Langs gebaande en ongebaande wegen de weg door Het Hart is vrij TUSSEN DE BONGERDS FILMPROGRAMMA Mantel fabriek werft personeel door modeshow HORLOGERIE tT VAN MANEN R H K IN EN Gevonden en verloren AMERONGEN SCHERPENZEEL Nieuwsblad „DE VALLEI" vrijdag 10 juni 1966 12 De boswachter zei „ho" maar de burgemeester zei dat het mocht: Het landjuweel Overberg moet men proeven om er van te genieten „Arena" organiseerde schoolkorfbalwedstrijden BEJAARDENTOCHT GOED GESLAAGD feuilleton door Piet Terlouw door Adriaan P. de Kleuver, met tekening van de schrijver. Zo ongemerkt zijn wij in de midzomertijd terecht ge komen. De natuur viert haar hoogtij. Vogels broeden of brengen hun jongen groot en de bloemen bloeien langs heg en steg. En de mensen pakken hun fiets en vluchten uit de steenwoestijnen die zij voor zich zelf geschapen hebben. De genoegelijke tijd waarin ieder 's avonds na de dagtaak achterstevoren op een stoel met de armen rustend op de leuning met buurman links en buurman rechts het de vorige avond afgebroken gesprek voortzette is vergane folklore geworden. Dat was nog te doen toen om de drie uur een auto voorbij kwam en als een wonder der techniek ervaren werd. De losgebroken horden auto's en deszelfs bestuurders hebben van ons rustige Veenendaal zelfs geen spiertje overgelaten. Ja, het is een vlucht uit de jachtige sfeer van ons ijverige dorp, stad welhaast, als men z'n fiets pakt. Want er is haast geen dorp denkbaar waar de mensen zó van het buiten zijn houden en in de regel echte minnaars van de vrije natuur zijn. En dat méén ik. Je treft dat het meest onder de ouderen, maar ook het percentage jongeren dat wérkelijk fietstochtjes maakt om het genoegen ervan te beleven is vrij groot. eens duizenden jaren geduurd hebben de derde ijstijd. Hier zijn de sporen van de ijstijd duidelijk waarneembaar. Overal diepe geulen die eens de smelt waterbeken waren. De grond is een beetje heiig ook. En nu trekt zo'n bo dem bijzondere planten aan. Ze zijn niet zo erg opvallend, die breedbladige wespenorchissen langs ons pad. Maar bekijk nu zo'n apart bloempje aan de lange tros eens door een loupe. Een wonder gaat voor u open. Dan tóch het sprookje. Ja, en dan ziet u dat één zo'n bloempje in fijnheid kan wedijve ren met de fraaiste orchideeënbloem die u voor veel geld van uw bloemist koopt. U moet er geen bos van plukken. Maar u moet er wel eens op uw knieën bij gaan knielen. Is niks gek hoor. U mag toch wel knielen voor Gods wondere schepping! Maar als u een potlood bij u hebt of een balpoint dan steekt u de punt in zo'n bloempje. En wat u dan ziet gebeuren is zeer bijzonder. Het is de wonderlijkste bestuiving die be staat en zich hier voor uw verbaasde ogen afspeelt. Aan de punt van uw pot lood kleeft een steeltje met een groen knopje. Met een hechtschijfje is dat aan de punt vast komen te zitten. Snapt u het al? Juist, dat gebeurt ook op de kop van een insect als dat op het glan zende honingmerk afkomt. Met een hoorntje op gaat het naar een andere bloem. Het steeltje kromt zich zelfs automatisch naar voren. En dan strijkt dat groene knopje vol stuifmeel langs De eeuwenoude hofstede „De Hucht" in het pastorale buurschap Overberg. (Foto: J. A. E. de Kleuver.) Laten wij deze keer eens wat gaan fietsen in de contreien van Overberg En dan meteen maar een fiks tochtje er van maken. Je kunt best de drukke vacantiecentra daar omzeilen. En 's avonds word je ook daar niet ondersteboven gelopen. Even buiten Veenendaal, langs de grift in het ver lengde van 't Panhuis, is de landelijke sfeer immers nog gebleven. Je fietst niet meer over 't Oude kerkepad door de wei van Van Holland, maar dat is niet erg. Je komt evengoed in de Has pel. En nu in gemoede. Wat is déar nu veranderd? Niets immers! Dat lieve kleine witte huisje onder het dikke riet dak is nog even schilderachtig als vroe ger. Hendrik schijnt er nog best mee tevreden te zijn En dan passeren wij de Slaperdijk. Als je die in de richting van Prattenburg gaat dan is die na de afrit naar de Dijkstraat nog voor 100% mooi. En nu verklap ik meteen een geheimpje. Je mag daar véél en véél meer dan je denkt. Dat bemerkte ik eens toen een boze jachtopziener er mij vroeger weg wilde sturen. Waarom deed hij dat. Van het einde van de Slaperdijk tut naast het huis van Henken „de petrolieboer" aan de Dwarsweg loopt zuiver een openbare weg. Niemand kan U daar weren. Dat verzekerde de burgemeester van Ame- rongen mij schriftelijk. Nu gaat die weg dwars door het jachtveld van wij len Cees Bos. En dat was die mijnheer een doorn in het oog. Mij viel daar evenwel iets op. Alle zijwegen waren van bordjes ver boden toegang voorzien. Goed, die bord jes respecteerde ik. Maar sindsdien fiets ik doodgemoedereerd die prachtige weg dwars door ons mooiste heuvel achtige heideveld. De wulpen en kor hoenders heb ik er aangetroffen en te gen het vallen van de avond tientallen reeën. Laatst nog een reegeit met een leuk kalfje. En helemaal niet schuw zelfs. Er wordt daar in de buurt nogal gekampeerd en zo komt het dat de reeën meer met de mensen vertrouwd raken. Wel zag ik er echt zielige, dood zieke konijntjes. En sinds ik weet dat er boeren zijn die tussen de gezonde springertjes een zieke loslaten ben ik daar eerst woest en later erg bedroefd om geweest. Want hoe kan men nu zó wreed zijn. Op een avond heb ik ze eens gadegeslagen, die hupse konijntjes. Watervlug zijn ze in gewone doen en als de wegbermen maar met fris gras en klaver begroeid zijn, dan loopt '.e schade nog wel los. Nergens heb ik zó veel fazanten gezien. Grappig was hoe ze allemaal met hun kopjes boven het welig opschietende koren uitkwamen. En wat ben ik ge schrokken toen vlak voor mijn voeten een hele koppel patrijzen opstoof. Dat gebeurde allemaal op de korenvelden langs de Dwarsweg. Daar moet je de weg naar de Prinseveldse hucht nemen. Langs de eeuwenoude hofstede Nieuw - Amerongen. En nu bedoel ik niet het gebouw van nu. Dat is van na de wa tersnood van 1855. Dat Nieuw-Ameron- gen behoorde eens aan het illustre ge slacht W. ten Weerde, dat hun jonk heerlijke staat in Maurik en Overlang broek op zat te houden. Nu vindt je het terug als doodgewone slagers en vrachtrijders. Maar vroeger woonde hier op Nieuw-Amerongen kapitein Asuerus W. ten Weerde. En die plantte er naast elkaar drie lindebomen. Daar is iets geks mee gebeurd. De stammen raakten elkaar en nu vormen ze samen een heel brede en smalle bandlinde. Wij zitten in zuidoost-Utrecht goed in de merkwaardige bomen hoor. Ik noemde u al de Prinseveldse hucht. Maar die beklimmen wij niet. Waar de koning onder de boswegen, de Oude Scherpenzeelse weg, op deze brede bosweg komt gaat ze nog door naar de Bergweg die van Amerongen naar Overberg gaat. Er is daar een zessprong en neem nu eens de tweede rechts. Die slingert door het mooist denkbare bos en is bezet met een laan van beuken. Tot deze overgaat in een fantastisch mooie oude laan van spar ren. Je moet daar zijn in de late namiddag en als 't kan bij heiig weer. Dan wordt het tussen die hoog optorenende spar ren zo mysterieus, ja wat sprookjes achtig. U gelooft niet in sprookjes? Nou, maar ik wél. Want het sprookje wordt hier waarheid. Je waant je in zo'n romantisch bos in de bergen. Wild is het landschap om u heen. Maar dan met die ondefinieerbare bekoring van de zeldzame plekken waar eens het overvloedige zomerse smeltwater van de gletsjertong uit de duizenden en nog KONIJNENFAMILIE. Broer Lampe wordt gehaat als de pest en daarom wordt hij moedwillig ziek gemaakt. Ieder die vertederd wordt door een tafereeltje als dit moet met afschuw ervaren dat dit beestachtig bedryf de mens onwaardig is. Of er nog niet genoeg schande op het menselyke ras rust (Tekening van: Adriaan P. de Kleuver.) 1**5 de stempel plaats in de bloem. Zo helpt in de natuur het één het ónder. En dan zegt u alweer: „Wat is toch de Schep per wijs en goed voor al wat groeit en bloeit." Daar kom je nooit over uitge praat. Laat als 't u blieft onze orchi deetjes staan. Laat ze groeien en bloeien tot de ere van de Allerhoogste. Als je het door regenwater uitge spoelde pad bij onze mooie sparren laan volgt kom je ergens in de buurt van de Bliscap uit. U weet wel dat je daar zo'n fantas tisch panorama over de Gelderse Vallei hebt met pal in het midden de helder oplichtende achtergevel van de ridderhofstad van Renswoude. Nu -ond ik daar eens het wonderlijk ste en zeldzaamste paddestoeltje uit onze streek. Of liever, een man uit Amerongen bracht er mij heen. Dat was dan de mooie gekraagde aardster. En laten wij toen in een walkant die mooie en zeldzame rode bosbes vinden. Helaas is de laatste verdwenen, maar de aard- sterretjes vind ik te hooi en te gras nog wel eens. Nu, en dan suizen, wij de steile hel- lin0 af, recht toe recht aan naar de spooroverweg. En dan Overberg door. Oh ja, weet u nog dat er eens iemand heel erg boos op mij was omdat ik het hervormde kerkje een „poppenkerkje" noemde. Ach, en ik bedoelde er maar mee dat het zo klein en zo lieflijk is. Maar de mensen van Overberg dragen mij toch geen kwaad hart toe, want ze nodig den mij uit a.s. winter een lezing over het Overberg van vroeger en over het wondermooie natuurschoon te komen houden. Daar ben ik erg blij om. Graag gedaan hoor! Wij gaan het dan hebben over de tijd dat op de hofstede de Hucht ieder jaar het paasvuur op laaide en de tijd dat ik met Góèrt van Toon „van de Hucht" met de schaaps kudde de hei op ging. Dót was me een tijd! Ja, en wat was het tóén mooi De orchideeën groeiden zó maar langs de weg! En tóch is er iets onveranderd gebleven in Overberg. Zelfs twéé din gen Ik ben er zeker van als u de Hucht zou willen bekijken da.t. boer Van Gin- kel het best zou vinden. Kijk, dat is dan dezelfde Gaart van de schaaps kudde. De Hucht is welhaast het zelfde gebleven als vroeger. Deze hof stede behoorde bij het kasteel van Amerongen en is minstenss driehon derd jaar oud. Landschappelijk een juweel! De oude achtergevel en het witte bakhuisje zijn gewoon fotogeniek, 't Is een plaatje ge lijk met die oude brede linden voor het huis en de eeuwig ruisende dennen er naast. Dat wordt allemaal nog mooier als een mild zomerzonnetje de contou ren nog beter laat uitkomen en een spel van licht en donker tovert. En dan de spoórsloot langs de „zeven heuvelenweg" (zoals de jongens dat noemen). Vroeger een schapendrift met een fietspad er langs. Maar kijk eens in die spoorsloot. Vól flossig uiterwaaierend wollegras staat die nu. En de wegberm aan die kant is nog even bloemrijk. Er bengelen aan lange dunne stengels de hemelsblauwe grasklokjes. Het zandblauwtje en la ger bij de waterkant de blauwe knoop menden zich met het goudgeel van ha- vikskruid en witte margrieten met hun zonnehartjes. Dat is toch mooi. De wegbermen in zomertooi zijn prachtig in onze onvolprezen Gelderse Vallei. En dan kijkt u maar eens over de brede sloot naar het spoorwegtalud met eikenhakhout, berk en sporkenhout. Daar staan me dan toch varenpollen. Zowaar hier en daar nog koningsvaren. Dat allemaal bij elkaar is toch gewel dig. Lief Overberg, dat zo zich zelf bleef, met je rustige mensen en je versprei de boerderijen, je verrukkelijke park landschap met wïldwallen en eiken- hak hout bosjes, waaruit 's avonds zó maar een paar reeën kunnen komen die kalmpjes aan over de spoorlijn wisselen, waar een vervaarlijk uit ziende egelmoeder met een prikke- rige kinderschaar aan de kant rond- scharrelt, waar de vogels kwinkele ren en de bloemen bloeien, lief Over berg, je bent het waard gekend te worden. En dan te bedenken dat déze kant van de spoorlijn nog voor de volle 100% bleef wat het de eeuwen door uxis: puur agrarisch met een kleine kern waar de bakker en de kruidenier hun nering drijven. Dat is toch een oase, waar een rustig voort- pedalende fietser en misschien méér nog de kalm voortstappende wande laar met volle teugen van het vrije buitenleven kan genieten. De Veenendaalse mantelfabriek Speciaal heeft een nieuwe methode voor het werven van personeel be proefd in Woudenberg. Daar werd namelijk in samenwerking met modehuis Hein van Schuppen een grootse modeshow opgezet, die tot doel had die meisjes, die in aan merking komen voor een betrek king op deze mantelfabriek op het werk attent te maken. De eerste show begon om 15 uur, om 19 en 20.30 uur werd hij herhaald. Er was voor deze si ows een zeer goede be langstelling, terwijl het geheel in een gezellige en prima sfeer verliep. Aan de gezelligheid werd een groot deel bijge dragen door de heer Dinkelo, die zich een vaardig en geestig speaker toonde. Ieder model wist hij leuk' te brengen en steeds had hij een kwinkslag klaar. De verschillende modellen werden ge toond door vier dames en een heer, wat aan de traditionele bruidsstoet iets aparts gaf, omdat men nu over een 'echte' bruidegom beschikte. Het getoon de bestond uit mantels en mantel- costuums van de mantelfabriek en sport en zomerkleding van Hein van Schup pen. Het rpreekt van zelf, dat de Op-Art niet werd verbeten. Tijdens de shows werd een loterij ge organiseerd, waarbij een mantel verloot werd, en waarvoor de nummers op de programma's de loten vormden. De trek king geschiedde door een der aanwezi gen. Tijdens de middagshow werd de prjjs gewonnen door het meisje, dat zelf de nummers trok! Het blijkt dat deze manier van perso- neelwerving succesvol is. Van de zijde van Mantelfabriek Speciaal vertelde men, dat er reeds diezelfde dag enige meisjes konden worden aangenomen, ter wijl men met een tiental in contact staat. KELTUM SOLA elite HOOGSTRAAT 28 VEENENDAAL DAMNIEUWS. In ,,'t Trefpunt" ging de onderlinge damcompetitie van VDC weer door met de navolgende uitslagen: v. d. Brandhof-G. Valkenburg, 2-0 de Roder-v. Nieuwamerongen 1-1 Valkenburg Sr.-v. Leeuwen, 2-0 Schaap-Meerveld 2-0 Keijman-N. Valkenburg 1-1 Meerveld-Tollenaar 1-1 Een succes voor de jongste Valken burg om tegen Keijman remise te spe len! Door een fout in het eindspel miste G. Valkenburg de remise tegen v. d. Brandhof, terwijl Tollenaar op dezelfde wijze tegen Meerveld de volle winst ont glipte De korfbalvereniging „Arena" organi seerde ook dit jaar op Candia weer sehoolkorfbalwedst rijden. Vorig jaar werd hieraan deelgenomen door 8 lagere schoolteams, doch dit jaar was dit aan tal al uitgegroeid tot 22 teams, die als volgt waren verdeeld: Lagere school: 4 afdelingen van 3. Winnaars: Julianaschool, Leersum; Valleischool, Achterberg; Chr. School, Achterbergsestraatweg; Hallschool. De finale ging tussen de beide laat- sten en deze werd door de Hallschool gewonnen, die daardoor in het bezit kwam van de wisselbeker. Voortgezet onderwys: 4 teams. Winnaar: Openbare Ulo, Rhenen. wisselbeker. Voortgezet onderwijs, alleen meisjes: 2 afdelingen van 3 teams. Finale: Streekhuishoudschool 1; Streekhuishoudschool 2. De eerste won hier de wisselbeker. Het toernooi werd begunstigd door fraai weer, terwijl onder leiding van voorzitter E. Komduur de leden van „Arena" een en ander perfect hadden georganiseerd, waardoor alles tot op de minuut klopte. RHENEN Gevonden: bruine portemonnaie met rits, waaraan 2 sleutels; 2 overalls, in papier verpakt; blauw windjack; huis sleutel; plastic portemonnaie; blauwe tas; donkerblauw windjack; meis.ies zonnebril; werphengel; herensjaal. Verloren: blauw witte step; bruine portefeuille inh. f 1000,— postzegels naamkaartjes enz.; tas met visgerei en portefeuille met autopapieren; zakmes; portemonnaie met zwemabbonnement, verzekeringsbewijs bromfiets, sleutels en foto's; zwemabonnement; doublé da mespolshorloge; sleutelring met 3 sleu tels; Adora herenpolshorloge no. 40452. Donderdag was het weer de grote dag voor de Amerongse bejaarden. Met 55 auto's gingen de bejaarden hun 19e jaar lijkse uitgaansdag houden. Mede dankzij het mooie weer werd het een prettige dag. Gelukkig zonder ongelukken en on gevallen afgelopen. 's Morgens om half negen zette dé stoet zich in beweging. Er werd gereden via Rhenen naar de Betuwe, waar na een rondrit koffie werd gedronken in Maurik. Vanadar ging het via Betuwe en Ne- derveluwe naar Arnhem waar een be zoek werd gebracht aan het prachtige park Sonsbeek, waar momenteel een beeldententoonstelling te bezichtigen is. Aangezien de toegangsprijs nogal hoog was is van deze gelegenheid slecht spo radisch gebruik gemaakt. Vervolgens ging de toch naar Scher- penzeel. Op dit traject had het comité een proef genomen met de splitsing van de stoet in afdelingen van 10 auto's die enkele minuten na elkaar vertrokken. Deze proef mag goed geslaagd genoemd worden. Het is zeker te overwegen dit volgende keer weer te doen. In Scherpenzeel werd een diner opge diend waarvan iedereen ten volle heeft genoten. Dokter Kars kwam tijdens het diner met het initiatief om nogmaals een col lecte te houden ten behoeve van het zwembad. Ditmaal voor de eerste hulp uitrusting van het bad. Bij elkaar werd een 800.bijeengebracht. Een mooie opbrengst. Onder begeleiding van de vrolijke to nen van Ons Genoegen trok de stoet om streeks 8 uur door de straten van Ame rongen. Op de Hof vond het afscheid plaats. Namens de bejaarden werd een dank woord gesproken door de heer D. van Remmerden, terwijl ook de burgemeester een algemeen dankwoord sprak. De voor zitter van het Comité de heer P. van Malsen sprak een afscheidswoord. ZO VLOGEN DE DUIVEN. Wedvlucht over 216 km, gelost te St. Ghislain Hornu om 6.45 uur. In con cours waren 252 duiven. J. J. Voogd, 1, 6; C. ter Burg, 2, 4; Gebr. van Schaik, 3; G. Schipper, 5; P. Wagensveld, 7, 10; Gebr. Rustenhoven, 8; A. Vos kuilen, 9. KINDEREN GELUKKIG ONGEDEERD. Van de eeuwenoude eikenboom aan de Burgemeester Rooyaardslaan, bij de in gang van „Huize Scherpenzeel", viel maandagmorgen weer eens een zeer zware tak. Enkele vlakbij spelende kin deren zijn gelukkig niet door dit ge vaarte getroffen. Hopelijk ziet de gemeente Scherpen zeel nu eindelijk eens in dat het hoog tijd wordt dat de zich aan de zijde van de openbare weg bevindende takken worden verwijderd. SCHERPENZEELSE PLATTELANDSVROUWEN GAAN OP STAP. Dinsdag 14 juni a.s. zullen de platte landsvrouwen, afdeling Scherpenzeel- Woudenberg, weer hun jaarlykse uit stapje maken. Het hoofddoel van de reis is een be zoek aan de fabrieken van „De Gruy- ter" te 's-Hertogenbosch. Hierna zullen de dames de dan te houden Huishoud beurs in Dongen met een bezoek ver eren. UITSTAPJE VRIJWILLIGE BRANDWEER. Dinsdagmiddag 14 juni a.s. zal de vrijwillige brandweer, afd. Scherpenzeel het jaarlijkse uitstapje maken. Het is nl. de gewoonte dat de door brandblus- sing ontvangen vergoeding in „de pot" wordt gedaan zodat men eens per jaar gezellig uit kan gaan. De te bezoeken plaatsen zijn nog niet bekend. DERDE MUZIKALE RONDGANG „CAECILIA". Op zaterdag 11 juni a.s. houdt de Scherpenzeelse muziekvereniging „Cae- cilia" haar derde rondgang door het dorp. Het laatste gedeelte van deze driedelige rondgang is thans langs de volgende route: Plein 1940 - Dorps straat - Willaerlaan - Eikenlaan - Pr. Margrietlaan - Pr. Beatrixlaan - Pr. Marijkelaan - Eikenlaan - Industrielaan - Glashorst tot aan de Pluimenweg - terug Glashorst - Dorpsstraat Plein 1940. VERLOOP SPAARGELDEN OVER MEI 1966. Saldo per 1 mei 1966 ƒ18.442.930,67. Inlagen mei 923.276,76. Opnamen mei f 897.457,83. Spaarverschil in de maand mei 1966 25.818,93. Saldo per 1 juni 1966 ƒ18.468.479,60. VANAF ZONDAGAVOND JEAN PAUL BELMONDO IN LUXOR. Vanaf zondagavond tot woensdag avond (behalve dinsdags) wordt in het Luxor te Veenendaal de film „L'Ainé des Ferchaux" of vrij vertaald „Het einde van een Gentleman' vertoond. De hoofdrol in deze film gebaseerd op de roman van Georges Simenon wordt gespeeld door Jean Paul Belmondo. Deze Franse filmspeler met zijn uiter lijk van een bokser is de grote trek pleister van de laatste tjjd op het witte doek. Zijn min of meer flegmatieke manier van vechten etc. maakt hem voornamelyk bij het zwakke geslacht zeer populair. In de film „Het einde van een Gentleman" speelt hij een oude be roepsbokser die als lijfwacht fungeert van een 70-jarige miljonair die naar Amerika vlucht. Het draait natuurlijk om geld en dat is hier in ruime mate aanwezig, nl. 100.000 dollar. Hierna ontwikkelen zich spannende avonturen rond de miljonair de 100.000 dollar en de lijfwacht Jean Paul Belmondo. Charles Vanel als de Miljonair en Mi- chele Mercier als Jessie spelen een paar uitstekende bijrollen. Toegang 14 jr. Tot zondagmiddag een onvervalste avonturenfilm. „La Scimi.arra del Sara- ceno" oftewel „De wraak van de Sara- ceen". Oud-Tarzan en thans veelvuldig optredend als Old Shatterhand in de Winnetoufilms, Lex Baiker, speelt in deze film de hoofdrol van Kaper Dra gut. Bekende figuur van Ruwe bolster, blanke pit. Het verhaal speelt zich in 't mysterieuze Midden-oosten af. Chelo Alonso en Massimo Serrato spelen de bijrollen als Myriam en Kapitein Drago, terwijl Bianca het ontvoerde gouver neurmeisje gespeeld wordt door Gra- ziella Granada. Van zeeroversgevechten amoreuze scenes en heldhaftig heid in een historisch gegeven kunt u in deze film in volle mate aantreffen. Toegang boven de 14-jarige leeftijd. En nu wist ze het dan. Het had haar een lichte schok gegeven, want hoewel ze niet zulke grote toekomstdromen had als Gert, ze besefte wel, dat hierdoor hun trouwdag, al lag die dan nog ver weg, enige tijd verderop geschoven werd. Toen ze echter aan de gedachte gewend was, dat ze dan opnieuw moesten gaan sparen, probeerde ze hem op te beuren. Hoe vaak had ze dat al niet gedaan? Telkens wanneer de jongen in de put zat, omdat zijn idealen weer eensklaps zo vreselijk ver verwijderd schenen, had ze hem met haar woorden bemoedigd en getracht haar optimisme met hem te delen. Dikwijls was het haar gelukt, dus met wat overleg kreeg ze hem er nu ook wel weer bovenop. Ze dacht hu, hoe ze de zaak het beste kon aanpakken en ondertussen knerpte het laagje harde sneeuw onder hun schoenzolen. Grijs hing de hemel boven de wereld. Sneeuwen deed het geruime tijd al niet meer, maar er zat nog ge noeg in de dikke, zware wolken. Gert keek voor zich uit op de grond. Hij had een norse trek om de mond en tussen de wenkbrauwen stond een kort, nijdig rimpeltje. Hij zag van de witte, fijnbestoven wereld niets dan het laagje vertrapte sneeuw op de weg. Neeltje keek zo nu en dan opzij van het pad, waar de sneeuw als poedersuiker tussen de harde, bruine bladeren van de beukenhagen ge strooid lag of in de oksels van de grillige takkenmengeling der appelbomen in de bongerds. Hier en daar in een wind stille hoek lag het wat hoger dan op andere plaatsen. Wat kon ze anders al tijd genieten van dit stille schouwspel. Sneeuw, het gaf zoiets reins, alsof er geen kwaad of geen zonde op de wereld bestond. Maar nu had ze dergelijke ge dachten niet. Wel was het vanmorgen voor Gert's komst er een poosje ge weest. Bij het opstaan had ze, voor ze naar buiten gekeken had, al geweten, dat er sneeuw lag. Haar kamertje was zo wit geweest door de terugkaatsing van het daglicht. Ze was uit haar war me bed gestapt en nog in haar nachtpon had ze een poosje voor het raampje ge staan. Zo ver ze zien kon, was alles met een wit laagje bedekt. Behalve de zwarte bomen met hun kale verwrongen takken en gedeelten van de rood en grijs be- pande daken der huizen. Het had haar met een stille vreugde vervuld. Temeer nog toen ze dacht aan gisteravond. Wat een heerlijke dag was het geweest met zo'n goed slot. Gert had het verlangen in haar om spoedig te trouwen sterker wakker geroepen. En nu., nu leek het wel of hun werk vlak voor hen afgebro ken was. En tóch moest er een oplossing zijn. Dat geld was toch niet zomaar in de lucht verdwenen? Iemand had het weggehaald en het meest voor de hand liggende wa3, dat Dirk het gestolen moest hebben. „Gelukkig wel." „Gelukkig wel Hedde 't dan niet naor oe zin?" „Jewèl, maor ik zou niet graog willen, dat het altijd zou kou was. Zomer mot 'r ok wèzen." ,.Da's waor. Twee ppnch, baos." Neeltje keek eens naar de koeken, die in de blikken trommels lagen. „We zullen d'r maor geen een nemen, waor," zei Gert zachtjes, „zo lekker zien ze dr' nou nie uit." Ondertussen dacht hij aan de uitgave van de twee kwartjes voor dat warme gekleurde water. Afzetterij. Hij had dat geld beter in de trommel onder z'n bed kunnen doen. Met het geld voor de bus er bij was het al over de gulden. Maar ach, voor deze ene keer Met het glas in beide handen lieten ze zich voorzichtig op het bankje tegen het tentzeil zakken. Gert keek blazend naar het vertier, dat langs het tentje heen ging. Onop houdelijk klonk het slierend gekras van de schaatsen over het ijs. Een enkele keer keek hij naar Neeltje, die met kleine teugjes haar glas leegdronk. Wat een lief meidje had hij toch eigenlijk. Dat hij ooit nog wel eens naar een ander omgezien had, terwijl hij zelf zo'n ver duld aardig kind had. Ze knikte hem toe onder zijn starend gepeins. Als het aan hem lag, gingen ze van avond nog trouwen. Ha, dat zou hij wel willen! Eerst een smak geld bij elkaar zien te krijgen en dan trouwen. Dan mocht hij haar helemaal bezitten. Hele maal! Oef, wat zou dat heerlijk zijn. Gert zette zijn glas weer terug en terwijl Neeltje het laatste beetje uit het hare dronk, stopte hij alvast een pijp en fan taseerde nog wat door. Ze moesten na tuurlijk een goede, flinke kachel in de kamer hebben, zodat het 's avonds lekker warm zou zijn, wanneer ze na het eten nog een paar uurtjes opzaten. Maar de slaapkamer moest lekker koud wezen, zodat ze „Zet es effies weg, Gart," onderbrak Neeltje zijn gedachtengang. „Zu'we maor weer es een baontje maoken?" vervolgde ze, ,,'t begint al schemerig te worden. Zo meteen motten we naor huis." „Jao," zei Gert. Hij trok de vlam van de lucifer fiks in de tabak en blies een paar stevige rookwolken de lucht in. Vanavond moest hij nodig weer eens het geld tellen, want hij kreeg weer hevige zin om te gaan trouwen. Het sneeuwde die nacht. Gert hoorde de fijne ritseling van de harde sneeuwvlokken met de windslagen tegen het dakraampje aanjagen. Zijn beenspieren waren stijf van 't schaatsen. Zo'n heerlijke middag hij van daag gehad had, zo'n ongelukkige avond had hij nu. Al een paar uur lag hij wak ker. Hij draaide om en om en hij kon de slaap maar niet vatten. Voordat hij in bed stapte, had hij zijn kist er onder vandaan gehaald om weer eens te zien, hoeveel geld hij al had. On gehinderd kon hij zijn gang gaan, want sinds eergisteren sliep hij alleen. Dirk was weer vertrokken; de vacantie was Vader en moeder Van Dam hadden het niet gedaan, daarvoor hadden ze te ver wonderd en te verbouwereerd gekeken, toen Gert het onder het ontbijt vertelde. Ietwat onwillig had hij het gezegd, want nu was meteen zijn geheim, dat hij zoveel geld bij elkaar gespaard had, prijs ge geven. Niemand had het geweten. Alleen Neeltje en hij. Natuurlijk, vader en moe der zouden er op de duur toch wel achter gekomen zijn, maar het had hem zo'n bevredigend gevoel gegeven, te weten, dat hij straks geen cent van hen hoefde aan te pakken als de trouwdag er zou zijn. Alles zou hij dan alléén bij elkaar gespaard hebben. Het deed hem daarom toch ook weer goed, toen hij in de oude ogen niet alleen verwondering, maar ook bewondering las. Ja, Gert was niet gek. Hij had een meidje en hij méénde het. Hij had verdorie al bijna honderd en vyftig gulden bij mekaar gegraaid. Dat hadden de ouwetjes niet gedacht, waar? Maar nu was hij ze toch maar kwijt. En wie had dat gedaan? De twee mensen hadden elkaar aangekeken en hun bei der gedachten ging direct naar neefje Dirk. Maar hoe wist dat jochie, dat Gert zoveel geld in zijn kist had? „Hedde 't 'm soms verteld?" „Ikke niet." „Maor hoe kon hij het dan weten?" Toen schoot het Gert te binnen, dat hij op een avond het geld nageteld had, terwijl hij in de vaste veronderstelling verkeerde, dat Dirk sliep. Ja natuurlijk, toen moest hij het gezien hebben. ,,'k Het t'r 's aovonds wel es wat cen ten in d'n deus gedaon en dath'-t-ie ne- tuurlijk gezi, terwijl ik docht, dat 'm sliep." „Maor jao, zei Van Dam voorzichtig, „me hebben d'r nog gin bewijs veur. Me kenne kwaolijk naor Utrecht schrijven: stuur de cente van Gart terug." „Nou jao, we zoue Bart en Fie es kenne polsen, waor," wist moeder. En dat was de gedachte van Neeltje ook. Onder de kerkgang sprak ze die uit. Gert luisterde zonder antwoord te geven. Dat had moeders ok al gezeed. Het bleek dus de beste oplossing te we zen. Maar onderdehand zat hij er toch maar mee. Hoeveel zou die knaap er nog van over hebben Moeder moest van den middag maar gauw een briefke in elkaar zetten. DE MENSELIJKE MACHINE De meeste mensen realiseren wel, dat ze ongeveer een derde van het jaar slapen. Aldus herstelt zich het lichaam van de vermoeienissen des daags. Er gaan dus per jaar ongeveer 120 dagen „verloren", als men het zo noemen wil, aan het opladen van de menselijke ma chines. Dat ze niet verloren gaan, maar integendeel de ontzaglijke inspanning die het menselijke lichaam gedurende een jaar moet opbrengen mede mogelijk ma ken kan blijken uit het volgende. De lever verwerkt in een jaar tijd ongeveer 255.000 1 bloed. De totaal door het men selijk lichaam in een jaar geproduceerde warmte zou voldoende zijn om 9.000 1 water aan de kook te brengen. In totaal ademt een volwassene in een jaar zeven miljoen 1 lucht in en uit. Het hart pro duceert in een jaar voldoende energie om er een trein mee in beweging te stel len. Een machine dus om respect voor te hebben! Dat deed vrouw Van Dam, hoewel het een iezend zwaar werk voor haar was. Zo'n schrijverd was ze toch al niet en nu moest ze daar inenen helemaal zo'n he vigst moeilijke brief schrijven. Na de kerkdienst was Neeltje meege gaan om bij Gert thuis koffie te drinken en het geval werd lang en breed bespro ken. Moeder moest zus en zoó schrijven en dit en dat vragen. Moeder Van Dam knikte maar, terwijl ze een wirwar van gedachten in haar hoofd had en ze met geen mogelijkheid meer wist, hoe ze het aan zou pakken. Waar was ze aan be gonnen? Had vader niet beter de brief kunnen schrijven? Of Gert zelf? Maar nee, nee, dan zou het helemaal niets worden. Ze nam zich voor om vanmid dag, als vader z'n dutje deed en Gert naar Neeltje was, de pen ter hand te nemen om de staat van hun gezondheid mede te delen en dan zo langzamerhand op het feit zelf toe te werken. Onder het vaatwassen zou ze mooi even de tijd hebben om vast voorstudie te maken, zodat ze dan gelijk wat zinnen in haar hoofd kon zetten, waarmee ze het geval ter sprake zou brengen. En met de verroeste, spattende pen was ze die middag aan de gang gegaan. Ze had haar schort er maar bij aange houden en de mouwen van de zondagse japon een randje omgeslagen, want ge kost niet weten, waor Het duurde maar bar lang, vond Gert, eer ze antwoord kregen.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1966 | | pagina 12