ook
aangehouden en heus niet alleen vooi
„shake hands", maar er wordt ook
over de geestelijke dingen gesproken
Men zou kunnen zeggen, dat de band
aan de kerk een persoonlijke is. Het
is er niet alleen de plaats om God te
ontmoeten, maar men ontmoet er ook
elkaar.
Wat het verticale betreft: met de
mooie oude uitdrukking zou ik wil
len zeggen: Je hebt daar goede afne
mers. Men verlangt er ook nog ster):
terug naar hetgeen in het vaderland
werd achtergelaten. De oude termen
en dergelijke verwacht men van de
prediker, dit vooral wat de ouderen
betreft, die eigenlijk de eerste gene
ratie vormen, van de kerk hier. De
jongeren, die van de 2e generatie zyn
verlangen meer dat er in het Engels
gesproken wordt. Tijdens de diensten
heb ik de wet in het Engels gelezen
en ook enkele psalters, de Engelse
psalmberijming op mooie wijzen die
in het genre liggen van Voorwaarts
Christen strijders laten zingen. Ik
geloof, dat de woorden vrij goed met
de Bijbel overeenkomen. Toen ik hier
weg ging heeft de gemeente mij
Psalm 121 4 toegezongen en in Ca
nada heeft men dat ook gedaan in
het engels. Volgens mij waren de
woorden vrijwel gelijk aan de onze.
Opvallend is de bereidheid om over
de geestelijke zaken te praten. Er
gens kwam ik op bezoek bij kennis
sen van mijn broer, en binnen een
ogenblik van tijd lagen er drie bybels
op tafel en hadden we een gesprek
over de doop. Het is voor deze men
sen dan ook heel wat eens een predi
kant te ontmoeten. Als ze er een in
huis hebben moeten ze als het ware
bunkeren om weer een hele tijd voort
te kunnen.
Wij in Nederland mogen blij zijn
met onze verworvenheden als chris
telijke school, christelijke radiover
eniging, christelijke vakbond. Er zyn
in Canada wel enkele christeiyke
scholen naast de Public School. Dit
onderwys moet echter geheel geen
onderwijs moet echter geheel door
de ouders betaald worden. Men ont
vangt er in het geheel geen
scholen zün dan ook met grote offers
to* stand gebracht. Vaak heeft men
in de vrije tijd bijgewerkt om het
geld ervoor bijeen te krijgen. Een
christelijke vakbeweging staat er nog
in de kinderschoenen. Christeiyke
radioomroep is er onbekend. De ra
dio en tv zijn er geheel commercieel
Christelijke politieke partijen in de
zin zoals wij die hebben zijn er ook
niet. We moeten in Nederland dan
ook bijzonder voorzichtig zijn, dat
wij al deze verworvenheden niet in de
ijskast zetten en bevriezen. Daar is
het nog een strijd tot behoud van het
oude Hier wordt het vaak overboord
gezet.
Velen zien het als een roeping om
de christelijke gedachten uit de dra
gen op alle terreinen van het leven,
tot aan de einden der aarde, zoals
ook de Pinksteropdracht luidt.
Laten wq, die hier alles hebben
dankbaar zijn, dat wij de strijd, die
ar jevoerd wordt en op het gebied
van het onderwijs vergelijkbaar is
met de schoolstrijd hierom niet meer
h wen te strijden, maar laten we ook
ervan bewust zijn, dat deze strijd niet
voor niets gestreden is aldus ds.
Langbroek.
I
