P
E
L
CHEVROLET
BEELDENDE KUNST TE ARNHEM
Wedstrijdzeilen met kontiki-vlotjes
KRUISWOORDPUZZEL R 78
Nieuwsblad „DE VALLEI"
vrijdag 1 juli 1966
8
V.A.B.
Verschijnt als bijlage van hel
streekblad „DE VALLEI"
onder redactie van Tante Jos
ONZE JARIGE NICHTEN EN NEVEN
1 juli Jan van Offeren
1 juli Ina van Viegen
1 juli Johanna v. d. Bovenkamp
2 juli Bert van de Horst
3 juli Eefke Henzen
4 juli Corrie van Viegen
4 juli Bennie Henken
5 juli Jannie Tollenaar, Overberg
Alle jarigen heel hartelijk gefeliciteerd en
een onvergetelijke dag toegewenst.
„ZILVER" VOOR DE BLINDEN
Hallo jongens en meisjes.
De vorige week jongelui, ben ik niet hele
maal volledig geweest met het noemen van
namen van spaarders. Dat wil ik nu eerst
eventjes recht zetten.
Het is heel dom van me geweest het zilver
papier van Mieke ter Hoeven. Gert en Bert
van Veldhuizen gelijk bij de andere voorraad
toe te voegen, zonder eerst te vragen wie de
gevers dan wel waren. Ik kan me voorstellen
dat jullie een tikkeltje teleurgesteld waren.
Alsnog: duizend maal dank hoor.
Verder nog iets heel opmerkelijks.
Voor het eerst sinds maanden hebben maar
liefst 2 scholen hun medewerking verleend
zilver bijeen te garen voor de blinden. Dat
was de Rijk van Gaasbeekschool en de kleu
terschool 't Trefpunt.
Margreet Kampert, Willie Helms, Johanna
v. d. Bovenkamp. Joke en Tonnie van de Bos
zijn de overige spaarders geweest.
Jongelui, het was weer fantastisch!
Ik ben er van overtuigd dat het blinden
instituut te Arnhem deze week wel heel blij
zal zijn.
Tot kijk en doe je best maar weer.
TANTE JOS.
Correspondentie te richten aan
Tante Jos per adres
Parallelweg 10 - Veenendaal
Figuur a.
Het een en ander over uitvindingen.
We zijn er wel haast zeker van, dat
de meesten van jullie het jammer voor
je vader en moeder vinden, dat de tele
visie nog niet was uitgevonden toen zij
nog kleine kinderen waren. Maar, vergis
je niet, de televisie is al uitgevonden in
1884. Jawel, dat lees je goed, 1884!
De uitvinding werd gedaan door een
Duitse elektrotechnisch ingenieur, die
Paul Nipkow heette, en die leefde van
1860 tot 1940. Toen hij 24 jaar was, ver
vaardigde hij de zogenaamde Nipkow-
schijf, welke de fundamentele beginselen
bevatte voor het overbrengen van leven
de beelden, gelgk aan die, welke wij nu
waarnemen via de televisie. Maar Nip-
kows verbeelding werd pas werkelijk
heid in 1929 toen technici en geleerden
proefnemingen gingen doen met de
nieuwe mogelijkheden voor levende beel
den.
Maar Paul Nipkow had intussen andere
dingen gevonden, die zijn belangstelling
hadden. Hij werd o.a. bekend als ver
vaardiger van elektrische beveiligings
apparatuur voor spoorwegen. In 1935
werd het eerste Duitse televisiestation
opgericht in Berlijn; het werd genoemd
naar Paul Nipkow.
Lynn Chadwick, De
Wachters 1960 brons,
Marlborough Fine
Art Ltd., Londen,
Foto N.V. Jos-Pé,
Arnhem.
maken, zoals de speelse omhoogwerve-
lende ruimteplastiek van Will Briill be
wijst, die bij het vijvertje staat, een
fraai uit gebogen edelstalen platen op
gebouwd werk.
Maar soms lukt het niet en Sonsbeek
toont dat ook.
De zes grote werken van Henry Moo
re lijken als uit de grond gegroeid, aan
d^ aarde ontsproten en doen soms den
ken aan reusachtige zwammen. Ze doen
het fraai op het grote gazon, vooral de
grote drieledige abstractie, verrassend
door zijn massa's, die vol spanning tot
elkaar staan. Een groot kunstenaar is
Moore. Hij heeft eens gezegd: „Hoewel
de menselijke figuur mij het meest
boeit, heb ik altijd grote aandacht voor
natuurvormen als beenderen, schelpen,
kiezelstenen enz. gehad.
Soms ben ik jaren achtereen naar
hetzelfde deel van de kust gegaan,
maar ieder jaar viel mijn oog op een
nieuwe vorm van kiezelsteen die ik het
vorig jaar, hoewel er honderden van
waren, niet had gezien. Uit de miljoe
nen stenen die ik op mijn wandeling
langs de kust passeerde, koos ik met
spanning alleen die uit welke pasten
bij mijn vorminteresse van dat moment.
Iets anders gebeurt wanneer ik ga zit
ten en een handvol stenen stuk voor
stuk bekijk. Ik kan dan mijn vormer-
varing uitbreiden door mijn geest de
tijd te geven zich aan een nieuwe vorm
te hechten".
Deze orden van Moore doen ons
zijn grote werken beter verstaan.
Marino Marini wordt al jaren lang
gefascineerd door paard en ruiter, een
gegeven vervuld van angst, dreiging en
schrik. Het dier verzet zich in nerveuze
emotie, gespannen en trillend van angst,
terwijl de ruiter dreigt afgeworpen te
worden en zich wanhopig vastklemt.
Schrikaanjagend staan aan de park-
rand de Wachters van de Engelsman
Lynn Chadwick, vreemde dreigende ge
stalten als uit oude Keltische verhalen.
Zij roepen u een halt toe.
Onnodig te zeggen dat wij maar
enige van de ruim tweehonderd beelden
konden bespreken. Nu de vakantie aan
breekt lijkt het mij aangenaam u een
bezoek aan het paradijselijke Sonsbeek
met zijn fraai geplaatste beelden aan
te bevelen. De tentoonstelling duurt tot
25 september. D. Philips.
Fraaie collectie beelden in het paradijselijke park
Sonsbeek
Toen ik in 1955 er werd in die zomer ook een expositie op Sonsbeek ge
houden vermoeid van het beelden beschouiven rust zocht op een bank, viel
mijn oog op een plankje aan de voet van een majestueuze beukeboom. Ik las:
Fait par la main de Dieu, gemaakt door de hand Gods, ondertekend door Os
sip Zadkine. Klaarblijkelijk bedoelde hij daarmee, naast een huldebetuiging
aan de Schepper, dat de kunstenaar zich door de natuur hetzij mensen, dieren,
planten Of stenen moet laten inspireren, de natuur bezigend als impuls voor
zijn verbeelding en haar vormen herscheppend door zijn fantasie.
Van de Oudheid af is de uitbeelding
van de mens, de interpretatie van zijn
gestalte en wegen, als het edelste doel
door de schepper beeldhouwer be
schouwd, daarom willen wij, onze wan
deling langs de beelden beginnen met
die te beschouwen, welke de mense
lijke gestalte weergeven. Als eerste kie
zen wij L'age d'airain, het bronzen tijd
perk van Auguste Rodin uit 1876-1877,
een ontwakende jongeling, het geeste
lijk ontwaken van de mens verzinne
beeldend, zijn bewustwording van le
ven, bewogen en spiritueel, met het
prachtige spel van licht en donker op
de huid.
Ons tweede bezoek geldt Méditer-
ranée van Artistide Maillol, de Middel
landse zee; wellicht kan ik beter zeg
gen: de geest van de mens in de lan
den daaromtrent. Een zwaar gebouw
de zittende vrouw, zuiver van vormge
ving, op poëtisc' e wijze gevoelig ge
modelleerd, een uiting van Maillols gro
te levensliefde, maar zuidelijk maat
vol, harmonisch, rust vertolkend, nog
versterkt door het opgetrokken linker
been.
Maillol schiep vaak mooie vrouwen
gestalten, maar het was hem er niet om
te doen het menselijk lichaam na te
bootsen. Verre van dat. Kunst en na
bootsing zijn elkanders tegendeel, slui
ten elkaar uit en hebben niets gemeen.
Mai .ol wilde juist aan de natuur ont
snappen! Zijn Middellandse zee ademt
aardsheid en hc.inn r' mij aan Mars
mans woorden:
„gij zijt zeer aardsch,
gij jt mij zeer verwant".
Bij het gaan langs de beelden hoorde
ik opmerkingen van bezoekers die ver-
KIRPESTEIN
VEENENDAAL
CITY-MOTORS - EDE
Figuur b.
Tommy en de aaskever.
„Als de vogels elk jaar een paar maal
broeden, dan moesten er nu zo lang
zamerhand toch eigenlijk wel veel te
veel vogels zijn!", merkte Tommy op.
„Ja, dat zou inderdaad zo zijn, als ze
maar allemaal bleven leven", antwoord
de Tommy's vader, „maar de werkelgk-
heid is, dat de eekhoorns, kraaien, ek
sters en nog vele andere dieren de
nesten plunderen en dan de eieren en
jonge vogels opeten. Regen en kou vra
gen ook een hoge tol van de eieren.
Natuurlijk zijn er wel vogels, die erg oud
worden, maar de meeste vogels, die je
hier in de tuin ziet vliegen, leven maar
zelden langer dan een paar jaren!"
„Maar hoe komt het dan, dat ik maar
zo heel zelden een dood vogeltje op de
grond zie liggen?", vroeg Tommy.
„Dat komt doordat de vossen en de
katten een hele massa vogels opeten en
dan is er ook nog de aaskever, de „vuil
nisman van de natuur"! Als een aas
kever een dood muisje of een dode vogel
vindt, graaft hg de grond onder dat
diertje uit, waardoor het erin zakt, en
voor de kever het dode dier weer met
aarde bedekt, legt het vrouwtje haar
eitjes erin. Op die manier zorgt de aas
kever er voor, dat de larven als zij uit
komen genoeg voedsel vinden!"
Figuur c.
Het zeepbellenraadsel.
Blub, blub, blub! En tel nu maar eens
hoeveel zeepbellen je wel geblazen hebt!
Het is heus niet zo moeilijk om het
goede antwoord te vinden, maar toch
Kijk maar eens of je het kunt vinden.
BESCHERMT
ws'fe BRUINT
SNÉL
Nummer 6.
Pietertje.
Een ideetje, waarvoor Pietertje
straks wel van langs zal krijgen!
(Nadruk verboden.)
makelijk zouden zijn als zij niet blijk
gaven van totaal gemis van de wijze
waarop men een kunstwerk moet be
schouwen. Bedoelde bezoekers verge
lijken de vormen steeds met de zicht
bare werkelijkheid, zij verlangen in
feite nabootsing. De kunstenaar echter
geeft een visie, een ontbeeld ng, een
verbeelding, een interpretatie van de
met de ogen waarneembare realiteit.
Van Maillols warme en serene sen
sualiteit gaan wij naar het imposante
beeld van Antoine Bourdelle, de vast
beradenheid geheten, monumentaal in
zijn stoere vormen en sterk gebouwde
compositie. De allure van de figuur, de
mimiek van het gelaat, de houding der
handen, de onwrikbare stand der voe
ten, alles suggereert de bedoelde eigen
schap.
Geheel anders vr i aard is De knie
lende van de Duitser Wilhelm Lehm-
bruck, een langgerekte vrouwengestal
te in droom en meditatie over het ge
heim des levens verzonken, een beeld
van grote innerlijkheid.
Van Henri Laurens zijn vr drie beel
den: De morgen, De sirene en De
herfst, van welke het eerste het mooist
is. Hij componeert zijn figuren uit vor
men en vo'umen en belijdt daarin zijn
gevoelsbelevenissen en innerlijke erva
ringen op heel poëtische wijze, sierlijk
en weelderig in golvende lijnen. Hij is
een jongleur met de vormen.
Mensengestalten In het pavil
joen staan wij plots voor een verbeel
ding van een vrouwengestalte, die on
gewone gewaarwordingen wekt. Een
beeld van een staande vrouw, gemaakt
door de onlangs overleden Zwitserse
kunstenaar Alberto Giacometti. De
vrouw is een zeer hoge als het ware
uitgerekte en zeer versmalde figuur,
smart, angst, verlatenheid en innerlijke
leegheid vertolkend. Jammer dat zijn
Stadsplein, een groep figuren op een
plein, ieder zijn eigen weg volgend,
door hun bewegingen en houding toch
een eenheid in de ruimte vormend, en
zijn Wijzende man en Monumentale
kop ontbreken.
De kunst van onze tijd spreekt vaak
van angst. In 1963 was zelfs te Darm
stadt een indrukwekkende tentoonstel
ling te zien, die „Zeugnisse der Angst
in der modernen Kunst" heette. Al te
zeer immers zien wij het kunstwerk als
een interpretatie van een persoonlijke
emotie, een persoonlijke gevoelsontla
ding van de kunstenaar. Maar hij is in
onze tijd veel meer degene die expres
sie geeft aan de geest des tijds of aan
die van een volk.
Het laatste is bijvoorbeeld het
geval in De volle maagd van Rik Wou
ters, een danseres in extase, uiting van
de dionysische levenslust van het
Vlaamse volk.
an het paviljoen wandelen we naar
De profeet van de Spanjaard Pablo
Gargallo. Opvallend hieraan is het open
karakter van de plastiek. Vele nieuwe
re kunstenaars ontlenen hun vormen
niet meer aan de natuur, maar con
strueren een werk door volumen en
ruimten daartussen samen te voegen
tot één geheel. Door gaten en openin
gen dringen het licht en de ruimte het
beeld binnen en gaan meespelen.
Een stap verder nog gaan zij die
meetkundige vormen tot een compositie
leiden. Een kunstenaar die vindingrijk
is en met fantasie gezegend, is stellig
in staat op wiskundige wijze uit derge
lijke elementen een bevredigend iets te
VOOR DE VAKANTIE
zodat er geen water in het hout kan
trekken.
Het kajuitje is te maken van karton;
door er een takje in te doen kan het
belangrijk verstevigd worden, fig. 2.
De mast wordt hier tegenaan geplakt
en het geheel afgedekt met takjes, fig.
3. Hoe het roer moet worden vastgezet
laat fig. 4 zien; het roerblad is van
triplex.
Nu kan de kajuit op het vlot gelijmd
worden. Het zeil, voorzien van het ge
wenste kenteken, wordt bevestigd aan
de ra, fig. 5., welke op zijn beurt met
een touw aan de mast gezet wordt. De
mast moet, net als de mast van een
zeilboot, gestaagd worden met een paar
lijntjes, fig. 6. Aan de onderste punten
van het zeil worden de zogenaamde
schoten (touwtjes) vastgemaakt, welke
aan de achterste dwarsbalk geknoopt
zijn.
De dan nog ontbrekende stuurman
kan worden gesneden uit een stukje
hout en daarna op het dek vastge
kleefd worden.
Dan even bepalen waar de wind van
daan komt en het vlot kan het ruime
sop kiezen. Veel plezier en goede vaart!
1. Marino Marini, Paard met ruiter
1956-1957. Brons. Gemeente Den Haag.
Foto Wouter van Heusden, Arnhem.
OPLOSSING KRUISWOORDPUZZEL
R 77
Horizontaal: 1. aria, 4. spa, 7. rots, 10.
gorilla, 14. ei, 15. las, 16. sik, 18. de, 19.
di, 20. sta, 22. mij, 24. ego, 26. strookt,
30. lap, 32. rm, 33. lij, 34 rr, 35. es, 36.
no, 37. du, 38. als, 40. oo, 42. po, 44.
amerika, 45. pompoen, 46. pm, 47. at,
48. ina, 50. pa, 51. re, 52. ea, 54. eg, 56.
ee, 57. dg, 58. eng, 59. restant, 62. rem,
64. eb, 66. sas, 67. la, 68. bi, 69. lam,
72. sok, 74. dd, 76. ambitie. 80. stom, 81.
esp, 82. rest.
,7erticaal: 2. rk, 3. aga, 4. sr, 5. pis
tool, 6. al, 7. rai, 8. ta, 9. rete, 11. os,
12. Is, 13. reep, 15. li, 17. km, 19. dom,
20. sr, 21. ao, 23. rjle, 25. grommen, 26.
sluite 27. tg, 28. kr, 29. trompet, 31.
asperge, 36. nap, 37. dra, 38. aai 39. spa,
41. opa, 43. one, 49. notaris, 53. age, 55.
ge, 56. en, 57. dra, 58. elbe, 60. ss, 61.
as, 63. mode, 65. bl, 67. Ik, 70. aam, 71.
mm, 72. si, 73. oer, 75. ot, 77. be, 78.
tp, 79. is.
Niets is boeiender dan zelf gemaakte tube UHU, een watervaste niet kristal
vaartuigjes, zoals bijvoorbeeld het hier
afgebeelde kontiki-vlot, op winderige
dagen over het water te laten scheren.
Zo'n vlot is gemakkelijk te vervaardi
gen uit rechte takjes, stukjes triplex,
karton, touw, doek'voor het zeil en een
liserende lijm.
de eerste laag balkjes snij je in de
vorm van figuur 1 en bind je vast aan
de dwarsbalk. De tweede laag wordt
hieronder geplakt.
Smeer de kopkanten goed in met lijm,
Horizontaal
1. staaf goud
4. kostbare stof
7. uitheems zoogdier
11. bloeiwijze
12. deel v. h. hoofd
13. morslap
15 oude stof maat
16. jongensnaam
18. niet lang
19. spierpijn
21. draaiend deel
23. volkerenorganisatie
24. gevangenis
26. inhoudsmaat
28. godsdienst
31. strafwerktuig
32. groep gelijke mensen
34. jongeling
35. rangtelwoord
39. op de wflze van
41. ongeordende groep
44. gedroogde rozijn
46. meisjesnaam
48. soort onderwijs
49. Engels telwoord
51. inhoudsmaat
53. aanvang
56.
gang v. e. paard
26.
Frans lidwoord
58.
Engelse ontkenning
27.
onder het nodige
59.
deel v.d. bijbel (afk.)
voorbehoud
60.
zonder afwisseling
(Lat. afk.)
62.
niet dik
28.
bestaat
63.
bepaalde hoeveelheid
29.
familielid
64.
opera
30.
weversklos
65.
glazen uitbouw
33.
vis
66.
inwendig orgaan
36.
godsdienst
37.
vrucht
Verticaal
38.
verharde huid
1.
boomschors
39.
Engels voorzetsel
2.
vis
40.
anno Cristi (afk.)
3.
rijstbrandewijn
41.
bevreesd
5.
plaats in Gelderland
42.
eens (oude vorm)
6.
kleurstof
43.
voorzetsel
8.
Europeaan
45.
middag
9.
gehoororgaan
47.
Ovenkrabber
10.
delfstof
50.
oude literatuur
14.
zij die gaat trouwen
51.
gebied
15.
klein soort struis
52.
Europese hoofdstad
vogel
53.
landman
17.
kleine, zachte
54.
verdedigings
veertjes
organisatie
18.
heilig boek
55.
boom
20.
hoekpilaster
57.
vacht- of
22.
vertaler
verenwisseling
25.
deel v. e. trap
61.
voorzetsel
0
